Wft-toetsing in huis

Transcriptie

1 T E E L E N Vizier Technische Unie over: Achmea over: Koninklijke Landmacht over: Werk maken van kennis Wft-toetsing in huis E-learning, any time, any place Juni 2008, 1 ste jaargang, 1 ste editie. TeelenVizier is een uitgave van Teelen Kennismanagement.

2 Inhoudsopgave 2Voorwoord Mevrouw drs. M.J.G. (Marianne) Windau-Cuijpers, directeur/eigenaar Teelen Kennismanagement 3 Hoe Technische Unie werk maakt van kennis Interview met de heer drs. A.J.M. (Lex) Dekkers over zijn uitdagingen bij Technische Unie 7 Hoe Achmea de Wft toetst Interview met de heer H.J. (Harry) van Dijk over het implementeren van toetsing voor het aantonen van deskundigheid van medewerkers binnen Achmea Voorwoord Ik ervaar Teelen Kennismanagement als een betrokken, deskundige, meedenkende en kritische club, maar jullie profileren je niet met wat je doet en dat is een gemiste kans zei Dik Ravenhorst jaren geleden. Destijds was Dik verantwoordelijk voor e-learning binnen de Rabobank Groep. In opdracht van hem hebben wij, als één van de preferred suppliers van de Rabobank Groep, zeker 15 e-learningapplicaties ontwikkeld. Dik was niet de eerste en ook niet de laatste opdrachtgever die ons spontaan op die gemiste kans wees. Het heeft jaren geduurd, maar het eerste nummer van ons tweejaarlijks te verschijnen magazine is een feit. In dit nummer richten we het vizier op drie opdrachtgevers die ons inmiddels goed kennen: Technische Unie, Achmea en de Koninklijke Landmacht. Alle drie opdrachtgevers waar we trots op zijn. We bedanken Lex Dekkers, Harry van Dijk en Ad Havermans hartelijk voor de tijd die ze hebben vrijgemaakt, want we weten hoe druk ze zijn. 11 Hoe de Koninklijke Landmacht e-learning inzet Interview met de heer A.M. (Ad) Havermans over het ontwikkelen van e-learningmodules bij de Koninklijke Landmacht 15 Werken bij Teelen Kennismanagement Wij zijn altijd op zoek naar mensen die excelleren op ons vakgebied Teelen Kennismanagement ontwikkelt sinds 1985 concepten, content en systemen met als doel het faciliteren van leren in organisaties. De interviews in dit eerste nummer illustreren de breedte van onze dienstverlening. Vanaf eind jaren negentig ontwikkelen we meer digitale dan schriftelijke leermiddelen op maat voor opdrachtgevers. Bovendien worden we in toenemende mate gezien als een stabiele aanbieder van kwalitatief hoogwaardige producten en diensten op toetsgebied. De komende jaren willen we deze positie versterken. We wensen u veel leesplezier en hopen dat u uw voordeel doet met de praktijkervaringen van anderen. Marianne Windau-Cuijpers Directeur/eigenaar Teelen Kennismanagement

3 Midden in het centrum van Utrecht in Hoog Catharijne is het Opleidingscentrum van Technische Unie gehuisvest. Via een verdekte zij-ingang, waar direct de hectiek van het winkelende publiek wegvalt, bereiken wij de toegangsdeur. De heer drs. A.J.M. (Lex) Dekkers komt ons gastvrij tegemoet lopen en zorgt voor koffie. We gaan zitten onder een groot portret van de bekende natuurkundige Albert Einstein. Hoe Technische Unie werk maakt van kennis Het project Werk maken van kennis Technische Unie is gestart met het project Werk maken van kennis, vanuit de ambitie de beste technische groothandel en serviceverlener te blijven. Dekkers: Wij willen niet alleen succesvol zijn, maar ook succesvol blijven. Iedereen moet blijven trainen om topprestaties neer te zetten. Daarnaast wil Technische Unie dé kennisreferent in de markt zijn en investeren in haar medewerkers. Deze ambitie is onder andere gebaseerd op de constatering dat de klanten van Technische Unie steeds meer expertise verwachten van de verkoopmedewerkers. Dekkers: Door alleen meer of betere cursussen assortimentskennis aan te bieden, maak je die ambitie niet waar. Daarom hebben wij gekozen voor een integrale benadering, waarbij opleiding en ontwikkeling centraal staan. Het project Werk maken van kennis richt zich op het verbeteren van alle instrumenten en procedures op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Het project bestaat uit vijf deelprojecten: competentieprofielen, opleidingen, toetsing & certificering, persoonlijke ontwikkeling en communicatie. Dekkers is de initiator van dit grootschalige project met een budget van bijna 2 miljoen euro. Hij fungeert als opdrachtgever voor de betrokken externe partijen en coördineert alle communicatie rondom het project. Sinds haar ontstaan in 1880 is Technische Unie uitgegroeid tot één van de grootste technische groothandels in Nederland. Door een goed gekozen combinatie van methodieken en technieken op het gebied van logistiek en automatisering zijn de medewerkers in staat om klantgericht te werken en service van hoge kwaliteit te bieden. Technische Unie is sinds 2000 een volledige dochtermaatschappij van Sonepar, een wereldwijde distributeur van elektrotechnische apparatuur. TeelenVizier [1]

4 Hoe Technische Unie werk maakt van kennis Voldoen aan de vraag van de klant Dekkers: De afgelopen tien jaar is het assortiment technische installatiematerialen enorm uitgebreid. De diversiteit is groter geworden en vernieuwingen volgen elkaar snel op. Klanten doen dan ook steeds vaker een beroep op onze technische kennis van producten, componenten, onderdelen en mogelijke alternatieven. Wij moeten ervoor zorgen dat onze medewerkers voldoende zijn toegerust om aan die vraag te kunnen voldoen. Integrale benadering Dekkers: Bij de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers moet je een duidelijk omschreven doel voor ogen hebben. Om die reden hebben wij voor elke functie een competentieprofiel ontwikkeld. In dit profiel is vastgelegd welke resultaten wij van de functie verwachten en welke kennis en vaardigheden daarvoor nodig zijn. In de functioneringsgesprekken wordt het competentieprofiel als leidraad gebruikt bij het vaststellen van de persoonlijke ontwikkelbehoefte. Deze behoefte wordt vastgelegd in een Persoonlijk OntwikkelPlan (POP). Na een half jaar bespreken de medewerker en de manager de vorderingen in een voortgangsgesprek. Om ze een idee te geven wat digitale toetsing inhoudt, hebben we alle medewerkers uitgenodigd om een proeftoets te maken in ons toetssysteem TestVision. De winnares ging met een mooie prijs naar huis. Bij de VIP gaat het om het vernieuwen van 5 klassikale cursussen en bij de leergangen om het vernieuwen van 35 klassikale cursussen. Bovendien gaan we de kennis en vaardigheden van de medewerkers meten en certificeren. Er komen niveaumetingen op drie niveaus, die bedoeld zijn als een bevestiging van de professionaliteit. Ook gaan onze medewerkers digitale toetsen of praktijkopdrachten maken bij alle cursussen binnen de vernieuwde leergangen. Zo maken we hun ontwikkeling zichtbaar aan de hand van concrete resultaten. Persoonlijke gegevens Vanuit Opleidingen wordt hard gewerkt aan het verbeteren van het huidige opleidingsaanbod. Dekkers: We voeren een vernieuwd VIP traject (het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers), vernieuwde leergangen (vervolgopleidingen), prak tijkbegeleiding door mentoren en een persoonlijk portfolio in. Dit alles draagt bij aan structuur in het ontwikkelingsproces. Naam: A.J.M. (Lex) Dekkers Leeftijd: 52 jaar Functie: Hoofd Opleidingen bij Technische Unie Werkervaring: Vijf jaar werkzaam bij Technische Unie Daarvoor werkzaam in een vergelijkbare functie bij CMG Visie op leren: Leren je werk te doen, leren je werk goed te doen met plezier Persoonlijke passie: Secretaris zijn van een kerkenraad, mijn praktische bijdrage aan de kerk waar ik lid van ben 4 TeelenVizier [1] 2008

5 Projectmatige aanpak Dekkers: Voordat we aan dit project zijn begonnen, heb ik een uitgebreid projectplan gemaakt. Daarbij werden snel een aantal dingen duidelijk. Ten eerste dat wij onvoldoende eigen onderwijskundige capaciteit in huis hadden voor het uitvoeren van alle werkzaamheden. Ten tweede trok ik de conclusie dat het project een zware projectmanager nodig had. Gezien de omvang en de complexiteit moet het project strak worden gemanaged. Ten derde had ik de sterke behoefte om de visie op opleiden binnen Technische Unie verder uit te kristalliseren. Rol van Teelen Kennismanagement Teelen Kennismanagement is onze partner in dit project licht Dekkers toe. Ze leveren de projectmanager en hebben samen met Technische Unie een duidelijke onderwijskundige visie ontwikkeld op opleiden en toetsen in het kader van het project. De projectmanager zorgt ervoor dat de deelprojecten goed op elkaar aan blijven sluiten en dat het project soepel verloopt binnen de vooraf gestelde kaders. De onderwijskundigen van Teelen Kennismanagement ontwikkelen het portfolio, de drie niveaumetingen en een groot deel van de cursussen, toetsen en praktijkopdrachten binnen de vernieuwde VIP en de vernieuwde leergangen. Bovendien heeft Teelen Kennismanagement in een recordtijd een videoboodschap van de opdrachtgever en een informatiebrochure over het project gemaakt voor alle medewerkers. Voor digitale toetsing maakt Technische Unie gebruik van het toetssysteem TestVision van Teelen Kennismanagement. De projectmanager en de onderwijskundigen van onze partner werken gedeeltelijk in ons Opleidingscentrum in Utrecht. Dat is goed voor het proces en de acceptatie van de nieuwe opleidingen, vertelt Dekkers enthousiast. Het is even wennen De medewerkers in de verschillende deelprojecten reageren soms wat onwennig op de projectmatige aanpak. Dekkers: Ze accepteren de manier van werken, maar ze adopteren die slechts aarzelend. Dat is ook logisch gezien de cultuur van Technische Unie, die zich onder andere laat typeren door een ondernemersmentaliteit en een sterke operationele, oplossingsgerichte focus. Ook voor de medewerkers die al wat langer bij Technische Unie werken, is het even wennen. Het volgen van opleidingen was bekend terrein voor hen, maar het meten van de leerresultaten niet. Daarom heeft Technische Unie gekozen voor een gefaseerde invoering. Nieuwe medewerkers maken gebruik van alle verbeterde instrumenten en procedures op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Na het vernieuwde introductieprogramma dat twee maanden duurt, wordt voor elke nieuwe medewerker mede op basis van niveaumeting 1 een persoonlijk leertraject met vervolgopleidingen vastgesteld. De oude garde mag voorlopig op basis van vrijwilligheid meedoen. Draagvlak is de sleutel tot succes De opdrachtgever van het project is de algemeen directeur van Technische Unie, de heer Y. (Yvan) Dejaeghere. Hij hecht belang aan het project en enthousiasmeert de medewerkers onder andere in een videoboodschap voor de gekozen strategie. Dekkers: Een betrokken opdrachtgever voor Dekkers: Wij maken de ontwikkeling van medewerkers zichtbaar aan de hand van concrete resultaten. wie het project prioriteit heeft, die bovendien eindverantwoordelijk is, maakt projectmatig werken een stuk makkelijker. Voor de medewerkers hebben we een informatiebrochure over het project gemaakt. In die brochure geven we uitleg over het waarom, de veranderingen en de consequenties van die veranderingen voor het werk en het carrièreperspectief bij Technische Unie. Dekkers vervolgt: Om de implementatie van de project resultaten te bevorderen en eventuele weerstand weg te nemen, hebben we gekozen voor een geen consequentiebeleid. Het wel of niet halen van een cursustoets, een praktijkopdracht of een niveaumeting heeft geen directe consequenties. De toetsresultaten, de resultaten van praktijkopdrachten en het bezit van certificaten als gevolg van niveaumetingen worden echter wel TeelenVizier [1]

6 Hoe Technische Unie werk maakt van kennis meegenomen als input bij loopbaanbeslissingen. Dit hebben we nadrukkelijk naar de medewerkers gecommuniceerd. Op termijn zal dit beleid langzaam worden aangescherpt en zal de focus worden verbreed van ontwikkeling naar beoordeling, beloning en benoeming. Natuurlijk valt of staat het project met een breed draagvlak onder de managers. Zij moeten het project in de praktijk van alledag een gezicht geven. De videoboodschap van de algemeen directeur van Technische Unie staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van een introductiepakket voor managers. De introductie op elk van de 35 verkoopkantoren start met een door de manager georganiseerde plenaire bijeenkomst, waarin de video wordt vertoond, het project wordt gepresenteerd, de informatiebrochure met de video wordt uitgereikt en concrete vervolgafspraken worden gemaakt. Daarnaast volgen alle managers workshops in het voeren van POP-gesprekken en bieden we ze praktijkbegeleiding daarbij. Ook informeren we ze regelmatig in onze huisbladen en in gezamenlijke bijeenkomsten. Communicatie is het kernwoord. aldus Dekkers. Dekkers: Wij willen niet alleen succesvol zijn, maar ook succesvol blijven. Iedereen moet blijven trainen om topprestaties neer te zetten. Tip voor collega opleiders Het project Werk maken van werk draait op volle toeren. Dekkers: Hier en daar moet wel eens een hobbel worden genomen, maar over het algemeen verloopt het naar volle tevredenheid. We blijven binnen het budget en dat zie je niet vaak bij projecten van deze omvang. Ik wil mijn collega opleiders tot slot nog wel een advies meegeven: begin vooral klein, zoek draagvlak en zet een volgende stap op basis van beschikbare resultaten. Dat werkt bij ons uitstekend. 6 TeelenVizier [1] 2008

7 De Wet op het financieel toezicht (hierna te noemen Wft) legt vast aan welke kwaliteitskenmerken de financiële dienst verlening moet voldoen. Het doel van de Wft is het beschermen van de consument. De Autoriteit Financiële Markten (hierna te noemen AFM) zegt over het kwaliteitskenmerk deskundigheid van medewerkers onder meer dat de financiële dienstverlener zorg moet dragen voor de deskundigheid van zijn medewerkers door aan te tonen dat de medewerkers beschikken over een geldig diploma of door de bedrijfsvoering zodanig in te richten dat deze een financieel deskundige dienstverlening waarborgt. Hoe Achmea de Wft toetst In de mooie ontvangsthal van Achmea aan de Laan van Malkenschoten in Apeldoorn hebben wij een afspraak met de heer H.J. (Harry) van Dijk. Hij is lid van het kernteam dat onder de stuurgroep Wft valt en de implementatie van de Wft begeleidt. Als kernteamlid is hij voorzitter van het deelproject Deskundigheid. Terwijl wij de grootsheid van de hal bewonderen, komt Van Dijk energiek aanlopen. TeelenVizier [1]

8 Hoe Achmea de Wft toetst We gaan zitten in de koffiecorner en Van Dijk begint enthousiast te vertellen: De daadwerkelijke invoering van de Wft heeft voor alle financiële dienstverleners een bijzonder grote impact. Transparantie van het financieel product betekent onder andere: een advies afgestemd op de situatie van de klant, reproduceerbaarheid van gegevens, inzichtelijke opbouw van premies en deskundigheid van medewerkers aantoonbaar maken. Dat is nogal wat. Ook voor Achmea vergt het een behoorlijke inspanning om de organisatie volledig Wft-proof te maken. Toch hebben wij kosten noch moeite gespaard om de Wft goed te implementeren. Wij vinden dat de Wft onze eigen visie op dienstverlening en onze organisatie doelstellingen nog eens extra onderstreept. Aantoonbaar maken van deskundigheid van medewerkers De invoering van de Wft bij Achmea kent veel facetten. Dit interview richt zich op het aantoonbaar maken van de deskundigheid van medewerkers. Achmea heeft ervoor gekozen om via de bedrijfsvoering aan te tonen dat haar medewerkers met klantcontacten deskundig zijn. In dit kader wil Achmea vakgerichte opleidingen en toetsing in gaan zetten en de toetsresultaten gaan registreren. Het deelproject Deskundigheid bestaat uit het: koppelen van de Wft-eindtermen aan de functieprofielen en de bestaande leerdoelen van de interne opleidingen; aanpassen van leermaterialen en leerprogramma s van de opleidingen aan de Wft-eindtermen; ontwikkelen van toetsmatrijzen; implementeren van een digitaal toetssysteem; ontwikkelen van professionele vragen en toetsen op basis van de toets matrijzen; afnemen van de toetsen; formuleren van een toetsbeleid en opzetten van een examenorganisatie. Van Dijk: Een complex traject als dit is alleen mogelijk als de hele organisatie doordrongen is van de noodzaak en bereid is tijd en geld te investeren. Gelukkig wijzen bij Achmea alle neuzen dezelfde kant op. Sterker nog, wij willen laten zien dat we innoverend zijn en ons onderscheiden van de overige financiële aanbieders. Divisies dragen verantwoordelijkheid Van Dijk: We hebben goed nagedacht over hoe we het examenproces moeten inrichten. De volgende aspecten zijn vaak en diepgaand besproken: hoe sluiten leerdoelen en toetstermen op elkaar aan, hoe richten wij de database in, welke onderwerpen worden hoe getoetst, hoe wordt de koppeling tussen toetsen en opleidingen geborgd, wat wordt precies geëxamineerd, welke resultaten worden hoe lang en waar opgeslagen, wanneer is een medewerker geslaagd en wanneer gezakt, hoe zorgen we voor uniformiteit, is er een examenreglement, wat zijn de procedures voor archivering van vragen en toetsen et cetera. Achmea heeft uiteindelijk gekozen voor een aanpak waarbij de divisies verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling en de aanlevering van de vragen, de toewijzing van de toetsen en de registratie van de resultaten. Van Dijk: We hebben de verantwoordelijkheid dicht bij de mensen gelegd. Dan pas gaat het leven. Kwaliteit en betrouwbaarheid Om de kwaliteit van het examenproces te borgen, worden de vragen en toetsen door de Stichting Examens Financiële Dienstverlening (hierna te noemen SEFD) geanalyseerd en gecontroleerd op relevantie en op het afdekken van de Wft-eindtermen. Van Dijk: Door een externe onafhankelijke autoriteit te betrekken bij het toetsproces wordt de betrouwbaarheid gewaarborgd. De door de SEFD goedgekeurde Achmea is één van de grotere financiële dienstverleners in de Benelux. Totaal werken circa mensen bij Achmea, onderverdeeld in zeven divisies. De naam Achmea is afgeleid van de plantennaam Aechmea. Kenmerkend aan deze plant is dat zij groeit op eigen kracht en haar omgeving voedt. Achmea wil een maatschappelijk betrokken, toonaangevende en innoverende dienstverlener zijn in financiële diensten, zekerheid en zorg. Het doel van Achmea is klanten de juiste product/dienstcombinaties bieden, waardoor zorgen uit handen worden genomen. Daarbij staat een menselijke benadering centraal. Van Dijk: We hebben de bij de mensen gelegd. 8 TeelenVizier [1] 2008

9 examenvragen worden opgeslagen in een centrale database. Slechts een beperkt aantal mensen heeft toegang tot deze database. Digitale toetsing Van Dijk: Digitale toetsing stond al heel lang op mijn verlanglijstje, omdat ik voorzie dat dit breder kan worden ingezet dan alleen voor examineren. Ik denk dan met name aan diagnostische toetsing en toetsen als leermethode (oefentoetsen met feedback). De toetsing voor de Wft is door de omvang en de complexiteit een prima aanleiding om over te stappen op digitale toetsing. Achmea wil dat iedere medewerker op termijn thuis, via een browser, toegang krijgt tot het toetssysteem en dat toetsen van kennis en cognitieve vaardigheden gewoon gaat worden. Toetsing is geen afrekeninstrument, maar juist een ontwikkelinstrument. Keus voor een toetssysteem Achmea had al wat ervaring opgedaan met het toetssysteem TestVision van Teelen Kennismanagement. Toch heeft Achmea een volledig nieuw onderzoek uitgevoerd naar de beschikbare toetssystemen. Van Dijk: Het stond echt niet van tevoren vast dat TestVision als beste uit het onderzoek naar voren zou komen. We hebben expliciet gekeken naar de gebruikersvriendelijkheid, de Persoonlijke gegevens verantwoordelijkheid dicht Dan pas gaat het leven. Naam: H.J. (Harry) van Dijk Leeftijd: 51 jaar Functie: Programmamanager voor een aantal specifieke Achmea managementleergangen en (strategisch) opleidingsadviseur Duaal voorzitter van de Opleiderskring (landelijke verzekeraars) Werkervaring: 29 jaar werkzaam bij Achmea in verschillende (management)functies Visie op leren: Nooit te oud om te leren Persoonlijke passie: Ik kan er echt van genieten als ik zie dat mensen zich ontwikkelen Mijn 70 schapen TeelenVizier [1]

10 Hoe Achmea de Wft toetst kostenstructuur en de technische aspecten van de verschillende toetssystemen. De deskundigheid op het gebied van toetsing en de vergaande service van Teelen Kennismanagement hebben uiteindelijk de doorslag gegeven voor de aanschaf van TestVision. Dat is dan ook gelijk mijn tip voor andere opleidingsadviseurs: Kijk niet alleen naar het product, maar ook naar de organisatie erachter. Toetsen is een complexe aangelegenheid, waarbij een goede relatie met de leverancier belangrijk is. Overweeg externe hosting Van Dijk heeft ondervonden dat in een grote organisatie de technische mogelijkheden van het netwerk, de interne veiligheidsvoorschriften voor systemen en de communicatie tussen systemen onderling, complexe materie is die als je niet uitkijkt de boel behoorlijk kan vertragen. Van Dijk: Wij hebben ervoor gekozen om TestVision intern te hosten. Omdat toetsen op zich geen bedrijfskritisch proces is, was extern hosten achteraf gezien misschien makkelijker geweest. Maar ook bij extern hosten is een goede samenwerking met de ICT-afdeling noodzakelijk. Ik raad iedereen aan om in dit soort projecten de ICTafdeling zo vroeg mogelijk bij de implementatie te betrekken. Dat bespaart tijd en geld en bevordert een soepele implementatie van het systeem. Rol van Teelen Kennismanagement In dit project maakt Achmea gebruik van zowel de onderwijskundige als de systeemtechnische expertise van Teelen Kennismanagement. Van Dijk: Op beide vlakken hebben we veel profijt van hun deskundigheid. Wij hebben ervoor gekozen om zelf toetsmatrijzen op te stellen, de vragen te ontwikkelen en de toetsen samen te stellen. Teelen Kennismanagement heeft onze medewerkers hiervoor opgeleid en adviseert ons daarnaast op verschillende gebieden, onder andere over de inrichting van de TestVisiondatabase. Voor één divisie heeft Teelen Kennismanagement bovendien een toetsmatrijs en vragen ontwikkeld en de door ons zelf ontwikkelde vragen beoordeeld op toetstechnische kwaliteit. Achmea wil op termijn ook gebruik gaan maken van de analysegegevens uit de statistische module van TestVision. Van Dijk: Met deze gegevens kunnen wij onze vragen en toetsen verder professionaliseren. Dit brengt de kwaliteit echt op een hoger niveau. Van Dijk: Ik hoop dat digitale toetsing een vanzelfsprekendheid wordt. Tevreden Van Dijk: Ik ben pas tevreden als de AFM onze werkwijze accordeert en daarmee aangeeft dat wij onze deskundigheid op de juiste manier aantonen volgens de richtlijnen van de Wft. Intern hoop ik dat digitale toetsing een vanzelfsprekendheid wordt en dat het verhoogde kwaliteitsbewustzijn de opleidingsdialoog op een con structieve manier stimuleert. 10 TeelenVizier [1] 2008

11 Bij de toegangspoort van de Elias Beekman kazerne in Ede worden onze persoonlijke gegevens genoteerd en moeten wij onze paspoorten afgeven. Daarna gaat de slagboom open en kunnen we op zoek naar gebouw 53. De zon schijnt en het terrein, dat midden in de bossen en de heide ligt, ziet er prachtig uit. Kapitein A.M. (Ad) Havermans heeft geen oog voor de prachtige omgeving. Hij is druk in gesprek over (hoe kan het ook anders) e-learning. Zodra het gesprek is afgerond, lopen we naar de kantine voor een kop koffie en begint ons interview. Hoe de Koninklijke Landmacht e-learning inzet Altijd en overal De Koninklijke Landmacht is midden jaren tachtig gestart met het ontwikkelen van e-learningmodules. Dit waren zeer eenvoudige programma s, geprogrammeerd in BASIC, op stand-alone machines, die voornamelijk theorie en voertuigherkenning behandelden. Eén van de redenen om e-learning in te zetten, was het besparen op de capaciteit van instructeurs. Inmiddels zijn we daar op teruggekomen. Begeleiding van het leerproces op het laagste opleidingsniveau (VMBO) blijft noodzakelijk. We hebben geconstateerd dat hoe lager het opleidingsniveau van de cursist is, hoe meer coaching gewenst is., vertelt Havermans. Instructeurs zullen meer gaan coachen en minder gaan doceren, waardoor nauwelijks capaciteit wordt bespaard. De rol van de instructeur zal dus breder worden. Wij blijven wel TeelenVizier [1]

12 Hoe de Koninklijke Landmacht e-learning inzet e-learningmodules ontwikkelen, omdat het voordeel any time, any place (denk bijvoorbeeld aan de uitzendingen naar Afghanistan en Irak) belangrijk is voor de Koninklijke Landmacht. Persoonlijke gegevens Draagvlak Niet iedereen is even blij met de komst van e-learning. Instructeurs zijn soms bang dat e-learning alle instructielessen gaat vervangen. Havermans: We proberen de instructeurs duidelijk te maken dat e-learning een aanvullende manier van kennisoverdracht is binnen onze organisatie. E-learning is ondersteunend en wordt vaak ingezet als gedeeltelijke vervanging van klassikale instructielessen (blended learning), maar bijvoorbeeld ook als leeromgeving voor Reservisten op afstand. Voor hen betekent e-learning thuis leren en minder vrije dagen opnemen. Dat alleen al is een gigantische winst. Soms kiezen wij bewust voor gaming. Militair Recht is voor iedereen verplicht en voor sommigen is het lastige kost. Voor VMBO-ers hebben we ervoor gekozen om de kennis in de vorm van een game over te dragen. Een uitdagende en speelse manier van kennisoverdracht die dicht bij hun praktijk en hun belevingswereld ligt. Bij de cursisten ontbreekt het mede daardoor zeker niet aan draagvlak. Naam: Kapitein A.M. (Ad) Havermans Leeftijd: 51 jaar Functie: Projectleider E-learning Koninklijke Landmacht bij het Opleidings- en Trainingscommando Werkervaring: Ruim 34 jaar werkzaam bij de Koninklijke Landmacht in zowel operationele als opleidingsfuncties Visie op leren: Leren is een permanente must, maar met name in de operationele omgeving vaak lastig Persoonlijke passie: Reizen met een camper Onderwijskundige expertise De Koninklijke Landmacht heeft gekozen voor een onderwijskundige benadering bij het ontwikkelen van e-learningmodules. Havermans: Onze opleidingen zijn kwalitatief hoogwaardig. Die kwaliteit kwam echter niet altijd tot uiting in onze 12 TeelenVizier [1] 2008

13 e-learningmodules. We ontwikkelden deze modules vanuit de ons bekende klassikale lesstructuren en richtten ons bij de ontwikkeling van de content vooral op het aanleren van de theorie. Dat werkt dus niet bij e-learning. Nu houden we bij de ontwikkeling van e-learningmodules meer rekening met de structuur, de manier van informatie ontsluiten, de navigatiemogelijkheden door de module, het toepassen van interactieve elementen en het toevoegen van afsluitende verwerkingsopdrachten. Met deze onderwijskundige benadering van e-learning kunnen wij nu wél het kwaliteitsniveau en het leerrendement van klassikale instructielessen evenaren. Een en ander betekent ook dat wij nu heel bewust omgaan met het gebruik van audio en video. Het gebruik van die media is nu een afgewogen keuze in plaats van min of meer vanzelfsprekend. Het is namelijk erg kostbaar om goede video s te ontwikkelen en te onderhouden. We kiezen nu eerder voor fotomateriaal. Dat is didactisch vaak even goed, minder kostbaar en makkelijker in onderhoud. De Koninklijke Landmacht schakelt regelmatig externe onderwijskundige bureaus in. Havermans: Als we de benodigde kennis of menskracht zelf niet hebben, besteden we uit als dit budgettair haalbaar is. En zoals zo vaak is dat budget nog wel eens een punt van zorg. Het inschakelen van externe bureaus heeft het voordeel dat je zelf ook eens op onderwijskundig gebied kunt sparren en dat houdt je scherp. Rol van Teelen Kennismanagement Teelen Kennismanagement heeft voor de Koninklijke Landmacht inmiddels zes e-learningmodules ontwikkeld in Flash over het gebruiken en onderhouden van meetapparaten voor het detecteren van Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleaire (CBRN) strijdmiddelen. Alle modules zijn opgebouwd uit een beschrijving van het apparaat en een aan de praktijk gerelateerde uitleg over de bediening. De modules worden afgesloten met oefeningen, die bij een voldoende resultaat toegang geven tot de bijbehorende vervolgopleiding. Havermans: Het grootste verschil met eerder ontwikkelde e-learningmodules is de praktijkgerichte structuur en benadering en het veelvuldig gebruik van foto s. Ik denk wel meer dan 300. Waar wij eerder nog wel eens de neiging hadden om de bediening van een apparaat uit te leggen aan de hand van de menu s van het apparaat, gaan we nu uit van de werking in de praktijk. Dit lijkt heel logisch als je het resultaat ziet, maar het vereist een hele goede analyse vooraf van zowel de praktijk als de werking van het apparaat. Het lijkt dus makkelijker dan het is, hebben we gemerkt. Bij de Koninklijke Land macht werken zo n mensen. Daarmee is de Koninklijke Landmacht niet alleen één van de grootste werkgevers van ons land, maar vergeleken met de Koninklijke Marine, de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marechaussee ook verreweg het grootste krijgsmachtdeel. De hoofdtaken van de Koninklijke Landmacht zijn: wereldwijd een bijdrage leveren aan vrede, veiligheid en stabiliteit; het verdedigen van het Nederlandse grondgebied en dat van de NAVObondgenoten; het ondersteunen van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampen bestrijding en humanitaire hulp, zowel internationaal als nationaal. Professioneel, overal inzetbaar en goed getraind zijn begrippen waar de Koninklijke Landmacht voor staat. De e-learningmodules over het gebruik van meetapparaten voor het detecteren van CBRN-strijdmiddelen worden ingezet als herhalingscursussen en als naslagwerk, ook tijdens uitzendingen. Havermans: Met deze modules is de totale opleiding voor de CBRN Neventaak voor de collega s Havermans: Voor Reservisten betekent e-learning thuis leren en minder vrije dagen opnemen. Dat alleen al is een gigantische winst. TeelenVizier [1]

14 Hoe de Koninklijke Landmacht e-learning inzet Tips van Kapitein Havermans Creëer breed draagvlak in de organisatie voor e-learning en zorg op tijd voor budget (in het geval van uitbesteden). Ik denk dat lang niet alle organisaties eigen e-learningontwikkelaars hebben en dan moet je de budgetten tijdig opnemen in de jaarplannen. Zorg voor een goede, permanente marktverkenning van bedrijven die in dit segment werkzaam zijn. De ontwikkelingen op dit gebied gaan razendsnel, zorg dat je voorop blijft lopen. Zorg voor een goede relatie met de leverancier. Dit is vooral belangrijk bij mogelijke problemen in het project. Kijk waar je samen met anderen zaken op kunt pakken. Dat scheelt enorm in de kosten. Kijk wat je zelf in kunt brengen in het project. Met name in de multimedia hoek (foto s en films) zijn door hergebruik grote besparingen mogelijk. Zorg ervoor dat eenvoudig onderhoud intern kan gebeuren. Dat scheelt veel tijd en geld. Kies een leverancier die zich aan de planning wil en kan houden. Uit ervaring weten wij dat er maar heel weinig zijn die dat ook daadwerkelijk doen. op stafniveau met een week verkort. Gelukkig hoeven we de meetapparaten niet al te vaak in te zetten, maar op het moment dat het nodig is moet je wel vlekkeloos weten hoe het werkt. Voor het herkennen en juist aanspreken van militairen van alle krijgsmachtdelen, had elk krijgsmachtdeel een eigen e-learningmodule Rangen en Standen. Havermans: De modules waren technisch verouderd en ook qua didactiek viel er nog wel wat te verbeteren. We hebben er daarom voor gekozen om Teelen Kennismanagement één nieuwe e-learningmodule te laten ontwikkelen met een eigen plek voor elk krijgsmachtdeel. Dit levert niet alleen technisch en didactisch een betere e-learningmodule op, maar ook uniformiteit en een kostenbesparing omdat niet elk krijgsmachtdeel het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Behalve aan deze e-learningmodule werkt Teelen Kennismanagement (onze preferred supplier op het gebied van e-learning) op dit moment aan een didactisch ontwerp voor een e-learningmodule over Commandovoering. Samenwerking met Teelen Kennismanagement Havermans bestempelt de samenwerking met Teelen Kennismanagement als zeer positief. Gedurende het project (maar ook daarbuiten) is er een prettige sfeer, waarin de gemaakte afspraken stipt worden nagekomen. Bij eventuele problemen wordt zeer snel naar oplossingen gezocht. Wij hechten belang aan één aanspreekpunt bij bedrijven, maar in de uitvoering is het makkelijk om direct te communiceren met de uitvoerende ontwikkelaars. De interne communicatie is bij Teelen Kennismanagement prima geregeld. De opgeleverde producten voldoen absoluut aan de gestelde eisen. Op de vraag: Wanneer bent u tevreden met een product?, zegt Havermans: Een simpele vraag voor een militair: voor de juiste prijs, met de juiste kwaliteit op de juiste tijd en plaats. Uitdagingen Havermans: Het ontwikkelen van goede e-learningmodules is een uitdaging. Ik denk dat we nog aan het begin staan van deze nieuwe ontwikkeling. De mogelijkheden die de authentieke eigenschappen van e-learning bieden, zijn nog lang niet allemaal ontdekt. Het is motiverend om nieuwe ontwikkelingen in techniek en didactiek direct toe te passen in onze e-learningmodules. Daarbij blijven de praktijk en de belevingswereld van de cursist het uitgangspunt. Havermans: De praktijk en de belevingswereld van de cursist blijven het uitgangspunt. 14 TeelenVizier [1] 2008

15 Werken bij Teelen Kennismanagement Kiezen voor Teelen Kennismanagement betekent vrijheid en ruimte voor vernieuwing en persoonlijke ontwikkeling. Maar ook werken met een slagvaardig management in een hecht team met weinig verloop. Het betekent leuk werk in een inspirerende omgeving. De sfeer in ons kasteel is professioneel, informeel en collegiaal. Hiërarchie en leeftijd spelen bij ons geen rol, kwaliteit en goede ideeën wel. Wij zijn altijd op zoek naar mensen die excelleren op ons vakgebied. Of dat nu inhoudelijk (onderwijskunde, vormgeving, ICT), commercieel of op managementgebied is. Kunt u de vrijheid die wij bieden aan? Bent u een ervaren professional die graag werkt in een team, waarin het leveren van kwaliteit hand in hand gaat met werkplezier, humor en commercie? Stuur ons dan een CV en een begeleidende brief met uw motivatie. Op dit moment zoeken wij een: opleidingskundig adviseur/accountmanager e-learning en e-testing; ervaren systeemontwikkelaar; ervaren onderwijskundige. Voor meer informatie over deze vacatures verwijzen wij naar onze website Onze medewerkers: zijn echt goed in hun vak en doen geen concessies aan kwaliteit gaan tenminste voor een acht, maar liever voor een negen of meer kennen elkaars kernkwaliteiten en doen daar een beroep op zijn leergierig en volgen de ontwikkelingen binnen hun vakgebied op de voet kijken graag over de grenzen van hun vakgebied heen kiezen voor haalbare, innovatieve oplossingen staan open voor goede ideeën van iedereen zijn analytisch, to-the-point en resultaatgericht zijn klantgedreven en daadkrachtig nemen hun verantwoordelijkheid en hebben doorzettingsvermogen werken projectmatig, maken realistische schattingen en houden zich aan gemaakte afspraken respecteren anderen en zijn betrokken, eerlijk en integer - Cum laude afgestudeerd? Geen vereiste, maar wel een pré. - Thuiswerken? Vakantie? Wanneer u het wilt. - Andere werktijden? Geen probleem. - Overwerk? Niet nodig met onze planning. - Uitdagende opdrachten? Wij houden rekening met ambities. - Cursus volgen? Als het ergens bij helpt: altijd. - Prachtige werkomgeving? Kijk uit het raam. - Liefhebber van Cup-a-Soup? Wij hebben alle smaken. - Een zwak voor gevulde snoeppotten? Welkom bij de club. - Sinterklaas? Lootjes, gedichten, cadeaus en vooral heel veel lol. - M/V-verhouding? Onderwijskundigen: V. Systeemontwikkelaars: M. Maar dat mag best veranderen. 15

16 Colofon Tekst en redactie: Teelen Kennismanagement Ontwerp: VDA-groep Druk: VDA-groep Fotografie: Evert van de Worp Fotografen Uitgave van: Teelen Kennismanagement Kasteel De Lathmer Lathmerweg AD WILP Postbus AD TWELLO Tel.: Fax: