Waardecreatie door verticale integratie bij onderwijsbesturen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Waardecreatie door verticale integratie bij onderwijsbesturen"

Lien Vedder
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Waardecreatie door verticale integratie bij onderwijsbesturen Collegabijeenkomst 8 oktober 2015 Jos Verkroost

2 Aanleiding en context Op basis van Amarantis wordt verticaal bestuur als risico beschouwd Er was tot dusverre nooit onderzoek gedaan naar voor- en nadelen Er zijn rond 65 verticale schoolbesturen (van circa 1500 totaal) Meeste combinaties zijn po-vo en v(mb)o-mbo Openbaar onderwijs was vanouds meest verticaal (is laatste jaren sterk verminderd) Verticaliteit is maar zelden het gevolg van een bewust onderwijskundig beleid

3 Theorie: verticale integratie Definitie: concentratie zeggenschap van twee opeenvolgende schakels in de bedrijfskolom bij een partij Doel: waardecreatie in de bedrijfskolom en verkleining van de onzekerheid in contractuele relatie Onzekerheden betreffen: Hoge specifieke investeringen specifiek in de relatie (sunk costs) Onduidelijkheid over prestatieafspraken en zeggenschap Onduidelijkheid over opbrengstverdeling Afhankelijk van deze onzekerheden, zijn verschillende configuraties mogelijk: Marktcontract Hybride vormen als franchise, joint-venture Hiërarchie (= verticale integratie in engere zin)

4 Beslissingsschema rond governancevorm

5 Vraagstelling Creëert verticale integratie van schoolbesturen waarde? Hypothesen: 1. Verbinding van vo met po leidt tot een gunstiger wervingspositie van leerlingen 2. Verbinding van vo met mbo leidt tot een gunstiger wervingspositie van leerlingen 3. Verbinding van po met vo leidt tot betere onderwijsresultaten voor leerlingen 4. Verbinding van vo met mbo leidt tot betere onderwijsresultaten voor leerlingen 5. Verticale besturen hebben een gunstiger financiële positie

6 Analyse op basis van theorie Er is fundamentele keuzevrijheid van leerlingen/ouders voor (vervolg)onderwijs Afname- en resultaatverplichtingen (input en output) zijn daarom niet te formuleren Door de vrijheid van instroom zijn hoge, specifieke investeringen in de verticale relatie niet aan de orde De theorie geeft geen reden om tot verticale besturen te komen Kwantitatieve analyse kan uitwijzen of er winsten kunnen worden behaald in: Wervingseffectiviteit Efficiency Onderwijsresultaten

7 Gebruikte data voor kwantitatieve analys overstapwaarnemingen van leerlingen po-vo van overstapwaarnemingen van leerlingen vmbombo van Jaarrekeninggegevens van 1476 schoolbesturen Gegevens voortijdig schoolverlaten (VSV) vo, leerlingen waarvan VSV er Gegevens VSV mbo, studenten waarvan VSV er Gegevens personeelssamenstelling (ca fte per jaar) Alle data geaggregeerd naar besturen indien van toepassing

8 Onderzoek wervingspositie Gebruik van de Herfindahl-Hirschman-index voor marktconcentratie Scholen in verticale besturen zouden een hogere HH-index moeten hebben dan overige (zowel uitstroom als instroom) Vergelijking tussen verticaal en niet-verticaal (t-toets): Po->vo: niet-verticaal beter (ns) Vo<-po: verticaal beter (ns) Vmbo->mbo: niet-verticaal beter (ns) Mbo<-vmbo: verticaal beter (ns) Typisch verticale instellingen (aoc s) scoren slechter Bijzonder geografische of ideologische overwegingen hebben meer impact dan bestuurlijke samenhang

9 Onderzoek resultaten (VSV) Denominatie openbare school speelt geen rol Vergelijking VSV-vo (p<0.001) (t-toets) Verticaal: 2,68 procent vsv Niet-verticaal: 1,43 procent vsv Vergelijking VSV-mbo (p<0,410) Verticaal: 2,58 procent vsv Niet verticaal: 6,07 procent vsv

10 Financieel presteren Vergelijking besturen onder Aangepast Financieel Toezicht (p<0,037) Niet-verticale besturen tm 2014: 2,55 procent Verticale besturen tm 2014: 11,11 procent Vergelijking percentages primair personeel-overhead (p<0,000) (t-toets) Met weglating hoogste en laagste percentielen Niet verticale besturen 76,9 procent primair personeel Verticale besturen 73,3 procent primair personeel Grootte bestuur heeft geringere invloed dan verticaliteit (regressie-analyse) (verticale besturen zijn significant groter dan niet-verticale)

11 Conclusies/discussie Alleen al op theoretische gronden is er geen reden tot verticale integratie van schoolbesturen Het is overigens de vraag of de transactiekostentheorie goed toepasbaar is op dienstverlening aan personen Verticale besturen hebben een aantal nadelen ten opzichte van niet-verticale Die nadelen worden niet gecompenseerd door andere voordelen Verticale besturen lijken geen negatieve invloed te hebben op de keuzevrijheid van leerlingen voor vervolgonderwijs Voor doorstroomprojecten in de beroepskolom zijn relationele contracten mogelijk meer voor de hand liggend dan verticale integratie.

Vergelijkbare documenten

Dank u voor uw aandacht.

Dank u voor uw aandacht. Toespraak promotie Mijnheer de rector magnificus, geachte aanwezigen. Samen met een groep gewaardeerde collega s ben ik enkele jaren geleden vanuit de praktijk begonnen aan dit proefschrift. Doel van deze