Kalmeringssignalen. De rechter hond laat het wegkijken mooi zien. De collie wendt zijn kop af omdat de andere hond hem aanstaart.

Transcriptie

1 Kalmeringssignalen. Om conflicten met soortgenoten (of wat daarvoor wordt aangezien) vóór te zijn gebruikt de hond kalmeringssignalen. Dit zorgt ervoor dat ontmoetingen onderling zonder al te veel stress en opwinding kunnen verlopen. Kalmeringssignalen kunnen de omgeving kalmeren, de hond zelf kalmeren of beide tegelijk kalmeren. Wegkijken. Een van de krachtigste kalmeringssignalen is het wegkijken, zorgen dat er geen oogcontact ontstaat. Aanstaren of fixeren is heel imponerend en overweldigend gedrag. Honden willen dit liever voorkomen, daarom kijkt hij of een andere kant op of hij draait heel zijn hoofd weg, zodat er geen enkel misverstand kan bestaan over zijn bedoeling: ik ga die uitdaging op geen enkele manier aan. Sterker nog: ik ga hem uit de weg. De rechter hond laat het wegkijken mooi zien. De collie wendt zijn kop af omdat de andere hond hem aanstaart.

2 Ogen zacht maken. Zoals hierboven staat, starende, ronde ogen zijn onplezierig. Vredelievende honden maken daarom hun ogen wat smaller, ze sluiten hun oogleden een stukje en soms zelfs helemaal. De uitdrukking van hun ogen wordt zacht. Meestal doen onderdanige honden dit naar hun hogergeplaatste soortgenoot. Maar ook hogergeplaatste honden gebruiken het als teken dat ze de onderworpenheid van de ander accepteren en dat alles in orde is. Soms knipperen ze er ook nog bij. Hier zie je een hond die niet van plan is de confrontatie aan te gaan. De neergeslagen blik laat zien dat hij vreedzame bedoelingen heeft. De rug toekeren. Als honden niet betrokken willen worden bij een situatie die ze als onplezierig ervaren, draaien ze zo n situatie gewoon de rug toe. Rechts is de showring. De hond haat keuringen en laat dat hier ook duidelijk blijken. Ze gaat zitten en draait heel het spektakel de rug toe. Lijf afdraaien/zijkant toedraaien/ in een bocht komen aanlopen. Honden doen dit vooral wanneer een andere hond of een mens recht op hen af komt. Ze kunnen hun lichaam iets afdraaien en vervolgens ook nog hun zijkant toedraaien. Vaak kijken ze tegelijk met het afdraaien de andere kant op. Sociaal vaardige honden zijn beleefde honden. Ze zullen proberen elkaar gerust te stellen door elkaar te overtuigen van hun goede bedoelingen.

3 Foto 1 Foto 2 Foto 3 Foto 1 De poedel staart de Duitse herder aan ondanks het feit dat die iets wegkijkt. Foto 2 De blik van de poedel richting de herder wordt harder en de mond sluit zich. Blijkbaar volstaat het afwenden van het hoofd niet, de herder knijpt nu de ogen dicht. Foto 3 De poedel is gekalmeerd en loopt voerder. Let op: ziet u hoe de poedel iets naast de herder staat (=zijdelings benaderen) en dat hun lichaam iets aan elkaar wegbuigen (=respecteren van de persoonlijke zone)? De Terriër ligt in de jachtpositie. De Retriever loopt in een boog om de situatie te kalmeren. Langzaam bewegen. Langzame bewegingen zijn gedoseerde bewegingen en betekenen dat de hond die zo beweegt zichzelf onder controle heeft. Dat maakt op andere honden een prettige en kalmerende indruk. Als men geïrriteerd reageert op een hond die een oefening niet naar wens uitvoert, zal de hond zijn bewegingen vertragen. Een hond die niet netjes meeloopt, zal dus nog langzamer gaan lopen. Hij kan zijn lichaam ook wat gaan afbuigen om zijn begeleider te kalmeren. Grote kans dat hij nog meer op zijn kop krijgt en nog meer behoefte heeft de agressie te keren. Hij kan ook gaan gapen. Hij kan het ook allemaal tegelijk doen. Resultaat: een eigenaar die denkt dat de hond hem in de maling neemt en zijn superioriteit niet erkent.

4 Niet meer bewegen. Wanneer een hond alles heeft gedaan om de ander te ontdooien, en niet meer weet wat nog meer te doen, zal verstarren. Hij laat het allemaal maar gebeuren. Hij laat zich onderzoeken door een opdringerige, snuffelende neus. Of hij staat doodstil als een hond op een imponerende manier op hem afrent of rondjes om hem heen rent. Door te bevriezen laat de staande hond zien hoe ze een andere hond verteld dat zij geen bedreiging is. Gaan liggen. Vooral geboren leiders zullen hier gebruik van maken. Als honden onrustig zijn, gaat de roedelleider, nadat hij een min of meer beschut plekje voor de roedel heeft gevonden, rustig liggen en geeft daarmee het signaal af: niets aan de hand, kalmeer. Tong naar buiten steken, lippen of neus aflikken. Dit signaal kalmeert zowel de hond zelf als de ander. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met een ander kalmeringssignaal. Het iets toesluiten van de ogen of wat knipperen, vaak zie je dat samen met het uitsteken van de tong. Poot optillen. Het optillen van een poot verraadt de spanning van de hond, maar het kan afhankelijk van de situatie ook een kalmeringssignaal voor andere honden zijn. Het is een verzoenend gebaar. Gapen. Gapen heeft een 2-ledig doel. Het doet de spanning bij de gapende hond wegvloeien en kalmeert daarnaast de tegenpartij. Gapen is een veelvoorkomend signaal, ook naar ons toe.

5 Snuffelen (of iets heel anders gaan doen). Snuffelen is een manier om de ander te kalmeren of in ieder geval te zorgen dat je bij de ander geen opwinding teweegbrengt. Honden kunnen vol interesse ineens gaan snuffelen als een ander hond hun pad kruist. Ze geven daarmee aan het veel te druk te hebben met andere zaken om opwinding of irritatie bij de passant te willen veroorzaken. Veel honden snuffelen op het trainingsveld, daarmee de indruk gevend dat ze geen zin hebben terwijl de toenemende irritatie bij de eigenaar steeds meer gesnuffel noodzakelijk maakt.. De bordeaux dog wacht passief (beweegt niet meer) wat er zal gebeuren. De ronde rug geeft aan dat zij problemen verwacht. Voor de labrador is al dit vertoon van deemoed en geruststelling voldoende overtuigend. Nu wil zij de bordeaux dog op haar gemak stellen en begint in een neutrale houding wat rond te snuffelen Gaan zitten. Rustig gaan zitten, soms zelfs met de rug naar de andere hond (of mens) toe is een krachtig kalmeringssignaal. Omdat de hond zich niet meer bemoeit met wat er gebeurt, geeft hij aan dat niets hem minder interesseert. Je kan dit ook gebruiken wanneer de hond bang is voor onweer. Ga dan rustig op de bank zitten, zorg voor een diepe ademhaling en ga een boek lezen. Als u zich niet opwindt, kan de hond bedenken dat er niets is om zich echt druk over te maken.

6 Opsplitsen. Als het tussen roedelgenoten te veel spanning ontstaat die uit de hand kan lopen doordat anderen zich er ook mee gaan bemoeien, kan de roedelleider zich daarin actief mengen door zich tussen de twee ruziemakers in te begeven. Het provocerend gedrag wordt daarmee doorbroken en de rust keert terug in de roedel. Door tussen de twee andere honden in te gaan staan en zijn kop af te wenden, bemiddeld de hond als er een mogelijke dreigende situatie ontstaat. Op die manier kalmeert hij de andere honden. Kwispelen. Kwispelen wordt vaak verkeerd begrepen. Men denkt dat kwispelen altijd op een goed humeur duidt, op een ontspannen, vrolijke stemming. Vaak is dat ook wel zo, maar lang niet altijd. Een stijve, hoge kwispel duidt op dominantie en houdt een dreiging in. Een lage kwispel vaak in combinatie met andere kalmerende gebaren betekent dat de hond gespannen is over de bedoelingen van de ander en de ander (en zichzelf) wil kalmeren. Speelhouding. Honden die elkaar kennen en die willen spelen, zullen elkaar regelmatig door een spelbuiging tot het ultieme spelletje jaag of wordt gejaagd uitnodigen. Dat gedrag kan ook een manier zijn om een andere hond te kalmeren. Dan wordt het vaak gecombineerd met wegkijken. De spelboog wordt vaak gebruikt tijdens het spelen, maar hier gebruiken beide honden de spelboog, blijven zo zitten en draaien hun kop af om een conflict te vermijden. De spelboog wordt hier als een kalmerend signaal gebruikt.

7 Lachen. Onderling gebruiken honden vrijwel nooit een lach om de gemoederen te kalmeren of om de iegen bedoeling helder over te brengen. Het kan zijn dat door onze bijval (zelf te lachen, te klappen of andere aanmoedigingen) het gedrag heeft geconditioneerd. De dalmatiër kan - hoort ook een beetje bij het ras fantastisch goed lachen. Door het uitsteken van de tong en daarbij tegelijk te lachen laat de dalmatiër zien dat dit lachen op dit moment in ieder geval een stresslachen is. Bronvermelding Kalmerende Signalen In gesprek met je hond, Turid Rugaas Hondentaal is lichaamstaal Begrijp precies wat je hond zegt, Martin Gaus