Screening rapport. Sportspecifieke screening naar musculoskeletale risicofactoren

Transcriptie

1 Kinécentrum Ispra Knowledge to move... Screening rapport Sportspecifieke screening naar musculoskeletale risicofactoren Subject: Screeners: Jane Handbal Kevin KUPPENS Tim VOLLON Datum: 02/08/08 Specifieke vraagstelling: Handbal

2 pagina 1 van 7 Belastingsanalyse SPORTSPECIFIEKE RISICOFACTOREN Epidemiologische gegevens die beschikbaar zijn voor handbal stellen een gemiddelde van 2,5 blessures per 1000 speeluren voorop. Risico op letsels is hoger tijdens wedstrijden (14,3 vs. 0,6 tijdens training per 1000 speeluren). Voornaamste letsels zijn traumatisch van aard. Overbelastingsletsels beslaan slechts een beperkt deel met daarin vnl. trainingsfouten en biomechanische problemen als voornaamste oorzaak. Blessures situeren zich vnl. t.h.v. het onderste kwadrant (54%). Meest frequente letsels zijn t.h.v. knie, gevolgd door vinger, enkel en schouder blessures. Er bestaat een positieve correlatie tussen het niveau van de speler en de ernst van blessure (hoe hoger het niveau des te erger de blessure). Blessures ontstaan het meest frequent tijdens aanvalssituaties waarvan 1/3 tijdens een tegenaanval. Aard van de blessure is tevens afhankelijk van de positie van de speler. (bron: The American Journal of Sports Medicine 26: (1998)) EVALUATIE BELASTINGSNIVEAU Handbal eredevisie, spelpositie rechter hoek. Evaluatie werd uitgevoerd tijdens de voorbereidingsfase. Hoge trainingsintensiteit met 6 training (1,5uur). Tijdens het seizoen is er een lichte daling met 2 x 2 uur training, 1 fitnesssessie (waar voornamelijk op kracht/ uithouding en stabilisatie) getraind wordt. Training wordt telkens gestart en afgerond met opwarming en cooling-down. Er is geen individueel stretchingsprogramma, wel een algemeen. INTERNE FACTOREN Voorgeschiedenis Discogene problematiek met ontdekking Schmolse noduli rond D10. Klaagt van hypertonie in de overgangsregio laag en middenrug. Valgus trauma rechter elleboog (letsel mediaal collateraal ligament) Hyperextensie trauma linker elleboog (kapselletsel) Enkele enkel inversietrauma s Vingerletsels Sterkte/zwakte analyse Sterkte: snelheid en uithouding Zwaktes: Duelkracht

3 pagina 2 van 7 Klinisch onderzoek INSPECTIE Nek in lateroflexiestand links Protractie schoudergordel links meer uitgesproken dan rechts Laagstand rechter schoudergordel Tijdens de inspectie in stand werd een bekkentorsie vastgesteld met SISA li > re. Lichte sway-back houding Genu recurvatum rechts Exorotatiestand onderbeen Doorzakking mediaal voetgewelf ACTIEF BASIS FUNCTIE ONDERZOEK Beperking FIS (verkorte hamstrings) Herhaalde FIS brengt een shift in het frontale vlak (TLO) EIS pijn laag lumbaal Lateroflexie knikpunt t.h.v. TLO Unipodale stand: matige hip drops bij snelle wissel Bipodale squat: doorzakking mediaal voetgewelf Unipodale squat: gluetale zwakte re > li Schouder-arm ritme: geen noemenswaardige afwijkingen Zwakke romprotatiedissociatie Sprong: TLO compensatie en knikpunt tijdens unipodale sprong Links meer uitgesproken, houdingsverval en verminderde proprioceptie (valgus rechts > links) PASSIEF ONDERZOEK Dorsiflexiebeperking enkel rechts Knie: laxiteit naar overstrekking. Beperkte endorotatie en laxe exorotatie rechts, beperkte exorotatie links Heup: Linker heupflexie beperkt, Linker horizontale adductie beperkt en pijnlijk. Piriformis verkorting li > re Beperking SI-gewricht Glenohumeraal gewricht beperkt rechts naar endorotatie Elleboog: linker hypermobiele extensie, rechts lichte valguslaxiteit Provocatietesting rug: L4 tot S1 instabiel + SI, D10 tot D12 gevoelig en beperkt 3-fasen test: Rechts extensie beperking.

4 pagina 3 van 7 SPIERLENGTE TESTING Verkorting quadriceps (links > rechts) Verkorting kuiten (links > rechts) Hamstrings verkorting ( = ) VOEDINGSANALYSE Voedingsanalyse werd voor deze persoon niet uitgevoerd.

5 pagina 4 van 7 Evaluatie STATISCHE EVALUATIE Tijdens het statische onderzoek werden beperkte houdingsafwijkingen gevonden. Belangrijk is hierbij de sway-back houding. Die vaak gepaard gaat met verzwakking van de gluteale musculatuur, heupflexoren en schouder-rugspieren, dominantie van de hamstrings en inefficiënte activiteit van de lage buikspieren met zich me brengt. Tevens worden de passieve structuren (ligamenten) in de heup en lage rug onnodig belast. Dergelijke houding kan vaak tot een verminderde sprong en explosieve kracht leiden. 2 elementen die kunnen bijdragen tot het gebrek aan duelkracht die door de atlete tijdens haar anamnese werden aangehaald. Deze sway-back gaat samen met een naar voorwaarts brengen van de schouders (= protractie) en de geassocieerde zwakte van de schouderstabilisatiespieren. Dit brengt de vrije mobiliteit in het schoudergewricht onder stress en kan een risico zijn voor overbelasting van de pezen van de rotatorcuff (vnl. m. Supraspinatus en m. Biceps Brachii). DYNAMISCHE EVALUATIE Tijdens het dynamisch onderzoek werden enkele tekortkomingen in proprioceptie en stabilisatie aangetroffen. De zwakte van de gluteale musculatuur (deels posturaal door de sway-back, deels trainingsgebonden) versterkt door het doorgezakte voetgewelf en in combinatie met de verminderde proprioceptie zorgden voor een lichte instabiliteit van het onderste lidmaat (met rechts meer uitgesproken). Dit komt tot uiting door het naarbinnen draaien tijdens de unipodale sprong en het niet horizontaal kunnen houden van het bekken (= hip-drops) tijdens snelle wissels van steunbeen. Geen remediëring van de stabiliteit van het onderste lidmaat kan een risico zijn voor overbelastings- en traumaletsels t.h.v. knie (o.a. letsels van de mediale band, menisci), enkel en liesproblematiek,... Bij de FIS (voorwaartse buiging vanuit stand) en herhaalde FIS, de lateroflexie (zijwaartse buiging rug), de unipodale-sprong en de snelle wissel van steunbeen, werd een instabiliteit t.h.v. de TLO (overgang tussen lage en thoracale rug) vastgesteld. Dit niveau komt overeen met de locatie van de Schmolse noduli uit de voorgeschiedenis. Op zich is deze noduli redelijk onschuldig, maar het is wel een plaats waar de passieve structuren (bot, discus,...) minder steun kunnen geven en dus meer actieve (spieren) controle nodig is. De stijve spieren in die regio die door de atlete worden aangegeven is een teken dat globale spieren en niet de efficiëntere lokale spieren het gros van die extra stabilisatietaak op zich nemen. Hier is dus ook een aandachtspunt voor remediëring. GANG EN LOOP EVALUATIE Werd niet uitgevoerd.

6 pagina 5 van 7 Remediëringsvoorstel Na analyse van de risico s doen wij volgend voorstel naar remediëring. Doelstelling 1: Stabilisatie Lumbale en thoracale wervelzuil Oefening 1: Superman Uitvoering: Ga in 4-punt houding staan met de rug in een neutrale positie. Zonder in de rug te bewegen probeer je de tegengestelde arm en been uit te strekken. Aandachtspunten: Let erop dat je je buikspieren netjes aanspant, en geen rotatie, lateroflexie of overstrekking van je rug toe laat. Oefening 2: Bridging met single-leg extension Uitvoering: Ga op je rug liggen met je benen lichtjes opgetrokken en je rug in een neutrale positie. Zonder in de rug te bewegen probeer je je bekken van de mat te brengen en 1 been voorzichtig uit te strekken. Nog met het bekken hoog wissel je van steunbeen. Aandachtspunten: Let tijdens het uitstrekken van het been op dat het bekken niet dropt het moet netjes horizontaal blijven! Verzorg je ademhaling. Oefening 3: Schouder-pump Uitvoering: Met de rug stabiel en steunent op knieën en elleboogen ga je pompen vanuit de schouders (niet de armen). M.a.w. je zakt door je schouder (met de rug recht) en duwt je daarna weer op Doel: Versterken van de m. serratus anterior (schouderrugspier) Aandachtspunten: Let op je uitgangshouding (rechte rug) en op het overdreven gebruik van borst-schouder spieren.

7 pagina 6 van 7 Doelstelling 2: Houdingscorrectie met aandacht bekkenmusculatuur Oefening 1: Uitvoering: Een correcte houding aannemen. Dit begint vanuit een goede stabiele stand met het gewicht gelijk verdeelt over de 2 voeten en lichtje meer gewicht over de bal van de voet. Geen overstrekte knieën en een rechte iets geholde rug. Een goede houding is ook een met de diepe buikspieren lichtjes aangepannen en de boven rug fier en iets naar voor. De schouders blijven echter netjes achteruit. Progressie: Eenmaal een correcte houding kan door met vrije gewichten te zwaaien (foto) getraind worden op het dynamisch bewaren van de houding. Doelstelling 3: Stabilisatie en proprioceptie verbetering onderste lidmaat Oefening 1: Unipodale stand Uitvoering: Op 1 been staan met de heup horizontaal en knie stabiel. Doel: Verbeteren stabiliteit onderste kwadrant Progressie: Maak deze oefening moeilijker door: - Een instabieler oppervlakte (vb. mattras of camping matje) - Een dubbel taak (vb. bal tegen muur gooien, dribbelen, links rechts kijken, figuur 8-maken met andere been) Oefening 2: Bipodale squat op oneffen oppervlakte Uitvoering: Op 2 benen, in een correcte houding (rechte rug en poep iets achteruit) een buiging maken in de knieën alsof men zou gaan zitten. Progressie: Ga steeds dieper of introduceer een dubbel taak (vb. bij het gaan zitten bal opvangen). Eventueel kan je meer de nadruk leggen op stabiliteit (verhoog het onevenwicht), uithouding (blijf langer in een gehurkte houding staan) of explosieve-kracht (maak een diep buiging en probeer snel recht te komen) Doelstelling 4: Mobilisatie schoudergordel Oefening 1: Sleepers stretch Uitvoering: In zijlig met de schouder in 90 breng je de pols naar de matras in de richting van je voeten, hou de elleboog in 90. Hou deze houding een tijdje aan.

8 pagina 7 van 7 Adressen Hoe ons te bereiken Indien u vragen heeft over dit rapport of u wilt bijkomende informatie kan u altijd terecht bij volgende contactpersonen. Praktijk Ispralaan MOL België tel.: tom.borgers@kinecentrumispra.be Screeners Kevin Kuppens tel.: +32 XXX XXXXXX kevin.kuppens@kinecentrumispra.be Tim Vollon tel.: +32 XXX XXXXXX tim.vollon@kinecentrumispra.be Tom Borgers tel.: tom.borgers@kinecentrumispra.be