Notulen van Provinciale Staten

Transcriptie

1 Notulen van Provinciale Staten Vergadering 3 februari 2016 Index Paginanummer Opening van de vergadering Regeling van de werkzaamheden Mondelinge vragen van de heer J.J. Rijken (PVV) over Plan voor zonneparken op Voorne-Putten : notitie slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland bestuurlijke toekomst Hoeksche Waard Interprovinciale herindelingscommissie Vijfheerenlanden (6868) Voordracht GS inzake de incidentele subsidie aan bt projects voor Tidal Technology Center Grevelingendam (6857) Voordracht GS inzake incidentele subsidie Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland voor Taskforce Agrarische Natuur (6858) Voordracht GS tot aanwijzen project RijnlandRoute als groot project conform Regeling Projecten Zuid-Holland (6863) Voordracht Commissie Onderzoek Rekening over advies PS aanwijzen RijnlandRoute als groot project (6864) Voordracht GS over verlengen geldigheidsduur Nota onderhoud kapitaalgoederen - deel infrastructuur, wegen en vaarwegen (6860) Voordracht GS inzake incidentele subsidie aan gemeente Gorinchem voor het project Reizigerstunnel Gorinchem (6861) Voordracht GS tot wijziging Verordening Investeringsbudget stedelijke vernieuwing Zuid-Holland (6862) Voordracht GS vaststelling subsidieplafond voor subsidieregeling Asbest eraf zonnepanelen erop Zuid-Holland 2016 (6869) Voordracht GS tot wijziging kaart reglement van bestuur voor het waterschap Hollandse Delta (6865) 20988

2 Voordracht van de adviescommissie aanwijzing accountant over het beschrijvend document Europese aanbesteding volgens de openbare procedure t.b.v. accountancydiensten (6866) Voordracht Fractievoorzittersoverleg over wijziging algemeen mandaatbesluit Statengriffie Zuid-Holland (6867) Voordracht Statencommissies over aangenomen en afgehandelde moties van Provinciale Staten (6845) Voordracht van het Fractievoorzittersoverleg wijziging van benoeming Statenleden in Algemene vergadering IPO (6870) Notulen van de vergadering van Provinciale Staten van 16 december

3 Notulen Provinciale Staten Vergadering van 3 februari Notulen van de vergadering van 3 februari 2016 in de Statenzaal van het provinciehuis te s-gravenhage. (Geopend om uur) Voorzitter: de heer J. Smit Griffier: de heer L. van Luijk Volgens de presentielijst zijn aanwezig 51 leden, te weten: Van Aelst, Bade, Bakx, Van der Bent, Van den Berg, Bonnewits-de Jong, Braam, Brill, Canton, Çelik, Çetin, Van Dieren, Van Dobben de Bruijn, Dulfer, Groenendijk, De Haan, Hillebrand, Hoogendam, Kasmi, Kip, Klumpes, Kok, Koning, Kurvers, Ludema, Matil, Meurs, Minderhout, Oosterop-van Leussen, Paymans, Potjer, Privé, J.J. Rijken, P.J. Rijken, Sahin, Schaapman, Scheurwater, Slooter, Soares, Van Staalduinen, Stolk, Stoop, Struijlaard, Van der Velden, Verkoelen, Van Viegen, De Vree, Weide, Wenneker, Wijbenga, Zwerus Met kennisgeving afwezig zijn de leden: Nelisse, Breitbarth, P.L. Vermeulen, Balootje OPENING De VOORZITTER: Goedemorgen. Ik open de vergadering. 1. REGELING VAN WERKZAAMHEDEN De VOORZITTER: Ik deel u mee dat bericht van verhindering is binnengekomen van mevrouw Nelisse, de heer Breitbarth, de heer P.L. Vermeulen en mevrouw Balootje. Eerder hebt u een interpellatieverzoek van de heer De Vree van de PVV ontvangen over het onderwerp opvang vluchtelingen in Zuid-Holland. Conform artikel 52 van het Reglement van Orde, lid 5, dienen de Staten hiertoe toestemming te verlenen. Wie mag ik hierover het woord geven? De heer Stoop. De heer STOOP (SGP en ChristenUnie): Namens de fractie van SGP en ChristenUnie kan ik u zeggen dat wij op zich de behoefte aan informatie over het voor iedereen belangwekkende onderwerp van de opvang van vluchtelingen begrijpen, maar wij vinden het instrument interpellatie hiervoor ongeschikt. Naar ons oordeel is een interpellatieverzoek primair gericht op het laten afleggen van verantwoording door de Commissaris van de Koning of een lid van Gedeputeerde Staten. Omdat de Commissaris hier acteert in zijn rol als rijksheer, vinden wij het interpellatieverzoek ongeschikt en wijzen het dan ook af. De heer BRILL (VVD): De VVD wijst het verzoek af. Het is duidelijk dat de verantwoordelijkheid in dit geval niet bij Provinciale Staten ligt maar bij de minister. Wij vinden het prima dat er informatie verstrekt wordt. U hebt daaraan al gewerkt in de vorm van een brief die wij gisteren ontvangen hebben. Wij willen echter het instrument interpellatie niet gebruiken om verantwoording te laten afleggen want verantwoording afleggen in PS is niet aan de orde. De heer STOLK (CDA): Ik sluit mij daarbij aan. Twee maanden geleden hebben wij dezelfde discussie gevoerd. Toen is op een goede manier uitgelegd wat de rol en de positie zijn van zowel de Commissaris als het college. Gelukkig heeft de Commissaris toen aangegeven bereid te zijn om altijd informatie te verstrekken. In die zin zijn wij ook blij met de brief die wij gisteren gekregen hebben. Een interpellatie is wat ons betreft niet aan de orde. De heer WENNEKER (D66): Wij hebben een aantal democratische spelregels afgesproken in dit huis en die moeten dan ook juist toegepast worden. Het interpellatiedebat lijkt ons niet het juiste instrument in verband met de rol als rijksheer. Er is wat ons betreft ook geen sprake van een gebrek aan informatie. Afgelopen maandag is er nog een brief aan de Staten toegestuurd en de Commissaris is bovendien bereid om zo nodig nog meer informatie te geven. Dat is voor ons op dit moment voldoende. Wij steunen het verzoek dus niet. Mevrouw SAHIN (GROENLINKS): Mijn fractie staat altijd heel coulant tegenover interpellatieverzoeken. Qua politieke timing is dit een goed moment omdat voor 1 februari 2016 uitsluitsel zou worden gegeven over de extra noodopvangplekken. Als het verzoek aan het college was gericht, hadden wij het zeker gesteund maar het verzoek is gericht aan de CdK, waardoor het qua verhoudingen ingewikkeld wordt om het toe te staan. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Los van de inhoud vinden wij dat een interpellatieverzoek moet worden gehonoreerd, hoewel wij begrijpen dat dit een rijkstaak is, waardoor het lastig is om dit als Commissaris te beantwoorden. In principe steunen wij het verzoek. Mevrouw VAN AELST (SP): Voorgaande sprekers, met name de heer Stoop, hebben wat ons betreft goed omschreven waarom wij het interpellatieverzoek niet zullen steunen. De heer HILLEBRAND (PvdA): Net als andere fracties wil ik benadrukken dat de fractie van de PvdA vindt dat elke fractie maximaal gebruik moet kunnen maken van alle mogelijkheden om te vragen om agendering en debat, maar je moet de instrumenten wel op de juiste manier inzetten. Het betreft hier een interpellatieverzoek, bedoeld om ter verantwoording te roepen, maar de vragen hebben betrekking op een zaak die onder de verantwoordelijkheid van het kabinet valt. In die zin is het verzoek niet aan het juiste adres. Om die formele reden zullen wij het verzoek niet steunen. Als er behoefte is aan mondelinge vragen, dan steunen wij dat wel. De heer BAKX (50PLUS): Ook de fractie van 50PLUS steunt wat de heer Hildebrand zei. Wij zijn altijd voor openheid en transparantie over dit soort kwesties maar niet hier op dit moment. De heer DE VREE (PVV): Wij betreuren de afwijzing. De VOORZITTER: Dan is daarmee dit verzoek afgewezen. Ik deel u mee dat door de heer J.J. Rijken van de PVV is aangegeven dat hij mondelinge vragen wil stellen over een plan voor zonneparken op Voorne-Putten. Ik stel u voor om de heer Rijken direct na de afhandeling van agendapunt 2A over bestuurlijke samenwerking de gelegenheid te geven zijn vragen te stellen. ALDUS WORDT BESLOTEN.

4 20970 Voorzitter en Van Dobben de Bruijn Ik deel u mee dat het presidium heeft besloten om de spreektijd voor deze vergadering vast te stellen op een uur. Wenst iemand daarover het woord? Nee, dan stellen wij dat vast. ALDUS WORDT BESLOTEN. Tot slot wil ik even iets rechtzetten. Ik heb begrepen dat wij de heer Kok vorige keer iets tekort gedaan hebben omdat hij niet bedankt is voor zijn maidenspeech, terwijl die wel aangekondigd was. Ik stel voor dat wij hem daarvoor alsnog dankzeggen. Bij dezen dus. 2. BESPREEKSTUKKEN A. BESTUURLIJKE SAMENWERKING De VOORZITTER: Aan de orde is het voorstel van Gedeputeerde Staten tot het instellen van een interprovinciale herindelingscommissie Vijfheerenlanden op basis van de Wet algemene regels herindeling. Bij de bespreking die op de agenda is aangeduid als bestuurlijke samenwerking komen drie afzonderlijke onderwerpen aan de orde: de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland; de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard; de interprovinciale herindelingscommissie Vijfheerenlanden. Er zal alleen gestemd worden over het voorstel tot instelling van een interprovinciale herindelingscommissie Vijfheerenlanden op basis van de Wet algemene regels herindeling. Ik geef het woord aan mevrouw Van Dobben de Bruijn. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Ons is weinig tijd toegemeten voor dit toch belangrijke onderwerp en daarom zou ik u willen vragen of ik de moties die wij willen indienen namens de coalitie, in de eerste termijn mag indienen. De VOORZITTER: Dat is begrijpelijk en goed. Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Dank u wel. De taken van de gemeenten zijn op dit moment zo uitgebreid en er heeft zoveel decentralisatie vanuit het Rijk plaatsgevonden dat een kwalitatief hoogwaardig ambtelijk apparaat om de inwoners te bedienen noodzakelijk is. Kleinere gemeenten kunnen zich vaak een dergelijk daadkrachtig en democratisch gecontroleerd bestuurlijk apparaat niet veroorloven. Daarbij komt dat korte bestuurslijnen, focus op een goede uitvoering en controle door de gemeenteraad noodzakelijk zijn voor het behouden van draagvlak bij de inwoners. De kiezers van een gemeente willen goed bestuurd worden. Hoe dat precies gebeurt, daarover wordt vaak verschillend gedacht. Wij moeten bedenken dat een gemeente niet hetzelfde is als een gemeenschap. Het aantal Nederlandse gemeenten is gedaald van vierduizend naar ongeveer vierhonderd of zelfs daaronder, maar de meeste oorspronkelijke gemeenschappen zijn intact gebleven. Inwoners van een gemeente voelen die gemeenschapszin in het vrijwilligerswerk, de sport, het sociale leven, de cultuur en de religieuze gemeenschappen. Zij beleven dat in hun directe leefomgeving. Daarboven kan heel goed een grotere gemeente staan, zolang die maar goed bestuurt. Daarmee komen wij op het onderwerp het samengaan van gemeenten en eventueel herindeling. Dat is een gevoelige zaak, dat roept emoties op. De vaak negatieve emoties zouden wat ons betreft bestreden kunnen worden door een positieve insteek en begeleidende maatregelen. Wat de VVD betreft daarom geen herindelingen, geen samengaan en geen samenwerking zonder een economische, infrastructurele en misschien zelfs culturele stimulans voor alle betrokken partijen. Wij hebben dat goed gedaan op Goeree-Overflakkee; wij zullen dat ergens anders ook moeten doen. Dat zal altijd maatwerk moeten zijn. De provincie kan een aanzet geven tot dergelijke maatregelen samen met het bestuur, het bedrijfsleven, de inwoners en de maatschappelijke organisaties. De VVD is van mening dat nieuw te vormen bestuurlijke eenheden geografisch, cultureel, economisch en ook getalsmatig duurzaam, daadkrachtig en veerkrachtig moeten zijn. In dat verband moet voorkomen worden dat er te veel samenwerkingsverbanden met steeds wisselende partnergemeenten ontstaan. Eufemistisch wordt dat in de voorliggende notitie thematisering van intergemeentelijke samenwerking genoemd. De VVD is van mening dat een dergelijk partnershoppen de democratische legitimatie in de vorm van controle door de gemeenteraad in de weg staat. Wij zijn daarom heel erg blij dat wij een motie mogen indienen om steun te geven aan de notitie die door het college is uitgebracht onder de titel Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland. Deze motie spreekt steun uit voor het college, voor de notitie, voor het aangedragen instrumentarium en voor de rol die de provincie daarin op zich neemt. Ik mag een motie indienen namens de collega s van de coalitie, namens D66, het CDA en SP. Wij hopen op veel steun van andere partijen. In de motie zeggen wij dat de taken als in de notitie beschreven, met elan aangepakt moeten worden, dat er heldere bestuurlijke lijnen uitgezet moeten worden en dat maatwerk noodzakelijk is. Wij vragen de gemeenten om toekomstgericht aan de slag te gaan en niet terug te kijken naar het verleden in de zin van hebben wij elkaar ooit dwarsgezeten. Nee, wij moeten een duurzame bestuurlijke structuur vormen of behouden. Wij moeten bij het tot stand komen van een vorm van samengaan van gemeenten komen met een economisch perspectief, waarbij de belangen van de regio in één geheel worden gezien. Zo n regio kan ook heel ruim zijn. Daarbij mogen wij zelfs over provinciegrenzen heen kijken. Wij moeten oog hebben voor de kleine kernen, de gemeenschappen die binnen de gemeenten liggen en die graag hun eigen cultuur en karakter willen behouden. Tot slot willen wij als Provinciale Staten graag op de hoogte worden gehouden van de voortgang die gemaakt wordt door het college. Dit is de eerste motie die ik wil indienen. Dan kom ik op het onderwerp dat wij tegelijkertijd behandelen, een motie over de samenwerking in de Hoeksche Waard. De Hoeksche Waard heeft aan de provincie gevraagd om daarin een rol te nemen. Wij weten dat in de Hoeksche Waard al heel lang gesproken wordt over bestuurlijk samengaan. Wij hebben ook gehoord tijdens bijeenkomsten dat de regio de provincie vraagt om met een voorstel te komen omdat ze er zelf niet uitkomen. In de Hoeksche Waard weet men ook dat men daar alleen maar economische vooruitgang kan boeken, die noodzakelijk is voor de werkgelegenheid, wanneer men samen besluiten neemt en niet meer onderling bakkeleit. Ik wijs daarbij op het probleem van de bedrijventerreinen. Iedereen in dit huis weet dan waarover ik het heb. Wij verzoeken het college om, met inachtneming van de wettelijke vereisten en in goed overleg met de lokale bestuurders, de inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties, een breed gedragen visie te ontwikkelen op de bestuurlijke toekomst in de Hoeksche Waard.

5 20971 Van Dobben de Bruijn en Hillebrand Wij willen daarbij uiteraard de inventarisatie gebruiken van ideeën van onderop die leven bij inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de lokale gemeenschappen. Wij hopen dus op een bestuurlijke visie voor de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard met een gezamenlijke aanpak, waarin de knelpunten geïdentificeerd, benoemd en opgelost worden. Dit is de tweede motie die ik graag wil indienen namens de coalitie. Ten slotte kom ik op het onderwerp Vijfheerenlanden. Wij hebben daarover in de afgelopen dagen veel gehoord. Er is een vergadering geweest in Provinciale Staten van Utrecht. Wij hebben brieven gekregen en wij hebben gesproken met mensen in de regio. Wij hebben nagedacht over hoe dat nu verder moet. Er komen nogal wat tegenstrijdige geluiden uit de regio. Als ik het over de regio heb, dan bedoel ik de hele regio van de drie gemeenten die willen samengaan. De VVD vindt het een goed idee dat gemeenten zelf komen tot het besluit om samen te gaan, wanneer zij inzien dat zij een duurzame maat moeten krijgen om de toekomst aan te kunnen. Wij vinden echter wel dat men wat prematuur bezig is met de provinciekeuze die op dit moment een bepaalde richting uitgaat. Immers, hierover moet nog vergaderd worden en er moet veel meer informatie worden ingewonnen. De rapporten die ons tot nu toe bereikt hebben, zijn wat mij betreft onvoldoende en ook vaak met innerlijke tegenspraak. Dat werd alleen maar benadrukt door de brief die wij kregen van een aantal partijen uit de gemeente Leerdam en de brief die wij eerder kregen van de gemeenten Molenwaard, Giessenlanden en Gorcum. Wij zullen er bij het college op aandringen beter onderzoek te doen, beter inzicht te verschaffen in de praktische, beleidsmatige en financiële gevolgen van een dergelijke herindeling en wat de beste keuze voor deze gemeenten zou zijn. Dat inzicht hebben wij nog niet, dus wij kunnen er nog niets over zeggen. De heer HILLEBRAND (PvdA): U hebt net een motie ingediend waarin u tegen de gemeentebesturen in de Hoeksche Waard zegt dat zij moeten ophouden met steggelen en zwartepieten en dat zij gezamenlijk een visie moeten maken voor het gebied. En nu komt u voor Vijfheerenlanden met een motie, waarin staat dat de provincie moeilijk een keuze kan maken en vraagt u om meer onderzoek en als ik het goed begrepen heb, zit er ook een vertraging in. U bent bestuurder van deze provincie. Mag ik aan u vragen om aan te geven wat volgens de visie van uw partij de voor- en nadelen zijn van een overgang van Vijfheerenlanden naar Utrecht als de hele gemeente of naar Zuid-Holland? Wij staan hier nu om zo n debat te voeren. Kunt u mij eens uw opvattingen vertellen? Mevrouw VAN DOBBEN DE BRUIJN (VVD): Ik zie geen enkele strijdigheid, eerlijk gezegd, met wat ik eerder heb gezegd over de Hoeksche Waard. Vertragingen willen wij zeker niet. Wij vinden ook dat er stappen worden gemaakt. Wij hebben te vaak gezien dat het niet goed gaat als gemeenten te lang met elkaar steggelen. Wij willen echter ook goed onderbouwde rapporten hebben. Vanuit de Hoeksche Waard is gezegd dat er al heel veel onderzocht is, maar dat men desondanks niet uitkomt. In het geval van Vijfheerenlanden hebben wij slechts een rapport gekregen. Als u dat goed hebt doorgewerkt, dan zult u daar allerlei tegenstrijdigheden in hebben aangetroffen. Aan één kant wordt gezegd dat de keuze voor Utrecht wel belangrijk is maar aan de andere kant wordt gezegd dat beide gemeenten mogelijk zijn. In deze procedure zijn wij er altijd van uitgegaan dat de keuze van de provincie uiteindelijk een laatste keuze is en dat er eerst wordt gekeken wat er voor de hele regio, dus Zederik, Leerdam en Vianen, het beste is. Wij worden gesterkt in de opvatting om niets overhaast te doen door de signalen die wij juist uit de regio hebben gekregen, als laatste de brief van Leerdam die wij vannacht nog in ons postvakje hebben gekregen. Dat brengt mij terug bij de motie over Vijfheerenlanden. Wij vinden dat er nog te weinig inzicht is in de gevolgen van de voorgestelde herindeling. Wij horen bovendien nu pas wat van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Ook de samenwerkingsverbanden worden in de onderzoeken niet genoemd. Wat zijn de gevolgen voor de samenwerkingsverbanden in de regio voor de jeugdzorg, de ouderenzorg, de veiligheid, de dijken, de landbouw en de arbeidsmarkt? Dat zijn allemaal zaken die gemeenschappelijk geregeld zijn en voor het grootste deel vanuit Zuid-Holland. Wij hebben nog steeds niet gehoord hoe wij dat gaan oplossen. De voorliggende notitie van het college, Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland, met de belangen van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties als onderbouwing voor een herindeling. Wij zagen graag dat het onderzoek naar de herindeling Vijfheerenlanden gebaseerd wordt op de uitgangspunten van onze notitie. Wij willen een duidelijk inzicht krijgen in de praktische, beleidsmatige en financiële gevolgen van een herindeling en van de provinciekeuze voor alle omliggende gemeenten, hun inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties, maar vooral ook voor de samenwerkingsverbanden, veiligheidsregio, dus met inbegrip van die diensten die op rijksniveau de provinciegrenzen volgen. Uiteraard willen wij als Provinciale Staten ook meer betrokken worden bij het proces. Niet dat wij op dit moment iets kunnen zeggen maar wij willen wel weten hoe het proces verloopt en in hoeverre de argumenten die wij zojuist hebben aangedragen, ingebed worden in het advies dat wij uiteindelijk van de interprovinciale commissie krijgen. Dank u wel. INGEDIEND ZIJN: Motie 599 van de leden Van Dobben de Bruijn, Oosterop-van Leussen, Stolk, Hoogendam, Hillebrand, Bakx, Sahin en Schaapman over de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland. Provinciale Staten van Zuid-Holland, in vergadering bijeen ter behandeling van bovenvermeld onderwerp; Overwegende dat: het bestuurlijk landschap verandert; ondermeer door de overheveling van taken naar de gemeenten; overheden steeds meer onderdeel van de netwerksamenleving worden; gemeentebesturen zich daardoor soms met grote bestuurlijke uitdagingen geconfronteerd zien; onze inwoners en het Rijk hoge eisen stellen aan de kwaliteit van het bestuur; Gedeputeerde Staten een notitie hebben gepresenteerd, waarin de kwaliteit van het lokale bestuur, een kleinere overheid en samenwerking tussen gemeenten onderling en tussen de provincie en de gemeenten centraal staan; in de notitie de belangen van de inwoners, de bedrijven en de maatschappelijke organisaties centraal worden gesteld;

6 20972 de democratische legitimatie en controle door de gekozen volksvertegenwoordigers een belangrijk aandachtspunt dient te zijn bij het toenemende aantal samenwerkingsverbanden; de regie over visie- en besluitvorming en over hun bestuurlijke toekomst primair bij de gemeenten zelf ligt, maar dat de provincie daarbij een actieve rol heeft. Spreken steun uit voor: de koers, uitgezet in de door het college uitgebrachte notitie, het daarin aangedragen instrumentarium, en de rol die de provincie daarin op zich neemt. Verzoeken het college: 1. taken als in de notitie beschreven met elan aan te pakken en heldere bestuurlijke lijnen uit te zetten; gezien de diversiteit in onze provincie zal maatwerk daarbij noodzakelijk zijn; 2. met de gemeenten toekomstgericht aan de slag te gaan, teneinde een duurzame bestuurlijke structuur te behouden of te vormen; 3. bij het tot stand komen van een vorm van samengaan van gemeenten te komen met een economisch perspectief, waarbij de belangen van de betreffende regio als één geheel worden bezien; 4. oog te hebben voor de kleine kernen, de gemeenschappen binnen de gemeenten, die hun eigen karakter en cultuur willen behouden; 5. Provinciale Staten regelmatig op de hoogte te houden van de gemaakte voortgang; en gaan over tot de orde van de dag! Motie 600 van de leden Van Dobben de Bruijn, Oosterop-van Leussen, Stolk en Hoogendam over IPC Vijfheerenlanden. Provinciale Staten van Zuid-Holland, in vergadering bijeen ter behandeling van bovenvermeld onderwerp; Kennisgenomen hebbende van: de voordracht van Gedeputeerde Staten tot het instellen van een interprovinciale commissie betreffende een herindeling van de gemeenten Zederik en Leerdam, gelegen in de provincie Zuid-Holland en de gemeente Vianen gelegen in de provincie Utrecht; de brief van de gemeenten Molenwaard, Giessenlanden en Gorinchem; de inspraakreacties in de Statencommissie Bestuur en Middelen op 20 januari 2016; de signalen die wij vanuit de samenleving, van bedrijven, bewoners en maatschappelijke organisaties uit betreffende gemeenten en de regio, mochten ontvangen; Overwegende dat: wij moeten constateren dat er nog te weinig inzicht is in de gevolgen van de voorgestelde herindeling voor de Zuid-Hollandse gemeenten, de regio Alblasserwaard Vijfheerenlanden en de provincie Zuid-Holland en voor alle reeds bestaande samenwerkingsverbanden, met inbegrip van de diensten op rijksniveau die de provinciegrenzen volgen; de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland de belangen van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties noemt, als onderbouwing voor een herindeling; er uiteenlopende uitspraken over het zelfde onderwerp in de brief van Gedeputeerde Staten van Utrecht en de brief van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland zijn gedaan; Provinciale Staten hechten aan een zorgvuldig proces, waarbij zorgvuldigheid boven snelheid gaat; een heldere onderbouwing nodig is om een goede afweging te maken, om rekening te houden met de belangen van allen en recht te doen aan de mening van onze inwoners. Verzoeken de lnterprovinciale Commissie: meer inzicht te verschaffen in de praktische beleidsmatige en financiële gevolgen van een herindeling voor de bovengenoemde gemeenten, voor de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden, voor haar inwoners en voor alle reeds bestaande samenwerkingsverbanden, met inbegrip van diensten op rijksniveau die de provinciegrenzen volgen; het ontwerpherindelingsadvies aan Provinciale Staten voor te leggen, voordat dit advies ter inzage wordt gelegd; en gaan over tot de orde van de dag! Motie 601 van de leden Van Dobben de Bruijn, Oosterop-van Leussen, Stolk en Hoogendam over de Hoeksche Waard. Provinciale Staten van Zuid-Holland, in vergadering bijeen ter behandeling van bovenvermeld onderwerp; Kennisgenomen hebbende van: de stukken en brieven van het college van Gedeputeerde Staten betreffende de Hoeksche Waard; de uitkomst van de besprekingen tussen de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard; de inspraakreacties in de Statencommissie Bestuur en Middelen op 20 januari 2016; Overwegende dat: de bestuurders en volksvertegenwoordigers van de Hoeksche Waard een tiental jaren gesproken hebben over vormen van bestuurlijke samenwerking; deze bestuurders en volksvertegenwoordigers eind 2015 tot de conclusie zijn gekomen dat zij met elkaar niet tot een eensluidend eindoordeel kunnen komen; het college van Gedeputeerde Staten, met instemming van de vijf gemeentebesturen, besloten heeft een Arhiprocedure te starten; de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland handreikingen geeft om een bestuurlijke impasse te doorbreken; allen het erover eens zijn dat de toekomst van de Hoeksche Waard één en ongedeeld is; niets doen geen optie is; uit alle rapporten blijkt dat er meer besluiten op het niveau van de Hoeksche Waard genomen moeten worden; er in de Hoeksche Waard een aantal problemen ligt, waarvoor snel regiobreed een oplossing gevonden moet worden;

7 20973 Voorzitter, Van Viegen en Stolk Provinciale Staten hechten aan een maatschappelijk en politiek draagvlak voor de besluitvorming over de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard; Verzoeken het college: 1. met inachtneming van de wettelijke vereisten en in goed overleg met de lokale besturen, een breed gedragen visie te ontwikkelen op de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard; 2. gebaseerd op een inventarisatie van de ideeën, die leven bij de inwoners, de bedrijven, de maatschappelijke organisaties en de lokale gemeenschappen; 3. en in vervolg op en in samenhang met die visie op de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard, met een gezamenlijke aanpak te komen van de knelpunten, die in de over de Hoeksche Waard uitgebrachte rapporten, geïdentificeerd zijn; En gaan over tot de orde van de dag! De VOORZITTER: De moties worden rondgedeeld en zullen deel uitmaken van onze beraadslagingen. Ik geef het woord aan mevrouw Van Viegen. Mevrouw VAN VIEGEN (Partij voor de Dieren): Aan de orde is de gemeentelijke herindeling Hoeksche Waard en de instelling van een interprovinciale herindelingscommissie Vijfheerenlanden. Allereerst de Hoeksche Waard. In december 2015 is in alle gemeenteraden van Hoeksche Waard gesproken over de bestuurlijke toekomst van het eiland. In de gemeente Oud Beijerland heeft een meerderheid van de gemeenteraad ingestemd met een herindeling. De gemeenteraden van Binnenmaas, Cromstrijen en Korendijk hebben niet ingestemd met het voorstel maar hebben door het aannemen van een amendement gekozen voor een model van versterkte samenwerking. Groter is niet altijd beter. Dat hebben wij inmiddels wel geleerd uit de zorg en het onderwijs. Van belang is dat de samenvoeging aantoonbaar tot verbetering van de dienstverlening aan de burgers leidt. Verder is van belang dat er bij de totstandkoming van onderop, bottum-up, wordt gewerkt en dat er bij de samenvoeging voldoende aandacht is voor cultuurverschillen in de diverse gemeenten. Voor de Partij voor de Dieren is het een absolute randvoorwaarde dat er voldoende draagvlak is bij zowel inwoners als de betrokken gemeenteraden. Dat is hier niet het geval. In de Hoeksche Waard zijn drie van de vijf gemeenten geen voorstander van een fusie. Er is onvoldoende draagvlak in de betrokken gemeenteraden om akkoord te kunnen gaan met deze samenvoeging. De Partij voor de Dieren is van mening dat in dit geval ingezet moet worden op intensivering en versterking van de samenwerking, waardoor de basis kan worden gelegd voor het sluitstuk, de fusie van de gemeenten. Vijfheerenlanden. In de gemeenten van Vijfheerenlanden is het voorstel om een interprovinciale herindelingscommissie in te stellen. De drie gemeenten, Leerdam, Vianen en Zederik, hebben dit verzocht. Een meerderheid van de drie gemeenteraden heeft daarmee ingestemd. Ook hier vinden wij het van belang dat er voldoende draagvlak is bij de inwoners. Zij moeten een stem krijgen over de wenselijkheid van herindeling. De Partij voor de Dieren dient daarom een motie in voor een referendum onder de inwoners van de Hoeksche Waard en Vijfheerenlanden, en dan wel de Zuid-Hollandse gemeenten Leerdam en Zederik, over de wenselijkheid van een gemeentelijke fusie. Door het houden van een referendum wordt ook de betrokkenheid van de inwoners bij de bestuurlijke aangelegenheden vergroot en dat vindt onze fractie een goede zaak. Dank u wel. INGEDIEND IS: Motie 602 van de leden Van Viegen en Canton over referendum herindeling Vijfheerenlanden en Hoeksche Waard. Provinciale Staten van Zuid-Holland, in vergadering bijeen op 3 februari 2016 ter behandeling van bovenvermeld agendapunt; Constaterende dat: Provinciale Staten formeel kunnen besluiten een referendum te houden als zij daarvoor een (ad hoc) referendumverordening vaststellen; Overwegende dat: gemeentelijke herindelingen grote gevolgen hebben voor de bestuurlijke en democratische toekomst van gemeenten; dat de gehouden enquêtes over de herindeling Vijfheerenlanden niet representatief zijn; een meerderheid van de gemeenteraden in de Hoeksche Waard tegen herindeling en samenvoeging van de gemeenten in de Hoeksche Waard hebben gestemd; een uitspraak van de inwoners gewenst is, omdat de identiteit van kern, dorp of gemeente voor veel inwoners van een groot belang is; het tijdverlies dat door het organiseren van een referendum ontstaat niet opweegt tegen het grote maatschappelijke belang van een uitspraak van alle betrokken inwoners; er draagvlak moet zijn onder inwoners om een herindeling tot een succes te maken; inwoners een stem moeten hebben over de wenselijkheid tot herindeling; de betrokkenheid van inwoners bij bestuurlijke aangelegenheden hierdoor wordt vergroot; Spreken uit dat: de besluitvorming over gemeentelijke herindeling in Vijfheerenlanden en de Hoeksche Waard enkel plaats zal vinden na een raadplegend referendum onder de inwoners van de betreffende gemeenten; en verzoeken het college: hiervoor de benodigde procedures op te starten; En gaan over tot orde van de dag! De heer STOLK (CDA): Op 20 januari 2016 hebben wij over alle drie de punten een hele goede discussie gehad in de commissie Bestuur en Middelen met de portefeuillehouder. Maar toch hebben wij toen ook met elkaar geconcludeerd dat wij de onderwerpen tekort zouden doen als wij deze vandaag als hamerstukken zouden afdoen of er verder niets meer over zouden zeggen. Daarvoor zijn de onderwerpen te belangrijk en bovendien willen wij nog een aantal moties indienen. Enkele korte opmerkingen van onze kant.

8 20974 Stolk en Zwerus Over de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland heb ik aangegeven dat het goed is dat de notitie er ligt en dat het een goede notitie is. De kwaliteit van het openbaar bestuur waarborgen is immers ook een van de kerntaken van de provincie. Bovendien past de toonzetting van de notitie bij de sfeer van het coalitieakkoord, waarin staat dat de provincie zich wil opstellen als een actieve gesprekspartner, niet alleen voor burgers maar ook voor andere overheden. Het is terecht dat in de notitie wordt gesteld dat de belangen van inwoners, instellingen en bedrijven voorop moeten staan. Overigens is dat geen monopolie van de provincie. Het CDA heeft er vertrouwen in dat dat ook bij lokale besturen het geval is. Voor het CDA blijft dan ook het uitgangspunt dat een gemeente vooral eerst zelf aan zet is om na te denken over haar eigen toekomst. De provincie kan daarbij prikkelen en aanjagen, zoals in de notitie staat. Daar staat ook terecht dat het kan schuren, maar dan leidt het tenminste tot een gesprek. De provincie moet in beginsel waar mogelijk de regie bij de gemeenten en regio s laten en die rol alleen overnemen als het echt nodig is. Het CDA ondersteunt de in de notitie voorgestelde acties, met name de ondersteuning van de kleine kernen. Wij vinden het wat mager om, zoals het voorstel aanvankelijk luidde, alleen maar kennis te nemen van de notitie. Wij willen een duidelijk signaal afgeven dat wij de voorgestelde lijn ondersteunen en hebben daarom ook van harte meegewerkt aan de motie die mevrouw Van Dobben de Bruijn net heeft ingediend. De Hoeksche Waard. De stukken die wij hebben gekregen, geven een helder beeld van de geschiedenis en de huidige situatie. Het is goed en conform de afspraken dat de provincie de regie pakt. De Arhi is eigenlijk het enige instrument dat wij hebben. Hopelijk biedt dat een goede basis voor de hernieuwing van het proces. Hoewel wij er formeel als Staten niet over gaan, steun voor het besluit van GS om een Arhiprocedure te starten. Daarbij wel met de nadrukkelijke kanttekening dat, wanneer wij dit proces een eerlijke kans willen geven, wij het ook niet van tevoren moeten belasten met een hypotheek door vooraf de uitkomst te bepalen. Er moet een open procedure zijn waarbij de uitkomst niet vooraf vaststaat. Terecht schrijven GS dan ook dat gezocht moet worden naar oplossingsmogelijkheden die een zo groot mogelijk draagvlak hebben en die aansluiten bij de uitgangspunten van de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland. Om dit te onderstrepen hebben wij de motie daarover mede opgesteld en ondertekend. Tot slot Vijfheerenlanden. Nu de drie gemeenten, Leerdam, Zederik en Vianen zelf hebben aangegeven te willen fuseren, is het starten van een Arhi-procedure uiteraard een logische en goede stap. Een complicerende factor daarover hebben wij ook in de commissie gesproken is de daaruit voortkomende wijziging van de provinciegrenzen. In de commissievergadering heb ik daarbij een aantal opmerkingen en kanttekeningen geplaatst en via GS, alvast vooruitlopend op het besluit, de interprovinciale commissie gevraagd om die te betrekken bij het opstellen van een advies. Ik zal deze dan ook niet allemaal herhalen maar wel de noodzaak van een goede inventarisatie van de effecten van de beoogde fusie, niet alleen voor de drie gemeenten maar voor de hele regio. Een tweede punt waar wij zeer aan hechten, is dat de interprovinciale commissie inwoners, bedrijven en instellingen actief inventariseert en betrekt bij het opstellen van het advies. Vanuit die invalshoek herhaal ik vandaag wel de zorg die wij hebben over het buitengewoon ambitieuze tijdpad. Het mag volgens onze fractie niet gebeuren dat er uiteindelijk een zeer beperkte periode resteert voor het indienen van de zienswijzen die bovendien dan ook nog eens in de zomervakantie zou vallen. Voorzitter, ik hoor graag van het college hoe de beoogde Zuid-Hollandse leden van de interprovinciale commissie daarmee om zullen gaan. In de commissievergadering heb ik mijn verbazing uitgesproken over het feit dat de voorstellen die zowel aan ons als aan de Utrechtse Staten zijn voorgelegd niet identiek zijn. Niet qua feitelijke informatie maar ook niet qua toonzetting. De gedeputeerde beaamde dat en sprak daar ook zijn verwondering over uit. Nog groter werd mijn verbazing toen ik gisteren de website van de provincie Utrecht bezocht en daar een kopje vond In het oog springende besluiten van Provinciale Staten van afgelopen maandag. Terwijl wij benadrukken en blijven benadrukken dat het gaat om een zorgvuldig proces en een goed doordachte afweging, lees ik daar: Het is de bedoeling dat de nieuwe gemeente onder de provincie Utrecht gaat vallen. Wij zijn echt benieuwd hoe dit kan gebeuren en waarom die besluitvorming en de voorstellen niet parallel doorlopen. Zoals eerder aangegeven, wij willen zeker instemmen met het instellen van een interprovinciale commissie maar alleen met de toezegging dat er daadwerkelijk ruimte is voor nader onderzoek en nadere afwegingen. Bij procedures waarbij de zaak eigenlijk al beklonken is, heeft niemand baat. Wij horen graag een reactie van het college. Dank u wel. De heer ZWERUS (PVV): Over de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland ga ik weinig zeggen omdat ik tijdens de commissievergadering al duidelijk mijn mening daarover heb gegeven. Één ding nog. Dit stuk getuigt van een zekere Hubris. U weet dat Hubris zwaar werd gestraft door Zeus en de goden van de Grieken. Waarom spreek ik van Hubris? Alleen al vanwege de titel Slimmer en sterker bestuur in Zuid- Holland. In dat stuk staat echter een zin waarmee ik toch wel blij ben: Wij moeten ten volle bereid zijn om ons eigen functioneren ter discussie te stellen. Ik stel voor dat u het COB-rapport leest, het onderzoek van burgerperspectieven van het tweede kwartaal 2015 want dan leest u hoe de burgers over politiek denken en dan zult u de titel misschien veranderen van Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland in Regentesk en wereldvreemd bestuur in Zuid-Holland. De Hoeksche Waard. Zij zijn al begonnen in In 2003 is een referendum gehouden. Zoals de Amerikanen zeggen: It was a landslide victory voor de mensen die tegen een gemeentelijke herindeling waren. De volgende vraag is dan natuurlijk hoe groot de opkomst was. De opkomst van dat referendum was helemaal niet slecht, zeker niet als je die vergelijkt met de opkomst in de Hoeksche Waard voor de Tweede Kamerverkiezingen, de gemeenteraadsverkiezingen en de Europese verkiezingen. De opkomst was heel erg goed. In 2004 is al een Arhi-procedure gestart maar die is heel snel weer beëindigd. Ik wil graag van de gedeputeerde weten waarom daar zo snel weer mee gestopt is. Op 17 december 2015 is besloten dat men nu eindelijk tot een oplossing moet komen. Waar zijn wij in beland? Uit gesprekken met verschillende mensen van de gemeenten in de Hoeksche Waard blijkt dat wij beland zijn in een wespennest.

9 20975 Zwerus, Bakx en Hoogendam De emoties van samenwerkers en voorstanders spelen een grote rol. Beide partijen hebben legitieme argumenten, hoewel er ook slappe argumenten worden aangevoerd, bijvoorbeeld dat De Maatschappij (van ondernemers in de Hoeksche Waard) voor een fusie is, terwijl maar 6,6% van de ondernemers in de Hoeksche Waard lid is van deze vereniging. Nog erger is de politieke verdeeldheid. Er zijn maar vier partijen voor een gemeentelijke herindeling, namelijk D66, GroenLinks, PvdA en de ChristenUnie. Ook de lokale partijen zijn verdeeld maar het CDA is zelfs grandioos verdeeld. En de SGP is ook behoorlijk verdeeld. De VVD is ook een beetje verdeeld. Dus ik wens de gedeputeerde heel veel sterkte en wijsheid. Maar wij bieden een oplossing, namelijk een referendum, een volksraadpleging. Daarom steunen wij ook de motie van de Partij voor de Dieren. Er is al een volksraadpleging geweest. Als wij de uitslag daarvan veronachtzamen dan nemen wij de burgers niet serieus. Dus ons voorstel is nogmaals om een referendum te houden. Laat de mensen beslissen. De politiek heeft een argumentje A of B. So what? Geef de burger weer macht om te stemmen, zodat de burger ook weer wat vertrouwen krijgt in de politiek. Vijfheerenlanden. Ik was blij met de brief van de SGP en de VVD, vooral over het derde punt over uittreedkosten. Ik heb tijdens de laatste commissievergadering gevraagd wat de kosten zijn. Het kost miljoenen euro s. Dat is heel logisch. Die twee gemeenten uit Zuid-Holland moeten uit de gemeenschappelijke regelingen treden. Dat kost de belastingbetaler miljoenen euro s. Ik vind dat dit door middel van een volksraadpleging aan de burgers gevraagd moet worden of zij bereid zijn om zoveel te betalen. Het is hun geld. Thatcher zei: Socialists always run out of other people s money. Wij kunnen heel gemakkelijk belastinggeld uitgeven. Nee, laat de burgers beslissen. Dit was mijn bijdrage. Ik hoop dat Gedeputeerde Staten mij een antwoord geven op de vraag waarom de Arhi-procedure zo snel is beëindigd. De heer BAKX (50PLUS): Voor 50PLUS is het een moeilijke zaak om over de herindelingen en samenwerking van gemeenten te spreken, omdat het gaat over de belangen van de inwoners van die gemeenten. Ik sta hier met name voor de oudere mensen die in die samenleving participeren. Voor ons is de vraag of het aantal inwoners bepalend is voor de juiste dienstverlening. Ik merk te vaak dat schaalvergroting gekoppeld wordt aan efficiency en doelmatigheid. Groter is naar onze overtuiging lang niet altijd beter. Het staat in ons Binnenlands Bestuur inmiddels bol van zelfstandige bestuursorganen, gemeenschappelijke regelingen en andere samenwerkingsvormen. Deze structuur draagt niet bij aan duidelijkheid voor burgers en inwoners van de provincie. Ik behoorde in de commissie Bestuur en Middelen een vertegenwoordiger van een gemeente zeggen: Het gaat hier niet zozeer om de bestuurlijke toekomst maar over de toekomst van bestuurders. De vraag is: wat zijn bestuurders en wat zijn volksvertegenwoordigers? Ik voel mijzelf volksvertegenwoordiger van de doelgroep die ik vertegenwoordig in de provincie, namelijk de ouderen. 50PLUS kan zich alleen maar vinden in een herindeling of samenwerking als dat ook iets oplevert voor de mensen die daar wonen. Het gaat bij ons niet om de structuur maar om de mens. Vragen die je wel kunt stellen zijn: Is die samenwerking wel nuttig en noodzakelijk? Met wie kunnen wij het best effectief samenwerken? Is de huidige organisatie toegerust op die samenwerking? Is er sprake van een democratische insteek? Is er inspraak geweest voor de inwoners die te maken krijgen met deze samenwerking? Vaak ontbreekt het aan inspraakmogelijkheden. Collega Zwerus maar ook de Partij voor de Dieren heeft het daarover al gehad. Over het algemeen wordt aangenomen dat grotere samenwerkingsvormen beter zijn. Ik heb wat stukken nagelezen en ik heb mij laten informeren. Wetenschappelijk blijkt dat grootschaligheid lang niet altijd betekent dat de dienstverlening beter op orde is. Ik heb het dus niet over de financieel economische rentabiliteit. Als ik bijvoorbeeld kijk naar de zorg; hoe verhoudt zich de drang naar schaalvergroting in relatie met een overheid die met de zorg mensen dicht bij huis wil compenseren (de Wmo is daar een mooi voorbeeld van) ten opzichte van deze wetgeving? Kunnen wij mensen nog wel dicht bij huis compenseren? Voelen deze mensen zich wel gehoord? Weten zij nog wel de weg naar een loket waar zij hun dienstverlening moeten krijgen? Wij denken dat het er niet beter op wordt door deze schaalvergroting. Wij zouden er best eens achter kunnen komen dat kleinere gemeenten tegen lagere kosten kunnen opereren dan grotere gemeenten. Bij schaalvergroting nemen ook de overheadkosten toe, meer managementlagen, meer bureaus die ingeschakeld moeten worden om allerlei onderzoeken te doen. Kortom, voor ons is het nog maar de vraag of schaalvergroting bereikt wat wij zouden willen bereiken. Waarom fysiek grotere organisaties als het ook met een netwerkorganisatie kan? Maatwerk in relatie tot nut en noodzaak van bijvoorbeeld dienstverlening is een belangrijk gegeven voor onze partij. Voorzitter, de fractie van 50PLUS is ook voor doelmatigheid en effectieve besteding van de middelen. Het uitgeven van beschikbare middelen moet verantwoord, doelmatig en weloverwogen plaatsvinden maar het kan en mag toch niet zo zijn dat de gewenste doelmatigheid ten koste gaat van de voorzieningen voor ouderen in gemeenten en woonkernen. Zien wij dat niet met, maar over de inwoners wordt besloten door een bepaalde bestuursstructuur. Onze fractie is voorstander van een brede raadpleging van inwoners van de gemeenten om te komen tot een besluit dat voor die mensen in die gemeenten het beste resultaat oplevert en de optimale dienstverlening die zij hard nodig hebben. En dan denk ik met name aan ouderen. Bepaalde loketfuncties vinden wij essentieel. Dank u wel. De heer HOOGENDAM (SP): De SP is ingenomen met de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland. Het is wat ons betreft een gebalanceerd stuk, waarin afspraken, gemaakt in het coalitieakkoord, goed zijn verwerkt. De SP is altijd voorstander geweest van het idee dat bestuurlijke veranderingen van onderop moeten komen, gesteund door een meerderheid van de betrokken inwoners. Een breed draagvlak is voor de SP nog steeds het uitgangspunt. De in deze notitie beschreven actieve ondersteuning (kleinekernenbeleid, gebiedsontwikkeling en vooral maatwerk) kunnen wij onderschrijven. Dat de provincie initiatief neemt om, als na meerdere jaren van overleg geen overeenstemming tussen gemeenten kan worden bereikt, de impasse te doorbreken, kan ook op steun van de SP rekenen, mits dit gaat in coöperatieve samenwerking tussen de gemeenten en de provincie.

10 20976 Hoogendam, Schaapman en Sahin Het draagvlak mag daarbij niet uitsluitend worden bepaald door de betrokken gemeenten maar zeker ook door de inwoners van deze gemeenten. De bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard. Nu er na vijftien jaar nog steeds geen overeenstemming is over de te kiezen toekomst van de Hoeksche Waard, ligt het initiatief opnieuw bij de provincie. De SP is blij met de door dit college gekozen strategie, waarbij niet katachtig is gekozen voor een hard ingrijpen door de provincie maar in lijn met onze nieuwe werkwijze is gekozen voor een omzichtige aanpak in de vorm van een open Arhi-procedure. Hiervoor dank. De gedeputeerde is vrijwel direct na de uitkomst van de raadsvergadering in december 2015 naar de Hoeksche Waard afgereisd en is met de betrokken gemeenten het gesprek aangegaan. De gedeputeerde heeft een half jaar uitgetrokken om de partijen nader tot elkaar te brengen. De SP steunt deze lijn. Inmiddels zijn er vanuit de provincie ook initiatieven ontwikkeld voor het organiseren van inspraakavonden. Dat dit voor de SP van enorm belang is, zal niemand verbazen. Ik wil vanaf deze kant dan ook benadrukken dat het voor mijn partij uiterst belangrijk is dat de inwoners van de Hoeksche Waard serieus betrokken worden bij de ontwikkelingen in hun eigen regio. Ik realiseer mij dat een volksraadpleging of referendum geen taak is van de provincie, zeker niet op het niveau van een regio. Toch wil ik de gedeputeerde vragen om dit, als een dergelijk initiatief van de gemeente of de inwoners komt, zo veel mogelijk te ondersteunen. Niet alleen voor de provincie maar vooral voor de Hoeksche Waard is draagvlak van groot belang. Er wordt steeds gesproken over twee opties, namelijk samenwerken met doorzettingsmacht of herindeling. Er is echter een derde optie, namelijk laten zoals het is als er geen draagvlak is voor een van beide zaken. Tot slot wil ik nog kort iets kwijt over de interprovinciale herindelingscommissie Vijfheerenlanden. De SP stemt in met de instelling van deze commissie en de voordracht van de daarin te benoemen gedeputeerden Bom en Van der Sande. Mijn partij heeft vertrouwen in de uitkomsten van deze commissie en wenst niet vooruit te lopen op de hieruit voortkomende gevolgen voor de provincies Utrecht en Zuid- Holland, anders dan op te merken dat wat de SP betreft de nieuwe gemeente van harte welkom is in Zuid-Holland. Dank u wel. De heer SCHAAPMAN (SGP en ChristenUnie): Wat betreft de fractie van SGP en ChristenUnie hebben alle inwoners en alle bedrijven in Zuid-Holland recht op goed openbaar bestuur, ook en zeker op lokaal niveau. In de notitie, waarover wij ook in de Statencommissie gesproken hebben, ziet de SGP en ChristenUnie de juiste uitgangspunten staan om tot een dergelijk bestuur te komen, voor zover dat er al niet is. Op een aantal plekken is het in ontwikkeling en vandaag hebben wij er twee in het bijzonder op ons bordje liggen, wat ons betreft allereerst de Hoeksche Waard. In de Hoeksche Waard is een patstelling ontstaan over de keuze die men zelf heeft geformuleerd als een keuze tussen een versterkte samenwerking met doorzettingsmacht dan wel samenvoeging tot één gemeente. Als wij kijken naar het aantal raadsleden dat de Hoeksche Waard rijk is en die toch wel heel vaak inmiddels gestemd hebben over dit thema (dus de burger heeft meermaals gesproken), dan zien wij dat een merendeel van de raadsleden er voor is maar een minderheid tegen en dat geeft tegelijkertijd de verdeeldheid weer. Wij hebben vorig jaar in de Hoeksche Waard uitvoerig met de raadsleden gesproken over dit thema en ik ben dan ook blij met het voorstel van het GS om het komend half jaar te kijken hoe zij zo veel mogelijk op één lijn gebracht kunnen worden. Duidelijk is dat welke vorm je ook kiest (en sommigen gaan op voor het referendum), nooit 100% van de mensen of de instituties dezelfde kant op zal gaan kijken, althans niet op korte termijn. Wij steunen vanuit onze fractie GS in hun aanpak om in de Hoeksche Waard het komend half jaar gesprekken aan te gaan. Dat brengt ons bij een andere kwestie die vandaag op ons bord ligt en waarbij drie gemeenten (eentje uit Utrecht en twee uit Zuid-Holland, namelijk Zederik en Leerdam) hebben aangegeven samen verder te willen gaan, iets wat van onderop en goed geformuleerd is neergelegd. Het kent slechts een wat lastige complicatie bovenop de standaardcomplicaties van een samenvoeging, namelijk dat ook de provinciegrens moet verschuiven. Op zichzelf is daar niets mis mee want die grens is, zeker tussen Utrecht en Zuid-Holland, wel vaker verlegd (onder andere met Woerden) in onze geschiedenis. Er is sprake van een duidelijke meerderheid die wil overgaan tot een gemeente. Er is echter wel sprake van enige verdeeldheid met betrekking tot de keuze voor de provincie. Er is ook sprake van enige animositeit, zou ik bijna zeggen. Wat net werd aangehaald over wat er op de Utrechtse website staat over het PS-besluit van afgelopen maandag, onderstreept dat nog eens. De SGP en ChristenUnie-fractie is voor het instellen van een interprovinciale herindelingscommissie om dit met elkaar uit te diepen, uit te zoeken. Wij vinden dat daarin veel goede vragen zijn meegenomen. Alle dingen die moeten worden uitgezocht, staan erin en de uitgangspunten zijn wat ons betreft ook goed geformuleerd. Er moet goed gekeken worden naar de complicaties die de vele samenwerkingsverbanden met zich meebrengen, maar ook naar de uitslagen van de raden. Het staat er allemaal keurig in. Wij hebben daar niets aan toe te voegen, anders dan dat het een kwestie is waarvan wij zeggen: hou het tempo er wel in, want dat is belangrijk voor iedereen, maar ga niet in de overdrive. Vergeet niet dat de mensen die moeite hebben met de keuze, welke dat ook is, dit ook moet kunnen meemaken. Dank u wel. Mevrouw SAHIN (GROENLINKS): GroenLinks hecht veel waarde aan de kwaliteit van het lokaal bestuur. Sterk lokaal bestuur is voor een optimale dienstverlening aan de burgers en een levendige lokale democratie essentieel. Daarbij hoort ook een sterke rol voor de representatieve democratie en de ruimte voor initiatieven van burgers. Afgelopen maandag nam ik als Statenlid deel aan een geslaagde werkconferentie, georganiseerd door het Tympaan Instituut, en daarbij werd voor mij nog eens duidelijk hoe belangrijk het is om als volksvertegenwoordiger de juiste rol te spelen als het gaat om initiatieven van burgers. De uitgangspunten in de notitie Slimmer en sterker bestuur in Zuid-Holland onderschrijft mijn fractie. Wel wil ik een belangrijk punt, ook door ons naar voren gebracht tijdens de commissiebehandeling, aan de orde stellen. Dat is de bestuurlijke drukte die veroorzaakt wordt door de toename van bovengenoemde samenwerking, mede veroorzaakt door de extra rijkstaken die nu door gemeenten worden uitgevoerd.