Inspectie Werk en Inkomen. Jaarplan 2007

Transcriptie

1 Inspectie Werk en Inkomen Jaarplan 2007

2 IWI houdt toezicht op Centrale organisatie werk en inkomen (CWI) Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) Gemeenten Sociale Verzekeringsbank (SVB) Stichting Inlichtingenbureau Gemeenten(IB) Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen (BKWI) Raad voor Werk en Inkomen (RWI) Sociaal-Economische Raad (SER) De Nederlandsche Bank (DNB) Certificatie- en keuringsinstellingen op het terrein van arbeidsomstandigheden College voor de toelating van bestrijdingsmiddelen (CTB) Selectief Slagvaardig Samenwerkend Onafhankelijk Transparant Professioneel Inspectie Werk en Inkomen De Inspectie Werk en Inkomen draagt door haar oordelen bij aan het doeltreffend functioneren van het stelsel van werk en inkomen. IWI is de onafhankelijke toezichthouder voor de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De inspectie houdt onafhankelijk toezicht op de uitvoeringsorganisaties die de werknemers- en volksverzekeringen uitvoeren en op de gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de sociale voorzieningen. IWI oordeelt ook over de werking van het stelsel van werk en inkomen, door bijvoorbeeld te kijken naar de wijze waarop CWI, UWV, SVB en gemeenten samenwerken bij de uitvoering van hun taken. Verder houdt IWI toezicht op enkele organisaties met toezichthoudende taken, zoals de SER, DNB en certificatie- en keuringsinstellingen op het terrein van arbeidsomstandigheden. De oordelen neemt de inspectie op in openbare rapporten. Zij brengt deze onder de aandacht van belanghebbenden en van de samenleving. De inspectie rapporteert over haar toezicht aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en aan de uitvoeringsorganisaties, zodat zij het beleid, de sturing en de uitvoering gericht kunnen aanpassen en verbeteren.

3 Jaarplan 2007

4 Jaarplan 2007 Ten geleide In 2007 bestaat de inspectie vijf jaar. Het eerste lustrum van IWI is ook het eerste lustrum van UWV, van CWI en van het nieuwe stelsel voor werk en inkomen. In die jaren is de sociale zekerheid ingrijpend veranderd. Een nieuwe cultuur waarin werk belangrijker is dan een uitkering heeft vorm gekregen. Het stelsel moet zich nu gaan bewijzen. Burgers moeten gaan merken dat de uitvoering van de sociale zekerheid verbetert: betere dienstverlening door een goede samenwerking tussen overheidsdiensten, meer mensen aan het werk en op tijd een uitkering als dat nodig is. De economie in Nederland trekt weer aan. De beperkte vraag naar arbeid zal niet langer een groot probleem zijn voor de uitvoeringsorganisaties. De komende jaren zal de koppeling tussen de vraag naar arbeidskrachten en de mogelijkheden van werkzoekenden de grootste uitdaging zijn. Mensen die niet willen werken moeten gestimuleerd worden om beschikbare banen te accepteren en werkgevers die te kieskeurig zijn moeten geïnteresseerd raken in de beschikbare werkzoekenden. UWV, CWI en gemeenten kunnen hier een belangrijke rol in vervullen. Het toezicht van de inspectie verandert mee met de ontwikkelingen in het stelsel. De inspectie wordt selectiever. De organisaties werken hard om de dienstverlening te verbeteren en de inspectie heeft er vertrouwen in dat de resultaten zullen volgen. Als de organisaties beter presteren, houdt de inspectie meer afstand. De organisaties krijgen dan het vertrouwen dat ze hebben verdiend. Ook op het terrein van arbeidsomstandigheden staan de resultaten voorop. In sommige werkvelden bieden marktwerking en zelfregulering nog onvoldoende garantie op veilige en gezonde werkomstandigheden. De inspectie beoordeelt de resultaten en doet extra onderzoek naar de organisaties die onder de maat presteren. Mr. L.H.J. Kokhuis Inspecteur-generaal

5 Jaarplan 2007 Inhoud 1 De Inspectie Werk en Inkomen 6 2 Uitgangspunten voor het toezicht Accenten in het toezichtbeleid 13 3 Producten 16 4 Programma Werk en inkomen Kinderopvang Arbeidsveiligheid Wettelijk verplichte en reguliere producten 25 5 Bedrijfsvoering 28 Lijst van afkortingen 32 Bijlagen: Programma Werk en inkomen 34 Programma Kinderopvang 40 Programma Arbeidsveiligheid 41 Samenvatting van de begroting 2007 van IWI (indicatief) 42 Publicaties van de Inspectie Werk en Inkomen 46

6 Inspectie Werk en Inkomen De Inspectie Werk en Inkomen 1 De Inspectie Werk en Inkomen 2 Uitgangspunten voor het toezicht 3 Producten 4 Programma Bedrijfsvoering

7 Jaarplan

8 Inspectie Werk en Inkomen De Inspectie Werk en Inkomen De Inspectie Werk en Inkomen (IWI) houdt toezicht op de uitvoering van beleid op de terreinen werk en inkomen en arbeidsomstandigheden. In het jaarplan laat de inspectie zien hoe zij dat doet. De belangrijkste thema s van het toezicht zijn preventie, activering en uitkering. De inspectie beoordeelt in hoeverre de uitvoeringsorganisaties en gemeenten bijdragen aan het bereiken van de doelen waarvoor de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de verantwoordelijkheid draagt, en of zij belastingen en premies juist en gericht besteden. De oordelen publiceert de inspectie in openbare rapporten. Met die oordelen kunnen de uitvoerende instanties verbetermaatregelen treffen. Ook kan de minister besluiten de sturing van de uitvoeringsorganisaties aan te passen of het beleid bij te stellen. Het doel van toezicht is dus bijdragen aan verbetering van beleid, de uitvoering en de sturing. Op deze wijze wordt ook het vertrouwen van de burger in het systeem bevorderd. Het toezicht van de inspectie heeft betrekking op uitvoeringsorganisaties die de sociale verzekeringswetten uitvoeren en op de gemeenten die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van wetgeving op het terrein van de sociale voorzieningen. Ook oordeelt de inspectie, door te kijken naar de wijze waarop de Centra voor Werk en Inkomen (CWI), het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en gemeenten samenwerken bij de uitvoering van hun taken, over de werking van het stelsel van werk en inkomen als geheel. Verder houdt IWI toezicht op enkele organisaties met toezichthoudende taken, zoals de Sociaal-Economische Raad (SER), De Nederlandsche Bank (DNB) en certificatieen keuringsinstellingen op het terrein van arbeidsomstandigheden en productveiligheid, en beoordeelt IWI of het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang van voldoende niveau is. kunnen mogelijk gevolgen hebben voor de inhoud van het toezicht en daarmee voor de inrichting van de organisatie. Samenwerking met andere toezichthouders Op een aantal terreinen is IWI niet de enige toezichthouder. Door samenwerking en afstemming maken de toezichthouders optimaal gebruik van elkaars kennis, kunnen ze beter oordelen en voorkomen ze dat uitvoeringsorganisaties onnodig veel hinder ondervinden van het toezicht. Afstemming vindt onder andere plaats via het IG-Beraad, een overleg tussen de inspecteurs-generaal van alle rijksinspecties. IWI werkt bij onderzoeken onder andere samen bij het toezicht op het gebruik van persoonsgegevens, op de ondersteuning van (werkloze) jongeren, op de arbeidsveiligheid en op de kinderopvang. Toezichthouders waarmee IWI samenwerkt zijn: College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) voor het gebruik van persoonsgegevens; Inspectie van het Onderwijs, Inspectie Jeugdzorg, Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid in het project Integraal toezicht jeugdzaken (ITJ); Arbeidsinspectie (AI) voor arbeidsveiligheid; Voedsel en Waren Autoriteit, Arbeidsinspectie en de VROM-inspectie voor kinderopvang. In het najaar van 2006 biedt de minister van SZW een evaluatie van de Wet Structuur uitvoering werk en inkomen (SUWI) aan het parlement aan. Daarbij hoort ook een evaluatie van het toezicht door de Inspectie Werk en Inkomen. De resultaten van de evaluatie

9 10 Inspectie Werk en Inkomen Uitgangspunten voor het toezicht 1 De Inspectie Werk en Inkomen 2 Uitgangspunten voor het toezicht 3 Producten 4 Programma Bedrijfsvoering

10 Jaarplan

11 12 Inspectie Werk en Inkomen Uitgangspunten voor het toezicht De inspectie hanteert zes uitgangspunten voor de wijze waarop zij toezicht houdt: selectief, slagvaardig, samenwerkend, onafhankelijk, transparant en professioneel. Deze uitgangspunten sluiten aan op de principes van goed toezicht, die door het kabinet zijn vastgesteld in de Kaderstellende visie op toezicht Selectief De inspectie sluit zo goed mogelijk aan op de eigen verantwoordelijkheid van uitvoeringsorganisaties en gemeenten, gebruikt beschikbare informatie en laat de uitvoeringsorganisaties waar mogelijk ruimte. De inspectie voert minder intensief toezichtonderzoek uit naarmate uitvoeringsorganisaties beter presteren. De intensiteit van het toezicht hangt ook af van de mate waarin organisaties in staat zijn zelf tijdig verbeteringen aan te brengen in de uitvoering. De inspectie constateert in haar jaarverslag 2005 dat de SVB haar taken uitstekend uitvoert. De SVB laat zich zien als een organisatie die problemen aanpakt en zichzelf wil verbeteren. Dit leidt er toe dat IWI in 2007 weinig toezichtactiviteiten programmeert bij de SVB. Slagvaardig De inspectie richt zich op de vraag of uitvoeringsorganisaties en gemeenten de doelstellingen van het beleid realiseren. Ze sluit daarbij aan op de sturingsfilosofie van de minister van SZW, die wil sturen op prestaties, resultaten en effecten. De inspectie reageert alert en past haar toezicht aan op veranderingen in uitvoering en beleid. De inspectie sluit in haar jaarplan aan op ontwikkelingen in de buitenwereld. In het jaarplan reserveert IWI daarom bijvoorbeeld ruimte voor onderwerpen die met de elektronische overheid te maken hebben. In het programma van de inspectie is er ook ruimte voor onvoorzien of spoedeisend onderzoek. De onderwerpen komen bijvoorbeeld voort uit politieke discussies en nieuwe wetgeving. Samenwerkend De inspectie werkt samen met andere inspecties om de toezichtbelasting voor de organisaties te beperken en haar eigen slagvaardigheid te vergroten. Ze maakt daarvoor afspraken over onderzoeksonderwerpen en werkt mee in gezamenlijke projecten, bijvoorbeeld bij het toezicht op jeugdzaken. Het CBP en de inspectie hebben een samenwerkingsconvenant ondertekend om effectiever en efficiënter toezicht te kunnen houden op het gebruik en de bescherming van persoonsgegevens binnen de sociale zekerheid. IWI en CBP willen daarmee een bijdrage leveren aan het verminderen van de toezichtsdruk voor de sociale zekerheidssector. Onafhankelijk Het toezicht van de inspectie is onafhankelijk, zowel in de programmering van onderzoek als in de oordeelsvorming. Dit betekent dat IWI zelf beslist waar ze onderzoek naar doet. De oordelen gaan onversneden naar het parlement. Onafhankelijk betekent niet dat de inspectie geen rekening houdt met opvattingen van andere partijen. De inspecteur-generaal stelt na overleg met de minister het jaarplan vast. Voorafgaand aan de vaststelling van het jaarplan overlegt IWI over het programma met de organisaties waarop IWI toezicht houdt en met de beleidsdirecties van het ministerie van SZW. De inspectie stelt zich in dit overleg responsief op en past het concept jaarplan aan als hier goede argumenten voor zijn. Zo is dit jaar het concept programma voor het toezicht op enkele punten heroverwogen naar aanleiding van signalen dat voorgenomen onderzoek reeds door anderen wordt uitgevoerd en dat de toezichtbelasting te groot werd. Transparant De inspectie is transparant in haar werkwijze en legt in het jaarplan en in de uitwerking daarvan vast wat ze doet. De inspectie legt daarnaast in openbare rapportages verantwoording af over de uitoefening van het toezicht. Voordat een onderzoek van start gaat, overlegt de inspectie met de uitvoeringsorganisatie of gemeente over een aantal aspecten van het onderzoek, zoals doel, relevantie, werkwijze, benodigde informatie, toetsingskader en planning. De inspectie informeert de betrokken partijen vervolgens over het definitieve plan van aanpak. Na afloop van een project geeft de uitvoering een reactie op het rapport en de daarin opgenomen oordelen. 1 Minder last, meer effect; zes principes van goed toezicht. Den Haag, BZK, 2005.

12 Jaarplan Professioneel De inspectie is een betrouwbare organisatie, die degelijk onderzoek doet van een hoge kwaliteit. IWI stelt hoge eisen aan de organisaties waarop zij toezicht houdt. Het is mede daarom belangrijk dat IWI zelf kwalitatief goede producten maakt en dat de inspectie voldoende gekwalificeerd personeel in huis heeft om het toezicht goed uit te voeren. De inspectie werkt steeds aan de verbetering van de kwaliteit van de onderzoeken. Hiervoor heeft de inspectie in de planning-en-controlcyclus toetsmomenten ingebouwd. Ieder project wordt bijvoorbeeld afgerond met een evaluatie en een effectmeting. 2.1 Accenten in het toezichtbeleid De inspectie heeft in het Meerjarenplan beschreven welke accentverschuivingen zij de komende jaren zou aanbrengen in het toezicht. In 2007 zet de inspectie deze verschuivingen voort: Meer aandacht voor doeltreffendheid De inspectie schetst met haar toezicht een beeld van het functioneren van het stelsel voor werk en inkomen en het stelsel voor arbeidsveiligheid. De inspectie brengt in kaart hoe de organisaties presteren op de belangrijkste doelen. In het stelsel voor werk en inkomen gaat het om preventie, activering en een zorgvuldige uitkeringsverstrekking. In het stelsel voor arbeidsveiligheid gaat het om goede keuringen van producten en systemen met een groot risico voor de arbeidsveiligheid. Alleen in bijzondere omstandigheden die een risico behelzen voor de effectiviteit van de uitvoering, zoals bij de invoering van wetswijzigingen en grote reorganisaties, doet de inspectie onderzoek naar de bedrijfsvoering van de uitvoeringsorganisaties. Bij gemeenten doet de inspectie overigens nooit onderzoek naar de bedrijfsvoering omdat daar geen wettelijke basis voor is. Beter gebruik maken van beschikbare gegevens IWI wil een beeld hebben van het totale stelsel, maar hoeft de stelsels niet volledig te onderzoeken. Waar mogelijk gebruikt de inspectie daarvoor onderzoeken die de organisaties zelf uitvoeren en gegevens die de organisaties zelf verzamelen. De inspectie doet daar dan geen extra onderzoek naar. De inspectie maakt ook meer gebruik van onderzoeken van andere organisaties, zoals de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) en de Raad voor Accreditatie (RvA). Organisaties werken meer samen De uitvoeringsorganisaties werken voor het realiseren van hun doelstellingen vaak samen en zijn onderdeel van een keten. Het toezichtprogramma gaat daarom niet alleen over individuele organisaties maar ook steeds meer over samenwerking tussen organisaties en het functioneren van ketens van organisaties. Niet alleen onderzoek naar risico s De inspectie maakt gebruik van risicoanalyse bij het opstellen van het toezichtprogramma. Het ligt voor de hand dat de inspectie vooral onderzoek doet naar onderwerpen waarvan verwacht wordt dat er iets te verbeteren is. Bijvoorbeeld omdat uit gegevens van de organisaties blijkt dat het niet goed gaat. De organisaties kunnen echter ook leren van andere organisaties die een taak goed uitvoeren, bijvoorbeeld een vestiging van CWI die erg veel mensen aan het werk krijgt. In sommige onderzoeken vergelijkt de inspectie verschillende organisaties of organisatieonderdelen en laat zien wat de best practices zijn. Burgers zijn een belangrijke graadmeter De inspectie doet zowel onderzoek naar de uitvoering van de wet als naar de gevolgen van de uitvoering voor uitkeringsgerechtigden, werkzoekenden en werknemers. Het laatste wordt steeds belangrijker. Ook bij onderzoeken waarin IWI bekijkt of de uitvoering plaatsvindt volgens de regels, kijkt zij explicieter naar de gevolgen voor burgers. In het Jaarplan 2006 heeft de inspectie al aangegeven in 2007 te kijken naar de gevolgen voor arbeidsgehandicapten en ouderen.

13 14 Inspectie Werk en Inkomen Uitgangspunten voor het toezicht Meer flexibiliteit De inspectie varieert -afhankelijk van de omstandigheden die zich voordoen- in het soort toezicht dat zij houdt. Verschillende vormen van onderzoek hebben verschillende voor- en nadelen. Met kleine onderzoeken kan de inspectie sneller en directer aansluiten op actuele problemen, met grote onderzoeken is IWI beter in staat om de samenhang tussen verschillende problemen en omstandigheden in beeld te brengen. De inspectie varieert ook in intensiteit van onderzoek. Van monitoring van prestatiecijfers tot langlopende volgonderzoeken naar de ervaringen van groepen burgers met het stelsel voor werk en inkomen.

14 16 Inspectie Werk en Inkomen Procucten 1 De Inspectie Werk en Inkomen 2 Uitgangspunten voor het toezicht 3 Producten 4 Programma Bedrijfsvoering

15 Jaarplan

16 18 Inspectie Werk en Inkomen Procucten Om bij te dragen aan de verbetering van beleid, de uitvoering en de sturing maakt de inspectie verschillende producten: toezichtbaarheidstoetsen (T-toetsen) waarin de inspectie een advies geeft aan de minister of staatssecretaris van SZW over wetsvoorstellen; monitors, waarin de inspectie systematisch gegevens verzamelt over de uitvoering; expertisebijdragen, in de vorm van adviezen, signalen en informatie, die de bewindslieden van SZW kunnen gebruiken voor de verbetering van beleid en uitvoering; rapporten en verkennende studies waarin de inspectie de resultaten van onderzoek presenteert. Het onderzoek van de inspectie wordt gepubliceerd in openbare rapporten als de inspectie een oordeel wil uitspreken en in verkennende studies als de inspectie alleen inzicht wil bieden. Ook de verkennende studies zijn openbaar. Een deel van het onderzoek wordt geprogrammeerd in het jaarplan, een deel volgt uit wettelijke verplichtingen (bijvoorbeeld het jaarverslag) en een deel wordt in het jaar zelf geprogrammeerd om aan te sluiten bij actuele ontwikkelingen. De inspectie maakt in 2007 extra ruimte vrij voor expertisebijdragen omdat zij haar rol als Sociale Werkvoorziening (Wsw) worden aangepast en mogelijk doet IWI daar een onderzoek naar. De inzet van capaciteit voor wettelijk verplichte en reguliere producten loopt terug als gevolg van efficiëntere werkwijzen en veranderde wetgeving over de informatievoorziening door gemeenten. T-toetsen IWI draagt met haar producten niet alleen bij aan de kwaliteit van de uitvoering maar ook aan de kwaliteit van de sturing door de minister. De inspectie beoordeelt op verzoek van de minister voorgenomen wet- en regelgeving en besluiten op toezichtbaarheid. Dit betekent dat de inspectie nagaat of de normen duidelijk en meetbaar zijn, of de bevoegdheden en instrumenten van IWI toereikend zijn om het toezicht uit te oefenen en of de bedoeling van de wet- en regelgeving helder is. Monitors Een voorwaarde voor effectief toezicht is dat de inspectie goed op de hoogte is van alle relevante ontwikkelingen. De inspectie onderhoudt relaties met de organisaties in de stelsels en verzamelt systematisch gegevens zodat zij steeds over actuele informatie over De verdeling van de toezichtcapaciteit in procenten T-toetsen 2% 2% 2% Monitors 14% 14% 14% Expertisebijdragen 7% 5% 1% Rapporten en verkennende studies: programmatisch 47% 47% 52% onvoorzien 12% 12% 6% wettelijk verplicht en regulier 18% 20% 25% departementaal toezichthouder meer gestalte wil geven en optimaal wil bijdragen aan de beleidsvorming en sturing door het departement van SZW. Bijna de helft van haar onderzoekscapaciteit reserveert de inspectie voor programmatisch onderzoek. In hoofdstuk vier gaat IWI hier nader op in. Een deel van de capaciteit voor verkennende studies en rapporten is gereserveerd om in te kunnen spelen op ontwikkelingen in Dit kan aan de orde zijn bij nieuwe wetgeving. Zo zal in 2007 de Wet de uitvoering beschikt. Het gaat onder meer om verantwoordingsinformatie en statistische gegevens en om signalen uit de omgeving, onderzoek van anderen en informatie uit lopend inspectieonderzoek. De inspectie onderkent met behulp van monitoring trends en risico s zodat zij tijdig kan besluiten om aandachtspunten intensiever te onderzoeken. Ook volgt IWI op verzoek van de minister specifieke ontwikkelingen. Een voorbeeld hiervan is de implementatiemonitor Wsw. Er komt een nieuwe Wsw per 1 januari 2007.

17 Jaarplan IWI volgt de invoering en implementatie hiervan. Als er onderwerpen uit de monitors als risicovol naar voren komen kan de inspectie het toezicht intensiveren. Hierdoor houdt IWI op een efficiënte en effectieve manier toezicht en draagt bij aan het oplossen van de problemen, zonder meteen een oordeel uit te spreken. De inspectie kan de bevindingen onder de aandacht brengen van het kerndepartement. Expertisebijdragen De inspectie levert expertise aan het departement van SZW ten behoeve van de beleidsvoorbereiding en de sturing van de uitvoeringsorganisaties. Het gaat om advies, signalen en informatie. Nadat de inspectie haar oordeel heeft vastgesteld, kunnen de bewindslieden bijvoorbeeld een beroep doen op de expertise van de toezichthouder om tot adequate verbetermaatregelen te kunnen komen. Een voorbeeld van een expertisebijdrage in 2007 is het syntheserapport Reïntegratie. IWI zal haar onderzoeken op het gebied van reïntegratie, samen met onderzoeken van derden bij elkaar brengen om te komen tot een synthese. De inspectie biedt daarbij vanuit het stelselperspectief nieuwe inzichten over de uitvoering en resultaten van reïntegratie door de jaren heen. Rapporten en verkennende studies. Het onderzoek van de inspectie wordt gepubliceerd in rapporten als de inspectie een oordeel wil uitspreken en in verkennende studies als de inspectie alleen inzicht wil bieden. Verkennende studies bevatten geen oordeel. De bevindingen die leiden tot een rapport met een oordeel legt IWI vast in een nota van bevindingen. Het toezicht van de inspectie is signalerend. De inspectie intervenieert of stuurt niet. De rapporten zijn wel zodanig geformuleerd dat de minister en de organisaties die in het onderzoek betrokken zijn, gerichte verbetermaatregelen kunnen nemen. Wanneer de uitvoering in ontwikkeling is en de organisaties nog niet kunnen voldoen aan de eisen, brengt de inspectie dergelijke omstandigheden tot uitdrukking in haar rapporten.

18 20 Inspectie Werk en Inkomen Programma De Inspectie Werk en Inkomen 2 Uitgangspunten voor het toezicht 3 Producten 4 Programma Bedrijfsvoering

19 Jaarplan

20 22 Inspectie Werk en Inkomen Programma 2007 Voor het opstellen van het toezichtprogramma voert de inspectie een risicoanalyse uit. Met monitors volgt de inspectie gedurende het jaar de belangrijkste prestaties en ontwikkelingen van de organisaties waar zij toezicht op houdt. IWI weet daardoor wat er goed gaat, wat niet goed gaat en wat verbetert of verslechtert. Met die kennis beoordeelt IWI welke onderwerpen onderzocht zouden moeten worden. Het totale toezichtprogramma dat zo ontstaat, stemt IWI af op de uitgangspunten die in hoofdstuk twee zijn genoemd en op de capaciteit van de inspectie. Voordat de inspecteur-generaal het programma vaststelt, bespreekt IWI de keuzes met een aantal betrokkenen zoals de minister, de organisaties waar het over gaat, belanghebbende organisaties zoals de Landelijke Cliëntenraad, Borea, Divosa en Cedris en andere inspecties. Het programma is ingedeeld in verschillende delen. Paragraaf 4.1 gaat in op het onderzoeksprogramma Werk en inkomen; 4.2 en 4.3 op de onderzoeksprogramma s Kinderopvang en Arbeidsveiligheid. In paragraaf 4.4 staan de Wettelijk verplichte en reguliere producten. In de bijlagen staat van alle geprogrammeerde onderzoeken een afzonderlijke beschrijving. 4.1 Werk en inkomen In 2007 programmeert de inspectie zeventien nieuwe onderzoeken over het stelsel voor werk en inkomen, naast negentien onderzoeken die al in 2006 of eerder zijn begonnen en tot publicatie leiden in In het schema Nieuw geprogrammeerd onderzoek in 2007 werk en inkomen aan het eind van deze paragraaf is per thema weergegeven welke onderzoeken zijn voorgenomen en op welke uitvoeringsorganisaties deze nieuwe onderzoeken voor 2007 betrekking hebben. De inspectie wil een beeld hebben van het functioneren van het stelsel voor werk en inkomen. Het schema hieronder geeft een overzicht van de onderwerpen en organisaties die daarvoor van belang zijn. De burger en het stelsel kind SVB burger 65 + nabestaande werkzoekend - intake - claimbeoordeling - uitkering AOW, Anw, AKW CWI Gemeente - claimbeoordeling - uitkering WWB - aanbod en volgen reïntegratie - inzet reïntegratieinstrumenten RIB - intake - bemiddeling - reïntegratieadvies langdurig werkloos - reïntegratietraject werkgever UWV arbeidshandicap AG WW - intake - claimbeoordeling (incl. keuring) - claimbeoordeling - uitkering AO - uitkering WW - aanbod en volgen reïntegratie - aanbod en volgen reïntegratie - inzet reïntegratie-instrumenten - inzet reïntegratie-instrumenten

21 Jaarplan Sinds 2004 kijkt de inspectie in ieder geval naar drie belangrijke thema s voor het stelsel voor werk en inkomen: preventie, activering en uitkering. Preventie De organisaties in het stelsel voor werk en inkomen moeten proberen om mensen al voordat ze gebruikmaken van een uitkering weer aan het werk te krijgen. Als ze werkloos worden door hen te ondersteunen bij het vinden van ander werk. Als ze ziek worden door hen te begeleiden bij het herstelproces. In 2007 publiceert de inspectie drie onderzoeken over preventie, die alle drie in 2006 zijn gestart. Een onderzoek naar de inzet van reïntegratie-instrumenten om het gebruik van een WW-uitkering te voorkomen, een onderzoek naar de bijdrage van controles van UWV aan de inspanningen van werkgevers en zieke werknemers en een onderzoek naar de effecten van preventie bij WW ers en WWB ers. Activering Als mensen een uitkering ontvangen, moeten de organisaties proberen om hen weer aan het werk te helpen. Bijvoorbeeld met reïntegratietrajecten, scholing en controles op de activiteiten van werkzoekenden. Op het terrein van activering hebben de uitvoeringsorganisaties sinds de inwerkingtreding van de Wet SUWI al belangrijke stappen vooruit gemaakt, zoals de inspectie ook concludeert in haar Jaarverslag Het belang van activering is evenwel evident en er kan nog veel verbeterd worden. De inspectie doet in 2007 bij elkaar zeventien onderzoeken naar activering, waarvan er negen in 2006 zijn gestart. Belangrijke onderwerpen van onderzoek zijn de dienstverlening aan kwetsbare groepen zoals jongeren en lager opgeleide werknemers die ondanks de aantrekkende economie moeite hebben om aan de slag te komen en te blijven, de activering van mensen die na een herbeoordeling uit de WAO komen en de effectiviteit van oude en nieuwe reïntegratie-activiteiten. Uitkering Werk is beter dan een uitkering, maar als mensen een uitkering nodig hebben moet die juist en tijdig worden verstrekt. De organisaties publiceren veel cijfers over de rechtmatigheid en de tijdigheid van uitkeringen. In haar verantwoordingsgerichte onderzoek kijkt de inspectie hiernaar. Uitkeringsverstrekking komt ook in ander onderzoek van IWI aan de orde. Dit is bijvoorbeeld het geval bij twee volgonderzoeken naar de werkzoekende en de arbeidsgehandicapte burger (zie hieronder). De inspectie programmeert daarom op dit moment voor 2007 geen afzonderlijk onderzoek op het thema uitkering. In de loop van 2007 kan de inspectie alsnog tot een onvoorzien onderzoek besluiten. Volgonderzoek De inspectie voert twee longitudinale onderzoeken uit naar de werkzoekende en de arbeidsgehandicapte burger. Deze onderzoeken overstijgen de thema s preventie, activering en uitkering. De inspectie volgt groepen uitkeringsgerechtigden en werkzoekenden bij hun activiteiten in het stelsel voor werk en inkomen. Welke organisaties komen ze tegen, wat merken ze daarvan, hoe worden ze geholpen? Van deze grote onderzoeken verschijnen meerdere rapportages, waarvan de eerste in 2006 en de laatste waarschijnlijk in Handhaving Het gebruik van uitkeringsgeld is aan regels gebonden. Deze worden niet altijd nageleefd. Mensen met een uitkering werken of wonen bijvoorbeeld samen zonder dit te melden. In 2007 doet de inspectie enkele onderzoeken naar handhaving door de uitvoeringsorganisaties in het stelsel voor werk en inkomen. De thema s van de onderzoeken zijn preventie van fraude (bijvoorbeeld goede voorlichting over de rechten en plichten) en fraudebestrijding (bijvoorbeeld hoe gaan uitvoeringsinstanties om met het verzwijgen van inkomsten of samenwonen). Informatiehuishouding en bedrijfsvoering Sinds de start van het stelsel van werk en inkomen wordt er een groot belang gehecht aan een goede informatievoorziening voor burgers en voor de overheid over de resultaten die worden bereikt. Toch lukt dit nog niet naar tevredenheid. In 2007 doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van de informatie van de organisaties in het stelsel voor werk en inkomen en naar het gebruik van gegevens van burgers. Belangrijke onderwerpen zijn het gebruik van digitale gegevens

22 24 Inspectie Werk en Inkomen Programma 2007 (de elektronische overheid) en de bescherming van de privacy van burgers. De inspectie doet ook onderzoek naar aspecten van de bedrijfsvoering van de organisaties zoals grote reorganisatieprojecten en de omgang van landelijke organisaties met nieuwe werkwijzen en experimenten bij lokale vestigingen. Dat doet IWI als zij denkt dat er een risico is voor de uitvoering van de taken die in het schema De burger en het stelsel zijn opgenomen. Schematisch overzicht nieuw geprogrammeerd onderzoek 2007 Werk en Inkomen Thema onderzoek UWV CWI Gemeenten SVB Preventie In 2007 programmeert de inspectie geen nieuw onderzoek op het thema preventie. Dit omdat de inspectie van mening is dat het thema Preventie voldoende belicht is (projecten uit het jaarplan 2006, onderzoek van derden, verantwoordingsinformatie van de uitvoering). Parallelle dienstverlening en resultaten van de A/B-routerering Dienstverlening door UWV, CWI en gemeenten aan kwetsbare groepen en de rol van scholing Stimulering ondernemerschap Verantwoordelijkheid nemen in de keten Activering Duurzame reïntegratie en klantinvloed van herbeoordeelden WAO- en Wajonggerechtigden Doeltreffend opereren in lokale context Effectiviteit van samenwerking in de jeugdketen Leidt de WWB tot effectievere activering door gemeenten? Uitkering Volgonderzoek Handhaving In de twee grote volgonderzoeken die in 2007 lopen (naar de werkloze en naar de arbeidsgehandicapte burger) besteedt de inspectie aandacht aan uitkeringen. Ook in het onderzoek Walvis dat sinds 2003 loopt is hier aandacht voor. De uitvoeringsorganisaties publiceren veel cijfers over de rechtmatigheid en de tijdigheid van uitkeringen. In haar verantwoordingsgerichte onderzoek kijkt de inspectie hiernaar. De arbeidsgehandicapte burger in de keten Bestandskoppelingen Niet-naleving mag niet lonen Effectieve handhaving in de keten De burger en de elektronische overheid Eenmalige gegevensuitvraag Informatiehuishouding en bedrijfsvoering Samenwerking CBP en IWI: De privacy van de burger in het SUWI-domein De lerende keten Opbouw volledige gegevensadministratie SVB

23 Jaarplan Kinderopvang Sinds 2005 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor het toezicht op kinderopvanginstellingen. De GGD-vestigingen voeren inspecties uit en de gemeenten treffen maatregelen als dat nodig is. Het werk van de gemeenten wordt gecontroleerd door de gemeenteraden. De structuur van de Wet kinderopvang voorziet in tweeledig toezicht. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het eerstelijnstoezicht op lokaal niveau en IWI verzorgt voor de minister het rijkstoezicht (tweedelijnstoezicht). In 2007 doet de inspectie daarvoor twee onderzoeken die passen in de ontwikkelingsfase van dit toezicht en belangrijk zijn voor de effectiviteit van het eerstelijnstoezicht. Als eerste programmeert de inspectie een onderzoek naar het functioneren van het systeem van het eerstelijnstoezicht door gemeenten en daarnaast een onderzoek naar de invulling van de handhavingstaak door de gemeenten. 4.3 Arbeidsveiligheid De inspectie houdt toezicht op certificatie- en keuringsinstellingen voor arbeidsveiligheid (cki s). Het gaat onder andere om keuringsinstanties voor liften, hijskranen en duikapparatuur. De cki s zijn private organisaties die met de keuringen en certificaties een publieke taak uitvoeren. De inspectie houdt op dit moment toezicht op 28 cki s die actief zijn op 19 werkvelden. Op de meeste werkvelden concurreren de cki s met elkaar, waardoor zij naar verwachting goedkoper en klantgerichter werken. De inspectie beoordeelt of de instanties hun wettelijke taken goed uitvoeren, zodat de arbeidsveiligheid en de kwaliteit van de publieke taak gewaarborgd blijft en niet ondergeschikt raken aan private belangen. Over het toezicht op de cki s heeft de inspectie een apart meerjarenplan gepubliceerd. 2 Voor 2007 heeft de inspectie drie werkveldonderzoeken gepland. De onderzoeken voert IWI uit op de werkvelden asbestverwijdering en asbestinventarisatie, duikcertificaten en persoonlijke beschermingsmiddelen. Als vervolg op onderzoek in 2006 voert de inspectie een onderzoek uit naar de deskundigheid van kraankeurders. Verder zal de inspectie een aantal toezichtaudits uitvoeren bij afzonderlijke cki s. 4.4 Wettelijk verplichte en reguliere producten Jaarplan en Meerjarenprogramma De inspectie stelt jaarlijks een jaarplan op dat zij voor 1 juli aanbiedt aan de minister. Ten minste eens in de vier jaar maakt de inspectie een meerjarenplan. In 2005 is dit uitgebracht voor de periode Jaarverslag 2006 In het jaarverslag geeft de inspectie een oordeel over de uitvoering van de sociale zekerheid en verantwoordt zij zich over haar eigen taakvervulling. Ook oordeelt de inspectie in dit verslag over het functioneren van De Nederlandsche Bank, de Sociaal-Economische Raad, de Raad van Werk en Inkomen en de certificatie- en keuringsinstellingen. De oordelen komen tot stand op basis van toetsing van de verantwoordingsinformatie van de uitvoeringsinstanties, op basis van eigen onderzoek en via monitors. Verantwoordingsgericht onderzoek De uitvoeringsinstanties verantwoorden zich rechtstreeks aan de minister. Afgesproken is dat zij in 2006 geheel zullen voldoen aan de eisen van van beleidsbegroting tot beleidsverantwoording (VBTB) en zich dus volledig en transparant zullen verantwoorden over de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid van de uitvoering over het jaar De inspectie beoordeelt de verantwoording over 2006 mede in dit perspectief. Specifieke aandacht gaat daarbij uit naar de kwaliteit van de informatievoorziening. Het toezicht op en het inzicht in de uitvoering van de sociale voorzieningen en de Wet sociale werkvoorziening door gemeenten is voor een belangrijk deel gebaseerd op de verantwoording van de colleges van burgemeester en wethouders. Beoordeling van die verantwoordingen is derhalve een belangrijke 2 Toezicht op certificatie- en keuringsinstellingen , juli 2005.

24 26 Inspectie Werk en Inkomen Programma 2007 taak van de inspectie. In 2007 doet IWI landelijk verantwoordingsgericht onderzoek over de verantwoording Rapportages beroep op de hardheidsclausule WWB De inspectie levert oordelen aan de minister ten behoeve van de toetsingscommissie die beoordeelt of in een specifiek geval door een gemeente terecht een beroep is gedaan op de hardheidsclausule. Dit betreft gemeenten die voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) extra geld vragen aan de minister van SZW. Rapportages ernstige tekortkomingen WWB De inspectie rapporteert aan de minister over ernstige tekortkomingen in de gemeentelijke uitvoering op het gebied van rechtmatigheid. Rapportages over aanwijzing als certificerende en keurende instelling Bij instellingen die aangewezen willen worden als cki beoordeelt de inspectie of aan alle vereisten daarvoor voldaan is. Toetsing door Raad voor Accreditatie Geaccrediteerde certificatie- en keuringsinstellingen op het terrein van arbeidsomstandigheden en productveiligheid worden regelmatig getoetst door de Raad voor Accreditatie. IWI gebruikt deze toetsingen onder andere bij haar risicogericht toezicht en werkveldonderzoeken bij de aangewezen instellingen. Toezicht op CTB Het College voor de toelating van bestrijdingsingsmiddelen (CTB) toetst bestrijdingsmiddelen, voordat deze op de Nederlandse markt mogen verschijnen, onder andere op veiligheid in het gebruik door werknemers. Vanuit deze invalshoek is de minister van SZW betrokken bij de aansturing van het CTB. Het toezicht op het CTB is belegd bij de Commissie van toezicht CTB waarin vertegenwoordigers van vier betrokken departementen zitting hebben. IWI vertegenwoordigt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De minister van Landbouw maakt de producten van de commissie openbaar. Toezicht op de SER Op grond van de wet op de bedrijfsorganisaties houdt de SER toezicht op zeventien product- en bedrijfschappen. IWI houdt toezicht op de uitvoering van deze taak door de SER. In haar kabinetsstandpunt toekomst PBO heeft het kabinet zich uitgesproken over de toekomst van de schappen. Onderdeel hiervan is een verdieping en verbreding van het toezicht door de SER. De inspectie zal in 2007 haar toezicht uitbreiden naar de nieuwe toezichtstaken van de SER. Daarnaast geeft IWI jaarlijks een oordeel over de jaarrekening van de SER. Toezicht op DNB Een van de taken van De Nederlandsche Bank is het toezicht op pensioenfondsen. Het doel van het toezicht door DNB is om ervoor te zorgen dat de pensioenuitvoerders in staat zijn om hun verplichtingen na te komen. IWI houdt toezicht op de uitvoering van deze taak door de DNB. Toezicht op RWI De Raad voor Werk en Inkomen heeft een adviserende taak in het SUWI-stelsel. De inspectie houdt toezicht op de jaarverantwoording en de afwikkeling van de subsidieregeling Stimuleringsregeling vacaturevervulling door werklozen en met werkloosheid bedreigde werknemers (Svww). Jaarlijks landelijk oordeel opzet en werkwijze toezicht kinderopvang De inspectie formuleert jaarlijks een landelijk oordeel over de kwaliteit van het toezicht door de gemeenten in het kader van de Wet kinderopvang. Alle gemeenten moeten zich hierover jaarlijks verantwoorden aan de gemeenteraad en (gelijktijdig) aan de minister. De inspectie baseert zich voor haar oordeel over het gemeentelijk toezicht en ingrijpen op dit verslag (tweedelijnstoezicht). IWI valideert de verantwoordingen van de gemeenten steekproefsgewijs en rapporteert aan de minister. IWI spreekt zich zowel uit over de rechtmatigheid als de doeltreffendheid van de gemeentelijke toezichtsuitvoering op landelijk niveau. Zonodig kan zij ook uitspraken doen over individuele gemeenten.

25 Jaarplan Overige reguliere producten 2006 De inspectie brengt rapportages uit over de wetsconformiteit van besluiten van UWV, CWI en SVB, rapporteert over de rechtmatigheid van de activiteiten van UWV en SVB ten behoeve van het College voor zorgverzekeringen, adviseert de beleidsdirecties over het vaststellingsproces Tijdelijke wet beperking inkomensgevolgen arbeidsongeschiktheidscriteria (BIA) en de Wet financiering Abw, Ioaw en Ioaz.

26 28 Inspectie Werk en Inkomen Bedrijfsvoering 1 De Inspectie Werk en Inkomen 2 Uitgangspunten voor het toezicht 3 Producten 4 Programma Bedrijfsvoering

27 Jaarplan

28 30 Inspectie Werk en Inkomen Bedrijfsvoering De principes en uitgangspunten voor het toezicht van de inspectie hebben gevolgen voor de bedrijfsvoering. Om het toezicht volgens de uitgangspunten waar te kunnen maken, investeert de inspectie in de kwaliteit van de werkwijze en de medewerkers. Werkwijze Om het principe van selectief toezicht vorm te geven besteedt de inspectie meer aandacht aan monitoring en relatiebeheer. De inspectie volgt daarmee actief wat er speelt in de uitvoering en bij beleid en is daarom in staat om afgewogen keuzes te maken in het toezichtprogramma. Dit is belangrijk want de inspectie wil een volledig beeld van de werking van het stelsel hebben zonder dat zij alles onderzoekt. Er wordt bezien welke consequenties dit principe heeft voor de organisatieomvang. Eind 2007 evalueert IWI wat het principe van selectief toezicht betekent voor de toezichtlast die de uitvoering ervaart. De inspectie werkt de komende jaren met kleinere projectteams zodat er minder tijd nodig is voor afstemming en de doorlooptijd van projecten verkort kan worden. Daarnaast programmeert de inspectie ook kleinere onderzoeken om sneller te kunnen reageren op ontwikkelingen in onze omgeving. Daarmee kan de inspectie slagvaardig opereren. De evaluatie van de Wet SUWI in 2006 en andere actuele ontwikkelingen kunnen mogelijk gevolgen hebben voor de inhoud van het toezicht en de inrichting van de organisatie van de inspectie in Daarom heeft IWI aan het eind van het jaar een moment ingebouwd om het toezichtprogramma te heroverwegen. Medewerkers De principes van goed toezicht en de daarop aansluitende uitgangspunten klinken ook door in de professionaliteit die van medewerkers wordt gevraagd. Daarom heeft de inspectie in 2006 de competenties voor medewerkers van IWI opnieuw vastgesteld. In 2007 zal de inspectie met behulp van coaching en een aansluitend opleidingsprogramma de benodigde competenties van medewerkers vergroten. De komende jaren is er veel aandacht voor communicatieve vaardigheden, politiek-bestuurlijke gevoeligheid, projectmatig werken en feedback geven en ontvangen. Ook bevordert IWI de onderzoeksdeskundigheid door bij het starten van onderzoeken training on the job te verzorgen en door de verschillende onderzoeksvaardigheden in de toezichtafdelingen te bundelen. Bij opleidingen wil IWI ook meer samenwerken met andere inspecties. IWI kijkt daarom naar de mogelijkheden van gezamenlijke opleidingen. De inspectie reserveert in de begroting drie procent van de loonsom voor opleidingen en trainingen. Middelen De begroting van IWI maakt deel uit van de begroting van het ministerie van SZW en bedraagt 24,4 miljoen euro. De inspectie heeft 236,5 formatieplaatsen. De begroting bestaat voor 76 procent uit personele kosten. De inspectie is een baten-lasten-dienst en wordt betaald voor de producten die zij levert. Aan het eind van ieder jaar werkt IWI het jaarplan uit in een tarievennota en berekent zij voor ieder product de kostprijs. In 2007 neemt IWI een nieuw managementinformatiesysteem in gebruik voor de kostprijsbepaling en urenplanning. Ook komt er in 2007 een nieuw documentair informatie systeem waaronder een nieuw digitaal archief. Verder zal de inspectie in januari 2008 verhuizen naar een ander kantoorpand. In 2007 bereidt de inspectie deze verhuizing voor.

29 32 Inspectie Werk en Inkomen Lijst van afkortingen Lijst van afkortingen Abw AG AI AKW Anw AOW BIA BZK CBP Cki CTB CWI DFM DNB GGD IG Ioaw Ioaz IWI RIB RvA RWI SER SUWI SVB Svww SZW UWV VBTB VROM Walvis WAO Wfsv WIA Wsw WW WWB Algemene bijstandswet Arbeidsgehandicapten Arbeidsinspectie Algemene Kinderbijslagwet Algemene nabestaandenwet Algemene Ouderdomswet Tijdelijke wet beperking inkomensgevolgen arbeidsongeschiktheidscriteria Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties College bescherming persoonsgegevens Certificatie- en keuringsinstelling College voor de toelating van bestrijdingsingsmiddelen Centrum voor Werk en Inkomen Documentatie en facilitymanagement De Nederlandsche Bank Gemeentelijke gezondheidsdienst Inspecteur-generaal Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen Inspectie Werk en Inkomen Reïntegratiebedrijven Raad voor Accreditatie Raad voor werk en inkomen Sociaal-Economische Raad Structuur uitvoering werk en inkomen Sociale Verzekeringsbank Stimuleringsregeling vacaturevervulling door werklozen en met werkloosheid bedreigde werknemers Sociale Zaken en Werkgelegenheid Uitvoeringsinstelling Werknemersverzekeringen Van beleidsbegroting tot beleidsverantwoording Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Wet administratieve lastenverlichting en vereenvoudiging in sociale verzekeringswetten Wet op de Arbeidsongeschiktheid Wet financiering sociale verzekeringen Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen Wet Sociale Werkvoorziening Werkloosheidswet Wet werk en bijstand

30 Jaarplan Bijlage Programma Werk en Inkomen Programma Kinderopvang Programma Arbeidsveiligheid Begroting 2007

31 34 Inspectie Werk en Inkomen Bijlage programma Werk en inkomen Programma Werk en inkomen In dit programma zijn, naast de onderzoeken die in 2007 van start gaan, ook de onderzoeken genoemd die in het jaarplan 2006 zijn geprogrammeerd en die in 2007 tot publicatie leiden. Een gedeelte van de onderzoeken die in 2007 zijn geprogrammeerd zal ook pas in 2008 tot een rapportage leiden. Op de website van de inspectie ( wordt weergegeven wanneer de inspectie rapporten afrondt. Preventie Preventie WW (gestart in 2006) UWV en CWI kunnen op verschillende manieren een bijdrage leveren aan het voorkomen dat met ontslag bedreigde werknemers werkloos worden. Bijvoorbeeld door de inzet van reïntegratie-instrumenten zoals sollicitatietrainingen. De inspectie onderzoekt of die instrumenten op de juiste wijze en de juiste plaats ingezet worden en of ze volgens werkgevers en werknemers effectief zijn. Aan de hand van een vergelijking van diverse preventieve benaderingen van werkgevers ontstaat inzicht in de effectiviteit van verschillende aanpakken. Speciale aandacht gaat uit naar de zogenoemde vroegmelders: mensen die met ontslag worden bedreigd en zich in een vroeg stadium melden bij CWI. Preventie arbeidsgehandicapten (gestart in 2006) UWV probeert sinds de inwerkingtreding van de Wet Poortwachter om samen met werkgevers het aantal mensen dat gebruik moet maken van een arbeidsongeschiktheidsuitkering te beperken. Reïntegratie bij de eigen werkgever ( eerste spoor ) is daarvoor een relatief succesvolle methode. UWV bevordert dit eerste spoor onder meer door het toetsen van reïntegratieverslagen en door daarbij te bekijken of werkgever en werknemer zich voldoende inspannen. De inspectie onderzoekt in welke mate de inzet van UWV bijdraagt aan de reïntegratie bij de eigen werkgever. Preventie en uitkeringsverstrekking bij de intake (gestart in 2006) In dit onderzoek kijkt IWI naar de activiteiten van uitvoeringsorganisaties om uitkeringsverstrekking te voorkomen. Hierbij besteedt IWI specifiek aandacht aan de gevolgen van afwijzingen van aanvragen voor burgers en de wijze waarop burgers daarna ondersteund worden door de uitvoering. Ook kijkt IWI naar de wijze waarop burgers naar werk zoeken voorafgaand aan de afwijzing en in de periode daarna. Dit onderzoek wordt uitgevoerd als onderdeel van het onderzoek Volgonderzoek; de werkzoekende burger in de keten. Activering Parallelle dienstverlening en resultaten van de A/B-routering (UWV, CWI en gemeenten) CWI schat in welke dienstverlening werkzoekende nodig hebben met behulp van een fase-indeling. De ketenpartners hebben geconstateerd dat deze fase-indeling belemmerend werkt. De fase-indeling bleek een beperkte voorspellende waarde te hebben. In verband daarmee hebben de betrokken organisaties een aantal experimenten uitgevoerd met een andere indeling, de A/B-routering, en een geïntegreerde dienstverlening. De experimenten zijn geëvalueerd en de voorzichtige conclusie is dat een geïntegreerde dienstverlening met de A/B-routering effectiever, klantgerichter en efficiënter is dan een dienstverlening op basis van faseren. De A/Broutering wordt in de loop van 2006 landelijk ingevoerd waarbij de verwachting is dat de resultaten zullen verbeteren. Het zal voor de klant duidelijker zijn wat de eigen verantwoordelijkheid is en wat hij van de keten kan verwachten. De inspectie onderzoekt wat deze wijziging in dienstverlening voor de werkzoekende betekent en wat de resultaten zijn. Dienstverlening door UWV, CWI en gemeenten aan kwetsbare groepen en de rol van scholing De arbeidsmarkt ziet er in 2007 weer heel anders uit dan een paar jaar geleden. De economie trekt aan en er worden weer fricties op de arbeidsmarkt verwacht. Reden om naar groepen te kijken die minder kans hebben op de arbeidsmarkt omdat ze bijvoorbeeld weinig of geen opleiding hebben, jong zijn of juist ouder. Wat doen uitvoeringsorganisaties voor ongeschoolde en lager opgeleide werkzoekenden? Hoe helpen de uitvoeringsorganisaties moeilijk bemiddelbare groepen weer aan

32 Jaarplan het werk en hoe ervaren die groepen zelf deze dienstverlening? De inspectie besteedt hierbij specifieke aandacht aan scholing. Scholing is een relatief duur instrument en IWI krijgt signalen dat de inzet daarvan onder druk staat, terwijl het juist voor moeilijk bemiddelbare groepen goed kan worden ingezet. De vraag van de inspectie is in hoeverre het instrument scholing de ketenpartners het instrument scholing inzetten en of dit leidt tot een verbetering van de arbeidsmarktperspectieven van de werkzoekenden. Stimulering ondernemerschap Het starten van een eigen bedrijf past prima in de benadering van werk boven uitkering. Voor cliënten die een eigen bedrijf willen starten is persoonlijke dienstverlening door uitvoeringsorganisaties van groot belang. Uitkeringsorganisaties als CWI, UWV en gemeenten kunnen hierbij ook een rol spelen. De inspectie zal onderzoeken hoe uitvoeringsorganisaties mensen begeleiden die aangeven een eigen bedrijf te willen starten en hoe die mensen de rol van de organisaties ervaren. Dit onderzoek sluit aan op een rapport van Ecorys Nederland dat in 2006 is uitgebracht 3 over het starten van een bedrijf vanuit een uitkeringssituatie en op voorstellen van de Projectgroep Ondernemerschap die in de loop van 2006 worden geïmplementeerd. Verantwoordelijkheid nemen in de keten Werk boven inkomen is zowel doel van de SUWI-keten als geheel als van gemeenten en UWV afzonderlijk. De organisaties streven elk naar een zo groot mogelijke preventie en activering van uitkeringsgerechtigden. De organisaties proberen hun middelen hierbij optimaal aan te wenden. De inspectie heeft signalen ontvangen dat uitkeringsgerechtigden soms alleen verplaatsen van de ene uitkering naar de andere en niet, zoals eigenlijk de bedoeling, aan het werk komen. Dit doet afbreuk aan de doeltreffendheid van het stelsel als geheel. De inspectie doet onderzoek naar deze ontwikkeling vanuit gemeenten richting UWV (omvang, effecten voor betrokken burgers en voor het doel). Overdracht van UWV naar gemeenten (gestart in 2006) Uit lopend onderzoek krijgt IWI signalen dat WW-gerechtigden met een kortdurende WW-uitkering vaak geen begeleiding naar werk krijgen aangeboden (tijdens de WWperiode). Na afloop van het WW-recht draagt UWV de werkzoekende vaak over aan de gemeente, die betrokkene verder moet begeleiden. Het risico bestaat dat de werkloosheid in dergelijke gevallen langer duurt dan strikt nodig is. Het effect wordt nog versterkt als de WW-duur wordt ingekort. De inspectie onderzoekt of dit vaak voorkomt en hoe UWV en gemeenten daarmee omgaan. Effectiviteit van samenwerking in de jeugdketen Integraal toezicht jeugdzaken is een samenwerkingverband van vijf toezichthouders: Inspectie Jeugdzorg, Inspectie Openbare Orde en Veiligheid, Inspectie voor de Gezondheidszorg, Inspectie van het Onderwijs en IWI. Zij werken samen om een bijdrage te leveren aan de verbetering van maatschappelijke effecten van voorzieningen voor de jeugd en ontwikkelen een gezamenlijke werkwijze die aansluit bij de levensloop van 0-23 jarigen. De inspecties richten zich op de effectiviteit van de samenwerking van voorzieningen in de jeugdketen. Dienstverlening aan schooluitvallers (gestart in 2006) Vanuit de wetten SUWI en WWB is het logisch om ongediplomeerde schoolverlaters zo snel mogelijk naar werk te bemiddelen. Maar om de positie van deze groep structureel te verbeteren liggen scholing en begeleiding wellicht meer in de rede. In ITJ-verband onderzoekt de inspectie hoe CWI en gemeenten omgaan met jongeren die zonder diploma het onderwijs verlaten. Is voor de uitvoering de korte-, dan wel de lange-termijn-effectiviteit leidend? Duurzame reïntegratie en klantinvloed van herbeoordeelden WAO- en Wajonggerechtigden In 2006 is de wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wia) in de plaats gekomen van arbeidsongeschiktheidsregelingen als de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzeke 3 Ondernemend de uitkering uit. Uitgevoerd door ECORYS Nederland BV in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken.