HOOFDSTUK 16 : DE VIERKLANKEN

Transcriptie

1 HOOFDSTUK 16 : DE VIERKLANKEN In hoofdstuk 14 hebben we al een gedeelte van de vierklanken gezien; in dit hoofdstuk gaan we dit nu meer in detail gaan bekijken. Vierklanken ontstaan door het toevoegen van een 4de akkoordnoot aan een bestaande drieklank. De 4de toon is (meestal) de 7de graad uit de majeur of mineurtoonladder. Hierdoor ontstaan volgende mogelijkheden : Wordt ook dominant 7 Wordt ook M7#5 genoemd Wordt ook half dminished Op de gitaarnek vervalt de regel van de harmonie- en bassnaren, daar we 4 verschillende tonen moeten spelen om de akkoordvorm te bevestigen. Een vierklank is dus opgebouwd rond de 1ste graad die op alle 6 gitaarsnaren kan liggen. BC Rich 'Explorer' 358

2 Omkeringen Net als bij de drieklanken kunnen we de akkoordvormen in verschillende 'liggingen' schrijven, zodat de inwendige 'sterkte' van de akkoordvorm kan worden bepaald. In theorie zijn al deze akkoorden te spelen op de gitaarnek, maar door de stemming van de gitaarsnaren zijn de meeste van deze akkoorden fysisch onneembaar. Nemen we als voorbeeld 'CM7' met alle mogelijke posities : Erik Clapton Zoals je kan vaststellen zijn de meeste van deze grepen onmogelijk te nemen (zeker als we verschillende van deze grepen snel na elkaar zouden moeten spelen). Op de piano zijn deze akkoorden veel eenvoudiger te nemen, vandaar dat we een nieuwe muziektheorie gaan gebruiken om de grepen te gaan bepalen. 359

3 Drop vingerzettingen Deze muziektheorie komt uit de arrangementtechnieken voor Bigband-muziek. Een blaasinstrument kan slechts één toon tegelijk spelen (=monofoon), zodat er minstens 4 verschillende blaasinstrumenten nodig zijn om een vierklank te laten klinken. Indien de blazers de tonen 'dicht bij elkaar' zouden spelen (= close harmony) dan ontstaat er een dichte klankkleur; de tonen verzwelgen elkaar. Om dit te vermijden laat men één van de akkoordtonen 'vallen'(= drop) met één rein octaaf(= 6 hele tonen). Op deze manier ontstaat een akkoordvorm die nog steeds dezelfde tonen bevat, maar de klankkleur is nu 'opengetrokken' (= spread harmony) : De 'G' is de 3de toon vanaf de hoogste toon gerekend, en deze wordt een oktaaf lager gespeeld (en geschreven) De 'C' is de 2de toon vanaf de hoogste toon gerekend, en deze wordt een oktaaf lager gespeeld (en geschreven) Merk op dat we niet meer van omkeringen kunnen spreken, daar de laagste toon nu veranderd is. Er bestaan verschillende soorten 'drops' (drop 1, drop 2, drop 2+4, ), voor de gitaar is er één drop belangrijk : de drop 2. Bij elke akkoordvorm in gelijk welke ligging passen we steeds de drop 2-theorie toe zodat we een fysisch neembare greep krijgen : /G Merk op dat we de akkoordvorm niet meer precies gaan omschrijven; door de combinatie van omkeringen en drops schrijven we nu enkel nog het 'standaardakkoord' op. 'CM7/Eb drop 2' wordt 'CM7' 'Cm7/G drop 2 wordt 'Cm7' We zullen dus de akkoordvormen op de gitaarnek moeten bepalen aan de hand van de eerste graad ('1') en de plaats van de andere akkoordtonen ten opzichte van deze eerste graad. Opgelet : een vierklank betekend dat er 4 verschillende tonen zijn en dat ze steeds op 4 opeenvolgende snaren gespeeld worden (bv. 4de, 3de, 2de en 1ste snaar). Je doet er goed aan dit hoofdstuk traag en intensief te studeren, daar we nu de akkoordenbibliotheek uitgebreid zullen vergroten. 360

4 Het majeur 7 akkoord Grondtoon op de 6de snaar Vertrekkend vanaf de 6de snaar is er maar 1 mogelijkheid om een majeur 7 akkoord op te bouwen (deze vorm hebben we al gezien in hoofdstuk 14, pagina 308 e.v.). We gaan nu echter maar 4 tonen gebruiken (en geen extra tonen aan de greep toevoegen). We noemen dit een kwintligging, daar de grondtoon gevolgd wordt door een '5de' graad Dr. Teeth and the Electric Orchestra 361

5 Grondtoon op de 5de snaar De kwintligging hebben we ook al gezien in hoofdstuk 14. De terts ligging De kwint ligging 362

6 Grondtoon op de 4de snaar : De terts ligging De kwint ligging 7 Gretch 'Corvette' 363

7 Grondtoon op 3de snaar : Grondtoon op 2de snaar : 364

8 Grondtoon op de 2de en 1ste snaar : Er zijn dus 4 verschillende mogelijkheden om een majeurakkoord te spelen op de gitaar : 6de 5de 4de 3de 2de 1ste Alle andere vormen van akkoorden kunnen we nu gaan afleiden van deze basisgrepen; door het verlagen of verhogen van de gepaste akkoordtonen komen we de nieuwe akkoordgrepen uit op de gitaarnek. 365

9 Het mineur 7 akkoord Grondtoon op de 6de snaar Grondtoon op de 5de snaar 366

10 Grondtoon op de 4de snaar Grondtoon op de 3de snaar 367

11 Grondtoon op de 3de snaar Grondtoon op de 2de snaar 368

12 Grondtoon op de 1ste snaar Het dominant 7 akkoord Grondtoon op de 6de snaar Grondtoon op de 5de snaar 369

13 Grondtoon op de 5de snaar Grondtoon op de 4de snaar 370

14 Grondtoon op de 3de snaar Grondtoon op de 2de snaar 371

15 Grondtoon op de 2de snaar Grondtoon op de 1ste snaar Het m7b5 of half diminished akkoord Grondtoon op de 6de snaar 372

16 Grondtoon op de 5de snaar Grondtoon op de 4de snaar 373

17 Grondtoon de de 4de snaar Grondtoon op de 3de snaar 374

18 Grondtoon op de 2de snaar Grondtoon op de 1ste snaar 375

19 Het majeur 7#5 of Augemented 7 akkood Grondtoon op de 6de snaar Grondtoon op de 5de snaar 376

20 Grondtoon op de 4de snaar Grondtoon op de 3de snaar 377

21 Grondtoon op de 3de snaar Grondtoon op de 2de snaar 378

22 Grondtoon op de 1ste snaar Het diminished 7 akkoord Grondtoon op de 6de snaar Grondtoon op de 5de snaar 379

23 Grondtoon op de 5de snaar Grondtoon op de 4de snaar 380

24 Grondtoon op de 3de snaar Grondtoon op de 2de snaar 381

25 Grondtoon op de 2de snaar Grondtoon op de 1ste snaar Wat opvalt bij de diminished 7 akkoorden is dat er veel gelijke vingerzettingen zijn. Dit is te verklaren als we naar de verschillende omkeringen kijken : Door een diminished 7 akkoord om te keren, komen we automatisch een ander diminished 7 akkoord uit. We kunnen hieruit afleiden dat er maar 3 diminished 7 akkoorden bestaan : 382

26 Het mineur majeur 7 akkoord Grondtoon op de 6de snaar Grondtoon op de 5de snaar 383

27 Grondtoon op de 5de snaar Grondtoon op de 4de snaar 384

28 Grondtoon op de 3de snaar Grondtoon op de 2de snaar 385

29 Grondtoon op de 2de snaar Grondtoon op de 1ste snaar Ike Isaacs 386

30 Majeur diatonische reeksen met 4-klanken Net als bij de 3-klanken kunnen we per toonaard een diatonische akkoordenreeks aanmaken. Deze ontstaat door het toevoegen van de 7de graad bij de diatonische 3-klanken. In het voorbeeld maken we de diatonische majeurreeks in 'C' : Deze akkoordenreeks blijft, net zoals bij de 3-klanken, onveranderlijk t.o.v. de toonaard. We kunnen dus weer een kolom aanmaken per toonaard, met alle diatonische akkoorden : Toonaard I II III IV V VI VII C CM7 Dm7 Em7 FM7 G7 Am7 Bm7b5 G GM D DM A AM E EM B BM F# F#M C# C#M Ab AbM Eb EbM Bb BbM F FM B# B#M Fb FbM Gb GbM Db DbM G# G#M D# D#M E# E#M Cb CbM 387

31 Net als de 3-klanken gaan we nu de majeur diatonische reeksen per toonaard (en per snaar) op de gitaar bestuderen. Zoals altijd starten we op de laagst mogelijke greep : Een ander symbool voor een half diminished akkoord. 388

32 De majeur diatonische akkoorden op 389

33 Jimmy Page 390

34 De majeur diatonische akkoorden op de 5de snaar 391

35 De majeur diatonische akkoorden op de 4de snaar : 392

36 Mc Collum Harp John Williams 393

37 De majeur diatonische akkoorden op de 4de snaar 394

38 De majeur diatonische akkoorden op de 3de snaar : 395

39 Andrés Segovia 396

40 De majeur diatonische akkoorden op de 3de snaar (2de mogelijkheid): 397

41 De majeur diatonische akkoorden op de 2de snaar : 398

42 Reed Preston 399

43 De majeur diatonische akkoorden op de 2de snaar (2de mogelijkheid) : 400

44 De majeur diatonische akkoorden op de 1ste snaar : 401

45 Peppino D'Agostino 402