Inspectie Werk en Inkomen. Jaarplan 2009

Transcriptie

1

2 Inspectie Werk en Inkomen

3 Ten geleide 2 Inspectie Werk en Inkomen 5 Programma Organisatie 25 Samenvatting begroting Inspectie Werk en Inkomen De inspectie houdt onafhankelijk toezicht op de uitvoeringsorganisaties die de werknemers- en volksverzekeringen uitvoeren en op de gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de sociale voorzieningen. IWI oordeelt ook over de werking van het stelsel van werk en inkomen, door bijvoorbeeld te kijken naar de wijze waarop CWI, UWV, SVB en gemeenten samenwerken bij de uitvoering van hun taken. Verder houdt IWI tweedelijnstoezicht op de certificatie- en keuringsinstellingen op het terrein van arbeidsomstandigheden, en op AFM, DNB en de SER. Op de AFM en DNB in hun hoedanigheid van toezichthouder op de uitvoering van pensioenwet- en regelgeving door pensioeninstellingen. Op de SER bij de uitvoering van diens taken op grond van de Wet op de bedrijfsorganisatie. Ook geeft IWI een oordeel over de jaarrekening van de SER. De oordelen neemt de inspectie op in openbare rapporten. Zij brengt deze onder de aandacht van belanghebbenden en van de samenleving. De inspectie rapporteert over haar toezicht aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en aan de uitvoeringsorganisaties, zodat zij het beleid, de sturing en de uitvoering gericht kunnen aanpassen en verbeteren. De Inspectie Werk en Inkomen draagt door haar toezicht bij aan het doeltreffend functioneren van het stelsel van werk en inkomen. IWI is de onafhankelijke toezichthouder voor de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

4 2 Inspectie Werk en Inkomen Ten geleide Vanuit sociaal én economisch perspectief is het belangrijk dat mensen participeren. De organisaties die zich bezighouden met werk en inkomen, en met aanverwante terreinen zoals onderwijs en jeugd, moeten daar hun inspanningen op richten. Samenwerking tussen de organisaties is een belangrijk hulpmiddel om meer mensen aan het werk te krijgen. Vandaar dat samenwerking en participatie in het van de Inspectie Werk en Inkomen centraal staan. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft twee commissies ingesteld om adviezen te geven over het participatiebeleid. De commissie Bakker heeft in juni haar advies gepresenteerd over vergroting van de participatie en de commissie De Vries komt binnenkort met een advies over de participatie van mensen die geen reguliere baan aankunnen, maar wel aangepaste arbeid kunnen verrichten. Vanzelfsprekend kunnen de kabinetsreacties op deze adviezen gevolgen hebben voor het terrein van de inspectie en daardoor ook voor het toezicht. Voor het toezicht gaat er de komende tijd veel veranderen. UWV en CWI fuseren per 1 januari 2009, en gaan anders samenwerken met de gemeenten, in zogenoemde Locaties Werk en Inkomen of werkpleinen. Verder heeft het kabinet een nieuwe visie op interbestuurlijk toezicht overgenomen. Gemeenten gaan meer verantwoordelijkheid dragen voor de uitvoering van hun taken en moeten daarbij minder bemoeienis en meer vertrouwen ondervinden van de landelijke overheid. Het toezicht op de uitvoering van de Wet werk en bijstand en de Wet sociale werkvoorziening gaat daardoor veranderen, hoe precies is echter nog niet duidelijk. Zoals wettelijk voorgeschreven presenteert de inspectie haar jaarplan op 1 juli van het voorafgaande jaar. IWI heeft plannen gemaakt voor de komende periode, maar ze weet ook dat die plannen misschien al snel weer moeten worden aangepast vanwege de geschetste ontwikkelingen. Vanuit de opdracht van de Vernieuwing Rijksdienst (inclusief Vernieuwing Toezicht) werk ik aan een algemene herbezinning op de taken van de inspectie. Mogelijk leidt die herbezinning tot een vernieuwd jaarplan in de tweede helft van Vooralsnog gaat de inspectie aan de slag met dit jaarplan, waarin zij haar onderzoeken samenhangend presenteert in zes programma s. Peter Pennekamp Inspecteur-generaal a.i.

5 Inspectie Werk en Inkomen Programma 2009 Organisatie Samenvatting begroting 2009

6 Inspectie Werk en Inkomen De rol van IWI De Inspectie Werk en Inkomen (IWI) is de onafhankelijk toezichthouder op het stelsel van werk en inkomen. In dat stelsel werken meerdere organisaties samen om mensen te helpen die geen werk hebben, bijvoorbeeld met het zoeken naar een baan of met een tijdelijke uitkering. IWI toetst namens de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) of het stelsel op zo n manier werkt dat de wettelijke taken worden uitgevoerd en de doelen van het kabinet worden gehaald. IWI informeert de minister, het parlement en de samenleving over de ontwikkelingen in de praktijk en de effecten van het beleid. Daarmee wil de inspectie de politiek, gemeenten en uitvoeringsorganisaties ondersteunen bij hun werk. Burgers kunnen er dan op vertrouwen dat het systeem van sociale zekerheid zo goed mogelijk functioneert, wat wil zeggen dat uitvoeringsorganisaties en gemeenten zoveel mogelijk mensen aan het werk helpen. En, dat mensen die een uitkering nodig hebben goed worden geholpen bij het aanvragen en hun uitkering op tijd krijgen uitbetaald. IWI houdt verder toezicht op bedrijven die certificaten verlenen en keuringen verrichten om veilig te kunnen werken. Het gaat er dan om dat machines en apparaten veilig gebruikt kunnen worden (zoals liften en hijskranen), dat mensen die gevaarlijk werk doen deskundig zijn en dat de werkomstandigheden zo georganiseerd zijn dat het veilig is. IWI verandert Het veld waarin IWI opereert verandert continu. Soms heeft het kabinet of het parlement nieuwe wensen. Een andere keer maken de organisaties waar IWI toezicht op houdt veranderingen door. In 2009 rekent IWI op veranderingen van beide kanten. Op die veranderingen zal de inspectie inspelen. Zo fuseren de Centrale organisatie Werk en Inkomen (CWI) en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) per 1 januari De nieuwe organisatie moet op lokaal niveau nauw gaan samenwerken met gemeenten in zogenoemde Locaties voor Werk en Inkomen (LWI s) of ook wel werkpleinen. Op verzoek van de minister en staatssecretaris van SZW gaat IWI toezicht houden op de samenwerking in LWI s. Het kabinet heeft halverwege 2008 het advies van de commissie Oosting overgenomen. Als het parlement hiermee akkoord gaat, vermindert de zogenoemde stapeling van toezicht op de gemeenten en vermindert voor hen de toezichtlast. Dat heeft ook gevolgen voor het werk van IWI. De inspectie bekijkt daarom de komende periode wat het kabinetsbesluit betekent voor het toezicht dat IWI houdt op de uitvoering van onder andere de Wet werk en bijstand en de Wet sociale werkvoorziening. Omdat de gemeenten onderdeel uitmaken van de keten van werk en inkomen, zal IWI nader onderzoeken of en hoe het toezicht op de keten vorm zal krijgen. Dat en een algemene herbezinning op de taken kunnen in de tweede helft van 2008 leiden tot een herziening van dit jaarplan. Vernieuwing Toezicht Burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen willen goed worden geholpen door overheidsorganisaties. Dat geldt ook voor de organisaties in het stelsel voor werk en inkomen. Uitkeringen moeten op tijd worden uitbetaald. Er moet hulp zijn als mensen niet op eigen kracht een baan kunnen vinden. Mensen die de regels overtreden moeten worden aangepakt. IWI onderzoekt of de organisaties hun rol goed vervullen en laat hen dat weten. Op die manier kunnen de organisaties hun werk verbeteren. Daarnaast willen uitvoerders minder last hebben van het toezicht. Ze willen zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan het aanleveren van gegevens. IWI geeft daar invulling aan door bij haar onderzoeken zoveel mogelijk gebruik te maken van feiten en cijfers die de organisaties paraat hebben en door gegevens te combineren met gegevens van andere organisaties, zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ook werkt IWI waar mogelijk samen met andere rijksinspecties, zoals de Arbeidsinspectie (AI) en de Inspectie Jeugdzorg. Door samenwerking krijgt de inspectie een breder beeld van wat er goed of juist fout gaat in de praktijk. Voor wie doet IWI het? IWI bedient een breed publiek. De organisaties waar zij toezicht op houdt, kunnen door middel van de onderzoeken van IWI hun werk verbeteren. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan de onderzoeksresultaten gebruiken om bijvoorbeeld het beleid bij te sturen of nieuw beleid te ontwikkelen. De onderzoeksresultaten van IWI zijn openbaar. Kamerleden kunnen de gegevens benutten om te volgen wat er in de praktijk gebeurt. Maar ook beleidsmakers van gemeenten doen er hun voordeel mee. Uiteindelijk profiteren ook de burgers van het toezicht. De politiek, uitvoeringsorganisaties en gemeenten werken immers voor hen.

7 Inspectie Werk en Inkomen 9 IWI richt zich vooral op: UWV/CWI Gemeenten Sociale Verzekeringsbank (SVB) Certificatie- en keuringsinstellingen op het terrein van arbeidsomstandigheden Verder heeft IWI toezichttaken bij de Stichting Inlichtingenbureau Gemeenten, het Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen, De Nederlandsche Bank, de Autoriteit Financiële Markten, de Sociaal-Economische Raad, de Raad voor Werk en Inkomen en het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Luisteren naar de omgeving De inspectie heeft de organisaties waar zij toezicht op houdt gevraagd wat wél of juist niet te doen in Deze organisaties en het ministerie van SZW vragen vooral aandacht voor knelpunten in de samenwerking tussen de instanties. Voor gemeenten is het bijvoorbeeld interessant als IWI kijkt naar de samenwerking tussen organisaties op het gebied van werk en inkomen en organisaties die zich bezighouden met jeugd, welzijn en onderwijs. UWV/CWI en gemeenten kunnen onderzoek van IWI ook gebruiken om meer mensen aan het werk te krijgen, bijvoorbeeld als de inspectie kijkt naar de resultaten van het re-integratiebeleid in verhouding tot het budget van de organisaties. Ook zou IWI kunnen onderzoeken wat goede manieren zijn om mensen aan het werk te helpen die langere tijd aan de zijlijn van de arbeidsmarkt hebben gestaan. Een ander belangrijk onderwerp is de economische noodzaak van grotere arbeidsparticipatie. Dit betekent dat alle partijen zich moeten inspannen om meer mensen en mensen langer aan het werk te krijgen. IWI neemt de wensen serieus en besteedt in 2009 veel aandacht aan onderzoek naar samenwerking en participatie. Ook bij de verdere uitwerking zal IWI de direct belanghebbenden betrekken. Als bijvoorbeeld een wet van kracht wordt die de arbeidsparticipatie in Nederland moet verhogen, zal IWI in de gaten houden of het UWV/CWI en gemeenten een jaar later is gelukt meer mensen aan de slag te helpen. Daarnaast kunnen de minister en staatssecretaris om een onderzoek vragen. IWI wil met de onderzoeken bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. De inspectie wil laten zien waar de problemen zitten, zodat de uitvoeringsorganisaties het kunnen verbeteren. Ook kan IWI goede oplossingen laten zien, zodat andere organisaties daarvan kunnen leren. Hoe publiceert de inspectie haar werk? De onderzoeksresultaten van de inspectie zijn openbaar. Rapporten en studies worden gestuurd naar de minister en de betrokken organisaties en gepubliceerd op de website ( Soms organiseert IWI ook aanvullende activiteiten. IWI brengt bijvoorbeeld mensen bij elkaar om van elkaar te leren. Voorbeelden hiervan in 2009 zijn: Na de zomer organiseren de IWI-medewerkers die gespecialiseerd zijn in arbeidsveiligheid een symposium voor bedrijven die certificaten verlenen en keuringen verrichten. Naar aanleiding van de implementatiemonitor Wsw worden de uitkomsten door verschillende gemeenten besproken met als doelstelling te leren van elkaar. Wat gaat IWI in 2009 doen? IWI sluit de komende jaren met haar toezicht aan bij zes belangrijke politieke thema s: participatie, sociale werkvoorziening, handhaving, dienstverlening, inkomenszekerheid en arbeidsveiligheid. Op die terreinen doet IWI in 2009 onderzoek. Deze onderzoeksgebieden sluiten goed aan op twee pijlers van het coalitieakkoord van het kabinet: sociale samenhang en publieke dienstverlening. Met de thema s kan de toezichthouder goed vaststellen of de organisaties de doelen van het kabinet bereiken. Later, in het Jaarverslag 2009 zal IWI de onderzoeksbevindingen samenhangend in beeld brengen. Hoe werkt IWI? Onderzoeken komen op verschillende manieren tot stand. De inspectie monitort wat er gebeurt op het terrein van werk en inkomen en signaleert ontwikkelingen die vragen om een onderzoek. Als de minister wetten of regels maakt, kijkt IWI of de uitvoerders zo te werk gaan dat de doelen worden bereikt.

8 11 Inspectie Werk en Inkomen Programma 2009 Organisatie Samenvatting begroting 2009

9 12 Inspectie Werk en Inkomen Programma Participatie Mensen die werken voelen zich meer betrokken bij de samenleving. Daarom moeten meer mensen aan de slag. Dat geldt ook voor mensen die nu nog een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Zonder hulp is de kans groot dat ze nooit een baan vinden. Het kabinet wil hen helpen door onder andere werkgevers te stimuleren deze mensen aan te nemen. Ze krijgen bijvoorbeeld subsidie als ze iemand aannemen die werkloos is. Daarnaast moeten uitvoeringsinstellingen als UWV/CWI samen met gemeenten per persoon bepalen wat de beste manier is om iemand meer bij de samenleving te betrekken. Als een betaalde baan een stap te ver is kunnen zij ook kijken naar andere vormen van participatie zoals vrijwilligerswerk. IWI gaat na of de inspanningen van de overheid ertoe leiden dat meer mensen werk vinden. Uiteindelijk wil de inspectie bijdragen aan een grotere (arbeids)participatie van mensen die nu nog langs de kant staan. Dat kan als UWV/CWI en de gemeenten de onderzoeken van IWI gebruiken om hun dienstverlening te verbeteren. Een greep uit de activiteiten in IWI gaat: onderzoeken of UWV/CWI en gemeenten gezamenlijk komen tot een adequaat regionaal arbeidsmarktbeleid, waarbij de aandacht voor werkgevers van belang is. In 2009 wordt gekeken hoe de intenties tot samenwerking van de verschillende organisaties leiden tot daadwerkelijke samenwerking. onderzoeken wat UWV/CWI en gemeenten doen om kwetsbare groepen en niet-uitkeringsgerechtigden te helpen aan het werk te komen. In 2008 kijkt IWI naar de beleidsinitiatieven op dit punt en in 2009 gaat zij na hoe dat beleid door instanties en gemeenten wordt uitgevoerd. onderzoeken welke effecten bij cliënten zichtbaar zijn als gevolg van de participatiemaatregelen die UWV, CWI en gemeenten uitvoeren. In 2009 wordt er een zogenoemde nulmeting afgerond onder cliënten uit kwetsbare groepen en in 2010 een vervolgmeting.

10 14 Inspectie Werk en Inkomen Programma Sociale werkvoorziening Mensen met een beperking moeten de kans krijgen te werken op hun eigen niveau. Dat geldt ook voor mensen die niet op eigen kracht een reguliere baan kunnen vinden en behouden en zich daarom voor de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) aanmelden. Zij moeten zoveel mogelijk hulp krijgen om te werken in bij voorkeur een regulier bedrijf, bijvoorbeeld met extra begeleiding. Als het nodig is, kunnen ze werken binnen de beschermde omgeving van een sw-bedrijf. Nu krijgen veel mensen die kans niet omdat er lange wachtlijsten zijn. Het kabinet heeft de gemeenten verantwoordelijk gemaakt voor de wachtlijsten en voor het creëren van Wsw-plaatsen die passen bij de mogelijkheden van hun inwoners. Waar mogelijk worden werkgevers gestimuleerd hen aan te nemen. IWI onderzoekt hoe het kabinetsbeleid uitpakt voor de Wsw ers en de uitvoering, zodat de gemeenten hun aanpak kunnen verbeteren. Een greep uit de activiteiten in IWI gaat: beginnen met het project Loopbaan Wsw ers. Daarbij kijkt de inspectie of de uitvoering effectief genoeg werkt om mensen met een beperking aan een baan te helpen, onder andere door te onderzoeken waar knelpunten zitten en ideeën aan te dragen voor verbetering. het project Kwaliteit ketensamenwerking beginnen. Met dit project wil de inspectie bijdragen aan betere samenwerking tussen de verschillende organisaties die op het terrein van de Wsw werkzaam zijn. een derde meting doen van de implementatiemonitor. IWI brengt hierbij op verzoek van de staatssecretaris van SZW in beeld welke keuzes gemeenten maken bij de uitvoering van de nieuwe wet- en regelgeving rondom de Wsw. Daarmee draagt IWI bij aan de versterking van de gemeentelijke regie op de uitvoering van de sociale werkvoorziening. Het kabinet heeft de commissie De Vries gevraagd zich te buigen over maatregelen voor de participatie van mensen die niet zelfstandig een reguliere baan kunnen bemachtigen en behouden, maar wel tot regelmatige zinvolle aangepaste arbeid in staat zijn. Dat advies is van direct belang voor de toekomst van de Wsw en kan er daarom toe leiden dat bovengenoemde activiteiten moeten worden aangepast.

11 16 Inspectie Werk en Inkomen Programma Handhaving Mensen hebben financiële vangnetten nodig als ze (tijdelijk) niet in staat zijn om met werk een eigen inkomen te verdienen. Deze vangnetten worden gefinancierd door burgers en bedrijven. Zij moeten erop vertrouwen dat hun geld terecht komt bij mensen voor wie het bedoeld is. De overheid stimuleert burgers en bedrijven zich daarom aan de regels te houden, onder andere door voorlichting en een correcte dienstverlening. Overtreding van regels moet zo snel mogelijk worden ontdekt, opgespoord en afgedaan. Streng en gericht optreden als dat nodig is, maakt duidelijk dat overtreding van regels niet acceptabel is en niet loont. IWI draagt eraan bij dat de organisaties in het stelsel voor werk en inkomen hun dienstverlening aan burgers en bedrijven verbeteren zodat mensen zich beter aan de regels houden. De inspectie vergroot met haar onderzoek de kennis over en het inzicht in de beste manieren om te handhaven. De organisaties kunnen hun aanpak daarmee verbeteren. Een greep uit de activiteiten in IWI gaat: onderzoeken of de toename van werknemers uit Oost-Europa specifieke problemen geeft voor de handhaving van de sociale zekerheidswetten door de uitvoeringsorganisaties. Hierbij gaat het specifiek om het verstrekken van uitkeringen. Ook zal aandacht worden gegeven aan de naleving van regels die als doel hebben om werkloosheid te voorkomen en mensen weer aan het werk te helpen. in beeld brengen of er een spanning is tussen het terug- en invorderen van onterecht verstrekte uitkeringen en het terugdringen van armoede (en daarmee bevorderen van participatie). Hoe gaan de organisaties, en in het bijzonder gemeenten, om met eventuele spanning en zijn er best practices te onderkennen? De inspectie heeft het voornemen onderzoek te doen naar (aspecten van) zogeheten zwarte fraude met sociale zekerheidsuitkeringen (fraude die niet door bestandkoppelingen kan worden opgespoord). Gelet op actuele ontwikkelingen op dit terrein, zal de inspectie in de tweede helft van dit jaar nader bezien of dit voornemen wordt doorgezet, op welke elementen haar onderzoek zich kan richten en op welke wijze dit onderzoek het beste kan worden vorm gegeven.

12 18 Inspectie Werk en Inkomen Programma Dienstverlening Een dienstverlenende overheid is een bondgenoot van burgers en bedrijven. Ze helpt burgers om snel aan de slag te komen en regelt eenvoudig de uitkering waarop mensen recht hebben. De dienstverlenende overheid denkt mee met ondernemers die werknemers zoeken of informatie willen over de sociale zekerheid. Daarbij staat de keten van werk en inkomen centraal, maar zijn ook de ketens rondom bijvoorbeeld onderwijs, jeugd en financiën van groot belang. De hulp moet snel, gemakkelijk en goed zijn. Het kabinet wil daarom dat UWV/CWI en gemeenten de klantvriendelijkheid verbeteren en de administratieve lasten voor burgers verminderen. Dat kan onder andere door de klant één aanspreekpunt te geven waardoor hij niet steeds doorverwezen hoeft te worden. Ook kunnen de organisaties meer gebruik maken van elkaars computersystemen, internet en digitalisering. De klant hoeft dan niet steeds dezelfde gegevens opnieuw te verstrekken. IWI wijst uitvoeringsorganisaties onder andere op hun sterke en zwakke punten waardoor zij hun dienstverlening aan burgers en bedrijven kunnen verbeteren. De verbetering van de dienstverlening moet in 2009 en 2010 zichtbaar worden. IWI wil in 2009 vooral aandacht besteden aan de voorwaarden voor goede dienstverlening. De uitvoeringsorganisaties kunnen daarmee de ketensamenwerking verbeteren. Een greep uit de activiteiten in IWI gaat: na in hoeverre mensen integrale dienstverlening ontvangen op de locaties voor werk en inkomen. Daar werken UWV/CWI op lokaal niveau nauw samen met gemeenten. Hebben mensen bijvoorbeeld echt één aanspreekpunt waardoor ze niet steeds doorverwezen worden? Doen alle organisaties goed mee? De inspectie kijkt ook naar de gevolgen die dat heeft voor participatie. in beeld brengen of de verbeteringen die zijn ingezet voor de dienstverlening in de keten echt werken. Het gaat bijvoorbeeld om de samenwerking tussen UWV/CWI en gemeenten op lokaal niveau (de LWI s of werkpleinen). na of de SVB er in slaagt om het proces en het niveau van de huidige (excellente) dienstverlening ook in de toekomst te garanderen, rekening houdend met de organisaties in de keten waarvan de SVB voor de dienstverlening mede afhankelijk is. een samenhangend beeld schetsen en oordelen over de stand van zaken van de verschillende ICT-projecten. IWI onderzoekt of dit leidt tot betere dienstverlening en lagere administratieve lasten.

13 20 Inspectie Werk en Inkomen Programma Inkomenszekerheid Werken is de beste manier om een inkomen te verwerven. Mensen die door werkloosheid of arbeidsongeschiktheid (tijdelijk) niet in staat zijn een eigen inkomen te verdienen, kunnen met de werknemersverzekeringen hun verlies aan salaris zo goed mogelijk opvangen. Wie geen gebruik kan maken van deze verzekeringen, kan een beroep doen op de bijstand. Deze uitkering vult het inkomen aan tot het sociaal minimum. Voor extra kosten kunnen ze extra geld krijgen in de vorm van bijzondere bijstand of toeslagen van de rijksbelastingdienst. Toch maken veel mensen die daar recht op hebben, geen gebruik van deze regelingen, bijvoorbeeld omdat ze niet weten hoe ze die moeten aanvragen. Het kabinet wil daarom dat mensen meer en beter gebruik maken van de regelingen die er zijn. Daarmee wordt de kans ook groter dat ze weer actief betrokken raken bij de samenleving. IWI onderzoekt of dit lukt en waarom wel of niet. Dat kan onder andere door te onderzoeken of de instanties hun klanten goed voorlichten. De inspectie wil met haar toezicht bevorderen dat de organisaties iedereen de uitkeringen en voorzieningen geven waar zij recht op hebben. Tegelijkertijd moeten de organisaties hen stimuleren om werkzaamheden uit te voeren waarmee ze zo mogelijk zelf een inkomen kunnen verdienen. De inspectie wil de organisaties hierbij ondersteunen door te laten zien waar het goed gaat en waar niet. Een greep uit de activiteiten in IWI gaat: na of mensen die via de toeslagenwet een aanvulling op hun WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen, ook gebruik maken van andere aanvullende regelingen en toeslagen waar ze recht op hebben. IWI onderzoekt daarbij of de samenwerking tussen UWV en gemeenten op dit terrein goed is georganiseerd. na of er voldoende prikkels overblijven bij de uitkeringsgerechtigde om betaald werk te accepteren en of een jarenlange uitkering niet gepaard gaat met sociaal isolement. Ook bij een optimaal gebruik van inkomensondersteuning blijft de terugkeer naar betaald werk toch het hoofddoel. samen met andere toezichthouders (Integraal Toezicht Jeugdzaken) onderzoek doen naar armoede onder kinderen. Armoedebestrijding onder kinderen richt zich mede op het verhogen van deelname aan sociale activiteiten (bijvoorbeeld: sport, muziek en op school).

14 22 Inspectie Werk en Inkomen Programma Arbeidsveiligheid Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken. Ook moeten burgers erop kunnen vertrouwen dat werkzaamheden met machines en gevaarlijke stoffen veilig gebeuren, zodat ze geen onnodige risico s lopen als ze zich in de buurt van de werkzaamheden bevinden. Gevaarlijke apparaten en bedrijven en mensen die gevaarlijk werk doen, worden gecontroleerd door speciale bedrijven. Die laatste schrijven een certificaat uit als apparaten veilig zijn om mee te werken en als ze gezien hebben dat bedrijven en personen veilig kunnen werken. IWI houdt er toezicht op dat de certificering goed gebeurt. Daarbij werkt IWI zoveel mogelijk samen met andere toezichthouders. Daardoor wordt het toezicht beter en worden burgers en bedrijven zoveel mogelijk ontlast. Een greep uit de activiteiten in IWI gaat: samenwerken met de AI bij onderzoek om er voor te zorgen dat gecertificeerde bedrijven veilig werken met asbest. Bij asbestinventarisatie- en verwijdering is een keten van organisaties betrokken. IWI wisselt informatie uit met andere toezichthouders op het terrein van asbest en draagt bij aan de samenwerking bij het toezicht in deze keten. een onderzoek doen om na te gaan hoeveel liften in Nederland niet (goed) gekeurd zijn, waardoor gebruikers van die liften mogelijk risico s lopen, en waarom niet. een onderzoek doen om na te gaan hoeveel drukapparaten, zoals koelinstallaties en gastanks, in Nederland niet (goed) gekeurd zijn, en waarom niet.

15 24 Inspectie Werk en Inkomen Programma Andere producten en activiteiten IWI maakt ook enkele producten die voortkomen uit haar wettelijke opdracht. In 2009 zijn dat bijvoorbeeld het Meerjarenplan en het Jaarplan In het Jaarverslag 2008 kijkt IWI niet alleen naar zaken die te maken hebben met IWI zelf, maar vooral ook naar de werking van de sociale zekerheid. Hoe was dat in 2008? Daarnaast oordeelt de inspectie over de informatievoorziening van de uitvoeringsorganisaties. Denk hierbij aan de jaarverslagen van UWV/CWI en de SVB. IWI doet ook aanvullende onderzoeken die zich richten op specifieke onderwerpen zoals ernstige tekortkomingen bij de uitvoering van de bijstand en de invoering van de wet Walvis. De wet Walvis moet ervoor zorgen dat de wet- en regelgeving voor de verplichte werknemersverzekeringen eenvoudiger wordt. Inspectie Werk en Inkomen Programma 2009 Organisatie Samenvatting begroting 2009

16 26 Inspectie Werk en Inkomen Organisatie 27 Inspectieraad IWI is lid van de Inspectieraad. Hierin werken 15 rijksinspecties samen aan de vernieuwing van het toezicht met als doel om effectiever en efficiënter te werken. Het moderniseringtraject is een onderdeel van het programma Vernieuwing van de Rijksdienst. Er zijn tussen de rijksinspecties samenwerkingsverbanden voor methodiekontwikkeling en op het gebied van bijvoorbeeld informatie- en communicatietechnologie en opleidingen. In 2009 zullen de inspecties een instrument voor het meten van klanttevredenheid in gebruik nemen. Net als de andere inspecties hanteert IWI de zes principes van goed toezicht: Selectief, gericht op onderwerpen waarvoor niet zeker is dat beleidsdoelen worden gehaald; Slagvaardig, inspelend op veranderingen in de omgeving, tijdig en actueel; Samenwerkend, met collega-inspecties en met andere toezichthouders; Onafhankelijk, met een eigen agenda; Transparant, met openbare rapporten; Professioneel, gedegen onderzoek, goed gekwalificeerde medewerkers. De formatie van de inspectie neemt in de periode van 2007 tot 2010 af van 236 naar 178,6 fte. Dit heeft te maken met het traject Vernieuwing van de Rijksdienst. De formatie in 2009 is 193,6 fte. De medewerkers zijn flexibel inzetbaar en werken voornamelijk in projecten en enkele stafafdelingen. De leiding is in handen van de inspecteur-generaal. Dit jaarplan is gebaseerd op een begroting van 21,7 miljoen euro die voor 76 procent uit personele kosten bestaat. Met opleidingen, trainingen on the job, kenniskringen en mobiliteit stimuleert de inspectie het lerend vermogen van de organisatie. Ook het mobiliteitsbeleid is gericht op de ontwikkeling van de medewerkers. Naast opleidingen biedt IWI de mogelijkheid voor detacheringen, stages en functieruil. Het streven is dat jaarlijks 20 procent van de medewerker van functie verandert en dat de helft hiervan bij een andere organisatie of bedrijf gaat werken. IWI vult de vernieuwing van het toezicht in met onder andere programmatisch werken. De programma s zijn inhoudelijke thema s en sluiten aan bij politieke en maatschappelijke ontwikkelingen. In de programma s ligt de nadruk op samenwerking, verbinding en dialoog met de omgeving. Binnen de programma s wordt projectmatig gewerkt. In ieder project staat het beoogde effect van toezicht centraal. In 2009 wordt na afloop van een project het behaalde effect vastgesteld en getoetst bij externe partijen. Wat vinden ze van het resultaat? Hebben ze er iets aan? Intern zijn er collegiale besprekingen over de opzet en uitwerking van onderzoek maar ook over de leesbaarheid van rapporten. Bedrijfsvoering De inspectie is een organisatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, een baten-lastendienst. Met het ministerie spreekt de inspectie van tevoren af hoeveel onderzoeken zij uitvoert en hoeveel zij daarvoor betaald krijgt.

17 29 Inspectie Werk en Inkomen Programma 2009 Organisatie Samenvatting begroting 2009

18 30 Inspectie Werk en Inkomen Samenvatting begroting De begroting van IWI maakt deel uit van de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Die begroting moet nog in het parlement worden behandeld en zal daarna pas worden vastgesteld. De begroting van de inspectie is daarom nog indicatief. Alle bedragen zijn x euro realisatie 2008 begroting 2008 geactualiseerd Baten Opbrengst departement Opbrengst overige departementen Opbrengst derden Rentebaten Buitengewone baten Vrijval voorziening Exploitatiebijdrage Totaal baten Lasten Apparaatskosten Personele kosten Materiële kosten Rentelasten Afschrijvingskosten Materieel Immaterieel Dotaties voorzieningen Buitengewone lasten Totaal lasten Saldo van baten en lasten

19 juli 2008 Vormgeving: Corps, Den Haag Fotografie: Bas Kijzers, Den Haag Druk: RS Drukkerij bv, Den Haag Inspectie Werk en Inkomen Postbus AN Den Haag Telefoon (070) ISBN

20 Inspectie Werk en Inkomen Postbus AN Den Haag Telefoon (070)