Voer efficiëntie begint met een gezond immuunsysteem. Gerwin Bouwhuis, Dierenarts bij GvP Emmen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voer efficiëntie begint met een gezond immuunsysteem. Gerwin Bouwhuis, Dierenarts bij GvP Emmen"

Transcriptie

1

2 Voer efficiëntie begint met een gezond immuunsysteem Gerwin Bouwhuis, Dierenarts bij GvP Emmen

3 Optimale voerefficiëntie begint met een gezond immuunsysteem drs. Gerwin Bouwhuis Gezondheidscentrum voor pluimvee 7 april 2016

4 introductie Gerwin Bouwhuis, pluimveedierenarts Gezondheidscentrum voor Pluimvee (GvP) in Emmen 4 pluimveedierenartsen, 3 assistenten en 1 analist Begeleiding vleeskuikenbedrijven & broederijen (NL+D) Opleiden studenten Diergeneeskunde en HAS Veldstudies m.b.t. darmgezondheid Internationale consultancy Voorzitter Formulariumcommissie Pluimvee 4

5 Inhoud Inleiding Het immuunsysteem Darmgezondheid Diermanagement Meten is weten Take home message 5

6 Inleiding Raakvlakken van darmgezondheid in vleeskuikensector: Marktdifferentiatie: Concepten voor regulier en langzaam groeiend Antibioticum- & coccidiostaticumvrije productie Early feeding concepten: Patio, Hatchcare, X-treck, One2born, Homehatching Professionalisering vleeskuikenbedrijf: Zelf voer maken Kuikens uit laten komen in de stal Zelf eieren broeden 6

7 Inleiding Belang van een goede darmgezondheid: Vanuit maatschappelijk perspectief: Diergezondheid -> antibioticumreductie Dierwelzijn -> normen voor voetzoollaesies, uitval Voedselveiligheid -> Salmonella & Campylobacter Volksgezondheid -> resistentie-ontwikkeling Vanuit de pluimveehouder: Rendement versus risico Arbeidsvreugde 7

8 Inleiding 8

9 Inleiding 9

10 Inleiding Impact van darmgezondheid bij de mens: Oppervlakte darmvlokken: ca. 350 m 2 Aantal lichaamscellen: 30 miljard Aantal darmbacteriën: 39 miljard Vergelijking met het vleeskuiken: 1 gram blindedarminhoud bij het vleeskuiken bevat: bacteriën Conclusie: Darmgezondheid is erg belangrijk 10

11 het immuunsysteem 11

12 het immuunsysteem Kort samengevat: Humorale immuniteit d.m.v. afweerstoffen: Maternale immuniteit via de dooier Immuniteit via B-cellen uit de bursa (na vaccinatie) Cellulaire immuniteit d.m.v. afweercellen uit de thymus Opruimcellen: Killer-cellen, Helpercellen, Macrofagen Sturende cellen: Dendritische cellen, Regulatorcellen Kolonisatie resistentie: gunstige darmbacteriën 12

13 Het immuunsysteem 13

14 Darmgezondheid Leaky Gut Syndrome: bv. door toxinen Bacteriële translocatie: Darmbacteriën komen vanuit darm in het bloed terecht Gevolg: activatie van het immuunsysteem 14

15 darmgezondheid Invloed van Early Feeding op immuniteit: Na uitkomen direct beschikking over water en voer Betere opname van de dooierrest Geen benutting van afweerstoffen om te overleven Vroege kolonisatie resistentie tegen pathogenen Geen stress -> actiever immuunsysteem Minder uitdroging -> actiever immuunsysteem Voeding voor de darm -> minder leaky gut syndrome Langere darmvlokken -> betere absorptiecapaciteit 15

16 darmgezondheid Probiotica (en prebiotica): O.a. Lactobacillus, Ruminococcus, Bacillus, Enterococcus Remmen de groei van pathogenen: Competitieve exclusie Productie van SCFA (o.a. butyraat) -> o.a. ph daling Stimuleren dendritische cellen Stimuleren de productie van IgA (afweerstoffen) Stimuleren de opruimreactie door T-cellen Productie van antibacteriële stoffen: bacteriocinen Productie van vitamine B9, Vitamine B12, vitamine K 16

17 het immuunsysteem 17

18 Het immuunsysteem Clostridium perfringens Clostridium perfringens + probioticum 18

19 darmgezondheid GvP Veldstudie Vetzuur + probioticum Antibioticum Uitval 2,34% 1,90% Selectie 44% van de uitval 35% van de uitval Voeropname t.o.v. norm 107% 107% Gewicht uitladen 105% 106% Gewicht wegladen 113% 111% VC 1400 gr 1,20 1,21 Daggroei 62,3 Gram 61,5 Gram ( kuikens, Duitsland, 2014) 19

20 darmgezondheid Organische zuren: Mierenzuur, azijnzuur, propionzuur: Verlagen van de ph in de spiermaag Melkzuur, boterzuur: Energiebron voor darmcellen Door fermentatie van prebiotica (oligosacchariden) Remmen darmontsteking Gecoate zuren -> effectiever Caprinezuur, laurinezuur: Antibiotische werking 20

21 darmgezondheid Infectiedruk verlagen: Reiniging en desinfectie: Verminderen aantal kiemen Transfaunatie: Herbevolken met gunstige bacteriën Hygiëne: Voorkomen van insleep van ziekteverwekkers Vaccinatie: Specifieke immuniteit opwekken (bv. coccidiose vaccinatie) 21

22 diermanagement Basisprincipe bij stress: vlucht/vecht reactie Negatieve prikkel (koude, hitte, transport): -> hypothalamus (hersenen) -> hypofyse (hormoonklier) -> bijnieren -> cortison (stress hormoon) -> minder doorbloeding maagdarmkanaal -> minder actief immuunsysteem -> minder aanmaak afweerstoffen -> meer schade aan het darmslijmvlies -> darmstoornissen en energieverlies 22

23 diermanagement Invloed moederdier: Stress-hormoon -> via dooier aan kuiken meegegeven Tekort vitaminen en mineralen -> slechtere immuniteit van eendagskuikens Invloed broedproces: Grootste risico is te warm broeden op ED Embryo verbruikt teveel energie Gebruikt dan eiwit voor energieproductie Ten koste van immuniteit en ontwikkeling darmkanaal 23

24 diermanagement Risicomomenten: Verstoring van microklimaat Verstoring v.d. voeding (voerwissel, vasten, overvoeren) Vaccinaties Supplementen: Organische zuren: bv. azijnzuur, melkzuur, boterzuur Etherische oliën: bv. oregano, thijm Kruidenpreparaat: bv. kaneel Antioxidanten: bv. Vit. C, Vit. E., linolzuur, linoleenzuur Vitaminen (Vit. A) en mineralen (Koper en zink) 24

25 Meten is weten Indicatoren voor de darmgezondheid: Afkeur door hepatitis -> Leaky gut syndrome(?) Antibioticumgebruik i.v.m. darminfecties Voetzoollaesies score Coccidiose infectiedruk Voederconversie Beoordelen van de mest! 25

26 Meten is weten Vooruitzichten: In-ovo feeding Precision farming Robotisering Sensortechnologie Monitoring darmgezondheid en Big Data analyse Toepassing humane technieken -> 2020: Jaar van de chip-kip? 26

27 Take home message Gezonde immuniteit is nodig voor goede resultaten: Begin met goede eendagskuikens of zorg er zelf voor Zorg voor een stabiele darmflora Voorkom stress-momenten Zet op risicomomenten supplementen in Maak gezondheid inzichtelijk d.m.v. monitoring Vooral: Blijf innoveren! 27

28 Dank voor uw aandacht 28

29

VERTERINGS- STOORNISSEN BIJ VLEESKUIKENS

VERTERINGS- STOORNISSEN BIJ VLEESKUIKENS VERTERINGS- STOORNISSEN BIJ VLEESKUIKENS GERWIN BOUWHUIS GEZONDHEIDSCENTRUM VOOR PLUIMVEE PLUIMVEE RELATIEDAG 29 APRIL 2014 EVEN VOORSTELLEN Gerwin Bouwhuis, dierenarts Landbouwuniversiteit -> Diergeneeskunde

Nadere informatie

Biestmanagement, zo kan het ook. Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL

Biestmanagement, zo kan het ook. Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL Biestmanagement, zo kan het ook Inge Nijhoving MSD Animal Health - NL Biest Zorgt voor specifieke (IgG) en aspecifieke afweer (witte bloedcellen) Eigen veestapel bedrijfsspecifieke ziektekiemen Bevat op

Nadere informatie

Invloed vermeerdering en broederij op kwaliteit eendagskuikens

Invloed vermeerdering en broederij op kwaliteit eendagskuikens 19/09/2010 Invloed vermeerdering en broederij op kwaliteit eendagskuikens Sander Lourens Broederij-effecten op embryo-ontwikkeling en kuikenkwaliteit VB effecten op uitval eerste week 1 Embryo-ontwikkeling

Nadere informatie

Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen?

Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen? Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen? Albert Timmerman Hoe kunnen we door middel van voer onze biggen helpen opnemen en verteren en daarmee de weerstand en resultaten

Nadere informatie

Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie

Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie Impact van nutritionele interventies op de immuun competentie Dirkjan Schokker / Marinus van Krimpen 29 oktober 2013 Doel en afbakening Doel: Het via literatuuronderzoek inventariseren van mogelijke interventies

Nadere informatie

Puzzelen met darmgezondheid

Puzzelen met darmgezondheid Puzzelen met darmgezondheid Puzzelen met darmgezondheid Bijdrage van voeding aan een gezonde pluimveehouderij Kan voeding bijdragen aan de verbetering van de gezondheid op uw bedrijf? Patrick van Vugt

Nadere informatie

LABORATORIUMTESTEN. Aan de hand van de testuitslagen kunnen er specifieke behandelingen worden ingezet zoals: Bijnierstress profiel 129,43

LABORATORIUMTESTEN. Aan de hand van de testuitslagen kunnen er specifieke behandelingen worden ingezet zoals: Bijnierstress profiel 129,43 LABORATORIUMTESTEN New Balanced is aangesloten bij een tweetal laboratoria. Hierdoor bestaat de mogelijkheid om diverse feces- en speekseltesten te laten uitvoeren. Alle testen zijn thuis testen. Je krijgt

Nadere informatie

Strategiën voor het VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COCCIDIOSE EN NECROTISCHE ENTERITIS

Strategiën voor het VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COCCIDIOSE EN NECROTISCHE ENTERITIS Strategiën voor het VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COCCIDIOSE EN NECROTISCHE ENTERITIS Door: Pauline Rovers-Paap, Orffa Netherlands Met dank aan http://www.diereninformatie.be Coccidiose en necrotische enteritis

Nadere informatie

Mijn hond of kat heeft darmproblemen

Mijn hond of kat heeft darmproblemen TROVET Intestinal Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van darmproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft darmproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding De dierenarts

Nadere informatie

Met minder antibiotica door de pluimveeschakels heen kan! EN MOET!

Met minder antibiotica door de pluimveeschakels heen kan! EN MOET! Met minder antibiotica door de pluimveeschakels heen kan! EN MOET! André Steentjes, pluimveedierenarts Vleeskuikensymposium Coppens diervoeding Vleeskuikens antibioticavrij kan!? dinsdag 21 september 2010

Nadere informatie

Pluimvee relatiedag. Darmproblemen bij leghennen in de praktijk. Pim Eshuis, pluimveedierenarts DAMB, Dierenartsen Midden Brabant in Diessen

Pluimvee relatiedag. Darmproblemen bij leghennen in de praktijk. Pim Eshuis, pluimveedierenarts DAMB, Dierenartsen Midden Brabant in Diessen Pluimvee relatiedag Darmproblemen bij leghennen in de praktijk Pim Eshuis, pluimveedierenarts DAMB, Dierenartsen Midden Brabant in Diessen Introductie Pim Eshuis, sinds 1981 werkzaam in Diessen DAMB is

Nadere informatie

Een goede start van jonge vleeskuikens, de sleutel voor lager antibioticagebruik, beter dierenwelzijn en een verhoogd bedrijfsmanagement

Een goede start van jonge vleeskuikens, de sleutel voor lager antibioticagebruik, beter dierenwelzijn en een verhoogd bedrijfsmanagement Een goede start van jonge vleeskuikens, de sleutel voor lager antibioticagebruik, beter dierenwelzijn en een verhoogd bedrijfsmanagement 1-25/03/2016 Project informatie Projectduur: 1 april 2015-31 maart

Nadere informatie

DUURSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold

DUURSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold DUURSPORTER Niveau 1 N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold Klachten/ doel: klachten zijn afwezig, doel is basis ondersteuning. Daarom wordt de basis suppletie Multi Health

Nadere informatie

TEAMSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold

TEAMSPORTER. Niveau 1. N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold TEAMSPORTER Niveau 1 N1 / Geen klachten = Multi Health Support Gold/ Krill Gold/ D3 Gold Daarom wordt de basis suppletie Multi Health Support Gold, Krill Gold, D3 Gold als aanvulling op de voeding Er wordt

Nadere informatie

Effect van uitkomen in de stal op dierenwelzijn en diergezondheid

Effect van uitkomen in de stal op dierenwelzijn en diergezondheid Effect van uitkomen in de stal op dierenwelzijn en diergezondheid Onderzoek aan het X-treck systeem Ingrid de Jong, Theo van Hattum, Ilse Poolen, Henk Gunnink Inleiding Uitkomen in de stal wordt in toenemende

Nadere informatie

Maternale en lactogene immuniteit. Wat mag je als dierenarts verwachten van moedermelk?

Maternale en lactogene immuniteit. Wat mag je als dierenarts verwachten van moedermelk? Maternale en lactogene immuniteit Wat mag je als dierenarts verwachten van moedermelk? Inhoud WHO en borstvoeding Biest en melkproductie Maternale en lactogene immuniteit Conclusies en adviezen Moedermelk

Nadere informatie

PLUIMVEE HARTSLAG #25

PLUIMVEE HARTSLAG #25 Een publicatie van MSD Animal Health Maart 2018 - Jaargang 7 PLUIMVEE HARTSLAG #25 door Peter gemeten Een goed kuiken maken begint bij het moederdier DYNAMIC IMMUNITY MATERNALE ANTISTOFFEN BELANGRIJK VOOR

Nadere informatie

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica Dossier Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Alles over probiotica E-book Probiotica Wat zijn probiotica? Hoe de darmen werken Dikke darm Weerstand Wat doen probiotica? Flinndal

Nadere informatie

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER 2016 Yvette van Beurden arts onderzoeker VUmc y.vanbeurden@vumc.nl Procedure www.ndfb.nl Geschiedenis van Nood et al 2013 Clostridium difficile

Nadere informatie

Citaverde College. Dierverzorging Pluimveehouderij 4 april Jeroen Leenen Selko BV. Produkt Specialist water Nederland /België

Citaverde College. Dierverzorging Pluimveehouderij 4 april Jeroen Leenen Selko BV. Produkt Specialist water Nederland /België Citaverde College Dierverzorging Pluimveehouderij 4 april 212 Jeroen Leenen Selko BV Produkt Specialist water Nederland /België 65185411 1 Programma --.-- Introductie Selko --.-- Micro-organismen in drinkwater

Nadere informatie

Aanbieden van ruwvoer: effect op dier en gezondheid bij opfok- en leghennen. Jan-Paul Wagenaar Cynthia Verwer

Aanbieden van ruwvoer: effect op dier en gezondheid bij opfok- en leghennen. Jan-Paul Wagenaar Cynthia Verwer Aanbieden van ruwvoer: effect op dier en gezondheid bij opfok- en leghennen Jan-Paul Wagenaar Cynthia Verwer Wat is een goede leghen? vermeerdering genetische pool Pluimveehouder Entingen Gezondheid VOER

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Ons immuunsysteem beschermt ons tegen allerlei ziekteverwekkers, zoals bacteriën, parasieten en virussen, die ons lichaam binnen dringen.

Nadere informatie

Informatie voor patiënten Waarom een ontlastingonderzoek?

Informatie voor patiënten Waarom een ontlastingonderzoek? Informatie voor patiënten Waarom een ontlastingonderzoek? RP Vitamino Analytic Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland Copyright 2008 RP Vitamino Analytic BV, NL 4493 ZG Kamperland Item-Nr. 374840-08/08 Waarom

Nadere informatie

Belang van goed water

Belang van goed water Belang van goed water Dr Guillaume Counotte Wat is goed water? Smakelijk Beschikbaar Niet schadelijk voor dieren Niet schadelijk voor producten (ei, vlees) 1 Waterbehoefte Normale omstandigheden: 1,6-2

Nadere informatie

Kalverdiarree voorkomen en aanpakken

Kalverdiarree voorkomen en aanpakken Kalverdiarree voorkomen en aanpakken Uit onderzoek onder ruim 400 kalveren blijkt dat meer dan 40% in de eerste drie levensweken een afwijkende mestscore laat zien. Diarree bij kalveren is een veelvoorkomend

Nadere informatie

Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015

Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening, waaróm is het zo belangrijk? Anja Smolenaars GD Dierenarts Herkauwersgezondheidszorg 15 januari 2015 Biestvoorziening Veel te Vaak Vlug aan voorbijgegaan! Waarom is het zo belangrijk?

Nadere informatie

the total feed business Lammerenopfok ForFarmers Hans Kolk

the total feed business Lammerenopfok ForFarmers Hans Kolk the total feed business Lammerenopfok ForFarmers Hans Kolk Agenda Voorstellen Geboorte en belang van biest Lammeren opfok en management Belang van goede voeding Ziektes; diagnose en preventie Rondvraag

Nadere informatie

TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE

TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE TOP 10 GEZONDE GEFERMENTEERDE GROENTE Hoewel u gefermenteerde levensmiddelen in de supermarkt kunt kopen, zijn deze meestal gepasteuriseerd op hoge temperatuur waardoor de nodige vriendelijke bacteriën

Nadere informatie

Optimale voeding. Hoe verteerdeenbig en hoe kanikhem daarbij helpen. Albert Timmerman

Optimale voeding. Hoe verteerdeenbig en hoe kanikhem daarbij helpen. Albert Timmerman Optimale biggen voeding Hoe verteerdeenbig en hoe kanikhem daarbij helpen Albert Timmerman Wat zien we in praktijk? Veel gezondheidsproblemen (Verterings-)diarree Streptococcen Plotse sterfte Oornecrose

Nadere informatie

Bijlage 11 Model Bedrijfsgezondheids- en Bedrijfsbehandelplan Pluimveebedrijven IKB Kip

Bijlage 11 Model Bedrijfsgezondheids- en Bedrijfsbehandelplan Pluimveebedrijven IKB Kip MODEL BEDRIJFSGEZONDHEIDS- EN BEHANDELPLAN PLUIMVEEBEDRIJVEN IKB KIP Bedrijfsgezondheidsplan Artikel 1 Het bedrijfsgezondheidsplan (bgp) bestaat uit een analyse van de hygiëne- en diergezondheidsstatus

Nadere informatie

Kalverdiarree. Hoe los ik het op? Author/location

Kalverdiarree. Hoe los ik het op? Author/location Kalverdiarree Hoe los ik het op? Author/location Situatie Nederland Het voorkomen van afwijkende mest op 108 bedrijven verspreid over heel Nederland Onderzocht door de GD Onderscheid mest: waterig vla

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden

Nederlandse samenvatting 161. Samenvatting. Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden Nederlandse samenvatting 161 1 2 3 Samenvatting Nederlandse samenvatting voor niet ingewijden 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nederlandse samenvatting 163 Wereldwijd is het percentage kinderen dat te vroeg geboren

Nadere informatie

Lezing Rijpaardenfokvereniging Limburg

Lezing Rijpaardenfokvereniging Limburg Lezing Rijpaardenfokvereniging Limburg Bijzonderheden spijsvertering paard Het paard: Produceert voortdurend maagzuur Is een lange duureter Heeft een zeer kleine maag Heeft relatief weinig zetmeelsplitsende

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Gezonde darmen in 8 eenvoudige stappen Gezonde darmen zijn belangrijk voor eigenlijk je hele lichaam en gezondheid, in je darmen wordt je eten verteerd en vervolgens omgezet in energie, voedingstoffen

Nadere informatie

Kruizemunt/ Spearmint

Kruizemunt/ Spearmint De Dentozyme chips zijn gemaakt van hoogwaardig onderhuids bindweefsel van runderhuid. Ze zijn verrijkt met Kruizemunt (Spearmint), Wei-eiwit (Whey-protein) of Spirulina. Tijdens het kauwen door de hond

Nadere informatie

Gezonde dieren Gezonde mensen

Gezonde dieren Gezonde mensen Gezonde dieren Gezonde mensen One Health in de veehouderij 19 juni 2014, Marion Kluivers Relevantie van gezonde dieren Relevantie van gezonde dieren Resource efficiency MVO, license to produce Betere technische

Nadere informatie

Agenda. Werkgebied. Management Water. Erwin van der Wielen. Kewi Services

Agenda. Werkgebied. Management Water. Erwin van der Wielen. Kewi Services WELKOM Agenda Voorstellen Verleden - heden Eisen (IKB) Drinkwaterkwaliteit Werkwijze Kewi Services Innovatie watermanagement Innovatie drinkwatersysteem varkens Advisering van drinkwater, veevoer, mest

Nadere informatie

Monitoringspilot Uitval eerste levensweek. Datum: 21 mei 2015 Naomi de Bruijn en Teun Fabri

Monitoringspilot Uitval eerste levensweek. Datum: 21 mei 2015 Naomi de Bruijn en Teun Fabri Monitoringspilot Uitval eerste levensweek Datum: 21 mei 2015 Naomi de Bruijn en Teun Fabri Inhoud Monitoring van pluimveeziekten Risicofactoren uitval in de eerste levensweek Aanleiding pilot uitval in

Nadere informatie

Supplementen. voeding. Steeds vaker zie ik rantsoenen waar een hele serie. supplementen aan is toegevoegd. De reden voor het gebruik

Supplementen. voeding. Steeds vaker zie ik rantsoenen waar een hele serie. supplementen aan is toegevoegd. De reden voor het gebruik Supplementen Steeds vaker zie ik rantsoenen waar een hele serie supplementen aan is toegevoegd. De reden voor het gebruik van supplementen is vaak onvrede over de gezondheid, de conditie of de prestaties

Nadere informatie

Immunologie. Afweer. Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving

Immunologie. Afweer. Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving Immunologie Afweer 1 Wij leven als levende organismen in evenwicht met onze omgeving Verstoring van het evenwicht tussen organisme en omgeving kan ertoe leiden dat ons lichaam door indringers uit de omgeving

Nadere informatie

Preventie 2.0. Voer voor gezonde darmen. Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes?

Preventie 2.0. Voer voor gezonde darmen. Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes? Preventie 2.0 Voer voor gezonde darmen Hoe voorkomt u dat infecties binnenkomen op uw bedrijf en omslaan in ziektes? Neem een kijkje in onze innovatieve keuken Even voorstellen: Evelien Alderliesten Master

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7: Bescherming en evenwicht

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7: Bescherming en evenwicht Samenvatting Biologie Hoofdstuk 7: Bescherming en evenwicht Samenvatting door E. 997 woorden 20 december 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie 1 de huid en bescherming De huid > beschermt de lichaam tegen

Nadere informatie

Module Voeding & Gezondheid. Grip op je gezondheid met voeding

Module Voeding & Gezondheid. Grip op je gezondheid met voeding Module Voeding & Gezondheid Grip op je gezondheid met voeding Workshop 4 Workshop 4: Met voeding ons immuunsysteem versterken. De invloed van voeding op hormonen en onze geestelijke gezondheid. Hoe werkt

Nadere informatie

DE BASIS VOOR EEN GEZONDE BIGGENOPFOK

DE BASIS VOOR EEN GEZONDE BIGGENOPFOK KENNISDOCUMENT DE BASIS VOOR EEN GEZONDE BIGGENOPFOK Wat beïnvloedt de afweer van biggen tijdens de biggenopfokperiode? Waarom is biestmanagement zo belangrijk? Voor een gezonde biggenopfok is een goede

Nadere informatie

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 Voorstellen Monique Driesse Rundveedierenarts 7 jaar praktijk, 5 jaar in Canada Sinds 2007 bij Boehringer Ingelheim Ruben Tolboom

Nadere informatie

Probiotica en vitamine D. Invloed op de gezondheid van moeder en kind

Probiotica en vitamine D. Invloed op de gezondheid van moeder en kind Probiotica en vitamine D Invloed op de gezondheid van moeder en kind Inleiding Veel nieuw onderzoek Tijdens de zwangerschap al invloed op moeder én kind Toepassing bij pasgeborenen Zwangeren Vroeggeboorte

Nadere informatie

Houd SARA buiten de deur. Jan Veling, GD Gezonde Melkveehouderij, 15 januari 2015

Houd SARA buiten de deur. Jan Veling, GD Gezonde Melkveehouderij, 15 januari 2015 Houd SARA buiten de deur Jan Veling, GD Gezonde Melkveehouderij, 15 januari 2015 Opzet presentatie Waarom praten over SARA? Wie of wat is SARA? Hoe herken ik SARA? Hoe houd ik SARA buiten de deur? SARA:

Nadere informatie

Gezond voeren van het (Friese) paard

Gezond voeren van het (Friese) paard Gezond voeren van het (Friese) paard Het Friesch Paard Limburg 17 januari 2011 Machteld Oudshoorn in samenwerking met Programma Introductie Spijsvertering van het paard Gewenste conditie Basistips goed

Nadere informatie

Aan het einde van deze workshop weet u: Welke voedingsaspecten belangrijk zij bij de behandeling en preventie van wonden. Wat de gevolgen zijn van de

Aan het einde van deze workshop weet u: Welke voedingsaspecten belangrijk zij bij de behandeling en preventie van wonden. Wat de gevolgen zijn van de (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

Nadere informatie

PROBIOTISCH REINIGEN VAN BIGGENBATTERIJEN, (G)EEN GOED ALTERNATIEF VOOR DE KLASSIEKE REINIGING EN ONTSMETTING?

PROBIOTISCH REINIGEN VAN BIGGENBATTERIJEN, (G)EEN GOED ALTERNATIEF VOOR DE KLASSIEKE REINIGING EN ONTSMETTING? Tekst: Kaat Luyckx (ILVO/ UGent), Jeroen Dewulf (UGent), Sam Millet (ILVO), Sarah De Smet (Varkensloket), Marc Heyndrickx (ILVO) en Koen De Reu (ILVO) PROBIOTISCH REINIGEN VAN BIGGENBATTERIJEN, (G)EEN

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of gut microbiota in human metabolism Vrieze, A. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of gut microbiota in human metabolism Vrieze, A. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) The role of gut microbiota in human metabolism Vrieze, A. Link to publication Citation for published version (APA): Vrieze, A. (2013). The role of gut microbiota

Nadere informatie

Water op het pluimveebedrijf

Water op het pluimveebedrijf Water op het pluimveebedrijf Water is zeer belangrijk voor het pluimveebedrijf. In de eerste plaats als drinkwater voor de kippen, maar ook om de stallen te reinigen en eventueel af te koelen. Water heeft

Nadere informatie

SPIJSVERTERINGS- STELSEL

SPIJSVERTERINGS- STELSEL P A T H O L O G I E SPIJSVERTERINGS- STELSEL De darmen / het buikgebied..... ongetwijfeld het meest onbegrepen en ondergewaardeerde (lymfatisch) orgaan in ons lichaam... De darmen / het buikgebied.....

Nadere informatie

Sturen op voetzoollaesies: niet eenvoudig, maar betaalt zich terug

Sturen op voetzoollaesies: niet eenvoudig, maar betaalt zich terug Sturen op voetzoollaesies: niet eenvoudig, maar betaalt zich terug Pluimvee relatiedag, 13 juni 2013, Barneveld Jan van Harn Afsprakenkader In oktober 2009 is er overeenstemming bereikt tussen de pluimveesector

Nadere informatie

Webinar 3. Immuunsysteem - Barrières WEBINAR Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts

Webinar 3. Immuunsysteem - Barrières WEBINAR Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts WEBINAR 3 21-05- 2015 Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts Webinar 3 Het Immuunsysteem De Spijsvertering Het Lichaam Vertelt De Darmflora Laaggradige ontsteking Conclusie Wat kun jij doen?

Nadere informatie

Pluimvee Special. Wat is uw plan tegen hittestress? Bloedluisbestrijding? Laat de kippen zelf het werk doen! Zie pagina 6 en 7 voor meer informatie

Pluimvee Special. Wat is uw plan tegen hittestress? Bloedluisbestrijding? Laat de kippen zelf het werk doen! Zie pagina 6 en 7 voor meer informatie Pluimvee Special Wat is uw plan tegen hittestress? Zie pagina 8 en 9 voor meer informatie Bloedluisbestrijding? Laat de kippen zelf het werk doen! Zie pagina 6 en 7 voor meer informatie Een goed rendement

Nadere informatie

BIJLAGE 12: MODEL BEDRIJFSGEZONDHEIDS- EN BEDRIJFSBEHANDELPLAN PLUIMVEEBEDRIJVEN IKB KIP

BIJLAGE 12: MODEL BEDRIJFSGEZONDHEIDS- EN BEDRIJFSBEHANDELPLAN PLUIMVEEBEDRIJVEN IKB KIP BIJLAGE 12: MODEL BEDRIJFSGEZONDHEIDS- EN BEDRIJFSBEHANDELPLAN PLUIMVEEBEDRIJVEN IKB KIP Het bestuur van de Stichting PLUIMNED heeft, gelet op Bijlage 1.2A van Bijlage 1, Voorschriften IKB Kip, ter zake

Nadere informatie

C.M. van der Beek. Promotores: Prof. dr. C.H.C. Dejong Prof. dr. A.A.M. Masclee. Copromotor: Dr. K. Lenaerts

C.M. van der Beek. Promotores: Prof. dr. C.H.C. Dejong Prof. dr. A.A.M. Masclee. Copromotor: Dr. K. Lenaerts Samenvatting van het proefschrift C.M. van der Beek The gut in control of health and disease: Unraveling the role of short-chain fatty acids in human metabolism Promotiedatum: 4 oktober 2017 Universiteit:

Nadere informatie

Salmonella. Masterclass darmgezondheid Peter van der Wolf

Salmonella. Masterclass darmgezondheid Peter van der Wolf Salmonella Masterclass darmgezondheid Peter van der Wolf Inleiding Redenen om er wat aan te doen. Monitor De theorie De praktijk De stal en de omgeving Het big Het voer en het water Toepassing van zuren

Nadere informatie

Interventies in de primaire sector - mogelijkheden en te verwachten effecten

Interventies in de primaire sector - mogelijkheden en te verwachten effecten Interventies in de primaire sector - mogelijkheden en te verwachten effecten Jaap Wagenaar Department of Infectious Diseases and Immunology, Faculty of Veterinary Medicine, Utrecht University, Utrecht

Nadere informatie

Ontzuren en ontgiften

Ontzuren en ontgiften BODY & MIND M A S S A G E P R A K T I J K Ontzuren en ontgiften Verzuring Verzuring betekent letterlijk het zuurder worden van iets. Ons lichaam is verzuurd als het zuurgehalte, ph-waarde, van ons lichaam

Nadere informatie

Quickscan Antibioticagebruik Vleeskuikens

Quickscan Antibioticagebruik Vleeskuikens Quickscan Antibioticagebruik Vleeskuikens Versie 3 Datum 11 juni 2012 Status DEFINITIEF Colofon Quickscan Antibioticagebruik Vleeskuikens Versienummer 3 T 088 223 33 33 F 088 223 33 34 Catharijnesingel

Nadere informatie

Welzijn vleeskuikens. Maatschappelijke issues, ontwikkelingen, feiten en onze uitdagingen. Ingrid de Jong, Wageningen Livestock Research

Welzijn vleeskuikens. Maatschappelijke issues, ontwikkelingen, feiten en onze uitdagingen. Ingrid de Jong, Wageningen Livestock Research Welzijn vleeskuikens Maatschappelijke issues, ontwikkelingen, feiten en onze uitdagingen Ingrid de Jong, Wageningen Livestock Research Deze presentatie: Maatschappelijke acceptatie en dierenwelzijn Invloed

Nadere informatie

Hoe leg ik darmen en legapparaat van mijn hennen in de juiste knoop - anno 2014?

Hoe leg ik darmen en legapparaat van mijn hennen in de juiste knoop - anno 2014? Hoe leg ik darmen en legapparaat van mijn hennen in de juiste knoop - anno 2014? Dr. Hilde Van Meirhaeghe DVM Eersel15 mei 2014 1 Quiz wie is dit? 2 Onheil Uit Brussel? Ukraine Achterlijk land Paard en

Nadere informatie

N o t i t i e. Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): -

N o t i t i e. Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): - Auteur: Horneman Betreft: Lactosebepalingen MPR Datum: Arnhem, 29 augustus 2006 Onze referentie: R&D/06.0108/MH/HWA Bijlage(n): - N o t i t i e Sinds begin 2006 worden resultaten van lactosebepalingen

Nadere informatie

Breedmax : Een zeer volledig voedingssupplement met duidelijk wetenschappelijke achtergrond

Breedmax : Een zeer volledig voedingssupplement met duidelijk wetenschappelijke achtergrond : Een zeer volledig voedingssupplement met duidelijk wetenschappelijke achtergrond In het wild eten vogels naast zaden ook insecten, larven, bloemknoppen, fruit, bladeren, boomschors, groenvoer en aarde.

Nadere informatie

Coccidiose controle met voer?

Coccidiose controle met voer? Coccidiose controle met voer? Herman Peek & Wil Landman 14 September 2011 Inhoud Coccidiose Diagnose Bewezen controle strategieën Mogelijke alternatieven Conclusies Algemeen Parasitaire darminfectie Grote

Nadere informatie

Lunchbijeenkomst DAP Horst

Lunchbijeenkomst DAP Horst Lunchbijeenkomst DAP Horst Hoe groeit een big? Hoe groeit S.Suis? 19 & 27 januari 2016 Merijn Veldkamp Denkavit Nederlands familiebedrijf (sinds 1929) Hoofdactiviteiten: Voeders voor jonge dieren (± 420.000

Nadere informatie

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen:

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen: IMMUNITEIT 1 Immuniteit Het lichaam van mens en dier wordt constant belaagd door organismen die het lichaam ziek kunnen maken. Veel van deze ziekteverwekkers zijn erg klein, zoals virussen en bacteriën.

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen

Nadere informatie

SAMENVATTING Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3.1 Hoofdstuk 3.2 Hoofdstuk 3.2 Hoofdstuk 3.3

SAMENVATTING Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3.1 Hoofdstuk 3.2 Hoofdstuk 3.2 Hoofdstuk 3.3 SAMENVATTING Gesproeidroogd bloedplasma, spray-dried animal plasma (SDAP), is een bijproduct van slachterijen. Het plasma dat verkregen is van geslachte varkens of runderen wordt gesproeidroogd en kan

Nadere informatie

Studieavond 8 en 9 februari 2012. Ross ouderdieren tot 30 weken. Genetische ontwikkelingen

Studieavond 8 en 9 februari 2012. Ross ouderdieren tot 30 weken. Genetische ontwikkelingen Studieavond 8 en 9 februari 2012 Otto van Tuijl Aviagen EPI Ross ouderdieren tot 30 weken Genetische ontwikkelingen Alle begin is moeilijk goede start Conditioneren in de opfok Entingen, hoe, wat, waar

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Ontlastingonderzoek ter beoordeling van de darmflora. RP-Vitamino BV Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland

Informatie voor patiënten. Ontlastingonderzoek ter beoordeling van de darmflora. RP-Vitamino BV Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland 374840.indd, Spread 1 of 6 - Pages (12, 1) 10/04/02 08:58 AM angeboden door: Informatie voor patiënten Ontlastingonderzoek ter beoordeling van de darmflora RP-Vitamino BV Postbus 38 NL - 4493 ZG Kamperland

Nadere informatie

Bedrijfsbegeleiding en sectorinformatie pluimvee

Bedrijfsbegeleiding en sectorinformatie pluimvee Bedrijfsbegeleiding en sectorinformatie pluimvee Inhoud Vleessector... 1 Fokkerij... 1 Subfok... 2 Fokbroederij... 2 Opfokvermeerdering... 3 Vermeerdering... 3 Broederij... 4 Vleeskuikens... 4 Legsector...

Nadere informatie

Dier&Kruid en E.F.S.&Kruid

Dier&Kruid en E.F.S.&Kruid Dier&Kruid en E.F.S.&Kruid E.F.S.-Holland B.V. Matty van Tilburg & Iris den Teuling Wageningen,18 september 2018 19-9-2018 Fytogene producten te gebruiken bij verschijnselen van Varkensdiarree & Clostridium

Nadere informatie

Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature

Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature Flora & darmtransit: een kwestie van evenwicht! Health in in harmony with Nature* *La Santé en harmonie avec la Nature Microbiota of darmflora: wat is dat? De darmflora of microbiota in het maag-darmstelsel

Nadere informatie

Immuuncompetentie. VDI-1 Huub Savelkoul. Immuuncompetentie

Immuuncompetentie. VDI-1 Huub Savelkoul. Immuuncompetentie Immuuncompetentie VDI-1 Huub Savelkoul Immuuncompetentie Definitie Ontwikkeling sterk gereguleerd en actief immuunsysteem op jonge leeftijd Effectieve reactie op infectieuze antigene stimuli en tolerantie

Nadere informatie

Fokken, Broeden en Opfokken Een partner met ervaring

Fokken, Broeden en Opfokken Een partner met ervaring Fokken, Broeden en Opfokken Een partner met ervaring Relatiedag 1 juni 2016 Gerrit Morren Productmanager Broedei, Kuiken, Leghen Zuivere lijnen Moederdieren Broeden en kuikenkwaliteit Opfok Broedei, Kuiken,

Nadere informatie

Mijn kat heeft darmproblemen wat nu?

Mijn kat heeft darmproblemen wat nu? TROVET Intestinal, volledig, licht verteerbaar, hypoallergeen dieetvoeder voor katten ter ondersteuning van het maagdarmstelsel Mijn kat heeft darmproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding

Nadere informatie

Effecten van Oregano, SCFA s en MCFA s op de technische resultaten van gespeende biggen

Effecten van Oregano, SCFA s en MCFA s op de technische resultaten van gespeende biggen 2017 Effecten van Oregano, SCFA s en MCFA s op de technische resultaten van gespeende biggen Jan ter Maaten Dier & Veehouderij EFFECTEN VAN OREGANO, SCFA S EN MCFA S OP DE TECHNISCHE RESULTATEN VAN GESPEENDE

Nadere informatie

Dieetvoeding voor de herstellende hond en kat. Mijn hond of kat is herstellende van een operatie, ziekte of ondervoeding wat nu?

Dieetvoeding voor de herstellende hond en kat. Mijn hond of kat is herstellende van een operatie, ziekte of ondervoeding wat nu? Dieetvoeding voor de herstellende hond en kat Mijn hond of kat is herstellende van een operatie, ziekte of ondervoeding wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding In de periode dat jouw hond of kat

Nadere informatie

Bloed, Afweer en Infectieziekten

Bloed, Afweer en Infectieziekten Bloed, Afweer en Infectieziekten Functies Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen naar longen Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen Ureum van de lever naar de nieren Hormonen

Nadere informatie

De rol van virussen bij verteringsstoornissen bij varkens en pluimvee. Naomi de Bruijn

De rol van virussen bij verteringsstoornissen bij varkens en pluimvee. Naomi de Bruijn De rol van virussen bij verteringsstoornissen bij varkens en pluimvee Naomi de Bruijn Virale darminfecties: Algemeen Betreft vooral jonge dieren Meer ziekte verschijnselen Veelal relatief milde darmschade

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Hart en vaatziekten bestrijden en voorkomen met vitamine C Een goedkope en effectieve aanpak van hart en vaatziekten is heel goed mogelijk. En dan niet met farmaceutische middelen, die eigenlijk alleen

Nadere informatie

Onzichtbare PIA doet pijn (in de portemonnee)

Onzichtbare PIA doet pijn (in de portemonnee) Onzichtbare PIA doet pijn (in de portemonnee) ABZ Diervoeding studieavond april 2015 abcd Historie PIA 1931 (Biester and Schwarte) beschrijving Proliferatieve Enteropathie bij varkens 1973 (Rowland, Lawson

Nadere informatie

Plan van aanpak antibioticagebruik kalkoensector

Plan van aanpak antibioticagebruik kalkoensector Plan van aanpak antibioticagebruik kalkoensector 2016 2020 Dit plan is opgesteld door de werkgroep antibiotica aanpak kalkoensector (WAAK). Deze werkgroep valt onder de algemene werkgroep antibiotica pluimveesector

Nadere informatie

Vaarzenmastitis verbeter de rentabiliteit van de next generation. Sofie Piepers, DVM, PhD. M-team UGent

Vaarzenmastitis verbeter de rentabiliteit van de next generation. Sofie Piepers, DVM, PhD. M-team UGent Vaarzenmastitis verbeter de rentabiliteit van de next generation Sofie Piepers, DVM, PhD Vaarzenmastitis Intramammaire infecties vóór kalven Gevolgen na kalven: Klinische mastitis Subklinische mastitis

Nadere informatie

Autovaccinatie in de praktijk

Autovaccinatie in de praktijk Autovaccinatie in de praktijk Inleiding AUTO-vaccin = STAL-vaccin = BEDRIJFSEIGEN vaccin Bedrijfseigen kiemen Bedrijfseigen situatie Resultaten: bedrijfsspecifiek! Verwachtingen: vaak zeer hoog Een aantal

Nadere informatie

Autovaccin: wondermiddel

Autovaccin: wondermiddel Dierengezondheidszorg Vlaanderen Autovaccin: wondermiddel of fabeltje? Varkensacademie 30/11/18 Inhoud 1. Wat is een vaccin en hoe werkt het? 2. Autovaccin: wat moet ik hierover weten? 2 Waarom vaccineren?

Nadere informatie

Kalveropfok: theorie. Onderwerpen. Volle melk versus kalvermelkpoeder (CMR) Ger van Wersch Rayon manager Nutrifeed

Kalveropfok: theorie. Onderwerpen. Volle melk versus kalvermelkpoeder (CMR) Ger van Wersch Rayon manager Nutrifeed Kalveropfok: theorie Ger van Wersch Rayon manager Nutrifeed Onderwerpen Volle melk versus kalvermelkpoeder Mager melkpoeder versus weipoeder Vet Eiwit Additieven Label Volle melk versus kalvermelkpoeder

Nadere informatie

Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit

Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Dr. Tom Meyns MERIAL Benelux Varkenswroeten: Effect van vaccinatie op samenstelling van biest en immuniteit Wat is biest? = melk geproduceerd

Nadere informatie

Ziek van de Streptococcen?

Ziek van de Streptococcen? Aanleiding Klinisch probleem Ziek van de Streptococcen? en/of falende Het ontstaan van ziekte en onze invloed daarop Rudolf Raymakers, dierenarts Veterinair Centrum Someren Bas Swildens, dierenarts-docent-onderzoeker

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-18-1-b Puberteit Gebruik informatie 1 tot en met 5 om vraag 44 tot en met 54 te beantwoorden. Informatie

Nadere informatie

Multiple Sclerose en voeding. Kan 't ook

Multiple Sclerose en voeding. Kan 't ook Multiple Sclerose en voeding Kan 't ook Wie is MS-Anders MS en voeding Het Programma Anders Hoe nu verder Wie is MS-Anders Onafhankelijk, kritisch, open-minded Kwaliteit van leven Regulier én complementair

Nadere informatie

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015

Orthomolecualire Gezondheidsleer. Curriculum 2015 Orthomolecualire Gezondheidsleer Curriculum 2015 Dag 1 (Margo) Inleiding in de nutritionele geneeskunde. Wat mensen eten betekent nog niet dat het menseneten is Materiaal : Powerpoint 1. De cursist zal

Nadere informatie

De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein

De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein Prof. dr. Jerome Hendriks Universiteit Hasselt An apple a day keeps the doctor away De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein Jerome Hendriks Vitamine C Flavonoïden Albert Szent-Györgyi 1 Flavonoïden

Nadere informatie

Eigen vitality score:

Eigen vitality score: Achternaam cliënt Voorletters Dhr. 1. Test volledig invullen 2. Afdrukken als PDF 3. Printen of als bijlage verzenden Geboortedatum DD MM Jaar Datum test DD MM Jaar Uitslagformulier Energetische Morfologische

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24600 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mariman, Rob Title: Probiotic bacteria and the immune system : mechanistic insights

Nadere informatie

PRRS in vraag? en antwoord!

PRRS in vraag? en antwoord! KENNISDOCUMENT Met kennis vooruit: PRRS in vraag? en antwoord! Veel varkenshouders en dierenartsen hebben vragen over PRRS. Daarom geven we in dit kennisdocument antwoord op de vier meestgestelde vragen

Nadere informatie