Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie
|
|
- Heidi Janssen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Chemie in druppels Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie
2 5 Oplosbaarheid van zouten + complexvorming 5.1 Oplosbaarheid van zouten en oplosbaarheidsproduct Een oplossing is een homogeen mengsel van twee of meer zuivere stoffen. De meerderheidscomponent noemt men het oplosmiddel, de minderheidscomponent de opgeloste stof. We noemen een stof oplosbaar in een oplosmiddel als ze volledig oplost in dit oplosmiddel bij een bepaalde temperatuur. De oplosbaarheid van een stof in een oplosmiddel is gelijk aan de maximale hoeveelheid die volledig oplost in een gegeven hoeveelheid oplosmiddel bij een bepaalde temperatuur (en druk). Een verzadigde oplossing is een oplossing waarin de stof niet verder oplost. Zouten worden dikwijls geclassificeerd als ofwel oplosbaar, ofwel onoplosbaar in water. Het woord onoplosbaar zout doet vermoeden dat dergelijke zouten helemaal niet oplossen in water, dit is echter niet het geval. Wanneer we waterige oplossingen van de oplosbare zouten zilvernitraat en natriumchloride mengen, ontstaat onmiddellijk een wit neerslag van het onoplosbare zilverchloride volgens: Ag + + Cl - AgCl (v) Mengen van een zilvernitraatoplossing en een natriumchlorideoplossing leidt tot de vorming van een wit neerslag van zilverchloride. Er ontstaat een verzadigde oplossing waarin opgelost AgCl in evenwicht is met vast AgCl. Wanneer echter de oplossing boven het neerslag nauwkeurig onderzocht wordt, dan stelt men vast dat deze zeer kleine hoeveelheden zilver (1+) en chloride (1-) ionen bevat (ongeveer 0,19 mg per 100 ml oplossing bij 25 C). We classificeren AgCl daarom als een weinig oplosbaar zout. In een verzadigde oplossing in zuiver water staan dergelijk weinig oplosbare zouten in evenwicht met hun dissociatieproducten. Dit evenwicht is een dynamisch evenwicht: de snelheid waarmee het zout oplost is even groot als de snelheid waarmee de ionen neerslaan: AgCl (v) Ag + + Cl - Voor dit evenwicht geldt een evenwichtsconstante K s, ook het oplosbaarheidsproduct genoemd:
3 K s = [Ag + ]. [Cl - ] De oplosbaarheid (symbool S) van AgCl is dan het aantal mol AgCl in oplossing gegaan per liter. Dit kan berekend worden als: S (van AgCl) = [Cl - ] = [Ag + ] = K S Voor AgCl, met K s = 1, bij 25 C, geldt dus dat de oplosbaarheid inderdaad klein is, maar niet 0. Op basis van het oplosbaarheidsproduct kun je berekenen of na mengen van twee oplossingen (volumes en concentraties gekend) een zout zal neerslaan of niet. Wanneer in een oplossing Ag + en Cl - samengebracht worden, moet het product van de concentraties van beide ionen, ook het ionenproduct genoemd, vergeleken worden met het oplosbaarheidsproduct KS: - In een onverzadigde oplossing is uiteraard het ionenproduct < KS. - In een oververzadigde oplossing (metastabiel) is het ionenproduct > KS en zal zoveel product neerslaan tot het ionenproduct gelijk wordt aan KS. Bv. 1 ml 2x10-1 mol/l AgNO3-oplossing wordt samengebracht met 1 ml 2x10-1 mol/l NaCl-oplossing. [Ag + ]0.[Cl - ]0 = 1x x10-1 = 1x10-2 > KS (= 1,8x10-10, zie tabel) Dit betekent dat AgCl zal neerslaan tot het ionenproduct gelijk wordt aan KS. Voor een onoplosbare verbinding met algemene formule M a X b geldt voor de oplosreactie: M a X b a M b+ (aq) + b X a- en is KS = [M b+ ] a [X a- ] b. in dit geval geldt: [ M b ] [ X a ] S a b Doorgaans worden zouten met een K s in de grootteorde 10-5 of kleiner als weinig oplosbaar beschouwd. In tabel 1 worden de oplosbaarheidsproducten gegeven van verschillende zouten, in het algemeen geldt dat hoe kleiner KS hoe minder oplosbaar het zout. Verschuiven van het evenwicht bij neerslagreacties: het gemeenschappelijk- ioneffect.
4 Wanneer aan bv. een verzadigde oplossing van PbCl 2(s) (K s = 1, ) een kleine hoeveelheid van een geconcentreerde Pb(NO 3) 2 oplossing wordt toegevoegd, zal lood(ii)chloride neerslaan tot het ionenproduct opnieuw gelijk is aan het oplosbaarheidsproduct van het evenwicht. Dit verschijnsel is een uitdrukking van het gemeenschappelijk-ioneffect dat stelt dat elk zout minder oplosbaar is in aanwezigheid van een gemeenschappelijk ion, een ion dat één van de componenten van het zout uitmaakt. Het gemeenschappelijk-ioneffect is een uiting van het principe van Le Chatelier. Toepassingen van neerslagreacties: Neerslagreacties worden in het dagelijks leven gebruikt om: - ionsoorten te verwijderen uit een zoutoplossing. Soms bevat een zoutoplossing een ongewenste ionsoort. Deze kan verwijderd worden door een zoutoplossing toe te voegen die een ionsoort bevat waarmee het ongewenste zout een weinig oplosbaar zout vormt. Door de ontstane suspensie te filtreren, wordt de neerslag uit de suspensie verwijderd (zie bijlage 2) - ionsoorten aan te tonen. Het is mogelijk om een ionsoort aan te tonen door een zoutoplossing toe te voegen die een ionsoort bevat waarmee het aan te tonen ionsoort een slecht oplosbaar zout vormt. Aan de hand van voorspellingen gebaseerd op een oplosbaarheidstabel kan worden bepaald of een ionsoort aanwezig is. - zouten te vormen. Als een zout niet verkrijgbaar is, is het mogelijk om met behulp van een neerslagreactie dat zout te produceren. Met de neerslagreactie van koper(ii)nitraat en natriumfosfaat kan bijvoorbeeld het slecht oplosbare koper(ii)fosfaat gemaakt worden. Ook een goed oplosbaar zout kan op die manier gevormd worden: als het geheel na de reactie wordt gefilterd en het residu wordt ingedampt, houdt men vast natriumnitraat over.
5 TABEL 1 Oplosbaarheidsproducten bij 25 C (KS) Chloriden Jodiden PbCl x 10-5 PbI 2 9,8 x 10-9 Hg 2 Cl x Hg 2 I 2 5,2 x AgCl Chromaten 1.8 x AgI 8.5 x Hydroxiden Ag 2 CrO x AgOH(Ag 2 O) 1,9 x 10-8 PbCrO 4 1,8 x Pb(OH) 2 1,4 x BaCrO 4 1,2 x Hg(OH) 2 (HgO) SrCrO x 10-5 Cu(OH) 2 Cd(OH) 2 Sn(OH) 2 3 x ,8 x ,2 x ,5 x Sulfiden Fe(OH) 2 4,9 x HgS PbS 2,0 x Fe(OH) 3 2,8 x ,0 x Mn(OH) 2 1,6 x Bi 2 S x Al(OH) 3 3,0 x CuS CdS Ag 2 S SnS FeS MnS NiS CoS ZnS 6,0 x Cr(OH) 3 2,0 x ,0 x Ni(OH) 2 5,5 x ,0 x Co(OH) 2 5,9 x ,0 x Zn(OH) 2 3,0 x ,0 x Ba(OH) 2 2,6 x ,0 x Sr(OH) x ,1 x Cd(OH) 2 7,2 x ,0 x Mg(OH) 2 5,6 x x Sulfaten Carbonaten BaSO x BaCO x 10-9 SrSO 4 3,4 x 10-7 SrCO 3 5,6 x CaSO 4 4,9 x 10-5 CaCO 3 3,4 x 10-9 PbSO 4 2,5 x 10-8 MgCO 3 6,8 x 10-6 Ag 2 SO x 10-5
6 5.2 Proeven Opstellen van een beperkte oplosbaarheidstabel, identificatie van kationen Explorerend onderzoek. Onderzoeksvaardigheden: -formuleren onderzoeksvraag -opstellen onderzoeksplan -uitvoeren: ordelijk en overzichtelijk werken en noteren, observeren, rapporteren -reflecteren: bruikbaarheid neerslagreacties voor kwalitatieve en kwantitatieve detectie van ionen. Situering Neerslagreacties worden o.a. gebruikt voor de identificatie van ionen. Door aan een oplossing van een onbekend zout een zoutoplossing toe te voegen die een ionsoort bevat waarmee een aan te tonen ion een slecht oplosbaar zout vormt, kan het onbekende kation worden geïdentificeerd. Hiervoor wordt een oplosbaarheidstabel geraadpleegd. Een oplosbaarheidstabel kan meer of minder informatie bevatten. De meeste eenvoudige geven enkel weer welke combinaties van anionen en kationen aanleiding geven tot een (weinig) (on)oplosbaar zout, andere geven extra informatie zoals de kleur van het ontstane neerslag, nog andere geven waarden van oplosbaarheidsproducten. Voor identificatie van kationen volstaat de meest eenvoudige tabel. In dit experiment ga je eerst een beperkte oplosbaarheidstabel opstellen. Je krijgt hiervoor verschillende oplossingen van oplosbare zouten ter beschikking. Stel een plan op om de tabel op te stellen, voer de proef uit en noteer je observaties. Maak een foto van je opstelling en integreer die in je verslag. Vergelijk je resultaten met de tabel met oplosbaarheidsproducten. Vervolgens krijg je een oplossing van een onbekend zout. De bedoeling is dat je, via neerslagreacties, het kation van het zout identificeert. Voer hierbij zo weinig mogelijk experimenten uit. Formuleer een onderzoeksvraag, voer de proef uit via druppelexperimenten. Maak op het einde van je proef een foto van je opstelling en integreer die in je verslag. Geef een antwoord op de onderzoeksvraag. Beschikbaar materiaal Druppelflesjes met volgende oplossingen: - 0,1 mol/l Ba(NO 3) 3 (aq) - 0,1 mol/l AgNO 3 (aq) - 0,1 mol/l Pb(NO 3) 2 (aq) - 0,1 mol/l CuSO 4 (aq) - 0,1 mol/l FeCl 3 (aq) - 0,1 mol/l NaCl (aq) - 0,1 mol/l KI (aq) - 0,1 mol/l Na 2SO 4 (aq) - 0,1 mol/l NaOH (aq) - 0,1 mol/l Na 2CO 3 (aq) - oplossing van onbekend zout. Glazen roerstaaf
7 Papieren doekjes (om op te ruimen) Inlegblad neerslagreacties
8 Bijlage 1: neerslagreacties toepassingen_van_neerslagreacties_1.html Neerslagreacties vormen binnen de chemie van de zouten een belangrijke rol. Op deze manier kunnen zouten gemaakt worden, maar het is zo ook mogelijk om opgeloste ionen uit water te verwijderen. Het laatste gebeurt o.a. in waterzuiveringsinstallaties. Maar ook in het gewone oppervlaktewater worden er soms neerslagreacties toegepast om andere euvels te bestrijden, zoals in de hieronder getoonde gevallen. wo 22 jun 2011, 17:02 Hardnekkige IJmeer zeer giftig blauwalg ALMERE - De hardnekkige blauwalg die het Almeerderstrand al een paar weken teistert, blijkt een zeer giftige variant te zijn die zelden voorkomt in Nederland. Dat zei een woordvoerder van de provincie Flevoland woensdag. Bij het strand geldt al bijna vier weken een zwemverbod en ook het strand aan de overkant van het IJmeer bij Muiderberg is verboden gebied. De zeer giftige variant kan dodelijk zijn voor kleine kinderen. Eerder stierven al enkele honden na een zwempartij in het meer. Bij een van de honden kon ook worden achterhaald dat de giftige blauwalg de doodsoorzaak was. Volgens de zegsman is de kans dat kinderen overlijden door de blauwalg kleiner, omdat zij minder water binnenkrijgen tijdens het zwemmen. Rijkswaterstaat heeft de afgelopen weken al een grote hoeveelheid van de bacterie geruimd, maar de blauwalg blijkt erg hardnekkig. De aangetroffen hoeveelheden zijn volgens de woordvoerder bovendien nog steeds zorgwekkend. Vorige jaar was het strandje van Dorregeest afgeladen / Archieffoto Opnieuw blauwalg bij Dorregeest Gepubliceerd op 26 augustus 11, 15:21 Laatst bijgewerkt op 26 augustus 11, 15:55 UITGEEST - Gelukkig is het momenteel geen zwemweer, want er is opnieuw blauwalg geconstateerd in het water bij oeverpark Dorregeest. De provincie Noord-Holland heeft ditmaal een waarschuwing afgegeven. Vorige keer was dat een negatief advies die halverwege de week werd opgeheven. Dit hield in dat iedereen afgeraden werd om er te gaan zwemmen. De waarschuwing geldt alleen voor kwetsbare groepen zoals jonge kinderen of ouderen. Andere zwemmers moeten alleen oppassen geen water binnen te krijgen, want blauwalg scheidt giftige stoffen af in het water. De waarschuwing geldt niet alleen voor Dorregeest, maar ook voor Zwaansmeer. Bron: Noordhollands Dagblad Bron: Telegraaf
9
Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie
Chemie in druppels Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie 6. Complexvorming 6.1 Reacties met complexvorming Transitiemetaalionen kunnen als lewiszuren interageren met zogenaamde "liganden"
Nadere informatieOEFENOPGAVEN VWO EVENWICHTEN
OPGAVE 1 OEFENOPGAVEN VWO EVENWICHTEN In een ruimte van 5,00 liter brengt men 9,50 mol HCl(g) en 2,60 mol O 2 (g). Na evenwichtsinstelling is 40,0% van de beginstoffen omgezet en is er Cl 2 (g) en H 2
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 5 Argentometrie bladzijde 1
Hoofdstuk 5 Argentometrie bladzijde 1 Opgave 1 Bereken met behulp van het oplosbaarheidsproduct de oplosbaarheid (g/l) in zuiver water bij kamertemperatuur, van: a CuBr K s = 5,2 x 10-9 CuBr Cu + + Br
Nadere informatieHans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie
Chemie in druppels Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie 4 Verschuiving van een chemisch evenwicht 4.1 Chemisch evenwicht Stikstofdioxide (NO 2) (roodbruin gas) kan omgezet worden tot
Nadere informatiePbSO 4(s) d NH 4Cl + KOH KCl + H 2O + NH 3(g) NH 4. + OH - NH 3(g) + H 2O e 2 NaOH + CuCl 2 Cu(OH) 2(s) + 2 NaCl
Hoofdstuk 11 Chemische reacties bladzijde 1 Opgave 1 De ionen die in water ontstaan: a NaCl Na Cl - b AgNO 3 Ag - NO 3 c (NH 4) 2SO 4 2 NH 4 SO 4 d KOH K OH - e NiSO 4 Ni 2 SO 4 Opgave 2 Schrijf de volgende
Nadere informatieWet van Behoud van Massa
Les 3 E42 Wet van Behoud van Massa In 1789 door Antoine Lavoiser ontdekt dat : De totale massa tijdens een reactie altijd gelijk blijft. Bij chemische reacties worden moleculen dus veranderd in andere
Nadere informatieOEFENOPGAVEN MOLBEREKENINGEN
OEFENOPGAVEN MOLBEREKENINGEN * = voor VWO Salmiak, NH 4 Cl(s), kan gemaakt worden door waterstofchloride, HCl(g), te laten reageren met ammoniak, NH 3 (g) 01 Wat is de chemische naam voor salmiak? 02 Geef
Nadere informatießCalciumChloride oplossing
Samenvatting door R. 1673 woorden 17 februari 2013 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Additiereactie Bij een reactie tussen hexeen en broom springt de C=C binding open. Aan het molecuul
Nadere informatieH4SK-H4. Willem de Zwijgerteam. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/66747
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Willem de Zwijgerteam 29 augustus 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/66747 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatiePROEFVERSIE HOCUS POCUS... BOEM DE CHEMISCHE REACTIE. WEZO4_1u_ChemischeReacties.indd 3
HOCUS POCUS... BOEM VERSIE PR O EF DE CHEMISCHE REACTIE WEZO4_1u_ChemischeReacties.indd 3 14/04/16 20:53 HOOFDSTUK 1 CHEMISCHE REACTIES EN FYSISCHE VERSCHIJNSELEN 1.1 Chemische reactie en fysisch verschijnsel
Nadere informatie20 aangeven dat de chemische evenwichtstoestand een
Decr. nr. C5 LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen 20 aangeven dat de chemische evenwichtstoestand een dynamisch evenwicht is waarbij de snelheid van de heen reactie gelijk is aan de snelheid van
Nadere informatie1 XIII. Oplosbaarheid
XIII. Oplobaarheid 1 3 4 Oploen van ionaire verbindingen in water: het oplobaarheidprodut 5 oploen: Ca (v) Ca (aq) - (aq) neerlaan: Ca (aq) - (aq) Ca (v) evenwihtintelling: Ca (v) Ca (aq) - (aq) verzadigde
Nadere informatieKristallisatie in snel tempo
Kristallisatie in snel tempo 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we op een snellere manier zoutkristallen maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Neutralisatiereactie: reactietype
Nadere informatieSamenvatting: Scheikunde H4 Reacties met zoutoplossingen. Don van Baar Murmelliusgymnasium Leerjaar
Samenvatting: Scheikunde H4 Reacties met zoutoplossingen Don van Baar Murmelliusgymnasium Leerjaar 2011-2012 Murmellius2014 www.compudo.nl/murmellius2014 Scheikunde H4: Reacties met zoutoplossingen Samenvatting
Nadere informatieHans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie
Chemie in druppels Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie 2 Oxidatie en reductie 2.1 Redoxreacties Een redoxreactie is een reactie waarbij elektronen uitgewisseld worden tussen reagentia.
Nadere informatieOpgave 1. n = m / M. e 500 mg soda (Na 2CO 3) = 0,00472 mol. Opgave 2. m = n x M
Hoofdstuk 8 Rekenen met de mol bladzijde 1 Opgave 1 n = m / M a 64,0 g zuurstofgas (O 2) = 2,00 mol (want n = 64,0 / 32,0) enz b 10,0 g butaan (C 4H 10) = 0,172 mol c 1,00 g suiker (C 12H 22O 11) = 0,00292
Nadere informatiePracticum Zouten 2 VMBO 4 Zouten Zoutoplossingen bij elkaar Slecht oplosbare zouten maken Ionen verwijderen Herkennen van een zout
Practicum Zouten 2 Niveau: VMBO 4 Onderdeel: Zouten Proeven: Zoutoplossingen bij elkaar Slecht oplosbare zouten maken Ionen verwijderen Herkennen van een zout 1 Proef 1 Zoutoplossingen bij elkaar Nodig:
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 15 Elektrochemie bladzijde 1
Hoofdstuk 15 Elektrochemie bladzijde 1 Opgave 1 Welke halfreactie kan men verwachten in de volgende gevallen? a Br ionen bij een positieve elektrode Br kan gemakkelijk elektronen afstaan, is dan reductor:
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9, 10, 11 Zuren/Basen, Evenwichtsconstanten
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9, 10, 11 Zuren/Basen, Evenwichtsconstanten Samenvatting door een scholier 1087 woorden 22 januari 2009 6 42 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Scheikunde
Nadere informatieHet is echter waarschijnlijker dat rood kwik bestaat uit Hg 2+ ionen en het biantimonaation met de formule Sb2O7 4.
Lyceum Oudehoven Hoefslag 4 4205 NK Gorinchem Schoolexamen Leerjaar: 4 Vak: Scheikunde Datum: 26-06-2013 Tijd: 13.00 14.30 uur Uitdelen: opgavenvellen + proefwerkpapier Toegestaan: rekenmachine, potlood,
Nadere informatieOefenopgaven ENERGIE, REACTIESNELHEID en EVENWICHT
Oefenopgaven vwo ENERGIE, REACTIESNELHEID en EVENWICHT OPGAVE 1 Happy en Fifax zijn merknamen van middelen die verstopte afvoeren weer ontstoppen. De inhoud van de verpakkingen blijkt te bestaan uit korrels
Nadere informatie(g) (g) (g) NH 3. (aq) + Cl - (aq)
OPGAVE 1 In onderstaand schema is het technische proces voor de bereiding van soda (natriumcarbonaat) weergegeven. De blokken 1, 2, 3 en 4 stellen reactorvaten voor. Door middel van pijlen is aangegeven
Nadere informatieHulpmiddelen: Binas T99, T40A. Hulpmiddelen: Binas T99, T40A
NAAMGEVING IONEN EINDBAAS A LEVEL 2 NAAMGEVING IONEN EINDBAAS C LEVEL 2 A Hoe heet het ion van broom met een lading van 1-? B Wat zijn de namen van de verschillende ijzer-ionen? C Hoe heet het ion van
Nadere informatieOnderzoekscompetenties. 3 de jaar. Hoe verlopen chemische reacties? A Tekst leerlingen: leerwerkboek
Onderzoekscompetenties 3 de jaar Hfdst 4 Hoe verlopen chemische reacties? A Tekst leerlingen: leerwerkboek Onderzoek: het behoud van atoomsoorten in een reactiereeks Werkmethode 1. Wat onderzoeken? Probleemstelling
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 5 Chemische reacties bladzijde 1 Opgave 1 Maak de volgende reactievergelijkingen kloppend: a C 3H 8O 2 4 O 2 3 CO 2 4 H 2O b P 4 5 O 2 6 H 2O 4 H 3PO 4 c 4 Al 3 O 2 2 Al 2O 3 d 2 Fe 3 Cl 2 2
Nadere informatieIn de natuur komen voor Cu en Cl respectievelijk de isotopen 63 Cu, 65 Cu en 35 Cl, 37 Cl voor.
Chemie Vraag 1 In de natuur komen voor Cu en Cl respectievelijk de isotopen 63 Cu, 65 Cu en 35 Cl, 37 Cl voor. Nuclide Nuclidemassa (u) 63 Cu 62,93 65 Cu 64,93 35 Cl 34,97 37 Cl 36,95 Wat is de verhouding
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: BASISCHEMIE voor het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 1
BASISCHEMIE het MLO ISBN 9789077423875, 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 14 Zouten bladzijde 1 Opgave 1 Van onderstaande zouten worden steeds waterige oplossingen samengevoegd. Welk slecht oplosbare
Nadere informatie30 ste Vlaamse Chemie Olympiade
Georganiseerd door de sectie Onderwijs & Opleidingen van de Koninklijke Vlaamse hemische Vereniging 30 ste Vlaamse hemie Olympiade 2012-2013 2 de ronde 20 februari 2013 1 eze toets bestaat uit 25 meerkeuzevragen
Nadere informatieInformatica. Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 1 Informatica Vraag 1.1 Beschouw onderstaand algoritme dat inwerkt op twee gehele getallen a en b. 1. Stel t=0 2. Herhaal zolang a < b 2.1 verhoog a met 2 2.2 verhoog b met 1 2.3 verhoog t met
Nadere informatieEXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 8 OPGAVEN
MAVO-4 I EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1973 MAVO-4 Woensdag 9 mei, 9.00 11.00 NATUUR-EN SCHEIKUNDE II (Scheikunde) OPEN VRAGEN Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit 8 OPGAVEN
Nadere informatieHoofdstuk 17 Redoxreacties
Hoofdstuk 17 Redoxreacties bladzijde 1 Opgave 1 Bepaal de oxidatiegetallen van alle atomen in: Waterstof H: altijd +1 Zuurstof O: altijd 2 Som ladingen steeds 0 a H 2O H: +1 O: 2 2 x +1 + 2 = 0 b SO 2
Nadere informatieBij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag?
Chemie Vraag 1 Bij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag? NaNO3-oplossing, AgNO3-oplossing en BaCl2-oplossing K2SO4-oplossing, (CH3COO)2Pb-oplossing
Nadere informatieBij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag?
Chemie Vraag 1 Bij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag? NH4Cl-oplossing, KOH oplossing en CuSO4-oplossing NH4NO3-oplossing, Na3PO4-oplossing
Nadere informatieWat is de formule van het metaalchloride waarin M het symbool van het metaal voorstelt?
Chemie Vraag 1 5,0.10-4 mol van een metaalchloride wordt opgelost in water. Er is 60 ml van een 2,5.10-2 mol.l -1 zilvernitraatoplossing nodig om alle chlorideionen neer te slaan onder de vorm van zilverchloride.
Nadere informatieWat is de formule van het metaalchloride waarin M het symbool van het metaal voorstelt?
Chemie Vraag 1 5,0.10-4 mol van een metaalchloride wordt opgelost in water. Er is 60 ml van een 2,5.10-2 mol.l -1 zilvernitraatoplossing nodig om alle chlorideionen neer te slaan onder de vorm van zilverchloride.
Nadere informatieEen reactie blijkt bij verdubbeling van alle concentraties 8 maal zo snel te verlopen. Van welke orde zou deze reactie zijn?
Hoofdstuk 19 Reactiesnelheid en evenwicht bladzijde 1 Opgave 1 Voor de volgende reactie: 4 NH 3(g) + 5 O 2(g) 4 NO(g) + 6 H 2O(g) blijkt onder bepaalde omstandigheden: S = 2,5 mol/l s. Hoe groot zijn:
Nadere informatieNATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE
NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van woensdag 5 januari 01 tot en met woensdag 1 februari 01 Deze voorronde bestaat uit 4 meerkeuzevragen verdeeld over
Nadere informatieNatuurlijk heb je nu nog géén massa s berekend. Maar dat kan altijd later nog. En dan kun je mooi kiezen, van welke stoffen je de massa wil berekenen.
Hoofdstuk 17: Rekenen in molverhoudingen 17.1 Rekenen aan reacties: een terugblik én een alternatief In hoofdstuk 11 hebben we gerekend aan reacties. Het achterliggende idee was vaak, dat je bij een reactie
Nadere informatieAugustus geel Chemie Vraag 1
Chemie Vraag 1 Men beschikt over een oplossing van ijzer(ii)nitraat met c = 3,00 mol/l en heeft voor een experiment 0,600 mol nitraationen nodig. Hoeveel ml van de oplossing dient men te gebruiken?
Nadere informatieOnderzoek 54. Aanwezigheid van calciumcarbonaat aantonen in een grondstaal
Onderzoek 54. Aanwezigheid van calciumcarbonaat aantonen in een grondstaal 1. Onderzoeksvraag Onder de schoenzolen van één van de verdachten werd aarde met een witte kleur gevonden. Bevat dit grondstaal
Nadere informatie2. Theorie. 2.1 Scaling
Wereldwijd zit er meer dan genoeg energie in de grond. Alleen al in de buitenste zes kilometer aardkorst zit 50.000 keer zoveel energie als in alle olie- en gasvoorraden ter wereld. [22] Hier wordt nog
Nadere informatieChemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten
Chemie: oefeningen zuren, hydroxiden en zouten Teken de structuurformule van salpeterigzuur HNO 2 en van salpeterzuur HNO 3 : Doevoor jezelf telkens ook de controles! Controles HNO 2 : - 2x6 e - (2 O)
Nadere informatieZouten versie
Zouten versie 16-02-2016 Je kunt bij een onderwerp komen door op de gewenste rubriek in de inhoud te klikken. Wil je vanuit een rubriek terug naar de inhoud, klik dan op de tekst van de rubriek waar je
Nadere informatievrijdag 2 maart :26:18 Midden-Europese standaardtijd H4 Zouten
H4 Zouten Vandaag Do Vr 4.1 4.2 theorie Maken t/m 11 Werken aan PO Planning Vragenuur molrekenen, bespreken vragen en opdrachten op aanvraag Zouten Hoge smeltpunten Geladen deeltjes 4.1 Inleiding PosiGeve
Nadere informatie25 ste Vlaamse Chemie-Olympiade 2008
25 ste Vlaamse Chemie-Olympiade 2008 Schiftingsproef 13 februari 2008 Je naam en voornaam: Je adres: De naam van je school: Het adres van je school: Je leerjaar: Aantal uur chemie dat je dit schooljaar
Nadere informatie29ste VLAAMSE CHEMIE OLYMPIADE EERSTE RONDE
Actieve steun Vlaamse Chemie Olympiade UAntwerpen K.U.Leuven K.U.Leuven Kulak UGent UHasselt VUB BNV KVCV VOB KBIN VeLeWe 29ste VLAAMSE CHEMIE OLYMPIADE EERSTE RONDE Sponsors 16 november 2011 Gewest Brussel
Nadere informatieLimonade namaken. 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we limonade namaken?
Limonade namaken 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we limonade namaken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Tannine: Tannine is een verzamelnaam voor bepaalde chemische verbindingen.
Nadere informatie1. Elementaire chemie en chemisch rekenen
In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden
Nadere informatieGegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt:
Chemie Vraag 1 Gegeven is volgende niet-uitgebalanceerde reactievergelijking waarin X de formule van een verbinding voorstelt: CS2 + X + KOH K2SO4 + K2CO3 + KCl + H2O De hoeveelheden (in mol) van de betrokken
Nadere informatieWie niet waagt, wie niet weet.
Wie niet waagt, wie niet weet. Materiaal 4 pionnen Spel bord Kaarten met vraagjes Dobbelsteen Spelregels: Dit spel is voor 2-4 personen De spelers gooien met de dobbelsteen, degene met het hoogste cijfer
Nadere informatie7.0 Enkele belangrijke groepen van verbindingen
7.0 Enkele belangrijke groepen van verbindingen 7.1 Oxiden Vrijwel alle elementen kunnen, min of meer heftig reageren met zuurstof. De gevormde verbindingen worden oxiden genoemd. In een van de voorafgaande
Nadere informatieOplossingen oefeningenreeks 1
Oplossingen oefeningenreeks 1 4. Door diffractie van X-stralen in natriumchloride-kristallen stelt men vast dat de eenheidscel van dit zout een kubus is waarvan de ribbe een lengte heeft van 5.64 10-10
Nadere informatieOEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO
OEFENTOETS Zuren en basen 5 VWO Gesloten vragen 1. Carolien wil de zuurgraad van een oplossing onderzoeken met twee verschillende zuur-baseindicatoren en neemt hierbij het volgende waar: I de oplossing
Nadere informatieRekenen aan reacties (de mol)
Rekenen aan reacties (de mol) 1. Reactievergelijkingen oefenen: Scheikunde Deze opgaven zijn bedoeld voor diegenen die moeite hebben met rekenen aan reacties 1. Reactievergelijkingen http://www.nassau-sg.nl/scheikunde/tutorials/deeltjes/deeltjes.html
Nadere informatie1. Elementaire chemie en chemisch rekenen
In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 6 Chemisch evenwicht bladzijde 1 Opgave 1 Hoe luidt de evenwichtsvoorwaarde voor de volgende evenwichtsreacties? [SO 3] 2 a 2 SO 2(g) + O 2(g) 2 SO 3(g) K = ------------------- [SO 2] 2 [O 2]
Nadere informatieAntwoorden. 3 Leg uit dat er in het zout twee soorten ijzerionen aanwezig moeten zijn.
Antwoorden 1 Hoeveel protonen, elektronen en neutronen heeft een ion Fe 3+? 26 protonen, 23 elektronen, 30 neutronen 2 Geef de scheikundige namen van Fe 2 S 3 en FeCO 3. ijzer(iii)sulfide en ijzer(ii)carbonaat
Nadere informatieOefenopgaven BEREKENINGEN
Oefenopgaven BEREKENINGEN havo Inleiding De oefenopgaven over berekeningen zijn onderverdeeld in groepen. Vet gedrukt staat aangegeven om wat voor soort berekeningen het gaat. Kies uit wat het beste past
Nadere informatieModule 2 Chemische berekeningen Antwoorden
2 Meten is weten 1 Nee, want bijvoorbeeld 0,0010 kg is net zo nauwkeurig als 1,0 gram. 2 De minst betrouwbare meting is de volumemeting. Deze variabele bepaald het aantal significante cijfers. 3 IJs: 1,5
Nadere informatieChocolade: de zilverspiegel
Chocolade: de zilverspiegel 1. Onderzoeksvraag oe reageert chocolade met Tollensreagens? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Redoxreacties+begrippen b. Materiaal + stoffen AgNO
Nadere informatieT8: Zoutoplossingen en Zuren en Basen
T8: Zoutoplossingen en Zuren en Basen 2009 Voorbeeldtoets maandag 25 januari 60 minuten NASK 2, 4 VMBO-TGK, DEEL A. H3: ZOUTOPLOSSINGEN 4 VMBO-TGK, DEEL B. H4: ZUREN EN BASEN Toets voor het vak Nask2.
Nadere informatie5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren of zwakke basen
Opmerking: We gaan ervan uit, dat bij het mengen van oplossingen geen volumecontractie optreedt. Bij verdunde oplossingen is die veronderstelling gerechtvaardigd. 5.4 ph van oplossingen van zwakke zuren
Nadere informatieKaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.
Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? KAlSO4 KAl(SO4)2 K3Al(SO4)2
Nadere informatieKaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.
Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? K3AlSO4 K3Al(SO4)2 KAl(SO4)2
Nadere informatie2 Concentratie in oplossingen
2 Concentratie in oplossingen 2.1 Concentratiebegrippen gehalte Er zijn veel manieren om de samenstelling van een mengsel op te geven. De samenstelling van voedingsmiddelen staat op de verpakking vermeld.
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 13 Redoxreacties bladzijde 1 Opgave 1 In de volgende halfreacties zijn de elektronen weggelaten. Zet zelf de elektronen erbij en vermeld of het deeltje geoxideerd of gereduceerd wordt. Links
Nadere informatie32 ste Vlaamse Chemie Olympiade
Georganiseerd door de sectie Onderwijs & Opleidingen van de Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging 32 ste Vlaamse Chemie Olympiade 2014-2015 2 de ronde 25 februari 2015 1 Deze toets bestaat uit 25 meerkeuzevragen
Nadere informatieConductometrie 1 R. Waarin [R] = Ω en [G]= Ω -1 = S (Siemens)
Conductometrie Conductometrie of geleidbaarheidsmeting is een van de elektrochemische analysemethoden. In de conductometrie wordt gekeken naar het gemak waarmee elektrische stroom door een oplossing geleid
Nadere informatieZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het HAVO. versie mei 2013
ZUREN EN BASEN Samenvatting voor het HAVO versie mei 2013 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Algemeen 3. Zuren 4. Basen 5. Het waterevenwicht 6. Definities ph en poh 7. ph BEREKENINGEN 7.1. Algemeen 7.2. Water
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1766 woorden 20 januari 2009 6,1 63 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 3.1: Inleiding: Zouten zijn stoffen die veel
Nadere informatiescheikunde oude stijl havo 2015-I
Snelle auto's 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: De molecuulformule C 7 H 12 voldoet niet aan de algemene formule voor alkanen: C n H 2n+2. Het mengsel bestaat dus niet uitsluitend
Nadere informatie26ste Vlaamse Chemie Olympiade 2008-2009
Georganiseerd door de sectie Cultuur en Popularisering van de Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging De Vlaamse Olympiades voor Natuurwetenschappen worden actief gesteund door: 26ste Vlaamse Chemie Olympiade
Nadere informatie1. Elementaire chemie en chemisch rekenen
In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden
Nadere informatieReacties en stroom 1
Reacties en stroom 1 Elektronenoverdracht (1) Een bekende reactie is: 2 Na(s) + Cl 2 (g) 2 NaCl(s) (oude notatie: Na + Cl - ) Hierbij is sprake van elektronenoverdracht. Dit kan als volgt worden voorgesteld:
Nadere informatie1. Elementaire chemie en chemisch rekenen
In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden
Nadere informatieMolariteit van zouten in water
Molariteit van zouten in water Introductie Open de volgende link: Molariteit zouten in water (cmp). Je verkrijgt de volgende simulatie. Het is de bedoeling dat je onderstaande opdrachten uitvoert met de
Nadere informatieOEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen
OEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen OPGAVE 1 01 Bereken hoeveel mmol HCOOH is opgelost in 40 ml HCOOH oplossing met ph = 3,60. 02 Bereken ph van 0,300 M NaF oplossing. 03 Bereken hoeveel
Nadere informatieCENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE. datum : donderdag 29 juli 2010
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE datum : donderdag 29 juli 2010 tijd : 14.00 tot 17.00 uur aantal opgaven : 6 Iedere opgave dient op een afzonderlijk vel te worden gemaakt
Nadere informatiekleurveranderingen en reactiesoorten met soda
kleurveranderingen en reactiesoorten met soda 1. Onderzoeksvraag Welke soorten reacties kunnen aangetoond worden met behulp van soda? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Gasvormingsreactie
Nadere informatieSCHEIKUNDE KLAS TITEL VAN HET BLAD
SHEIKUNDE KLS TITEL VN HET LD NMGEVING IONEN S LEVEL 2 Hoe heet het ion van broom met een lading van 1-? Wat zijn de namen van de verschillende ijzer-ionen? Hoe heet het ion van platina met een lading
Nadere informatieHoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph
Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph 6.1 Herhaling: zure en basische oplossingen Arrhenius definieerde zuren als volgt: zuren zijn polaire covalente verbindingen die bij het oplossen in water H +
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 t/m 4
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting door S. 1204 woorden 6 jaar geleden 6,2 11 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie H1 para. 1 Zintuigen gebruik je om waarnemingen te
Nadere informatieTF5 Scheikunde 4 VWO H 8 en H 9 16 juni 2011
TF5 Scheikunde 4 VWO H 8 en H 9 16 juni 2011 Deze toets bestaat uit 28 onderdelen. Hiervoor zijn in totaal X punten te behalen. Kalkwater Calciumhydroxide, Ca(OH) 2 (s) is matig oplosbaar in water. Als
Nadere informatieZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,.
PARATE KENNIS CHEMIE 4 e JAAR SCHEMA ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,. MENGSEL bestaat uit meerdere zuivere stoffen, de kooktemperatuur,
Nadere informatieEen stof heeft altijd stofeigenschappen. Door hier gebruik van te maken, kun je stoffen makkelijk scheiden.
Stoffen scheiden Schrijf bij elke proef steeds je waarnemingen in je schrift. Bij het doen van experimenten is het belangrijk dat je goed opschrijft wat je hebt gedaan, zodat andere mensen jouw experiment
Nadere informatie1 Algemene begrippen. THERMOCHEMIE p. 1
TERMOCEMIE p. 1 1 Algemene begrippen De chemische thermodynamica bestudeert de energieveranderingen en energieuitwisselingen bij chemische processen. Ook het voorspellen van het al of niet spontaan verloop
Nadere informatieFosfor kan met waterstof reageren. d Geef de vergelijking van de reactie van fosfor met waterstof.
1 Een oplossing van zwavelzuur en een oplossing van bariumhydroxide geladen beide elektriciteit. Wordt bij de zwavelzuuroplossing een oplossing van bariumhydroxide gedruppeld, dan neemt het elektrisch
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2.4, 4, 5.1 t/m 5.3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2.4, 4, 5.1 t/m 5.3 Samenvatting door een scholier 1619 woorden 9 oktober 2005 7,2 12 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Scheikunde, hoofstuk 1, 2.4,
Nadere informatieBerekening van de saturatie-index
Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Berekening van de saturatieindex Versie november 2018 WAC/III/A/011 Inhoud INHOUD 1 Doel 3 2 Toepassingsgebied 3 3 Werkwijze 3 3.1 Doel van
Nadere informatieSamenstelling van melk
Samenstelling van melk 1. Onderzoeksvraag Waaruit bestaat melk? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Mengsel: suspensie, emulsie Scheidingstechnieken Neerslagreacties b. Materiaal
Nadere informatieSCHEIKUNDE 4 HAVO UITWERKINGEN
SCHEIKUNDE 4 HAVO UITWERKINGEN Auteurs Tessa Lodewijks Toon de Valk Eindredactie Aonne Kerkstra Eerste editie Malmberg s-hertogenbosch www.nova-malmberg.nl 4 Zouten Praktijk Beton vragen 1 a Beton is een
Nadere informatieHoofdstuk 4 Kwantitatieve aspecten
Hoofdstuk 4 Kwantitatieve aspecten 4.1 Deeltjesmassa 4.1.1 Atoommassa De SI-eenheid van massa is het kilogram (kg). De massa van een H-atoom is gelijk aan 1,66 10 27 kg. m(h) = 0,000 000 000 000 000 000
Nadere informatieDit examen bestaat voor iedere kandidaat uit vier opgaven.
HAVO I EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1982 Donderdag 6 mei, 9.00-12.00 uur SCHEIKUNDE (OPEN VRAGEN) Dit examen bestaat voor iedere kandidaat uit vier opgaven. Aan dit examen wordt deelgenomen
Nadere informatieElektronenoverdracht (1)
Redoxreacties 1 Elektronenoverdracht (1) Een bekende reactie is: 2 Na(s) + Cl 2 (g) 2 NaCl(s) (oude notatie: Na + Cl - ) Hierbij is sprake van elektronenoverdracht. Dit kan als volgt worden voorgesteld:
Nadere informatieCursus Chemie 5-1. Hoofdstuk 5: KWANTITATIEVE ASPECTEN VAN CHEMISCHE REACTIES 1. BELANGRIJKE BEGRIPPEN. 1.1. Relatieve Atoommassa (A r)
Cursus Chemie 5-1 Hoofdstuk 5: KWANTITATIEVE ASPECTEN VAN CHEMISCHE REACTIES 1. BELANGRIJKE BEGRIPPEN 1.1. Relatieve Atoommassa (A r) A r = een onbenoemd getal dat de verhouding weergeeft van de atoommassa
Nadere informatieS S. Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo 140,71. Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle. Hoofdstuk 1 Atoombouw
Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle Hoofdstuk 1 Atoombouw Theorie 19 b 78,99 23,98504 10,00 24,98584 11,01 25,98259 24, 31 100 20
Nadere informatieWeer rioolwater1986-ii(i)
EXAMEN SCEIKUNDE VWO 1986, TWEEDE TIJDVAK, opgaven Weer rioolwater1986-ii(i) In rioolwater zijn veel organische verbindingen opgelost. Als voldoende zuurstof wordt toegevoerd, kunnen de meeste van die
Nadere informatieMens erger je niet: chemistry edition
Mens erger je niet: chemistry edition Behandelde leerstof: Het spel gaat over het thema: gedrag van stoffen in water. Inhoud: Het spel Mens erger je niet: chemistry edition bevat: - 1 spelbord - 1 dobbelsteen
Nadere informatieBijlage Paper 2 zouten, K.J Kramer ( ) 1. Lesplannen
Bijlage Paper 2 zouten, K.J Kramer (10314997) 1. Lesplannen 2. Leerlingenmateriaal 2.1 Experiment-voorschrift druppelpracticum zoutoplossingen mengen 2.2 Verwerkingsbladen microschaalpracticum zoutoplossingen
Nadere informatieBUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding
BUFFEROPLOSSINGEN Inleiding Zowel in de analytische chemie als in de biochemie is het van belang de ph van een oplossing te regelen. Denk bijvoorbeeld aan een complexometrische titratie met behulp van
Nadere informatie