Gezonde dieren Gezonde mensen

Transcriptie

1 Gezonde dieren Gezonde mensen One Health in de veehouderij 19 juni 2014, Marion Kluivers

2 Relevantie van gezonde dieren

3 Relevantie van gezonde dieren Resource efficiency MVO, license to produce Betere technische resultaten Veilig voedsel Gezonde dieren en veehouderij Beter welzijn Geen bedreiging voor volksgezondheid Beperken antibioticumresistentie Veilig voor omgeving Laag antibioticum gebruik

4 Diergezondheid de noodzaak van een integrale en strategische benadering

5 ABresistentie/ DE OLIFANT versie interventie Effectieve interventies bij problemen C G Interventie bij problemen RESISTENTIE-ONTWIKKELING Weerstand/ veerkracht dieren Ondersteunen herstel Vroege programmering via ouderdier B ANTIBIOTICAGEBRUIK Weerstand / veerkracht dier Voeding/ darmgezondheid Diergezondheid Ability to adapt Kritische transities (stress) Verspreiding/ vremeerdering BEDRIJFSSTRATEGIE DIERGEZONDHEID Aanwezigheid kiemen A Insleep kiemen BEDRIJFSKENMERKEN (open/dicht), diersoort(en), omvang, afzetmarkt,.. OMGEVINGSKENMERKEN Bedrijfsdichtheid Veedichtheid Infectieuze agentia Vectoren Effectieve bedrijfsstrategieën dgz Verantwoorde inzet antibiotica Vroege signalering problemen Genetica Invloed antibioticagebruik Vaccinaties Interne biosecurity Blokkeren verspreiding via: Externe biosecurity Blokkeren insleep via: Snelle diagnostiek Handelingsalternatieven Diercontact Ongedierte Materialen Aankoop dieren Materialen Bezoekers Lucht Mindset Kennis Gedragsverandering scheiden leeftijdsgroepen afd. grootte all in /all out Mens dierverplaatsingen mengen tomen Lucht aantal herkomsten quarantaine gezondheidsstatus herkomsten Vervoersmiddelen Wilde fauna Nieuwe systemen/ ketenconcepten BEDRIJFSPROCESSEN ERFBETREDERS Dierenarts, voorlichter,. OVERHEID SAMENLEVING Politiek / NGO s SECTOR Vakmanschap Samenwerking Mindset D VEEHOUDER Kennis Technisch-inhoudelijk Economisch KETEN Vakmanschap/ ondernemerschap Groen Onderwijs/ lerende netwerken E Effectieve ketenstrategieën Nieuwe houderijsystemen/ systeeminnovatie Zwaartepunten in de onderzoeksagenda naar antibioticavrije/-arme veehouderij F Verdienmodel Incentives (bonus/malus Leveringseisen Benchmark/ coaching Kwaliteitsborging Afstemming tussen/binnen schakels KETENINSTRUMENTEN Door: Martien Bokma (edepot.wur.nl/295351)

6 Diergezondheid Diergezondheidsmanagement op het bedrijf Het bedrijf in de keten Het bedrijf in zijn omgeving

7 Diergezondheid = balans Diergezondheid Omgeving: ziekteverwekkers, huisvesting, klimaat, etc. Dier: veerkracht, weerstand

8 Diergezondheid = balans Overload ziekte

9 Diergezondheidsmanagement De omgeving: omstandigheden optimaliseren en infectiedruk verlagen Het dier: weerstand en veerkracht optimaliseren In geval van (dreigende) overload: schade beperken door tijdige interventies snelle signalering snelle diagnostiek

10 Diergezondheidsmanagement generieke aanpak Aanwezigheid van ziekteverwekkers verminderen Externe biosecurity (insleep) Interne biosecurity (versleep)

11 Diergezondheidsmanagement generieke aanpak Voeding voerkwaliteit voeropname (m.n. rond transities) => darmgezondheid! Huisvesting waaronder mogelijkheid tot vertonen van natuurlijk gedrag Klimaat stof endotoxinen

12 Diergezondheidsmanagement generieke aanpak Weerstand en veerkracht Stress tijdens dracht en geboorte Biestmanagement Leren van de ouder Omgeving tijdens opfok Management van transities (ingrepen, spenen) Natuurlijk gedrag

13 Diergezondheidsmanagement specifieke aanpak Bij ziekteverwekkers die zich onttrekken aan een generieke aanpak aanvullende maatregelen nemen: Vaccinatie Eradicatie/SPF => Specifieke bedrijfsstrategieen ontwikkelen!

14 Diergezondheidsmanagement specifieke aanpak Bedrijfskenmerken: Diercategorieën/diersoorten Omvang Open/gesloten Omgevingskenmerken: Bedrijfsdichtheid Veedichtheid Vectoren/transmissieroute

15 Het bedrijf in zijn omgeving Risico s van omgeving naar bedrijf Risico s van bedrijf naar omgeving

16

17

18 Het bedrijf in zijn omgeving Risico s van omgeving naar bedrijf veedichtheid, bedrijfsdichtheid, aanwezige ziekteverwekkers, vectoren,.. bedrijfsstrategie mbt diergezondheid is hier mede van afhankelijk Risico s van bedrijf naar omgeving (One Health!) diergezondheidsstatus bedrijf uitstoot(preventie) via verschillende transmissieroutes

19 Het bedrijf in de keten De keten is zo sterk als de zwakste schakel! Kansen benutten: communicatie tussen schakels (transparantie gezondheidsstatus/behandelingen) afstemming gezondheidsstatus herkomstbedrijf en ontvanger afstemming opfok op toekomstige omgeving (incl. vroege programmering) transport

20 Vroege signalering Smart Farming Koppelen en optimaal benutten van datastromen bestaande en nieuwe data Afwijkingen signaleren en duiden Snelle interventie bij problemen: vroege signalering snelle diagnostiek therapie preventie strategieën Modellering Innovaties op (deel)systeemniveau

21 Vroege signalering Smart Farming

22 Voorwaarden voor goed diergezondheidsmanagement Kennisontwikkeling Kennisoverdracht Toepassen van kennis

23 Sleutel voor goed diergezondheidsmanagement => Gedragsverandering!!!

24

25

26

27 Enige/beperkte beschikbare kennis Generieke basis diergezondheidsmanagement Risico s van omgeving naar bedrijf transparantie gezondheidsstatus/behandelingen afstemming gezondheidsstatus herkomstbedrijf en ontvanger voeding/darmgezondheid huisvesting en klimaat invloed stof/endotoxinen Te weinig data/kennis over bijdrage risico- /succesfactoren

28 Enige/beperkte beschikbare kennis stressreductie rond kritische overgangen inzet vaccinaties negatieve gevolgen antibiotica op darmgezondheid/ weerstand snelle diagnostiek (deel)systeeminnovaties lerende netwerken effectieve advisering Bonus/malus

29 Kennishiaten Specifiek aanpak pathogenen Bedrijfsstrategie beheersen/eradiceren Risico s van bedrijf naar omgeving Waarde van bedrijf voor zijn omgeving vroege programmering van ouder naar nakomeling transport obv vergelijkbare gezondheidsstatus/-risico Weerstand via fokkerij Vroege signalering Alternatieven voor antibiotica

30 Attitude en gedrag Kennis/vakbekwaamheid: toegankelijkheid beschikbare kennis/handzame tools inzicht in economie (kosten/baten) opleidingsmodules lerende netwerken Prikkels: mobiliseren van sociale prikkels (sociale omgeving) effectieve advisering (erfbetreders; externe coach) effectieve ketenprikkels (leveringseisen; bonusmalus, health funding vanuit keten) demonstratie van meerwaarde

31 Ontwikkelen van SOP diergezondheid SOP + s voor specifieke problemen Kwaliteitsindex: opleidingsmodules waarmee mensen zich kunnen toetsen en benchmarken Online tools (niet alleen individueel) Netwerken Interactieve podia (bedrijf als casus)

32 Ontwikkelen van Beslissingsondersteunend systeem Wanneer welke strategie inzetten (beheersing/eradicatie) Methoden om (grotere) investeringen mogelijk en aantrekkelijk te maken (Health-fonds?) Rekenmodules ontwikkelen om ROI inzichtelijk te maken (student FD) Externe coach (opgenomen in Health-fonds) Ketenregisseur

33