Bijeenkomst begeleidingsgroep luchtkwaliteitonderzoek Harlingen

Transcriptie

1 Notulen Bijeenkomst begeleidingsgroep luchtkwaliteitonderzoek Harlingen Datum : dinsdag 22 september 2015 Tijdstip : uur Locatie : Stadhuis, Noorderhaven 86, 8861 AP Harlingen Aanwezig : Peter Polhuis (vz), Abel Arkenbout, Ron Leen, Jan Waling Huisman, Jentje Tjalma, Doede de Jong, Janette Haasdijk (notuliste), Mark van Bruggen (RIVM) en Frans Duijm (GGD Groningen), Dave de Jonge (GGD Amsterdam) Afwezig m.k. : Johan Vollenbroek, Djorike Palma en Lammert Soet 1. Opening, vaststellen van de agenda en mededelingen De voorzitter opent om uur de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Agendapunt 2. Noodzaak en frequentie van vergaderen van de BG wordt verplaatst naar het eind van de vergadering, nadat de onderwerpen die hier betrekking op hebben inhoudelijk zijn besproken en er een besluit kan worden genomen over de frequentie van vergaderen. Frans Haenen (GGD Fryslân) zal dan tijdens de eerstvolgende vergadering aansluiten bij het desbetreffende agendapunt. Mededelingen: Mark van Bruggen geeft aan de vergadering om uur te verlaten. Peter Polhuis meldt dat hij op 8 december zijn academische promotie zal afronden in Utrecht. De leden van de BG zullen hieromtrent op de hoogte worden gesteld en zijn welkom om de promotie bij te wonen. 3. Ingekomen stukken 3a. Reactie BG op reactie van J. Bloem op notulen 12 mei jl. De reactie is conform afspraak en wordt verder ter kennisneming aangenomen. 3b. Krantenartikelen Leeuwarder Courant inzake stofwolk REC Op een vraag van de heer Arkenbout antwoordt de voorzitter dat hem niet bekend is of de FUMO metingen heeft verricht. 3c. Mail W. Wildeboer inzake luchtkwaliteitonderzoek en reactie van R. Leen De mail is ter kennisname ingebracht. De heer Leen geeft aan dat de heer Wildeboer als raadslid toegang heeft tot alle informatie. Het gaat met name om de sfeertekening (wantrouwen richting de BG). De heer Wildeboer heeft niet gereageerd op het antwoord van de heer Leen. Op 24 september a.s. vindt een bijeenkomst plaats in Wijnaldum. 4. Notulen d.d. 17 augustus 2015: Tekstueel: Er zijn twee reacties van de bestuurders binnengekomen: De heer Schrier is akkoord met de tekst van het verslag. De heer Boon heeft de volgende opmerkingen voor wat betreft zijn tekstdeel: (1) In de tekst staat dat de heer Duijm bedankt wordt voor de verhelderde notitie met toelichting waarom de BG bepaalde voorstellen niet heeft overgenomen. Daar heeft hij echter niet voor bedankt. Hij heeft bedankt voor een verhelderend artikel van de heer Duijm in de Harlinger Courant waarin hij duidelijkheid verschaft over de gevaren en ongevaren van dioxine. (2) Voorts mist de heer Boon de opmerking die het RIVM gemaakt heeft dat er in de onderzoeksopzet een stukje flexibiliteit zit, dat als het nodig is op plaatsen meer en op andere plaatsen misschien juist minder gemeten wordt. De BG stelt vast dat de wethouder deze woorden gesproken heeft en besluit de notulen als volgt aan te passen: Voorts merkt de wethouder op dat hij blij is met de opmerking van de vertegenwoordiger van het RIVM dat er in het onderzoeksvoorstel een stukje flexibiliteit zit, in die zin dat op bepaalde plaatsen meer of juist minder gemeten kan worden. De tekst m.b.t. het verhelderend artikel van de heer Duijm zal worden aangepast zoals hierboven aangegeven. 1

2 Naar aanleiding van: Expertmeeting: Op 27 augustus jl. heeft een expertmeeting plaatsgevonden bij GGD Fryslân met als spreker Chris van Dijk met als onderwerp planten bewaken de kwaliteit van gewassen rond afvalverbrandingsinstallaties. Deze bijeenkomst is bijgewoond door de heer Duijm en de voorzitter van de BG. De heer Duijm geeft een korte impressie van het besprokene. Chris van Dijk heeft o.a. voor de REC laten zien hoe de lijnen verlopen voor wat betreft metingen in de afgelopen jaren en zijn interpretatie hier op gegeven. Hij ziet de beperkingen van zijn eigen onderzoek, maar hij vindt dat hij in de onderzochte groenten en melk redelijk zicht heeft wat er aan gevaarlijke stoffen naar beneden komt. Hij benadrukt dat de gehalten algemeen laag zijn en niet boven de normen uitkomen. Er is geen verhoging die er toe doet ten opzichte van de overal aanwezige verontreinigingen. Ook bij Harlingen blijft de hoeveelheid in groenten en melk tussen de lijnen. Fluoride op gras is een aandachtspunt omdat er elders soms overschrijding van de norm voor veevoer is, vooral s winters omdat het gras dan minder groeit. Dat is geen probleem als het vee ook ander voer eet, maar de bronnen blijven een punt van aandacht. De sheets van de presentatie zullen worden toegezonden aan de leden van de BG. De notulen worden vastgesteld. Actielijst: 59. Nagaan of wel/niet ,- in de begroting van het RIVM-voorstel is weggevallen De ,- heeft betrekking op het ophalen van de passieve buisjes: dit is het verschil als 2 personen van het RIVM dit maandelijks moeten ophalen vanuit Bilthoven of wanneer 1 persoon uit de omgeving dit zou doen. 5. Terugblik informatiebijeenkomst d.d. 2 september 2015 Over het algemeen was de BG tevreden over de bijeenkomst. De heer Leen meldt dat de opkomst vanuit de bevolking niet hoog was. De reden hiervan is dat de bijeenkomst te weinig bekend gemaakt is voor de bewoners van Harlingen e.o. Daarnaast is er weinig teruggekoppeld via de media. De BG acht het nuttig dit soort bijeenkomsten te herhalen. Afgesproken is dat de BG zich gaat beraden op tussentijdse informatievoorziening. Hiertoe worden de volgende suggesties gedaan: 1. De heer Van Bruggen oppert om in de krant met regelmaat een kort verslag te plaatsen met tussentijdse gegevens en resultaten. 2. De heer De Jonge meldt dat bij een ander traject er bij de start een open dag heeft plaatsgevonden en dat dit als positief ervaren is. Daarnaast zijn de resultaten na het uitbrengen van de rapportage besproken. 3. Voorts wijst de heer De Jonge op een app die gebruikt kan worden, afhankelijk van de partij die het onderzoek daadwerkelijk gaat uitvoeren. 4. De voorzitter stelt voor in het voorjaar 2016 weer een dergelijke bijeenkomst te organiseren. 5. De heer Huisman merkt op de bevolking over de bevindingen te informeren, omdat er wantrouwen is (heeft de politiek zelf over zich afgeroepen) en het is en blijft een lastig dossier. Hij schetst de achtergronden van dit dossier en zijn persoonlijke ervaringen daarbij en benadrukt dat grote fouten zijn gemaakt (zie rapport van de Noordelijke rekenkamer), dat overheden elkaar tegenspreken en dat hij zelf in beschadigde zin ter discussie is gesteld. Hij ziet weinig in voorlichting vanuit de overheden, maar ziet wel in dat het geven van geen voorlichting ook geen optie is. Voor de statenleden en raadsleden is het verhaal tijdens de informatiebijeenkomst helder geweest. De heer Duijm merkt op dat rond de presentaties meer tijd voor informele gesprekken gewenst is bij een volgende bijeenkomst, zodat alle vragen die er zijn, gesteld kunnen worden aan de BG. Er waren statenleden met vragen die ze niet plenair konden stellen. De heer De Jong betreurt het dat zakelijke verschillen van opvatting worden omgezet in persoonlijke onheusheden (met name in de richting van de voorzitter van de BG). Voorts was het gevoel van de BG dat bepaalde personen wel erg veel tijd van de discussieruimte opeisten, waardoor er weinig overbleef voor anderen om een vraag te stellen. Voor wat betreft de informatievoorziening: De heer Leen: meetresultaten weergeven zonder waardeoordeel in de krant. De heer De Jonge: luchtkwaliteitsapp mogelijk als 1 van de overheden het onderzoek gaat doen. Voor wat betreft berichtgeving in de krant zoveel mogelijk openheid en informatie, omdat een grote groep vindt dat informatie wordt achtergehouden. Objectieve waardes weergeven en zo zuiver mogelijk de rapportage weergeven. Qua communicatie wordt besloten dat de heer Polhuis en Duijm een voorstel zullen maken over: 1. Wie zou dat moeten doen? 2. Wat moet je naar buiten brengen? Dit voorstel wordt tijdens de eerstvolgende vergadering besproken en zal daarna doorgeleid worden naar de opdrachtgevers. 2

3 De heer de Jonge geeft aan dat iemand tijdens de bijeenkomst heeft gevraagd om een meting bij hem op het erf. Bij mevrouw Kremer zal navraag gedaan worden wie dit is geweest. 6. Voortgang continumeting dioxine c.a. in emissiegassen REC Het onderzoek loopt. Er zijn nog geen uitslagen binnen. 7. Werkwijze beoordelen analyseresultaten dioxinemeting REC De BG staat als 4 e gepositioneerd voor wat betreft het beoordelen van de analyseresultaten van de dioxinemeting. De heer Arkenbout geeft aan dat dit absoluut niet wenselijk is en dat de resultaten niet eerst naar de FUMO gaan, maar dat de delegatie van de BG (bestaande uit de heren Arkenbout, Duijm, Vollenbroek, Soet en Polhuis) gelijktijdig met de opdrachtgevers de resultaten ontvangt. De overige leden zijn het vanuit transparantie en maatschappelijk draagvlak hiermee eens. Uiteraard zal de delegatie van de BG vooruitlopend op de analysebevindingen van de FUMO niet naar buiten treden. Voorts hecht de BG er aan dat de analyseresultaten niet uitsluitend een zaak van de delegatie is, maar dat de BG als geheel goed op de hoogte wordt gehouden. De BG dringt aan op een gewijzigd protocol en dat de door de BG voorgestane werkwijze vanaf de eerste tussentijdse meting gevolgd wordt. De BG verzoekt de voorzitter om dit standpunt z.s.m. schriftelijk ter kennis te brengen aan de gemeente en de FUMO. Verder verzoekt de heer Arkenbout om inzicht te krijgen in wat de input van het afval is, zodat de relatie tussen het aangeboden afval en de output gelegd kan worden. Verder is het een goed protocol. 8. Voortgang onderzoeksplan luchtkwaliteitonderzoek RIVM 8a. Inleiding A. Arkenbout inzake methodiek dioxinemeting De heer Arkenbout heeft vraagtekens bij het onderzoeksvoorstel als het gaat om grasmeting. Bij de meetmethode bij grasmeting weet je niet of het nu geproduceerd is of historische vervuiling is. Een alternatieve meetmethode is een meetinstrument met PolyUrethaan Foam (PUF) of een kunsthars op basis van XAD die werken met passieve air sampling. Deze methode heeft in Nederland geen referentiewaarden. UvA werkt hier ook mee en deze stelt voor dit naar het RIVM te zenden. Het lijkt de heer Arkenbout een objectievere meting. De heer Van Bruggen zal de 2 stukken van de heer Arkenbout voorleggen aan zijn collega s, maar geeft aan dat het onderzoeksvoorstel al gereed is. Op de eerstvolgende vergadering van de BG zal hij hierop terugkomen. De heer Duijm merkt op dat als we het onderzoeksvoorstel nu gaan wijzigen dit onrust oproept en het proces vertraagt. De dioxine in de lucht is op zich geen probleem; er is geen enkel risico bij inademing. Relevante blootstelling treedt alleen op via voedsel. Via gras komt dioxine in de voedselketen. RIVM argument voor gras-onderzoek is ook: wat komt in voedselketen terecht en als dit teveel is: wat is dan de bron? 8b. Voorbereiding beslismoment inzetten tweede meetstation Omdat de opdracht voor het onderzoek nog niet is gegeven, is het bespreken van dit punt nu nog niet aan de orde. 8c. De aanbestedingsproblematiek De voorzitter informeert de BG: de provincie heeft de aanvullende motivering die is opgesteld door de heer De Jonge beoordeeld en komt alles overwegende niet tot een andere conclusie dan voorheen. Deze conclusie wordt ondersteund door een beoordeling van de huisadvocaat van de provincie. Deze heeft gesteld dat de opdracht gezien de interne samenhang als een geheel moet worden geraamd voor de bepaling of Europees moet worden aanbesteed en komt tot de conclusie dat dat het geval is. Afdeling Inkoop heeft hun advies voorgelegd aan de gedeputeerde en besloten is dat de provincie aan de gemeente als opdrachtgever adviseert om de opdracht openbaar aan te besteden. De provincie heeft aangegeven de gemeente van hun advies schriftelijk op de hoogte te stellen met een afschrift daarvan aan de BG. Deze brief is nog niet verzonden. De gemeente is hiervan telefonisch op de hoogte gesteld waarna zij heeft aangegeven dat zij de voorbereiding voor de aanbesteding op zal pakken. Het voornemen is dat de gemeente zich daarbij laat begeleiden door een aanbestedingsbureau. Samen met het bureau zal gekeken worden hoe de uitvraag moet worden geformuleerd. Dit willen zij in afstemming met een delegatie van de begeleidingsgroep doen. Duidelijk is dat provincie en gemeente voornemens zijn om (openbaar) Europees aan te besteden. Feit is dat er een enorme vertraging is en dat het parallel lopen van het permanent meten van dioxine-emissies en het meten van de luchtkwaliteit grotendeels verloren gaat. Het RIVM heeft aangegeven dat men zich terugtrekt als er een openbare aanbesteding komt, omdat zij bij het voortraject betrokken zijn. Om dezelfde reden zal de GGD-Amsterdam niet kunnen meedingen. De BG reageert zeer teleurgesteld op deze berichten. Diverse opties om alsnog het onderzoek te versnellen passeren de revue, zoals 1. Preselectie: hierbij kan het RIVM gegund worden als geen geschikte partij zich meldt. 3

4 2. Derogatie: uitzonderingsregel. 3. Tussen twee aanbestedingsdiensten alleenrecht verstrekken bij openbare veiligheid is juridisch mogelijk. 4. Inbesteding. De heer De Jonge geeft aan dat er geen wisselwerking/discussie tussen hem en de inkopers van de provincie is geweest. Hij wijst op het grote belang om de eisen goed te formuleren en dat het in dit verband kan afhangen van subtiele formeringen, zoals m.b.t de ISO norm. De leden van de BG geven aan bovenstaande zeer te betreuren. Zij zijn een jaar bezig geweest met als resultaat dat er een goed kwalitatief onderzoeksvoorstel van het RIVM ligt. Het risico dreigt dat het nog weer een jaar duurt voordat het voorstel daadwerkelijk uitgevoerd kan worden. Diverse leden van de BG vragen zich af of dat van hen verwacht mag worden. De BG besluit om de argumenten in een brief weer te geven en toe te zenden aan gemeente Harlingen. Duidelijk moet worden gemaakt dat dit een ernstig punt is en dat de BG teleurgesteld is. Omdat de BG het juridisch advies waar het besluit van de provincie op gebaseerd is, wordt de suggestie omarmd om te rade gaan bij hoogleraren aanbestedingsrecht. De heer Polhuis zal de brief opstellen en vooraf voor commentaar rondmailen aan de BG. Afgesproken wordt om op zeer korte termijn te reageren omdat de brief zo snel mogelijk naar de gemeente moet omdat besluitvorming in B&W nog niet heeft plaatsgevonden. Voorts zal de voorzitter de wethouder morgenvroeg informeren over de teleurstelling bij de BG en over de inhoud en komst van de brief. De heer Huisman vraagt of de apparatuur voor de dioxine meting in de pijp gekocht kan worden, zodat het onderzoek toch nog kan parallel lopen als dit vertraagd wordt of als het onderzoek vertraagd wordt, dan als eis te stellen dat het dioxine onderzoek langer dan een jaar doorloopt. 8d. De bestuurlijke besluitvorming Er is nog geen bestuurlijke besluitvorming over het onderzoeksvoorstel van het RIVM en het advies dat de BG daarover heeft gegeven. Aan de voorzitter is gemeld dat men dit deze maand verwacht. 2. Noodzaak en frequentie van vergaderen van de BG De BG zal de vergaderfrequentie van een keer per maand blijven aanhouden, met name omdat er steeds nieuwe ontwikkelingen zijn en het luchtkwaliteitsonderzoek nog altijd niet gestart is. Bovendien zullen vanaf heden de resultaten van de dioxinemetingen binnen komen, die aanleiding kunnen geven voor bespreking in de BG. De voorzitter zal bewaken of het noodzakelijk is om te vergaderen. 9.Afspreken data vergaderingen BG in het tweede deel van 2015 De volgende vergaderdata staan gepland: Maandag 19 oktober 2015 (19.00 uur) Maandag 23 november 2015 (19.00 uur) Maandag 21 december 2015 (19.00 uur). 10. Rondvraag De heer De Jonge: er is een site met de meetgegevens van de Omrin Hij wijst erop dat daar momenteel op staat dat de REC op 21 september in verband met LUVO reiniging en een aantal andere werkzaamheden deze dag van tot uur geen afval verbrandt en er geen daggemiddelden zijn. Voor daggemiddelde emissies mogen er niet meer dan 2,5 uur uitvaluren zijn. De bemonstering ligt dan ook stil. Als de verbranding wordt opgestart gaat de bemonstering weer aan. Hij vraagt zich af of dat matcht met de dioxinemeting en was deze LUVO reiniging gepland? Hij zal daarover navraag doen bij de heer Vollenbroek. De voorzitter meldt dat de provincie en gemeente niet zullen reageren op het rondschrijven van de heer Bloem d.d. 7 september Wel is de website van de gemeente tekstueel enigszins gewijzigd door te spreken van meetlocaties (i.p.v. stations). 11. Sluiting De voorzitter sluit om uur de vergadering. 4

5 Actielijst Nr. Eenmalige acties Actiehouder Datum besluit 53. Voorbereiding beslismoment inzetten meetstation 2 Mark van Bruggen Toezenden sheets presentatie expertmeeting Janette Haasdijk Reactie van RIVM op alternatieve mogelijkheden Mark van Bruggen van dioxinemeting 62. Opstellen brief gemeente Harlingen inzake Peter Polhuis aanbestedingsproblematiek 63. Navragen bij Majel Kremer wie om een meting heeft Janette Haasdijk gevraagd tijdens de informatiebijeenkomst 64. Navraag doen bij J. Vollenbroek omtrent LUVO Dave de Jonge reiniging REC 65. Opstellen brief aan gemeente Harlingen en FUMO Peter Polhuis over werkwijze m.b.t. analyseresultaten dioxinemetingen & informeren wethouder Boon 66. Opstellen voorstel communicatie meetresultaten Peter Polhuis Frans Duijm Nr. Doorlopende acties Actiehouder Datum besluit 23. Voortaan toezenden agenda aan plaatsvervangende Janette Haasdijk leden en ambtelijke vertegenwoordigers 24. Aan plaatsvervangende leden toekomstige Janette Haasdijk vergaderdata doorgeven Datum voltooid Datum voltooid 5