Fiscale en juridische knipperlichten 2014

Transcriptie

1 Fiscale en juridische knipperlichten 2014 Bouwsector

2 Wat vindt u in deze gids? 1. Btw in de bouwsector p.4 Welke btw-tarieven voor nieuwbouw of renovatie? 4 Aandachtspunten voor uw bouwaangifte 7 Wie mag gratis meehelpen bij de oprichting van een nieuwbouw? 8 Verkoop van onroerend goed met btw 10 Architecten en de toepassing van de btw-wetgeving 13 Facturatie volgens de regels van de kunst Energie 16 Belastingvoordelen voor energiebesparende investeringen Juridische aandachtspunten 22 De vestigingswetgeving voor de bouwsector 22 Inhoudingsplicht en hoofdelijke aansprakelijkheid aannemersschulden 24 Afschaffing registratie als aannemer 27 Sectorale aanpak schijnzelfstandigheid 28 Werfmelding 30 SABAM/SIMIM-inning voor muziek op bouwwerven 32 Verantwoordelijke uitgever: H. Vidts, Vuurkruisenlaan 2, 3000 Leuven Auteurs: SBB studiedienst Coördinatie: SBB dienst marketing en communicatie Vormgeving: Factum

3 Waarom deze gids? Met heel wat architecten, landmeters, aannemers, afwerkbedrijven, enz. in ons klantenbestand zijn onze medewerkers vertrouwd met het reilen en zeilen in de bouwsector. Dagelijks merken onze accountants en belastingconsulenten dat de fiscale en juridische vragen die de professionals uit de bouwsector ons stellen, nogal eens over dezelfde knelpunten gaan. Dit heeft ons ertoe aangezet om dit zakboekje uit te geven. In vraag- en antwoordvorm licht onze studiedienst een aantal belangrijke aandachtspunten voor de bouwsector toe. U vindt op de volgende bladzijden niet alleen de maatregelen uitgelegd die specifiek op uw bedrijf of activiteit van toepassing zijn. Ook aan enkele vragen die u ongetwijfeld wel eens van uw klant-bouwheer te horen krijgt, besteden wij de nodige aandacht. We hopen alvast dat deze beknopte gids u de weg kan wijzen door het fiscale en juridische landschap. Heeft u bijkomende vragen? We staan steeds ter beschikking. Onze medewerkers verwelkomen u graag in één van onze 28 kantoren. U vindt de adressen en contactgegevens achteraan in deze gids. Herman Vidts, algemeen directeur SBB Accountants & Adviseurs 3

4 1 Btw in de bouwsector Btw-tarieven voor nieuwbouw of renovatie Op de werken die te maken hebben met de bouw van een nieuwe woning - de zogenaamde werken in onroerende staat - betaalt u als bouwheer in principe 21% btw. Werken in onroerende staat omvatten niet alleen de prestaties van de aannemers, maar ook de door hen gebruikte bouwmaterialen. In twee gevallen kunt u echter genieten van het verlaagd tarief van 6%. 6% btw op renovatiewerken aan woningen die minstens vijf jaar oud zijn Algemeen principe Voor werken met betrekking tot renovatie, de verbetering, de omvorming, de herstelling of het onderhoud van een woning, kunt u onder bepaalde voorwaarden geniet van het verlaagd btw-tarief van 6%. De voorwaarden zijn de volgende: Het moet gaan om de renovatie, de verbetering, de omvorming, de herstelling of het onderhoud (niet reiniging) van een woning. Nieuwbouw en dus ook de afbraak van een woning gevolgd door de heropbouw ervan zijn uitgesloten. U moet de woning na de werken hoofdzakelijk (voor meer dan 50% van de oppervlakte van de woning) of uitsluitend gebruiken als privéwoning. De woning moet ten minste vijf jaar in gebruik zijn op het moment dat de eerste btw opeisbaar wordt. Dit is in principe bij betaling van een eerste voorschot of bij voltooiing van de werken. De factuur moet duidelijk vermelden waarom het verlaagd tarief van 6% van toepassing is - gebaseerd op het attest dat de bouwheer opmaakt. Wanneer u werken laat uitvoeren aan een gebouw dat u deels voor privédoeleinden en deels beroepsmatig aanwendt, zal het tarief van 6% van toepassing zijn op de globale werken, indien de privéaanwen- 4

5 ding van het gebouw na de werken minstens 51% bedraagt of meer en indien die werken betrekking hebben op het gehele gebouw of enkel op het privégedeelte. Werken die enkel betrekking hebben op het beroepsmatig gedeelte, moeten sowieso aan 21% worden gefactureerd. Let wel: indien de bouwheer zelf de handen uit de mouwen steekt en zelf zijn materiaal aankoopt, kan hij niet genieten van het verlaagd tarief. Op alle materiaalaankopen geldt het normale btw-tarief van 21%. Ook merken we op dat renovatiewerken, bijvoorbeeld aan zwembaden, sauna s, vijvers, tennisterreinen, fonteinen, enz. niet in aanmerking komen voor het verlaagd tarief. Het verlaagd btw-tarief van 6% is namelijk enkel van toepassing op werken die betrekking hebben op de woning. Wat wel aan 6% btw kan worden gefactureerd is de aanleg van een terras op voorwaarde dat deze effectief grenst aan de woning. Hoe lang blijft de 6%-maatregel nog gelden? Deze maatregel, die normaal afliep eind 2005, werd eerst verlengd tot en met 30 juni Vanaf die datum werd de tijdelijke 6%-maatregel vervolgens definitief. Afbraak en heropbouw van woningen in 32 steden Algemeen principe Sinds 1 januari 2007 kan het verlaagd tarief van 6% van toepassing zijn op werken in onroerende staat die betrekking hebben op de afbraak en heropbouw van bepaalde gebouwen gelegen in één van de 32 steden die opgesomd zijn in verscheidene Koninklijke Besluiten, mits aan alle andere voorwaarden is voldaan. Deze uitzondering werd toegestaan om verkrotting in de steden tegen te gaan. Reinigingswerken zijn nog steeds uitgesloten. Het gaat om volgende steden: Aalst, Antwerpen, Brugge, Dendermonde, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas, Anderlecht, Brussel, Elsene, Etterbeek, Schaarbeek, Sint-Gillis, Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Joost-Ten-Node, Ukkel, Vorst, Bergen, Charleroi, Doornik, La Louvière, Luik, Moeskroen, Namen, Seraing en Verviers. 5

6 De afbraak moet gepaard gaan met de wederopbouw van de woning. Ze moeten als het waren samen één handeling vormen. Om die reden moet dezelfde bouwheer de woning (laten) afbreken en weer (laten) heropbouwen. De woning moet na de uitvoering van de werken hoofdzakelijk als privéwoning aangewend worden. De bouwheer moet een verklaring indienen bij het controlekantoor bevoegd voor het ambtsgebied waarin het gebouw gelegen is, en dit voor de btw opeisbaar wordt. In de verklaring moet hij vermelden dat het gebouw na afbraak en heropbouw bestemd is om uitsluitend of hoofdzakelijk te worden gebruikt als privéwoning. Daarnaast moet hij aan het controlekantoor een afschrift van bouwvergunning overmaken. De aannemer moet eveneens een afschrift van de verklaring ontvangen zodat hij op basis hiervan correct een factuur kan opstellen. 6

7 Aandachtspunten voor uw bouwaangifte Wat is een bouwaangifte? Bent u eigenaar van een nieuwe woning? Dan moet u binnen de drie maanden volgend op de datum van de berekening van het kadastraal inkomen een zogenaamde bouwaangifte formulier 106/3 indienen bij de fiscus. Dit kunt u doen via het btw-controlekantoor dat bevoegd is voor de regio waarin de woning gelegen is. Deze bouwaangifte is een samenvatting van: de facturen van aannemers en van bouwmaterialen bonnetjes van de kleinere aankopen voor de nieuwbouw documenten die opgemaakt zijn bij eventuele aankopen bij niet-btwplichtigen, bijvoorbeeld bij aankoop van tweedehands bakstenen schriftelijke verklaringen van derden die kosteloos hebben meegewerkt aan de nieuwbouw de werken die de eigenaar zelf heeft uitgevoerd Wanneer is er een btw-herziening mogelijk? De totale waarde van de nieuwbouw die de belastingcontroleur in de bouwaangifte vindt, vergelijkt hij met de zogenaamde normale oprichtingsprijs van de woning. Om die vast te stellen, gaat hij uit van vaste eenheidsprijzen die gekoppeld worden aan de oppervlakte van welbepaalde delen van de woning. De prijzen die de overheid hanteert, zijn gemiddelde prijzen voor een bepaalde regio. Als de waarde die de bouwheer heeft opgegeven, lager uitkomt dan de normale waarde die de fiscus berekend heeft, kan hij een bijkomende heffing van btw verwachten op het verschil tussen beide waardes, eventueel verhoogd met een boete. Bijvoorbeeld, als het totaalbedrag exclusief btw van alle facturen en stukken voor de nieuwbouw EUR lager ligt dan de normale oprichtingsprijs mag de eigenaar zich aan een herziening verwachten van EUR x 21% of EUR. Let wel: als dit tekort lager ligt dan 1/8 van het totale factuurbedrag, betaalt de bouwheer geen boete. Is het verschil groter dan 1/8, dan betaalt de eigenaar bovenop de btw op het verschil ook nog een boete die varieert tussen 10% en 35% van de verschuldigde btw. 7

8 Wie mag gratis meehelpen bij de oprichting van een nieuwbouw? Het gebeurt wel eens dat familieleden of vrienden een handje willen toesteken bij de bouwwerken. Waar moet u op letten om hiermee niet in de problemen te komen? Algemeen principe In principe hanteert de btw geen verwantschapsgraad. Gratis hulp van vrienden en kennissen kan dus ook. De graad van verwantschap wordt echter gesteld in de wet op de bouwwerken (max. 4 de graad) en in de wet op de beteugeling van het sluikwerk (max. 2 de graad). Indien de bouwheer zelf de handen uit de mouwen steekt om zijn huis te bouwen, kan hij dus best alleen een beroep doen op de hulp van bloed- en aanverwanten tot de tweede graad. Dit zijn: ouders broers en zussen schoonbroers en schoonzussen grootouders kinderen en kleinkinderen (en hun eventuele echtgeno(o)t(e)). Gaat het om een sociale woning, dan wordt hulp tot en met de vierde graad aanvaard. Concreet mogen dan ook neven/nichten en ooms en tantes gratis meehelpen. Let extra op als de bouwheer gratis hulp inroept van een werkzoekend familielid. Een werkzoekende krijgt een uitkering omdat hij geen job en dus ook geen loon heeft. Elke activiteit die een werkzoekende verricht voor een derde, wordt geacht voor hem een materieel voordeel in te houden en brengt zijn werkloosheidsvergoeding in het gedrang. Ook als degene die gratis hulp aanbiedt, dit soort werk als zelfstandige of zaakvoerder van een vennootschap uitvoert, moet u opletten (vooral voor diegene die het werk effectief verricht). 8

9 Mag iemand die btw-plichtig is zijn eigen woning bouwen? Stel, een vader is zelfstandig metser en helpt zijn zoon gratis om diens nieuwe huis te bouwen. Mag iemand die btw-plichtig is zonder problemen zijn eigen woning bouwen? Btw-belastingplichtigen die zelf de handen uit de mouwen willen steken, moeten nagaan in hoeverre ze btw moeten afdragen op de werken in onroerende staat die ze zelf uitvoeren. Als die werken een gewone geregelde werkzaamheid van de betrokkene uitmaken, dan zal hij daarop btw moeten afdragen. Is dat niet zo, dan geldt die verplichting niet. Gaat het om een vennootschap, dan is er sowieso btw verschuldigd, ongeacht de eigenlijke werkzaamheid van de vennootschap. Als er btw verschuldigd is, dan wordt die berekend op alle uitgaven die voor het werk gedaan zijn (materialen, loonkost personeel, ). Een voorbeeld om één en ander te verduidelijken: een aannemer van ruwbouwwerken die zijn eigen woning zet, zal op de uitgaven die hij hiervoor gemaakt heeft btw moeten afdragen (enkel voor de ruwbouwwerken, niet voor de andere werken). Een bakker of slager die hetzelfde doet, zal hiertoe niet verplicht zijn, tenzij hij zijn beroep in vennootschapsvorm uitoefent. 9

10 Verkoop van onroerend goed met btw In principe bent u op de verkoop van een onroerend goed registratierechten verschuldigd. Onder bepaalde voorwaarden echter kan een onroerend goed verkocht worden met toepassing van btw. Hoe lang kan een onroerend goed of daarmee verbonden zakelijk recht verkocht worden met btw? Indien onroerende goederen of daarmee verbonden zakelijke rechten (opstal, vruchtgebruik, ) verkocht worden in ruil voor geld of een tegenprestatie, dient de eigenaar na te gaan of de nieuwheidsperiode van het onroerend goed nog niet verstreken is. Zolang deze periode nog niet verstreken is, kunt u opteren om te verkopen met toepassing van 21% btw. Kiest u ervoor om niet met btw te verkopen dan zijn er automatisch 10% registratierechten van toepassing. De belangrijkste reden om te opteren voor de btw is dat u dan ook de btw kan terugvragen die werd betaald op de aankopen. Indien u het onroerend goed verkoopt onder registratierechten is die mogelijkheid er niet. Indien uw klant een btw-belastingplichtige is, zal hij zelfs verkiezen om de btw te betalen. Hij kan immers de btw op zijn aankopen achteraf recupereren. Dit is niet mogelijk in het geval van de registratierechten. Indien u het onroerend goed daarentegen verkoopt aan een particulier zal hij de registratierechten verkiezen, aangezien deze lager zijn dan het btw-tarief (10% in plaats van 21%) en hij geen van beiden kan recupereren. Een beroepsoprichter heeft geen keuzemogelijkheid en zal tijdens de nieuwheidsperiode van het gebouw steeds moeten verkopen met btw. Hij kan dan ook de btw recupereren die werd betaald aan de aannemers voor de oprichting van het gebouw. Sinds 1/1/2011 is ook het bijhorend terrein aan btw onderworpen wanneer het gebouw verkocht wordt onder het btw-stelsel. Dit is wanneer het gebouw en het bijhorend terrein op hetzelfde ogenblik en door dezelfde verkoper wordt verkocht. 10

11 Hoe lang duurt de nieuwheidsperiode? De nieuwheidsperiode loopt uiterlijk tot 31 december van het tweede jaar volgend op het jaar waarin het gebouw voor het eerst in gebruik genomen werd. Een voorbeeld kan dit wellicht verduidelijken. Een woning die in 2012 werd opgericht, wordt door de familie Janssens in gebruik genomen op 25 april Dit betekent dat het gebouw verkocht kan worden met btw tot 31 december Ook de verkoop van het bijhorend terrein is aan btw onderworpen. Dit is wanneer het gebouw en het bijhorend terrein op hetzelfde ogenblik en door dezelfde verkoper worden verkocht. Wanneer begint de nieuwheidsperiode te lopen voor kijkwoningen? De nieuwheidsperiode van een kijkwoning (of kijkappartement) die enkel wordt aangewend om kandidaat-kopers rond te leiden en te informeren, begint niet te lopen. Dit zal enkel maar gebeuren indien de kijkwoning effectief bewoond wordt. Kan een oud gebouw na de nodige renovatiewerken verkocht worden met btw? Indien aan een oude woning zodanige verbouwingen, renovatie, restauratiewerken, enzovoort werden uitgevoerd dat de woning een zodanige vervorming ondergaat (wijziging structuur, eigenschappen en zelfs bestemming), dan is er sprake van een vernieuwbouw waardoor een verkoop met toepassing van btw weer mogelijk wordt. De verbouwingswerken verlenen aan het gebouw de kenmerken van een nieuw opgericht gebouw. In eerste instantie heeft de omvang van de kosten van de werken geen invloed. De uitgevoerde verbouwing moet aanleiding geven tot de wijziging van het kadastraal inkomen dat aan het gebouw was toegekend vóór de aanvang van de werken. Aan de hand van plannen enzovoort moet de belangrijkheid van de werken aangetoond te worden. Indien door de verbouwingen een oud en een nieuw gedeelte ontstaat, kunnen beide delen vervreemd worden met btw. Bijvoorbeeld, een oud industrieel gebouw wordt omgevormd tot een aantal appartementen. Deze panden kunnen beschouwd worden als vernieuwbouw. De omvorming van een oud herenhuis met beschermde gevel tot een appartementsgebouw, kan bestempeld 11

12 worden als vernieuwbouw. Het vernieuwen van het dak van de woning of het installeren van een centrale verwarming of een badkamer wordt niet beschouwd als vernieuwbouw, ook al geeft dat aanleiding tot een aanpassing van uw kadastraal inkomen en/of extreem hoge uitgaven. Het gaat in deze gevallen om werken die het gebouw in stand moeten houden of het comfort moeten verbeteren. Mochten er toch twijfels rijzen over de vraag of verbouwingswerken die een belangrijke wijziging aan het gebouw teweegbrengen als vernieuwbouw kunnen bestempeld worden of niet, hanteert de Administratie de volgende stelregel: de kostprijs, exclusief btw, van de uitgevoerde werken moet 60% of meer bedragen van de verkoopwaarde van het vernieuwde gebouw, grond niet meegerekend, op het tijdstip van de voltooiing van de werken. Welke administratieve formaliteiten moeten vervuld worden bij verkoop met btw? Indien de eigenaar van een onroerend goed zijn pand en het bijhorend terrein wenst te verkopen met btw, moet dit uitdrukkelijk in de compromis opgenomen worden. Bovendien moet de verkoper het bevoegde btw-controlekantoor vooraf op de hoogte brengen. Dit gebeurt door indiening van het formulier 104/1. Naar aanleiding van de verkoop moet eveneens een regelmatige verkoopfactuur opgemaakt worden en moet de verkoper een aangifte indienen, met name formulier 104/5. Dit formulier moet ingediend worden binnen de maand volgend op de volledige betaling van de verkoopprijs. Binnen deze termijn moet ook de verschuldigde btw overgemaakt worden aan de Belgische Staat. Het controlekantoor dat bevoegd is voor de regio waar het onroerend goed gelegen is, zal gecontacteerd moeten worden. 12

13 Architecten en de toepassing van de btw-wetgeving Zijn architecten btw-belastingplichtigen? Architecten stellen handelingen die bedoeld zijn in het wetboek btw. Indien zij op regelmatige en zelfstandige basis deze handelingen stellen, worden zij bestempeld als btw-belastingplichtigen. Is een architect-stagiair btw-belastingplichtig? Indien de architect-stagiair enkel prestaties levert voor zijn architectstagemeester is hij geen btw-belastingplichtige. Uiteraard, indien hij er op staat, kan hij zijn registratie als btw-belastingplichtige altijd vorderen. Indien de betrokken stagiair eveneens op zelfstandige basis belastbare handelingen stelt, bijvoorbeeld plannen tekenen voor het uitvoeren van kleine verbouwingswerken, zal hij voor het geheel van zijn activiteiten als een btw-belastingplichtige aangemerkt worden. Kan de architect een verlaagd tarief toepassen indien het gaat om woningen ouder dan vijf jaar? Het verlaagd tarief voor woningen ouder dan 5 jaar kan enkel ingeroepen worden voor werken in onroerende staat die de omvorming, de renovatie, de rehabilitatie, de verbetering, de herstelling of het onderhoud, met uitsluiting van de reiniging voor ogen hebben. Gezien de intellectuele diensten van architecten niet onder deze categorie van werken vallen, kunnen zij geen aanspraak maken op het verlaagd tarief van 6%. Op de diensten van een architect is dus steeds het btw-tarief van 21% van toepassing. Wanneer moet een architect de verschuldigde btw overmaken aan de btw-administratie? Voor de diensten die een architect binnen het kader van zijn normale beroepswerkzaamheden presteert, is de btw opeisbaar naarmate het ereloon geïncasseerd wordt. Deze afwijking op de normale regels van opeisbaarheid van de btw is enkel van toepassing indien de architect zijn beroep uitoefent als natuurlijk persoon of binnen een maatschap. 13

14 Facturatie volgens de regels van de kunst Wanneer moet een factuur uitgereikt worden? Indien een btw-belastingplichtige belastbare handelingen stelt voor een btw-belastingplichtige of een niet-belastingplichtige rechtspersoon, dan moet hij een factuur opmaken. Dit geldt niet voor de leveringen of de diensten verricht in opdracht van een particulier, tenzij het gaat om de levering van een gebouw, het verlenen van een zakelijk recht op een gebouw of om het uitvoeren van een werk in onroerende staat. Een architect mag ook altijd een factuur aan particuliere klanten opmaken indien hij dit wenst. Welke elementen moet u op de factuur vermelden? Bij de opmaak van een factuur moet de belastingplichtige erop toezien dat volgende gegevens op de factuur terug te vinden zijn: de datum van uitreiking een opeenvolgend nummer in één of meerdere reeksen waardoor de factuur éénduidig wordt geïdentificeerd en waaronder de factuur wordt ingeschreven in het boek voor uitgaande facturen de naam, het adres, het btw-nummer van de leverancier of dienstverrichter de naam, het adres, het btw-nummer van de klant (indien het om een klant gaat gevestigd buiten België, dient het btw-nummer enkel vermeld te worden indien het gaat om een intracommunautaire levering, driehoeksverkeer of een dienst waarbij er een verlegging van heffing is naar de medecontractant) een omschrijving van de geleverde goederen of de gepresteerde diensten (bij werken aan een onroerend goed is het belangrijk de ligging ervan aan te geven) de hoeveelheid geleverde goederen of de omvang van de verrichte diensten de datum waarop de handeling heeft plaatsgehad of de prijs geheel of gedeeltelijk is geïncasseerd (dit is niet nodig indien deze datum dezelfde is als de factuurdatum) 14

15 de maatstaf van heffing voor elk btw-tarief of elke vrijstelling, de eenheidsprijs exclusief btw en de eventuele vooruitbetalingskortingen, prijskortingen en -rabatten indien die niet in de eenheidsprijs zijn inbegrepen het toe te passen btw-tarief het totaalbedrag aan btw uitgedrukt in de nationale munteenheid van de lidstaat waar de goederen worden geleverd of diensten worden verricht wanneer een vrijstelling van toepassing is, moet de reden van de vrijstelling worden vermeld (bijvoorbeeld: intracommunautaire levering export van goederen ) wanneer de btw moet worden betaald door de afnemer, moet er btw verlegd worden vermeld (bijvoorbeeld, in het geval van werk in onroerende staat voor een Belgische onderneming die periodieke btw aangiften indient) indien de factuur betrekking heeft op een levering of een dienstverstrekking waarvoor reeds voorheen facturen werden opgemaakt, dient een verwijzing naar deze facturen opgenomen te worden. Hoe kan een architect betaling van btw uitstellen? Voor de prestaties van architecten, landmeters en ingenieurs aanvaardt de administratie dat de btw slechts opeisbaar wordt wanneer ze hun erelonen ontvangen hebben, ongeacht of de prestaties worden verstrekt aan belastingplichtigen of niet-belastingplichtigen. Indien de architect de betaling van de verschuldigde btw kan en wil uitstellen tot op het moment van betaling van zijn ereloon, moet hij volgende vermelding opnemen: Btw niet aftrekbaar. Aftrek eventueel uit te oefenen aan de hand van het ontvangstbewijs voorgeschreven door het ministerieel besluit van 28 september 1992 of aan de hand van de ereloonnota die u, voorzien van een kwijting, zal worden uitgereikt na betaling van het ereloon. Voor de betaling van hun ereloon reiken architecten aan hun cliënten soms een nota uit. Indien de ereloonnota alle elementen van een factuur bevat, kan deze nota ook gelden als factuur. Wel moet de uitreiker van de nota in dat geval erop toezien dat de vermelding voor uitstel van de aftrek, zoals in de vorige paragraaf aangehaald, wordt aangebracht om te vermijden dat btw moet afgedragen worden op het moment van de uitreiking van de nota. 15

16 2 Energie Belastingvoordelen voor energiebesparende investeringen De federale overheid heeft sinds 1 januari 2012 de belastingvermindering voor energiebesparende investeringen in privé woningen drastisch beperkt. Hieronder geven wij een stand van zaken voor de belastingaangifte voor de inkomsten van het jaar 2012 (aanslagjaar 2013) en de inkomsten van het jaar 2013 (aanslagjaar 2014). Welke werken komen voor de vermindering in aanmerking voor inkomstenjaar 2012? Om te bepalen of een energiebesparende uitgave in een privé woning in het jaar 2012 in aanmerking komt voor de federale belastingvermindering dient een onderscheid te worden gemaakt tussen werken die zijn uitgevoerd in het kader van een aannemerscontract (bijv. een getekende offerte) dat is gesloten vóór of na 28 november Nieuwe regeling: Werken en betalingen uitgevoerd in kader van een contract gesloten vanaf Welke investeringen? Werken en betalingen die in het jaar 2012 zijn uitgevoerd in het kader van een contract dat niet is gesloten vóór 28 november 2011 komen niet in aanmerking voor de federale belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven met uitzondering van uitgaven in een oude woning voor dakisolatie. Wat is een oude woning? Een oude privéwoning is een woning die in het begin van de energiebesparende werken meer dan 5 jaar in gebruik is genomen als woning. De termijn van 5 jaar moet niet meer verplicht van dag tot dag berekend worden. Voor energiebesparende werken die starten in het jaar 2012 is het voldoende dat de woning uiterlijk in de loop van het jaar 2007 voor het eerst in gebruik is genomen als woning. Indien dat niet het geval is dan zal de woning een nieuwe woning zijn. 16

17 Hoeveel bedraagt de belastingvermindering? De belastingvermindering voor dakisolatie bedraagt 30% van het werkelijk betaald bedrag (incl. BTW) met een maximum per jaar én per woning. Dit maximumbedrag bedraagt voor inkomstenjaar EUR (geïndexeerd). Indien de totale belastingvermindering van 30% op de werkelijke uitgave hoger is dan EUR dan is het overschrijdend gedeelte niet (meer) overdraagbaar naar het volgend belastbaar jaar en gaat dus fiscaal verloren. Indien de belastingplichtige niet (of onvoldoende) belastingen verschuldigd is dan zal de belastingvermindering (respectievelijk volledig) niet benut kunnen worden. Het niet-benut gedeelte van de belastingvermindering kan niet worden omgezet in een terugbetaalbaar belastingkrediet. Overgangsregeling: Werken en betalingen in kader van een contract gesloten vóór Welke investeringen? Werken en betalingen die in het jaar 2012 zijn uitgevoerd in het kader van een contract dat vóór 28 november 2011 is afgesloten voor energiebesparende investeringen die in het jaar 2011 in aanmerking kwamen voor de federale belastingvermindering, blijven recht geven op de belastingvermindering. De werken die recht geven op de belastingvermindering zijn de volgende: Werken in een oude woning: - Dakisolatie - Vervanging en onderhoud stookketel - Zonneboiler - Zonnepanelen - Geothermisch energiesysteem - Warmteregeling van een installatie van centrale verwarming door middel van thermostatische kranen of door een kamerthermostaat met tijdsinschakeling - Energie-audit - Dubbele beglazing Werken in een nieuwe woning: - Zonnepanelen - Geothermisch energiesysteem - Zonneboiler 17

18 Wat is een oude woning? Een oude privéwoning is een woning die in het begin van de energiebesparende werken meer dan 5 jaar in gebruik is genomen als woning. De termijn van 5 jaar moet niet meer verplicht van dag tot dag berekend worden. Voor energiebesparende werken die starten in het jaar 2012 is het voldoende dat de woning uiterlijk in de loop van het jaar 2007 voor het eerst in gebruik is genomen als woning. Indien dat niet het geval is dan zal de woning een nieuwe woning zijn. Hoeveel bedraagt de belastingvermindering? De belastingvermindering voor deze werken bedraagt 40% op de werkelijk gedane uitgaven (incl. btw) met een maximum per jaar én per woning. Dit maximumbedrag bedraagt voor inkomstenjaar EUR (geïndexeerd) eventueel verhoogd met 880 EUR (geïndexeerd) voor zonnepanelen. Indien de belastingplichtige niet (of onvoldoende) belastingen verschuldigd is dan zal de belastingvermindering niet (respectievelijk deels) benut kunnen worden. Het niet-benut gedeelte van de belastingvermindering kan enkel worden omgezet in een terugbetaalbaar belastingkrediet indien het gaat om de volgende investeringen: - Dakisolatie - Vervanging en onderhoud stookketel - Warmteregeling van een installatie van centrale verwarming door middel van thermostatische kranen of door een kamerthermostaat met tijdsinschakeling - Energie-audit - Dubbele beglazing Indien de totale belastingvermindering van 40% per oude woning hoger is dan EUR (of EUR voor zonnepanelen) dan is het overschrijdend gedeelte overdraagbaar naar de volgende 3 jaren (2013, 2014 en 2015). Welke werken komen voor de vermindering in aanmerking voor inkomstenjaar 2013? In het jaar 2013 komen uitsluitend uitgaven voor dakisolatie in een oude woning in aanmerking voor de federale belastingvermindering. De belastingvermindering bedraagt 30% van het werkelijk betaald bedrag (incl. btw) met een maximum per jaar én per woning. Dit maximumbedrag bedraagt voor inkomstenjaar EUR (geïndexeerd). Indien de totale belastingvermindering van 30% op de 18

19 werkelijke uitgave hoger is dan EUR dan is het overschrijdend gedeelte niet (meer) overdraagbaar naar het volgend belastbaar jaar en gaat het dus fiscaal verloren. Een oude privéwoning is een woning die in het begin van de energiebesparende werken meer dan 5 jaar in gebruik is genomen als woning. De termijn van 5 jaar moet niet meer verplicht van dag tot dag berekend worden. Voor energiebesparende werken die starten in het jaar 2013 is het voldoende dat de woning uiterlijk in de loop van het jaar 2008 voor het eerst in gebruik is genomen als woning. Indien dat niet het geval is dan zal de woning een nieuwe woning zijn. Wie kan van de belastingvermindering genieten? Naast de eigenaar, de bezitter, de erfpachter, de opstalhouder en de vruchtgebruiker van een woning, kunnen ook de huurders van de belastingvermindering genieten. De fiscus heeft bevestigd dat ook de naakte eigenaars kunnen genieten van de belastingvermindering. Indien u bijvoorbeeld de naakte eigenaar bent van een woning en uw vennootschap heeft het vruchtgebruik, dan kan u als naakte eigenaar investeringen doen die in aanmerking komen voor de belastingvermindering. Verdeling van de belastingvermindering bij een gemeenschappelijke aanslag? Indien een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd (bijvoorbeeld vanaf het jaar na het huwelijksjaar of jaar van wettelijke samenwoning), wordt de belastingvermindering verdeeld tussen de twee partners. Gaat het om belastingplichtige eigenaars (en dus niet huurders) dan gebeurt de verdeling in functie van het aandeel van het belastbaar inkomen van elk van de echtgenoten (eigenaar of huurders) in het totaal belastbaar inkomen van beide partners. De breuk heeft als teller het belastbaar inkomen van de echtgeno(o)t(e) en als noemer de belastbare inkomsten van beide echtgenoten. Overgedragen belastingverminderingen van vorige jaren? De afschaffing van de belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven sinds 1 januari 2012 (met uitzondering van dakisolatie en de overgangsmaatregel voor contracten van vóór 28 november 2011), 19

20 heeft geen invloed op de overdraagbare overschotten van belastingverminderingen met betrekking tot uitgaven in oude woningen in het jaar 2009, 2010 en Die overschotten blijven overdraagbaar naar de drie belastbare tijdperken na het jaar waarin de uitgave is gebeurd. Welke formele vormvoorwaarden moeten vervuld worden? De werken moeten uitgevoerd worden door een aannemer die een factuur opmaakt met de nodige vermeldingen (of bijlage bij de factuur, wat aangewezen is, gezien er in het algemeen vele specifieke wettelijke vermeldingen en verklaringen zijn). De aannemer moet voor werken die zijn uitgevoerd vanaf 1 januari 2011 niet meer verplicht geregistreerd zijn. De energie-audit moet uitgevoerd worden door een erkende energiedeskundige. De groene lening In de periode van begin het jaar 2009 tot en met 31 december 2011 kon een natuurlijke persoon een zgn groene lening afsluiten om uitsluitend energiebesparende investeringen in een privé woning te financieren. Een groene lening moest per jaar (dus 2009, 2010 of 2011), per persoon en per woning minimaal EUR en maximaal EUR bedragen. Een groene lening moet niet noodzakelijk een hypothecaire lening zijn. Een groene lening geeft recht op twee fiscale voordelen, namelijk de zogenaamde interestbonificatie en een belastingvermindering op de werkelijk betaalde interesten. Onder bepaalde voorwaarden kunnen de werkelijk betaalde interesten recht geven op een aftrek van het belastbaar onroerend inkomen of (zgn gewone interestaftrek) of een aftrek voor de enige en eigen woning (zgn woonbonus). De interestbonificatie is een rechtstreekse tussenkomst van de overheid voor maximum 1,5% in de betaling van de rente. Indien bijvoorbeeld een rente van 4% is afgesproken met de bank, dan moet de ontlener slechts 2,5% betalen aan de bank. Op de werkelijk betaalde interesten (in ons voorbeeld 2,5%), kon voor inkomstenjaar 2011 een belastingvermindering van 40% genoten worden. Vanaf het jaar 2012 geven de werkelijk betaalde interesten recht op een belastingvermindering van 30%. Deze belastingvermindering kan bovenop het 20

21 maximumbedrag van de belastingvermindering voor de energiebesparende investering genoten worden. Renovatiepremie en verbeteringspremie van het Vlaamse Gewest Renovatiepremie De Vlaamse renovatiepremie ondersteunt de eigenaars die een eigen woning wensen te renoveren. De renovatiepremie geeft hen de kans om de kwaliteit van hun woning aanzienlijk te verbeteren. Verbeteringspremie Een woning kan op een gegeven moment niet meer aan de normen beantwoorden: ze wordt te klein, de sanitaire of elektrische installaties zijn verouderd, het dak is aan een herstelbeurt toe etc. Een eigenaar of huurder kan dan bepaalde werkzaamheden uitvoeren die misschien in aanmerking komen voor de verbeteringspremie van de Vlaamse overheid. De verbeteringspremie kan toegekend worden als: - verbeteringswerkzaamheden uitgevoerd werden aan de woning; - de woning verbouwd werd om overbewoning te verhelpen. Voor meer informatie en voorwaarden kan verwezen worden naar de volgende website: Vlaamse dak-, muur- en vloerisolatiepremie Onder bepaalde voorwaarden worden door de netbeheerders premies toegekend voor dak-, muur- en vloerisolatie. Om te weten of u in aanmerking komt voor de premie verwijzen wij naar een interessante brochure van de Vlaamse overheid op (brochure premies 2013). Gemeentelijke en provinciale subsidies Sommige gemeenten en provincies geven aanvullende premies voor een aantal energiebesparende investeringen. De hoogte van de premies en de specifieke voorwaarden kunnen sterk variëren van gemeente tot gemeente. Informeer dus steeds bij uw gemeente- of provinciebestuur naar eventuele energiepremies. Voor een opzoeking van de mogelijke subsidies kan verwezen worden naar of 21

22 3 Juridische aandachtspunten De vestigingswetgeving voor de bouwsector De vestigingswetgeving bepaalt de reglementering waaraan men moet voldoen om als zelfstandige een bepaald beroep te mogen uitoefenen. De wetgeving omschrijft welke activiteiten binnen de reglementering vallen, welke kennis hiervoor moet aangetoond worden en hoe men deze kennis kan aantonen (akten of praktijkervaring). Wie wil starten met activiteiten in de bouwsector zal altijd de basiskennis van het bedrijfsbeheer moeten bewijzen. Bovendien zijn de meeste activiteiten in deze sector gereglementeerd waardoor er naast het bedrijfsbeheer ook een specifieke beroepsbekwaamheid moet bewezen worden. Beroepsbekwaamheid De gereglementeerde activiteiten in de bouwsector zijn onder te brengen in 9 deelgebieden (zie overzicht op volgende bladzijde). Zodra de beroepsbekwaamheid voor één van de activiteiten van een deelgebied kan aangetoond worden, mogen ook de andere activiteiten van dat deelgebied uitgeoefend worden. Bijvoorbeeld: iemand die sloopwerken uitoefent, mag ook metsel- en betonwerken uitoefenen. De vestigingswetgeving is van openbare orde. Dit wil zeggen dat contracten, afgesloten in strijd met de vestigingswetgeving, gesanctioneerd kunnen worden met een absolute nietigheid. Sedert 1 april 2010 heeft de overheid haar toezicht op de vermelding van de activiteiten in de KBO sterk verscherpt. Wie activiteiten uitoefent die niet zijn opgenomen in de KBO, riskeert een administratieve geldboete van 500 tot EUR. De onderneming die activiteiten uitoefent, zonder over de ondernemersvaardigheden te beschikken, kan bovendien veroordeeld worden tot sluiting. Redenen genoeg dus om de vestigingswet na te leven. 22

23 Gereglementeerde activiteiten in de bouwsector Ruwbouw metsel- en betonwerken sloopwerken Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten pleister- en stukadoorswerk chapewerken (dekvloeren) gyprocwerken Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten plaatsen van vloer- en wandtegels bekleding en herstelling van marmeren of natuurstenen tegels of elementen Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten bouw van daken plaatsen van dakbedekkingen zinkwerken, plaatsen van dakgoten en regenafvoerbuizen waterdichtmaken van bouwwerken Schrijnwerker glazenmaker schrijnwerk (ongeacht het materiaal: aluminium, hout, metaal, PVC) glaswerken Eindafwerkingsactiviteiten schilderwerken plaatsen van behang en soepele wand- en vloerbekledingen Installatieactiviteiten installatie van centrale verwarming, klimaatregeling, gas loodgieterswerk Elektrotechniek elektrotechnische activiteiten installatie van lichtreclame Algemeen aannemer voor rekening van derden, in uitvoering van een aannemingscontract, een gebouw bouwen, verbouwen, laten bouwen of verbouwen zodat dit afgewerkt wordt, en daarvoor een beroep doen op meerdere onderaannemers. 23

24 Inhoudingsplicht en hoofdelijke aansprakelijkheid aannemersschulden Wie een overeenkomst afsluit met een aannemer moet nagaan of die aannemer sociale of fiscale schulden heeft. Is dit het geval dan is de opdrachtgever (met uitzondering van particuliere opdrachtgevers) in principe hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van die schulden. Inhoudingsplicht bij sociale of fiscale schulden De regeling geldt voor: de opdrachtgever (belangrijk: de natuurlijke persoon die louter voor privédoeleinden handelt, wordt hier niet bedoeld) de aannemer (hij die werken gaat uitvoeren of laat uitvoeren voor een opdrachtgever) de onderaannemer (hij die werken geheel of gedeeltelijk gaat uitvoeren in opdracht van een aannemer) Inhoudingsplicht Een opdrachtgever die werken laat uitvoeren door een aannemer, of een aannemer die werken laat uitvoeren door een onderaannemer, moet bij de betaling van de factuur steeds nagaan of de medecontractant sociale of fiscale schulden heeft. Het bestaan van dergelijke schulden brengt de verplichting mee om inhoudingen en stortingen ten voordele van de overheid te verrichten. Wie deze inhoudingsplicht niet of niet correct naleeft, riskeert hoofdelijk aansprakelijk gesteld te worden voor de betaling van de schulden van zijn medecontractant. De inhouding voor sociale schulden is volledig losgekoppeld van de inhouding voor fiscale schulden. Beiden moeten apart gecontroleerd worden. Of een medecontractant sociale of fiscale schulden heeft, kan opgezocht worden in de daartoe voorziene databank van de RSZ en van de FOD Financiën. Inhoudingen voor sociale schulden De opdrachtgever of aannemer die overgaat tot de betaling van (een deel van) de prijs van de werken aan zijn aannemer/onderaannemer die op het ogenblik van de betaling sociale schulden heeft, moet bij 24

25 de betaling 35% van het factuurbedrag (exclusief btw) inhouden en doorstorten aan de RSZ. Voor factuurbedragen groter of gelijk aan EUR mag de inhouding beperkt worden tot het reële bedrag van de sociale schuld. De opdrachtgever vraagt hiertoe aan de medecontractant een attest af te leveren ter verduidelijking van het bedrag van de sociale schulden. Dit attest, afgeleverd door de RSZ, blijft gedurende 20 dagen geldig. Indien de medecontractant het attest niet kan voorleggen binnen de 30 dagen, houdt de opdrachtgever 35% van het factuurbedrag in voor storting aan de RSZ. Inhoudingen voor fiscale schulden Bij de betaling van de factuur moet ook gecontroleerd worden of de medecontractant fiscale schulden heeft. Indien dit het geval is, moet bij de betaling 15% van het factuurbedrag (exclusief btw) ingehouden en doorgestort worden aan de fiscus. Gaat het om een factuurbedrag van meer dan EUR, dan mag de inhouding beperkt worden tot het reële bedrag van de fiscale schuld. Net zoals bij de inhouding voor sociale schulden verzoekt de opdrachtgever zijn medecontractant hiertoe een attest voor te leggen waaruit het bedrag van de fiscale schuld blijkt. Hoofdelijke aansprakelijkheid voor sociale en/of fiscale schulden Voor de bouwsector bestaat er al enige tijd een systeem van hoofdelijke aansprakelijkheid. Dit systeem houdt in dat een opdrachtgever of aannemer die beroep doet op een aannemer of onderaannemer met sociale of fiscale schulden op het ogenblik van het afsluiten van de overeenkomst, hoofdelijk aansprakelijk is voor de betaling van de schulden van de medecontractant. De hoofdelijke aansprakelijkheid is eveneens van toepassing op de sociale of fiscale schulden van de (onder)aannemer die ontstaan in de loop van de uitvoering van de overeenkomst. De aansprakelijkheid voor sociale schulden bedraagt 100% van de totale prijs van de werken, exclusief btw. Op fiscaal vlak is de aansprakelijkheid beperkt tot 35% van de prijs van de werken, exclusief btw. Om te vermijden dat een cumulatie van aansprakelijkheden op so- 25

26 ciaal en fiscaal vlak zou leiden tot een aansprakelijkheid van meer dan 100% van de prijs van de werken, is de hoofdelijke aansprakelijkheid op fiscaal vlak niet van toepassing indien ze op sociaal vlak reeds werd ingeroepen. De opdrachtgever is wel pas aansprakelijk voor de betaling van de sociale of fiscale schulden indien bij de betaling van de facturen de opgelegde inhoudingen en stortingen niet correct werden uitgevoerd. Een correcte inhouding en storting ontheffen de opdrachtgever of aannemer van de hoofdelijke aansprakelijkheid ten opzichte van zijn rechtstreekse medecontractant. Nieuw: getrapte hoofdelijke aansprakelijkheid Sinds april 2012 geldt er een getrapte hoofdelijke aansprakelijkheid in de bouwsector. Dit houdt in dat wanneer een onderneming haar verplichtingen in het kader van de hoofdelijke aansprakelijkheid niet of slechts gedeeltelijk nakomt, de in een eerder stadium tussengekomen aannemer hoofdelijk aansprakelijk wordt voor de sociale of fiscale schuld. Een aannemer hogerop in de keten kan bijgevolg worden aangesproken voor de betaling van openstaande sociale of fiscale schulden van een onderaannemer waarmee hij niet rechtstreeks heeft gecontracteerd, zelfs indien de aangesproken aannemer ten aanzien van zijn rechtstreekse medecontractant de inhoudingsplicht wel correct heeft nageleefd. De getrapte hoofdelijke aansprakelijkheid wordt niet toegepast in hoofde van de opdrachtgever. Nieuw: hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden De wetgever voorziet nu ook in de mogelijkheid om een opdrachtgever of aannemer aansprakelijk te stellen voor de betaling van lonen aan de werknemers van een (onder)aannemer wanneer deze laatste het nalaat om de sectorale minimumlonen te betalen. Het is niet aan de opdrachtgever of aannemer om te controleren of de medecontractant zijn personeel correct betaalt. De Sociale Inspectie zal de betrokken opdrachtgever of aannemer officieel verwittigen wanneer er op dat vlak een probleem is. 26

27 Na kennisgeving door de sociale inspectie kan de opdrachtgever of aannemer de hoofdelijke aansprakelijkheid vermijden door binnen de 10 dagen een aangetekende brief te versturen naar zijn medecontractant waarin een werfverbod wordt opgelegd voor het personeel met loonachterstallen. Bij dergelijke kennisgeving door de inspectie mag de samenwerking met de geviseerde aannemer zelfs beëindigd worden conform de voorwaarden van de samenwerkingsovereenkomst. Afschaffing registratie als aannemer Aannemers moeten zich sinds 1 september 2012 niet meer laten registreren. Een registratie als aannemer was al enige tijd geen noodzaak meer voor de toepassing van het verlaagde btw-tarief van 6% bij renovatiewerken aan een woning ouder dan 5 jaar. De registratie bleef wel vereist voor het kunnen afleveren van attesten in het kader van energiebesparende maatregelen. Sinds 1 juli 2012 is de registratie eveneens afgeschaft voor: energiebesparende werken uitgevoerd aan een woning vanaf 01/01/2011; beveiligingswerken tegen inbraak en brand uitgevoerd aan een woning vanaf 01/01/2011. Aanleiding voor de afschaffing van de registratie is een Europees arrest waarbij de maatregel discriminerend werd bevonden voor bouwondernemingen uit andere landen, die in ons land geen registratie aanvroegen. 27

28 Sectorale aanpak schijnzelfstandigheid Sinds 1 januari 2012 gelden er voor de bouwsector 9 criteria om te bepalen of er tussen twee partijen sprake is van schijnzelfstandigheid of niet. Schijnzelfstandigheid is de situatie waarbij een persoon als zelfstandige tegen betaling diensten levert, terwijl het eigenlijk om een arbeidsovereenkomst gaat. De aanwezigheid van een band van ondergeschiktheid is een doorslaggevend element om uit te maken of er al dan niet een arbeidsovereenkomst bestaat. De lijst van criteria maakt het eenvoudiger om het bestaan van die band van ondergeschiktheid te bewijzen. Indien een meerderheid van de onderstaande criteria betreffende de economische afhankelijkheid vervuld zijn, geldt een weerlegbaar vermoeden dat het om een arbeidsovereenkomst gaat. Het gebrek aan een financieel en economisch risico; Een gebrek aan verantwoordelijkheid en beslissingsmacht inzake financieel beleid; Een gebrek aan beslissingsmacht inzake aankoopbeleid; Een gebrek aan beslissingsmacht inzake prijsbeleid; Er is geen resultaatsverbintenis betreffende de overeengekomen arbeid; Men geniet de zekerheid van een vaste vergoeding, ongeacht de bedrijfsresultaten of de omvang van de prestaties; Men is zelf geen werkgever van persoonlijk en vrij aangeworven personeel of de mogelijkheid ontbreekt om voor de uitvoering van een overeengekomen werk personeel aan te werven of zich te laten vervangen; Men gedraagt zich niet als onderneming tegenover anderen of men heeft slechts één opdrachtgever; Men werkt in ruimtes van anderen of met materiaal dat ter beschikking gesteld wordt, gefinancierd wordt of gewaarborgd wordt door de medecontractant. 28

29 Niet voor familiale arbeidsrelaties Het wettelijk vermoeden is niet van toepassing op de familiale arbeidsrelaties: - de arbeidsrelaties tussen bloedverwanten en aanverwanten tot de derde graad en tussen wettelijk samenwonenden; - de arbeidsrelaties tussen een vennootschap en een natuurlijk persoon, waarbij de natuurlijk persoon een bloedverwant of aanverwant is tot de derde graad van, of wettelijk samenwoont met, hetzij degene die alleen hetzij zij die samen, meer dan 50% van de aandelen bezitten van de bedoelde vennootschap. Gevolgen schijnzelfstandigheid Een herkwalificatie van de arbeidsrelatie heeft vooral ernstige gevolgen voor de vermeende werkgever. Hij kan verplicht worden tot betaling van verbrekingsvergoedingen, achterstallig vakantiegeld, feestdagenvergoedingen, aan de schijnzelfstandige. De RSZ kan bovendien tot 5 jaar teruggaan om van de werkgever zowel de betaling van de werkgeversbijdragen als van de werknemersbijdragen te vorderen. Daarbij komt nog dat de werkgever bij een herkwalificatie van de schijnzelfstandige naar werknemer kan vervolgd worden voor de correctionele rechtbank wegens het niet naleven van de wettelijke voorschriften inzake aangifte en betaling van de sociale zekerheidsbijdragen. Dergelijke feiten maken immers een sociaalrechtelijk misdrijf uit dat bestraft kan worden met een gevangenisstraf en/of een geldboete. 29

30 Werfmelding Bij werken op een werf is de aannemer in sommige gevallen verplicht om bepaalde informatie te melden aan de RSZ. Wie moet de werken melden? De aannemer op wie de opdrachtgever (bouwheer) een beroep doet om, tegen een prijs, werken in onroerende staat uit te voeren of te laten uitvoeren, moet de werken melden en alle inlichtingen betreffende de bouwplaats, de opdrachtgever en de eventuele onderaannemers verstrekken. De melding moet gebeuren vóór de aanvang van de werken. Een onderaannemer heeft zelf geen meldingsplicht aan de RSZ. Indien de onderaannemer zelf beroep zou doen op een onderaannemer, moet hij de hoofdaannemer hiervan voorafgaandelijk schriftelijk in kennis stellen. Het is vervolgens aan de hoofdaannemer om deze subonderaannemer aan de RSZ te melden. Ook onderaannemers die nog niet gekend zijn op het ogenblik dat de werken gemeld worden en waarop later toch een beroep wordt gedaan, moeten door de aannemer toegevoegd worden aan de werfmelding. Vallen bouwpromotoren onder de meldingsplicht? De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid verstaat onder een bouwpromotor die de werken moet melden, een aannemer uit de bouwsector, die zelf eigenaar is van het terrein en/of van het onroerend goed, die de bedoelde werken zelf uitvoert of laat uitvoeren voor een bepaalde prijs, om daarna het onroerend goed geheel of gedeeltelijk te verkopen of te verhuren, waarbij deze aannemer zelf of met eigen personeel ook een werk in onroerende staat uitvoert, in gelijk welk stadium van de werken. Deze onderneming die dus zowel opdrachtgever als aannemer is, moet de werken en de onderaannemers melden. Indien een promotor geen enkel werk in onroerende staat uitvoert, in gelijk welk stadium van de werken, is het de aannemer waarmee hij als opdrachtgever rechtstreeks een overeenkomst gesloten heeft, die de werken moet melden. 30

31 Welke werken? De melding is verplicht voor alle werken in onroerende staat. Hierop bestaat één uitzondering. De werken waarvoor geen beroep gedaan wordt op een onderaannemer én waarvan het totale bedrag, exclusief btw, lager is dan EUR moeten niet gemeld worden. Wanneer tijdens de uitvoering van de werken aan één van deze voorwaarden niet meer voldaan is, vervalt de vrijstelling en moet de RSZ onmiddellijk op de hoogte gebracht worden. Het niet of laattijdig melden van de werfgegevens kan aanleiding geven tot een boete. Hetzelfde geldt bij het meedelen van onjuiste informatie. Melding De aangifte moet verplicht elektronisch gebeuren via de webtoepassing Unieke Werfmelding op de website van de Sociale Zekerheid 31

32 SABAM/SIMIM-inning voor muziek op bouwwerven In het najaar van 2009 kondigden SABAM en SIMIM onder de naam UNISONO de lancering aan van de inning voor auteursrechten en naburige rechten voor het afspelen van muziek op de werkvloer waar in principe alleen personeel komt. Voordien was er enkel een vergoeding verschuldigd voor het muziekgebruik in publiek toegankelijke bedrijfsruimten. Als werkvloer worden beschouwd de kantoorruimtes of werkplaatsen, de bedrijfskantine of refter. Ook de bouwwerven vallen dus onder de nieuwe regeling. Een bouwonderneming die muziek afspeelt op één van haar werven is bijgevolg onderworpen aan de regeling. Indien de onderneming echter maximaal 8 werknemers (uitgedrukt in voltijdse equivalenten) telt, wordt ze vrijgesteld van de heffing. Indien er op een bouwwerf verschillende aannemers aan de slag zijn, dan moet er enkel betaald worden door de aannemer die de muziek afspeelt. De aannemers die zelf geen muziek afspelen, maar wel meegenieten van de muziek moeten geen rechten betalen. Alle informatie over de SABAM/SIMIM-inning voor muziek op de werkvloer kan u terugvinden op 32