Wijnen uit Noord-Griekenland

Transcriptie

1 Wijnen uit Noord-Griekenland 12 februari 2012 Peter Seifert Griekse wijn heeft een eeuwenoude traditie en gaat terug tot de zestiende eeuw voor Christus. Niet voor niets is Dionysos, buitenechtelijke zoon van Zeus en Semele de god van de wijn, van de druiven, vreugde, vruchtbaarheid en extase. Hij zou zich zeer waarschijnlijk omdraaien in zijn graf als hij wist hoe Griekenland zijn reputatie als wijnproducent te grabbel heeft gegooid. Tegenwoordig bevindt Griekenland zich in de middenmoot als wijnproducent. Dit cijfer geldt vooral voor kwantiteit en zeker niet voor kwaliteit. Toch is er de laatste jaren is echter een verbetering van kwaliteit waar te nemen. Het is een hele klus om de consument te overtuigen dat Griekenland meer te bieden heeft dan goedkope bulkwijnen, zoals Demestika, Iglykon en de verfoeide Retsina. De regelmatige bezoeker van Griekenland weet natuurlijk dat er ook goede rode en witte wijnen zijn. Grote wijnfirma s, zoals Tsantali en Vourvoukelis maken prima wijnen, maar zijn in dit deel van Europa lastig te verkrijgen. Kleinere wijnmakers uit Noord-Griekenland proberen nu met marketinginitiatieven vooral in Duitsland de consument te overtuigen dat ook zij mooie en betaalbare wijnen kunnen maken. In het noorden van Griekenland vindt men de wijnbouwgebieden Thracië, Macedonië, Thessalië en Epirus, die mooie druivenrassen voortbrengen, met een duidelijk terroirkarakter en vaak modern gevinificeerd. Toch zijn de autochtone Griekse druivenrassen zoals de rode Xynomavro, Limnio en Negoska of de witte rassen Assyrtiko, Malagousia en Athiri bij ons vrijwel onbekend. Deze wijnen moeten geproefd worden en behoeven enige uitleg. Griekenland heeft in totaal hectare wijngaard en produceert zo n slordige 4 miljoen hectoliter wijn. Ter vergelijking: Duitsland heeft bijna een net zo groot areaal aan wijnstokken, maar produceert ruim 9 miljoen hectoliter, dus twee keer zo veel. In Griekenland worden echter veel druiven geoogst als tafeldruiven en in sommige streken dienen de druiven voor de rozijnenproductie. Dit verklaart het grote verschil in opbrengst tussen Duitsland en Griekenland. In de afgelopen zes jaar heeft het proefpanel van Wein-Plus meer dan wijnen uit Griekenland beoordeeld en zich van de kwaliteit en het karakter laten overtuigen. De wijnen die we gaan proeven komen uitsluitend uit de regio s Macedonië en Thracië. Macedonië, in het noorden van Griekenland en grenzend aan Albanië, FYROM (Former Yugoslavian Republic of Macedonia) en Bulgarije is met hectare misschien niet de grootste, maar zeker een van de kwalitatief betere wijnregio s, met vier OPAP-appellations, te vergelijken met de Franse AOC s. Thracië, in het noordwesten is met 500 hectare eerder onbeduidend. Toch zijn er sinds kort ook daar een paar goede wijnmakers. Noord-Griekenland krijgt ook ondersteuning uit Frankrijk en Duitsland. De bekende Loire-specialist Dagueneau heeft veel pionierswerk verricht in deze regio s. 1

2 Griekenland heeft een enorm aantal autochtone druivenrassen en een akelig burocratische lokale wetgeving, die het de wijnboeren niet gemallelijk maakt. Toch is er sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw een begin gemaakt om analoog de Franse wetgeving een vorm van appellations in te voeren. Er zijn ruim tien verschillende regio s in Griekenland waar wijnbouw plaats vindt. Iedere regio heeft zijn eigen specialiteit, van Kreta, de Aegeïsche eilanden, de Ionische eilanden, Centraal Griekenland, Peleponnesos, Centraal-Griekenland, Epirus en Thessalië. Het is ondoenlijk om alle gebieden in één proeverij te behandelen, vandaar dat ik gekozen heb voor twee wijnbouwgebieden die aardig aan de weg timmeren, namelijk Macedonië en Thracië in Noord- Griekenland. De hoogste categorie is OPE dat staat voor: Onomasia Proelefsos Eleghomeni. Deze appellation is echter alleen bestemd voor zoete wijnen, vooral uit de streek rondom Patras. De apellation vergelijkbaar met de Franse AOC s is OPAP oftewel Onomasia Proelefsos Anoteras Piotitos. Er bestaan er 25 van deze OPAP s. De categorie hieronder is Topikos Oinos vergelijkbaar met Vin de Pays of het Italiaanse IGT. Hiervan zijn er zo n 80 soorten. De laagste categorie is de PGI oftewel de tafelwijn. Een OPAP Appellation kan een mooie wijn maken, maar als de druivenrassen niet voldoen aan de voorgeschreven wetten valt hij automatisch in de classificatie Topikos Oinos, al is de wijn nog zo goed van kwaliteit. We zullen dit zien en proeven met wijnen uit de OPAP Naoussa. Indien deze wijnen niet bestaan uit 100% xynomavro krijgen ze ook niet de OPAPclassificatie. De wijnen die op de proeftafel verschijnen komen voornamelijk uit Macedonië, slechts twee zijn uit Thracië. We zullen wijnen proeven gemaakt van autochtone druivenrassen en cuvées van Griekse rassen gemengd met de bekende internationale druivensoorten. Xynomavro Een autochtoon rood druivenras, veel aangeplant in de regio Macedonië met een oppervlakte van hectare. Xynomavro, ook wel Mavro Naoussis genoemd betekent letterlijk de zure zwarte. Men beweert graag in Griekenland dat deze druif een kloon van de pinot noir is, maar daar zijn geen echte bewijzen voor. De druif heeft een zeer donkere kleur met vrij veel zuren. Dit duidt op een goed bewaarpotentieel. De laatrijpende 2

3 soort komt veel voor in OPAP Naoussa en Rapsani. Als cuvée samen met Negoska in OPAP Goumenissa. Tevens wordt de druif in Macedonië ook gebruikt voor het maken van Blanc de Noirs. Assyrtiko Grieks witte druivenras, voornamelijk aangeplant op de Egeïsche eilanden, Peleponnesos en Macedonië. Witte wijnen gemaakt van de assyrtikodruif behoren tot de beste kwaliteit in Griekenland. Het zijn over het algemeen lichtgele wijnen met een behoorlijk zuur- en alcoholpercentage en zijn redelijk goed te bewaren. Toch wordt er slechts ha gebruikt. Op Santorini bestaat 70% van de totale aanplant uit de assyrtiko-druif. Op dit eiland zijn de stokken echter zeer laag, eigenlijk een soort kruipende druivenstok, als bescherming tegen de koude winden in de winter en de lente. De assyrtiko wordt ook gebruikt voor de zongedroogde, zoete Vinsanto. Bekend is dit ras ook als voornaamste druivenras in Chalkidiki als OPAP Côtes de Meliton. In andere gebieden wordt de soort versneden met de roditis- en savatianodruif. Roditis Een ander veel voorkomende witte druivensoort in Griekenland. Aanplant van ca ha. De naam vindt zijn oorsprong in de lichtrode kleur van de druivenschil. Synoniemen zijn kokkinara en kokkinostaphylo. Veel roditis vindt men op de Peleponnesos. Dit ras rijpt laat in het seizoen en is daardoor erg bevattelijk voor de meeldauw. De wijnen gemaakt van roditis hebben een behoorlijk zuurgehalte en een kenmerkend aroma van citrus en bittere amandelen. Roditis wordt gemengd met savatiano veel gebruikt in het maken van de overheerlijke retsina. De rest van de tweehonderd autochtone Griekse druivenrassen laten we maar voor wat ze zijn. Beschrijving Noord Griekse wijnen op de proeftafel Februariproeverij Sainte Anna Wijnen 1. Dogmatikos. Witte wijn. Wijnmaker Vaeni-Naoussa. Blanc de Noirs, AOC Naoussa. Jaargang ,5% alcohol. Witte wijn gemaakt van de rode Xynomavro-druif. Het sap van de xynomavro-druiven wordt onmiddelijk na persing in de gistvaten geleid, zodat de contacttijd met de schillen tot een minimum beperkt wordt. Aan de kleur is toch te zien dat de wijn van rode druiven gemaakt wordt. Een colorimeter zou onverbiddelijk een rode kleurindicatie laten zien. Het menselijk oog is niet zo gevoelig. De wijn wordt gemaakt in roestvrij staal en gist 90 dagen bij een lage temperatuur van 8 graden Celsius, om het fruitige karakter te benadrukken. Beschrijving van geur en smaak volgens Wein-Plus: licht kruidig, iets perzik abrikoos en maracuja met balsamische en kruidige en florale impressies. Presente zuren met ietsje drop in de smaak. Ideale begeleider van alle soorten vis, varkensstoofpot en stuffed potatoes. Wein-Plus cijfer: Avdiros Bio Cuvée van 50% roditis en 50% chardonnay met 13% alcohol. Beschrijving volgens Wein-Plus: Kruidige geur met een iets aardse toon en geel fruit. In de mond: plantaardige, kruidige smaak met fijne zuren en mooie afdronk. Te bewaren tot Wein-Plus cijfer: Porto Carras Neos Marmaras, Chalkidiki Witte wijn van 100 % assyrtiko druif. Gemaakt in roestvrij staal met AOC: PGI Sithonias. Groot wijndomein 475 ha, met 60% wit en 40% rood van reder en multimiljonair Ioanni Carras. Domein is tevens hotel, casino, marina en golfcourt. Wijn wordt gemaakt door Franse oenologen. Volgens Wein-Plus: iets groene, met petrolachtige en witfruit in de neus. Groenachtige, broodachtige, rozijnachtig smaak met iets appel. Mooie zuren. Wijngaard ligt op meter boven zeeniveau. Wein-Plus cijfer: Lagara Bio 2010 white. Witte wijn uit Thracië. PGI Avdira. Cuvée van 60% sauvignon blanc en 40% assyrtiko. Biologisch. Gemaakt in roestvrij stalen tanks. Volgens Wein-Plus: licht animalische geur met geel en groen fruit, kruiden iets tomaat en florale noten. In de smaak plantaardige aroma s met citrus. 3

4 Behoorlijk wat zuren en iets aardse toon. Ktima Vouvoukelis bezit 10 ha met witte en rode soorten. Internationale en autochtone rassen. Krijgt 83 punten. 5. Naoussa Red 2006 van Ktima Fonti uit Macedonië-Naoussa. 100% xynomavro-druif. Opgevoed in gebruikte barriques gedurende 12 maanden. 12% alcohol. Volgens Wein-Plus: lichte chocolade geur met iets teerachtigs, iets grondachtig met bessen en kruiden. In de smaak zoetachtige kersen en pruimen met nog krachtige tannins. Beoordeling: 84 punten. Bewaarpotentiaal tot Paranga Red 2009 VDP van Ktima Kir Yianni uit Macedonië-Yiannakohori. Een cuvee van 45% xynomavro, 30% merlot en 25% syrah. Geen houtopvoeding. 6 maanden in roestvrij staal en 1 maand op fles. Bewaarpotentiaal: 5 jaar. Alcohol 13,5%, restzuur 6,1 g/l, restsuiker 2,4 g/l,. Domein Kir Yianni werkt samen met contract druiventelers rond de streek Agios Panteleimon bij het stadje Florina in Macedonie op een hoogte van zo n 600 m boven zeeniveau. Een maximale opbrengst van 40 hl/ha op voornamelijk zandgrond. Het microklimaat in deze streek, met een aantal meren in de omgeving, bestaat uit koude winters en warme zomers. Elke druivensoort wordt met de hand geplukt en geselecteerd voor persing. Om snelle oxidatie te vermijden verblijven de druiven gedurende 2 tot 5 dagen in een reducerende omgeving en vergisten vervolgens bij een gecontroleerde temperatuur van graden Celsius. Daarna vindt malolactische gisting in de tank plaats om het appelzuur gedeeltelijk om te zetten. Gedurende de eerste 3 maanden vindt er twee keer per week batonnage plaats om meer body en maximale extractie in de wijn te krijgen. In april volgt dan de assemblage van de drie wijnen, gevolgd door de botteling. Volgens Wein-Plus: kruidig, gedroogde plantenaroma s, zwarte bessen en iets metaligs. Iets peper in de mond. Lange afdronk. Goede begeleider van pasta s, vegetarisch eten en geroosterd vlees. Bewaren tot Beoordeling: 83 punten. 7. Emphasis Red 2007 Tempranillo. Domein Ktima Pavlidis uit Drama-Macedonië. 100% tempranillo. Gebied Kokkinogia vlakbij Mont Falakro. 14 maanden barrique-opvoeding en 10 maanden op fles. s Nachts geoogst om zoveel mogelijk aroma s te verkrijgen en met de hand geplukt. Vergisting en malolactische gisting in roestvrij staal. 14% alcohol. Volgens Wein-Plus: geroosterd, ietwat notenachtig en rokerig aroma met gedroogde zwarte bessen, kersen en bakpruimpjes. In de mond: houtig, bittere chocolade, iets melkzuur met nougat. Droge tanninen. Fruitige en dropachtige afdronk. Bewaarpotentiaal Beoordeling: 82 punten. 8. Aidarinis Red Wijnmaker Aidarinis winery. Topikos Oinos, dus eigenlijk een landwijn. Een cuvee van 50% merlot en 50% xynomavro met 13,5% alcohol. Klein domein bezit 10 hectare met voornamelijk xynomavro, merlot, nagaska en sauvignon blanc. In de neus iets aangebrand met iets van rubberachtige geur naast ingemaakte zwarte bessen en iets viooltjes en gedroogde kruiden. In de mond fijne tannines en zachte chocolade. Bewaarpotentiaal tot Beoordeling volgens Wein-Plus: 83 punten. 9. Damaskinos Red Domein Vaeni Naoussa uit Macedonie-Naoussa. Vaeni Naoussa is een cooperatie met circa 220 leden en een areaal van slechts 23 hectare, voornamelijk xynomavro en merlot. Wijn is gemaakt van 100% xynomavro. 12 maanden barrique-opvoeding in gerookt, nieuw Frans eiken, daarna 6 maanden in gebruikte eiken vaten en 6 maanden op fles. Gelimiteerde hoeveelheid flessen. Volgens Wein-Plus: chocolade en kruiden met bessen, iets florale en teerachtige geur. Ook een touch van citrus, viooltjes en vanille. In de mond zeer krachtig met iets adstringerende tannines met power. Goede, lange afdronk. Bewaarpotentiaal tot Goede begeleider van rood vlees, wild en witte kaas. Beoordeling Wein-Plus: 86 punten. Alcohol 13%. 10. Emphasis Red 2007 Syrah. Domein Ktima Pavlidis uit Drama-Macedonië. Appellation: Topikos Oinos Dramas. Domein Pavlidis bezit 60 hectare met voornamelijk syrah, tempranillo, assyrtiko, chardonnay en sauvignon blanc. Deze wijn is gemaakt van 100% syrah. 14 maanden opvoeding in nieuwe Franse eiken barriques en 10 maanden op fles. Volgens Wein-Plus: Fijn kruidig, iets basilicum, houtrokerig met een spekachtig pepertje en zwarte bessen in de neus. In de mond: rijp fruit met veel hout, iets ranzige notensmaak met koffie en chocolade. Het hoge alcholgehalte van 15% is te proeven. Bewaarpotentiaal tot Beoordeling Wein-Plus: 82 punten. 4

5 11. Vios Ellinon 2008 Red. Domein Vaeni Noussa uit Macedonië. Appellation: Topikos Oinos Imathias. Een cuvee van 40% xynomavro, 30% syrah en 30% merlot. Metalen etiket, alleen in het Grieks. Opgevoed in gebruikte barriques, onbekend voor hoe lang. Volgens Wein-Plus: licht boterachtige geur met ingemaakte rode bessen en kersen. Zacht kruidig met ook iets zwarte bessen. In de mond: veel fruit met kruidige en lichtzoete houtaroma s. Matige tannins met chocoladenuances en iets lebkuchensmaak. Bewaarpotentiaal tot Beoordeling Wein-Plus: 86+. Alcohol 13,0%. 12. Xynomavro Red Domein Vaeni Naoussa. Gemaakt van 100% xynomavro. 12 maanden opgevoed in gebruikte barriques. Volgens Wein-Plus: licht chocolade-achtig, ietsje teer met aardegeur, bessen en kruidig. In de mond: ietwat zoet met kersen en pruimen. Krachtige tannins. Bewaarpotentiaal tot Beoordeling: 83 punten. 5