De diervoedersector haalt uit voorzorg voer voor melkvee terug om besmetting van boerderijmelk met aflatoxine uit te sluiten

Transcriptie

1 Communicatie aflatoxine Versie 1, 7 maart 2013 Uitgangspunten 1. TRUST FEED neemt de woordvoering op zich voor wat betreft vragen over diervoeders en de kwaliteit en veiligheid daarvan. Voor vragen over de volksgezondheid en de consequenties voor de zuivel wordt verwezen naar de NZO en de NVWA. 2. Op vragen over welke ondernemingen al of niet betrokken zijn bij gevonden hogere gehalten aan aflatoxine in boerderijmelk, gaan we niet in (geen naming & shaming ). Kernboodschap De diervoedersector haalt uit voorzorg voer voor melkvee terug om besmetting van boerderijmelk met aflatoxine uit te sluiten TRUST FEED, de organisatie waarin Nederlandse diervoederondernemingen samenwerken om de veiligheid van grondstoffen te waarborgen, roept alle aangesloten bedrijven op om voer voor melkvee terug te halen, waarin maïs uit Servië, Roemenië of Hongarije is verwerkt. Deze actie wordt genomen uit voorzorg, om te voorkomen dat boerderijmelk besmet raakt met aflatoxine. In enkele partijen maïs afkomstig uit Servië, Hongarije en Roemenië zijn in de afgelopen maanden verhoogde concentraties aflatoxine aangetroffen. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat in de melkveevoeders waarin deze maïs werd verwerkt de wettelijke normen worden overschreden, nemen de deelnemers van TRUST FEED het zekere voor het onzekere en worden deze voeders terug gehaald bij de melkveehouders en daarna uit de voedselketen verwijderd. Deze terughaalactie uit voorzorg volgt op een intensivering van maatregelen in de afgelopen maanden bij alle aangesloten diervoederondernemingen. Daarmee wordt zeker gesteld dat nu alleen maïs wordt verwerkt die minder aflatoxine bevat dan de wettelijke norm. 1

2 Questions & answers Wat is er aan de hand? 1. Wat is er aan de hand? Nederlandse diervoederleveranciers gaan uit voorzorg mengvoer voor melkvee terughalen waarin maïs uit Zuidoost-Europa (Servië, Hongarije, Roemenië) is verwerkt. Dit is onderdeel van een pakket aan maatregelen. 2. Wat is de aanleiding? In enkele partijen maïs afkomstig uit Servië, Hongarije en Roemenië zijn in de afgelopen maanden verhoogde concentraties aflatoxine aangetroffen. 3. Wat is aflatoxine? Aflatoxine is een gifstof die wordt geproduceerd door op zich onschuldige schimmels (Aspergillus flavus en Aspergillus parasiticus). Deze schimmel groeit op planten in warme, vochtige gebieden. Wanneer de plant en de schimmel te maken hebben met stress (extreme hitte en/of droogte), produceert de schimmel aflatoxine. Via de verwerking van besmette plantaardige producten, kunnen diervoeders besmet raken. 4. Waarom is dit een probleem? Bij melkkoeien kan aflatoxine via het voer (ten dele) in de boerderijmelk terechtkomen. Het gevaar voor besmetting van vlees en eieren is gering. 5. Is er melk besmet? Bij een aantal Nederlandse melkveebedrijven (tot 6 maart 4 bedrijven) is een te hoog gehalte aflatoxine in de boerderijmelk geconstateerd. 6. Verwacht u meer besmette bedrijven? Alle partijen in de keten nemen voorzorgmaatregelen om het probleem zo snel mogelijk op te lossen. We kunnen niet uitsluiten dat het aantal groeit. Volksgezondheid 7. Is er gevaar voor de volksgezondheid? Alle producten die de zuivelindustrie op de markt brengt, voldoen aan de wettelijke normen. We verwijzen voor vragen over dit onderwerp naar de NZO namens de zuivelindustrie. 2

3 Veehouderijbedrijf 8. Wat gebeurt er met boerderijmelk van bedrijven waar een te hoog gehalte aflatoxine is geconstateerd? Wanneer mogen deze bedrijven weer leveren? Indien de boerderijmelk positief wordt getest, worden de melkleveranties geblokkeerd tot uit monitoring blijkt dat de boerderijmelk weer voldoet aan de norm. Daarmee wordt de melk dus niet ter verwerking aangeboden. We verwijzen voor verdere vragen over dit onderwerp naar de NZO. 9. Melkveehouders telen vaak ook zelf maïs dat ze aan hun koeien voeren. Is dat dan ook gevaarlijk? Dat betreft snijmaïs, die in zijn geheel, dus korrel en blad/stengels, wordt ingekuild. Het is dus een heel ander product dan de maïs (korrels) die in mengvoer worden verwerkt. 10.Worden de koeien ziek? Nee, koeien worden niet ziek. 11.Worden alle Nederlandse melkveebedrijven op aflatoxine onderzocht? We verwijzen voor vragen over dit onderwerp naar de NZO. 12. Hoe gaat de recall in z n werk? Het geleverde voer wordt met zogeheten zuigwagens uit de silo s gehaald en de betreffende veehouderijbedrijven krijgen nieuw voer geleverd. Het teruggehaalde voer wordt vernietigd. 13.Welke veehouders komen in aanmerking voor recall? Alle veehouders die voer voor melkvee hebben ontvangen waarin maïs uit Servië, Roemenië en Hongarije is verwerkt. Partijen voer waarvan wordt ingeschat dat de kans op eventuele besmetting het grootst is, worden met voorrang teruggehaald. 14. Hoe worden veehouders geïnformeerd? Hoe weet een veehouder of er in zijn voer maïs uit de betreffende landen is verwerkt? De terughaalactie wordt georganiseerd door de diervoederleverancier, die op bedrijfsniveau kan nagaan wat de samenstelling van het geleverde voer is (tracking & tracing). De leverancier neemt contact op met zijn klanten voor de praktische afhandeling. 3

4 15. Hoe lang gaat deze actie duren? Bij het terughalen geeft de voerindustrie voorrang aan die bedrijven waar de kans het grootst is dat de betreffende maïs in het voer aanwezig is. De totale actie om al het voer waarin mogelijk deze maïs zit terug te halen, zal maximaal twee weken in beslag nemen. 16. Betekent dat, dat we nog 2 weken gevaar lopen als we melk drinken? Er zijn geen voeders met gehaltes aflatoxine boven de norm geleverd en melk komt uit een keten met meerdere controles, dus er is geen gevaar. Voor verdere informatie over melk en zuivel verwijzen we naar de NZO. Diervoederindustrie 17. Welke diervoederleveranciers hebben geleverd aan de bedrijven waar een verhoogd aflatoxine-gehalte in de boerderijmelk is geconstateerd? De diervoederindustrie werkt via TRUST FEED samen om de veiligheid van grondstoffen te waarborgen en heeft voor deze problematiek een gezamenlijke aanpak, die door alle deelnemende bedrijven wordt onderschreven. Het noemen van namen heeft daarbij geen toegevoegde waarde. 18. Welke maatregelen zijn tot nu toe genomen? - De diervoederindustrie is bekend met het verhoogde risico van maïs uit Zuidoost-Europa (Servië, Roemenië, Hongarije) en neemt al sinds november 2012 extra voorzorgmaatregelen in de vorm van extra bemonstering en analyses. - TRUST FEED adviseert sinds 19 februari geen maïs uit probleemgebieden te verwerken in voer voor melkvee. Sinds 2 maart geldt zelfs een verbod voor de deelnemers van TRUST FEED. - Nu blijkt dat toch op een aantal melkveebedrijven aflatoxine in de boerderijmelk is aangetroffen, is uit voorzorg besloten tot een recall van alle voeders waarin maïs uit de genoemde landen is verwerkt. 19. Waarom is de diervoederindustrie niet meteen gestopt met maïs uit die regio, toen bleek dat er een verhoogd risico was? In enkele partijen maïs afkomstig uit Servië, Hongarije en Roemenië zijn in de afgelopen maanden verhoogde concentraties aflatoxine aangetroffen. Er waren op basis van analyses van deze grondstoffen geen aanwijzingen dat in de melkveevoeders waarin deze maïs werd verwerkt de wettelijke normen werden overschreden. Nu blijkt dat in de praktijk er toch enkele gevallen zijn waarin boerderijmelk te hoge concentraties aflatoxine bevat, nemen de deelnemers van TRUST FEED het zekere voor het onzekere en worden deze voeders uit voorzorg terug gehaald bij de melkveehouders en daarna vernietigd. Daarbij worden partijen waarin de kans het grootst is dat er een besmetting kan zijn opgetreden, met voorrang teruggehaald. 4

5 20. Nu blijkt er toch een probleem. Hoe kan dat? We hebben de oorzaak ontdekt dankzij de intensivering van onze maatregelen. Tot nu toe werden controles uitgevoerd op basis van zogeheten aflaadanalyses, onderzoek van monsters die bij het afladen van een schip worden genomen. Zo n monster geeft een beeld van het gemiddelde van een hele scheepslading. Achteraf blijkt dat er in een aantal scheepsladingen uit genoemde landen haarden bestaan met een verhoogde concentratie. Gemiddeld hadden deze schepen 2 tot 6 ppb (parts per billion, delen per miljard) aflatoxine, ver beneden de norm van 20 ppb. Echter in sommige compartimenten bleken haarden voor te komen met een concentratie van 40 tot 60 ppb. 21. Hoe voorkomen we dit in de toekomst. Wat is er geleerd? De diervoederbedrijven hebben de controle op maïs uit probleemgebieden inmiddels geïntensiveerd. In aanvulling op de aflaadanalyses worden bij fabrikanten aan de poort ook monsters van binnenkomende partijen onderzocht. 22. Waarom een volledige recall, terwijl u zegt dat alle voeders voldoen aan de norm? Deze actie wordt genomen uit voorzorg, om te voorkomen dat boerderijmelk besmet raakt met aflatoxine. Dat nemen we serieus en we willen zo snel mogelijk maatregelen nemen uit voorzorg. We zouden de geleverde voeders eerst kunnen analyseren, maar dat kost teveel tijd en we willen snel handelen. Daarom halen we uit voorzorg alle voeders terug waarin maïs uit Hongarije, Roemenië en Servië is verwerkt, ongeacht het percentage maïs dat er in verwerkt is. 23. Zijn deze maatregelen afdoende? Ja. We voorkomen hiermee dat er voer aan koeien wordt verstrekt waarin wellicht maïs met een te hoog aflatoxinegehalte is verwerkt. Verder is de afgelopen weken de controle al verscherpt op maïs die door de diervoederbedrijven in diervoeders wordt verwerkt. 24. Wat gebeurt er met het teruggehaalde voer? Dat wordt uit de voedselketen gehaald en onder andere verwerkt in de energieopwekking. 25. Waarom stopt de diervoederindustrie uit voorzorg niet helemaal met het verwerken van maïs in voer voor koeien? Maïs is een belangrijk onderdeel voor gezonde voeding. De huidige bron van aflatoxine is duidelijk een regionaal probleem. Er is geen grond voor het weigeren van maïs uit andere gebieden. 5

6 26. Had dit voorkomen kunnen worden? Onze monitoringsystemen hebben in een vroeg stadium de verhoogde kans op aflatoxine in maïs uit Zuidoost-Europa gedetecteerd. We nemen nu eerst voorzorgsmaatregelen om het probleem op te lossen. In de evaluatie zullen we onder andere kijken naar mogelijke verbeteringen, zoals bijvoorbeeld mogelijkheden om op basis van weerberichten nog eerder te kunnen voorspellen dat er mogelijke risico s zijn. Aflatoxine kan namelijk vooral ontstaan bij hete en droge omstandigheden tijdens de teelt van maïs. 27. Wie heeft dit besluit tot recall genomen? TRUST FEED heeft het besluit genomen na overleg met de zuivelindustrie (NZO) en de brancheorganisatie Nevedi. 28. Wat kost dit allemaal en wie betaalt de rekening? We concentreren ons nu op de maatregelen die genomen moeten worden om problemen te voorkomen. De kosten zijn in principe voor de mengvoederindustrie en verzekeraars. 6