2012 Lokale kansrijke aanpakken

Transcriptie

1 212 Lokale kansrijke aanpakken Facts & Figures...met plannen en programma s voor 213

2 2 Facts & Figures Wil-oe ook zonnepanel n? Voorwoord bestuur Nieuwe toekomst voor Meer Met Minder Meer Met Minder heeft zich in 212 doorontwikkeld als een dienstverlenende organisatie op het gebied van energiebesparing in woningen. Een belangrijk selling point daarbij is het gemak en de eenvoud waarmee woningeigenaren energiebesparende maatregelen kunnen nemen via het Woningdossier. Andere belangrijke kenmerken zijn het activeren van de lokale markt bij gemeenten en provincies en de soepele wijze waarmee lokale regelingen worden uitgevoerd. De Meer Met Minder aanbieders worden goed beoordeeld door hun klanten. Met deze ervaringen van 212 en de vooruitzichten van 213 ziet het bestuur de toekomst met vertrouwen tegemoet. André Jurjus Voorzitter Colofon Meer Met Minder Bouwhuis Postbus 34, 27 AH Zoetermeer Meer Met Minder is de nationale energiebesparingsaanpak voor bestaande woningen en andere gebouwen. Het is een gezamenlijk initiatief van de overheid, bouw-, installatieen energiebedrijven. Doel is om tot 22 2,4 miljoen bestaande woningen en gebouwen gemiddeld 2 tot 3% energiezuiniger te maken. Als 212 ons één ding geleerd heeft, is het wel dat energiebesparing in de gebouwde omgeving steeds meer een lokale aangelegenheid wordt. Gemeenten en provincies zetten eigen programma s op en organiseren de lokale vraag en het lokale aanbod. Blijkbaar leent energiebesparing zich voor een van burger naar duurzaam consument -benadering en dat is niet vreemd. De burger geeft aan dat energiebesparing belangrijk is, voor het milieu of voor het huishoudelijk budget, maar is daarmee nog niet direct de consument die tot aanschaf van maatregelen overgaat. En dus staat de gemeente op om haar burgerij te motiveren zich als duurzame consumenten te melden. De maatregel waar je dit fenomeen het meest tegenkomt is de aanschaf van zonnepanelen. De zon spreekt de burger aan: lekker warm, schoon, voorlopig onuitputtelijk en dus duurzaam. Wat je ziet is dat burgers zich vervolgens verenigen als united consumers, al dan niet ondersteund door de gemeente, en daardoor een prijsvoordeel bij collectieve aanschaf benutten. Een ander kenmerk van de route van burger naar duurzaam consument is de keuze van de communicatie. Inmiddels kennen we nieuwe functies als buurtambassadeurs en wijkburgemeesters ; vrijwilligers die aanjager en vertolker zijn van duurzame energie en energiebesparing. Het zal mij niet verbazen als eind 213 deze begrippen opgenomen worden in de Dikke van Dale. Een goede wijkburgemeester heeft geen pak of mantelpak aan, maar vrijetijdskleding en loopt s zomers op sandalen. Volgens één van mijn samenwerkingspartners in een lokaal programma in Hardenberg spreekt die wijkburgemeester ook bij voorkeur het dialect van de streek: Wil-oe ook zonne-panel n? Dat werkt het best. In Wassenaar is het weer anders. Drijfveren

3 Facts & Figures 3 De zon spreekt de burger aan: lekker warm, schoon, voorlopig onuitputtelijk en dus duurzaam Chris Bruijnes De voordelen die een provincie of gemeente daarbij kan geven, zoals in Overijssel in de vorm van een premie, een burenpremie of een duurzaamheidlening (goedkoper dan lenen van je eigen bankrekening), worden optimaal benut als deze worden ingezet in een lokale benadering. Zoals via de gemeentelijke energieloketten in diezelfde provincie en tussenpersonen die met klanten aan tafel zitten. Meer Met Minder zorgt voor een soepele doorstroming en adviseert een effectieve praktijk, met ervaringen uit Kansrijke Aanpakken. Die combi lijkt te gaan werken. De lering uit 212 benutten we voor 213 en verder. Als eerste bieden we de gemeente aan om via een abonnement op de Expertmodule in kaart te brengen waar de woningen staan die, na een brief aan de bewoners van dit pand, onderdeel worden van een 1-op-1 benadering, met een goed advies op maat. Vervolgens kan met het Woningdossier op een eenvoudige manier in kaart gebracht worden wat de relevante maatregelen zijn. Woningeigenaren kunnen daarmee ook inschrijven voor collectieve aanvragen en direct een eventuele premie of lening reserveren. Helpt altijd. Bij de uitvoering gelden de Meer Met Minder-principes van kwaliteit, snelheid en eenvoud. We willen daar dit jaar nog een garantie aan toevoegen. Cruciaal daarbij zijn de mensen die op de stoep staan zodra de deur open gaat: onze eigen MMM-wijkburgemeesters. De dresscode is een tikkie netter dan met sandalen, maar ook weer niet overdreven. Interesse? Chris Bruijnes Directeur Meer Met Minder Drijfveren

4 4 Facts & Figures Kansrijk aanpakken met Bespaarlokaal Op 7 maart namen ruim 4 beleidsmedewerkers en bestuurders van Nederlandse gemeenten deel aan de bijeenkomst Doe méér met BespaarLokaal. De middag vormde de start van het Netwerk BespaarLokaal. Of u nu op dreef bent met uw energiebeleid of even geen raad weet. In beide gevallen is Bespaarlokaal.nl graag uw startpagina en inspiratiebron. En neem ook actief deel aan het netwerk via bijeenkomsten de LinkedIn-groep, Twitter en de Blogpagina. Want het is tijd om kennis en initiatieven bij elkaar te brengen, van elkaar te leren en overzicht te creëren. Bespaarlokaal is hét gemeenteportaal voor energiebesparing Bespaarlokaal.nl is gelanceerd tijdens het VNG Klimaatcongres in 211 en is nu ruim een jaar actief. De initiatiefnemers zijn Agentschap NL, Milieu Centraal en Meer Met Minder. Het gemeenteportaal biedt alle informatie die nodig is voor een succesvol energiebesparingsproject. Op de website vindt u praktische stappenplannen, theoretische achtergronden, praktijkvoorbeelden, hulpmiddelen en een overzicht van ervaren adviesbureaus. Bespaarlokaal bundelt en deelt. Want er is enorm veel geleerd in vele jaren klimaat- en energiebeleid. Doe er ook uw voordeel mee! Bespaarlokaal ook offline Liever een goed gesprek? In 213 start het Netwerk Bespaarlokaal met activiteiten voor gemeenten die kansrijk willen aanpakken. In aanvulling op het online aanbod kunt u deelnemen aan lokale en regionale bijeenkomsten waarin we met u een kansrijke aanpak uitwerken. Vragen die centraal staan in de netwerkbijeenkomsten zijn divers. We noemen: 1. Wat is mijn eigen positie, rol en doel in het spel? 2. Wat zijn de posities, rollen en doelen van andere spelers? 3. Hoe voer ik een succesvol beleid terwijl geld en middelen afnemen? 4. Hoe onderscheid en bereik ik doelgroepen? Het Vliegwiel Kansrijke Aanpakken: samen met u vullen we de lege velden in. Masterclass Kansrijke Aanpakken In 213 organiseert het Praktijkteam Kansrijke Aanpakken diverse Masterclasses voor medewerkers van gemeenten en provincies. Wilt u uw kansrijke aanpak in één dagdeel samen met ons uitwerken bij u in de regio? In overleg met u organiseren we graag een lokale Masterclass. Interesse? Stuur een bericht aan info@meermetminder.nl of bel Bespaarlokaal bundelt en deelt. Want er is enorm veel geleerd in vele jaren klimaat- en energiebeleid. Bijeenkomst BespaarLokaal op 7 maart 213 Meer weten? Kijk op MeerMetMinder.nl

5 Facts & Figures 5 Expertmodule steeds vaker basis voor beleid Energiebesparing in de bestaande woningvoorraad. Steeds meer gemeenten willen bij de start van projecten exact weten hoe de woningvoorraad er voor staat. Logisch, want daarmee is het mogelijk om gericht te werken. De Expertmodule helpt gemeenten om strategisch te werken en doelgroepen te selecteren. Want dé particuliere huiseigenaar bestaat niet. Maak keuzes en boek meer resultaat. Goede wijken, slechte wijken Met de Expertmodule Woningdossier heeft de gemeente het volledige actuele en historische overzicht van de energetische kwaliteit van de gemeentelijke woningvoorraad. De Expertmodule biedt gemeenten inzicht in de verdeling van de energielabels (indicatief en gecertificeerd) en de verbeteringen van energielabels in de tijd. Ook worden de beste en slechtste straten gerangschikt en gekoppeld aan Google Streetview. Andere toepassingen n In het onderdeel statistieken maakt u selecties van kleinere gebieden (zoals een wijk, straat of een deel van de straat). n Met scenario s rekent u voor geselecteerde postcodegebieden de effecten van energiebesparende maatregelen door en maakt u een inschatting van de implementatiegraad van maatregelen. De uitkomsten van deze scenario s in verbeteringen van de energielabels en de CO 2 -reducties, worden in overzichtelijke rapporten in de Expertmodule opgeslagen. n Alle overzichten en rapporten kunnen worden geprint en gebruikt in presentaties. Ideaal om ook intern draagvlak te creëren voor uw beleid! Koppeling met Woningdossiers De Expertmodule is gekoppeld aan het Woningdossier voor huiseigenaren. Bewoners kunnen in dit dossier hun woninggegevens inzien en hun indicatieve energielabel herberekenen op basis van eigen kennis van de woning. Gemeenten die de Expertmodule gebruiken, kunnen veranderingen monitoren tot op 6-digits postcodeniveau. Het aantal dossierhouders groeit in hoog tempo waarmee een steeds rijker beeld ontstaat van energetische veranderingen in de woningvoorraad. Steeds meer gemeenten zoals 24 gemeenten in provincie Overijssel gebruiken het Woningdossier ook als systeem waarmee huiseigenaren subsidie en duurzaamheidleningen kunnen aanvragen. Structureel beleid en real time monitoring De Expertmodule nu in gebruik nemen is de start van structureel energiebeleid. Gemeenten die de Expertmodule aanschaffen beginnen met het aanmaken van een nulmeting. Vervolgens is voor iedere beleidsstap real time te volgen wat de invloed is op de lokale woningvoorraad. Bespaar tijd en kosten Met de Expertmodule maakt u op basis van het potentieel aan woninggebonden energiebesparing gerichte keuzes en kunt u per direct bijsturen. Een handig instrument om uw subsidieregeling te monitoren of te zien wat het effect is van een wijkgerichte aanpak. Interesse? Mail naar info@meermetminder.nl of bel Meer weten? Kijk op MeerMetMinder.nl

6 6 Facts & Figures Provincie kruipt in de haarvaten Dichtbij. Iets wat provincies in de beleving vaak niet zijn en wél nodig is om energiebesparing in de bestaande bouw tot een succes te maken. Toch raken provincies steeds beter bedreven in het zorgen dat inwoners hun huis energiezuinig maken. Je moet vooral niet alles zelf willen doen en zeker niet het wiel opnieuw proberen uit te vinden. Oh ja and keep it simple. Lisette Bron, projectleider van Meer Met Minder Zeeland, heeft een goed gevoel overgehouden aan haar regeling. We hebben ingezet op zo n 1.8 woningen die twee stappen zouden stijgen met het Energielabel. Met de reserveringen erbij staat de teller nu op Daarnaast zijn er nog 35 huiseigenaren die één labelstap hebben gemaakt. Het succes schuilt volgens haar in een combinatie van factoren. Met de gemeenten hebben we één uniforme, simpele regeling afgesproken. Makkelijk te begrijpen voor iedereen en door de administratieve afhandeling door Meer Met Minder goed en vlot uitvoerbaar. Burgers krijgen snel hun geld zonder veel rompslomp en ons neemt het veel werk uit handen. Het gemiddelde bedrag dat huiseigenaren in hun woning hebben geïnvesteerd is 7.5 euro. In totaal is hiermee ruim vijftien miljoen euro geïnvesteerd in verbetering van de Zeeuwse woningvoorraad. Goed nieuws voor de bedrijvigheid in de provincie. En voor wie het wil weten, de regeling levert een reductie op van ruim 1,8 miljoen kilo CO 2. Vergelijkbaar met de CO 2 -opname van 185 hectaren bos, ofwel 26 UEFA voetbalvelden. Behapbaar maken Aan de andere kant van het land, in Friesland, levert de dubbelsprong 1. euro premie op. De regeling loopt als de spreekwoordelijke trein. We hebben 1.4 reserveringen kunnen noteren, aldus projectleider duurzame innovaties van de provincie Fryslan, Gerwin Venema. Het percentage vrijval daarvan valt ons erg mee. Dat is iets van tien procent. We zien ook veel bijvangst, dus mensen die hun huis bijvoorbeeld maar met één stap verbeteren. In totaal is het effect van onze inspanningen daardoor drie keer hoger dan alleen de woningen die de premie aangevraagd hebben. Het behapbaar maken is volgens Venema de crux in het geheel. Samenwerking met gemeenten, zodat er een lokale Sfeerimpressie van de energiemarkt die in maart 212 werd gehouden op Schouwen-Duiveland in de provincie Zeeland. Als je soms ziet wat een papierwinkel mensen moeten invullen om een of andere subsidie te krijgen... Eén van de cartoons die gebruikt werden in de campagne Slim Energie Thuis van de provincie Overijssel. Meer weten? Kijk op MeerMetMinder.nl

7 Facts & Figures 7 Overijsselse vraagbundeling Eigenlijk is de belangrijkste doelstelling van onze campagne om marktpartijen in actie te krijgen. Johan Dolstra is projectleider Slim Energie Thuis voor de provincie Overijssel. We zien dat mensen gemiddeld zo n 7.5 euro aan maatregelen in hun huis investeren. We hebben een doelstelling van 1. woningen, dus dan praat je over een markt van 75 miljoen euro. Zeker in deze tijd zouden bouwers en installateurs daar veel actiever achteraan moeten zitten. De interesse is er zeker. Kijk maar naar onze regeling. We zijn nu bijna vier maanden bezig en met de reserveringen voor de premie zitten we al boven de 2. en ook voor de duurzaamheidsleningen hebben we al bijna 25 aanvragen. In Overijssel wordt ingezet op een actieve wijkaanpak, waarbij het bieden van handelings-perspectief centraal staat. We willen dat gemeenten interessante wijken voor energie-besparende maatregelen selecteren. Vervolgens moet daar dan in combinatie met bouwers en installateurs letterlijk werk van gemaakt worden. Iedere gemeente pakt dat weer anders aan, variërend van energiemarkten en straatambassadeurs met modelwoningen tot een aanpak via sportverenigingen en een thermoscan van de daken, zoals in Enschede gebeurt. De premieregeling in Overijssel steekt iets anders in elkaar. Eén besparende maatregel levert 3 euro op. Twee maatregelen het dubbele en als je het in samenwerking met minimaal twee buren doet valt er nog eens 3 euro te verdienen. Met name van die vraagbundeling verwachten we veel. Het leidt tot een lagere offerte voor de bewoners en voor bedrijven betekent het gewoon veel interessantere projecten. Voor de uitvoering van de premieregeling is Dolstra in zee gegaan met Meer Met Minder. Een partij met veel kennis en ervaring. We hadden even wat technische opstartproblemen, maar nu loopt de afhandeling voorspoedig. We maken daarnaast ook nog gebruik van hun Woningdossier. aanpak, dichtbij de mensen ontstaat, is essentieel. Hetzelfde geldt voor een duidelijke en eenvoudige regeling. Hou het simpel. Dat is ook het mooie van de Meer Met Minder-regeling. Voldoe je aan de twee stappen, dan krijg je de premie. Maar je laat woningeigenaren wel zelf de keuze in de maatregelen die ze willen nemen. De EPAadviseur ontzorgt ook daadwerkelijk door de reservering van de premie te verzorgen. Eigenlijk uitzonderlijk gemakkelijk. Als je soms ziet wat een papierwinkel mensen moeten invullen om een of andere subsidie te krijgen Marktverstoring In Zeeland zijn de premies nu gestopt en ook in Friesland zal dat gaan gebeuren. Venema: De markt is aangezwengeld en als je het uitrekent zijn energiebesparende maatregelen sowieso een goede investering omdat je het via je lagere energierekening weer terugverdient. Op de langere termijn denken we dat we mensen in een proces moeten meenemen. Eerst wijzen op gedrag en daarna stimuleren om eens wat simpele maatregelen als radiatorfolie toe te passen. Zo maak je mensen langzaam warm om de schil van het huis aan te pakken. Dat zou je dan vooral aan natuurlijke momenten moeten koppelen. In Zeeland wordt het Energieloket geoptimaliseerd, maar verwacht men toch ook veel van het lokale bedrijfsleven. Bron: Het is hun boterham. Onlangs hadden we, terwijl de premie gestopt is, nog een energiemarkt in Kapelle. Daar kwamen toch weer zo n 25 mensen op af. De interesse bij het publiek is er dus wel. Trends en onderzoek Bijna 2. Energielabels en werkelijk energiegebruik vergeleken Onderzoeksinstituut OTB van de TU-Delft heeft de relatie onderzocht tussen het Energielabel en het werkelijke energiegebruik. Dit werd gedaan door de nationale Energielabel database te analyseren voor de labels uitgegeven in 21 en te vergelijken met het werkelijke energiegebruik. Vanaf 21 wordt het theoretische energiegebruik (gas, elektriciteit en warmte) aangegeven op het label met het doel de praktische betekenis van het label voor bewoners te vergroten. Het is dan voor bewoners en overheid belangrijk om te weten of het verschil tussen het theoretische gebruik bij verschillende labels ongeveer overeenkomt met het werkelijke verschil in energieconsumptie. Uit dit onderzoek is gebleken dat het energielabel wel een voorspellende waarde heeft voor het gasverbruik. Echter blijkt ook dat het theoretische gasverbruik (licht) te laag is voor de betere labels en sterk te hoog in de slechtere labels. Bij de slechtere labels, waarin lokale verwarming een aanzienlijk aandeel heeft, wordt waarschijnlijk het aantal verwarmde ruimten en de gemiddelde woningtemperatuur overschat in de theoretische berekening. Isolatie woningen met kwart toegenomen In de periode was sprake van een duidelijke toename van het isoleren van bestaande woningen en andere gebouwen. Het gebruik van minerale wollen, synthetische isolatiematerialen en spouwmuurisolatie is met 25 procent toegenomen. In de bestaande bouw is een toenemende vraag naar synthetische isolatiematerialen zoals isolatieparels te zien. Deze cijfers zijn afkomstig uit het rapport Energiebesparingsmonitor , een publicatie van Agentschap NL. Woningisolatie levert een belangrijke bijdrage aan de energiebesparingsdoelstelling van het Meer Met Minder convenant. Meer weten? Kijk op MeerMetMinder.nl

8 8 Facts & Figures De lanen in met het Woningdossier De kracht van een doelgerichte en meetbare aanpak Het Woningdossier is met een opmars bezig. Een jaar geleden hadden ruim zesduizend huiseigenaren hun dossier in gebruik. Nu staat de teller al op ruim twintigduizend geregistreerde dossiers. Maandelijks openen vijfhonderd tot duizend nieuwe gebruikers hun Woningdossier. Niet alleen om hun energielabel te raadplegen. Ook de aanvraag van financiering via het dossier zoals premies of duurzaamheidleningen van de SVn neemt in rap tempo toe. En ook het aantal offerteaanvragen aan Meer Met Minderaanbieders groeit. In het eerste kwartaal van 213 werden al honderden aanvragen gedaan waarvan een groot deel leidt tot daadwerkelijke uitvoering van energiebesparende maatregelen. Van informeren naar isoleren binnen één digitale omgeving. Gemeenten en provincies kunnen het Woningdossier inzetten als onderdeel van effectief en efficiënt energiebeleid. De vijf stappen in de afbeelding vormen samen een direct aanpak die bovendien goed te monitoren is. De aanpak bewijst zich op steeds meer plaatsen in Nederland. Hierdoor weten wij inmiddels ook welke resultaten u ongeveer kunt verwachten. Na het verzenden van de direct mail, een brief op naam aan huiseigenaren, registreert 2 tot 3 procent van de huiseigenaren hun Woningdossier. Een deur-aan-deur actie kan dit percentage verhogen naar ruim 5 procent. Zijn de Woningdossiers eenmaal geregistreerd, dan kunt u huiseigenaren per op de hoogte houden van acties die u organiseert. Bijvoorbeeld de collectieve inkoop van energiebesparende maatregelen. Wilt u meer weten over deze aanpak? Stuur dan een bericht aan info@meermetminder.nl of bel Deur-aan-deur actie Pak Aan! Meer Met Minder is actief in Blok voor Blok Hardenberg. Onder de noemer Pak Aan! kunnen huiseigenaren in Hardenberg gebruik maken van een aantrekkelijk aanbod. In februari ontvingen ruim 7 huiseigenaren in Balkbrug een brief op naam. De brief bevatte een oproep om het Woningdossier te registreren. Tegelijk werd een deur-aan-deur actie aangekondigd. In twee sessies is bij alle huiseigenaren aangebeld door het Pak Aan! studententeam. Op ipads konden bewoners hun Woningdossier inzien en registreren. Het aanbellen leidde tot enthousiaste gesprekken waarbij bleek dat de brief die bewoners vooraf ontvingen, vertrouwen had gewekt. Inmiddels heeft ruim de helft van de Balkbruggers een Woningdossier en groeit de lijst met deelnemers aan de collectieve inkoopactie. 1. Activeer de Expertmodule en analyseer uw woningvoorraad 2. Bepaal de straten en wijken waarop u zich richt 3. Verstuur een bewonersbrief op naam (direct mail) en kondig optioneel de deur-aan-deur actie aan 4. Informeer dossierhouders met de digitale nieuwsbrief van het Woningdossier over het aanbod dat u organiseert; bijvoorbeeld een collectieve inkoopactie 5. Gebruik de Expertmodule voor monitoring en rapportage en continueer uw beleid Meer weten? Kijk op MeerMetMinder.nl

9 Facts & Figures 9 Nieuwe impulsen via De Energiewerkplaats In 212 zijn SBR, kennisplatform voor bouw en vastgoed, en Stichting Meer Met Minder gestart met De Energiewerkplaats. Een gezamenlijk initiatief gericht op het ontwikkelen van medewerkers van bouw- en installatiebedrijven in de marketing, verkoop en uitvoering van energiebesparende maatregelen in de bestaande bouw. Gemeenten en bedrijven die kansen in hun eigen gemeente zien kunnen zich nog steeds aansluiten en ideeën indienen bij Meer Met Minder. Met De Energiewerkplaats ontstaan er lokale netwerken waarin overheden met het bedrijfsleven actief samenwerken aan energiebesparing in de bestaande bouw. Het doel is om deze lokale netwerken voor langere tijd op te zetten zodat er een echte impuls aan de lokale duurzaamheidsambities gegeven kan worden. Gemeenten en bedrijven die kansen in hun eigen gemeente zien kunnen zich nog steeds aansluiten en ideeën indienen bij SBR en Meer Met Minder. Wat levert De Energiewerkplaats u op? De Energiewerkplaats geeft een nieuwe impuls aan energiebesparing in de gebouwde omgeving. Niet met nieuwe ambities of hoogdravende plannen, maar met praktische opleidingen, kennisuitwisseling en nuttige ondersteuning om ondernemers en werknemers verder te helpen in het bereiken en bedienen van hun klanten. Alle partijen aan zet Gemeente, bedrijfsleven en bewoners hebben hun eigen rollen en denken vanuit hun eigen belangen. In de ideale situatie zijn ze alle drie actief in het project, zodat hun inspanningen naadloos op elkaar aansluiten. In het slechtste geval gaan ze elk hun eigen gang en werken ze langs elkaar heen. Bijeenkomsten In 213 staan al diverse Energiewerkplaatsen gepland. Meer weten over De Energiewerkplaats of zelf een Energiewerkplaats organiseren? Stuur een bericht aan info@meermetminder.nl of bel Bosatlas van de Energie De officiële presentatie van de Bosatlas van de Energie vond op 3 november vorig jaar plaats, maar alle Meer Met Minder aanbieders hadden m toen al in huis. Meer Met Minder droeg namelijk bij aan de totstandkoming van de atlas. Wij zijn in het bijzonder trots op het hoofdstuk over energiebesparing. Dit hoofdstuk had er heel anders uitgezien zonder de inspanningen van alle Meer Met Minder-aanbieders en gemeenten en provincies die ambities voor energiebesparing succesvol uitvoeren. Dit succes geven we graag vervolg in 213. Meer weten? Kijk op MeerMetMinder.nl

10 Statistieken 212 Aantal verbeteringen Energielabel Van A 1 B C D E F G Totaal Naar labelklasse A B C D Ter vereenvoudiging zijn A ++, A + en A bij elkaar geteld. Volgens EPBD-Register per 31 december 211 E Totaal Aantal verbeteringen Energielabel Toename % Aantal Energielabelsprongen % Waarvan MMM-Energielabelsprongen % Eind 212 telde Nederland Energielabels voor woningen. Dat zijn er meer dan in 211. Vorig jaar zijn er labelverbeteringen of labelsprongen vastgesteld, waarvan er voldoen aan de Meer Met Minder-criteria. Dat wil zeggen dat er sprake is van een sprong naar label B of beter, of een labelsprong van minimaal twee stappen. Meer Met Minder-aanbieders Woningdossierhouders Q Q Q Q Q Q Q Q Volgers Twitter Members LinkedIn-group Eind Eind Eind Eind Q Top 3 meest bezochte pagina s 212 n Energiebesparen met MMM n Zoek- en vindmodule Q n Maatregelen en MMM-energiebesparingstraject Meer Met Minderwebsite bezoeken Q3 Q Bezoeken website

11 Subsidieregelingen Let op: bedragen en aantallen zijn totalen, dus kunnen ook al in voorliggende jaren zijn uitgekeerd. Dit overzicht geeft dus een totaalbeeld van de subsidieregelingen zoals deze in 212 zijn uitgevoerd. Rijkspremieregeling Meer Met Minder De Rijkspremieregeling is volledig afgerond % Provincie Utrecht De subsidieregeling is volledig afgerond % Provincie Zeeland De subsidieregeling is per 31 december 212 gesloten voor nieuwe aanmeldingen. De lopende reserveringen worden afgehandeld. Per : % Provincie Drenthe De subsidieregeling is nog steeds beschikbaar, zolang het budget nog niet is uitgeput. De Provincie Drenthe overweegt om de subsidieregeling te verlengen en extra budget beschikbaar te stellen. Per : % Provincie Friesland De subsidieregeling is in het voorjaar van 212 gesloten voor nieuwe aanmeldingen. Lopende reserveringen worden thans afgehandeld. Per : % Provincie Groningen De subsidieregeling is in het voorjaar van 212 gesloten voor nieuwe aanmeldingen. Lopende reserveringen worden thans afgehandeld. Per : % Gemeente Skarsterlân De subsidieregeling is per 31 december 212 gesloten voor nieuwe aanmeldingen. Per : % Gemeente Apeldoorn De subsidieregeling is volledig afgerond % Gemeente Sluis ( Aantrekkelijk Oostburg ) De subsidieregeling is nog steeds beschikbaar voor nieuwe aanmeldingen. Per : % Provincie Overijssel Per : Nog niet vastgesteld

12 Het buurtteam vertelt uit eigen ervaringen Facts & Figures 12 Jaar in beeld 212 in beeld