HET KAN BETER PLAN REKENEN EN WISKUNDE DEELPLAN 4

Transcriptie

1 HET KAN BETER PLAN REKENEN EN WISKUNDE DEELPLAN 4 UITGANGSSITUATIE In de groepen wordt met de methode Pluspunt gewerkt. Aangezien de niveauverschillen binnen de groep erg groot zijn, werken sommige kinderen in boekjes van een ander leerjaar. De rekenmethode is ondertussen flink verouderd. De rekenwerkgroep gaat zich onder leiding van de rekenspecialist, m.i.v. januari 2010, oriënteren op een nieuwe methode. Deze willen we begin schooljaar in gebruik nemen. Voor remediëring willen we Maatwerk aanschaffen en voor verdieping Kien. Uit de lesobservaties kwam naar voren dat er door de leerkrachten te weinig gebruik wordt gemaakt van interactieve instructievormen. De leerlingen worden onvoldoende uitgedaagd om hardop te denken en denkstrategieën te verwoorden. De meeste leerlingen volgen de methode. Bij de lesobservaties werd voornamelijk een klassikale instructie gezien en te weinig voorinstructies of verlengde instructies. De didactische principes die kenmerkend zijn voor realistisch rekenen worden te weinig toegepast. Van aanwijzingen en didactische tips die in de handleiding staan wordt weinig teruggezien tijdens de lessen. Bij het gehanteerde instructiemodel, de gelaagde instructie in drie groepen, worden de goede leerlingen na een korte instructie aan het werk gezet en richt de leerkracht zich daarna op de gemiddelde en zwakke leerlingen. Binnen deze laatste instructiegroep zijn de verschillen soms dermate groot, dat in het bijzonder de zwakke leerlingen onvoldoende van het aanbod profiteren. Omdat echter ook de goede rekenaars slechts beperkte instructie krijgen, is het de vraag in hoeverre deze groep leerlingen de leerwinst behalen die mogelijk is. De kans van onderpresteren is in ieder geval aanwezig. Het gebruik van concreet materiaal, dat een belangrijke voorwaarde is om bij de leerlingen het noodzakelijke inzicht in getalstructuren en reken- en wiskundige bewerkingen te doen ontstaan, is in de meeste groepen minimaal. Concreet materiaal is niet genoeg aanwezig in de school. Hierdoor is het voor leerlingen, bij wie het (nog) ontbreekt aan inzicht, onnodig moeilijk via de materiële fase de stap naar de visuele fase en tenslotte de mentale fase te zetten. Het is de vraag of in alle groepen de handleiding van de methode wordt gevolgd, met name waar dit het inslijpen van vaardigheden betreft. Dit inoefenen is van groot belang temeer daar de inoefenstof van de methode beperkt van omvang is.

2 Uit de dagelijkse praktijk en de resultaten van toetsen blijkt, dat bij relatief veel leerlingen het inzicht ontbreekt en veel leerlingen een vrij grote achterstand hebben. Teneinde alle leerlingen het volledige aanbod van een leerjaar te kunnen aanbieden, is de verleiding groot bepaalde onderdelen van het aanbod, met name rijen sommen die bedoeld zijn voor het inslijpen van vaardigheden, in omvang te beperken of over te slaan. Daarmee loopt men echter het grote risico leerlingen die toch al niet over het gewenste inzicht beschikken, extra tekort te doen. De dagelijkse differentiatiepraktijk heeft in een aantal groepen tot een dermate ingewikkelde klassenorganisatie geleid, dat als gevolg hiervan een goed en functioneel aanbod onder druk komt te staan. DOELSTELLINGEN Organisatie / Planning De leerkrachten gebruiken de methode Pluspunt volgens de didactische aanwijzingen. Voor remediëring gebruiken de leerkrachten Maatwerk en voor verdieping Kien. Ze houden hier ook de correcte administratie van bij. De leerkrachten vermelden in hun weekplanning de instructie voor Maatwerk en Kien. De leerkrachten maken een planning van de leerstof, zowel een jaar- en weekplanning. De leerkrachten maken gebruik van een groepsplan (zie verder: deelplan Afstemming) De leerkrachten gebruiken de weekplanning om groepsplannen en individuele handelingsplannen te realiseren. De leerkrachten gebruiken de lessen na de toets op de juiste wijze. De leerlingen met een onvoldoende onderdeel in de toets krijgen verlengde instructie en krijgen het remediërende materiaal als huiswerk mee. De leerkrachten zorgen er voor dat de hulpmiddelen makkelijk bereikbaar zijn voor de leerlingen. De leerkrachten stimuleren het gebruik van concreet materiaal De leerkrachten gebruiken structureel de instructietafel. De leerkrachten maken duidelijke afspraken met leerlingen over het gebruik van materiaal. De leerkrachten formuleren duidelijk het doel van de les De leerkrachten spreken hun hoge verwachtingen uit naar de kinderen

3 Didactiek / Afstemming De leerkrachten hebben kennis van de kenmerken van realistisch rekenen De leerkrachten zijn er op gericht het strategisch denken van de leerlingen te bevorderen d.m.v. interactieve werkvormen. De leerkrachten maken tijdens de lessen gebruik van realistische contexten. Tijdens de uitleg krijgen de leerlingen gelegenheid en tijd om zelf naar oplossingen te zoeken. De leerkrachten vragen de kinderen niet alleen naar de uitkomst maar vooral naar de oplossingsstrategie. De leerkrachten passen het gelaagde instructiemodel met 3 groepen toe, namelijk goede leerlingen (A), gemiddelde leerlingen (B) en zwakke leerlingen (C) (zie verder: deelplan Afstemming) De leerkrachten bieden de leerlingen met een A score op de CITO toets, het programma van Kien aan. De leerkrachten kunnen de materialen van Maatwerk adequaat inzetten om leerlingen zoveel mogelijk op de leerlijn te houden. De leerkrachten stimuleren leerlingen de uitkomst globaal te schatten. De leerkrachten stimuleren leerlingen werkwijzen te corrigeren. De leerkrachten volgen de aanwijzingen uit de methode m.b.t. het aanleren van strategieën. De leerkrachten zorgen voor interactieve instructie- en werkvormen. De leerkrachten zorgen voor pre-teaching bij risicoleerlingen. De leerkrachten bieden aanschouwelijk materiaal aan hun leerlingen. De leerkrachten laten de leerlingen hulpmiddelen gebruiken. (kralensnoer, rekenrekje, tafelkaart, etc.) De leerkrachten stimuleren het gebruik van de getallenlijn en het getalpositieschema. De leerkrachten zorgen voor interactieve instructie- en werkvormen. De leerkrachten laten leerlingen hardop denken. De leerkrachten geven de leerlingen gelegenheid en tijd om zelf naar oplossingen te zoeken De leerkrachten laten de gevonden oplossingen met elkaar vergelijken De leerkrachten betrekken ook leerlingen bij de interactie die zelf geen oplossingen aandragen De leerkrachten vragen leerlingen de oplossingsstrategie te verwoorden De leerkrachten brengen structuur aan in oplossingsmethoden De leerkrachten zijn niet alleen zelf aan het woord De leerkrachten vragen leerlingen niet alleen naar de uitkomst maar ook en vooral naar de oplossingsstrategie De leerkrachten stimuleren leerlingen gegevens en uitkomsten in verband te brengen met de context De leerkrachten stimuleren leerlingen de uitkomsten globaal te bepalen (te schatten) De leerkrachten stimuleren leerlingen werkwijzen te controleren De leerkrachten controleren de uitkomsten van de leerlingen en geeft hun daarover feedback De leerkrachten besteden veel aandacht aan werkwijzen van leerlingen

4 De leerkrachten zorgen er voor dat de leerlingen voldoende toepassingsgerichte opdrachten krijgen De leerkrachten zorgen er voor dat de leerlingen zelfstandig opdrachten uit voeren De leerkrachten zorgen er voor dat de opdrachten uitdagend zijn De leerkrachten zorgen voor voldoende oefening om vaardigheden te consolideren De leerkrachten zorgen er voor dat de oefenvormen gevarieerd zijn De leerkrachten zorgen er voor dat de leerlingen niet uitsluitend kale rijtjessommen krijgen of niet uitsluitend aan geïsoleerde activiteiten werken De leerkrachten zorgen er voor dat de leerlingen geen extra oefeningen krijgen, zonder dat daar een diagnose aan ten grondslag ligt In de kleutergroepen m.b.t. wiskundige oriëntatie: Vaardigheden - kinderen kunnen tellen en ordenen - kinderen kunnen hoeveelheden vergelijken (meer, minder evenveel) - kinderen kunnen hoeveelheden samenvoegen en wegnemen - voorwerpen naar lengte en gewicht rangschikken - objecten met natuurlijke maten meten (bijv. door afpassen met de hand) - zich oriënteren in de tijd - zich oriënteren in de ruimte en in het platte vlak - vormen en patronen herkennen en benoemen - figuren vouwen van, bouwplaten en bouwsels maken - geometrische patronen (bijv. met mozaïek) maken - verhoudingen zien bij activiteiten zoals het bouwen met blokken en spelen met constructiemateriaal - redeneren bij constructieproblemen (bijv. hoe krijg je een stevige toren van blokken? PRESTATIE-INDICATOREN. In de groepsmappen is de jaar- en week- en dagplanning m.b.t. rekenen zichtbaar. In de groepsmappen zijn de methodegebonden en niet- methode toetsen te vinden en er is vastgelegd wat de vervolgstappen zijn n.a.v. de toetsuitslag. Uit een samenvatting van de klassenobservaties in het schooljaar blijkt dat minstens 80 % van de leerkrachten een goede didactische aanpak hanteert bij het geven van de rekenlessen.

5 De prestaties van de leerlingen op de Cito-toetsen gaan omhoog. Die leerlingen die aantoonbaar de capaciteiten missen, volgen een eigen programma, o.a. Maatwerk, met daarin opgenomen prestatie-indicatoren, die voor hen haalbaar zijn. Streefscores voor de Cito-toetsen Eind januari 2010: Het percentage van alle toetsen moet gemiddeld hoger zijn dan eind Eind januari 2010: Het gemiddeld percentage van alle D en E leerlingen moet lager zijn dan eind Juli 2010: Het percentage van alle toetsen moet gemiddeld hoger zijn dan eind januari 2010 Juli 2010: Het gemiddeld percentage van alle D en E leerlingen moet lager zijn dan eind januari Eind januari 2011: Het percentage van alle toetsen moet gemiddeld hoger zijn dan eind Eind januari 2011: Het gemiddeld percentage van alle D en E leerlingen moet lager zijn dan eind Juli 2011: Het percentage van alle toetsen moet gemiddeld hoger zijn dan eind januari 2011 Juli 2011: Het gemiddeld percentage van alle D en E leerlingen moet lager zijn dan eind januari Eind december 2011: Bovengenoemde resultaten zijn bereikt en de toetsuitslagen zijn stabiel In januari 2010 wordt gestart met bovengenoemde punten. De eerste evaluatie vindt plaats in mei De evaluatie vindt plaats aan de hand van klassenbezoeken door de directie en externen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een kijkwijzer. De tweede evaluatie vindt in december 2010 plaats. Dan moet 75% van de leerkrachten voldoende scoren op alle bovengenoemde punten. De derde evaluatie vindt plaats in mei Dan moet 85% van de leerkrachten voldoende scoren op alle bovengenoemde punten. In december 2011 moet 100% van de leerkrachten voldoen aan bovenstaande punten. Periode januari augustus 2010 De punten onder organisatie en planning en didactiek en afstemming worden op de volgende wijze geïmplementeerd: -Intervisie: Tijdens de bijeenkomsten van de PLG s wordt gesproken over organisatie, planning, didactiek en afstemming. Om de zes weken vindt er een PLG plaats. -Training: de externe begeleider brengt bovenstaande punten tijdens de klassenbezoeken in kaart. Aan de hand van de hiaten wordt training, coaching en begeleiding afgesproken. -Tijdens de studiedag van 18 maart kunnen de punten aan de orde komen. -In januari en juni zijn de toetsen afgenomen. -Oriëntatie op een nieuwe rekenmethode, afspraken met uitgeverijen. -Invoering KIEN en MAATWERK. -Studiedagen van de rekenacademie

6 -Inzet interne rekenspecialist Periode augustus 2010 augustus 2011 De punten onder organisatie, planning en didactiek en afstemming worden verder geïmplementeerd: -Keuze en aanschaf van de nieuwe rekenmethode (uiterlijk december 2010) -Het team maakt zich de methode eigen zodat per augustus 2011 gedegen gestart kan worden. -De computerprogramma s behorend bij de nieuwe methode worden geïnstalleerd -De leerkrachten maken zich de computerprogramma s eigen -Evaluatie KIEN EN MAATWERK -Intervisie tijdens PLG s -Eventueel training, coaching, scholing voor leerkrachten die bovenstaande punten niet beheersen. -Planning van studiedag rekenen, waarbij de punten aan de orde kunnen komen. Bespreking nieuwe rekenmethode. -In januari en juni worden de CITO toetsen afgenomen. -Studiedagen van de rekenacademie. -Inzet interne rekenspecialist Periode augustus 2011 december Invoering nieuwe rekenmethode -Intervisie tijdens PLG s -Inzet interne rekenspecialist. EVALUATIE De eerste evaluatie vindt plaats in oktober Aan de hand van klassenbezoeken en de kijkwijzer is gekeken hoeveel leerkrachten de punten organisatie, planning, didactiek en afstemming beheersen. De tweede evaluatie vindt plaats in mei % van de leerkrachten beheersen bovenstaande doelstellingen. De eindevaluatie vindt plaats in oktober % van de leerkrachten beheersen bovenstaande doelstellingen. Eind december 2011: 100% van de leerkrachten beheersen bovenstaande punten.

7 BORGING COMMUNICATIE Alle punten worden vastgelegd in taken en procedures. Deze worden opgenomen in de klassenmap en de Lerarenschijf. De procedures en afspraken worden als vast punt opgenomen in gesprekkencyclus Er zijn periodieke observaties door de IB-er of directie (controle; ondersteuning) Er wordt periodiek aandacht geschonken aan taken en procedures tijdens inhoudelijke teambesprekingen en PLG s. Ouders: Medezeggenschapsraad: Leerkrachten: Bovenschoolse directeur: Externe begeleider: via de nieuwsbrief, ouderbijeenkomsten en inloop- rapportgesprekken. tijdens de MR bijeenkomsten tijdens PLG s, teambijeenkomsten, gesprekken met IB, voortgangsgesprekken, memo s, studiedagen tijdens voortgangsgesprekken tijdens de twee wekelijkse overleggen