De wijnen van Noord Griekenland, een comeback na ruim jaar wijncultuur Door Paul Op ten Berg

Transcriptie

1 De wijnen van Noord Griekenland, een comeback na ruim jaar wijncultuur Door Paul Op ten Berg Wat weten we in Nederland nu in feite over Griekse wijnen? Onze kennis blijft hangen op het eeuwige cliché Retsina, terwijl de ouderen onder ons zich de etiketten met Samos, van het eiland nog zullen herinneren. Dat het allemaal daar is begonnen weten degenen die in archeologie zijn geïnteresseerd heel goed. Tal van afbeeldingen op vazen en ander aardewerk tonen aan dat wijn een belangrijk hoofdstuk was in het oude Griekenland. Wijn was een essentieel onderdeel van de voeding en de cultuur. Er ontstond een levendige handel in het gebied van de Middellandse zee, waarbij de wijn werd vervoerd in amfora s. De Griekse herkomstbenamingen 1. De Grieken creëerden in 1971 en 1972 de appellatie OPAP (Onomasia Proelefseos Anoteras Piotitis), equivalent aan Appellation of Origin of Superior Quality, naar voorbeeld van de Franse AOC op geografische indeling gebaseerd. Er zijn 25 van deze O.P.A.P. predicaten. Het noorden van Griekenland kent er vier, Amyntaio, Goumenissa, Naoussa en Plagies Melitona. 2. Verder kent Griekenland de appellatie OPE (Onomasia Proelefseos Eleghomeni), equivalent aan Controlled Appellation of Origin, naar voorbeeld van de Franse VQPRD. Hiervan bestaan er 7, alle voor zoete wijnen, inclusief Samos. 3. Vergelijkbaar met de Franse Vins de Table is de benaming Topikos Oenos (lokale wijn). Hiervan bestaan er 139. Deze categorie omvat veel innovatieve wijnen, vaak (deels) van internationale druivenrassen. Op het etiket mogen termen als Estate (Ktima), Monastery (Monastiri), Château (Archondiki) en Villa worden gebruikt. De regels voor deze wijnen zijn soepeler dan voor de twee vorige categorieën. 4. Epitrapezios Oenos is de Griekse term voor tafelwijn. Wijnboeren vaak niet de minste - die zich niet willen conformeren met de regelgeving, wijken als een soort protest uit naar deze naam, net als dit het geval is in Frankrijk (Vin de Table) en Italië (Vino da Tavola). De internationale exportmarkt hecht immers veel waarde aan de reputatie van wijnmaker of consultant, waardoor producenten het aandurven om de appellaties aan hun laars te lappen. 5. Voor de wijnen Retsina en Verdea geldt een aparte benaming, die van Appellation by Tradition. Retsina is wereldwijd de bekendste Griekse wijn. De productie vindt voornamelijk plaats in Attica, omgeving Athene, waar het rijk is aan pijnbomen. De druiven die voor Retsina worden gebruikt zijn savatiano en roditis. Retsina wordt tijdens de gisting gearomatiseerd met de hars van de pijnbomen, een overblijfsel uit de oudheid en toen bedoeld om de wijn houdbaarheid te geven. De productie van Retsina is op de terugweg, er komen steeds meer frisse droge witte wijnen. Reserve en Grand Reserve Producenten van OPAP en OPE wijnen mogen de term Reserve gebruiken voor witte wijnen die 2 jaar rijping hebben gehad (minimaal 6 maanden op vat en minimaal 6 maanden op fles) en voor rode wijnen die 3 jaar gerijpt zijn (met dezelfde minima). De term Grand Reserve mag worden gebruikt voor witte wijnen die 3 jaar of langer zijn gerijpt (minimaal 1 jaar op vat en minimaal 1 jaar op fles) of voor rode wijnen die 4 jaar of langer zijn gerijpt (minimaal 2 jaar op vat en minimaal 2 jaar op fles). In de praktijk komt het erop neer dat witte Reserve en Grand Reserve wijnen dessertwijnen zijn. Een schat aan druivenrassen Griekenland is in het rijke bezit van ruim 300 autochtone druivenrassen, waarvan enkele al sinds de oudheid in gebruik zijn. Internationaal wordt dit gezien als dè troef van de Griekse wijnmarketing. Gelukkig is er sprake van een tendens om meer autochtone rassen aan te planten. Maar er wordt ook veel gebruik gemaakt van internationale variëteiten, vaak in blends met eigen rassen. De voornaamste autochtone druivenrassen zijn:

2 WIT Aidani vooral te vinden op de Cycladen; plezierig aromatisch, gemiddeld qua alcohol en zuurgraad; laat zich goed blenden met assyrtiko Athiri afkomstig van Santorini; een gewilde druif op de eilanden van de Zuidelijke Aegeïsche zee en Chaldikiki licht citroenaroma, rijke smaak Assyrtiko de druif bij uitstek op het vulkanische Santorini; is ook erg succesvol in Chaldikiki, Epanomi, Drama, Pangeo en Peleponnesos hoge zuurgraad, ook bij volledige rijpheid; volgens velen het beste witte Griekse ras Debina van Epirus (Zitsa) in het noordwesten druivenras met veel potentie, wordt gebruikt voor frisse, licht aromatische droge witte en mousserende wijnen (de enige appellatie hiervoor in Griekenland) Lagorthi veelbelovende kwaliteitsdruif die in Patras steeds meer wordt aangeplant op 850 m hoogte; rijpt moeilijk, maar is zeer aromatisch, met elegante aroma s als perzik, meloen, citrus en basilicum Malagousia dit voortreffelijk witte ras was 20 jaar geleden nog volslagen onbekend; Gerovasiliou ontdekte de druif in centraal Griekenland en plantte hem aan op Porto, Carras; volle, stevige, alcoholische wijnen met uniek muskaataroma, dat zich met rijping ontwikkelt richting terpenen; vooral te vinden in Macedonië; geschikt voor houtrijping Moschofilero markante aromatische druif van Mantinia, Peleponnesos; de grijsblauwe schil geeft wijnen met een vin gris kleur; levendig muskaatachtig karakter met kruidig aroma van rozen en viooltjes Muskaat zeer aromatisch, ideale druif voor dessertwijnen (Samos, Patras) of droge aperitiefwijnen Robola nobele druif, vooral te vinden in de bergachtige streek van Cephalonia; men weet er nog niet zo veel van, het ene jaar zijn de wijnen aromatisch en het andere jaar niet; markante, rokerige wijnen met citrus en perzik; pas recent werd robola aangetast door phylloxera en is men bezig met alles op onderstokken te zetten Roditis van deze roze gekleurde druif worden bijna overal in Griekenland witte wijnen gemaakt met zorg verbouwd (op hellingen, streng gesnoeid) en gevinifieerd geeft roditis zachte, lichte wijnen met heerlijk citrusfruit Savatiano dit werkpaard is vooral te vinden in centraal Griekenland (Attica, Evia en Viotia); vruchtbaar, redelijk productief en vrij goed bestand tegen droogte; doet het goed op hoog gelegen arme kalkbodems; levert daar - indien kort gesnoeid en rijp geplukt - uitstekende wijnen op met fijne aroma s en een vette smaak; wellicht kan savatiano op termijn uitgroeien tot de grüner veltliner van Griekenland Tsaoussi interessant mediterraan ras, vooral op het eiland Cephalonia; plezierige lichte wijnen met honingachtig fruit; goed in een blend met robola Vilana van Kreta; flink snoeien is noodzakelijk; gevoelig voor oxydatie; hoge zuurgraad, gemiddeld aromatisch ROOD Agiorgitiko St. George, een van de edelste rassen van Griekenland; voornamelijk in AOC Nemea, Noord-Peloponnesus (2500 ha); diepe kleur, aromatisch en complex, zachte tannines, evenwichtige zuurgraad; wijnen kunnen goed ouderen; dit ras kan verschillende types wijn opleveren, van simpel (van de vlakte) tot boutique (op de hellingen); ideaal voor deze wijn is het Chianti glas Kotsifali veel aangeplant in Herakleion; alcoholisch, aromatisch, lage zuurgraad; wordt wegens instabiele kleur vaak 50/50 geblend met mandilaria Krassato uitsluitend te vinden in Rapsani (onderdeel van de VQPRD blend); alcoholisch, gemiddelde zuurgraad, veel kleur, rijk aan tannines, geeft snel rijpende wijnen Limnio of Kalambaki naar verluid afkomstig van het eiland Limnos; het oudst bekende druivenras van Griekenland, vermeld door Aristoteles; geeft kruidige, stevige, alcoholische wijnen met veel extract; vereist kort snoeien en een laag rendement

3 Mandelari of Mandelaria of Amorgiano staat vooral op Rhodos en Kreta; veel kleur en suiker, sterk fenolisch, haast agressieve tannines; gebruikt in blends maar op Rhodos ook als monocepage Mavrodaphne zwarte laurier ; te vinden in de Peleponnesos en op de Ionische eilanden; levert samen met de korinthiaki druif de versterkte dessertwijn Mavrodaphne op; maar doet het ook erg goed in een blend met refosco, agiorgitiko en cabernet sauvignon Moschomavro aromatisch ras van de wijnstreek Kozani in het westen van Macedonië; vruchtbaar, productief ras, gevoelig voor rot, kan vrij goed tegen droogte; alcoholisch, evenwichtige zuurgraad Negoska verwant aan xinomavro; uitsluitend te vinden in Goumenissa en daar onderdeel van de VQPRD wijn; veel kleur, bessenfruit en alcohol, maar minder zuren; zeer geschikt om te blenden met xinomavro Stavroto vrijwel uitsluitend te vinden in Rapsani en Ambelakia - onderdeel van de VQPRD wijn; gemiddeld qua zuurgraad, alcohol, kleur en tannines; geen bewaarwijnen Xinomavro klemtoon op de eerste o; zuurzwart, de rode kwaliteitsdruif van Noord Griekenland, vooral van Naoussa (agiorgitiko is dat voor de Peleponnesos); is gewend aan landklimaat maar wordt door het weer sterk beïnvloed; weinig kleur, harde tannines, karakteristiek qua zuurgraad en aroma (gedroogde tomaten, olijven); temperamentvol, grillig, meedogenloos en onhandelbaar; xinomavro heeft eigenschappen van pinot noir, maar met de robuustheid van nebbiolo, de kruidigheid van tempranillo en de structuur van tannat; men heeft van deze druif 5 verschillende klonen ontdekt; de beste voorbeelden van xinomavro hebben het meeste potentieel om te ouderen van alle Griekse wijnen, waarbij aroma s ontstaan van o.a. truffel; de complexiteit van de wijn komt ideaal tevoorschijn in een Bourgogne glas; door de zuurgraad is de wijn excellent bij lamsvlees Zon en zee Het noorden van Griekenland heeft in het binnenland eerder een Balkan klimaat dan een Middellandse Zee klimaat, terwijl dat aan de kust omgekeerd is. Daar wordt het mediterrane, zonrijke klimaat vrijwel overal aangevuld met de invloed van wind uit zee. De dagelijkse verkoeling levert in combinatie met gemiddelde neerslag en een niet al te vruchtbare bodem een voortreffelijk uitgangspunt op voor de productie van kwaliteitswijnen met veel eigen identiteit. De moderne tijd De laatste decennia heeft de Griekse wijnindustrie een enorme evolutie doorgemaakt. Door gebruik te maken van EU subsidies werden forse investeringen gedaan in wijngaarden, wineries en infrastructuur. Maar omdat de Grieken de beste wijnen tot nu toe voornamelijk zelf opdrinken, is de kwaliteitsverbetering internationaal gezien nog onvoldoende bekend. Steeds meer jonge Griekse mensen komen terug uit het buitenland na het afronden van hun wijnstudie en gaan moderne wijnen maken. Weg van de traditie, weg van de geoxideerde stijl, leve de moderne productiemethodes. Ook is er veel meer aandacht voor de wijngaard. En het hoofdstuk rode wijnen krijgt steeds meer attentie, een belangrijke ontwikkeling omdat rode Griekse wijnen vroeger vaak hard waren en met te veel extractie waren gevinifieerd. Overigens hebben de wijnmakers nog steeds moeite om wijnboeren te overtuigen van het nut van lagere rendementen. Drempel De Griekse taal met zijn afwijkende schrift vormt een probleem apart. Voor degenen die geen Grieks hebben gestudeerd zeggen Griekse woorden en termen ons zelfs in ons Arabische schrift nog niets. Nog lang niet alle flessen wijn die geëxporteerd worden, zijn voorzien van voor ons begrijpelijke letters en termen. Bovendien, de namen van veel autochtone druivenrassen zijn voor ons moeilijk uit te spreken. Vanaf de jaren 60 werden Franse en Engelse wijntermen in Griekenland geïntroduceerd. Op conferenties in Griekenland wordt de laatste tijd druk gediscussieerd voor het imago van de Griekse wijn.

4 Er worden qua marketing en exportbenadering de komende jaren grote verbeteringen verwacht. De Noord-Griekse wijngebieden Het noorden van Griekenland omvat Centraal en Oost Macedonië en Thracië. Het is waarschijnlijk het Griekse wijngebied met het meeste onontwikkelde potentieel. Hier begon in de jaren 60 de moderne Griekse wijnrevolutie op Château Carras. De eerste (1971) en belangrijkste appellatie van Noord-Griekenland is die van Naoussa. Wine Roads of Northern Greece De 24 verenigde wijnproducenten van Noord-Griekenland presenteren zich sinds 1993 als Wine Roads of Northern Greece. Voor wijntoeristen werden 8 wijnroutes vastgesteld, die elk in een dag tijd vanuit Thessaloniki kunnen worden gevolgd: De wijnroute van de Olympische goden Aan de voet van de berg Olympus vinden we op 100 tot 700 m hoogte de wijngaarden van Rapsani. Druivenrassen zijn xinomavro, krasato en stavroto, alle drie rood. In Krania valt weinig regen, maar s morgens zorgt damp uit zee voor verkoeling en vocht, terwijl s avonds koele lucht van de berg Olympus wordt aangevoerd. Hier vinden we chardonnay, cabernet sauvignon en merlot. De bekendste producent van Rapsani is E. Tsantalis en in Krania vinden we Domaine Katsaros. De wijnroute van Epirus Epirus is bekend vanwege de frisse, aromatische, verfijnde witte wijnen uit de bergachtige, landinwaarts gelegen streek van Zitsa (wijngaarden tot op 700 m). Het druivenras debina doet het hier goed en vormt 95% van de aanplant. Achter de bergketen van Pindos vinden we Metsovo, waar stevige, aardse rode wijnen vandaan komen. De wijngaarden hebben met m de hoogste ligging van Griekenland. Hier heeft cabernet sauvignon veel succes, een voorbeeld dat sindsdien in andere Griekse wijngebieden werd gevolgd. Behalve cabernet sauvignon treffen we in Metsovo ook cabernet franc, merlot, traminer, chardonnay en vlachiko aan. De bekendste producenten van Zitsa zijn Zoinos en Domaine Glinavos Monastiri Zitsa, terwijl in Metsofo de producent Katogi & Strofilia bekendheid geniet. De wijnroute van de meren Water speelt een sleutelrol. We vinden hier behalve Aliakmonas, de langste rivier van Griekenland, ook de meren Polyphytos, Vegoritis, Petron en Kastorias. Velvedo heeft een landklimaat, maar dit wordt sterk beïnvloed door de nabijheid van meren en de voortdurende wind, die verkoeling geeft tijdens de hete zomerdagen. Roditis, chardonnay, trebbiano, batiki, xinomavro, merlot en cabernet sauvignon zijn hier de druivenrassen. In de op m hoogte gelegen wijngaarden van Amyndeo staat voornamelijk xinomavro, waarvan rode wijnen, rosé en mousserende wijnen worden gemaakt. Maar de bodem is ook geschikt voor wit, met roditis, chardonnay, sauvignon blanc en gewürztraminer als voornaamste rassen. In Velvendo is vooral Ktima Voyatzi bekend, in Amyndeo treffen we de wijnbedrijven Alpha Estate, Kir Yanni, Stergiou en de coöperatie van Amyndeon aan. De wijnroute van Naoussa Deze route voert door een prachtig heuvellandschap in het achterland van Macedonië, met als middelpunt het plaatsje Naoussa (spreek uit als naussa). De wijngaarden liggen op m hoogte aan de voet van de Mount Vermion. De bodem bestaat uit klei, al dan niet vermengd met kalksteen. De wijngaarden worden door hoge bergen beschermd tegen koude winden uit het noorden. Naoussa is een van de eerste Griekse wijngebieden met een AOC (hier VQPRD genoemd). Voor de AOC wijn mag uitsluitend xinomavro worden gebruikt, die hier voorbeeldig rijpt. Men ijvert nu voor erkenning binnen de AOC van een blend zoals in Toscane, van xinomavro met syrah en merlot, die nu nog Regional Wine of Imathia wordt genoemd. Het bekendste wijnbedrijf van Naoussa is dat van Boutari Stenimachos. Verder komen we de namen tegen van Vaeni Naoussa, Dalamara, Kir Yanni Naoussa, E. Tsantalis, Founti en Chrysohoou.

5 De wijnroute van Goumenissa en Pella Het stadje Goumenissa ligt in de bergen ten noordwesten van Thessaloniki. De wijngaarden bevinden zich op de oostelijke hellingen van de berg Paiko, op een hoogte van m. Er heerst een landklimaat, dat het hele jaar wordt gedomineerd door de noordelijke vardaris wind. Voordeel is dat ziektes en rot hier nauwelijks voorkomen. In de zomermaanden brengt wind uit de naburige Axios vallei de nodige verkoeling. Hier groeien xinomavro en negoska, aangeplant in de verhouding 3 op 1. Vanuit Goumenissa wordt de tocht vervolgd naar de vallei van Pella. Wijnbouw bestaat hier al sinds de oudheid. De bodem bestaat uit kalkhoudende klei met rijk organisch materiaal. De wind waait hier afwisselend vanuit het noorden of het zuiden. Van chardonnay, sauvignon blanc, ugni blanc en merlot worden de Regionale wijnen van Pella geblend. De belangrijkste wijnbedrijven van Goumenissa zijn Aidarinis, Boutari en Domaine Tatsis. In Pella vinden we Domaine Ligas. De wijnroute van Thessaloniki Deze route begint ten zuiden van Thessaloniki in Epanomi. Hier heerst een typisch middellandse zee klimaat met hete zomers, waarbij de zee voor afkoeling zorgt en daarmee voorkomt dat de druiven te snel rijpen. Van assyrtiko, malagousia, sauvignon blanc, chardonnay, viognier, syrah, merlot, grenache noir, limnio, mavroudi en mavrotragano worden Regionale Wijnen van Epanomi geproduceerd. Naar het noordoosten, richting Ossa, wordt het bergachtig. Op de hellingen van de berg Vertiskos zijn de wijngaarden beplant met de rode rassen xinomavro, cabernet sauvignon en merlot en de witte athiri, assyrtiko, malvasia, sauvignon blanc en chardonnay. In Epanomi vinden we het volgens velen meest vooraanstaande wijnbedrijf van Griekenland, Domaine Gerovassiliou. Verder zijn bekend Domaine Kechris te Kalochori en Domaine A. Babatzimopoulos te Nea Anchialos. De wijnroute van Chaldikiki In deze kuststreek liggen drie schiereilanden - Kassandra, Sithonia en Athos - naast elkaar. De eerste wijngaarden op deze route liggen in centraal Chaldikiki, op lage heuvels aan zee. Hier staat veel roditis en sauvignon blanc voor de Regionale witte wijn van Chaldikiki, terwijl van xinomavro en cabernet sauvignon de rode versie wordt geblend. Op de hellingen van de berg Meliton geeft Limnio samen met cabernet sauvignon en cabernet franc - indertijd door Château Carras aangeplant op advies van professor Emile Peynaud - de VQPRD wijn Côtes de Meliton. De witte versie hiervan is afkomstig van assyrtiko, roditis en athiri. Op het schiereiland Sithonia wordt van malagousia en syrah respectievelijk de witte en de rode Regionale wijn van Sithonia gemaakt. Bijna alle kloosters van de berg Athos hebben een lange traditie in wijnbouw en wijnproductie. In de wijngaarden staat een keur aan druivenrassen, zoals roditis, athiri, assyrtiko, sauvignon blanc, limnio, xinomavro, cabernet sauvignon en grenache noir. De wijnroute van Dionysus Deze route gaat langs Kokkinohori, Drama, Avdira en Maronia. Kokkinohori ligt tegen de hellingen van de berg Pangeo, waar een koele wind waait vanaf de baai van Strymonas. We vinden hier het gloednieuwe Biblia Chora Estate. In de omgeving van Drama ( inwoners) staan witte en rode rassen, meest Franse, voor de productie van de Regionale wijnen van Drama. In een smalle vallei tussen de bergen van Falakro en Menikio, waar in ooit Dyonisus werd vereerd, vestigde zich het ultramoderne wijnbedrijf Ktima Pavlidis. In de eigen wijngaarden vinden we bodems van rode kalksteen, terwijl de beschutting van het dal zorgt voor een ideaal microklimaat. Een ander bekende wijnproducent van Drama is Estate Wine Art Mikrochori. De wijngaarden van Maronia liggen als een amfitheater op glooiende heuvels rond de berg Ismaros, die bescherming biedt tegen de koude noordenwind. Vanaf het podium, de Aegeïsche zee, komt zachte lucht de heuvels op. Hier worden de Regionale wijnen van Ismaros gemaakt. Bekend is hier het wijnbedrijf E. Tsantalis Maronia.

6 Recentelijk heeft Avdira een eigen appellatie gekregen voor wit, rood en rosé. De Regionale wijnen van Avdira worden gemaakt van zoumiatiko, roditis, pamidi en internationale druivenrassen. Hier is de producent Vourvoukelis Family Vineyards bekend. Activiteiten De 8 wijnroutes zijn uitgebreid van wegwijzers voorzien, waarbij oenologische, culturele en toeristische bezienswaardigheden alle aandacht krijgen. Gidsen, restaurateurs, hoteleigenaren en bedieningsmedewerkers worden geschoold op wijngebied. Er worden regelmatig gastronomische en culturele evenementen georganiseerd. Verder neemt de producentengroep regelmatig deel aan Griekse en buitenlandse wijnbeurzen. In Thessaloniki werd begin maart 2007 voor de zevende keer een internationaal wijnconcours gehouden. Wijnroute van Naoussa Op deze wijnroute bezocht ik twee wijnbedrijven, Ktima (Domaine) Kir-Yianni Naoussa en Boutari Stenimachos. Bezoek aan Ktima Kir-Yianni Directeur Stellios Boutaris vertelde ons over zijn bedrijf. Oprichter is zijn vader Yiannis Boutaris, telg uit het bekendste wijnmakersgeslacht van Griekenland. Toen hij hier grond met bossen kocht in de jaren 60, was alles verlaten, met uitzondering van enkele négociants. Tegen het advies van zijn vader plantte hij in 1970 vijftig hectare rode variëteiten op de oostelijke hellingen (kalk en klei bodem) van de berg Vermion in Noordwest Griekenland en in 1985 twintig hectare witte druiven in Amyndeon aan de westzijde (arme zandbodem). Na de vestiging van 2 moderne wineries kwamen in 1997 de eerste wijnen uit onder het Kir-Yianni Estate label. In een periode van 10 jaar kent men hier 1-2 excellente jaren, 1-2 goede, 3-4 gemiddelde en 3-4 matige. Het Estate heeft mogelijkheden voor uitbreiding met 500 ha aan wijngaarden. Wijngaard Agronomist Arula van Kir-Yianni is hard op weg naar een grote xinomavro, zonder harde tannines. Hij zoekt naar de beste combinatie van kloon en perceel, oogst zeer laat (20-25 september, met het risico van regen en rot) in 5 rondgangen (eerst de randen van de wijngaarden en dan in cirkels steeds meer naar het midden), streeft naar kleinere druiven en kleinere trossen. Kir-Yianni heeft op 33 verschillende percelen zowel internationale als autochtone rassen staan, maar alleen de laatste worden gebruikt voor exportwijnen, die voorzien zijn van etiketten met voor ons duidelijk leesbaar schrift. Arula experimenteert met o.a. petit verdot en malbec. Vinificatie De gekneusde druiven krijgen bij 4ºC een inweking van 5-6 dagen. Met een korte extractie kan een mooie zachte xinomavro worden gemaakt. Elke cuvée wordt vervolgens op een andere temperatuur vergist, waarbij kloon en perceel een rol spelen. De malolactische gisting helpt om de ruwe tannines te verzachten. Kir Yianni beschikt over een opslagcapaciteit van 3200 hl. Proeverij 7,5 Akakies Rosé 2006, AOC Amyndeon Druiven afkomstig van contractboeren. Droge rosé van xinomavro, de enige Griekse AOC voor rosé; Kir-Yianni maakt zo veel mogelijk van deze rosé en was in juni al uitverkocht; binnenkort wordt een mousserende versie gemaakt, de AOC staat dit ook toe. Aantrekkelijke frambozenkleur. Fris jong fruit. Heerlijke droge smaak van rode vruchten als rabarber en frambozen, tot in de finale. Prima bij gerechten met tomaat en olijven. 7,5 Yianakohori 2004, Vin de Pays d Imathia, Naoussa Vineyard

7 Blend uit eigen wijngaard van 60% merlot en 40% xinomavro. Koude inweking. 12 maanden op Franse barriques voor merlot en Amerikaanse voor xinomavro. Met de jaren is de balans in de blend verschoven, de 2005 zal waarschijnlijk 70% merlot gaan bevatten. Vrij diepe kleur. Ietwat animale, karaktervolle geur. Lenige smaak met aangename, niet overdreven zuurgraad. 6,00 op het wijngoed. 8 Syrah 2003, Vin de Pays d Imathia Van een apart perceel in de Yianakohori wijngaard met 11 jaar oude stokken. Rijping gedurende 12 maanden op 500 liter vaten van Amerikaans eiken. Tamelijk diep van kleur. Zeer aangename, volle geur van Amerikaans hout (vanille), mooi geïntegreerd met rijpe kersen. Verrukkelijke, soepele smaak, nu al voortreffelijk te drinken. 7,00 op het wijngoed. 8+ Dyo Elies 2004 De naam betekent twee olijfbomen en duidt op de twee honderdjarige bomen in het beste perceel, achter de winery gelegen. Voor de blend werd 50% syrah gebruikt, 40% merlot en 10% xinomavro. De productie van flessen was in 2 maanden uitverkocht. De kleur is vrij diep. Elegante, vibrerende geur van fris fruit, niet jammy. Levendige, gebalanceerde smaak met elegant kwaliteitfruit, olijven, mooie zuren en rijpe tannines. Aangenaam in de mond, niet te zoet. Een zeer goed voorbeeld van hedendaags wijn maken in Griekenland. 15,00 op het wijngoed. 7,5 Ramnista 2003, AOC Naoussa Van xinomavro, 30 jaar oude stokken van de Yianakohori wijngaard. Kleine hoeveelheden werden elk apart gevinifieerd. Rijping gedurende 12 maanden op nieuwe en gebruikte Franse en Amerikaanse vaten. Het rendement, nu nog 50 hl/ha, wordt langzaam teruggebracht, waarbij de hoeveelheid nieuw hout wordt opgevoerd. Gemiddelde kleurintensiteit. Geur van rood bosfruit. Ontwikkeld fruit in de smaak, met kreupelhout en ferme tannines. Iets drogende finale met goede lengte. 8 Ramnista 1997, AOC Naoussa 1997 was, evenals 2004, een groot wijnjaar. Qua kleur veel evolutie, bruin. Geur en smaak bieden een mooie oude wijn, met trekjes van nebbiolo, herfstbos en gedroogde pruimen. Maar absoluut niet zoet. Complexe tonen van cederhout / cigarbox en paddenstoelen met goede tannines. Heerlijk bij reerug. 8 Xinomavro 2006, perceel 5 - fustmonster Van het beste perceel. Langdurige extractie (15 dagen) na afloop van de alcoholische gisting. Hierbij worden van de ene tank de schillen omgeroerd, terwijl de andere tank picheage krijgt. Er wordt echter zo min mogelijk gepompt. Malo op barrique. Heeft tot nu toe 1 jaar rijping gehad op nieuwe Franse barriques. Diepe paarse kleur. Geur van zwart bosfruit. Zachte smaak van sappige zwarte bessen, ietwat medicinaal. Stevige zuren en tannines, mooie balans. Ook in de finale wat medicinaal. Hechte fruitstructuur. Veelbelovend. Bezoek aan Boutari Dit is een van de oudste wijnbedrijven van Griekenland. Oprichter Boutari wordt beschouwd als de Robert Mondavi van Griekenland. Boutari beschikt over 7 wineries, verspreid over het hele land. Die van Stenimachos (Naoussa), Santorini en Kreta hebben een ultramoderne bottellijn. In totaal worden 50 miljoen flessen per jaar afgevuld. Onder het etiket Kambas wordt een serie basiswijnen op de markt gebracht van autochtone druivenrassen. In Naoussa wordt xinomavro gemaakt met de AOC Naoussa. De druiven zijn afkomstig van contractboeren, die zich dienen te houden aan de criteria van Boutari en die streng worden gecontroleerd. Bij de pluk wordt in de wijngaard flink geselecteerd, en dit gebeurt nog eens op sorteertafels bij binnenkomst van de druiven. Direct daarna worden de druiven gekoeld, met CO2 afgedekt en verder getransporteerd. Malolactische gisting vindt plaats in betonnen cuves, die met epoxy zijn gecoat. In het wijnbedrijf van Naoussa rijpen zowel de wijnen van Naoussa als die van Nemea op barriques van 400 liter. Deze worden 5 jaar of langer gebruikt. De Reserva wijnen krijgen tevens flesrijping. Boutari heeft s lands grootste collectie flessen van oude jaargangen opgebouwd.

8 Proeverij 8- Santorini Boutari 2006 Tijdens twee bezoeken aan het eiland Santorini kreeg ik geen opvallend goede indruk van de assyrtiko van Boutari. Het waren correcte wijnen, die lang niet zo veel kwaliteit hadden als die van Sigalas. Maar nu moet ik mijn mening bijstellen. Boutari heeft het roer omgegooid en de wijnen zijn opmerkelijk goed geworden. Alle druiven worden sinds de oogst van 2006 op tafels uitgezocht, waarbij onrijpe trossen worden verwijderd. Vol trots werd dan ook deze VQPRD Santorini 2006 gepresenteerd, die net was gebotteld op Santorini. De pluk vond plaats tussen 10 en 20 augustus. Op Santorini kent men geen phylloxera, dus de wijnstokken zijn zonder onderstok aangeplant. De gisting op tank bij 18-20ºC duurde dagen. Alc. 13,3%, 6,15 gr zuren per liter. Groengeel, nog wat koolzuur. Intensere geur dan vroeger, met meer extract en citruskarakter. Krachtige smaak van rijp fruit met veel materie en aangename zuren. 7+ Domaine Matsa 2006, Vin de Pays de Pallini Droge witte wijn uit de omgeving van Porto Carras, van 70% assyrtiko en 30% sauvignon blanc, 12 jaar oude stokken. De assyrtiko werd op barriques van Nevers eiken vergist en gedurende 4 maanden gerijpt (met bâtonnage), en de sauvignon blanc op tank. 13,2% alc. Goedgeel met groenzweem. De geur wordt gekenmerkt door geel fruit, citrus en vanille. De smaak is levendig door een goede zuurgraad, zonder dominantie van hout. Harmonische wijn met een knisperende finale. 7- Fantaxometocho Boutari 2006, Country Wine of Heraklion (Kreta) Blend van chardonnay met vilana (fris en elegant) en thrapsathiri (1-2%). Van 14 jaar oude wijnstokken. De chardonnay werd vergist en 6 maanden opgevoed op barriques van Nevers en Allier, de andere 2 druivenrassen op tank. Alc. 13,1%. Stevige, vrij krachtige geur van perzik, ananas, honing en vanille. Kleine houtdominantie in de smaak. Iets brutale wijn, met goede zuurgraad maar een gebrek aan fruit. 7+ Chardonnay 2006, barrel fermented Geur van tropisch fruit en vanille. Hier is het hout beter geïntegreerd. Het fruit heeft kwaliteit en de wijn is niet te zwaar. In de finale kaneel en bittere amandel. 7,5 Kallisti Reserve Boutari 2005, VQPRD Santorini 100% assyrtiko, geoogst in het 2e weekend van augustus. Vergisting en opvoeding gedurende 7 maanden op barriques van Nevers en Vosges. Alc 13,3%. Volle, rijke geur en smaak van gekonfijte citrus. Heeft erg veel lucht nodig, nog zeer jeugdig. Knisperende finale. 7+ Kallisti Reserve Boutari 2004, VQPRD Santorini Geschakeerde neus. Minder fruitig, wat neutraler en kaler. De harde zuren maken de wijn schraal. 8 Kallisti Reserve Boutari 1997, VQPRD Santorini De geur gaat richting sherry en brioche. In de complexe smaak marmelade van grapefruit en kweeperen. 8,5 Kallisti Reserve Boutari 1989, VQPRD Santorini Deze wijn werd gedecanteerd en moet urenlang openstaan. Dit was een van de eerste Griekse wijnen van autochtone druiven die op barrique werden vergist. Toen de wijn jong was, was het hout sterk overdreven. Nu presenteert de wijn zich met veel complexiteit. Bloemen, elegante honing, beendroge smaak. Doet denken aan Château Chalon. Na 2 uur openstaan wordt de wijn steeds beter en complexer. Tonen van kweepeer, grapefruitschil en angélique. Nog steeds te koop op het wijngoed voor 34, Naoussa Boutari 2004, VQPRD Naoussa Rode basiswijn van 100% xinomavro, 33 jaar oude stokken. Productie 1,2 miljoen flessen per jaar. 6-7 dagen maceration, klassieke vergisting op 28-29ºC gedurende 10 dagen. Opvoeding op eiken vaten van 400 liter Limousin en Allier gedurende 12 maanden. Alc 12,8%. Inweking op de schillen gedurende 8-10 dagen. Klassieke vinificatie. Rijping gedurende 18 maanden op nieuwe barriques van Allier en Nevers,

9 met bâtonnage. Alc 13,4%. Iets geëvolueerde kleur. In de geur aardbeien-, frambozen-en kersenjam, kreupelhout en wild, kortom herkenbaar xinomavro. Zeer aangename smaak van rijp kwaliteitsfruit. Goed houtgebruik. Prima kwaliteit en scherpe prijs ( 2,25 ex cellar) voor een basiswijn. 7,5 Agiorgitiko Boutari 2005, VQPRD Nemea Ook in Nemea is Boutari qua volume de grootste producent. 100% agiorgitiko, eind september geoogst van 25 jaar oude stokken. Inweking op de schillen gedurende 8-10 dagen. Klassieke vinificatie. Rijping gedurende 12 maanden op barriques van Allier. Alc 12,6%. Vrij veel kleur. Fruitige, frisse wijn met fruit van pruimen, vanille en chocolade. Veel spel en flinke tannines, wat strenger dan de vorige. 7- Odé Boutari 2003, Vin de Pays de Corinthia Odé is Grieks voor gedicht. 50% agiorgitiko (begin oktober geoogst) en 50% cabernet sauvignon (eind september geoogst). Inweking op de schillen gedurende 8-10 dagen. Klassieke vinificatie. Rijping gedurende 18 maanden op nieuwe barriques van Allier en Nevers, met bâtonnage. Alc 13,4%. Zeer diepe kleur met iets evolutie. Zwoele geur van iets overrijp, jammy fruit. In de stevige smaak animale tonen, leer, bont en iets vegetaals. Waarschijnlijk niet helemaal rijp geoogst met veel suiker. 7+ Grande Reserve Boutari 2001, VQPRD Naoussa Van 100% xinomavro, jaar oude stokken, eind september geplukt. Inweking op de schillen gedurende 8-10 dagen. Klassieke vinificatie. Rijping gedurende 24 maanden op barriques van Allier en Nevers. Alc 13,1%. Gemiddelde kleurintensiteit, met evolutie. Geur van rijp fruit met olijven, tomaten en kaneel. In de smaak animal, flinke zuren en gedroogde pruimen, met een redelijk goede balans. 7,5 Xinomavro 1993 Van een gemiddeld wijnjaar. Geëvolueerde kleur uiteraard. Geurt en smaakt naar dadels, gedroogde pruimen, kreupelhout, champignons en wild. Nog geen drogende finale, mooie oude wijn. 5 Xinomavro 1992 Van een gemiddeld wijnjaar. Veel evolutie in de kleur. Uitgedroogde smaak. Over the hill. 8,5 Xinomavro 1990, Naoussa Dit was wel een topjaar. De wijn is dan ook mooi in balans en heeft veel complexiteit ontwikkeld, een bewijs dat xinomavro uitstekend kan ouderen. Zal prachtig zijn bij wild. Deze wijn is nu nog te koop voor 31,00. 7,5 Xinomavro 1990, Naoussa - vatmonster Heeft een beetje een primeurneus met iets van kersenbonbons. Stevige smaak met zeer jeugdig bosfruit van prima kwaliteit. De wijnroute van Dionysus (Drama) Deze dagtocht voerde ons naar twee wijnbedrijven, Ktima Biblia Chora en Ktima Pavlidis. Bezoek aan Ktima Biblia Chora (Domaine Biblia Chora) Dit ultramoderne wijnbedrijf in Kokkinohori bij Kavala is een gezamenlijke opzet van Vangelis Gerovassiliou en Vassilis Tsaktsarlis. Het ligt 320 meter boven de zeespiegel is en de zee is maar een paar kilometer verwijderd. Bij helder weer is van hieruit de berg Athos te zien. Er waait altijd een flinke koele bries vanuit de Styrmonische Golf, waardoor er nooit sprake is van botritis, zelfs niet bij sauvignon blanc. Daarentegen worden veel aroma s, zuren en tannines gevormd in de druiven. Ontvangst Wij worden ontvangen in de gloednieuwe winery door mede-eigenaar en oenoloog Vassilis Tsaktsarlis en assistent oenologe Annegret Stamos. Er wordt nog flink gebouwd en ingericht, om op tijd klaar te zijn voor de officiële opening op 2 juni Rondom de gloednieuwe winery, met als rugdekking de hoge hellingen van de berg Pangeon tegen de koude noordenwind, ligt 35 ha onvruchtbare vuursteengrond, waarvan tot nu toe

10 20 ha met wijnstokken is beplant. Er staat cabernet sauvignon, merlot, syrah, limnio, agiorgitiko, sauvignon blanc, chardonnay, sémillon, ugni blanc, roditis en assyrtiko, in oppervlak meer internationale rassen dan autochtone en iets meer wit dan rood. Verder staat er nog een druivenras waarvan de identiteit niet bekend is. De eerste stokken werden in deze verlaten streek geplant in 1998 en de wijnbouw is organisch. Oogst De oogst begint hier op 20 augustus. Alle druiven worden met de hand geplukt door Bulgaarse plukkers. Bij aankomst worden ze direct gekoeld en met koolzuurgas afgedekt tegen oxidatie. De winery is in verdiepingen gebouwd, zodat er niet hoeft te worden gepompt en de wijn door de zwaartekracht zijn weg vindt naar beneden. Twee van de witte wijnen, de chardonnay en de blend van 50% sémillon en 50% assyrtiko, worden op hout 90% Frans en 10% Amerikaans, van verschillende tonneliers - vergist en opgevoed. De rode wijnen rijpen doorgaans een jaar op vat. De totale opslagcapaciteit bedraagt flessen. Voor export zijn de wijnen ook met Stelvin schroefdop beschikbaar. Proeverij 7,5 Areti 2006, Regional White Wine of Pangeon 100% assyrtiko, snoeiwijze Guyot Double. Rendement kg/ha. Zilvergele, fonkelende kleur. Strakke, minerale geur. Zeer zuivere, elegante smaak met mooie zuren, karaktervolle expressie van citrus en mineralen. Fijne bitters blijven lang na. 8- Domaine Biblia Chora 2006, Regional White Wine of Pangeon 60% sauvignon blanc en 40% assyrtiko. Vergist bij 14-21ºC en opgevoed op tank. Alc 12,5%. Groengeel, wat meer richting goud. In de geur is de sauvignon blanc het meest stuivend en expressief. In de smaak zacht, elegant perzikfruit en citrus. Fraaie balans, mooie compositie, levendige finale. 8+ Ovilos 2006, Regional White Wine of Pangeon Van sémillon en assyrtiko, 50/50. Vergist en opgevoed gedurende 8 maanden op barriques, 90% Frans en 10% Amerikaans van verschillende tonneliers. Omdat de wijn 3 weken geleden werd gebotteld staat het overigens uitstekende - hout nog wat op de voorgrond. Heerlijk fruit van abrikozen en limoen in stevige harmonie met honing, vanille en noten. Verrassend goed zoals deze 2 druivenrassen elkaar aanvullen. Klasse! Nu nog veel te jong, moet enkele jaren verder ontwikkelen. 7,5 Chardonnay 2006, Regional Wine of Pangeon 100% chardonnay, jonge stokken. Geselecteerde druiven, vergist en opgevoed gedurende 8 maanden op barriques met bâtonnage, 90% Frans en 10% Amerikaans, verschillende tonneliers. Eveneens 3 weken geleden gebotteld. Het koele oogstjaar 2006 was gunstig voor de witte wijnen. Alc. 13,5%. Elegante stijl met mooie balans. Het hout is met zorg toegepast en overheerst niet. Goed glas met internationale stijl, meer richting nieuwe wijnwereld dan Bourgondisch, maar niet te alcoholisch. 7,5 Domaine Biblia Chora 2006, Regional Rosé Wine of Pangeon Rosé de saignée van 100% syrah. Zeer fraaie kleur, het rood van frambozen en granaatappels. Frivole, iets kruidige geur en aantrekkelijke smaak van rijpe kersen, bosbessen en aardbeien. Ideale zomerwijn. 7,5 Areti 2004, Regional Red Wine of Pangeon 100% agiorgitiko, die hier meer fruitige en elegante wijnen oplevert dan in Nemea. Dit is de eerste keer dat agiorgitiko buiten Nemea succesvol wordt geproduceerd. Voor de houtrijping van 10 maanden werden barriques gebruikt, waarvan 40% nieuwe. Vitale, evenwichtige wijn met vlezige structuur, fruit van rabarber en kersen. Vanille, cederhout en specerijen. De lengte is eveneens goed. 8- Domaine Biblia Chora 2004, Regional Red Wine of Pangeon 50% merlot en 50% cabernet sauvignon. 1 jaar opvoeding op 40% nieuwe Franse barriques. Vrij diepe kleur. Elegante bessengeur met wat mint. Vlezige smaak met goede fruitvulling, chocolade en cederhout. Frisse zuren en zachte tannines. Opwekkend en zeer verteerbaar met prima lengte, kruidigheid in de finale. 8 Domaine Biblia Chora Merlot 2004, Regional Red Wine of Pangeon

11 16 maanden nieuwe Franse barriques. Men heeft de wijn niet willen ontzuren en daardoor zachter maken. Iets grassig in de geur, vegetaal en groenig, maar dat verdwijnt met lucht. Fruitige, stijlvolle, gestructureerde smaak met krachtige, goede zuren en tannines. Erg goed qua houtgebruik. Typisch merlot. Voortreffelijke lengte, veel potentieel. 8+ Ovilos 2004, Regional Red Wine of Pangeon 100% cabernet sauvignon, 18 maanden gerijpt op 100% nieuwe Franse barriques. Rendement kg/ha. Vitale kleur, vrij diep robijnrood. Elegant geuraroma van bessen en mint met ceder. Vlezige, verfijnde smaak met fris compact cassisfruit, chocolade en mint. Zeer zuiver en vineus, zonder zoet accent. De prachtige lengte duidt op flinke potentie om te ouderen. Bezoek aan Ktima Pavlidis (Domaine Pavlidi) Oenoloog Nikos Karatzas ontving ons. Zijn bedrijf is gevestigd in een smalle vallei te Kokkinogia, halverwege de weg van Drama naar Serres, tussen de hoog oprijzende bergen Falakro en Menikio. Het is alweer zo n spiksplinternieuw state-of-the-art wijnbedrijf, waarvan de bouw in 1998 werd gestart door Christoforos Pavlidis na een uitgebreide zoektocht naar goede terroirs voor de productie van kwaliteitsdruiven. Hij vond hier stenige rode bodems van klei, slib en kalk met een ideaal microklimaat en besloot om in deze vallei neer te strijken, op 45 km van de zee. In deze vallei, een van de koelste wijngebieden van Griekenland, was in de oudheid ( voor Christus) al sprake van wijnbouw. Na de jaren 40 moest de wijnstok plaats maken voor graan en olijven. Alleen eigen wijngaarden Om de productie van kwaliteitswijnen te realiseren, werden op 2 verschillende locaties 55 ha wijngaarden beplant met rode (merlot, cabernet sauvignon, syrah, tempranillo, agiorgitiko en mavrodaphne) en witte (sauvignon blanc, chardonnay en assyrtiko) druivenrassen. De wijnen dragen het predikaat Regionale Wijn van Drama. De twee locaties zijn: De wijngaard van Kokkinogia (rode aarde) telt 20 ha. De ligging op het noordwesten beschermt de druiven tegen de zomerhitte en het felle licht. Op de ondiepe, niet vruchtbare bodem werden de wijnstokken dicht opeen geplant, zodat de groeikracht in toom gehouden wordt en volledige rijpheid ontstaat. Het klimaat is mediterraan continentaal. In de zomermaanden is er een groot verschil tussen de dag- en nachttemperatuur, waarbij s middags een koele bergwind waait. Hierdoor ontstaan enerzijds veel aromastoffen en polyfenolen in de druiven, terwijl anderzijds weinig ziektes optreden. De 35 ha grote wijngaard van Perichora ligt op het noorden, aan de voet van de berg Menikio, op een hoogte van m. De bodem is meer gevarieerd, van rode terra rossa klei beneden tot kalksteen en mergel boven. In de wijngaard functioneert s zomers een speciaal ontworpen irrigatiesysteem, dat gekoppeld is aan weerstations en alleen in werking treedt als het echt nodig is. In Perichora wordt ook geëxperimenteerd met talrijke autochtone druivenrassen, om uit te zoeken welke het beste resultaat opleveren. In 2007 zal voor het eerst s nachts worden geoogst, vanwege het vochtgehalte van de druiven. De geplukte druiven worden handmatig geplukt en gekoeld vervoerd. Winery Op de begane grond bevinden zich vinificatieruimte, bottelhal en ruimte voor flesrijping. Via zwaartekracht loopt de wijn uit stalen tanks naar ondergrondse geklimatiseerde kelders met Franse barriques. De eerste experimentele vinificaties waren die van Proeverij Centraal gelegen in de barrique kelders bevindt zich een proeflokaal, waar wij de volgende wijnen kregen ingeschonken:

12 7,5 Thema % sauvignon blanc en 40% assyrtiko. Omdat de sauvignon blanc pas in september fysiologisch rijp was, werd deze geoogst met te weinig zuren. Vandaar de aanvulling met assyrtiko, die altijd voldoende zuurgraad bezit. Enige uren skin contact bij lage temperatuur, vergisting op tank bij 17ºC met geselecteerde gisten. Twee maanden rijping op de fijne lie. Ingetogen geur. De volle, brede, minerale smaak wordt voornamelijk bepaald door de krachtige citrus van de assyrtiko. Een stijlvolle eetwijn met veel lengte en balans, waarbij zich in de finale een dropje aftekent. 8- Pavlidis Chardonnay vatmonster Vergist en gedurende 6 maanden opgevoed op Franse barriques, waarvan 50% nieuw en 50% tweedejaars. Rendement 45 hl/ha. Alc. 14,8 %. Licht geelgroen van kleur, fonkelend. In de neus erg mooi fruit, vol en rijp, met fraaie schakeringen. De smaak biedt voorbeeldig fruit en niet te veel hout of alcohol, met specerijen in de finale. Vanwege het fruit heeft Nikos Karatzas besloten om de wijn van het hout te halen. De aroma s van de wijn zullen nog veranderen, maar deze chardonnay is nu al veelbelovend. 7 Thema Rosé % tempranillo. 50% van de druiven werd als witte wijn gevinifieerd. Hieraan werd vervolgens 50% saignée van tempranillo toegevoegd. Alc. 13,4 %, 2,1 gram restsuiker. De kleur is die van frambozen en aardbeien. Ook de geur vertoont dit beeld. De smaakinzet is zoetig rijp, met zachte kersen, frambozen, aardbeien en amandelen. In de finale salmiakdrop. Mist wat zuren, easy to drink. 7+ Pavlidis Tempranillo % tempranillo, 14 maanden gerijpt op nieuwe barriques, waarvan 60% Amerikaans. Voor dezelfde wijn van 2005 wordt minder Amerikaans hout gebruikt, om nog meer fris fruit te behouden. Inweking op de schillen - zowel voor als na de gisting - om de fenolische en aromatische eigenschappen van tempranillo te benadrukken. Levendige kersenrode kleur. In de geur aardbeien, vanille en duidelijk Amerikaans hout. Dit blijft zo in de smaak, met frisse aardbeien als kern. In de finale lenig fruit met prettige zuren, waarbij het hout niet echt overheerst. 7,5 Thema % cabernet sauvignon, 40% merlot en 20% limnio. Inweking op de schillen - zowel voor als na de gisting - om de fenolische en aromatische eigenschappen van de druiven te benadrukken. Gedurende 12 maanden opgevoed op Franse en Amerikaanse barriques, waarvan 7% nieuw. Vitaal kersenrood/purper, fonkelend. Elegante neus, zeer vineus, met veel fruit van cassis en kersen en kruidige tonen. In de vlezige, frisse, geconcentreerde smaak naast zwart fruit ook chocolade en vanille. De finale blijft fris. Zeer aangenaam in balans. 8+ Pavlidis Syrah % syrah. De volledige ontsteelde en gekneusde druiven ondergaan eerst een inweking bij lage temperatuur. De wijn rijpt na gisting en malo 14 maanden op 100% nieuwe barriques. Deze wijn veroverde tijdens de Starwine competitie van 2006 in New York, waar ik lid was van de jury, een Top Gold Best of Class medaille. De consumentenprijs in Griekenland is 22,00. De kleur is de diepste van alle wijnen van Pavlidis. De geur is geconcentreerd en diep, met erg veel typiciteit. Voortreffelijk fruit in de smaak, waarbij zachte tannines een zeer aangenaam mondgevoel geven. Prima lengte. Vrij complex, mooie balans. Dat alles bij Ktima Pavlidis volop in beweging is, blijkt wel uit de simpele mededeling van oenoloog Nikos Karatzas, dat hij zijn wijnen van 2006 stukken beter vindt dan die van de vorige jaren. Een wijnbedrijf om de komende jaren nauwlettend te volgen dus. Overzichtsproeverij Griekse wijnen te Den Haag Ruim een maand later vond in Den Haag een Griekse wijnbeurs plaats, waar 24 producenten hun wijnen lieten proeven. Tijdens een lezing met proeverij toonde Constantin Stergides, hoofdredacteur van het Griekse wijnmagazine Ampelotopi, de grote diversiteit aan van de Griekse wijnstreken. Enkele producenten die ik in Noord-Griekenland had

13 ontmoet, waren ook in Den Haag aanwezig. Opmerkelijke wijnen van andere producenten waren: 8 Alpha Estate Red % nieuwe Franse barriques, 50% tweedejaars. Slanke, stijlvolle wijn met levendig kersenfruit, aards karakter, leer en koffie. In de vrij lange finale veel tannines. Heeft tijd nodig. 8- Alpha Estate Red % nieuwe Franse barriques, 50% tweedejaars. Andere stijl. Chocoladebonbons, vanille en darjeeling thee. Rijpe tannines. Nu al meer toegankelijk. 8+ Chateau Julia Assyrtiko 2006, Domaine Costa Lazaridi Uitstekende wijn met mooie balans en erg goede vulling van citroen en grapefruit. Gouden medaille Thessaloniki Een van de beste assyrtiko wijnen van Griekenland. 9- Domaine Gerovassiliou 2006, Regional White Wine of Epanomi 50% assyrtiko en 50% malagousia. Geen hout. Deze spectaculaire wijn imponeert direct met een bijzondere geur en smaak. Na een fijne inzet waaiert de wijn breed uit met een zeer expressieve smaak en een voorbeeldige balans. De assyrtiko draagt citrusfruit en witte peper aan, terwijl de malagousia voor exotisch fruit, sinaasappel en meloen zorgt. In de finale citroen en tuinkruisen. Deze spannende wijn kost bij importeur Ambrosia slechts 8,25 ex (horeca). 8,5 Domaine Gerovassiliou 2003, Regional Red Wine of Epanomi 80% syrah, 15% merlot en 5% grenache noir. Klassieke vinificatie op tank met voortgezette inweking op de schillen. Rijping gedurende 12 maanden op nieuwe Franse barriques. Loepzuivere wijn met zeer sappige structuur, finesse, complexiteit en klasse. Volop zoetig rijp fruit van zwarte kersen en pruimen. Geroosterd brood en zwarte peper in de finale. 8,5 Domaine Gerovassiliou Avaton 2003, Regional Red Wine of Epanomi 40% limnio, 40% mavroudi en 20% mavrotragano. Inweking en vinificatie op Bourgondische foeders, rijping op barrique (vanaf 2004 ook op foeder). Dit is het paradepaardje, de hobbywijn van Evangelos Gerovassiliou. Zeer diepe paarse kleur. Complexe geur van massief donker bosfruit, cacao, kokos en bloemen. Ook in de smaak zeer boeiend fruit van opmerkelijke kwaliteit, iets jammy. De alcohol is vrij fors, maar wel in balans. 8 Chardonnay 2005, Domaine Katsaros, Regional Wine of Krania Olympus 100% chardonnay. Eigenaar/wijnmaker is de voormalige KNO-arts Dr. Dimitris Karsaros. De wijngaarden liggen op 750 m hoogte aan de voet van de berg Olympus. Vergist en opgevoed op Franse barriques (45% nieuw) gedurende 6 maanden, op de fijne lie met bâtonnage. Boeiende geur van citrus (grapefruit) en kwaliteitshout. In de smaak is het geheel evenwichtig versmolten. De stijl is internationaal. 8+ Megas Oenos 2004, Domaine Skouras, Vin de Pays de Peloponnese (Nemea) 80% agiorgitiko en 20% cabernet sauvignon. Rijping op nieuwe Franse barriques gedurende 18 maanden. Helder fruit, zwart en rood. Fijne, elegante wijn met stijl en complexiteit, licht en zeer verteerbaar. 8 Santorini Nykteri 2006, Santo Wines, VQPRD Droge witte, houtgerijpte wijn van 75% assyrtiko, 15% aidani en 10% athiri. De druiven werden s nachts geoogst. Opgevoed gedurende 3 maanden op 3-4 jaar oude barriques. Danig goede wijn met het fruit op de eerste plaats. Breed, karaktervol, gastronomisch zeer goed inzetbaar.

14 8,5 Santorini Vinsanto 2003, Santo Wines, VQPRD Dessertwijn van 80% assyrtiko en 20% aidani, van de vulkaanbodem van Santorini. Amber-oranjerood van kleur, fonkelend. In de geur duidt een minieme hoeveelheid niet storende volatile al de complexiteit aan. Erg mooie, complete smaak met o.a. sinaasappelschil. Complexe wijn met grootse lengte. Fraai in combinatie met desserts waarin chocolade, noten en zuidvruchten. Kan zeer goed ouderen. Importeurs: Kir-Yianni: Weterings Wijnen (Ruud Weterings) Boutari: DGS Ambrosia Import (Dimitris Lettas) Biblia Chora: Ambrosia Import (Dimitris Lettas) Ktima Pavlidis: zoekt importeur Alpha Estate: Weterings Wijnen Domaine Costa Lazaridi: Aridjis (Theo Aridjis) Domaine Gerovassiliou: Weterings Wijnen (Ruud Weterings) Ambrosia Import (Dimitris Lettas) Tsantos BV (Dimitris Giannakopoulos) Domaine Katsaros: zoekt importeur Santo Wines: zoekt importeur