BIJLAGEN ALGEMEEN. Bijlagen van het verkennend onderzoek naar de te realiseren jachthavenvoorzieningen in het project Holwerd aan Zee.

Transcriptie

1 BIJLAGEN ALGEMEEN Bijlagen van het verkennend onderzoek naar de te realiseren jachthavenvoorzieningen in het project Holwerd aan Zee. Je kunt de dijk niet doorbreken door alleen maar naar het water te staren Auteur : Jasper Kuijpers Studentnummer : Opdrachtgever intern : Kenniscentrum NoorderRuimte Opdrachtgever : Hans Revier Docentbegeleider : Nella Nuis Datum : Versie : 1.0

2 BIJLAGEN ALGEMEEN Bijlage 1 Ingrepen Holwerd aan Zee... 3 Bijlage 2 Ontwerp (jachthavenvoorzieningen) Holwerd aan Zee Bijlage 3 Criteria eco-label de Blauwe Vlag Bijlage 4 Haventypologieën à la Carte Bijlage 5 De ideale charterhaven Bijlage 6 Impressies geadviseerde planvorming Bijlage 7 Enquête voor inwoners van Holwerd

3 BIJLAGE 1 INGREPEN HOLWERD AAN ZEE De ingrepen die in het haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015) aan bod komen, worden hieronder nader besproken aan de hand van het ontwerp (Adema) dat momenteel is gemaakt 1. De ingrepen komen aan bod in opeenvolging van Werelderfgoed de Waddenzee tot aan het achterland van Holwerd. 1) Toegangsgeul vanaf het wad Figuur 1 Toegangsgeul de Waddenzee (Adema) De mogelijke vaargeul vanaf het Wad door de kwelder richting Holwerd is hierboven weergegeven. In het plan wordt deze vaargeul als belangrijk gezien, omdat dit de toegangsgeul naar het achterland van Holwerd wordt. Deze vaargeul zal vanaf de kop van de veerdam in het verlengde van de huidige vaargeul naar Ameland aangelegd worden. Met de huidige vaargeul wordt de geul aangeduid waarin de veerdienst momenteel vaart richting Waddeneiland Ameland. In de brede, groene multifunctionele dijk zal een schutsluis ervoor moeten zorgen dat het water vanaf het achterland richting de Waddenzee goed afgevoerd wordt en vice versa. Hiermee zal de aanslibbing verminderd worden, omdat de vaargeul door deze manier van water afvoeren goed schoongespoeld wordt. Door de grote stroming van het af te voeren water zal de afzetting van het slib in de vaargeul buitendijks minimaal zijn. De afzetting van slib binnendijks heeft wel enige aandacht nodig bij deze situatie. Doordat er ook slib afgezet wordt in de vaargeul binnendijks, zal de passeerbaarheid van vaartuigen niet vergemakkelijkt worden. Dit betekent dat er in de binnendijkse vaargeul wel gebaggerd zal worden. 1 Dit ontwerp is bijgevoegd in bijlage 2 Ontwerp Holwerd aan Zee 3

4 2) Een dijkdoorbraak met schutsluis Figuur 2 Dijkdoorbraak met schutsluis (Adema) Door een doorsteek in de zeedijk te maken zal er een verbinding met het achterland van Holwerd tot stand komen. Bij deze doorsteek is een schutsluis in de dijk noodzakelijk. Dit is een sluis met een afsluiting aan twee kanten om vaartuigen te kunnen schutten (Encyclo, 2016). Schutten betekent dat het zeewater niet direct het buffermeer instroomt, maar dat het tegengehouden wordt in de sluis. Het wordt ook wel de boezem genoemd; een tijdelijke opslagplaats voor het overtollige water (Encyclo, 2016). Een schutsluis kan bediend worden door een sluiswachter. In grotere sluizen kan het schutten automatisch gebeuren, maar omdat in HaZ de hoogte van de waterstand een steeds veranderend proces is, is een automatische schutsluis niet mogelijk. Het schutten gebeurt wanneer de waterstand in het buffermeer te hoog of te laag is. Bij een te hoge of lage waterstand zal er dus niet geschut kunnen worden. De werking van dit buffermeer wordt in de paragraaf hieronder uitgebreid besproken. Door het vermengen van zoet en zout water (zoet vanaf het binnenwater en zout vanaf de Waddenzee) en de indringing van slibrijk wadwater slaat er slib rondom de schutsluis neer. Deze afzetting vindt plaats, omdat er een aantal keer per dag geschut wordt waarbij vaartuigen het nodige slib meenemen (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015). Het voordeel van deze schutsluis is dat het mogelijk wordt om vanaf de Holwerder Vaart (achterland van Holwerd) de Waddenzee op te varen en vice versa. Vaartuigen op de Waddenzee hoeven niet langer droog te vallen op het wad, maar kunnen een binnendijkse/buitendijkse jachthaven van Holwerd als uitvalbasis kiezen. Een ander voordeel van deze sluis is dat er de mogelijkheid ontstaat om vanaf de Holwerder Vaart een rondje te varen via Holwerd naar de Waddenzee. Een voorbeeld van een vaartocht is via de Waddenzee naar het eiland Ameland of één van de andere Waddeneilanden. 4

5 3) Buffermeer met getijdenwerking Figuur 3 Buffermeer met getijdenwerking (Adema) Het buffermeer moet ervoor gaan zorgen dat het dorp Holwerd spreekwoordelijk weer aan zee komt te liggen. Het dorp komt namelijk niet direct aan het Werelderfgoed de Waddenzee te liggen, omdat er nog een schutsluis de waterhuishouding gaat regelen. Doordat het zoute water vanaf de Waddenzee via de schutsluis het achterland van Holwerd bereikt en het gemengd wordt met het zoete water uit de wateren van het achterland, ontstaat er een zoet/zout waterverbinding. Deze combinatie is speciaal te noemen, omdat er verder in Nederland geen gebieden zijn met een situatie waarbij het zoete en het zoute water met elkaar mengen. De doorsteek in de zeedijk zal de verbinding met het achterland tot stand brengen. Deze verbinding biedt veel mogelijkheden voor recreatie en toerisme. In het huidige ontwerp voor het project HaZ dat gemaakt is door Adema Architecten (Adema) zijn aspecten terug te vinden die de recreatie en het toerisme moeten stimuleren zoals een boulevard, jachthavenvoorzieningen, een recreatiepark en enkele terpen. De terpen in het ontwerp zijn bedoeld als kleine eilandjes waar toeristen kunnen recreëren in mogelijk te realiseren vakantiebungalows. > Baggeren van de vaargeul Om de huidige vaargeul Ameland open te houden is het noodzakelijk om te baggeren. De kosten van deze baggerwerkzaamheden nemen jaarlijks toe. Er wordt ook wel gesproken over dat het baggerbezwaar groeit (Vellinga, P., Sas, H. et al., 2015). Dit heeft te maken met de morfologische ontwikkelingen in het gebied, waardoor de natuurlijke omvang van de huidige vaargeul steeds meer afneemt ten opzichte van de nautisch gewenste omvang (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015) De nautisch gewenste omvang is de breedte en diepte die de vaargeul dient te hebben voor de boot die momenteel naar Ameland vaart en andere vaartuigen die in de vaargeul varen. Met de morfologische ontwikkelingen in het gebied wordt bedoeld dat de natuurlijke elementen zoals het leven van planten en dieren in de geul ervoor zorgen dat de vaargeul steeds verder dichtslibt (Encyclo, 2016). Belangrijke voordelen van minder baggeren van de vaargeul zijn: minder verstoring van de natuur, zoals vogels en planten en minder vertroebeling van het water door het storten van het baggerslib op het Wad. Het slib uit de vaargeul wordt namelijk normaal gesproken op het wad 5

6 gestort, waardoor het zeewater erg vertroebelt. Doordat er minder zonlicht doordringt in het vertroebelende zeewater, kan het leven van vissen en organismen in het zeewater afnemen. Concluderend uit het bovenstaande kan er dus gesteld worden dat meer baggerwerk tegen de werking van de natuur in gaat. Gezien de intensieve baggerwerkzaamheden (er wordt momenteel vrijwel continue gebaggerd) zullen het buffermeer en de schutsluis ervoor gaan zorgen dat het baggerbezwaar van de vaargeul afneemt. Geschat wordt dat de kering van de schutsluis een keer per maand dichtgezet wordt. Dit betekent dat sluisdeuren gesloten blijven, zodat het waterstand in het buffermeer stijgt. Bij laag water op zee (eb) worden de sluisdeuren geopend en zal het overtollige water in het buffermeer de Waddenzee instromen, wat een spoelfunctie zal hebben op de vaargeul naar Ameland. Door de sterke waterstroom vanuit het buffermeer zal het slib in de vaargeul weggespoeld worden. Het precieze effect van deze ingreep moet nog nader worden onderzocht, omdat er vanuit wordt gegaan dat het weggespoelde slib/zand bij het zogenaamde spuien weer terug de vaargeul in kan stromen. Spuien is het openzetten van de sluisdeuren zodat het overtollige water afgevoerd kan worden (Encyclo, 2016). Bij het spuien zal het slib dus terug de vaargeul instromen. Het verschil tussen het baggervolume in de huidige situatie en na de aanleg van een buffermeer is hieronder goed te zien: Figuur 4 Schatting van het baggervolume in de vaargeul (Vellinga, P., Sas, H. et al., 2015) In figuur 6 is de schatting van het toekomstige baggervolume in de vaargeul Holwerd-Ameland weergegeven. De paarse lijn geeft het verwachte baggervolume weer, de zwarte lijn het huidige baggervolume. De stippellijnen geven de onzekerheden aan (± 30% in het jaar 2030), aangezien er niet met zekerheid kan worden voorspeld wat het verwachte baggervolume in de toekomst wordt (Vellinga, P., Sas, H. et al., 2015). Met het baggervolume wordt hier bedoeld, het aantal kubieke meters bagger dat per jaar gebaggerd wordt uit de vaargeul. Verwacht wordt (Vellinga, P., Sas, H. et al., 2015) dat door de aanleg van het buffermeer een substantiële vermindering van het baggervolume ontstaat: een vermindering van tot kubieke meters per jaar. Dat is 6

7 ongeveer een vermindering van een derde van het huidige baggervolume. Het huidige baggerbezwaar ligt momenteel namelijk op kubieke meters per jaar. Toch wordt er verwacht dat op termijn van enkele decennia het baggerbezwaar weer gaat stijgen, gezien de verdergaande afzetting van slib en zand in de vaargeul. 4) Natuurontwikkeling Het project Holwerd aan Zee streeft niet alleen naar een economische ontwikkeling van het dorp, maar het optimaliseren van de ecologische verbinding tussen het Werelderfgoed de Waddenzee en het achterland van Holwerd is ook een belangrijke schakel in dit project. De verbinding tussen zoet water en zout water is speciaal; nergens anders in Nederland is er een situatie als die bij Holwerd gecreëerd zal worden. Door de verbinding van zoet en zout water ontstaat er een brakke waterverbinding en een brakke habitat. Een habitat is het leefgebied van nieuwe dier- en plantsoorten die ontstaan door menging van de twee soorten water (Encyclo, 2016). Deze habitats zullen zich zowel binnendijks als buitendijks gaan ontwikkelen. Binnendijks door het instromende zoute water vanaf de Waddenzee en buitendijks door het zoete water dat naar buiten stroomt vanuit het buffermeer. In het Waddengebied is er behoefte om deze zones te ontwikkelen, omdat het de ontwikkeling van macrofauna, vissen en vogels stimuleert. Macrofauna is een verzamelnaam voor in het water levende kleine dieren, zoals slakken, libellen en muggenlarven (Encyclo, 2016). Vervolgstudies moeten uitwijzen in welke mate de ontwikkeling van dergelijke brakke habitats mogelijk is en welke afwateringsmogelijkheden van zoet en zout water een optimale stimulans geven aan de natuurlijke habitats. Naast het ontwikkelen van de bovenstaande brakke habitats biedt het project Holwerd aan Zee ook kansen voor binnendijkse en buitendijkse vormen van natuurontwikkeling. Enkele voorbeelden hiervan zijn het verder ontwikkelen en uitbreiden van de kwelders, het ontstaan van broedeilanden voor wad- en weidevogels in de kwelders en de ontwikkeling van nieuwe plantsoorten (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015). 5) Dijkversterking Waterveiligheid is een begrip dat veel genoemd wordt binnen het project Holwerd aan Zee. Gezien de doorbraak in de dijk, zal de waterveiligheid van het achterland gewaarborgd moeten worden. In het haalbaarheidsonderzoek HaZ is er een voorstel gedaan om de huidige zeedijk op te waarderen en te versterken tot een multifunctionele groene Deltadijk. Deze dijk kan meer functies gaan vervullen dan alleen maar het garanderen van de waterveiligheid. Vrijkomende slib/zand dat uit het aan te leggen buffermeer komt zal tegen de dijk worden aangelegd zodat deze extra verstevigd wordt. Aangenomen wordt (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015) dat de dijk dan voor de komende honderd à tweehonderd jaar stevig genoeg is. Ook het slib dat bij baggerwerkzaamheden van de vaargeul overblijft kan in de multifunctionele dijk verwerkt worden. Door deze ingrepen kunnen nieuwe soorten flora en fauna zich gaan ontwikkelen in en op de groene Deltadijk. Naast het ontwikkelen van deze flora en fauna kan de dijk ook mogelijkheden bieden voor recreatie. Het moet toegankelijker worden voor toeristen. Men denkt zelfs aan recreëren en wonen op de multifunctionele groene Deltadijk. De haalbaarheid van deze plannen wordt momenteel door de noordelijke waterschappen (Van Loon- Steensma, JM, 2014) in samenwerking met het Wageningen University & Research Centre onderzocht (Wageningenur, 2014). 7

8 6) Gemaal Het gemaal is als mogelijke optie in het plan opgenomen. Een gemaal is een installatie die de waterstand in een waterschap op pijl houdt (Encyclo, 2016). In samenwerking met Wetterskip Fryslân kan het gemaal ontwikkeld en gebouwd worden in combinatie met een sluis en vispassage. Bij extreme neerslag heeft het gemaal als functie een goede waterstand voor het achterland te garanderen. Doordat er bij Holwerd naar alle waarschijnlijkheid verzilting gaat optreden, kan dit door de aanleg van een gemaal bestreden worden. Verzilting is het proces waarbij het zoutgehalte in het grond, bodem- en oppervlaktewater toeneemt (Encyclo, 2016). De bestrijding van de verzilting zal gebeuren door het afpompen van zowel zoet en zout water naar omliggende gebieden. Naast het gemaal zal de schutsluis aangelegd worden die hierboven uitgebreid aan bod is gekomen. Deze sluis zorgt voor het mogelijk maken van de vaarverbinding tussen de Holwerder Vaart en Werelderfgoed de Waddenzee. Momenteel is men aan het onderzoeken of het gemaal bij Holwerd haalbaar is en wat de voordelen hiervan kunnen zijn. > Opwaarderen aanvoerkanaal Holwerder Vaart Door het doortrekken van de Holwerder Vaart en het weer bevaarbaar maken van dit water wordt er een verbinding met de Friese Elfstedenvaarroute en daarmee de Friese Meren tot stand gebracht. Gezien de momenteel ontbrekende schakel van ongeveer twee kilometer gaat dit een belangrijke verbinding vormen tussen het Werelderfgoed de Waddenzee en het achterland van Holwerd. Met deze verbinding zal er dus een heel nieuw vaargebied tot stand komen; vanaf het Friese achterland naar het Werelderfgoed de Waddenzee. Dit is een grote meerwaarde voor het project Holwerd aan Zee, omdat de enige vaarverbinding met het achterland momenteel die bij Harlingen is. De Holwerder Vaart zal niet alleen doorgetrokken worden maar ook worden verbreed en uitgediept, zodat het voor een bredere doelgroep vaarders toegankelijk wordt om deze route te gaan bevaren. Bij deze ingrepen zal het aanleggen van natuurvriendelijke oevers een belangrijke rol gaan spelen (Holwerd aan Zee, z.d.). Natuurvriendelijke oevers zijn oevers waarbij rekening gehouden wordt met de ontwikkeling van natuur en landschap (Wikipedia, 2014). Ook het beweegbaar maken van een zestal bruggen is bij het verbinden van de Holwerder Vaart meegenomen in de planvorming. Deze beweegbare bruggen zijn van belang, omdat de Holwerder Vaart dan onderdeel kan worden van de Staandemastroute. Dit is een vaarroute die voor schepen met een staande mast gevaren kan worden via Dokkum, rond Leeuwarden naar Terherne. Holwerd kan in deze route een grote toevoeging zijn, gezien de verbinding met het Werelderfgoed de Waddenzee(Friese meren, 2016). 8

9 Figuur 5 Verbinding met de Holwerder Vaart (Adema) 7) Positieve economische ontwikkeling Een mogelijk positieve economische ontwikkeling van het dorp Holwerd wordt direct gerelateerd aan de ontwikkeling van recreatie en toerisme. Door de historische dorpskern van Holwerd te verbinden met een vaarverbinding naar het Werelderfgoed de Waddenzee, ontstaan er mogelijkheden voor toeristisch-recreatieve voorzieningen. Deze mogelijkheden worden hieronder verder besproken en uitgelegd. > Inbreiding en dorpsontwikkeling Door Holwerd te verbinden met het Werelderfgoed de Waddenzee en de (vaar)verbinding met het Friese achterland zal er een impuls voor de revitalisering van de dorpskern komen. Dit betekent dat de historische dorpskern van Holwerd levendiger moet worden, door herstructurering van het dorp. Bestaande vervallen gebouwen en huizen dienen weer opgeknapt te worden (Encyclo, 2016), dat inbreiding wordt genoemd (Encyclo, 2016). Het doel van de inbreiding en dorpsontwikkeling is het aantrekken van nieuwe doelgroepen zoals toeristen en nieuwe bewoners. Gebouwen en huizen die momenteel onbewoond zijn, zullen aantrekkelijk worden voor investeerders, beleggers en nieuwe bewoners. > Hotel Holwerd In het haalbaarheidsonderzoek HaZ (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015) komt Hotel Holwerd kort aan bod. Hotel Holwerd is een concept waarbij vervallen, leegstaande huizen en gebouwen, verbouwd en opgeknapt worden tot recreatiewoningen. Deze panden, gelegen in de historische dorpskern van Holwerd zullen gezamenlijk Hotel Holwerd gaan vormen. Het verbouwen en opknappen van deze panden valt onder de inbreiding van de dorpskern. Op dit moment wordt er door een studente Vastgoed & Makelaardij een afstudeeronderzoek verricht naar de haalbaarheid van Hotel Holwerd. > Binnen- en buitenjachthaven Zowel een binnen- en buiten jachthavenvoorziening zijn in het haalbaarheidsonderzoek HaZ (Haalbaarheidsonderzoek Holwerd aan Zee, 2015) opgenomen. Een buitendijkse haven in de buurt van de pier (locatie is niet exact bepaald) en een binnendijkse jachthaven richting het achterland van 9

10 Holwerd. Een derde voorziening om aan het vaste land te komen is de boulevard. Deze boulevard zal aantrekkelijk gemaakt worden voor toeristen, door terrassen aan het water te maken en ligplaatsen voor vaartuigen. > De pier De huidige pier dient momenteel als opstapplaats naar Waddeneiland Ameland en heeft een sobere uitstraling. Het is momenteel namelijk een plek waar men alleen vertrekt of aankomt vanuit Ameland en waar een grote parkeergelegenheid is. De pier kan worden opgewaardeerd tot een pier met een verblijfs- en belevingsplek. Daarnaast is deze gelegen in een uitgestrekt kwelderlandschap, waarbij vele kansen liggen om de beleving van het gebied en de pier te vergroten. Het doel hiervan is om de twee kilometer lange pier meer bij het dorp Holwerd te betrekken. De pier van Holwerd en het Waddeneiland Ameland zullen meer met elkaar verbonden moeten worden, zodat de beleving van de bezoekers van het Waddeneiland Ameland al op de pier begint. Door deze ingrepen biedt het voor het dorp Holwerd mogelijk de kans om zich toeristisch aantrekkelijker te maken onder de huidige bezoekers van het Waddeneiland Ameland. 10

11 BIJLAGE 2 ONTWERP JACHTHAVENVOORZIENINGEN HOLWERD AAN ZEE 11

12 BIJLAGE 3 CRITERIA ECO-LABEL DE BLAUWE VLAG Elke Nederlandse jachthaven kan zich bij het campagnesecretariaat van de Blauwe Vlag aanmelden om in aanmerking te komen voor de Blauwe Vlag. Na ontvangst van het ingevulde Blauwe Vlag aanmeldingsformulier wordt de jachthaven bezocht door een Blauwe Vlag inspecteur. Deze controleert of het geen in aanmelding is aangegeven ook in overeenstemt is met de werkelijkheid. Op basis van het aanmeldingsformulier en het inspectieresultaat, beslist de Nederlandse Blauwe Vlag jury op basis van onderstaande Blauwe Vlag criteria of een jachthaven bij de Internationale Blauwe Vlag jury wordt genomineerd. De Internationale Blauwe Vlag jury kent de vlag al dan niet toe. De toekenning is slechts voor een jaar. Bij toekennen van de vlag heeft de jachthaven het recht de Blauwe Vlag dat jaar te voeren zolang het aan de criteria blijft voldoen. Ook in het jaar van uitreiking vindt inspectie plaats op de naleving van de criteria. i = verplicht g = aanbeveling CRITERIA MILIEUEDUCATIE EN INFORMATIE 1. De gebruikers van de jachthaven wordt milieu-informatie over nabijgelegen kwetsbare land en waternatuurgebieden verstrekt (i) 2. De milieuvriendelijke gedragscode is in de jachthaven opgehangen (i) 3. Er is informatie over de Blauwe Vlag Jachthaven Campagne en/of de Blauwe Vlag Jachthaven criteria in de jachthaven opgehangen (i). 4. De jachthaven moet aan kunnen tonen dat de gebruikers en de medewerkers van de jachthaven op zijn minst drie milieueducatieve activiteiten worden aangeboden (i) 5. De individuele Blauwe Vlag voor booteigenaren wordt via de jachthaven aangeboden (i) MILIEUMANAGEMENT 6. Binnen het management van de jachthaven is een milieucommissie die toeziet op de implementatie en handhaving van het milieubeleid (g). 7. Er wordt een milieubeleid en plan in de jachthaven uitgewerkt. Het plan moet betrekking hebben op water, afval en energieverbruik, gezondheid- en veiligheidsaspecten en het gebruik van milieuvriendelijke producten wanneer deze verkrijgbaar zijn (i) 8. Adequate en duidelijk herkenbare, aparte containers voor de opslag van milieugevaarlijke afvalstoffen (verf, oplosmiddelen, schraapsel, antifoulings, batterijen, afvalolie, vuurpijlen). De afvalstoffen moeten worden verwerkt door een vergunninghoudend bedrijf en worden gestort bij een vergunninghoudende inrichting voor milieugevaarlijke afvalstoffen (i) herzien en vastgesteld door FEE in 2009 en van kracht per 2013 pagina 2 van 3 9. Adequate en goed beheerde vuilnisbakken en/of afvalcontainers. Het afval moet verwerkt worden door een vergunninghoudend bedrijf en worden gestort bij een vergunninghoudende inrichting (i) 12

13 10. De jachthaven beschikt over voorzieningen voor recycleerbare afvalstoffen, zoals flessen, blikjes, papier, plastic, organisch afval, enz. (i) 11. Er zijn voorzieningen voor het wegpompen van bilgewater in de jachthaven aanwezig (i) 12. Er zijn voorzieningen voor het leegpompen van vuilwatertanks in de jachthaven aanwezig (i) 13. Alle gebouwen en installaties moeten goed worden onderhouden en voldoen aan de nationale wetgeving. De jachthaven moet goed geïntegreerd zijn in de omringende natuurlijke en gebouwde omgeving (i) 14. Adequate, schone en duidelijk aangegeven sanitaire voorzieningen, met inbegrip van was - en drinkwatervoorzieningen. Gecontroleerde verwijdering rioolwater naar een vergunninghoudende rioolzuivering (i) 15. Indien de jachthaven beschikt over een reparatie - en waszone voor de boten, mag er geen verontreiniging in het rioolwaterzuiveringssysteem, het water, land of de omringende natuur van de jachthaven terechtkomen (i) 16. Bevordering van duurzaam transport (g) 17. In de jachthaven mag niet geparkeerd of gereden worden, behalve in speciaal daarvoor aangewezen zones (i) VEILIGHEID EN DIENSTEN 18. Adequate en duidelijk aangegeven reddings-, EHBO- en brandblusuitrusting. De uitrusting moet door de nationale autoriteiten goedgekeurd zijn (i). Tot de reddingsuitrusting behoren reddingstrappen en reddingsboeien. De verplichte afstand is binnen maximaal 200 meter tot reddings- en brandblusuitrusting, de aanbevolen afstand is binnen maximaal 100 meter (i) 19. In geval van verontreiniging, brand of andere ongelukken, moet de jachthaven over een rampenplan beschikken en er moeten veiligheidsinstructies in de jachthaven worden opgehangen. In verband met veiligheid meren schepen langs een kade altijd af met de boeg in de vaarrichting van de uitgang van de jachthaven (indien de jachthaven maar één in- en uitgang heeft) (i) 20. In de jachthaven zijn veiligheidsmaatregelen ter voorkoming van ongevallen duidelijk zichtbaar voor de bezoekers in een havenreglement (i) 21. Bij de aanlegplaatsen zijn elektriciteit en water beschikbaar, de installaties moeten in overeenstemming zijn met de nationale wetgeving (i) 22. In de jachthaven zijn gehandicaptenvoorzieningen aanwezig (g) 23. In de jachthaven is een plattegrond opgehangen waarop de locatie van de verschillende voorzieningen zijn aangegeven (i) 13

14 BIJLAGE 4 HAVENTYPOLOGIEËN À LA CARTE 14

15 15

16 16

17 BIJLAGE 5 DE IDEALE CHARTERHAVEN De ideale charterhaven Uit marktonderzoek is gebleken dat gasten aan boord steeds hogere eisen stellen aan het comfort op de schepen. Dit geldt uiteraard ook voor de havens waar zij komen. De gemiddelde leeftijd van de gasten is hoger dan een aantal jaar geleden. En met de vergrijzing stijgt ook de vraag naar meer comfort. Op basis van deze ontwikkelingen heeft de BBZ een omschrijving gemaakt van de ideale charterhaven. Aanlegmogelijkheden De kade moet voldoende sterk zijn voor schepen van 50 tot 200 ton. De gemiddelde lengte van de schepen is 30 meter, maar met tussenruimte om te manoeuvreren moet worden uitgegaan van meter. Het grootste schip is 70 meter lang, het kleinste is 20 meter lang. Voor de kade staat tenminste 2 meter water. De hoogte van de kade is 1 tot 1,5 meter. In het geval van getijde havens dienen er voorzieningen te zijn om van en aan boord te komen. Dit kunnen zogenaamde Rijntrappen zijn of drijvende steigers. Drijvende steigers verdienen, met het oog op de veiligheid, de voorkeur. Met name voor de motorpassagiersvaart en is het belangrijk om een loopplank uit te kunnen leggen in verband met het van- en aan boord gaan met een fiets. Ook door de 65+ gasten wordt een loopplank zeer gewaardeerd. Water Het gemiddelde waterverbruik aan boord van de charterschepen ligt veel lager dan aan de wal, maar toch wel 50 liter per persoon per dag. Als er eenmaal in de twee of drie dagen gebunkerd wordt, dan is dus 2 tot 3 ton nodig, die in 1-2 uur gebunkerd moeten kunnen worden. Ideaal is om per 5 schepen één watertappunt met een diameter van 1,5 te faciliteren. Om diefstal of besmetting met de legionella bacterie te voorkomen is er de overweging geen slang aan te bieden, maar hier een 1,5 snelkoppeling aan te bieden. De meeste schippers hebben zelf een slang aan boord. Elektra Het gebruik van elektriciteit neemt ook aan boord toe. De schepen kunnen deze behoefte dekken met behulp van aggregaten, maar dit is voor de andere havengebruikers en de omwonenden niet aangenaam. Daarom is walstroom belangrijk. In de ideale haven is er voor elk schip een 230 Volt -16 Ampère en zijn er ruim voldoende 400 Volt- 32 Ampère aansluitingen aanwezig. Betaling water en elektra Het standpunt van de BBZ was lange tijd dat stroom en water betaald moeten worden naar gebruik. Sommige schepen gebruiken nu eenmaal aanzienlijk meer dan andere schepen. Je kunt erover twisten of het duurzaam is, maar tal van havens maakt gebruik van stroom en/of water onderdeel van het havengeld. Reden hiervoor is de storingsgevoeligheid van de betaalapparatuur. De reparatiekosten liepen in sommige havens dusdanig op dat het eventuele meerverbruik daardoor gecompenseerd kon worden. De havens die de stroomkosten in de havengelden verwerkt hebben geven aan dat dit niet tot extra hoog elektriciteit/ waterverbruik geleid heeft. 17

18 Sanitair Aan boord van de meeste charterschepen zijn de sanitaire voorzieningen de laatste jaren zeer verbeterd. De wens naar kwalitatief goede voorzieningen op de wal is nog steeds aanwezig, met name voor de zeilende passagiersvaart, maar de behoefte aan kwantiteit neemt af. Vuilwater De regelgeving over vuilwater aan boord van charterschepen maakt vrij lozen van vuilwater van schepen tot 50 personen nog steeds mogelijk. Verwacht wordt echter dat de regelgeving aangescherpt zal worden. Vooruitlopend hierop zijn in drie havens (Lelystad, Enkhuizen en Terschelling) opvangfaciliteiten beschikbaar op de wal, waarbij via een vacuümpomp het vuilwater aan boord afgezogen wordt. Er is echter ook een ontwikkeling dat door de voortschrijdende techniek zuivering aan boord steeds eenvoudiger en betaalbaarder wordt. Afvalcontainers Voor huishoudelijk afval dienen er voldoende containers, glasbakken en papiercontainers geplaatst te worden. Deze zijn bij voorkeur ondergronds, hebben een ruime opening en zijn gebruiksvriendelijk. Een grotere opening dan gebruikelijk is gewenst, omdat aan boord van schepen vaak grote vuilniszakken gebruikt worden. Het scheiden van afval is ook aan boord steeds gebruikelijker. Gasten zijn gewend om afval te scheiden, dit willen zij ook aan boord doen. Voor schepen met een milieu keurmerk (Green Key) is dit extra belangrijk. Inname oliehoudend bilgewater en KCA De inname van oliehoudend bilgewater en KCA (klein chemisch afval) vanuit de beroepsvaart wordt gecoördineerd door de Stichting Scheeps Afvalstoffen Binnenvaart (SAB) in Rotterdam. Het SAB kan behulpzaam zijn bij vergunningverlening en het zoeken naar een exploitant. Vaak gaat dit in combinatie met een bunkerstation. Reserveren In het ideale geval is het mogelijk om te kunnen reserveren, zeker in havens met een beperkte capaciteit. WIFI Voor zowel de bemanning als de gasten wordt het steeds belangrijker om gebruik te kunnen maken van WIFI. Havens met een thuisvloot De gasten van de schepen moeten niet al te ver van de haven hun auto kunnen parkeren, bij voorkeur met de mogelijkheid tot bewaakt parkeren. Ook is het wenselijk dat de bussen of auto s vlakbij de schepen kunnen komen om de bagage te laden en te lossen. Ligging Voor een nieuw aan te leggen steiger geldt dat het ideaal is wanneer dit op loopafstand van het centrum is. 18

19 BIJLAGE 6 IMPRESSIE GEADVISEERDE PLANVORMING Jasper Kuijpers 19

20 BIJLAGE 7 ENQUÊTE VOOR INWONERS VAN HOLWERD Allereerst hartelijk dank voor uw deelname aan deze enquête. Het invullen van de vragenlijst zal enkele minuten in beslag nemen. De antwoorden in deze enquête zijn persoonlijk en er wordt vertrouwelijk omgegaan met uw gegevens. U helpt mij, maar zeker ook uzelf enorm met het invullen van deze vragenlijst, omdat er inzichtelijk wordt gemaakt wat de mening van de inwoners van Holwerd is met betrekking tot de te realiseren jachthavenvoorzieningen. Mijn naam is Jasper Kuijpers, wonend in de stad Groningen en student Facility Management aan de Hanzehogeschool. Momenteel volg ik mijn afstudeertraject bij Kenniscentrum NoorderRuimte, waarbij ik als Junior medewerker een afstudeeronderzoek verricht voor het project Holwerd aan Zee. Zoals u hebt kunnen lezen in de informatiebrief zijn er plannen om bij het project Holwerd aan Zee jachthavenvoorzieningen te realiseren. Dit zijn een aantal jachthavens met faciliteiten. Het onderzoek dat ik verricht is daarom gericht op de te realiseren jachthavenvoorzieningien die bij deze in het project Holwerd aan Zee. Tot zover een korte introductie over mijzelf en het project Holwerd aan Zee. Persoonsgegevens 1 Wat is uw geslacht? Man Vrouw 2 Wat is uw leeftijd? 20 tot 30 jaar 30 tot 40 jaar 40 tot 50 jaar 50 tot 60 jaar 60+ jaar 3 Hoelang bent u inwoner van Holwerd? 0 tot 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar 15 jaar of langer 4 Beschikt u over een eigen boot? Zo ja, kunt u het type boot aangeven? Ja, namelijk Nee 20

21 Jachthavens 5 In het huidige plan is er plek voor 4 jachthavenvoorzieningen. Twee jachthavenvoorzieningen buitendijks en twee jachthavenvoorzieningen binnendijks. Past dit aantal jachthavens in het plan voor Holwerd aan Zee? Ja Nee 6 Wat vindt u van het aantal jachthavens dat momenteel beschreven is in het plan? 1 jachthaven is acceptabel, namelijk buitendijks 1 jachthaven is acceptabel, namelijk binnendijks 2 jachthavens zijn acceptabel, één binnendijks en één buitendijks 3 jachthavens zijn acceptabel, één buitendijks en twee binnendijks 4 jachthavens zijn acceptabel, zoals hierboven is besproken. Anders, namelijk 7 Welke faciliteiten moeten volgens u aanwezig zijn in een binnendijkse jachthaven? Meerdere antwoorden zijn mogelijk. Toilet/douchegebouw Vuilwatervoorziening Oplaadpunt elektriciteit Schuine helling, voor het inlaten van een boot (Vis) Restaurant Tankvoorziening boten Bootverhuur Anders, namelijk 8 Welke faciliteiten moeten volgens u aanwezig zijn in een buitendijkse jachthaven? Meerdere antwoorden zijn mogelijk. Toilet/douchegebouw Vuilwatervoorziening Oplaadpunt elektriciteit Schuine helling, voor het inlaten van een boot (Vis) Restaurant Tankvoorziening boten Bootverhuur Anders, namelijk 9 Zijn er jachthavenfaciliteiten die u absoluut niet in het dorp Holwerd vindt passen? Ja, namelijk Nee 10 Wat vindt u van de verwachte toestroom toeristen/ watersporters die naar Holwerd komen? Leuk Niet leuk, ik zit niet te wachten op al die toeristen 21

22 Anders, namelijk De Blauwe Vlag is een internationale milieuonderscheiding, die jaarlijks wordt toegekend aan stranden en jachthavens die aan een campagne deelnemen en aangetoond hebben schoon en veilig te zijn. Ze moeten hierbij aan diverse criteria voldoen. 11 Zou het keurmerk De Blauwe Vlag passen binnen de doeleinden van het project Holwerd aan Zee? Ja Nee 12 Wat moet volgens u de uitstraling zijn van de jachthavenvoorzieningen? Luxe uitstraling Standaard uitstraling Maritieme uitstraling Anders, namelijk. 13 Moeten er ook faciliteiten aangeboden worden die de actieve vormen van watersport (kite-surfen, zeejakken, surfen) mogelijk maken? Ja Nee Deze vraag is alleen te beantwoorden als u bij vraag 12 Ja in heeft gevuld. 14 Welke vormen van watersport moeten er dan worden aangeboden worden? Meerdere antwoorden zijn mogelijk Kite-surfen Surfen (Zee) kajakken Anders, namelijk Heeft u nog opmerkingen of aanvullingen? Hartelijk dank voor het deelnemen aan deze enquête. De uitkomst van deze enquête wordt op de op de volgende inspraakavond van december 2016 gepresenteerd. Bij dezen bent u van harte uitgenodigd, om onder het genot van een hapje en drankje gezamenlijk met de inwoners van Holwerd te spreken en te discussiëren over de toekomstige plannen van de jachthaven(s) binnen het project Holwerd aan Zee. 22