Beter besturen met de BGT?! Bestuurders in gesprek over het gebruik van ruimtelijke informatie en de Basisregistratie Grootschalige Topografie

Transcriptie

1 Beter besturen met de BGT?! Bestuurders in gesprek over het gebruik van ruimtelijke informatie en de Basisregistratie Grootschalige Topografie

2

3 Inhoud Inleiding 2 Breng de werelden van bestuurders en geospecialisten naar elkaar toe 6 Regiobijeenkomst Noord Geo-ICT hoef je niet te snappen, maar je moet wel weten wat je ermee kunt 10 Regiobijeenkomst Oost De BGT is uw bestuurlijke aandacht waard 15 Regiobijeenkomst West Geo raakt alles wat u in uw organisatie doet 20 Regiobijeenkomst Zuid

4 Inleiding Na een aantal succesvolle bestuurdersbijeenkomsten over de BGT tussen november 2013 en maart 2014 bleek er, in aanloop naar de opleveringsdatum van 1 januari 2016, opnieuw behoefte te bestaan aan het informeren van bestuurders. Niet zozeer over het nut en de noodzaak van de BGT of over de totstandkoming ervan, maar vooral over de toepassing ervan in de bestuurlijke praktijk. Wat kun je met ruimtelijke informatie en met de BGT in het bijzonder, wanneer die op 1 januari 2016 beschikbaar is? Daarom organiseerden het ministerie van Infrastructuur en Milieu, het Samenwerkingsverband van Bronhouders BGT (SVB-BGT) en DataLand vier regionale bijeenkomsten met burgemeesters, wethouders en waterschapsbestuurders: op woensdag 20 mei in Groningen voor de regio Noord; op donderdag 21 mei in Kampen voor de regio Oost; op woensdag 27 mei in Den Haag voor de regio West; op donderdag 28 mei in s-hertogenbosch voor de regio Zuid. 2 Beter besturen met de BGT?!

5 Bij elke bijeenkomst was een lokale bestuurder gastheer. Ruud van Rossem van het ministerie van IenM en Jan Bruijn van het SVB-BGT vertelden kort iets over de totstandkoming en voortgang van de BGT, waarna een lokale ambtenaar een kijkje in de keuken van zijn eigen gemeente gaf: hoe gaan wij om met de BGT? Een bestuurder uit de regio deelde daarna zijn BGT-ervaringen met de collega-bestuurders in de zaal. Tot slot was er ruimte voor vragen en dicussie. In dit boekje leest u wat er tijdens deze bijeenkomsten is besproken. Het zijn geen woordelijke weergaven van de discussies, maar de belangrijkste punten uit alle sessies komen hier wel aan bod. Handig om nog eens terug te lezen als u bij één van de bijeenkomsten aanwezig was, zinvol om u in te verdiepen als u de bijeenkomsten hebt gemist. Bestuurdersfilm Er is ook een videoverslag van de bestuurdersbijeenkomsten gemaakt. Dit filmpje van ± 4 minuten kunt u bekijken via YouTube. U vindt de video onder de naam Bestuurders in gesprek over de BGT: Beter besturen met ruimtelijke informatie. Meer weten over de BGT? Op BGTweb (bgtweb.pleio.nl) vindt u alles wat u over de BGT moet weten: achtergronden, nieuws en documentatie. Met specifieke vragen over het maken van de BGT kunt u terecht bij het SVB-BGT via transitiedesk@svb-bgt.nl. Zij helpen u graag verder. 3

6 4 Beter besturen met de BGT?!

7

8 Breng de werelden van bestuurders en geospecialisten naar elkaar toe Regiobijeenkomst Noord Locatie Groningen Datum 20 mei 2015 De eerste regionale bestuurdersbijeenkomst, in het statige provinciehuis van Groningen, wordt geopend door Wiebe van der Ploeg van waterschap Hunze en Aa s: Het werk aan de BGT voltrekt zich met name achter de schermen. Als bestuurders hebben wij daar maar weinig aandacht voor. Ik hoop dat dat na vanmiddag verandert. Dat we met z n allen inzien wat een monnikenwerk dat eigenlijk is. En dat dat voor ons gedaan wordt, zodat wij als bestuurders ons werk beter kunnen doen. De overheid als informatiegoudmijn Met een vlammend betoog weet Willy Bakker, informatieadviseur bij de provincie Groningen, de aanwezige bestuurders precies uit te leggen wat de meerwaarde van de BGT is: Toen ik bij de landmeters kwam werken, verbaasde ik mij over de nauwkeurigheid waarmee zij de hele provincie inmeten. Dat gebeurt letterlijk op de centimeter. Maar de kaart die ze daarmee maken, is dom. Je kunt er geen vragen aan stellen. Hoeveel asfalt ligt er tussen Winsum en Lauwersoog? Hoeveel bushaltes staan er in de hele provincie? Niemand kon het mij vertellen. De BGT is de manier om gegevens aan elkaar te knopen. Het werk van de provincie heeft voor 95 procent te maken met een bepaalde locatie. Als je alle relevante informatie koppelt aan die locatie, dan kun je daarmee moeilijke vragen beantwoorden waar eerder geen antwoord op was. 6 Beter besturen met de BGT?!

9 Ze sluit af met een oproep aan bestuurders: Wat mij betreft mag u allemaal wat veeleisender zijn. Wij beschikken over een goudmijn aan informatie, maar bestuurders vragen daar nooit naar. En dat is wel precies wat we nodig hebben om die gegevens van de BGT ook echt te gaan benutten, om ons beleid te verbeteren en om onze dienstverlening te verbeteren. Stap dus gerust op ons af met al uw vragen! Werelden bij elkaar brengen Ook de volgende spreker, dijkgraaf Herman Dijk van waterschap Groot Salland, pleit voor een actievere houding van bestuurders. Wij houden ons bezig met het bestuurlijke domein. Zaken als ICT en geo-informatie zijn ver van ons bed, die liggen op het werkterrein van specialisten. Je hebt dus echt te maken met twee verschillende werelden, die lastig bij elkaar te brengen zijn. Medewerkers stappen niet snel op een bestuurder af, en bestuurders snappen weinig van datgene waar die medewerker mee bezig is. Ik zie het als een taak van ons als bestuurders om de stap te zetten naar de wereld van de BGTspecialisten. Ga met ze aan de koffietafel zitten en vraag ze om uitleg. Waar zijn jullie mee bezig? Hoe kan mij dat als bestuurder helpen? Wat hebben jullie van mij nodig? Ik ben zelf wat dat betreft een slecht voorbeeld. Ik moet dat ook meer doen. Want ik wil graag dat we op tijd klaar zijn met de BGT, en dat we er ook als bestuurders de vruchten van kunnen plukken. Dus ik ga morgen koffie drinken met onze geospecialisten. 7

10 Wij beschikken over een goudmijn aan informatie, maar bestuurders vragen daar nooit naar. En dat is wel precies wat we nodig hebben om die gegevens van de BGT ook echt te gaan benutten, om ons beleid te verbeteren en om onze dienstverlening te verbeteren. Stap dus gerust op ons af met al uw vragen! Willy Bakker, informatieadviseur provincie Groningen Vragen van bestuurders over de BGT Waterschapsbestuurder Van Zanten (Noorderzijlvest) trapt de vragenronde af: Uit de presentaties van het ministerie en het SVB-BGT begrijp ik dat de realisatie van de BGT goed loopt. Waarom hebt u ons als bestuurders op dit moment dan nog nodig? Dagvoorzitter Frits Alberts, wethouder van Borger-Odoorn, reageert: Klopt. Die BGT komt er wel. Maar het is belangrijk om nu al over het gebruik van de BGT na te denken. Wat gaat u er als bestuurder straks mee doen? Transitieregisseur Hildegard Schulte vult aan: De BGT is meer dan een mooie kaart waarmee uw afdeling beheer en onderhoud zijn werk doet. Geo-informatie is belangrijke basisinformatie die nieuwe inzichten kan geven in vraagstukken waar u als bestuurder mee worstelt. Het is goed om u daarvan bewust te zijn. Een andere bestuurder wil weten: Hoe voorkom je dat elke gemeente op zijn eigen manier die kaart gaat invullen? En dat ze lijntjes net zó neerzetten dat het ze gunstig uitkomt? Programmamanager BGT van het ministerie van IenM Ruud van Rossem antwoordt: De BGT is uniform. Er is een standaard die precies voorschrijft hoe je je informatie moet aanleveren. Daar moet iedereen zich aan houden. En kun je liegen met de kaart? In theorie wel. Maar denk eraan dat er veel mensen met je meekijken. Je interne en externe gebruikers, je collega-bronhouders. Het zelfreinigend vermogen van de BGT is heel groot. Ik denk dat we ons daar dus weinig zorgen over hoeven te maken. 8 Beter besturen met de BGT?!

11 Ga ook na hoe de samenwerking met uw buren verloopt. Want die hebt u straks weer nodig wanneer u de BGT gaat bijhouden. En denk nu al na over het gebruik van de BGT in uw organisatie. Voor wie is die informatie allemaal interessant, en hoe verweef je de BGT in je werkprocessen? Ruud van Rossem, programmamanager BGT van het ministerie van IenM De volgende bestuurdersvraag gaat over de realisatie van de BGT. Wat zijn de cruciale punten waar we als bestuurders naar moeten kijken? Directeur van het SVB-BGT Jan Bruijn neemt het woord: Ten eerste kan uw afdeling geo aan ons een proefbestand leveren. Ze krijgen daarmee een goed beeld van hoe ver ze al zijn en wat er nog moet gebeuren om tot die BGT te komen. Ten tweede: kijk naar de implementatie van de BGT binnen uw huidige ICT-voorzieningen. Daarmee staat of valt straks het gebruik en de bijhouding van de BGT in uw organisatie. Het ministerie heeft daar onlangs een handig document voor gepubliceerd, dat u samen met uw softwareleverancier kunt bespreken. Ruud van Rossem valt hem bij: Ga ook na hoe de samenwerking met uw buren verloopt. Want die hebt u straks weer nodig wanneer u de BGT gaat bijhouden. En denk nu al na over het gebruik van de BGT in uw organisatie. Voor wie is die informatie allemaal interessant, en hoe verweef je de BGT in je werkprocessen? Tot slot vraagt een wethouder zich af: Ik hoor net dat de BGT open data wordt. Hoe is dat geregeld? Kun je er als gemeente ook voor kiezen om dat niet te doen? Ook hierop heeft Ruud van Rossem een antwoord: Ja, de BGT is open data. Dat gaat vanzelf. Daar hoef je als gemeente, provincie of waterschap niks voor te doen, en daar kun je ook niks aan doen. Die basisgegevens zijn openbaar. Waar je wel nog over kunt nadenken, is de plustopografie. Dat zijn extra gegevens die je facultatief aan de BGT kunt hangen. Wil je die liever niet vrijgeven? Zet ze dan niet in je BGT. 9

12 Geo-ICT hoef je niet te snappen, maar je moet wel weten wat je ermee kunt Regiobijeenkomst Oost Locatie Kampen Datum 21 mei 2015 Het toneel voor de tweede regionale bestuurdersbijeenkomst is het voormalige stadhuis van Kampen. De waterschapsbestuurders, burgemeesters en wethouders worden hartelijk welkom geheten door Bort Koelewijn, burgemeester van Kampen. Als inleiding laat hij een historische kaart van Kampen zien uit 1652, van kaartenmaker Blaeu. Het is ongelofelijk hoeveel detail daar al op staat, vindt Koelewijn. Als je daar de huidige digitale kaart van Kampen naast legt, zie je dat er in het historische centrum niet eens zo veel veranderd is. Maar wat we met die kaart kunnen, dat is een wereld van verschil. En daar gaan we het vandaag over hebben. Samen aan hetzelfde doel werken Geo-specialist Eduard Vunderink vertelt hoe ze in Kampen met geo-informatie omgaan: In 1998 wilden wij de verschillende kaarten binnen de gemeente terugbrengen tot één kaart, zodat iedereen met dezelfde informatie ging werken. Dat was nog voordat er sprake was van de BGT. We wilden voorkomen dat iedereen zijn eigen kennisgebied ging afschermen, dus zochten we de samenwerking op met andere afdelingen. Nu de BGT eraan komt, werpt dat zijn vruchten af. Mijn oproep aan u als bestuurders is dan ook: breng de afdelingen in uw organisatie bij elkaar, zodat ze samen aan hetzelfde doel gaan werken. Hij vervolgt: Op dit moment hebben we een gemeentelijke viewer waarin allerlei thema s te bekijken zijn die de verschillende afdelingen helpen bij hun werk. Zo hebben 10 Beter besturen met de BGT?!

13 we een WMO-thema gemaakt waarbij je in één oogopslag kunt zien waar mensen gebruik maken van een rolstoel, dagopvang of huishoudelijke hulp. Ga je een nieuw zorgcentrum plannen, dan geeft de kaart je een goede indicatie waar de grootste behoefte daaraan ligt. Maar ook burgers profiteren ervan: op de gemeentewebsite kunnen ze aangeven welk stukje van het openbaar groen in hun buurt ze willen onderhouden. Dat werkt heel goed. Ik denk dat dit in de toekomst voor burgerparticipatie een grote rol gaat spelen. Coffeeshops, inbraken en brandbestrijding Burgemeester van Amersfoort Lucas Bolsius presenteert vervolgens een aantal aansprekende voorbeelden van wat je als bestuurder allemaal kunt met ruimtelijke informatie. In onze gemeente bekijken wij bijvoorbeeld het coffeeshopbeleid mede door de bril van geo-informatie. Een coffeeshop moet verder dan 250 meter van een school af liggen. Zet je dat op een kaart, dan zie je meteen waar je in elk geval geen coffeeshops kunt openen. Een ander voorbeeld: woninginbraken. Die zijn gecorreleerd met de lichtsterkte in een wijk, zelfs in een straat. Waar veel licht is, wordt minder ingebroken. Als je dat weet, kun je een afweging maken: Steek ik bijvoorbeeld geld in meer straatverlichting? Ook hebben we inbraakcijfers in de wijk gecombineerd met het aantal deelnemers aan Burgernet. We constateerden dat we in een aantal wijken met hoge inbraakcijfers 11

14 nog extra inspanningen moesten doen om meer deelnemers aan Burgernet te krijgen. Juist in die wijken wil je extra ogen hebben die de politie kunnen helpen om de heterdaadkracht te vergroten en daarmee het aantal inbraken naar beneden te krijgen. Door het kaartbeeld te combineren met andere gegevens, kun je dus heel gericht communiceren en actie ondernemen, in plaats van een algemene campagne over de gehele stad uit te storten. Waar ik zelf erg van onder de indruk ben is 3D. De BGT is ook voorbereid op 3D, en dat biedt enorme mogelijkheden. Zo blijkt het Nederlandse leger veel effectiever in gevechtshandelingen, als ze hun missies naar bijvoorbeeld Mali en Afghanistan trainen in simulatoren. Volledig dorpen en gebouwen zijn daarin nagebouwd. Ik kan niet wachten tot ook de binnenstad van Amersfoort digitaal wordt nagebouwd en onze brandweer daarmee gaat trainen. Achter de computer oefenen ze dan bijvoorbeeld de beste aanrijroutes voor bestemmingen in de oude binnenstad. Als dat dezelfde effecten heeft als bij het leger, dan moet dat de slagkracht van onze hulpdienst nog verder omhoog brengen. Wat is nu, na al deze voorbeelden, mijn boodschap? Die geo-ict hoef je van mij echt niet te snappen, want dat doe ik ook niet. Maar je moet wel weten hoe je geo-informatie kunt inzetten voor je eigen werk als bestuurder. Het kan je enorm helpen bij je dagelijkse werk. 12 Beter besturen met de BGT?!

15 Wat is nu, na al deze voorbeelden, mijn boodschap? Die geo-ict hoef je van mij echt niet te snappen, want dat doe ik ook niet. Maar je moet wel weten hoe je geo-informatie kunt inzetten voor je eigen werk als bestuurder. Het kan je enorm helpen bij je dagelijkse werk. Lucas Bolsius, burgemeester van Amersfoort Vragen van bestuurders over de BGT Wethouder Schouten uit Uitgeest vraagt: Die toepassingen zijn allemaal heel mooi, maar hoe voorkom je dat al die gevoelige informatie op straat komt te liggen? WMO-informatie is privé. En inbrekers willen maar wat graag weten waar ze gemakkelijk kunnen toeslaan. Lucas Bolsius: Inbrekers kunnen zelf ook zien waar de verlichting slecht is. En burgers hebben er recht op om te weten waar er ingebroken wordt. Dan kun je ze namelijk mobiliseren. Ik vind dat geen privacygevoelige informatie. Bort Koelewijn vult aan: De basiskaart is openbaar, maar de informatie die je eraan koppelt niet. Die gegevens blijven dus binnenshuis. Eduard Vunderink: Je moet intern wel duidelijke afspraken maken. Wie mag over welke info beschikken? Als het goed is, heb je nu ook al gebruikersgroepen gedefinieerd. Alleen mensen die over de WMO gaan, mogen die gegevens inzien. Dat wordt met de BGT niet anders. Hans Berends, gemeentesecretaris in Dalfsen stelt een vraag over het maken van de kaart: Stel dat twee bronhouders het niet eens worden over een grens op de kaart. Wie velt dan het definitieve oordeel? Jan Bruijn, directeur SVB-BGT: Allereerst: de regels voor het bepalen van de grenzen zijn vrij duidelijk. Ontstaat er toch nog ergens discussie? Dan betrek je het SVB-BGT erbij. In het uiterste geval hakt het bestuur van het SVB-BGT de knoop door. Maar dat is nog niet voorgekomen. 13

16 Ook Andries Poppe, wethouder in Emmeloord, heeft een vraag over de totstandkoming van de BGT: Ik zie dat wij het als gemeenten best goed doen. Er zijn ook een aantal landelijke bronhouders die nog een lange weg te gaan hebben. Maar het systeem werkt alleen als alle bronhouders meedoen. Hoe gaan we daarmee om? Jan Bruijn: Wij spreken alle bronhouders erop aan als we zien dat het niet loopt. Zo hebben we onlangs nog een stevig gesprek gehad met Rijkswaterstaat. Daar zijn solide afspraken uitgekomen. Maar daar moeten we met z n allen ook weer niet te zenuwachtig over worden. Als u binnenkort gaat aanleveren, dan bepaalt u de grens. Als Rijkswaterstaat of ProRail later komt, moeten zij daarop aansluiten. En niet andersom. Op de website van het SVB-BGT staat overigens uitgebreide informatie over de grenzen van de landelijke bronhouders. Doe daar uw voordeel mee. Bort Koelewijn sluit af met een rondje langs alle aanwezige bestuurders. Wat gaat u morgen doen met de informatie die u hier gehoord hebt? Zonder uitzondering laten de bestuurders weten dat ze, gewapend met deze nieuwe kennis, in hun eigen organisatie het belang van de BGT gaan uitdragen. 14 Beter besturen met de BGT?!

17 De BGT is uw bestuurlijke aandacht waard Regiobijeenkomst West Locatie Den Haag Datum 27 mei 2015 Hier, in de trouwzaal van ons stadskantoor Escamp, maken we mensen gelukkig. Hopelijk kunnen we u vanmiddag ook gelukkig maken, begint wethouder Rabin Baldewsingh zijn welkomstwoord in Den Haag. De BGT is de basis voor de dienstverlening van elke gemeente. Deze kaart helpt ons bij het gebiedsgericht werken. Welke problemen waar spelen, is in één oogopslag duidelijk. Zo kunnen we maatwerk leveren, precies op de plek waar dat nodig is. Acupunctuur, noemen we dat hier ook wel. Dagvoorzitter Marleen Damen, wethouder in Leiden, voegt daar nog aan toe: Bij ons werkt het net zo. Beheer en onderhoud gaat efficiënter dankzij de BGT. Wat wij nog nodig hebben, is een bomenkaart. Want daar is nog wel eens wat gedoe over in onze raad. Wie weet komt dat nog. Waardeloos, die BGT Dan krijgt Rein Zijlstra, wethouder in Zeewolde, het woord. Toen ik voor het eerst over de BGT hoorde, dacht ik: een kaart van Nederland? Maar die hebben we toch al lang? Waarom is dat nou zo spannend? Ik vroeg een ambtenaar om me er iets meer over te vertellen, en die zei: De BGT is waardeloos. Daar heb je niks aan. Het gaat erom wat je er aan informatie bovenop legt. Dáár zit de toegevoegde waarde. En toen werd het interessant. Zo leerde ik dat onze buren in Dronten een wegenlegger hebben die hun veel voordelen oplevert: met één 15

18 De BGT is de basis voor de dienstverlening van elke gemeente. Deze kaart helpt ons bij het gebiedsgericht werken. Welke problemen waar spelen, is in één oogopslag duidelijk. Zo kunnen we maatwerk leveren, precies op de plek waar dat nodig is. Acupunctuur, noemen we dat hier ook wel. Rabin Baldewsingh, wethouder gemeente Den Haag kaart heb je ook één waarheid, en je bent niet meer afhankelijk van Google Maps. Met de BGT bepalen ze ook de locaties voor nieuwe speeltoestellen, op basis van de leeftijdsopbouw en verhuispatronen in een buurt. Geweldig toch? We zijn al best ver met het maken van de BGT in de Flevopolder. We gaan ervoor om als eerste complete provincie klaar te zijn. Nu moet ik er wel bij zeggen dat we al een aardige voorsprong hadden, want in onze jonge provincie waren de tekeningen er eerder dan de bestuurders. Dat was een mooi uitgangspunt voor onze geospecialisten om hun kaart op te baseren. Positief-pragmatische aanpak Maarten Vermeij van de gemeente Den Haag vertelt vervolgens hoe zij de BGT hebben aangepakt: Onze uitgangssituatie was vrij goed. Twee afdelingen zijn rechtstreeks bij de BGT betrokken: dienst Stedelijke Ontwikkeling en dienst Beheer en Onderhoud. Ons BGT-team bestaat uit 10 mensen, waarvan er 5 daadwerkelijk met de opbouw bezig zijn. Al sinds 1990 werken we aan een digitale basiskaart. In 2005 hebben we die objectgericht gemaakt. Voor ons was het maken van de BGT daarom niet zozeer een last, maar een leuke uitdaging. 16 Beter besturen met de BGT?!

19 Zo n twee jaar geleden begonnen we met nadenken over de transitie. Een paar belangrijke keuzes hebben we vooraf gemaakt: we gaan het met onze eigen mensen doen, zodat we in huis kennis opbouwen die we ook straks in de beheerfase nodig hebben. We kiezen voor een hoger ambitieniveau dan alleen de wettelijke verplichting. We gaan geen nieuwe informatie inwinnen, maar doen het met de gegevens die al in huis zijn. Qua software kiezen we de spullen die we al kennen, want dan kunnen we meteen aan de slag. We pakken het gefaseerd aan: we verdelen de stad in stukken die we één voor één doorwerken. En we beginnen met de stadsdelen waar we weinig andere bronhouders tegenkomen, want dan kunnen we alvast ervaring opdoen. Die positief-pragmatische aanpak heeft heel goed gewerkt. We hebben nu een solide basiskaart waar niet alleen Beheer en Onderhoud mee werkt (zo weet ik bijvoorbeeld in tegenstelling tot Leiden dat wij precies bomen hebben) maar waar we ook verschillende beleidsthema s aan kunnen koppelen. Kortom: de BGT komt er niet vanzelf, en is absoluut uw bestuurlijke aandacht waard. 17

20 Vragen van bestuurders over de BGT Burgemeester Van der Velde-Menting van gemeente Kaag en Braassem wil graag weten of de BGT ook geschikt is voor het opsporen van illegale bouwwerken. Hoef je dan misschien geen luchtfoto s meer te nemen? Programmamanager BGT Ruud van Rossem reageert: In de BGT staan gegevens over wat er in de openbare ruimte te zien is. Daarnaast is er de BAG, waarin de levenscyclus van gebouwen wordt bijgehouden, compleet met vergunningen en dergelijke. Voor beide registraties zijn luchtfoto s de terugvaloptie om bouwwerken op te sporen die zonder vergunning in achtertuinen zijn neergezet. U hebt die jaarlijkse luchtfoto s dus nog wel nodig. Dagvoorzitter Marleen Damen heeft ook een vraag: Januari 2016 is de eerste grote deadline, maar daarna moet er nog meer gebeuren: het beheer van de BGT, en extra topografische elementen toevoegen. Krijgen wij als bronhouders daarbij ook ondersteuning van het ministerie van IenM? Ruud van Rossem: Het programma BGT waar we nu mee bezig zijn, is inderdaad gericht op 1 januari Voor de tweede fase tot 2020 hebben we eigenlijk net zo n programma nodig. Ik verwacht dus dat we deze aanpak - die overigens binnen de overheid als good practice wordt beschouwd - gaan doorzetten. Het zou zonde zijn om de lessen die we nu hebben geleerd, niet te hergebruiken voor de toekomst. Maar daar moet nog een besluit over genomen worden. 18 Beter besturen met de BGT?!

21 We hebben het steeds over bovengrondse topografie, zegt een andere bestuurder. Maar wat gebeurt er met informatie over wat er onder de grond ligt, zoals kabels en leidingen? Wordt dat ook meegenomen in de BGT? SVB-BGT-directeur Jan Bruijn: Nee, die informatie zit niet in de BGT. Dat is weer een andere kaart. Martin Peersmann, directeur-secretaris LV GBKN, weet daar meer over: Het ministerie van IenM is bezig met de Basisregistratie Ondergrond, de BRO. Daarin zit alle ondergrondse informatie van Nederland. Het zou mooi zijn als daar ook informatie over kabels en leidingen en bijvoorbeeld parkeergarages in zou komen. Dat gaat waarschijnlijk gefaseerd gebeuren. Uiteindelijk zijn die basisregistraties aan elkaar te koppelen. Als laatste heeft Ruud van Rossem nog een vraag voor alle aanwezigen: Hoe vaak hebt u nou in een raadsvergadering kaarten op tafel liggen om over te praten? De eerste reactie van meerdere aanwezigen is: Nooit! Dan zegt een bestuurder: Geo-informatie wordt steeds belangrijker in combinatie met de data die je al hebt. Zeker in het sociale domein gaat ons dat enorm helpen. Voor aanrijroutes van ambulances, de plekken van nieuwe wijkposten en gezondheidscentra en noem maar op. Nu gebruiken we die informatie nog maar mondjesmaat, maar dat gaat veranderen. Daar ben ik heilig van overtuigd. 19

22 Geo raakt alles wat u in uw organisatie doet Regiobijeenkomst Zuid Locatie s-hertogenbosch Datum 28 mei 2015 De bestuurders die deze middag bijeenkomen in s-hertogenbosch hebben vrijwel allemaal last gehad van vertraging door werk aan de weg. Bram Verbruggen, manager Geo-informatie bij de gemeente s-hertogenbosch grijpt dat meteen aan om het nut van geo te illustreren: Als u een TomTom had gehad die actuele informatie in zijn routeplanner verwerkt, dan was u om dit knelpunt heen gereden. Ook op onze gemeentelijke website staat een kaart met wegwerkzaamheden, die u had kunnen raadplegen. Dagvoorzitter Karel Joosten, gemeentesecretaris van Venray, haakt daarop aan: Geo-informatie, en in het bijzonder de BGT, is de sleutel om onze dienstverlening aan de burgers te verbeteren. Sterker nog: mensen zitten daarop te wachten! Ze zijn al zo gewend aan kaartjes op hun mobiele telefoon waar ze informatie uit kunnen halen. Als gemeenten kunnen we daar heel veel mee doen. Geo-informatie laten renderen voor ambtenaar en burger In zijn presentatie vertelt geospecialist Bram Verbruggen dat ze in s-hertogenbosch al snel doorhadden dat je met slimme ruimtelijke informatie een hoop processen binnen de gemeente kunt ondersteunen: Dat levert niet alleen kostenbesparing, maar ook kwaliteitsverbetering op. 20 Beter besturen met de BGT?!

23 Zo werken we met een geïntegreerd beheersysteem waarin alles wat wij als gemeente beheren (zoals wegen, groen, sportparken enzovoort) is vastgelegd, inclusief relevante beheersinformatie. Ook hergebruiken wij de topografie van de BGT voor de BAG en de WOZ. Dat is heel efficiënt. Bovendien willen we dat de informatie die wij in onze database hebben, op zo veel mogelijk manieren rendeert. Daarom stellen we die beschikbaar voor al onze 1200 collega s op het stadskantoor via een internetviewer. Daar zit de BGT in, plus een aantal extra informatielagen. Eén van die lagen laat bijvoorbeeld de meldingen uit de openbare ruimte zien. Burgers doen meldingen over losliggende stoeptegels, kapotte lantaarnpalen of overvolle afvalcontainers via de BuitenBeter-app. Onze buitendienstmedewerkers zien dat in die viewer en kunnen meteen in actie komen. Op de gemeentewebsite kunnen burgers ook een aantal van die kaarten bekijken: ik noemde de kaart met wegwerkzaamheden al, maar er zijn ook kaarten met gemeentelijke voorzieningen, ontwikkellocaties en met informatie over milieuthema s als geluidsbelasting en luchtkwaliteit. Allemaal op basis van de BGT. De BGT? Zeeland doet het samen en praktisch In Zeeland hebben ze de BGT voortvarend aangepakt, vindt Rob van der Zwaag, burgemeester van Veere en voorzitter van de Vereniging van Zeeuwse gemeenten. 21

24 Geo-informatie, en in het bijzonder de BGT, is de sleutel om onze dienstverlening aan de burgers te verbeteren. Sterker nog: mensen zitten daarop te wachten! Ze zijn al zo gewend aan kaartjes op hun mobiele telefoon waar ze informatie uit kunnen halen. Als gemeenten kunnen we daar heel veel mee doen. Karel Joosten, gemeentesecretaris van Venray Wij proberen op zo veel mogelijk vlakken met elkaar samen te werken, want dat is efficiënter en goedkoper. De BGT maken we met 13 gemeenten plus de provincie en het waterschap. Dat doen we heel praktisch. De lijnen zijn kort: formeel en informeel, ambtelijk en bestuurlijk, we weten elkaar te vinden. Heeft de één wat capaciteit over, dan gaat dat naar een ander die daar juist behoefte aan heeft. En we sturen elkaar geen facturen, dat werkt wel zo prettig. Qua bestuurlijke toepassingen gebruiken wij de BGT onder meer voor de digitale dienstverlening aan onze burgers, calamiteitenbestrijding, ruimtelijke plannen en uiteraard het beheer van onze openbare ruimte. Wij wisselen enorm veel met elkaar uit in Zeeland. Gunnen is daarbij het sleutelwoord. Dat brengt de samenwerking, en daarmee het resultaat, altijd op een hoger plan. 22 Beter besturen met de BGT?!

25 Wij wisselen enorm veel met elkaar uit in Zeeland. Gunnen is daarbij het sleutelwoord. Dat brengt de samenwerking, en daarmee het resultaat, altijd op een hoger plan. Rob van der Zwaag, burgemeester van Veere en voorzitter van de Vereniging van Zeeuwse gemeenten. Vragen van bestuurders over de BGT Peter Ketelaars van het waterschap Aa en Maas: Een project als dit gaat vaak goed omdat iedereen er gretig de schouders onder zet. Maar het beheer wordt soms een ramp. Hoe zorgen we ervoor dat de BGT actueel blijft? Bram Verbruggen: Zorg dat je middelen hiervoor op orde zijn. Benoem het niet als een project, maar heb nu al oog voor de fase die hierop volgt. Zelf denken we dat we op termijn minder middelen nodig gaan hebben voor het beheer dan vóór de komst van de BGT, maar in de aanloop kost het meer. Daarnaast zie ik dat veel organisaties met externe projectleiders werken voor de transitie. Dat is tijdelijke kennis! Leg die kennis ook in je eigen organisatie vast. Aanvullend zegt Karel Joosten: En realiseer je dat het met de BGT eigenlijk pas begint. Het gaat erom wat je ermee doet. De mogelijkheden en kansen die die basiskaart biedt zijn enorm, en leiden juist tot meer informatiebehoefte en informatiestromen. Je kunt daar als gemeente zo veel mee. Een aantal voorbeelden daarvan hebben we vanmiddag al gezien. We moeten ook niet té lyrisch worden, vindt wethouder de Rijk uit Brunssum. In Brunssum zijn we enthousiast bezig met de BGT, maar ook voorzichtig. Die BuitenBeterapp gebruiken wij nog niet omdat we eerst zeker willen weten dat we de achtervang goed geregeld hebben. Anders beloof je dingen die je niet waar kunt maken en krijg je boze burgers. Ik snap het grote idee achter de BGT, maar wat levert het ons nu concreet op? 23

26 Ruud van Rossem, programmamanager BGT van het ministerie van IenM: Ik ben het met u eens: we moeten uitkijken dat er niet een soort technology push ontstaat, dat je dingen doet alleen maar omdat het kan. Ga die BGT eerst maar eens gebruiken in je organisatie. Laat mensen ermee werken, laat ze er rustig ervaring mee opdoen. Dan gaat die BGT vanzelf leven en zie je wel wat je er nog meer mee kunt. Waterschapsbestuurder Ketelaars heeft nog een vraag: De BGT is een tweedimensionale kaart. Maar wij hebben veel meer baat bij drie dimensies: met kennis over hoogteverschillen kunnen we bijvoorbeeld wateroverlast na hevige regen voorkomen. Hoe zit het met 3D in de BGT? Ruud van Rossem reageert: De BGT die we nu maken, heeft nog geen 3D. Maar we zijn er wel mee bezig. Er loopt een proef met het opwerken van de BGT naar 3D in Leiden, en er zijn ook bronhouders die het op eigen houtje doen. Dus 3D gaat er komen, daar ben ik van overtuigd. Maar hoe precies? Daar denken we nog over na. Karel Joosten sluit af. Ik hoop dat u vanmiddag gezien hebt dat geo geen apart onderdeel meer is binnen uw gemeente. Geospecialisten zitten niet meer op hun eigen eilandje. Geo heeft overal mee te maken, het raakt vrijwel alles wat u met uw organisatie doet. Maak daar gebruik van. 24 Beter besturen met de BGT?!

27

28 Colofon Dit is een uitgave van het Programmabureau BGT van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, in samenwerking met het Samenwerkingsverband van Bronhouders BGT (SVB-BGT) en DataLand. Uitgave Juni 2015 Fotografie Mirjam Verschoor Teksten Tekstbureau STREEP Marèse Peters Meer informatie