Toxische blauwalgen en dode honden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Toxische blauwalgen en dode honden"

Anna Maes
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Toxische blauwalgen en dode honden Tineke Burger RWS IJsselmeergebied 2 maart 2012 Incidenten met dode honden door blauwalgen in 2011 Voorjaar 2011 Phormidium in het IJmeer Najaar 2011 Microcystis in

1 Toxische blauwalgen en dode honden Tineke Burger RWS IJsselmeergebied 2 maart 2012 Incidenten met dode honden door blauwalgen in 2011 Voorjaar 2011 Phormidium in het IJmeer Najaar 2011 Microcystis in het Amstelmeer ANP 20 mei 2011, 17:58 Zwemverbod Almere na dood honden De provincie Flevoland heeft een zwemverbod ingesteld voor het Almeerderstrand bij Almere. Het verbod volgt op de dood van drie honden die in het IJmeer hadden gezwommen. Foto Uit autopsie blijkt dat de dieren een giftige stof in hun lichaam hadden. Metingen in het water hebben tot nu toe niets opgeleverd, maar de provincie neemt het zekere voor het onzekere. Er worden momenteel nieuwe monsters onderzocht, maar tot die tijd is zwemmen uit den boze. Op het strand staan borden om mensen te waarschuwen voor mogelijk gevaar. 2 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

2 Incident IJmeer april - 21 mei 18 mei mei 31 mei 4 honden gestorven en circa 10 honden ziek na zwemmen bij Strand Muiderberg, Almeerderstrand en Catamaranstrand symptomen wezen op neurotoxinevergiftiging melding ontvangen bij RWS klonten met Phormidium op Catamaranstrand relatief hoge concentraties anatoxine-a (neurotoxine) Phormidium en anatoxine-a in de maag van de pup 3 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Eigenschappen Phormidium en anatoxine-a Ander type blauwalg dan de gebruikelijke: Phormidium groeit op de waterbodem of aan waterplanten Uitzonderlijk hoge mate van toxiciteit (tot 290 µg/g natgewicht) 4 bolletjes van 1 gram met 150 µg anatoxine-a kunnen een hond van 10 kg doden Enkele publicaties van hoogtoxische blauwalgenmatten uit Frankrijk en Nieuw-Zeeland 4 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

3 Phormidium-mat onder water 5 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Aangroei aan waterplanten 6 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

4 Loslatende bol onder water en drijvende bollen op het water 7 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Klonten/bolletjes op het strand 8 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

Microscopische opname Phormidium 9 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Acties 2011 21/5 t/m 29/9 (dagelijks) geschouwd op Catamaranstrand, Almeerderstrand, Zilverstrand, Strand Muiderberg,

5 Microscopische opname Phormidium 9 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Acties /5 t/m 29/9 (dagelijks) geschouwd op Catamaranstrand, Almeerderstrand, Zilverstrand, Strand Muiderberg, Strand Naarderbos, en Stadstrand IJburg 4-6 keer geschouwd op de overige stranden (Oud-Valkeveen, Surfstrand Almere-Haven, Zwemstrand Almere-Haven) Onderzoek naar de bron van Phormidium Inspectie baggerwerkzaamheden 5 keer geruimd; materiaal opgeslagen in tank 10 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

Locaties IJmeer ivm toxische Phormidium 11 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Resultaten 2011 Wisselende hoeveelheden bolletjes en matten met Phormidium op wisselende locaties

6 Locaties IJmeer ivm toxische Phormidium 11 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Resultaten 2011 Wisselende hoeveelheden bolletjes en matten met Phormidium op wisselende locaties aangetroffen onbekend en onvoorspelbaar Op andere locaties (Oud-Valkeveen, Naarderbos, IJburg, Zilverstrand, Surfstrand Almere-Haven, Zwemstrand Almere-Haven) zijn geen bolletjes aangetroffen of ze bevatten geen Phormidium en zijn niet toxisch Oorsprong bolletjes niet 100% zeker Geen relatie met baggerwerkzaamheden gevonden Vanaf 23 juni ook een niet-toxische Phormidium 12 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

Resultaten monitoring 13 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Afschalen 2011 14 juli afschalen zwemverboden per 05-08-2011 waarschuwing, extra informatie via borden blijft frequentie

7 Resultaten monitoring 13 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Afschalen juli afschalen zwemverboden per waarschuwing, extra informatie via borden blijft frequentie monitoring 2 maal/week 18 augustus afschalen waarschuwing, extra informatie verwijderd frequentie monitoring 1 maal/week 29 september monitoring gestopt 14 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

8 Wat doen wij in 2012? Voorstel monitoring Vanaf 1 maart screening of toxische Phormidium weer opkomt Vanaf moment dat toxische Phormidium gevonden wordt, start de monitoring Monitoring en waarschuwingsniveau aangepast aan risico Waarschuwingsniveau sneller aanpassen Verder Zoeken naar de bron 15 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Incident Amstelmeer 2011 (bron Mike Lürling/Els Faassen, WUR) Sterfte van 3 honden na zwemmen in Amstelmeer nabij het Lutjesstrand (resp. 29 september en 1 oktober) Symptomen: braken, lethargisch, interne bloedingen, abdominale pijn, hematotoxisch beeld o.a. hepatotoxinevergiftiging WUR microscopisch onderzoek en toxineanalyses aan blauwalgen en braaksel van hond (5 oktober) Microcystis µg/l microcystine in het oppervlaktewater 3700 µg/l microcystine in het materiaal op het strand 133 µg/g microcystine in het braaksel 16 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

9 Verbeterpunten Verkorten tijd tussen incident en onderzoek Centraal meldpunt Groep van deskundigen Snelle analyse Eenduidige aanpak op plaats incident Volledigheid dossier Eenduidige aanpak Dierenartsen voorlichten Toegankelijk maken en archiveren van incidenten Eenduidige aanpak Goede afspraken 17 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Meldpunt incidenten met (hoogtoxische) blauwalgen Waarom Onvoldoende overzicht van het vóórkomen van hoogtoxische soorten Kennis en ervaring wordt niet gedeeld Onvoldoende kennis bij dierenartsen (en huisartsen?) over link tussen symptomen en blauwalgen Collegabeheerders worden onvoldoende snel geïnformeerd 18 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

10 Meldpunt toxische blauwalgen Wat doet het meldpunt Heeft kennis Adviseert beheerders en dierenartsen Stelt protocollen op hoe te handelen bij. Verwijst naar deskundigen Stelt resultaten snel on line beschikbaar aan collegabeheerders Archiveert incidenten Doet onderzoeksvoorstellen ism kennisinstituten Bereidt de markt voor op routinematig werk 19 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Meldpunt toxische blauwalgen Wie zitten er achter het meldpunt: Deskundigen ohgv microscopische analyse Organisaties met een snelle methode om toxines te meten Deskundigen ohgv effecten van toxines Deskundigen ohgv communicatie 20 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

11 Meldpunt toxische blauwalgen Wat doet het meldpunt niet: Gaat niet op de stoel van provincie of beheerder zitten Voert geen inspecties uit Betaalt geen onderzoek Geeft geen voorlichting aan publiek Gaat niet op de stoel van de markt zitten Doet geen routinematige analyses 21 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart 2012 Meldpunt toxische blauwalgen Haalbaar? Landelijk meldpunt lijkt moeilijk te realiseren gebruikmaken van bestaande meldpunten 22 Toxische blauwalgen in het IJmeer 2 maart

Vergelijkbare documenten

Verslag platformbijeenkomst Blauwalgen

Verslag platformbijeenkomst Blauwalgen Vrijdag 2 maart 2012, Waternet Amsterdam Ringtest Blauwalgen 2011: Ron van der Oost & Tjeerd Bruinsma (Waternet) Het huidige protocol voor de monitoring van blauwalgen