RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

Transcriptie

1 RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.: Naam programma +onderdeel: Programma 9: Cultuur, sport en recreatie Onderwerp: Vaststelling Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst Aanleiding: Via dit uitvoeringsplan wordt uitvoering gegeven aan de afspraak gemaakt in het Uitvoeringsbesluit Haagweg 4 (RV ) om te komen tot een uitwerking van het vigerende atelierbeleid. Doel: Doel van het uitvoeringsplan is om het atelierbeleid te actualiseren door het verder uit te werken. Er is een situatie ontstaan waarin het atelierbeleid niet op transparante en objectieve wijze wordt uitgevoerd (zie onder overwegingen ). Zo wordt vanuit de gemeente tevens een aantal randvoorwaarden gecreëerd waarbinnen de Leidse beeldend kunstsector goed kan functioneren. Kader: Het Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst is een uitwerking van het Leids atelierbeleid zoals beschreven in de Nota Ateliers in Leiden uit 2002 (RV ). Overwegingen: In 2002 is de Nota Ateliers in Leiden (RV ) vastgesteld. In deze Ateliernota wordt beschreven dat het van belang is om aanbod en vraag naar ateliers op elkaar af te stemmen en om het atelierbeheer goed in te richten. Een aantal recente ontwikkelingen leidt tot de noodzaak de Ateliernota te actualiseren. 1. Renovatie Haagweg 4 Terugplaatsing kunstenaars in de Haagweg 4 na de renovatie: hiervoor dient een rangorde te worden opgesteld (welke kunstenaars hebben eerste keus, welke daarna). Het is van belang dat dit op heldere, transparante en objectieve wijze verloopt. 2. Wachtlijstbeheer/atelierbeheer Op dit moment bestaan twee wachtlijsten naast elkaar, een bij de Lakenhal (de gemeentelijke lijst) en een bij de Stichting De Leidse School (SDLS), een stichting die de belangen van de huurders van de Haagweg 4 behartigt. Dit is een onwenselijke situatie. Het uitvoeringsplan geeft aanwijzingen voor het samenvoegen van beide wachtlijsten en het uitbesteden van de atelierbeheertaak aan de nieuwe beheerder van de Haagweg 4, de Stichting Werk en Onderneming (SWO). Overeenstemming over het beheer door SWO is mondeling bereikt. De verwachting is dat schriftelijke bekrachtiging begin februari 2010 plaats zal vinden. 3. Professionaliteitstoets & andere voorwaarden 1

2 De instantie die tot op heden de professionatiteitstoets uitvoerde was het Kunstgebouw Zuid-Holland. Door het stopzetten van de financiering hiervan door de Provincie Zuid-Holland kan het Kunstgebouw de toetsing zonder externe financiering na 1 januari 2010 niet meer voortzetten. Hier moet een alternatief voor gevonden worden. In het uitvoeringsplan wordt de voorkeur uitgesproken deze taak te beleggen bij een externe en onafhankelijke partij, waarbij het argument onafhankelijkheid/objectiviteit doorslaggevend is. De professionaliteitstoets is een van de drie voorwaarden voor het gebruik van een gemeentelijke atelier. De andere twee zijn inwoner van Leiden (al bestaand in de Nota uit 2002) en ondernemerschap. Deze laatste voorwaarde is nieuw. Ondernemerschap wordt als derde voorwaarde gesteld om kunstenaars te stimuleren goede ondernemers te zijn om zo professioneler te kunnen werken. 4. Aanbod ateliers In de loop der jaren is het aantal gemeentelijke ateliers gewijzigd, en zal het nog wijzigen (bijvoorbeeld door de afstoting van de Kaasmarktschool). Van belang voor een bloeiend beeldend kunstklimaat is voldoende doorstroming en aanwas met startende kunstenaars en een stabiel aanbod aan ateliers (in de vorm van aantallen betaalbare ateliers). Aan de raad wordt voorgesteld te inventariseren welke panden ruimtes bevatten die op tijdelijke basis aan beginnend kunstenaars verhuurd kunnen worden. Allereerst wordt begonnen met het inventariseren van de mogelijkheden binnen gemeentelijk aanbod, vervolgens (gelijktijdig aan de uitvoering van het Beleidskader Vastgoed) wordt gekeken naar aanbod externe partijen (vastgoedbezitters). In de Ateliernota uit 2002 is al vastgesteld te streven naar een aanbod van circa 80 gemeentelijke permanente betaalbare ateliers. 5. Stimulering beeldend kunstsector Met de renovatie van de Haagweg 4 en het nieuwe type huurders (commerciële huurders) dat hierin naast de kunstenaars een plek zal krijgen, ontstaan nieuwe kansen. De Haagweg 4 wordt in het uitvoeringsplan gevraagd een huurdersvereniging op te richten (met verplicht lidmaatschap voor in elk geval de kunstenaars) die openbare activiteiten organiseert en die het ontvangen van stagiairs coördineert. Op deze wijze kan een broedplaatsfunctie ontstaan voor kunstproducenten en -consumenten. Ook wordt de doorstroming gestimuleerd door waar mogelijk gebruik te maken van tijdelijke huurcontracten van vijf jaar (daarna vindt hertoetsing plaats). Dit geldt niet alleen voor de ateliers in de Haagweg 4, maar voor alle gemeentelijke ateliers. Ten slotte wordt de Haagweg 4 wordt gevraagd stageplaatsen aan te bieden om de activiteiten in de Haagweg 4 een extra impuls te geven. Het uitvoeringsplan is geschreven in nauwe samenwerking met de Stichting De Leidse School (SDLS), als vertegenwoordiging van de kunstenaars in de Haagweg 4, het grootste ateliercomplex in Leiden. Met de SDLS is tevens overeenstemming bereikt over de inhoud van dit uitvoeringsplan. De Haagweg 4 is het complex dat het leeuwendeel van de ateliers herbergt (en zal dit blijven na de renovatie). Financiën: Niet van toepassing Evaluatie: Er zal monitoring plaatsvinden op het aantal beschikbare, goed betaalbare, gemeentelijke ateliers en de doorstroom in deze ateliers. Daarnaast wordt gedurende de renovatie intensief contact onderhouden met de SDLS en SWO (en de toekomstige huurdersvereniging) om de voortgang te bespreken en mogelijke knelpunten op te lossen. Tevens wordt na drie jaar bekeken hoe de Haagweg 4 functioneert als Kunstcentrum (activiteiten, voldoende gebruik ateliers etc.). 2

3 RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Leiden: Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders (raadsvoorstel van 2010), mede gezien het advies van de commissie BESLUIT: 1. Het Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst, complementair aan de Nota Ateliers in Leiden uit 2002 (RV ), vast te stellen, met daarin de volgende uitgangspunten: a. Ten aanzien van het gemeentelijk atelierbeleid: i. Gebruikers van een gemeentelijk atelier zijn, naast de bestaande voorwaarden, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel; ii. De professionaliteitstoets wordt uitgevoerd door een externe en onafhankelijke partij; b. Ten aanzien van een bloeiend beeldend kunstbeleid: i. Academieverlaters worden aangetrokken door voor hen een laagdrempelig aanbod te creëren in de vorm van tijdelijke ateliers in de stad; ii. De doorstroom wordt bevorderd door, waar mogelijk, gebruik te maken van tijdelijke contracten van maximaal vijf jaar; c. Ten aanzien van de Haagweg 4: i. Voor de terugkeer van kunstenaars in de Haagweg 4 (na de renovatie) is een rangorde en procedure opgesteld om dit proces transparant en objectief te laten verlopen; ii. De broedplaatsfunctie wordt gestimuleerd door het laten oprichten van een huurdersvereniging, die openbare activiteiten zal organiseren en die stageplaatsen zal aanbieden in overleg met de kunstenaars in de nieuwe Haagweg 4. Gedaan in de openbare raadsvergadering van 18 februari 2010, de Griffier, de Voorzitter, Dit voorstel is op 18 februari 2010 ongewijzigd vastgesteld. 3

4 TECHNISCHE INFORMATIE Opsteller: EJ Bongers Organisatieonderdeel: ONTW/SEB Telefoon: Verantwoordelijk portefeuillehouder: Wethouder Jan-Jaap de Haan Communicatie: In de uitvoering van Ruimte voor Kunst wordt specifiek aandacht besteed aan de communicatie met kunstenaars over criteria voor ateliergebruik, wachtlijstbeheer, transitie naar de nieuwe invulling van de Haagweg 4 etc. In samenwerking met de Stichting De Leidse School wordt deze communicatie opgezet en uitgevoerd. Bijgevoegde informatie: Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst ADVIES PRESIDIUM Doel: Behandelingsvoorstel: Opmerkingen/aandachtspunten: 4

5 B&W.nr , d.d B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Uitvoeringsplan Atelierbeleid 'Ruimte voor Kunst' (voorheen Atelierbrief) BESLUITEN 1.Behoudens advies van de commissie 1. Het Collegebesluit Uitwerking atelierbeleid: Atelierbrief Ruimte voor Kunst, genomen op 8 december 2009, nummer BW en de bijbehorende Atelierbrief Ruimte voor Kunst in te trekken en; 2. De Raad voor te stellen het Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst, complementair aan de Nota Ateliers in Leiden uit 2002 (RV ), vast te stellen, met in het uitvoeringsplan de volgende uitgangspunten: a. Ten aanzien van het gemeentelijk atelierbeleid: i. Gebruikers van een gemeentelijk atelier zijn, naast de bestaande voorwaarden, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel; ii. De professionaliteitstoets wordt uitgevoerd door een externe en onafhankelijke partij; b. Ten aanzien van een bloeiend beeldend kunstbeleid: i. Academieverlaters worden aangetrokken door voor hen een laagdrempelig aanbod te creëren in de vorm van tijdelijke ateliers in de stad; ii. De doorstroom wordt bevorderd door, waar mogelijk, gebruik te maken van tijdelijke contracten van maximaal vijf jaar; c. Ten aanzien van de Haagweg 4: i. Voor de terugkeer van kunstenaars in de Haagweg 4 (na de renovatie) is een rangorde en procedure opgesteld om dit proces transparant en objectief te laten verlopen; ii. De broedplaatsfunctie wordt gestimuleerd door het laten oprichten van een huurdersvereniging, die openbare activiteiten zal organiseren en die stageplaatsen zal aanbieden in overleg met de kunstenaars in de nieuwe Haagweg 4. Samenvatting Het College van B&W stuurt het Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst ter vaststelling aan de gemeenteraad. Dit is een geactualiseerde versie van de in december 2009 naar de gemeenteraad gestuurde Atelierbrief Ruimte voor Kunst. Onderwerpen die in de Atelierbrief aan de orde komen, zijn: voorwaarden voor ateliergebruik, toetsingsinstrumenten, atelierbeheer, aantrekken van jong talent, rol Haagweg 4 en stimulering van het Leids beeldend kunstklimaat. Er is intensief samengewerkt met de Stichting De Leidse School (SDLS) om tot dit plan te komen; de SDLS heeft er tevens mee ingestemd. 5

6 UITVOERINGSPLAN ATELIERBELEID RUIMTE VOOR KUNST 6

7 1. Inleiding In 2002 is de Nota Ateliers in Leiden (RV ) vastgesteld. Deze nota geeft een overzicht van de atelierbehoefte en -beschikbaarheid in Leiden en bevat aanwijzingen voor de uitvoering van het atelierbeleid. Onderwerpen als de organisatie van het atelierbeheer en voorwaarden voor gemeentelijk ateliergebruik komen erin aan de orde. Een aantal recente ontwikkelingen leidt tot de noodzaak de Ateliernota te actualiseren. Allereerst is na het Uitvoeringsbesluit Haagweg 4 (RV ) gestart met de renovatie van het pand aan de Haagweg 4 (Kunstcentrum Haagweg 4), de locatie waar het merendeel van de gemeentelijke ateliers is gevestigd. De renovatie leidt tot een wisseling in het aantal ateliers in dit complex. Het is van belang op heldere en objectieve wijze keuzes te maken voor de verhuur van de nieuwe ateliers. Daarnaast biedt de renovatie van de Haagweg 4 de kans om de taak atelierbeheer, waaronder wachtlijstbeheer en ateliertoewijzing structureel goed te beleggen. Zo is er in de loop der jaren een onwenselijke situatie ontstaan waarin twee wachtlijsten naast elkaar gebruikt worden. Tevens is het noodzakelijk het instrument professionaliteitstoets opnieuw in te richten (een positieve toetsing is voorwaarde voor het mogen huren van een gemeentelijk atelier). De provinciale financiering van de professionaliteitstoets die de gemeente Leiden door het Kunstgebouw Zuid- Holland uit liet voeren, houdt per 1 januari 2010 op. De renovatie van de Haagweg 4 leidt tevens tot een wijziging van het totaal aantal beschikbare ateliers in Leiden. Vergelijkbare wijzigingen ontstaan ook op Rapenburg 48 en in de Kaasmarktschool. Gezocht moet worden naar een oplossing om in de komende jaren in een voldoende stabiel aanbod aan gemeentelijke ateliers te voorzien. Tevens maakt de renovatie van de Haagweg 4 het mogelijk het Kunstcentrum een nieuwe invulling te geven, voornamelijk omdat ook ruimtes op commerciële basis verhuurd gaan worden. Hierbij kan gedacht worden aan een nieuwe impuls voor, onder andere, kunstproductie en kunstconsumptie, maar ook voor innovatieve projecten die ontstaan in samenwerking tussen kunstenaars en bedrijven. Ten slotte, leiden al deze ontwikkelingen ertoe dat nu een mogelijkheid is om een impuls te geven aan een bloeiend en aantrekkelijk beeldend kunstklimaat in Leiden. Om op bovengenoemde vragen een antwoord te vinden komen in dit uitvoeringsplan achtereenvolgens de volgende onderwerpen aan de orde: voorwaarden voor atelierhuur en/of -gebruik, toetsingsinstrumenten, atelierbeheer (onder andere wachtlijstbeheer en het sluiten van contracten), voldoende atelieraanbod, stimuleren Leids beeldend kunstklimaat, toekomst en rol Haagweg 4. 7

8 2. Voorwaarden atelierhuur In de Ateliernota uit 2002 worden twee voorwaarden genoemd waaraan voldaan moet worden om voor een gemeentelijk atelier in aanmerking te komen: 1. Leids inwoner 2. Professionaliteit als kunstenaar Allereerst wordt hieronder beschreven wat voor de toekomst (beleidsmatige) uitgangspunten zijn voor het verhuren van gemeentelijke ateliers en vervolgens wat de voorwaarden voor kunstenaars zijn om voor een atelier in aanmerking te komen. Als het ware worden dan de genoemde twee voorwaarden uit 2002 heroverwogen. In de paragrafen hieronder wordt aandacht besteed aan de uitvoering van de uitgangspunten en afgeleide voorwaarden. Uitgangspunten Gemeentelijke ateliers zijn alleen bestemd voor kunstenaars die binnen de Leidse gemeentegrens wonen. Inwoners van andere gemeenten kunnen geen beroep doen op atelierruimten binnen gemeente Leiden. Er zijn slechts beperkte middelen en faciliteiten beschikbaar op dit beleidsterrein, en deze zijn bedoeld voor gebruik door Leidse kunstenaars. Daarnaast wil Leiden een professioneel beeldend kunstklimaat dat aansluit bij het algemene cultuurklimaat in de stad. Een hoge mate van professionaliteit (en daarmee ook kwaliteit) van Leidse kunstenaars draagt hier zeker aan bij. Deze professionele kunstenaars worden gestimuleerd door hen goede en betaalbare atelierruimte te bieden. Professionele kunstenaars worden tevens gestimuleerd via beschikbare presentatiesubsidies. 1 Professionaliteit blijft daarom een belangrijke voorwaarde voor het huren van een gemeentelijk atelier. Onderdeel van professionaliteit is ook een bepaalde mate van ondernemerschap. Kunstenaars kunnen gezien worden als ondernemers, waarbij zij bijvoorbeeld een bedrijfsruimte (i.e. atelier) huren, eigen werk verkopen en exposeren, maar ook door middel van andere activiteiten inkomsten genereren (zoals het geven van workshops en losse opdrachten). Bezig zijn met (het vergroten van) het eigen ondernemerschap, en het gebruikmaken van de mogelijkheden die de gemeente hiervoor biedt, leidt tot meer professionaliteit. Een divers en bloeiend beeldend kunstklimaat is een klimaat waarin veel verschillende disciplines beoefend worden en er voldoende ruimte is voor innovatie en vernieuwing. Diversiteit en vernieuwing leidt tot een hogere kwaliteit van de kunstproductie en heeft een aantrekkingskracht op nieuwe kunstenaars en wellicht ook op kunstconsumenten uit den lande. De gemeente wil alleen zijdelings sturen door randvoorwaarden te creëren waarbinnen de sector zich vrijelijk kan ontwikkelen (via duur contracten, aanbod ateliers, stimulering nieuwe invulling Haagweg 4). Expliciet wordt dus bijvoorbeeld niet een gekozen tussen of voor bepaalde kunstdisciplines. Met het vaststellen van de professionaliteit van een kunstenaar is daarom ook het behouden van objectiviteit van het grootste belang. De professionaliteitstoets is daarom een taak die daarom door een externe en onafhankelijke partij wordt uitgevoerd. Samenvattend kunnen de volgende uitgangspunten geformuleerd worden: Kunstenaar is Leids inwoner Professionaliteit Ondernemerschap Bloeiende beeldende kunstsector Toetsing door externe en onafhankelijke partij 1 Amateurkunstenaars zijn niet minder van belang voor de gemeente. Hun activiteiten worden gestimuleerd via amateurkunstsubsidies. Echter, omdat het voor hen geen voltijdse tijdsbesteding is, is het gebruik van een atelier voor amateurkunstenaars minder van belang. 8

9 Als we de twee voorwaarden uit de Ateliernota 2002 vergelijken met de uitgangspunten dan komen ze overeen met de eerste twee genoemde uitgangspunten. Deze blijven dus onverkort van kracht. Een derde voorwaarde die toegevoegd wordt aan de twee bestaande voorwaarden is het ondernemerschap van de kunstenaar. Op het uitgangspunt toetsing door externe partij wordt hieronder nog teruggekomen. In paragraaf 4 wordt behandeld hoe vorm wordt gegeven aan het uitgangspunt bloeiende beeldende kunstsector. Drie voorwaarden zijn genoemd op basis waarvan een kunstenaar in aanmerking komt voor een gemeentelijk atelier, te weten: 1. Leids inwoner 2. Professionaliteit 3. Ondernemerschap Hieronder wordt beschreven hoe getoetst wordt of een kunstenaar aan deze voorwaarden voldoet. 1. Leids inwoner Deze toets vindt plaats via de aanlevering van een uittreksel uit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). 2. Professionaliteit De professionaliteitstoets werd in 2009 nog uitgevoerd door het Kunstgebouw Zuid-Holland. De provinciale financiering van deze toetsing stopt echter met ingang van Het is dus van belang om vanaf 2010 een keuze te maken voor een nieuwe partij die deze professionaliteitstoets kan verzorgen. Het is, zoals boven beschreven, wenselijk deze taak uit te laten voeren door een externe, onafhankelijke partij. Er is een aantal mogelijkheden voor de uitvoering van de toets binnen deze voorwaarden, zoals aansluiting zoeken bij een bestaande niet-leidse structuur of het zoeken van een andere vorm van financiering voor het voortzetten van de toetsing door het Kunstgebouw. Deze mogelijkheden worden op het moment van schrijven onderzocht. In verband met de planning van de renovatie van de Haagweg 4 is het noodzakelijk voor die kunstenaars een tussentijdse oplossing te zoeken. Dit om de voortgang van het project Haagweg 4 niet te vertragen. In het specifieke geval van de Haagweg 4 wordt ervoor gekozen een tijdelijke externe en onafhankelijke commissie bij elkaar te vragen, met professionals uit de beeldend kunstsector. De inhoud en procedure van de toetsing wordt vormgegeven naar voorbeeld van andere steden (Den Haag, Rotterdam). 3. Ondernemerschap Inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK) geeft aan dat een kunstenaar bewust bezig is met zijn werk als kunstenaar en dat hij dit ook ziet als zijn of haar beroep. De gemeente, met andere partijen, subsidieert het KvK-starterstraject. In dit traject kunnen (beginnende) ondernemers geholpen worden met, onder meer, het opstellen van een ondernemersplan. Deze mogelijkheden staan ook open voor kunstenaars. Deelname aan deze activiteiten door kunstenaars wil de gemeente graag stimuleren. Overigens is het van rijkswege sinds 1 januari 2009 verplicht voor kunstenaars om ingeschreven te staan bij de KvK, omdat anders geen BTW-nummer verstrekt wordt door de Belastingdienst. Met een 2 Dat het Kunstgebouw Zuid-Holland de toetsing stopzet, heeft te maken met nieuwe prioriteiten in het provinciale beleid op het gebied van beeldende kunst en de daarmee gepaard gaande financiën. Het Kunstgebouw heeft daarom besloten de toetsing niet meer te kunnen financieren en die daarom niet meer zonder externe bekostiging uit te willen voeren. 9

10 dergelijk BTW-nummer kan de BTW die bij de huurprijs is inbegrepen teruggevraagd worden. Dit is conform het beschrevene in het Uitvoeringsbesluit Haagweg 4 (RV ). Conclusie: drie standaardeisen Samenvattend zullen met ingang van 2010 de volgende eisen aan alle kunstenaars 3 die een gemeentelijk atelier huren of willen huren, worden gesteld: 1. Inwoner van de Gemeente Leiden (op basis van GBA-uittreksel); 2. Positieve professionaliteitstoets (op basis van toetsingsbewijs); 3. Inschrijving bij de KvK (op basis van bewijs KvK-inschrijving). De handhaving van deze voorwaarden komt aan de orde in de volgende paragraaf over atelierbeheer en de transitie naar de nieuwe situatie. 3. Implementatie 3.1 Atelierbeheer Tot op heden beheert Stedelijk Museum de Lakenhal de gemeentelijke atelierwachtlijst. Ook de SDLS beheert een wachtlijst, namelijk een voor de ateliers in Kunstcentrum Haagweg 4. Toewijzing voor de ateliers in Haagweg 4 gebeurt door de SDLS, toewijzing van andere gemeentelijke ateliers loopt via de gemeente. Om in de toekomst tot een transparante en werkbare situatie te komen, ook als voorwaarde voor goede handhaving, is het van belang om structurele en heldere afspraken te maken over wachtlijstbeheer en ateliertoewijzing, hier tezamen atelierbeheer genoemd 4. Taken die onder atelierbeheer vallen, zijn: Beheer algemene wachtlijst Controle op voorwaarden (via aangeleverde documenten) Toewijzing vrijkomende ateliers Contractering (opstellen, ondertekening, heroverweging na vijf jaar) Inning administratiekosten 5 De professionaliteitstoets, waarover in paragraaf 2 gesproken werd, valt dus niet onder het atelierbeheer. Voor de uitvoering van het atelierbeheer bestaat een aantal mogelijkheden, die hieronder nader bekeken worden: Bij gemeentelijke afdeling Oprichten aparte stichting Beleggen bij beheerder Haagweg 4 Overwegingen Het voortzetten van de uitvoering van atelierbeheer door de gemeente, zoals dat gebeurt bij de Lakenhal en door de vroegere Afdeling Beheer & Onderhoud Vastgoed, is vanuit de rolopvatting van regisserende gemeente niet wenselijk. Atelierbeheer is een taak die goed door een externe partij uitgevoerd kan worden. Wel bestaat de mogelijkheid binnen de gemeentelijke structuur te kijken in 3 De voorwaarde positieve toetsing is voor pas afgestudeerden van bijvoorbeeld de academie voor kunsten een niet of bijna niet haalbare voorwaarde. Deze academieverlaters worden dan ook de drie jaar na hun afstuderen beschouwd als professioneel. Na die drie jaar dienen zij wel een positief bewijs van toetsing te overleggen. 4 Het gaat hier dus expliciet niet over het technisch beheer van ateliers, zoals het voorzien in licht en elektriciteit of zelfs een internetverbinding. 5 Om het beheer van de wachtlijst te kunnen bekostigen wordt een kleine bijdrage per jaar aan iedere ingeschrevene op de wachtlijst gevraagd. Dit leidt er tevens toe dat iedere kunstenaar op de wachtlijst zich bewust ingeschreven laat staan. 10

11 hoeverre bijgedragen kan worden aan voorlichting of communicatie met kunstenaars over bijvoorbeeld toetsing en atelierbeheer via een van de gemeentelijke loketten. Hier kunnen kunstenaars dan informatie krijgen over hoe zich in te schrijven voor een gemeentelijk atelier, doorverwezen worden naar bijvoorbeeld diverse stimuleringsmaatregelen voor (startende) ondernemers zoals de starterspool, coaching etc. of informatie kunnen krijgen over subsidiemogelijkheden voor exposities (zgn. prestatiesubsidies). Omdat het oprichten van een nieuwe stichting kosten- en arbeidsintensief is, zeker in vergelijking met het uitvoeren van het atelierbeheer via een bestaande structuur, is dit geen wenselijke optie. Dit argument wordt versterkt omdat de taak van atelierbeheer zeer beperkt en administratief van aard is. Het grootste cluster ateliers bevindt zich op de Haagweg 4. Om die reden is het efficiënt de taak samen te voegen met het beheer van de Haagweg 4. Dit past ook goed bij de voorkeur het beheer niet binnen de gemeentelijke organisatie uit te voeren, maar door een externe partij. Op het moment van schrijven is er een mondelinge overeenkomst bereikt tussen de Stichting Werk en Onderneming (SWO) en de gemeente voor het beheer en de exploitatie van het complex. Deze overeenkomst wordt naar alle waarschijnlijkheid begin maart getekend. In de gesprekken met SWO is ook gesproken over het uitvoeren van het gemeentelijk atelierbeheer en zij staan hier in principe niet onwelwillend tegenover. Door haar ervaring en expertise met het beheer en de verhuur van diverse ruimtes, kan zij ook het atelierbeheer goed uitvoeren. De geïnde administratiekosten komen dan als baten bij hun inkomsten. 3.2 Naar de nieuwe situatie Om al deze wijzigingen in goede banen te leiden zijn verschillende acties nodig die onderverdeeld kunnen worden in twee groepen: a. Acties rond renovatie Haagweg 4; b. Acties naar structureel atelierbeheer. Beide trajecten worden hieronder beknopt uitgewerkt. De gemeente zal gedurende beide trajecten aandacht hebben voor een adequate communicatie met kunstenaars en voldoende overleg met de overige betrokken partijen (SDLS, nieuwe beheerder/swo) over de te nemen stappen en de voortgang. A. Acties rond renovatie Haagweg 4 Doelstelling van deze actie is om te komen tot een nieuwe indeling voor de ateliers in de gerenoveerde Haagweg 4. Zoals de planning er op het moment van schrijven uitziet, is dat medio 2010 de eerste ateliers opgeleverd zullen worden. In overleg met de betrokken partijen besproken gaat worden hoe toetsing en terugplaatsing binnen de algemene planning van de renovatie concreet vorm gaan krijgen. In dit uitvoeringsplan wil de gemeente echter wel, mede naar aanleiding van de aanwijzingen in het Uitvoeringsbesluit Haagweg 4, richting geven aan welke kunstenaars in aanmerking komen voor een van de 55 ateliers in de gerenoveerde Haagweg 4. Hiervoor is de volgende rangorde opgesteld, die hieronder toegelicht wordt 6 : 1. Hoofdgebruikers Haagweg 4; 2. Kunstenaars Kaasmarktschool en Rapenburg 48; 3. Volgorde gemeentelijke wachtlijst; 4. Volgorde wachtlijst SDLS; 5. Overigen (bijv. huidige medegebruikers Haagweg 4). Allereerste voorwaarde voor ateliergebruik, ook in de Haagweg 4, is het voldoen aan de drie standaardeisen zoals in paragraaf 2 geformuleerd. Dit betekent dat eenieder die volgens deze 6 In geval van dubbele inschrijvingen, bijvoorbeeld op twee wachtlijsten of als huurder op de Kaasmarkt en op een wachtlijst, wordt deze persoon in de hoogste categorie ingedeeld. 11

12 rangorde aanspraak zou willen maken op een atelier in de Haagweg 4 aan deze voorwaarden moet voldoen (GBA-uittreksel, positieve toetsing, KvK-inschrijving). Als we dit als uitgangspunt nemen, kan daarna gekeken worden naar de diverse groepen huurders, zoals huidige huurders (van de Haagweg 4), ingeschrevenen op de wachtlijst en andere geïnteresseerden. Achtereenvolgens kan aan deze groepen (volgens de rangorde) gevraagd worden of zij aanspraak willen maken op een atelier in de Haagweg 4 en er vindt een check plaats of zij voldoen aan de voorwaarden. De verwachting is dat kunstenaars uit meerdere groepen aanspraak zullen kunnen maken op een Haagweg 4 -atelier, omdat wellicht niet elke kunstenaar daar een nieuw atelier wil, of omdat misschien niet elke kunstenaar voldoet aan de voorwaarden. Ad 1 Het is vanzelfsprekend de hoofdgebruikers van de Haagweg 4 als eerste de mogelijkheid te geven terug te keren in de Haagweg 4. Met hen lopen immers nu nog de oorspronkelijke gebruiksovereenkomsten voor een atelier in de Haagweg 4. Het gaat specifiek alleen om de hoofdgebruikers; met medegebruikers is door de gemeente nooit enige overeenkomst aangegaan. Ad 2 In de Ateliernota uit 2002 is al aangegeven dat de Kaasmarktschool afgestoten gaat worden. Ditzelfde geldt voor de ateliers aan Rapenburg 48. De renovatie van de Haagweg 4 maakt het mogelijk de kunstenaars die nu al een ander atelier huren, een andere ruimte aan te bieden. De Garenmarkt is al voor de renovatie van de Haagweg 4 afgestoten, en in de tussentijd zijn in overleg met de kunstenaars de gebruiksovereenkomsten opgezegd. Deze kunstenaars hebben hun eigen weg gevonden. De verwachting is dat dit in elk geval ook voor de kunstenaars uit Rapenburg 48 zal gelden. Ad 3 & 4 In eerste instantie is de gemeentelijke wachtlijst de meest officiële wachtlijst. Die van de SDLS bestaat echter al zo lang, dat deze niet over het hoofd gezien mag worden. Er komen ook dubbele namen voor op beide lijsten. Het meest objectieve is om de kunstenaars die het langst ingeschreven staan (op een van beide lijsten, met als startpunt de gemeentelijke lijst) als eerste voor een atelier in aanmerking te laten komen. Ad 5 Dit is een restgroep, waarop kunstenaars staan die nu nog niet bij SDLS of gemeente bekend zijn, of bijvoorbeeld de medegebruikers van de Haagweg 4, voor zover zij niet al in een andere categorie vallen. Zoals de planning er op het moment van schrijven naar uitziet worden de eerste kunstenaars medio maart 2010 op professionaliteit getoetst, met de bedoeling om voor medio 2010 een lijst te hebben met kunstenaars die een atelier in de gerenoveerde Haagweg 4 zullen gaan huren. B. Acties naar structureel atelierbeheer Om tot een transparante en handhaafbare startsituatie voor toekomstig atelierbeheer te komen, zijn diverse acties nodig: samenvoegen van de twee bestaande wachtlijsten; controleren van kunstenaars met huur- of gebruikersovereenkomsten of zij voldoen aan de nieuwe eisen 7 ; inventariseren welke kunstenaars op de (inmiddels al samengevoegde) wachtlijst nog steeds in aanmerking willen komen voor een atelier. 7 Kunstenaars op de wachtlijst zijn zelf verantwoordelijk voor het voldoen aan de gestelde eisen voor gemeentelijk ateliergebruik. Op het moment dat hen een atelier wordt aangeboden, dienen zij dit te kunnen aantonen. 12

13 Bedoeling is dit traject eind 2010 afgerond te hebben. De gemeente zal de regie nemen in een goede uitvoering van dit proces, steeds in goede samenwerking met de betrokken partijen, alvorens de taken definitief over te dragen aan de nieuwe atelierbeheerder. Bekostiging (her)toetsing De gemeente faciliteert atelierruimten voor kunstenaars, met een huurprijs die indirect gesubsidieerd wordt. Daarnaast kunnen kunstenaars aanspraak maken op de Wet Werk en Inkomen Kunstenaars (WWIK), als aanvulling op hun inkomen. Van de kunstenaars, die worden beschouwd als professioneel en ondernemer, wordt verwacht dat zij willen, en tot op zekere hoogte ook kunnen, investeren in hun beroep. Verwacht wordt dan ook dat zij de kosten voor hertoetsing, uittreksel GBA en inschrijving bij de KvK, voor eigen rekening zullen nemen. Handhaving en doorstroming Om een situatie te voorkomen waarin kunstenaars een atelier huren waar zij in principe geen recht (meer) op hebben, is het van belang te handhaven op de gestelde voorwaarden (uit paragraaf 2). Daarnaast zal gestreefd worden naar het gebruik van standaard contracten met een bepaalde duur van vijf jaar voor alle Leidse ateliers. Na deze vijf jaar wordt gecontroleerd of nog steeds aan de voorwaarden voldaan wordt, en als dit zo is, kan de overeenkomst voor vijf jaar verlengd worden. Om tot de gewenste situatie te komen zal met betrekking tot de verschillende locaties gekeken worden welke afspraken in het verleden gemaakt zijn. Waar mogelijk en noodzakelijk zullen nieuwe afspraken gemaakt worden, waarbij de uitgangspunten uit dit stuk als basis dienen. Het werken met tijdelijke contracten is eveneens van belang om een bepaalde mate van doorstroming en vernieuwing (zoals benoemd in de uitgangspunten) op gang te houden. Om deze vernieuwing te bevorderen zullen de tijdelijke contracten alleen verlengd worden op basis van een nieuwe positieve professionaliteitstoets (en het voldoen aan de andere gestelde voorwaarden). Gekozen wordt voor een periode van vijf jaar, om kunstenaars voldoende tijd te geven een kunstenaarspraktijk te ontwikkelen en, bij verlenging van het contract, verder uit te bouwen. Eindsituatie Na het uitvoeren van beide beschreven trajecten zal een transparante en duidelijke situatie ontstaan waarbij inzicht is wie welk atelier huurt en is het atelierbeheer goed georganiseerd door een partij. Belangrijk is om ook het aanbod aan ateliers goed in beeld te hebben, en dit stabiel te houden. Onder andere door de renovatie van de Haagweg en het afstoten van de Kaasmarktschool zal het aantal beschikbare ateliers wijzigen ten opzichte van de stand van zaken zoals beschreven in de Ateliernota uit Ook bijvoorbeeld door herbestemming van panden in de komende tijd zal dit aantal uit 2002 wijzigen. Uit de Ateliernota bleek dat in 2002 een aantal van 81 ateliers voor kunstenaars beschikbaar was (exclusief twaalf ruimten die niet door kunstenaars gebruikt werden). De situatie uit 2002 en de verwachte situatie in 2011 staan in de tabel hieronder. Situatie 2002 (Ateliernota, 2002; p. 8) Geplande situatie 2011 Reden wijziging Locatie Aantal ateliers Locatie Aantal ateliers Haagweg 4 47 (+8)* Haagweg 4 55 Renovatie Harteveldcomplex 9 Harteveldcomplex 8 (+1)* 13

14 Kaasmarktschool** 12 (+4)* Kaasmarktschool** 0 Herontwikkeling Rapenburg 2 Rapenburg 0 Herontwikkeling Caeciliastraat 5 Caeciliastraat 5 Koppenhinksteeg 1 Koppenhinksteeg 0 Herontwikkeling Plantsoen 5 Plantsoen 5 Totaal 81 (+12)* 73 (+1)* * De getallen tussen haakjes geven het aantal ruimten aan dat niet door kunstenaars gebruikt werden/worden. ** Al in de Ateliernota uit 2002 is aangegeven dat de Kaasmarktschool herbestemd ging worden (p ), omdat voldoende aanbod gecreëerd kon worden op andere wijze (splitsing van ateliers). Geconstateerd moet worden dat er ca. acht ateliers minder gerealiseerd zullen worden dan in 2002 voorzien. Dit is mede het gevolg van het verminderen van het aantal ateliers in de Haagweg 4 (55 i.p.v. 62 in het kaderbesluit). De gemeente zal zich blijven inzetten om circa 80 ateliers beschikbaar te hebben. Een nevendoel van het Beleidskader Vastgoed (RV ) is het bevorderen van efficiënt gebruik van vastgoed voor door de gemeente erkende beleidsdoelen (besluitpunt 6, lid i). Het beschikken over voldoende ateliers (circa 80) is in 2002 vastgesteld via de Nota Ateliers in Leiden. Vanuit het Beleidskader Vastgoed zal gestreefd worden naar een vast aantal ateliers binnen de gemeentelijke portefeuille. Richtlijn daarin vormt de Ateliernota uit Daarnaast zal gekeken worden naar mogelijkheden om het aantal gemeentelijke ateliers uit te breiden, bijvoorbeeld op tijdelijke basis, of door contracten met derden te sluiten (voor beide opties zie paragraaf 4.1). 4. Bloeiend beeldend kunstklimaat Een bloeiend en vernieuwend beeldend kunstklimaat is belangrijk voor Leiden, als Stad van Ontdekkingen. Een aantal instrumenten kan ingezet worden om dit klimaat te stimuleren. Leiden heeft een relatief grote groep kunstenaars die al sinds langere tijd in Leiden woont en werkt. In de vorige paragraaf is al aangegeven dat gewerkt gaat worden met contracten met een bepaalde duur, inclusief hertoetsing na iedere vijf jaar. Dit leidt ertoe dat kunstenaars blijvend gestimuleerd worden om hun activiteiten (kunstproductie, exposeren, educatie) voort te zetten en uit te breiden. Is dit niet het geval, dan vindt doorstroom plaats. Ten slotte is de renovatie van de Haagweg 4 als het ware een window of opportunity om het complex aan de Haagweg 4 opnieuw op de kaart te zetten. Er zijn mogelijkheden voor samenwerking tussen kunstenaars onderling, maar ook voor samenwerking met de commerciële huurders. Ook zijn er kansen om, mede door samenwerking, de zichtbaarheid van de Haagweg 4 in de stad te vergroten. Dit punt wordt in paragraaf 4.3 verder uitgewerkt. Om tot een bloeiend kunstklimaat te komen is het ook van belang aantrekkelijk te zijn voor beginnende professionele kunstenaars. Deze doelgroep bestaat voornamelijk uit 1) pas afgestudeerden van de kunstacademie (de zgn. academieverlaters ) en 2) stagiairs van diverse kunstopleidingen. Van belang is om voldoende aanbod aan ateliers te hebben voor deze groep academieverlaters. In paragraaf 4.1. wordt hier aandacht aan besteed, in paragraaf 4.2. aan het creëren van stageplaatsen, voornamelijk in de Haagweg Tijdelijke ateliers voor academieverlaters Voorgesteld wordt om, naast de beschikbaarheid van circa 80 permanente ateliers, te streven naar het opbouwen van een aanbod van tijdelijke ateliers die door de doelgroep beginnend professioneel kunstenaar of academieverlater gebruikt kunnen worden. Hierbij wordt gedacht aan ruimten in 14

15 panden, gemeentelijke of van derden (bijv. corporaties), die tijdelijk leeg staan omdat deze wachten op renovatie, een nieuwe bestemming krijgen of wachten op verkoop. Een aantal van deze panden bevat ruimten die geschikt zijn voor gebruik als atelier. Terwijl deze beginnend kunstenaars op de wachtlijst staan, kunnen zij vast een start maken met hun professionele carrière. Daarna kunnen deze kunstenaars doorstromen naar een permanent atelier. Zo kunnen academieverlaters eerst kennismaken met het Leids kunstklimaat en hier zelf deel van uit gaan maken en er een eigen bijdrage aan leveren. De vraag is echter of en hoe deze doelgroep wel kan voldoen aan de gestelde voorwaarden voor ateliergebruik, te weten Leids inwoner, ondernemerschap en professionaliteit. Aan de eerste twee voorwaarden kan ook door deze doelgroep worden voldaan. Het is echter onwenselijk beginnend kunstenaars te vragen deel te nemen aan de professionaliteitstoets, omdat zij slechts pas kort aan hun professionele carrière begonnen zijn en nog weinig kans hebben gehad deze op te bouwen. De kans op een positief resultaat bij de professionaliteitstoets is dan ook klein. Om doelstellingen als vernieuwing en doorstroming in de Leidse kunstsector toch te kunnen behalen, mede door beginnend kunstenaars naar Leiden te trekken, wordt deze groep uitgezonderd van de professionaliteitstoets. Academieverlaters of beginnend kunstenaars zijn kunstenaars die minder dan drie jaar geleden zijn afgestudeerd van een professionele kunstopleiding. Volgend uit de keuzes gemaakt in het Beleidskader Vastgoed (RV ) is het te verwachten dat het aantal gemeentelijke panden en/of ruimten dat beschikbaar zou kunnen zijn voor tijdelijk gebruik als atelier op termijn zal afnemen. Om dit probleem te ondervangen zal gekeken worden naar de mogelijkheden afspraken te maken met externe partijen zoals vastgoedeigenaren om bij hen leegstaande ruimten te tijdelijk te verhuren als atelierruimten. Op deze wijze ontstaat een drietal lagen met atelieraanbod: een eerste laag met permanente ateliers voor professionele kunstenaars, een tweede laag met tijdelijke ateliers in gemeentelijk bezit, en een derde laag met tijdelijke ateliers in bezit van derden, beide bestemd voor academiverlaters. Uitwerking van dit instrument zal plaatsvinden in het kader van het Uitvoeringsplan Beleidskader Vastgoed waaraan met ingang van 2010 gewerkt gaat worden. Belangrijk is om bij de uitwerking voldoende aandacht te besteden aan de procesmatige aspecten, het opstellen van concrete spelregels en mogelijke knelpunten (zoals juridische beperkingen). Ook is het wenselijk om hierover een gesprek met corporaties en vastgoedeigenaren aan te gaan. 4.2 Stageplaatsen Naast het aantrekken van startende kunstenaars, is het van belang voor een bloeiend beeldend kunstklimaat ook andere jonge kunstenaars en studenten alvast in contact te laten komen met professionele kunstenaars en de Leidse kunstsector in het algemeen. Het is ook van belang dat kunstenaars open staan voor bijvoorbeeld de frisse blik en creativiteit die een stagiair meebrengt. Door kunstenaars met stagiairs in contact te brengen (een stageplaats kan op diverse wijzen invulling krijgen) ontstaat een nieuwe dynamiek: studenten kunnen alvast ervaring opdoen in de Leidse kunstsector, en kunnen hiervoor enthousiast gemaakt worden. Kunstenaars worden op hun beurt geïnspireerd door stagiairs, wat leidt tot nieuwe uitkomsten. Het gaat om uitdrukkelijk zowel stagiairs die een kunstopleiding volgen om later als professioneel kunstenaar aan de slag te gaan, als om stagiairs die een opleiding volgen voor een baan in de kunstsector (of meer algemeen in de cultuursector). Hierbij wordt dus niet alleen gedacht aan studenten van opleidingen als aan kunstacademies, maar ook van bijvoorbeeld de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming van de Hogeschool Leiden. In de Haagweg 4 zijn de afgelopen jaren goede ervaringen opgedaan met het ontvangen en begeleiden van stagiairs. 15

16 Het hebben van stagiairs wordt voornamelijk gestimuleerd in de Haagweg 4, zijnde het grootste ateliercomplex in Leiden. SDLS en gemeente streven naar een actieve huurdersvereniging in de Haagweg 4. Deze zou kunnen functioneren als, in dit geval, een stagecoördinatiepunt, waar stagiairs en kunstenaars bij elkaar gebracht kunnen worden (zie ook onder 4.3). De huurdersvereniging zelf, in samenwerking met de nieuwe beheerder, zou ook gebruik kunnen maken van stagiairs om het reilen en zeilen in het pand en de organisatie van evenementen (zie paragraaf 4.3) te ondersteunen. De gemeente wil het aantal stageplaatsen niet vastleggen, noch instrumenten om het aantal stageplaatsen te vergroten. Zij gaat ervan uit dat de sector en Haagweg 4 dit zelf op zullen pakken en dat deze aanwijzing om stageplaatsen te bieden in de praktijk navolging zal krijgen. Het verleden is daarin een goede voorspeller van de toekomst. 4.3 Broedplaats Haagweg 4 Het Kunstcentrum Haagweg 4, ook zeker in haar nieuwe vorm, biedt veel kansen voor een bloeiend beeldend kunstklimaat in Leiden. Het Kunstcentrum was sinds haar ontstaan altijd al een broedplaats van beeldende kunsten en een ontmoetingsplaats tussen kunstproducenten en kunstconsumenten. Door de renovatie en de nieuwe combinatie tussen kunst en creatieve bedrijvigheid ontstaan nieuwe mogelijkheden voor synergie en samenwerking. Goede voorbeelden van de positieve resultaten waar deze samenwerking tussen kunstenaars en creatieve economie toe kan leiden, zijn de Westergasfabriek in Amsterdam en TAC in Eindhoven. De kunstenaars die nu een atelier gebruiken in de Haagweg 4 en hierin graag terug willen keren, hebben zelf (via de SDLS) ambities geformuleerd voor de nieuwe Haagweg 4: 1. Kunstprojecten in brede zin te stimuleren en te organiseren (hierbij valt te denken aan workshops, grafiekfaciliteiten, lezingen en vaste stageplaatsen). 2. Een broedplaats te zijn voor kunstenaars en creatieve bedrijven met diverse disciplines en achtergronden, leidend tot inspirerende kunstuitingen en -projecten. 3. Een breed publiek voor deze activiteiten te bereiken en te activeren, met name via een ontmoetingsplek in het Kunstcentrum, bijvoorbeeld ook via een virtuele galerie. Kernwaarden die zij hierbij voor ogen hebben zijn openheid en participatie. De gemeente onderschrijft deze ambities en verwacht dat de kunstenaars en ondernemers die hun intrek gaan nemen in de Haagweg 4 hier aan bij willen dragen. De gemeente heeft met het Uitvoeringsbesluit Haagweg 4 tot renovatie besloten en op die manier een (forse) financiële investering gedaan in het pand om dit te behouden als ateliercomplex (en kunstcentrum) voor de toekomst. Om ook daadwerkelijk tot meer participatie, openheid, activiteiten en de broedplaatsfunctie te komen, wil de gemeente, naast de fysieke investering die zij al doet voor de renovatie, ook de inhoudelijke ontwikkeling van het centrum stimuleren door: Het door de kunstenaars zelf op laten richten van een huurdersvereniging, waarbij lidmaatschap van deze vereniging verplicht wordt in het huurcontract met de kunstenaar. Op deze wijze ontstaat een structuur waarbinnen gemakkelijker gewerkt kan worden aan bijvoorbeeld multidisciplinaire projecten of innovatieve activiteiten. De kunstenaars, bijvoorbeeld via de huurdersvereniging, vragen met voorstellen te komen hoe zij hun ambities willen gaan bereiken, onder andere door afspraken te maken over het aantal jaarlijks te organiseren kunstprojecten (de Kunstroute niet meegerekend), en die een openbaar karakter hebben. Naast stagiairs kunnen ook medegebruikers een positief effect hebben op de synergie en samenwerking die ontstaat in de Haagweg 4 en om die reden wordt dit toegestaan. Het hebben van een stagiair en/of medegebruiker draagt bij aan de doelstellingen om van de Haagweg 4 een 16

17 broedplaats te maken en samenwerking te stimuleren. Van belang is echter om, in het kader van veiligheid en rechtmatig gebruik van atelierruimten, hier goede afspraken over te maken. Huurdersvereniging en toekomstig beheerder maken hier afspraken over. Onderdeel van de afspraken zijn in elk geval de beperkte duur (tijdelijkheid) van de overeenkomst met stagiairs en medegebruikers en een tussentijdse evaluatie van het functioneren van deze afspraken (zie bullet hieronder). Het gebruik van huurcontracten met de duur van vijf jaar geldt ook voor de Haagweg 4. In de Haagweg 4 zijn in het verleden situaties ontstaan waarbij medegebruikers vaker aanwezig waren dan de oorspronkelijke huurders. Om dit te voorkomen worden in de Haagweg 4 na drie jaar al de aanwezigheid en de activiteiten geëvalueerd, met daarbij de mogelijkheid het contract tussentijds op te zeggen. Het meedenken over nieuwe samenwerkingsverbanden die de Haagweg 4 aan zou kunnen gaan met andere stadspartners, zowel uit de cultuursector, alsook uit andere sectoren (bijv. onderwijs, jeugd). Na vijf jaar zal de gemeente met de kunstenaars de resultaten tot dan toe evalueren, en, zo nodig, in overleg met de huurdersvereniging en beheerder, bijsturen. Beheerder (SWO) en SDLS werken momenteel samen om te komen tot een adequate en goed werkbare structuur waarin een en ander goed georganiseerd wordt en de diverse taken goed belegd worden. SWO en SDLS (en in de toekomst de huurdersvereniging) maken hier naar eigen inzicht keuzes in. Om dit alles te laten slagen, is het cruciaal dat binnen de nieuwe Haagweg 4 een cultuur ontstaat die de weg vrijmaakt voor het realiseren van de beschreven ambities en acties. 5. Tot slot Het Uitvoeringsplan Atelierbeleid Ruimte voor Kunst is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de SDLS, als vertegenwoordigers van het merendeel van de ateliergebruikers in Leiden (de gebruikers Haagweg 4). Zij hebben veelvuldig meegelezen en er is veel overleg met hen geweest. Op deze wijze is met de SDLS overeenstemming bereikt over dit uitvoeringsplan. Voor samenwerking met de SDLS is gekozen omdat hun kunstenaars ook het meeste invloed zullen ondervinden van de wijzigingen in de uitvoering van het atelierbeleid zoals die in dit stuk worden voorgesteld. Voor de andere kunstenaars die nu al een atelier huren wijzigen alleen de voorwaarden voor gebruik/huur 8. 8 Met uitzondering van de gebruikers van atelier(complexen) die herbestemd gaan worden, zie eind paragraaf 3. 17