Inspectie Werk en Inkomen. De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden

Transcriptie

1 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden

2 R05/15, november 2005 ISSN ISBN Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 2/33

3 Voorwoord Op de private reïntegratiemarkt zoals Nederland die kent heeft UWV, onder andere, de verantwoordelijkheid het opdrachtgeverschap voor de reïntegratie van WW ers in te vullen. Het is van groot belang dat deze groep werkzoekende burgers op het goede moment de juiste ondersteuning krijgen bij hun terugkeer naar werk. Deze ondersteuning krijgt vaak de vorm van een reïntegratietraject. Al eerder dit jaar bracht de inspectie een rapport uit over de keuzen die gemeenten maken bij het selecteren van bijstandsgerechtigden voor reïntegratietrajecten. In deze rapportage worden de selecties beschreven van WW ers die een reïntegratietraject krijgen. UWV en CWI hebben aangegeven de in dit rapport geconstateerde problemen serieus te nemen en actie te ondernemen. Zo zullen CWI en UWV verder onderzoek doen om vast te ste l- len waarom een kwart van de WW ers na een jaar werkloosheid nog geen reïntegratietraject volgen. UWV onderneemt verschillende acties die naar verwachting afroming verder tegen gaan. Mevrouw dr. E. Sol van het Hugo Sinzheimer Instituut van de Universiteit van Amsterdam heeft waardevol commentaar geleverd op het onderzoek. De inspectie is haar erkentelijk voor deze bijdrage. Mr. L.H.J. Kokhuis Inspecteur-generaal Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 3/33

4 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen De positie van WW ers die na een jaar nog als fase 1 geregistreerd staan De positie van kansarme WW ers bij reïntegratiebedrijven 9 3 Oordeel 13 4 Bestuurlijke reactie UWV en CWI 15 Lijst van afkortingen 16 Bijlage 1: Reactie Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen 19 Bijlage 2: Reactie Centrale organisatie werk en inkomen 27 Publicaties van de Inspectie Werk en Inkomen 31 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 4/33

5 1 Inleiding Reïntegratie ondersteunt werkloze werknemers bij hun terugkeer naar werk. Hierbij is het de bedoeling dat iedere werkloze die ondersteuning krijgt die hij nodig heeft om zo snel mogelijk weer een plek op de arbeidsmarkt te herwinnen. De Inspectie Werk en Inkomen (IWI) gaat in dit rapport in op de mate waarin WW ers die ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. Kansarme WW ers hebben meer ondersteuning nodig bij hun terugkeer naar werk dan kansrijke. Op het moment dat kansarme WW ers minder ondersteuning krijgen dan zij nodig hebben, terwijl de ondersteuning van kansrijke WW ers (beter) past is er sprake van afroming. Tijdens de behandeling van Wet Structuur uitvoering werk en inkomen (SUWI) hebben verschillende partijen gewezen op het risico van afroming. Het risico op afroming is groter geworden door het invoeren van een uitgebreidere vorm van resultaatfinanciering. Reïntegratiebedrijven krijgen nu in veel gevalle n alleen nog betaald wanneer de WW er werk vindt. De financiële risico s zijn hierdoor groter geworden voor deze bedrijven, waardoor het risico dat er minder geïnvesteerd wordt in kansarme WW ers is gegroeid. Dit vormde de aanleiding voor IWI te onderzoeken in welke mate afroming op dit moment een probleem vormt en wat voor acties het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) onderneemt om afroming te voorkomen. De inspectie heeft niet onderzocht of afroming plaatsvindt bij afzonderlijke reïntegratiebedrijven. Het doel van het onderzoek is vast te stellen of structureel afroming voorkomt. UWV heeft de verantwoordelijkheid te zorgen voor een passend aanbod voor elke werkloze, zodat de kortste weg naar werk gevolgd wordt. UWV bepaalt - mede aan de hand van de fasering van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) - wie wanneer een reïntegratietraject aangeboden krijgt. Deze reïntegratietrajecten worden vervolgens uitgevoerd door private reïntegratiebedrijven. UWV is een publieke opdrachtgever. In de Wet Structuur uitvoering werk en inkomen is expliciet gesteld dat de publieke opdrachtgever moet bepalen of het reïntegratiebedrijf voldoende en gerichte activiteiten onderneemt om de WW er weer aan het werk te he l- pen. 1 UWV heeft dus de verantwoordelijkheid de belangen van kansarme WW ers te waarborgen. Bij de uitvoering van het onderzoek is gebruik gemaakt van bestandsanalyses van de gegevens van ruim WW ers, een grootschalige schriftelijke enquête en zijn interviews gehouden. De enquête is uitgezet onder reïntegrerende WW ers waarvan ongeveer 67 procent heeft deelgenomen aan het onderzoek. De resultaten van de enquête voor dit onderzoek hebben betrekking op de inhoud van de trajecten en de meningen van de WW ers zelf hierover. 1 Kamerstukken II 2000/ nr. 5, p.31. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 5/33

6 Ten slotte zijn interviews afgenomen met UWV werknemers en WW-gerechtigden om inzicht te krijgen in mechanismen en motieven op de werkvloer. Tot slot zijn twee interactieve groepsessies georganiseerd met consulenten van reïntegratiebedrijven. Dit gebeurde deels om de resultaten van het onderzoek aan deze groep voor te leggen en deels om ook bij het reïntegratiebedrijf processen en mechanismen in beeld te brengen. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 6/33

7 2 Bevindingen 2.1 De positie van WW ers die na een jaar nog als fase 1 geregistreerd staan De wetgever wil dat WW ers zo snel mogelijk weer aan het werk komen. Sommige WW ers lukt dat op eigen kracht, maar veel WW ers hebben daarbij ondersteuning nodig. CWI moet aan het begin van de werkloosheidsuitkering voor alle WW ers nagaan wat hun kansen op de arbeidsmarkt zijn en hoeveel ondersteuning ze nodig hebben. Op basis hiervan deelt CWI hen in vier groepen in; de zogenaamde fasen. WW ers worden ingedeeld in fase één als ze naar verwachting binnen een half jaar zelf een baan vinden. CWI helpt deze groep de eerste zes maanden bij het zoeken naar werk. Zij worden in die periode in principe niet doorgestuurd naar het UVW voor ondersteuning en komen nog niet in aanmerking voor een reïntegratietraject. Als deze WW ers na een half jaar geen werk gevonden hebben, hebben ze volgens de wetgever meer ondersteuning nodig. CWI moet deze WW ers daarom herfaseren (tot fase 2, 3 of 4) en overdragen aan UWV. Afspraak is dat CWI hen binnen zes maanden aan UWV overdraagt met een reïntegratieadvies. Vanaf dat moment is UWV verantwoordelijk voor de reïntegratie van deze WW ers. In het reïntegratieadvies staat welk soort ondersteuning nodig is, zodat UWV tijdig een passend aanbod kan doen. Het tijdig doen van een passend reïntegratieaanbod is van groot belang. Werklozen vinden namelijk steeds moeilijker werk naarmate ze langer werkloos zijn. Om uitkeringsgelden te besparen en langdurige werkloosheid te voorkomen is tijdige ondersteuning dus van groot belang. Bevindingen Uit onderzoek van de inspectie blijkt dat in de periode april 2003 tot en met oktober 2004 een grote groep mensen (ruim ) een jaar nadat hun WW-uitkering is begonnen nog steeds als fase 1 geregistreerd staan in de registratie van CWI. Dit is ongeveer 8 procent van alle WW ers die zijn ingestroomd en 26 procent van de WW ers die na een jaar nog een WW uitkering hebben. Deze groep WW ers ontvangt al twaalf maanden een uitkering en kan daarom geen fase 1 meer zijn. Na zes maanden werkloosheid moet CWI elke WW er immers geherfaseerd hebben tot fase twee of hoger om ze aan UWV over te dragen Een aanzienlijk percentage van de WW ers die na een jaar nog werkloos zijn, staat na een jaar dus nog als fase 1 geregistreerd. In de loop van de tijd is dit percentage iets gedaald. In het tweede en derde kwartaal van 2003 schommelde het tussen de 25 en 30 procent. In het laatste kwartaal van 2003 nam het sterk toe, met een hoogtepunt van 42 procent in december In Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 7/33

8 2004 schommelde het tussen de 20 en 25 procent. In de onderzochte periode van april 2003 tot oktober 2004 was het gemiddeld 26 procent. Ook constateert de inspectie dat bijna niemand uit deze groep mensen in het eerste jaar van hun werkloosheid ondersteuning krijgt in de vorm van een traject; namelijk slechts 3 procent. Van de mensen die na een jaar WW in fase 2,3 of 4 geregistreerd staan, krijgt echter ongeveer de helft een traject in hun eerste jaar WW. UWV geeft in een reactie aan dat ze WW ers meer ondersteuning biedt dan alleen reïntegratietrajecten. Ook ondersteunende gesprekken met casemanagers of reïntegratiecoaches telt UWV sinds begin 2005 als ondersteuning bij het zoeken naar werk. De verbreding van de definitie van ondersteuning is tot stand gekomen na overleg met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelege nheid. Als de inspectie deze bredere definitie van ondersteuning hanteert voor de groep WW ers die in 2003 en 2004 na een jaar nog fase 1 waren, blijkt dat 5 procent van hen binnen een jaar ondersteund wordt door UWV; 95 procent van hen ontvangt dus geen ondersteuning in het eerste jaar werklooshe id. Een deel van de groep, 28 procent, ontvangt later alsnog ondersteuning van UWV. Achtergrond en verklaringen De inspectie heeft tot op heden, ook na consultatie van UWV en CWI, nog niet met zekerheid kunnen vaststellen wat de verklaring is voor de bevinding dat veel WW ers na een jaar nog als fase 1 geregistreerd staan en nauwelijks trajecten aangeboden krijgen. In samenwerking met UWV en CWI is een aantal mogelijke verklaringen onderzocht, bijvoorbeeld dat het registratiefouten betreft, maar geen van deze verklaringen bleek echter afdoende te zijn. Er blijven twee verklaringen over die de inspectie plausibel acht. CWI en UWV noemen deze verklaringen ook. De eerste is dat CWI een deel van de WW ers in fase 1 niet binnen een jaar overdraagt aan UWV en het UWV vervolgens niet lukt die mensen op te sporen en een traject aan te bieden. De tweede verklaring is dat UWV een deel van de WW ers wel krijgt overgedragen van CWI maar ze vervolgens bijna nooit binnen een jaar een traject aan heeft geboden. UWV noemt naast deze problemen het sterk gestegen aantal WW aanvragen tijdens de onderzochte periode als mogelijke oorzaak. Dit aantal steeg van in januari 2003 naar in augustus 2005 en legde daardoor druk op de verwerkingscapaciteit van de uitvoeringsorganisaties. Het lijkt waarschijnlijk dat het gebrek aan ondersteuning van de genoemde groep in de onderzochte periode is ontstaan door problemen in de ketensamenwerking tussen UWV en CWI. De kwaliteit van de samenwerking tussen de verschillende uitvoerders staat al geruime tijd in de belangstelling. Er is een aantal initiatieven genomen om de werking van het stelsel te verbeteren. Zo is een aantal experimenten opgezet met onder andere als doel te voorkomen dat WWgerechtigden geen of te weinig ondersteuning bij hun reïntegratie krijgen aangeboden. Deze initiatieven richten zich op het verbeteren van het functioneren van de keten van werk en in- Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 8/33

9 komen en betreffen bijvoorbeeld een nieuwe manier van faseren (de A/B routering), de invoering van een elektronisch klantdossier en de invoering van reïntegratiecoaches. UWV meldt verder dat op regionaal niveau op deze problematiek wordt gestuurd en dat er gesprekken plaatsvinden tussen UWV en CWI om door een betere samenwerking tot betere resultaten te komen. Tot slot meldt UWV dat de grootste beperkingen inmiddels zijn geanalyseerd en er een nieuwe aanpak is ontwikkeld die binnenkort wordt uitgerold. In deze aanpak zoekt UWV actief naar WW ers die nog geen reïntegratieaanbod hebben gekregen, zodat dat alsnog kan gebeuren. UWV verwacht dat deze aanpak het hier beschreven probleem zal oplossen. UWV en CWI geven aan de problematiek serieus te nemen en oplossingen te willen vinden voor de hier beschreven problematiek. 2.2 De positie van kansarme WW ers bij reïntegratiebedrijven UWV en CWI moeten in samenspraakmet WW ers bepalen welke onderste uning deze WW ers nodig hebben. 2 Als een reïntegratietraject nodig is, verandert de rol van UWV. UWV voert de trajecten namelijk niet zelf uit, maar besteedt die taak uit aan private reïntegratiebedrijven die ze via een jaarlijkse aanbesteding heeft gecontracteerd. Bij de aanbesteding worden doelgroepen onderscheiden en wordt verschil gemaakt in de mate van resultaatfinanciering per doelgroep. Bij moeilijkere doelgroepen lopen reïntegratiebedrijven minder risico waardoor afroming wordt tegengegaan. Bij de uitvoering van trajecten binnen een doelgroep moet UWV als publieke opdrachtgever ervoor zorg dragen dat alle WW ers passende ondersteuning ontvangen en zo voorkomen dat er afroming plaatsvindt. Er zijn een aantal momenten in een traject waar het risico van afroming een rol speelt. Mogen de kansarmen meedoen? Het eerste moment waarop afroming kan plaatsvinden is wanneer UWV WW ers aanmeldt bij reïntegratiebedrijven. Het bedr ijf moet in samenspraak met deze WW er een trajectplan opste l- len, mede op basis van het reïntegratieadvies van CWI. Het traject mag pas starten als UWV het plan heeft goedgekeurd. Als UWV en het bedrijf het niet eens worden over het plan, kan de opdracht afgebroken worden en moet UWV de WW er terugnemen. Afroming kan dan plaatsvinden als reïntegratiebedrijven vooral kansarme WW ers niet in traject nemen. Het blijkt dat reïntegratiebedrijven kansarme WW ers niet vaker weigeren. Er vindt geen selectie bij de poort plaats, UWV let hier scherp op. Bijna alle WW ers die worden aangemeld krijgen ook een traject, tenzij ze door een fout van UWV verkeerd zijn aangemeld. De scherpe controle door UWV voorkomt dus afroming bij het aannemen van WW ers. 2 Zie voor de praktijk hiervan: IWI (2006) Invloed van WW-gerechtigden op hun reïntegratietraject. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 9/33

10 Krijgen kansarmen het juiste soort trajecten? Ook als alle kansarmen een traject krijgen, kunnen reïntegratiebedrijven nog afromen door hen geen passend reïntegratieaanbod te doen. Als bedrijven deze kansarmere WW ers te weinig activiteiten aanbieden ten gunste van kansrijke WW ers, heeft dat afroming tot gevolg. UWV moet dit tegengaan en kan dat onder andere doen door alleen passende plannen goed te keuren. Bedrijven maken bij het bepalen van de inhoud van de trajecten maar weinig verschil naar arbeidsmarktkansen. Kansarme en kansrijke WW ers krijgen in ongeveer dezelfde activiteiten aangeboden. Scholing komt slechts zelden voor, maar is als het voorkomt vaker deel van trajecten voor kansarme cliënten. De trajecten zijn over het algemeen beperkt van inhoud. 3 Een grote groep WW ers ervaart dan ook te weinig ondersteuning in hun traject. 4 Omdat kansarme WW ers intensievere ondersteuning nodig hebben dan kansrijke, krijgen kansarme WW-gerechtigden dus te weinig ondersteuning. Dit is een vorm van afroming. UWV geeft aan dat de hoogte van het budget voor reïntegratie van WW ers beperkt is in verhouding tot de stijging van het aantal WW ers in de laatste jaren. Hierdoor lukt het niet om iedereen een traject aan te bieden en lukt het ook niet om alle kansarme WW ers een inte nsiever traject te geven. Spannen reïntegratiebedrijven zich voldoende in voor kansarme WW ers? Bij het doen van een passend aanbod gaat het niet alleen om wat voor soort activiteiten reïntegratiebedrijven aanbieden aan kansarme WW ers, maar ook om de wijze waarop ze die activiteiten uitvoeren; in welke mate ze zich inspannen voor deze WW ers. Tijdens de uitvoering van trajecten spannen de reïntegratiebedrijven zich meer in voor kansrijke WW ers. Reïntegratieconsulenten zeggen dat ze aan alle WW ers aandacht besteden maar dat ze meer energie steken in kansrijke WW ers dan in kansarme. Dit doen zij volgens eigen zeggen omdat het binnen de huidige contracten nodig is zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk te plaatsen, hier worden de reïntegratieconsulenten veelal ook op beoordeeld. UWV medewerkers bevestigen het beeld dat bedrijven zich minder inspannen voor kansarmen. Er is hier dus sprake van bevoordeling van kansrijke WW ers. Ook op dit punt is sprake van een vorm van afroming. Waarom lukt het UWV niet om afroming tijdens het traject te voorkomen? UWV moet als publieke opdrachtgever zorg dragen dat alle WW ers passende ondersteuning ontvangen en dus voorkomen dat er afroming plaatsvindt. Bij het al of niet starten van traje c- 3 4 Zie bijvoorbeeld ook: IWI (2005) Jaarverslag 2004, en RWI (2004) Beleidskader 2004; Naar een werkende arbeidsmarkt. Hier worden soortgelijke conclusies getrokken over de inhoud van trajecten. Zestig procent van alle WW ers die het traject al hebben afgerond of minimaal een jaar met het traject bezig zijn, geeft aan niet voldoende ondersteuning te hebben ontvangen van het reïntegratiebedrijf. Dit blijkt uit een enquête van IWI onder WW ers. Ook uit interviews die IWI met WW ers hield komt hetzelfde beeld naar voren. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 10/33

11 ten lukt het UWV goed om afroming te voorkomen. Voor wat betreft de inhoud en uitvoering van trajecten is dit UWV kennelijk niet voldoende gelukt. Hoe kan dat? De voornaamste reden is dat UWV er voor kiest om zich maar beperkt met de inhoud en uitvoering van het traject te bemoeien. UWV vindt dat door de uitgebreidere invoering van resultaatfinanciering inhoud en uitvoering van het traject primair de verantwoordelijkheid van het reïntegratiebedrijf zijn geworden. Een belangrijk element van de no cure, no pay systematiek is immers dat reïntegratiebedrijven afgerekend worden op het resultaat. Het aantal plaatsingen dat wordt gerealiseerd staat centraal en het bedrijf krijgt de ruimte om zelf te kiezen op welke wijze dit resultaat bereikt moet worden. Het trajectplan - de inhoud van het traject Medewerkers van UWV geven aan de trajectplannen alleen globaal te toetsen. De uitvoering van het traject Ook op de uitvoering van het traject had UWV in de onderzochte periode weinig zicht. UWV medewerkers die de trajecten aanstuurden hadden geen direct contact met WW ers. Deze medewerkers baseerden zich enkel op de voortgangsrapportages van de reïntegratiebedrijven. Die rapportages bieden volgens deze UWV-medewerkers onvoldoende zicht op de voortgang van het traject, waardoor zij daarop niet goe d konden ingrijpen. UWV werkt al enige tijd met functionarissen die wel direct contact hebben met WW ers. In eerste instantie ging dit om de casemanagers. Meer recent wordt dit werk verricht door de reïntegratiecoach. Uit interviews met casemanagers en reïntegratiecoaches blijkt dat zij door hun contacten met reïntegrerende WW ers meer zicht hebben op de uitvoering van de trajecten. De volledige invoering van de werkwijze met reïntegratiecoaches vergt echter nog de nodige tijd. UWV legt de verantwoordelijkheid voor de inhoud en uitvoering van het traject grotendeels bij het reïntegratiebedrijf. Tegelijkertijd is ook de controle via rapportages minder intensief en gedetailleerd geworden. Een beperktere controle zorgt voor een beperking van de administratieve lasten voor de reïntegratiebedrijven, maar heeft ook tot gevolg dat UWV te weinig zicht heeft op de inhoud en de uitvoering van trajecten. Daardoor kan UWV niet voorkomen dat kansarme WW ers te weinig ondersteuning ontvangen. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 11/33

12 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 12/33

13 3 Oordeel Het voorkomen van afroming De inspectie oordeelt positief over de manier waarop UWV afroming voorkomt bij het starten van een traject. In deze fase worden vrijwel geen WW ers zonder goede reden teruggestuurd. Dit is mede te danken aan de wijze waarop UWV omgaat met terugmeldingen van de reïntegratiebedrijven. Terugmeldingen zonder goede reden worden door UWV niet geaccepteerd. De inspectie houdt geen toezicht op de uitvoering van reïntegratietrajecten door private bedrijven, maar heeft de activiteiten van deze bedrijven wel onderzocht om inzicht te krijgen in de effectiviteit van het opdrachtgeverschap van UWV bij het voorkomen van afroming. Kansarme WW ers krijgen niet meer ondersteuning dan kansrijke, terwijl zij naar verwachting wel extra ondersteuning nodig hebben. Zowel kansarme als kansrijke WW ers ontvangen een relatief beperkt traject. Tijdens het traject spannen reïntegratiebedrijven zich soms meer in voor kansrijke dan voor kansarme WW ers, omdat die eerste groep makkelijker aan het werk te krijgen is. De inspectie is van mening dat UWV op dit moment te weinig verantwoordelijkheid neemt voor de inhoud en de uitvoering van de reïntegratietrajecten. De keuze om reïntegratiebedrijven veel vrijheid te laten bij de invulling van het traject is door UWV gemaakt omdat met de no cure, no pay financieringssystematiek de verantwoordelijkheid voor het resultaat sterk bij het reïntegratiebureau wordt gelegd. IWI onderkent de verantwoordelijkheid van het reïntegratiebedrijf voor de inhoud van het traject, maar vindt dat dit UWV niet ontslaat van haar verantwoordelijkheid te waarborgen dat WW ers voldoende en gerichte activiteiten krijgen aangeboden. UWV blijft (zij het in beperktere mate), verantwoordelijk voor de inzet van voldoende activiteiten voor WW ers. Bij de trajecten met een no cure less pay vergoeding krijgt het reïntegratiebedrijf altijd een deel van de kosten van het traject vergoed uit publieke middelen, ook als een traject niet tot een plaatsing leidt. Bij deze traje cten is de verantwoordelijkheid van UWV voor de inhoud zelfs groter. IWI oordeelt dat UWV haar verantwoordelijkheid momenteel niet voldoende invult. De inspectie onderkent dat UWV is gestart met een grote verandering door de invoering van de reïntegratiecoach. IWI gaat ervan uit dat UWV de moge lijkheden die deze nieuwe invulling van het opdrachtgeverschap bieden, aangrijpt om de in dit onderzoek geconstateerde problemen op te lossen. Fase 1 cliënten Een kwart van alle WW ers die na één jaar nog een uitkering ontvangen staat nog als fase 1 geregistreerd. De WW ers binnen deze groep kregen slechts zelden (in drie procent van de gevallen) binnen een jaar een traject aangeboden. De inspectie vindt het zorgwekkend dat deze groep tijdens de onderzochte periode slechts zelden ondersteuning heeft gekregen. Hoe la nger deze mensen geen ondersteuning krijgen, hoe kansarmer ze uiteindelijk worden. De kans op Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 13/33

14 langdurige werkloosheid neemt dus toe voor deze groep. UWV en CWI hebben aangegeven de oorzaken van dit probleem nader te onderzoeken. UWV plaatst de problematiek in de context van een algemene verbeteringsslag die UWV wil uitvoeren in het kader van de sluitende aanpak. In het kader van een verbetering van de ketensamenwerking tussen (onder andere) UWV en CWI wordt binnenkort een aantal maatregelen geëvalueerd. Het is daarbij van belang dat bij de evaluatie van deze maatregelen expliciet aandacht gegeven wordt aan het oplossen van de in dit rapport beschreven problematiek. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 14/33

15 4 Bestuurlijke reactie UWV en CWI Samenvatting reactie UWV UWV geeft in haar reactie aan dat zij reeds verschillende verbetermaatregelen heeft doorgevoerd om ervoor te zorgen dat iedere WW er binnen een jaar een aanbod voor reïntegratieondersteuning krijgt. Zo werkt UWV met verbeterde signaleringslijsten om WW ers binnen een jaar een aanbod te doen. UWV onderneemt actie om de geconstateerde problemen op te lossen. Afroming wordt door UWV op verschillende wijzen aangepakt. UWV gaat overleg voeren met Borea, de brancheorganisatie voor reïntegratiebedrijven over de mogelijkheden om afroming tijdens de uitvoering van het traject verder aan te pakken. Verder wordt er bij de aanbesteding van reïntegratieactiviteiten met steeds homogenere groepen WW ers gewerkt zodat afroming minder kans krijgt. Ook de mogelijkheid voor de cliënt om een individuele reïntegratieovereenkomst (IRO) af te sluiten geeft de mogelijkheid om het traject zo goed mogelijk op de specifieke behoeften van de WW er af te stemmen. Tenslotte voert UWV op dit moment de reïntegratiecoach in, deze functionaris heeft regelmatig contact met de WW er zodat er een beter zicht ontstaat op de uitvoering van het traject. De reïntegratiecoach kan met behulp van het zogenaamde AN- KER model en de invoering van de A/B fasering een beter inzicht krijgen in de kenmerken en de behoeften van de afzonderlijke WW ers. Deze acties onderneemt UWV ondanks de bedenkingen die zij geuit heeft over de analyses en resultaten die over afroming gaan. UWV geeft ten slotte aan niet verantwoordelijk te zijn voor de kwaliteit van de uitvoering van afzonderlijke reïntegratietrajecten maar enkel voor het bewaken van de kwaliteit van de uitvoering van alle reïntegratietrajecten. Nawoord IWI IWI is positief over het feit dat UWV initiatieven ontplooit om alle WW ers binnen een jaar een reïntegratietraject aan te bieden. Ook is IWI is positief over het feit dat UWV stappen gaat ondernemen om afroming verder tegen te gaan. IWI hoopt dan ook dat de door UWV beschreven - en al in gang gezette - acties zullen leiden tot een verder terugdringen van afroming. De bedenkingen van UWV bieden IWI onvoldoende houvast om de eerder met UWV afgestemde bevindingen aan te passen. UWV geeft ten slotte aan dat zij zich niet verantwoordelijk acht voor de inhoud van afzonderlijke reïntegratietrajecten. IWI onderkent dat de verantwoordelijkheid voor afzonderlijke trajecten primair bij de reïntegratiebedrijven ligt, maar ziet wel een taak voor UWV om de inhoud van de afzonderlijke trajecten te borgen. UWV heeft aangegeven dat deze borging beter vorm zal krijgen met de invoering van de reïntegratiecoach. De inspectie volgt deze ontwikkelingen met belangstelling. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 15/33

16 Reactie CWI CWI geeft aan samen met UWV op regionaal niveau onderzoek te gaan doen naar de oorzaken van het grote aantal WW ers dat na een jaar nog in fase 1 is ingedeeld en geen reïntegratietraject volgt. Op basis van dit onderzoek zullen er maatregelen genomen worden. Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 16/33

17 Lijst van afkortingen IRO IWI SUWI UWV WW Individuele Reïntegratie Overeenkomst Inspectie Werk en Inkomen Wet Structuur uitvoering werk en inkomen Uitvoeringsins tituut Werknemersverzekeringen Werkloosheidswet Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 17/33

18 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 18/33

19 Bijlage 1 Reactie Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 19/33

20 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 20/33

21 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 21/33

22 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 22/33

23 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 23/33

24 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 24/33

25 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 25/33

26 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 26/33

27 Bijlage 2 Reactie Centrale organisatie werk en inkomen Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 27/33

28 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 28/33

29 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 29/33

30 Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 30/33

31 Lijst van publicaties van de Inspectie Werk en Inkomen 2005 R05/15 De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden R05/14 Invloed van WW-gerechtigden op hun reïntegratietraject R05/13 Beëindiging van dienstbetrekkingen Wsw bij arbeidsongeschiktheid R05/12 Handhaving door de Sociale Verzekeringsbank in 2004 Toezicht op de Wet kinderopvang R05/11 Kiezen en delen De selectie door gemeenten voor reïntegratietrajecten/casestudies bij acht gemeenten R05/10 Vuurwerk meester Een onderzoek naar de certificering van vakbekwaamheid vuurwerk Jaarplan 2006 Meerjarenplan R05/09 Pensioen bewaakt Een onderzoek naar het risicogericht toezicht van De Nederlandsche Bank op pensioenfondsen R05/08 Ontwikkeling van het handhavingsbeleid binnen UWV R05/07 UWV en Walvis Derde rapportage R05/06 Intake en beoordeling bij de bijstand R05/05 ICT als verbindende schakel Keteninformatisering in het stelsel van werk en inkomen R05/04 Afgesproken? Gemeenten en CWI-vestigingen over onderlinge afspraken in het kader van de uitkeringsintake voor de WWB Jaarverslag 2004 R05/03 Kwaliteit van arbeid: een kwestie van zorg Een onderzoek naar gemeentelijk beleid en sturing op zorg voor kwaliteit van arbeid in de sociale werkvoorziening R05/02 Gebruikswaarde Suwinet-Inkijk R05/01 De certificatie van deskundig toezichthouders verwijdering asbest en crocidoliet 2004 R04/29 Beveiliging Suwinet bij gemeenten R04/28 Op tijd Tijdigheid in de uitvoering van de Algemene nabestaandenwet R04/27 Beleid en sturing van de beursvloer van het Centrum voor Werk en Inkomen Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 31/33

32 R04/26 Dienstverlening aan werkgevers R04/25 Arbeidsbemiddeling in de praktijk Onderzoek naar de motieven en keuzes bij arbeidsbemiddeling door CWI R04/24 De weg van bijstand naar werk Onderzoek naar de effectiviteit van reïntegratie -instrumenten onder de Abw R04/23 UWV en de gemeenschappelijke verwijsindex Onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeenschappelijke verwijsindex bij de bestrijding van witte fraude R04/22 Een signaal voor gemeenten Onderzoek naar de bestrijding van witte fraude in de bijstand met behulp van bela s- tingsignalen R04/21 Toetsen van sollicitatieactiviteiten in het kader van de Werkloosheidswet R04/20 Uitvoering en effectiviteit van reïntegratievoorzieningen en -instrumenten R04/19 Hoog spel Een onderzoek naar effecten van liberalisering van de keuringsmarkt op de kwaliteit van keuringen van liften en kranen R04/18 Onafhankelijkheid bij periodieke liftkeuringen R04/17 Beoordeling rapportage handhaving Sociale Verzekeringsbank 2003 R04/16 Zwarte en grensoverschrijdende fraude met bijstandsuitkeringen Een verkennend onderzoek naar gemeentelijk beleid gericht op bestrijding van zwarte en grensoverschrijdende fraude R04/15 Ontwikkeling sectorloket R04/14 Samenvatting rapportages verscherpt toezicht De uitvoering van de Algemene bijstandswet in Almelo, Amsterdam, Den Helder, Haarlem en Rotterdam Toezicht op certificatie - en keuringsinstellingen R04/13 In goed vertrouwen Onrechtmatige gegevensverstrekking aan een handelsinformatiebureau R04/12 Aan de slag met de Wet verbetering poortwachter De invoering van de Wet verbetering poortwachter door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen R04/11 UWV en Walvis Tweede rapportage R04/10 De praktijk ná het aanbesteden De feitelijke inkoop van afzonderlijke reïntegratietrajecten door UWV in de contractperiode Jaarplan 2005 Jaarverslag 2003 R04/09 Gelijke gevallen, gelijke behandeling? Uitvoering van de ontslagtaak door CWI R04/08 Dienstverlening door het Inlichtingenbureau R04/07 Samenloopsignalen van het Inlichtingenbureau Een onderzoek naar het gebruik van samenloopsignalen door gemeenten in 2003 R04/06 ICT en de keten van werk en inkomen Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 32/33

33 R04/05 De manager de baas? Een onderzoek naar WAO-managers en hun integrale verantwoordelijkheid voor het werk van verzekeringsartsen R04/04 Inzet reïntegratie -instrumenten en -voorzieningen door UWV R04/03 Herbeoordeeld? Uitvoering van de wettelijke WAO-herbeoordelingen R04/02 Verbetering opzet financieel beheer CWI R04/01 Gemeente Assen en de bijzondere bijstand Onderzoek naar bijzondere bijstandsverlening bij verblijf in het buitenland U kunt deze publicaties opvragen bij: Inspectie Werk en Inkomen Afdeling Communicatie communicatie@iwiweb.nl Telefoon (070) Fax (070) Prinses Beatrixlaan AL Den Haag Postbus AN Den Haag Inspectie Werk en Inkomen De gevolgen van selectie bij reïntegratietrajecten voor WW-gerechtigden. 33/33