noemer Verkeer op School. Dit voorjaar kunnen we je opnieuw een mooie reeks navormingen aanbieden. In deze folder vind je een overzicht.

Transcriptie

1

2 2

3 Voorwoord De Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) is al meer dan 20 jaar actief bezig met verkeers- en mobiliteitseducatie (VME). De voorbije jaren organiseerden we tientallen vormingen voor leerkrachten, altijd vanuit een praktijkgerichte invalshoek. Die visie willen we in de toekomst nog versterken, want we zijn er nog altijd van overtuigd dat verkeer en mobiliteit praktijkvakken moeten zijn. Alleen door deze aanpak zullen kinderen en jongeren voldoende bagage hebben om op een verantwoorde en zelfstandige manier deel te nemen aan het verkeer. Sinds vorig jaar bundelen we ons nascholingsaanbod voor het onderwijs onder de noemer Verkeer op School. Dit voorjaar kunnen we je opnieuw een mooie reeks navormingen aanbieden. In deze folder vind je een overzicht. De opleidingen zijn in de eerste plaats bedoeld voor leerkrachten die op school verkeersles geven, maar onze doelgroep reikt verder. Ook studenten die een lerarenopleiding volgen, verkeersouders, politie, startbaners verkeersveiligheid en andere geïnteresseerden zijn van harte welkom. We willen het opleidingsaanbod zoveel mogelijk provinciaal spreiden. Daarom vindt dezelfde vorming altijd plaats op verschillende locaties. We kiezen daarvoor telkens centraal gelegen plaatsen die, indien mogelijk, zowel met het openbaar vervoer als met de wagen vlot bereikbaar zijn. We hopen je te mogen ontmoeten op een van onze vormingen! 3

4 Motorische ontwikkeling bij kleuters 4Kleuters In onze huidige samenleving zijn er heel wat kinderen die in verschillende aspecten van hun ontwikkeling niet volgroeid zijn. Uiterlijk merken we op het eerste gezicht misschien niets op, maar deze kinderen lopen wel een risico om tijdens hun leven specifieke leer- en motorische problemen te ontwikkelen. Deze motorische onvolgroeidheden kunnen ook een hindernis vormen voor de verkeersdeelname van jonge kinderen. Stimulus vzw en Bodymap deden onderzoek naar de neurologische en motorische ontwikkeling bij jonge kinderen en de invloed hiervan op hun verkeersdeelname. Dat leidde tot verrassende resultaten en een vernieuwende invalshoek voor verkeers- en mobiliteitseducatie in het kleuteronderwijs. Partners Stimulus vzw en Bodymap Doelgroep Leerkrachten kleuteronderwijs, L.O. leerkrachten, studenten kleuteronderwijs, studenten L.O., verkeersouders kleuteronderwijs, enzovoort. Programma In de voormiddag kom je in het plenaire gedeelte meer te weten over de neurologische ontwikkeling van kinderen. Meteen wordt de link gelegd naar verkeerssituaties. Bijkomend leer je enkele belangrijke basistesten die je een zicht geven op het ontwikkelingsniveau van een kind. Met andere woorden, reageert een kind positief op de testen, dan kun je het met een geruster hart aan het verkeer laten deelnemen. In de namiddag heb je de keuze uit twee workshops. Workshop 1: Gebruik van loopfietsen en specifieke evenwichtstraining Omdat kinderen tijdens het spelen met loopfietsen hun motoriek intensief ontwikkelen, leveren loopfietsen een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van hun motorische vaardigheden. Die zijn belangrijk om veilig te kunnen fietsen in het verkeer. Met een loopfiets leren kinderen snel balanceren en manoeuvreren. Door een verbeterde evenwichtscontrole is het bewezen dat kinderen: grotere zekerheid ervaren in het dagelijkse leven en in de meeste onverwachte situaties. een betere evenwichtsreflex ontwikkelen, wat belangrijk is voor valpreventie. een verhoogde graad van bewegingsvrijheid ervaren. Je krijgt toelichting over spelvormen, parcoursopstelling en een technische fiche van de loopfiets. Verder maak je kennis met een betrouwbare evenwichtstest. In drie minuten kun je de evenwichtsontwikkeling van kinderen in kaart brengen én een aangepast trainingsprogramma bezorgen. firstbike

5 Workshop 2: Bewegingsspelen in functie van verkeersopvoeding In deze workshop krijg je een uitgebreid aanbod aan bewegingsspelen in functie van verkeersopvoeding. Deze bewegingsspelen worden ook aangeboden in opbouwende moeilijkheidsgraad, zodat u vanaf de 1ste kleuterklas tot in de 3de kleuterklas ontwikkelingsgericht aan de slag kunt. De bewegingsactiviteiten linken we onmiddellijk aan de ontwikkelingsdoelen in het kleuteronderwijs. Kennis van een juist verkeersgedrag. Wil om zich aan de regels te houden. - poppenspel, liedjes, spel, versjes,... Voorwaarden om zich veilig te kunnen bewegen in het verkeer: - remvermogen - begrip van afstand en snelheid - begrip van links-rechts - gezichtsvermogen - gehoorontwikkeling Waar Wanneer? 9.30u 15.30u (onthaal vanaf 9.00u): Limburg Lommel woe 6 april 2011 Vlaams-Brabant Asse don 7 april 2011 Deelnemers Aan deze cursus kunnen maximaal 60 personen per dag deelnemen. Tijdens de workshops in de namiddag worden er twee groepen gevormd. Je bent verplicht om vooraf één van de twee workshops te kiezen bij je inschrijving. Aan iedere workshop kunnen maximaal 30 personen deelnemen. 5

6 Met de klas de straat op Lager onderwijs De eindtermen verkeer en mobiliteit vragen praktijkgerichte verkeerslessen. Deelnemen aan het verkeer leer je niet van op de schoolbanken, net zoals je niet leert zwemmen van op een stoel. Je als fietser en voetganger veilig en verantwoordelijke gedragen, kun je alleen in het echte verkeer leren. Een verkeerseducatieve route in je schoolomgeving is een uitgestippeld traject in een voor de kinderen bekende en veilige omgeving. Een perfect oefenparcours voor je verkeerslessen in reële en relevante situaties. Belangrijk is en blijft dat je als leerkracht en als begeleider van kinderen in het echte verkeer ook de (spel)regels kent en de juiste begeleidingstechnieken onder de knie hebt. In deze nascholing Met de klas de straat op maak je kennis met hoe je op een veilige manier verkeerseducatie aan jonge voetgangers en fietsers in het echte verkeer geeft. Partners Vlaamse Stichting Verkeerskunde Doelgroep Leerkrachten lager onderwijs, L.O. leerkrachten, hogeschoolstudenten lageronderwijs, hogeschoolstudenten L.O., verkeersouders lager onderwijs. Programma De navorming bestaat uit twee delen: kinderen begeleiden in het verkeer en de verkeerseducatieve route. Verkeers- en mobiliteitseducatie moet verder gaan dan de beschermde omgeving van de schoolmuren. De kers op de taart is met de leerlingen in het echte verkeer oefenen. Dat is sneller gezegd dan gedaan. Kinderen zijn speels en kunnen impulsief reageren en ook het verkeer is niet bepaald voorspelbaar. Daarom schrikt het leerkrachten soms af. Een gebrek aan kennis en ervaring met begeleiden van kinderen in het verkeer kunnen een andere hindernis vormen. In dit eerste deel van de navor- 6

7 Waar Wanneer? ming informeren we je daarover. We zetten de regels voor het begeleiden van groepen op een rij en we geven je praktische tips om de straat op te gaan. Na de pauze leggen we graag de geheimen van een goede verkeerseducatieve route bloot. Een verkeerseducatieve route is een uitgestippeld parcours langs relevante verkeerssituaties voor kinderen. Een nuttig instrument voor het inoefenen van vaardigheden die voorkomen op verkeersbrevetten en op fiets- of voetgangersexamens. Een verkeerseducatieve route is de schakel tussen de beschermde omgeving en de dagdagelijkse realiteit van het verkeer. Hoe stippel je als school of als gemeente of politiezone een goede verkeerseducatieve route uit? Waarop moet je letten? Kan het op een eenvoudige manier zonder al te veel werklast? We stellen ook graag het gebruik van Routeyou voor, een internettool waarmee je snel en eenvoudig tot een mooi resultaat kunt komen, samen met je leerlingen (onthaal vanaf 12.30) Antwerpen Mechelen di 22 maart 2011 Oost-Vlaanderen Gent do 24 maart 2011 West-Vlaanderen Kortrijk woe 30 maart 2011 Vlaams-Brabant Leuven do 31 maart 2011 Limburg Lommel di 5 april 2011 Deelnemers Aan deze cursus kunnen maximaal 30 personen per dag deelnemen. 7

8 8Secundair onderwijs Een ongeval wat nu? Op het vlak van verkeers- en mobiliteitseducatie kunnen we heel wat doen om jongeren te informeren en sensibiliseren over verschillende thema s. Er bestaan inmiddels heel wat materialen, diensten en initiatieven die een veilige en verantwoorde deelname aan het verkeer promoten en mogelijk maken. Maar wat als er dan alle preventieve inspanningen ten spijt toch wat gebeurt? Wat moet een jongere kunnen en kennen wanneer hij bij een verkeersongeval betrokken geraakt? Wat kunnen de gevolgen zijn, voor de jongere en voor de school? Welke rol kunnen externe organisaties en de school daarbij spelen? Op al deze vragen trachten we met deze studiedag een antwoord te formuleren. Partners De Vlaamse Stichting Ver - keerskunde, Samenwekingsverband Netgebonden Pedagogische Begeleidingsdiensten (SNPB), Rondpunt, politie, brandweer, Rode Kruis en spoed dienst. Doelgroep Leerkrachten en directies secundair onderwijs. Programma In de voormiddag staat in het plenaire gedeelte het thema verkeersslachtoffers centraal. Jonge verkeersslachtoffers hebben vaak meer hulp nodig dan ze kunnen of durven vragen. De gevolgen van een ongeval kunnen immers verschrikkelijk zijn. Jongeren kunnen er zelf bij betrokken geraken en er nadien zware medische en psychologische gevolgen van dragen. Ze kunnen een vriend of familielid verliezen. Je krijgt toelichting over wat externe organisaties en de school zelf kunnen doen om een goede opvang voor deze jongeren mogelijk te maken.

9 deelnemers Aan deze cursus kunnen maximaal 40 personen per dag deelnemen. In de namiddag volg je twee workshops. Workshop 1: Gedrag bij een ongeval: Eerste Hulp Bij Ongevallen Wanneer jongeren betrokken geraken bij een verkeersongeval, is het belangrijk dat zij: - eerste hulp kunnen bieden bij kleine verwondingen ten gevolge van dat ongeval; - de situatie onder controle kunnen houden tot er gespecialiseerde hulp komt. In deze workshop leer je welke de basisprincipes zijn bij eerste hulp en welke stappen genomen moeten worden bij elk ongeval. Enkele veel voorkomende verwondingen en situaties bij een ongeval worden ook praktisch toegelicht. Workshop 2: Gedrag bij een ongeval: Communicatie en Administratie Naast het toedienen van eerste hulp bij een ongeval, is het ook van belang dat jongeren weten welke hulpdiensten zij moeten verwittigen en hoe ze dat moeten doen. Ook moeten ze leren de nodige administratie correct af te handelen. In deze workshop leer je meer over de regels en wettelijke verplichtingen bij een verkeersongeval. Daarbij wordt eveneens een overzicht gegeven van de communicatie en administratie die daarmee gepaard gaan. Dit zowel voor de jongeren als voor de school. waar wanneer 9.30u 15.30u (onthaal vanaf 9.00u) Oost-Vlaanderen Gent di 26 april 2011 Vlaams-Brabant Leuven woe 27 april 2011 West-Vlaanderen Sint-Andries di 3 mei 2011 Antwerpen Boom woe 4 mei 2011 Limburg Hasselt don 5 mei

10 Buitengewoon verkeer BSO Eind 2010 organiseerde de VSV voor het eerst twee nascholingen verkeerseducatie voor BLO. We konden spreken van een groot succes en we mochten ervaren dat er veel nood is aan lesmateriaal en methodes voor het buitengewoon onderwijs. Een andere grote meerwaarde was dat de deelnemers met elkaar ervaringen en ideeën konden uitwisselen. In het voorjaar bieden we een vervolg en werken we met de navorming Buitengewoon verkeer een aanbod uit voor het buitengewoon secundair onderwijs. Ongeacht de leeftijdverschillen van de leerlingen, blijkt dat BLO en BuSO veel raakvlakken hebben als het over verkeerslessen gaat. Goede praktijkvoorbeelden van BuSO-scholen zijn een vertrekpunt voor onze nascholing. We laten je kennis maken met drie praktijksessies, waarin we ook een stuk interactie van je verwachten. Partners Jean Sutens: pedagogisch begeleider secundair onderwijs, Frank Rouwens: Tess fietstechnologiekoffer en Dries Taillieu: leerkracht BuSO De Kouter, Kortrijk. Doelgroep Leerkrachten, coördinatoren, verkeersouders en begeleiders BuSO. We spitsen ons toe op type 1, type 3, type 8, en mogelijk type 4. We verwachten van de deelnemers enige interactie en actieve medewerking. Programma De voormiddag bestaat uit twee delen: Deel 1: Verkeersles geven in OV 3! Een leerkracht van BuSO De Kouter uit Kortrijk komt je recht vanuit de praktijk vertellen hoe verkeerseducatie op zijn school is gegroeid. Hoe pakt deze school het aan? Wat is de rode draad? Met welke problemen word je geconfronteerd? Fietsvaardigheid versus verkeersvaardigheid, themaweken, verkeer in het jaarprogramma, enzovoort. Deze sessie is geen eenrichtingsverkeer van de spreker naar het publiek, maar kan uitmonden in een boeiend en leerzaam gesprek waarin ideeën worden uitgewisseld tussen de deelnemers. Frank Rouwens 10

11 Fietsersbond Deel 2: Fietstechnologiekoffer! In deze zeer praktijkgerichte sessie krijg je een antwoord op vele technologische vragen: - Hoe werken velgremmen? - Hoe kan een fietsdynamo een lampje laten branden? - Hoe kunnen dunne spaken toch een stevig wiel maken? - De antwoorden zitten allemaal in een handige doekoffer. Je krijgt een ervaringsgerichte uitleg door de bedenker en ontwikkelaar van deze koffer die zelf uit het onderwijsveld komt. In de namiddag volgt nog een derde deel: Deel 3: Kijk eens in de dode hoek! Jaarlijks gebeuren er te veel dode hoekongevallen. Niet alleen een vrachtwagen, maar ook een bestelwagen en een personenwagen hebben een dode hoek. Wat is dat nu eigenlijk en waar bevinden die gevaarlijke zones zich? Hoe kunnen we onze kwetsbare leerlingen vertrouwd maken met de praktijk en de gevaren van de dode hoek. Hoe moeten ze zich gedragen in de buurt van vrachtwagens en dode hoeken. Via eenvoudige testjes en praktijkoefeningen laten we je zien hoe je dit thema met je leerlingen bespreekbaar en vooral bevattelijk kunt maken. Waar Wanneer? 9.30u 15.30u (onthaal vanaf 9.00u) Antwerpen Mechelen don 17 maart 2010 Oost-Vlaanderen Merelbeke woe 23 maart 2010 Deelnemers Aan deze cursus kunnen maximaal 30 personen per dag deelnemen. 11

12 Specialisatiecursussen verkeer en mobiliteit De Vlaamse Stichting Verkeerskunde heeft naast het aanbod Verkeer op School ook heel wat gespecialiseerde opleiding verkeer en mobiliteit. Onder de noemer Mobiliteitsacademie bieden we een gevarieerd opleidingsprogramma aan voor iedereen die professioneel met verkeersveiligheid en mobiliteit bezig is. n Partners De VSV en het Instituut voor Mobiliteit (IMOB) van de Universiteit Hasselt organiseren samen de Mobiliteitsacademie. De inbreng van andere partners zorgt ervoor dat de cursussen altijd worden gegeven door binnen- en buitenlandse ervaringsspecialisten. n Doelgroep In de eerste plaats zijn de cursussen bedoeld voor mensen die dagelijks op professionele basis of als vrijwilliger met verkeer en mobiliteit bezig zijn en die zich verder willen specialiseren. Maar ook als je maar net actief bent in de verkeerswereld en je wil graag wat meer inzicht krijgen in de verkeerskunde, is de Mobiliteitsacademie iets voor jou. Elke cursus spitst zich toe op een specifiek thema. Kijk snel in het aanbod om te weten welke opleiding het best aansluit bij je wensen. n Programma Het programma van het voorjaar 2011 bestaat uit een reeks basis- en specialisatiecursussen. Zo kun je de specialisatiecursus over het verkeersreglement of de basiscursus over het plaatsen van verkeerstekens volgen. Daarnaast bieden we ook opleidingen aan over specifieke onderdelen van het verkeersreglement: fietsreglementering, werfsignalisatie en parkeerreglementering. Daarnaast staat een vierdaagse basiscursus over verkeersveiligheid op het programma. 12

13 Ideaal voor wie nog maar net is begonnen met zich in deze complexe materie te verdiepen. Eén van de modules is volledig aan educatie en sensibilisatie gewijd (22 maart 2011). Ook toegankelijkheid zullen we blijven behandelen: de basiscursus over dit thema biedt een overzicht van de reglementering en de achterliggende filosofie. Tot slot plannen we vijf infomomenten over het Draaiboek Minder hinder Vlaanderen. In elke provincie stellen we tijdens een opleiding het draaiboek voor en leren we je er vlot mee werken. n Kostprijs De cursussen van de Mobiliteitaca demie zijn in tegenstelling tot de cursussen van Verkeer op School wel betalend. Op de website vind je (in het onder - deel kalender) per cursus de kostprijs terug. n Info Uitgebreide informatie over de inhoud en praktische kant van de cursussen van de Mobiliteitsacademie vind je op de website van de VSV: Inschrijven kan ook enkel via deze website. 13

14 Werkboek Schoolomgeving. Samen werken aan een duurzame en verkeersveilige schoolomgeving De Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) is een van de partners die samen met de Vlaamse overheid het Werkboek Schoolomgeving. Samen werken aan een duurzame en verkeersveilige schoolomgeving gerealiseerd heeft. Het resultaat is een lijvig naslagwerk geworden, dat in de eerste plaats uitblinkt door zijn praktische bruikbaarheid. Een degelijke inspiratiebron waarmee je onmiddellijk aan de slag kunt als je je schoolomgeving veiliger wilt maken. Dit werkboek kwam tot stand dankzij de goede samenwerking van vele partners die vertrouwd zijn met het veldwerk en dat is meteen ook de grote meerwaarde. De VSV heeft zich de voorbije jaren sterk ingezet op het terrein van veilige schoolomgevingen en schoolroutes. Deze expertise en goede voorbeelden kunnen we met je delen in dit werkboek. Samen met de andere partners reiken we je in dit werkboek de sleutel tot een veilige schoolomgeving aan. Wij hopen dat scholen, gemeenten, ouderraden, wegbeheerders, enzovoort in dit naslagwerk suggesties en oplossingen vinden om hun schoolomgevingen veiliger te maken. Maar vooral ook dat ze de handen in elkaar gaan slaan en er samen werk van maken. Het werkboek staat vol concrete en direct bruikbare tips en voorbeelden die je daarbij zullen helpen. De VSV biedt alle geïnteresseerden de kans om een exemplaar van het werkboek GRATIS te bestellen via haar website

15 opgespat de De Mobibus is een mobiele doe-tentoonstelling voor leerlingen van de tweede graad secundair onderwijs. In en rond de bus kunnen de leerlingen vijf modules doorlopen met als thema: dode hoek, duurzame mobiliteit, zichtbaarheid, fiets en bromfiets. Via doe-opdrachten, quizzen, bordspelen en filmfragmenten sensibiliseren we de jongeren over de thema s. Een lesgever van de VSV begeleidt hen tijdens deze interactieve ontdekkingstocht. Met de Mobibus bieden we scholen kant-en-klaar lesmateriaal om verkeers- en mobiliteitseducatie te integreren in het secundair onderwijs. Door jongeren op een aantrekkelijke manier in aanraking te laten komen met verkeer en mobiliteit leren we hen nadenken over hun gedrag in het verkeer en over hun vervoerswijzekeuze. Gemeentebesturen of politiezones kunnen de bus huren voor minimum één en maximum twee opeenvolgende weken (woensdag is de bus nooit beschikbaar). Scholen kunnen de bus NIET zelf reserveren. De prijs: 500 euro voor een week en 1000 euro voor twee weken. Meer info & reservatie:

16 Navormingen Verkeer op School: Praktisch Inschrijven is verplicht voor alle nascholingen en kan alleen via de website Elke cursus is beperkt in het aantal deelnemers. We raden je aan om tijdig in te schrijven. Na je inschrijving krijg je een bevestiging met een wegbeschrijving en de volledige adresgegevens van de locatie. Wij bieden alle cursussen in de reeks Verkeer op School gratis aan. Inschrijven is wel verplicht. Indien je verhinderd bent, gelieve tijdig te annuleren, zodat we mensen die eventueel op de wachtlijst staan de kans kunnen bieden om nog in te schrijven. We organiseren dezelfde nascholingen altijd op verschillende data en locaties. Je kunt de nascholing volgen op de datum of locatie die je het beste past. Dat hoeft niet te zijn in de provincie waar je woont of waar je school gelegen is. Je krijgt een bevestiging van je inschrijving. Inschrijven kan tot uiterlijk tien dagen voor de cursusdatum of tot op het moment dat de cursus volzet is. Bij cursussen die een hele dag duren, is tussen de middag een broodjeslu nch voorzien. Je krijgt een attest van deelname. Vlaamse Stichting Verkeerskunde Louizastraat Mechelen Tel Fax Foto s Dirk Vertommen, Annie De Brue, Stefan Dewickere, Stijn Volders, Firstbike, Fietsersbond vzw en VSV V.U. Jan Peumans, Louizastraat 40, 2800 Mechelen 16