BINNENSTAD ALS CITY LOUNGE FOCUS

Transcriptie

1 BINNENSTAD ALS CITY LOUNGE FOCUS

2 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD VOORWOORD 3 1 DOOR MET CITY LOUNGE 4 2 BINNENSTAD HEEFT DE TOEKOMST 6 3 UITVOERINGSSTRATEGIE Ik wil mógelijk maken. Rotterdam barst van de creativiteit. Daar ga ik samen met de ambtenaren meer ruimte aan geven, zodat de Binnenstad levendiger en gezelliger wordt. Ik roep ook u op om met ideeën te komen voor de verdere ontwikkeling van de City Lounge. Want samen maken we stad! 3.1 VERLEVENDIGEN BINNENSTAD OM IN TE WONEN VERSTERKEN ECONOMIE VERGROENEN VERBINDEN VERDUURZAMEN TIJDELIJKHEID EN EXPERIMENT SAMEN STAD MAKEN 24 BIJLAGEN: I BINNENSTADSKWARTIEREN 26 II SAMENVATTING INZICHTEN 28 De Binnenstad is hét visitekaartje van de stad. Ieder jaar vinden meer Rotterdammers en bezoekers hun weg naar de Binnenstad om te wonen, werken en recreëren. Met het nieuwe Centraal Station als grootse entree. Naar een plek waar mensen kunnen shoppen, relaxen en genieten van alles wat een grote stad te bieden heeft. We willen de uitstraling van de binnenstad vergroten door blijvend te investeren in de kwaliteit en levendigheid: Rotterdam als City Lounge. Doel is om werken én wonen in de Binnenstad aantrekkelijker te maken. Met focus op meer gezelligheid en meer groen. Elke investering in de binnenstad verdient zichzelf dubbel terug. Adriaan Visser Wethouder Financiën, Binnenstad, Cultuur en Sport 2 3

3 1 DOOR MET CITY LOUNGE Target: Langer verblijf van bezoekers in de Binnenstad. Door een pakket aan maatregelen de verblijfsduur van bezoekers aan de Binnenstad te verlengen met 10% Collegewerkprogramma In het Collegewerkprogramma (#Kendoe) heeft het college ambities geformuleerd voor de aankomende jaren. Een belangrijk deel hiervan heeft betrekking op de Binnenstad. De boodschap is door met de City Lounge. Het Binnenstadsplan, dat is vastgesteld in De binnenstad als City Lounge is de plek voor ontmoeting, verblijf, vermaak en wonen. Daarom maken we de aankomende 4 jaar de Binnenstad samen met onze partners nog gezelliger en levendiger. Zodat mensen er langer willen verblijven, ook na het winkelen of werken, omdat het er aangenaam en groen is, met activiteiten op straat en op het water. Meer denken vanuit de bezoeker en bewoner, meer focus op de eigenheid van de Binnenstad, beter je weg kunnen vinden naar en tussen aangename plekken met meer oog voor tijdelijke initiatieven en experimenten. We organiseren structureel overleg met de belangrijke stakeholders, gaan in gesprek en dat doen we interactief, onder andere via social media. Belangrijke aandachtpunten hierbij zijn: Op het Kruisplein, Schouwburgplein, Grote Kerkplein, Museumpark en Wilhelminapier programmeren we kleine en grote acitviteiten en evenementen. We zetten door op de aanpak buitenruimte waarbij veel aandacht is voor vergroening, de voetganger en de fietser, verbinden van plekken/kwartieren en het verminderen van straatparkeren. We onderzoeken in het najaar 2014 op welke manier de uitstraling van de Coolsingel samen met onze partners een impuls kan krijgen, met goede verbindingen tussen de omliggende kwartieren en ruimte tot het organiseren van evenementen. We gaan door met verdichten van de Binnenstad: meer woningen en meer inwoners zodat na uur meer leven op straat is. De Binnenstad als City Lounge én woonerf. We zetten de (hernieuwde) plintenstrategie in op kernwinkelgebied en aanloopstraten. In bijlage I is een kaart opgenomen van de Binnenstadskwartieren 4 WILHELMINAPIER 5

4 2BINNENSTAD HEEFT DE TOEKOMST Succesvol zijn steden met (inter)nationale netwerken; aantrekkelijk verblijfsklimaat; culturele diversiteit. (Economische Verkenning 2013) Stedelijke centra zijn steeds belangrijker Wereldwijd woont een steeds groter aantal mensen in steden. Dat komt omdat steden mensen werk en voorzieningen bieden. Succesvolle steden weten met hun economische dynamiek, interactiemilieus, woonklimaat en voorzieningenniveau goed opgeleide en creatieve bewoners aan zich te binden. Deze groep, die steeds mobieler wordt, is economisch van groot belang. Daarom neemt de concurrentie tussen steden en stedelijke regio s toe. Met name de kwaliteit en dynamiek van binnensteden is een bepalende factor in deze concurrentiestrijd. De Rotterdamse Binnenstad ontwikkelt zich positief Rotterdam heeft vanaf 2008 gericht en consequent ingezet op de Binnenstad als City Lounge, sindsdien zijn grote stappen gemaakt in de versterking van de Binnenstad. Het aantal banen, bezoekers en bewoners groeit. Het City Lounge concept slaat duidelijk aan, ook nadat de effecten van de crisis voelbaar werden. De kwaliteitsverbetering en verdichting/vergroening van de Binnenstad maken dat bewoners en bezoekers en mensen die er werken zich prettiger voelen in de stad. Het grote aantal particuliere investeringen in de Binnenstad toont dat ook ondernemers vertrouwen hebben in de Binnenstad. Sterke concurrentie in Noordwest Europa Nu achterover leunen en denken dat het werk gedaan is zou echter naïef zijn. Ondanks de goede voortgang die is geboekt, staat Rotterdam ten opzichte van de andere grote steden nog steeds op achterstand. En de concurrentie staat niet stil. Wij zullen dus een extra inspanning moeten blijven leveren om aan te haken. Maar er is geen reden voor pessimisme. Rotterdam biedt volop kansen om verder uit te groeien tot een zeer aantrekkelijke metropool in Noordwest Europa. Investeringen blijven nodig. Om concurrerend te blijven op Europees niveau moet de Binnenstad aantrekkelijk zijn als centrale ontmoetingsplaats voor ondernemers en consumenten. Een versterking van de City Lounge maakt de stad ook aantrekkelijker voor de sterke schouders. Sfeer, beleving, bereikbaarheid, uitstraling en fysieke kwaliteit zijn hiervoor belangrijke factoren. Op deze punten kan Rotterdam zich nog verbeteren. De sleutel ligt in het verder verdichten en vergroenen en het aanbieden van sport en cultuur aanbod. Zo ontwikkelt de Binnenstad naar een plek waar mensen kunnen shoppen, relaxen, en genieten van alles wat een grote stad te bieden heeft. 6 SATTELIETFOTO N.O. EUROPA 7

5 Ondernemers investeren mee Rotterdam investeert in een goede inrichting van parken, kades, straten en pleinen. Daarbij werken we in toenemende mate samen met ondernemers en bewoners. Dat heeft geleid tot economische versterking, zoals bijvoorbeeld aan de Meent, in het Centraal District, rond het Stadhuisplein en aan de Kruiskade. Juist in de Binnenstad leidt kwaliteitsverbetering tot waardecreatie. Voor de aankomende periode wordt er door de private partijen nog ca. 1 miljard geïnvesteerd. Elke euro die in de binnenstad in buitenruimte en programmering wordt geïnvesteerd levert na 15 jaar 2,60 euro op volgens recente berekeningen. Investeringen van de gemeente in de buitenruimte dragen bovendien bij aan de waarde van het omliggende vastgoed. Actievere rol bewoners In de Binnenstad is de transitie van stad maken naar stad zijn al volop in gang gezet. Bewoners krijgen én nemen een meer actieve rol in de ontwikkeling van de Binnenstad. Hier spelen ook de gebiedscommissie(s) een grote rol. Een mooi voorbeeld hiervan waren de discussies rondom de Lijnbaanhoven. Bewoners staan nadrukkelijker dan voorheen centraal staan bij het nemen van beslissingen over wat belangrijk is in de wijk van dag tot dag. Drugs in Kleur is een voorbeeld in het Oude Westen voor het tegengaan van drugsoverlast en met Staat van de Straat in Cool-Noord wordt intensief geschouwd op de kwaliteit van de buitenruimte. Ook bij nieuwe ontwikkelingen worden bewoners nauw betrokken. Blik naar de toekomst De Rotterdamse Binnenstad is zichtbaar verbeterd de afgelopen jaren. Het werk is echter nog niet af. De metafoor voor de kernopgave is en blijft: de Binnenstad als City Lounge, de plek voor ontmoeting, verblijf en vermaak. De conclusie na 6 jaar City Lounge is dat de aanpak leidt tot aansprekende resultaten. Er zijn geen redenen om nu een geheel nieuwe aanpak te starten, we zetten door op een levendige Binnenstad. Natuurlijk staat de tijd ook niet stil. De Rotterdamse traditie is om eens in de 8 jaar een herziening van het Binnenstadsplan te maken. Om te verkennen waar de grootste veranderingen zijn opgetreden is in 2013 een quick scan gemaakt. Daarbij hebben we eerst uigezoomd en is een benchmark uitgevoerd: welke lessen kan Rotterdam leren van andere steden uit binnen- en buitenland? Ook zijn experttafels georganiseerd met experts van binnen en buiten Rotterdam waarbij een aantal van de gesignaleerde trends zijn doorgesproken en vertaald naar de betekenis voor de Rotterdamse Binnenstad. De uitkomsten van de benchmark en de experttafels zijn vertaald naar nieuwe inzichten die voor de aankomende periode een plek moeten krijgen in de Binnenstad: een grotere focus op de eigenheid van de Rotterdamse Binnenstad, meer vanuit de gebruikers denken, een verbeterde leesbaarheid van de Binnenstad, de opkomst van de sharing economy en meer oog voor nieuwe (tijdelijke) initiatieven. In bijlage II is een samenvatting van deze inzichten opgenomen. Investeren in de kwaliteit van de binnenstad loont! Elke geïnvesteerde euro levert na 15 jaar 2,60 euro op. MKBA City Lounge, Witteveen+Bos 8 PARK(ING)DAY 9

6 3UITVOERINGSSTRATEGIE VERLEVENDIGEN Een levendige Binnenstad is een fijne plek om te wonen en draagt bij aan een sterke economie. Een stad die uitnodigt om te ontmoeten, langer te verblijven en er meer te besteden. Het aanbod van cultuur, sport en evenementen is belangrijk voor de levendigheid op straat. Sinds een aantal jaar wordt o.a. stevig ingezet op de programmering van pleinen. Het veiligheidsgevoel speelt een rol bij het versterken van de levendigheid. De avonden en nachten blijven nog wel een aandachtspunt bij het vergroten het (subjectieve) veiligheidsgevoel. Gericht aanbod van cultuur en evenementen kan hier een bijdrage aan leveren. Ook het verder uitvoeren van het lichtplan Binnenstad kan voor verbetering zorgen. Daarnaast zal er een blijvende aandacht moeten zijn voor de algemene veilgheid(sgevoelens) in de Binnenstad. Levendigheid gaat daarnaast over gastvrijheid en het geven van een welkom gevoel aan bewoners, bezoekers en mensen die in de Binnenstad werken. Vooral vanaf de entrees van en naar de Binnenstad zoals de trein- en metrostations, fietsenstallingen en de Park & Walk garages is het belangrijk dat mensen hun weg kunnen vinden. Het versterken en verbinden van plekken versterkt het gevoel welkom te zijn en zorgt ervoor dat mensen langer blijven in de Binnenstad. Belangrijk is de manier waarop de stad op ooghoogte zich presenteert aan bewoners en bezoekers. De plintenstrategie is hierbij de leidraad. Er zijn de afgelopen jaren met bescheiden overheidsmiddelen grote stappen gezet. De rol van de gemeente is er vooral één van aanjager en facilitator van nieuwe initiatieven, waar plannen voor verlevendiging met een gerust hart kunnen worden overgelaten aan creatieve ondernemers en bewoners van Rotterdam. Als succesvol voorbeeld kan de samenwerking tussen partijen rondom het Schouwburgplein worden genoemd. Een belangrijke opmerking hierbij is wel dat voor uitvoering (en gedeeltelijke financiering) van nieuwe plannen en ideeën, bewoners en ondernemers soms nog wel van de gemeente afhankelijk zijn. Bijvoorbeeld voor de programmering van pleinen en sportactiviteiten in de Binnenstad. Een belangrijk doel is om Rotterdam meer bekend te maken in binnen- en buitenland, waarbij juist ook het binnenland aandacht vraagt. Daarnaast zijn er zaken zoals het benadrukken van plekken die zich onderscheiden en de eigenheid van de Binnenstad laten zien of de manier waarop bezoekers de stad beleven en een goede routing van en naar de Binnenstad (ook voor de auto) zijn hierbij aandachtspunten. Dat kan ook via de digitale wereld, zoals via belevingsapp Rotterdam Routes. 10 DAKTERRAS BIBLIOTHEEK 11

7 3.2 Binnenstad BINNENSTAD om in OM te IN wonen TE WONEN Voor een meer levendige Binnenstad is het van groot belang om door te gaan met verdichting zodat meer mensen in de Binnenstad komen wonen en er ook na 18 uur s avonds nog reuring is op straat. Hiervoor zijn 7 verdichtingsstrategiën bedacht waarmee dit wordt vormgegeven (IABR, 2012). Die verdichting gaat hand in hand met investeringen in vergroening en meer focus op fietsers en voetgangers (vergroenen en verbinden), meer aandacht voor goede scholen en aanbod van sport en culturele voorzieningen (verlevendigen) en een gezond leefklimaat (verduurzamen). Mensen hebben face-toface contact nodig om persoonlijke en complexe kennis uit te wisselen; ze zoeken werk om zichzelf en de maatschappij te ontwikkelen; ze willen wonen in betaalbare, avontuurlijke of exclusieve, metropolitane woonmilieus, afhankelijk van het stadium van hun wooncarrière. Ook vanuit de verschillende geraadpleegde experts waaronder Larry Beasley en Jan Gehl blijkt dat inzet op de menselijke maat het imago van een binnenstad kan versterken: A good city is like a good party. Thema s zoals transformatie van bestaand vastgoed en een hernieuwde plintenstrategie zijn instrumenten om ook de aankomende jaren nieuwe bewoners in de Binnenstad te verwelkomen. Bij transformatie is in toenemende mate aandacht voor cultuurhistorie en bestaande kwaliteit, verbeeld in de cultuurhistorische waardekaart. Het uitgangspunt is niet slopen, tenzij... Het culturele moderne erfgoed is de identiteit van de stad, waarbij ook architectuur een belangrijke rol speelt. De gemeente bouwt niet zelf en met name de samenwerking met de private partijen in de Binnenstad vraagt extra aandacht. Het grote aantal particuliere investeringen in de Binnenstad toont dat er veel vertrouwen is in (de ontwikkeling van) de Binnenstad. Voorbeelden hiervan zijn woningbouwprojecten zoals de Markthal en het Timmerhuis, Boston en Seattle op de Wilhelminapier, maar ook kleine projecten zoals de Drievriendendwarsstraat die op korte termijn worden opgeleverd. Het aanbrengen van focus op de doelgroepen hogere- en midden inkomens, gezinnen én studenten is belangrijk. In het Laurenskwartier is de aanwezigheid van studenten steeds duidelijker zichtbaar en voelbaar. Met de komst van het Erasmus University College en het Luzac College en de ontwikkeling van studentenwoningen. 12 CALYPSO 13

8 Versterken VERSTERKEN economie ECONOMIE Een sterke economie is gebaat bij een goed vestigingsklimaat voor zowel bewoners, werkgevers als werknemers. Het vergroten van de werkgelegenheid en het creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven blijft belangrijk. Niet alleen de grote werkgevers, maar juist ook de lokale ondernemers én werknemers zijn de motor voor een sterke Binnenstad. Ook het versterken van het kernwinkelgebied en de daarbij horende aanloopstraten blijft een prioriteit. Meer aandacht voor de stad op ooghoogte en meer oog voor de gebruiker verbetert het imago en vergroot de binding met kenniswerkers. Dan volgt economische ontwikkeling vanzelf. Belangrijke economische sectoren in Rotterdam zijn techniek, haven, zorg en food. Stad en haven zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het Maritiem District is dé plek waar de stad en haven elkaar ontmoeten. Het is tevens de verbindende schakel tussen de Binnenstad en de rivier. Hier werken partijen uit het gebied samen om de binnenhavens midden in de stad, (geleidelijk) te transformeren naar een meer zichtbare en levendige Binnenstad in die havens. Zorg is geclusterd rondom het Erasmus Medisch Centrum, dit is ook een grote werkgelegenheidsmotor. Food is een belangrijke economische sector voor de regio en stad Rotterdam. In de Binnenstad werkt de Markthal als aanjager. Daarbij gaat het niet alleen om dit gebouw als icoon op zich, maar vooral ook om de spin-off die het met zich meebrengt. Rotterdam Centraal Station en de Markthal zijn échte aanjagers voor verdere ontwikkeling van de Binnenstad. Het zijn nadrukkelijk projecten als onderdeel van een gebiedsontwikkeling waarbij het uitgangspunt is dat er naast een economische versterking ook een toevoeging moet zijn aan de aantrekkelijkheid en levendigheid van de Binnenstad. De gemeente is daarin nadrukkelijk één van de vele partners. De samenwerking met partijen is essentieel, voorbeelden zijn de Alliantie West Kruiskade, de vereniging Rotterdam Central District, het Lijnbaanakkoord en de Hoboken Partners. Ook Rotterdam Partners speelt een verbindende rol voor de Binnenstad. Niet in de minste plaats als het gaat om het versterken van het imago, want juist gebiedsontwikkelingen werken mee aan een beter imago van Rotterdam zoals de recente aandacht van de New York Times en de Rough Guide laat zien. Transformatie van incourant vastgoed is een belangrijke economische opgave voor de komende periode. De rol van de gemeente is hierin om partijen bij elkaar te brengen en te faciliteren waar nodig. Dit heeft de afgelopen periode geleid tot aansprekende resultaten (ca m² getransformeerd, zoals het Weenahuis dat een hotel is geworden en Wijnhaven 99 waar nu de Hogeschool Rotterdam is gevestigd). Dit betekent echter niet een volledige stop op nieuwbouw. Kijkend naar het kantorenvastgoed zijn het Rotterdam Central District (internationaal vestigingsklimaat), en de Wilhelminapier dé plekken in de Binnenstad waar nog beperkt grootschalige nieuwbouw kan plaatsvinden. 14 LIJNBAAN 15

9 Vergroening VERGROENEN Een aantrekkelijke publieke ruimte met veel groen is een belangrijke voorwaarde voor het stedelijk leven. Bij verdere verdichting hoort dus ook meer groen én een goede beleving van de verblijfsruimte. Meer groen en bomen, maar ook meer bankjes en zitruimte maken de Binnenstad nog aantrekkelijker. Het is ook randvoorwaardelijk om een interessant investeringsklimaat te creëren voor private partijen want juist in de Binnenstad leidt kwaliteitsverbetering tot waardecreatie. En nog belangrijker: een aantrekkelijke Binnenstad verleidt mensen om langer te blijven. Het begint met schoon, heel en veilig. Een goede buitenruimte valt of staat wel met goed beheer en onderhoud. Voor de buitenruimte zijn er inrichtings- en kwaliteitsprincipes vastgesteld in de Rotterdamse stijl Buitenruimte. Ook draagt het bij aan het vergroten van het veiligheidsgevoel op straat. Dit is terug te zien in de woontevredenheid in de Binnenstad. Deze was 83% in De afgelopen jaren heeft de Binnenstad van Rotterdam al enorme stappen gezet: de vergroening langs de kades zoals de Boompjeskade en het Leuvehoofd, maar ook de nieuwe inrichting van straten en pleinen zoals de Meent, de Kruiskade, de Van Oldenbarneveltstraat, het Binnenwegplein en het Grotekerkplein. Ook is de afgelopen jaren m² daken vergroend, de ambitie is om dit nog verder uit te breiden. Zo hebben de wederopbouwblokken door de grote hoeveelheid platte daken nog veel potentie voor vergroening. Voor het vergroenen geldt dan ook: doorgaan met de aanpak buitenruimte. Nog niet alle straten en plekken uit het buitenruimteprogramma zijn aangepakt, o.a. in het Lijnbaankwartier, Laurenskwartier, Oude Westen en het Maritiem District. Een nieuw Stadspark biedt ook grote kansen voor het aantrekkelijker maken van de Binnenstad en het verlengen van verblijfsduur van bezoekers. Verder gaat het over het wegnemen van barrières en het verbeteren van oversteekmogelijkheden tussen de kwartieren. Een goede publieke ruimte gaat niet alleen over de fysieke inrichting, maar juist ook over het gebruik daarvan. Daarom wordt ook extra aandacht gevraagd voor de programmering van pleinen en straten. Dat kunnen evenementen zijn, maar ook terrassen. Tijdelijke vergroening en experimenten (bijvoorbeeld parkeerplaatsen vervangen door een terras) zijn voor de aankomende periode een goed instrument om het groen gevoel en de sfeer in de stad ook op korte termijn te verbeteren. Daarnaast zijn er ook plekken in de Binnenstad die prioriteit hebben, omdat hier ook door andere partners in de Binnenstad (fors) wordt geïnvesteerd, zoals de omgeving van het Timmerhuis, Erasmus Medisch Centrum. Vergroenen heeft een sterke link met verbinden. De rol van de fietser en voetganger zal meer prominent worden en dit heeft een directe relatie met de buitenruimte. 16 WESTERKADE 17

10 Verbinden VERBINDEN Het nieuwe Rotterdam Centraal is een vervoersknooppunt van (inter)nationale en regionale betekenis. Het station is een icoon en heeft een positieve uitstraling op de (Binnen)stad als geheel. De afgelopen jaren is er veel geld geïnvesteerd in de bereikbaarheid en kwaliteit van de Binnenstad. Niet alleen in het nieuwe OV knooppunt bij CS, maar denk ook in de 4 Park & Walk garages, het parkeergeleidesysteem en het transformeren van meer dan 1000 parkeerplekken op straat naar groen ingerichte publieke ruimte. In het huidige Binnenstadsplan wordt gestreefd naar een nieuw evenwicht tussen de auto, fietser en voetganger en het openbaar vervoer. Daar zetten we op door. Met in toenemende mate aandacht voor de fietser en de voetganger. De landelijke trend waarin er steeds meer wordt gefietst is ook in Rotterdam zichtbaar. Sinds 2008 is het aantal fietsers toegenomen met 21%. In een aantrekkelijke binnenstad is er veel ruimte voor de voetganger. Onderzoek wijst uit dat dit uiteindelijk een positief effect heeft op verblijfsduur, bestedingen en imago van een binnenstad: lopen loont! Dit betekent doorgaan en waar mogelijk versnellen van de aanpak buitenruimte met extra aandacht voor fietsers en voetgangers. Belangrijke onderdelen zijn het realiseren van voldoende ruimte voor fietsers in de infrastructuur en voor kwalitatief goede fietsenstallingen. Vergroenen en verblijven vanuit het oogpunt van de voetganger is essentieel. Daarmee is er ook een koppeling te maken met het verminderen van parkeren in de buitenruimte. Zeker in relatie tot de reeds gerealiseerde P&W garages en het stimuleren van het gebruik daarvan. De mogelijke herinrichting van de Coolsingel heeft hier een nadrukkelijke relatie mee.gastvrijheid speelt hierbij ook een grote rol. Op plekken waar mensen de stad binnen komen zoals de stations en parkeergarages is het belangrijk om bezoekers een welkom gevoel te geven. Ook voor de RET is kwaliteit en gastvrijheid steeds belangrijker. De aankomende periode zijn er veel nieuwe ontwikkelingen die aanleiding geven om ook de leesbaarheid voor voetgangers en fietsers te verbeteren: het versterken en verbinden van de nu nog vaak verborgen plekken in de Binnenstad. Dit gaat over de inzet op de missing links en het wegnemen van barrières. Een goed voorbeeld van een plek waar gewerkt moet worden aan leesbaarheid en verbinding is het gebied tussen de Binnenrotte en Oude Haven/Gelderseplein (inclusief station Blaak). Waar we voor de auto veel gegevens hebben over de verkeersstromen in de Binnenstad, blijft de wens bestaan om op een meer systematische manier dan nu, stromen van fietsers en voetgangers te monitoren: hoe wordt de Binnenstad gebruikt? Dit geeft belangrijke informatie over o.a. missing links of de verblijfsduur in de Binnenstad en kan ook richting geven bij investeringsbeslissingen. Dit is niet alleen van belang voor de fysieke kant, maar ook vanuit verkeersveiligheid. Daarnaast is deze informatie ook nuttig voor diverse marktpartijen. Het bovenstaande zal zijn weerslag hebben op de manier van denken over verkeer in de Binnenstad, een update van het verkeersplan City Lounge bereikt (2009) is wenselijk. 18 VERBINDING RIJNHAVENBRUG 19

11 Verduurzamen VERDUURZAMEN Rotterdam gaat voor duurzaam. Een goede focus op duurzaamheid leidt voor Rotterdammers tot een lagere energierekening, banen, schone lucht, een betermilieu: een verbetering van de directe leefomgeving. Duurzaamheid is een katalysator voor verandering en dynamiek: voor een betere gezondheid, een groenere stad en toekomstbestendige werkgelegenheid. In algemene zin is het dan ook een belangrijke uitdaging om binnen het concept van de City Lounge duurzame maatregelen (in de meest brede zin) te integreren in projecten in de Binnenstad. Dit is nadrukkelijk niet alleen een taak van de overheid. Er is een rol om ondernemers, bewoners, bezoekers, werkgevers en werknemers te ondersteunen en te faciliteren bij hun invulling van duurzame maatregelen. Daarom is verduurzamen belangrijk op schaal van een project, maar ook op schaal van gebiedsontwikkeling met het uiteindelijke doel om tot een betere leefomgeving te komen voor de gebruikers van de Binnenstad. Op het gebied van mobiliteit zijn het vooral de vele autobewegingen door de stad. Voor korte autoritten tot 5 km door de stad moeten goede alternatieven worden geboden vanuit de fiets, tram en metro. Dit heeft een sterke link met het thema gezondheid, met name op de s-gravendijkwal. Het verkeer leidt tot luchtvervuiling en (te) veel geluid, maar ook tot een aantal verkeersonveilige black spots. Bronmaatregelen om het aantal autobewegingen terug te dringen en maatregelen om verschoning van het wagenpark te stimuleren zijn en blijven nodig. Denk aan de Park & Walk garages aan de rand van het kernwinkelgebied en projecten zoals de Binnenstadsservice, sloopregeling voor oude auto s, milieuzonering voor vrachtverkeer en Ecostars. Op klimaatgebied is er de afgelopen jaren veel gebeurd in de Binnenstad. Denk hierbij aan de wateropvang in de Museumparkgarage of het Kruisplein of het vergroenen (ook groene daken). Op het vlak van energie helpen groene daken ook bij het tegengaan van energie verlies. Veel van de gebouwen in de Binnenstad zijn energetisch in slechte staat (erfenis uit de wederopbouw). Veel energie (in de vorm van warmte) verdwijnt doordat er veel slecht geïsoleerde gebouwen zijn. Dit is met name een opgave in het oostelijk deel van de Binnenstad. 20 DUURZAAM CENTRAAL DISTRICT 21

12 Experiment TIJDELIJKHEID en tijdelijkheid EN EXPERIMENT Rotterdam is een gemeente die ruimte laat aan de dynamiek van de stad. Ruimte voor initiatieven en ruimte voor experiment. Dit is een nieuwe manier van werken waarbij de gemeente meer loslaat en dingen uitprobeert, in aansluiting op dat wat er leeft in de Binnenstad. In vernieuwen en experimenteren komt de kracht van Rotterdam en de Rotterdammers los. De toekomst van de stad begint nu. Niet alleen met grote gebaren, maar juist door met kleine ingrepen op korte termijn wordt de City Lounge meer zichtbaar op straat. Het gaat om korte termijn acties, met een lange termijn impact. En experimenten kunnen tegelijkertijd ook bijdragen aan het halen van (middel-)lange termijndoelen die de gemeente voor de Binnenstad heeft. Door bijvoorbeeld een weekend een straat af te zetten en ruimte te geven aan de gebruikers. Of met behulp van houten pallets op het formaat van een parkeerplaats plaats te maken voor terrassen. Daarmee wordt zichtbaar hoe een straat ook gebruikt kan worden, waarbij een terras misschien wel aantrekkelijker is dan een geparkeerde auto. Het voordeel van deze aanpak is dat het minder geld kost en tegelijkertijd meer draagvlak creëert. Overigens moet tijdelijkheid niet worden gezien als een tijdelijke werkwijze vanwege (tijdelijk) gebrek aan investerend vermogen, maar als een nieuwe manier om de stad te ontwikkelen: samen maken we stad. Experimenten zijn een goed instrument voor het verlevendigen van de Binnenstad. Het kan helpen bij een tijdelijke invulling van een plek, als middel in de transformatieopgave in de Binnenstad. Maar ook kan het op een baanbrekende manier bijdragen aan het uitvoeren van gevoelige of grote vraagstukken in de Binnenstad. Want als het experiment mislukt is dat geen probleem, het was immers maar een test. Slaagt het experiment, dan kan er een nieuwe permanente situatie ontstaan. PARK(ing) day was hiervan een goed voorbeeld. En zo is dit ook al ingezet bij het het ruim baan geven aan terrassen en het weghalen van parkeerplekken waar het kan. Omdat dit een gevoelig onderwerp is, is het verstandig om eerst maar eens wat dingen uit te proberen. 22 EXPERIMENT TERRASVLONDERS 23

13 Samen SAMEN stad STAD maken MAKEN De afgelopen periode is er op een vernieuwende manier gewerkt aan de Binnenstad. Er zijn gebiedsontwikkelingen opgestart die samen met de stakeholders in het gebied zijn uitgewerkt (denk hierbij aan Hoboken Partners en het Lijnbaanakkoord). Dit gebeurt ook bij verschillende projecten in de Binnenstad, zoals Klein en Fijn. Verder zijn er steeds meer ondernemers of burgers met goede initiatieven waar de stad ruimte aan wil geven. Hiermee kan Rotterdam uitgroeien als laboratorium voor maatschappelijke innovaties. Met de teruglopende financiële middelen en de veranderde rol van de gemeente komt het accent steeds meer te liggen op het benutten van investerend en organiserend vermogen van ondernemers, investeerders en burgers in de Binnenstad. Dit vraagt om nieuwe vormen van samenwerking waarbij iedere partij zijn verantwoordelijkheid pakt. Dit is niet meer primair het domein van de overheid. Deze nieuwe vormen van samenwerking zijn al in gang gezet. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop Rotterdam Partners werkt aan de Binnenstad. Of zoals partijen als het Maritiem Museum, het Havenbedrijf Rotterdam, Maasstede, Havensteder, Hogeschool Rotterdam, het Mainport Hotel en de gemeente samenwerken aan de ontwikkeling van het Maritiem District. We ook aan het verbeteren van het imago van de Binnenstad. Dit is meer dan alleen citymarketing; het vergroten van het gevoel van gastvrijheid en de leesbaarheid van de stad leveren ook een belangrijke bijdrage aan een positief imago. Samen maken we dus de stad. Samen met de stakeholders, maar ook samen met de gebruikers. Dus ook met de bewoners, werknemers, studenten, shoppers, forensen, cultuursnuivers en de meer dan gasten die jaarlijks overnachten in de Binnenstad. Hoe is de samenwerking tussen stad en stadhuis te vergroten? Een nieuw interactief digitaal platform biedt hiervoor kansen. Juist de mensen die de stad dagelijks gebruiken weten wat er speelt en kunnen met ons meedenken en -werken. Zij zijn meestal niet degenen die deelnemen aan ronde tafel gesprekken. Maar een heel groot deel is wél actief op de verschillende social media. Sinds begin 2014 is vanuit de Binnenstad al ingezet op het activeren van het Facebook- en Twitteraccount. Met resultaat. Waar we begin dit jaar nog 4600 facebook likes hadden, is dit inmiddels uitgegroeid tot meer dan Een groot deel van de fanbase is ook actief, er vindt veel interactie plaats op een positieve manier. Laten we als Rotterdam pionier zijn en op interactieve manier verder werken aan de City Lounge

14 BINNENSTADSKWARTIEREN I Oude Westen Rotterdam Centraal District EMC/Hoboken Lijnbaankwartier/ Coolsingel Cool Scheepvaartkwartier Laurenskwartier Maritiem District Kop van zuid 26 27

15 II SAMENVATTING INZICHTEN Benadrukken eigenheid Durf te kiezen voor typisch Rotterdamse kenmerken. Deze bepalen de kracht van de binnenstad en zijn het gezicht naar buiten toe. Modern decor Podium: stad op ooghoogte Wederopbouw en hoogbouw Architectuur Binnenstad aan het water Rivieren en havens Zichtbaarheid en gebruik Routes en plekken Identiteit Evenementen en festivals Leesbaarheid Urban, jong, sub en divers Motieven van gebruikers Bewoners, werkenden en bezoekers gebruiken de Binnenstad op hun eigen manier. Uitgaan van hun motieven voor het gebruik van de ruimte maakt belevingsmaatwerk mogelijk. Bezoekers Dé bezoeker bestaat niet Motieven als leidraad Gastvrij Bewoners Uitgaan van beleving Gemene deler: voorkeur voor stedelijkheid Werkenden Het nieuwe werken Kwaliteit buitenruimte Noodzaak tot verbeteren leesbaarheid De binnenstad van Rotterdam is de moeite van het ontdekken waard. Aangenaam verblijven in de stad valt samen met je er thuis voelen. Weten waar je bent, waar je heen gaat en hoe je daar komt. Leesbaarheid van de stad inzichtelijke structuur is essentieel voor wie de binnen stad wil leren kennen. Een langer verblijf en hogere bestedingen zijn het resultaat. A-typische Binnenstad Geen intrinsieke stedelijke kenmerken Hierdoor nog belangrijke om goede routes en plekken te hebben Gastvrij Start bij brandpunten in Binnenstad Wayfinding gekoppeld aan motieven Gebruiker centraal Consistentie in communicatie en beeld Verkeer Verander mindmap Vier de vreugde van het fietsen Gebruiker centraal Focus op fiets en voetganger Sharing De principes van sharing economy beïnvloeden het gebruik van de Binnenstad. Publieksstromen veranderen, de fysieke ruimte krijgt er functies bij. Flexibel werken in wisselende omgevingen Gemengde functies: restaurant als werkplek of als winkel Delen krant, gereedschap, eten, etc. Verkeersruimte Gedeelde ruimtes (shop in shop bijvoorbeeld) Bike- en carsharing Levert traffic op en hiermee levendigheid

16 Nieuwe initiatieven Verdichting van de stad is nodig om de groei van bevolking en het aantal werkenden op te vangen. Het vergroot bovendien haar aantrekkelijkheid. Behalve extra stenen kunnen transformatie en programmering bijdragen aan die gewenste verdichting. Het uitgangspunt daarbij is dat Rotterdammers zelf de stad maken! Nieuwbouw Meer aandacht klein en fijn bouwen Grootschalige programma s zullen blijven Transformatie Klushuizen Leegstand Tijdelijkheid en experiment Acupunctuur Kleine acties die bijdragen aan groter doel Samen Buurt bestuurt Collectief particulier opdrachtgeverschap Gebiedsontwikkelingen 30 31

17 MEER INFO: facebook.com/rdambinnenstad twitter.com/rdambinnenstad praat mee via #binnenstad010 of mail naar 32