Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal

Transcriptie

1 Effecten Amsterdamse labelstappensubsidie t.b.v. Leerkring 27 juni rol van de bewoners bij renovatie van woningvoorraad naar energieneutraal Jurriaan Kooij

2 Inhoud presentatie Introductie van de rekenkamer Achtergrond onderzoeken Aanpak onderzoek Effecten op energieverbruik Bewonersgedrag

3 Introductie: rekenkamer Onafhankelijk Ruime bevoegdheden om informatie in te winnen Art.183 GW: toegang tot alle documenten en inlichtingen van het gemeentebestuur voor zover de rekenkamer dat voor het onderzoek nodig acht Over uitkomsten van onderzoek wordt altijd gerapporteerd (aan de gemeenteraad) Rapporten zijn openbaar (art. 185 GW)

4 Achtergrond: de Amsterdamse labelstappensubsidie Subsidie voor het energiezuiniger maken van woningen van Amsterdamse woningcorporaties per labelstap, minimaal 2 labelstappen

5 Achtergrond: het beleidskader voor de labelstappensubsidie Activiteit Subsidiëren van labelstappen Prestaties labelstappen in periode Randvoorwaarden Eenvoud van uitvoering Draagvlak onder bewoners Beleidstheorie Door het zetten van labelstappen worden woningen energiezuiniger en wordt er minder energie verbruikt Maatschappelijk effect Afname van 5,1 kiloton CO 2 - uitstoot per jaar Neveneffecten Beter betaalbare energierekening Meer wooncomfort Budget: 33,1 miljoen (mogelijk oplopend tot 87,5 miljoen) Kosteneffectiviteit: 320 per vermeden ton CO 2 per jaar

6 Achtergrond: twee onderzoeken naar effecten energiezuiniger maken van woningen Eerste onderzoek (november 2014): Effectiviteit van het subsidiëren van labelstappen Verzoekonderzoek (maart 2016): Energiebesparende maatregelen in corporatiewoningen

7 Aanpak: statistisch onderzoek naar werkelijk energieverbruik (1 e onderzoek) Uitgevoerd door TU Delft (OTB) Door middel van regressieanalyses is verband onderzocht tussen hoogte van het energielabel en het werkelijke energieverbruik Data gebruikt van RVO Nederland over energielabels en CBS over werkelijk energieverbruik Ca woningen onderzocht Probleem: uitsluiten verstoringen energieverbruik

8 Aanpak: enquête onder bewoners van corporatiewoningen (1 e onderzoek) Uitgevoerd door Bureau Onderzoek en Statistiek Gericht op energiegedrag, waardering van woning en betaalbaarheid energierekening Ca. 800 bewoners hebben vragenlijsten ingevuld Probleem: nonrespons en complexiteit vragenlijst

9 Aanpak: statistisch onderzoek naar werkelijk energieverbruik en case studies (2 e onderzoek) Uitgevoerd door TU Delft (OTB) Door middel van regressieanalyses is verband onderzocht tussen aanwezige energiebesparende maatregelen en het werkelijke energieverbruik Verwarming, ventilatie, isolatie en beglazing Ca woningen onderzocht 4 Case studies met bewoners en corporaties

10 Gasverbruik per m2 (m3/m2) Effect: energiezuiniger maken van woningen op energieverbruik veel kleiner dan gedacht Werkelijk gasverbruik verschilt voor woningen met D, E, F of G label weinig van elkaar Pas vanaf label C is een kleine daling zichtbaar A B C D E F G Energielabels Theoretisch gasverbruik per m2 Werkelijk gasverbruik per m2

11 Effect: besparing 1,65 kiloton CO 2 vermindering in plaats van 5,1 kiloton CO 2 Groot deel (1.928) van gesubsidieerde renovaties (5.131) leidt niet of nauwelijks tot energiebesparing en CO 2 -reductie Van oud label G F E D C 57 E D C B A Naar nieuw label

12 Effect: vervangen verwarming leidt niet altijd tot besparingen Meeste effect zichtbaar bij vervangen CR en VR ketel door HR107 ketel Vervangen gaskachels nauwelijks effect

13 Effect: gevel en vloerisolatie lijken tot (soms substantiele) besparingen te leiden Uitkomsten niet altijd robuust, maar komen wel overeen met praktijkervaringen corporaties Toepasbaarheid en kosten erg situatieafhankelijk

14 Effect: vooral vervangen enkel glas leidt tot besparingen Vervangen enkel glas door HR++ glas heeft meeste effect, in andere gevallen is er niet altijd sprake van energiebesparing

15 Effect: neveneffecten labelstappen op wooncomfort en hoogte van de energierekening Bewoners van energiezuinigere woningen ervaren meer wooncomfort Minder vaak last van een te koude, te vochtige of tochtige woning Wel wordt de lucht in de woning meer te warm of te droog ervaren Energierekening daalt naar mate woning energiezuiniger wordt Daling komt grofweg overeen met waargenomen daling in gasverbruik; vooral zichtbaar vanaf energielabel C Bewoners vinden het echter niet eenvoudiger om de energierekening te betalen; mogelijk hangt dit samen met hogere huren die voor energiezuinige woningen mogen worden gevraagd

16 Effect: tegenvallende besparing hangt samen met bewonersgedrag en energielabelsystematiek Bewonersgedrag lijkt voor een belangrijk deel tegenvallend effect op energieverbruik te verklaren Huishoudens in energiezuinige woningen springen minder zuinig om met energie: meer kamers worden verwarmd en temperatuur wordt hoger gezet Energielabels niet altijd een goede indicatie voor werkelijke mate van energiezuinigheid Energieverbruik in oude woningen of in woningen met oude installaties lijkt stelselmatig te worden overschat Het komt nog steeds voor dat woningen een verkeerd energielabel krijgen

17 Gedrag: bewoners van G woningen verwarmen een kleiner deel van het huis Bewoners van G woningen tot bijna 20% minder kamers dan bewoners van energiezuiniger woningen Groot deel van G woningen bevat nog een gaskachel

18 Gedrag: bewoners van energiezuinige woningen lijken temperatuur hoger in te stellen Naar mate woning energiezuiniger wordt lijken bewoners de temperatuur hoger in te stellen (niet robuust) Kleine verschillen, maar wel grote impact op energieverbruik

19 Gedrag: bewoners van energiezuinige woningen denken vaker dat ze energiezuinig wonen

20 Gedrag: bewoners geven aan niet goed te weten hoe woning energiezuinig te gebruiken Bewoners: moeite met juiste instellingen voor verwarming en ventilatie Corporaties: goed gebruik essentieel voor besparingen, maar niet altijd intuïtief Rekenkamer: tijd voor een gebruiksaanwijzing voor het huis?