PSYCHOLOGISCHE GESPREKSVOERING. Dirk-Jan Andriessen april 2013

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "PSYCHOLOGISCHE GESPREKSVOERING. Dirk-Jan Andriessen april 2013"

Christiana van der Velde
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 PSYCHOLOGISCHE GESPREKSVOERING Dirk-Jan Andriessen april 2013

2 Dirk-Jan Andriessen, Dirk-Jan Andriessen theoloog werkzaam als consultant en partner in TalentView VERTROUWENSPERSOON ONDERZOEKER DOCENT SUPERVISOR slides te downloaden via:

3 GESPREKSVOERING BIJ VERLIES EN ROUW Ondersteunen en begeleiden van cliënten bij het verwerven van een nieuw evenwicht, in gedachten, gevoel en gedrag. cliënten: breed scala van gewone, aanspreekbare mensen met allerlei vormen van verlies- of rouw ervaringen.

4 RELATIE EN DIMENSIES bewust cliënt vaardigheden voorkeuren en stijlen eigenschappen inhoud betrekkings niveau onbewust HV vaardigheden voorkeuren en stijlen eigenschappen

5 GEZINDHEID bewust 1. hoe wil ik met de ander omgaan? 2. welke technieken zet ik in? 3. welke belangen spelen mee? onbewust HV vaardigheden voorkeuren en stylen eigenschappen

6 GEZINDHEID ondersteunend 1. hoe wil ik met de ander omgaan? 2. welke technieken zet ik in? 3. welke belangen spelen mee? 1. mijn cliënt moet zelf leren oplossingen te kiezen voor zijn problemen, ik help nadenken 2. ik werk obv inzicht in de gevoels-, denken leefwereld van de cliënt 3. kans op identificatie met cliënt

7 Het hulpverleningsgesprek in fasen, per fase heeft de hulpverlener een andere rol fase 1 Probleemverheldering fase 2 Probleemnuancering fase 3 Probleembehandeling Vertrouwensfiguur Mededeelzame detective docent coach de fasen en rollen volgen elkaar logisch op, en bouwen op elkaar voort

8 Cognitief leerproces: nieuwe perspectieven & overzicht differentiatie Probleemverheldering integratie Probleemnuancering Probleembehandeling een hulpverleningsrelatie bestaat uit meerdere gesprekken en het probleem uit meerdere onderdelen/thema s: elk in eigen fase (cummulatie)

9 Mijn systeem is tot nu toe het beste wat ik had. Ik raak verward als dit verandert. Dit is mijn bewustzijn, zo denk ik, voel ik en doe ik. fase 1 Probleemverheldering vanuit referentiekader cliënt Vertrouwensfiguur duidelijkheid rust aandacht & begrip stimuleren tot praten houding: onvoorwaardelijke acceptatie richtinggevende aandacht Ik kies wat ik denk, ik differentieer en integreer op mijn manier. Ik begrijp dingen op mijn eigen manier. Ik wil wel anders denken, maar wat betekent dat voor mij? Geloof ik dat Ik wil het wel wel? anders doen, maar hoe? fase 2 fase 3 Probleemnuancering vanuit denkkader Probleembehandeling cliënt Mededeelzame detective docent Coach stelt vragen en geeft aan helpt anders te begeleidt bij het in waarom denken praktijk brengen zoekt naar beeld bij houdt rekening van nieuw gedrag denken en doen van met cognitief en traint indien cliënt vermogen en denkstijl nodig functionele diepte houding: houding: houding: transparantie tentatief = proberend stimulerend verkennende aandacht evaluatief

10 Gespreksvaardigheid: > deelvaardigheden: gedragseenheden > als gedrag oefenen in stukken en in gespreksvoering in nuttige opvolging samenvoegen > alledaags niet-effectief gedrag afleren

11 Basisvaardigheden 1. Luistervaardigheden (80%) > verhaal wordt verteld 2. Regulerende vaardigheden > het gesprek wordt gestuurd: doelgericht de hulpverlener is actief

12 Basisvaardigheden ( werkfase cliënt) 1. Luistervaardigheden a. niet-selectief > geeft cliënt de ruimte b. selectief > geeft richting, verdieping 2. Regulerende vaardigheden

13 Basisvaardigheden 1. Luistervaardigheden a. niet-selectief: > non-verbaal gedrag > verbaal volgen > gebruik van stiltes b. selectief 2. Regulerende vaardigheden

14 Basisvaardigheden 1. Luistervaardigheden a. niet-selectief: > non-verbaal gedrag > verbaal volgen > gebruik van stiltes 1. het verhaal stokt, cliënt weet het even niet uit te leggen cliënt vindt het moeilijk (emotioneel) om te bespreken cliënt weet niets meer te vertellen 2. cliënt is uitgepraat maar HV verwacht meer 3. cliënt is uitgepraat en HV weet het even ook niet... in geval van 3.: bespreken, congruent blijven als HV

15 Basisvaardigheden 1. Luistervaardigheden a. niet-selectief: b. selectief > Vragen stellen > Parafraseren van inhoud > Reflecteren van gevoel > Concretiseren > Samenvatten 2. Regulerende vaardigheden

16 Basisvaardigheden 1. Luistervaardigheden a. niet-selectief: b. selectief > Vragen stellen Open vragen 1. Open vragen over deelgebieden... (werk, relatie, etc.) 2. Open vraag over momenten... (vroeger, nu, toekomst) 3. Open vraag die aansluit op wat is gezegd 4. Open vraag over een nieuw onderwerp Gesloten vragen beperken cliënt, kunnen suggestief zijn, haal initiatief weg bij cliënt nut: om een gesprek op gang te brengen Waarom vragen: kunnen ter verantwoording roepen en weerstand oproepen

17 Luister-grondhouding Waardevrij aanhoren; je Zelf even vergeten; tentatief spreken; reflecteren; en zelf-controle dus: niet interrumperen of ingaan op niet relevante details of eigen ervaringen inbrengen

18 Basis vaardigheden 1. Luistervaardigheden 2. Regulerende vaardigheden 1. Openen van het gesprek 2. Begincontract sluiten 3. Terugkoppelen naar begindoelen 4. Situatie verduidelijken 5. Hard-op denken 6 Het afsluiten van een gesprek

19 SLIDES door: D.J. Andriessen 2013 (c) literatuur: Lang, G., & Molen, T.H. van der (2012). Psychologische gespreksvoering, een basis voor hulpverlening. Amsterdam: Boom Nelissen Egan, G.(2009). Deskundig hulpverlenen, een model, vaardigheden en methoden. Assen:Van Gorcum, hoofdstuk 2 Maes, J., & Jansen, E.(2010).Ze zeggen dat het over gaat, leven met rouw en verdriet, Antwerpen: Witsand

Vergelijkbare documenten

Psychologische gespreksvoering

Psychologische gespreksvoering Bij dit boek is extra educatief materiaal online beschikbaar. Op www.psychologischegespreksvoering.nl vind je extra mogelijkheden de stof uit dit boek te oefenen aan de hand