Lichaamsbedekking isolatievermogen 6-8. Auteur : Annette Scheersoi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, Germany. jaar

Transcriptie

1 6-8 jaar Wetenschappelijke inhoud: Biowetenschap, zoölogie, humane biologie Beoogde concepten/vaardigheden: Adaptatie, fysiologie, isolatie Beoogde leeftijdsgroep: 6-8 jaar oud Duur van de activiteit: 3-4 lessen, elke afzonderlijke stap/elk afzonderlijk onderzoek kan 40 minuten tot een uur in beslag nemen. Samenvatting: De kinderen worden geconfronteerd met de situatie van een smeltende sneeuwman. Er wordt hun gevraagd of de sneeuwman volgens hen sneller of trager zal smelten wanneer hem een jas wordt omgedaan. Het onderzoek bestaat uit het testen van verschillende materialen en hoe snel ijs smelt wanneer deze materialen errond worden gewikkeld. Hierdoor wordt de isolerende kracht van de pels van dieren onderzocht in het licht van het vermogen van de dieren om zich aan hun omgeving aan te passen. Doelstelling: Op het einde van de activiteit moeten de kinderen tot het volgende in staat zijn: Een eerlijke test opzetten om te onderzoeken welke isolatie verschillende materialen bieden Gegevens verzamelen om het isolatievermogen van verschillende materialen te vergelijken Conclusies trekken met betrekking tot het isolatievermogen van pels/wol Materiaal: Wollen handschoenen of een wollen sjaal IJsblokjes Bekers of glazen, Warm water, Thermometers Isolatiematerialen, zoals pels, noppenfolie, veren, vet Lichaamsbedekking en isolatievermogen Auteur : Annette Scheersoi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, Germany The content of the present document only reflects the author s views and the European Union is not liable for any use that may be made of the information therein.

2 Lesplan Beschrijving van de activiteit (met inbegrip van notities van de leerkracht) 1. Aanzet (Hypotheses vormen) Stimulus: Concept cartoon met sneeuwman. Hoe kunnen we voorkomen dat de sneeuwman smelt? De kinderen wordt gevraagd om hypotheses te formuleren en hun ideeën te onderbouwen (op basis van hun voorkennis en argumentatievaardigheden), bv. Ik denk dat de jas de sneeuw sneller/trager zal doen smelten, want Onderzoek (Ontwerpen en uitvoeren van experimenten en observaties) Onderzoek 1: Zal een jas de sneeuwman trager of sneller doen smelten? De kinderen plannen en voeren een onderzoek uit om hun hypotheses te testen. Het eerste experiment kan worden begeleid door de leerkracht: bv. de smelttest: Als we ervan uitgaan dat wol verwarmt, dan zou een ijsblokje sneller moeten smelten wanneer het met wol wordt bedekt (A) of als we ervan uitgaan dat wol isoleert, dan zou een ijsblokje trager moeten smelten wanneer het met wol wordt bedekt (B) => leg een ijsblokje in een wollen handschoen/sjaal (ter controle: ijsblokje zonder handschoen/sjaal) en observeer de smelttijd. De kinderen wordt gevraagd om hun observaties te documenteren (bv. door middel van tekeningen of met behulp van een digitale camera, waarmee ze dan foto s nemen van de twee ijsblokjes op specifieke momenten). Ze kunnen ook het verschil meten tussen de smelttijd van een ijsblokje dat direct is blootgesteld aan de warmte/zon en van een ijsblokje dat is omwikkeld door een sjaal. Op dit punt maken de kinderen gebruik van eenvoudig materiaal en niet-gestandaardiseerde eenheden om de veranderingen te noteren. Onderzoek 2: Welk materiaal beschermt een ijsblok het best tegen smelten? De kinderen kunnen zelf nog meer experimenten plannen door verschillende isolatiematerialen te gebruiken. Verdere ontwikkeling van de vaardigheden met betrekking tot onderzoekend wetenschappelijk leren (inquiry-based science education IBSE) : een alternatieve methode omvat het gebruik van thermometers om veranderingen te meten in de temperatuur van bekertjes warm water (in plaats van ijsblokjes) omwikkeld met verschillende isolatiematerialen (zie bijgevoegde foto s). Op deze manier verzamelen de kinderen gegevens met behulp van een instrument (thermometer) en standaardmaten. De kinderen vullen een protocol/werkblad in met hun observaties (ze maken daarbij ook gebruik van tabellen, zie bijgevoegd voorbeeld). De kinderen beantwoorden de onderzoeksvraag op basis van de verkregen gegevens.

3 3. Evaluatie (Bewijsmateriaal evalueren) Deze activiteit kan op verschillende manieren worden georganiseerd: ofwel testen alle groepjes dezelfde materialen uit ofwel onderzoeken verschillende groepjes verschillende materialen en vergelijken ze daarna hun resultaten. -0vergelijking van de methodes en resultaten van de verschillende groepen -0klasgesprek over de bevindingen, waarbij steeds terug wordt verwezen naar de onderzoeksvraag. De leerkracht benadrukt dat de leerlingen zich tijdens het trekken van conclusies op concreet bewijsmateriaal moeten baseren. Verdiepende activiteiten: -0Vergelijk de lichaamsbedekkingen van verschillende dieren (gewervelde dieren: veren, pels, vet) -0Verbind de juiste lichaamsbedekking (pels/vet, veren, schubben) met de juiste dierenfoto (studie van de verschillende diergroepen) -0Bespreek hoe de lichaamsbedekkingen zich aanpassen aan de organismen/habitat (reptielen en amfibieën kunnen hun lichaamstemperatuur niet constant houden => ze hebben dus een specifieke habitat nodig) Concept cartoons : Doe de sneeuwman de jas niet aan want dan gaat hij smelten. Ik denk dat de jas de sneeuwman koud houdt en hem zal tegenhouden om te smelten. Heet water Thermometer Ruimte voor isolatiemateriaal Ik denk niet dat de jas een verschil zal maken. ijs of ijskoud water

4 Lichaamsbedekking en isolatievermogen 1. We willen onderzoeken of... (onderzoekingsvraag): 2. We denken dat... (hypothese): want... (hypothese onderbouwen): 3. Materialen die we nodig hebben voor het onderzoek:

5 4. Wat we hebben gedaan (methode): 5. Onze observaties: Materiaal Eerste tijdstip Tweede tijdstip Derde tijdstip Wol Aluminiumfolie 6. Onze observaties tonen aan dat... (conclusie): Onze hypothese kan worden bevestigd / niet worden bevestigd