Naar een EU-bestendige vennootschapsbelasting. Frank Engelen PricewaterhouseCoopers Universiteit Leiden International Tax Center Leiden

Transcriptie

1 Naar een EU-bestendige vennootschapsbelasting Frank Engelen PricewaterhouseCoopers Universiteit Leiden International Tax Center Leiden

2 Grondslagen van de interne markt De interne markt omvat een ruimte zonder binnengrenzen waarin het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal is gewaarborgd (art. 14(2) EG) Negatieve integratie: beperkingen van het vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal zijn verboden, tenzij gerechtvaardigd door een dwingende reden van algemeen belang Beginselen van non-discriminatie en vrije markttoegang Positieve integratie: harmonisatie Subsidiariteits- en evenredigheidsbeginsel

3 De interne markt en directe belastingen Fiscale autonomie van de lidstaten Fiscale beperkingen van het vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal zijn verboden Beginsel van non-discriminatie: geen onderscheid tussen intern en grensoverschrijdend verkeer Beginsel van vrije markttoegang: alle maatregelen die de uitoefening van de Verdragsvrijheden verbieden, beperken of minder aantrekkelijk maken, zijn verboden

4 Concurrentie tussen belastingstelsels Race to the top Race to the bottom Schadelijke belastingconcurrentie > Gedragscode voor de belastingheffing van ondernemingen > Fiscale steunmaatregelen Fiscale maatregelen die beogen te voorkomen dat belastingplichtigen zich in een andere lidstaat vestigen om gebruik te maken van een gunstiger belastingregime aldaar zijn verboden!

5 De vennootschapsbelasting getoetst Meer dan 80 verdachte bepalingen Deelnemingsvrijstelling Fiscale eenheid Buitenlandse belastingplicht

6 Fiscale eenheid na M&S II? Is de regeling van de fiscale eenheid, indien beoordeeld in samenhang met de liquidatieverliesregeling, in overeenstemming met het EG-recht? Fiscale eenheid is niet beperkt tot horizontale verliesverrekening > Uitsluiting van buitenlandse dochtermaatschappijen is in beginsel een verboden beperking van de vrijheid van vestiging > Grensoverschrijdende fiscale eenheid heeft tot gevolg dat de moedermaatschappij wordt belast als ware de dochtermaatschappij een vaste inrichting: geen onevenwichtige verdeling van de heffingsbevoegdheid tussen moeder- en dochterstaat, geen dubbele verliesverrekening en geen willekeurige verliesoverdracht > Zie ook Besluit van 12 mei 2004, nr. CPP2004/634M

7 Buitenlandse belastingplicht Niet tot een ondernemingsvermogen behorend aanmerkelijk belang in een in Nederland gevestigde vennootschap Stichtingen, verenigingen, etc. die geen onderneming drijven Zie Besluit van 5 januari 2006, nr. IFZ2005/784M Buitenlandse beleggingsinstellingen Zie wetsvoorstel , 24 april 2006

8 Deelnemingsvrijstelling Niet-ter-beleggingseis / bijzonder-regime-eis Laagbelaste beleggingsdeelneming Beperking aftrek van kosten en verliezen die verband houden met een niet aan belasting onderworpen (beleggings)dochter Liquidatieverliezen (bezitsvereiste, Holland-routing, etc.)

9 Laagbelaste beleggingsdeelneming Laagbelaste beleggingsdeelneming Deelnemingsverrekening in plaats van vrijstelling > In overeenstemming met Moeder-dochterrichtlijn? Herwaardering naar waarde in het economische verkeer Materiële onderworpenheidseis Doel: voorkomen dat belastingplichtigen gebruik maken van gunstiger belastingregimes in andere (lid)staten

10 Materiële onderworpenheidseis In strijd met de grondslagen van de interne markt Onderscheid tussen binnen- en buitenlandse deelnemingen Onderscheid tussen buitenlandse deelnemingen al naar gelang het lichaam is onderworpen aan een belasting naar de winst die resulteert in een heffing naar een tarief van meer of minder dan 10 percent over een naar Nederlandse maatstaven bepaalde belastbare winst Beperking van de vrijheid van vestiging / vrij verkeer van kapitaal! Rechtvaardigingsgronden? Belastingontwijking? > De grondslagen van de interne markt brengen mee dat belastingplichtigen het recht hebben om hun beleggingen onder te brengen in de lidstaat met het gunstigste belastingregime

11 Het alternatief Onderworpenheidseis à la Moeder-dochterrichtlijn voor beleggingsdeelnemingen in de EU Derde landen? Beperkingen van het kapitaalverkeer tussen lidstaten en derde landen zijn in beginsel eveneens verboden! > Ruimere rechtvaardigingsgronden?

12 Bestaande beperkingen Beperkingen van het kapitaalverkeer met derde landen die op 31 december 1994 bestonden, worden geëerbiedigd Deelnemingsverrekening in plaats van vrijstelling voor laagbelaste beleggingsdeelnemingen in derde landen nieuwe beperking van het kapitaalverkeer?

13 Dividendbelasting afschaffen? Eindheffing (buitenland) versus voorheffing (binnenland) Natuurlijke personen Belastingheffing over forfaitair rendement versus belastingheffing over dividend Lichamen Geen inhoudingsvrijstelling indien deelneming niet behoort tot het vermogen van een Nederlandse onderneming Geen teruggaaf van dividendbelasting aan buitenlandse pensioenfondsen Geen teruggaaf van dividendbelasting aan buitenlandse beleggingsinstellingen

14 Tot slot Goede gemeenschapstrouw vereist dat Nederland proactief zijn belastingwetgeving aanpast aan de vereisten die het gemeenschapsrecht daaraan stelt Commissie van onafhankelijke deskundigen instellen die de regering adviseert over de gevolgen van de rechtspraak van het HvJ EG voor de Nederlandse belastingwetgeving Nederland dient zijn fiscale vestigingsklimaat zodanig te verbeteren dat bepalingen die beogen te voorkomen dat belastingplichtigen gebruik maken van gunstiger belastingregimes overbodig zijn; dergelijke bepalingen doen afbreuk aan de grondslagen van de interne markt