Besmet met IBR. Congres Gezonde melkveehouderij En hoe nu verder? copyright Gezondheidsdienst voor Dieren 1. Inhoud presentatie IBR

Transcriptie

1 Besmet met IBR En hoe nu verder? Drs. Frederik Waldeck, dierenarts Congres Gezonde melkveeh Zwolle, 10 november 2015 Inhoud presentatie IBR Stand van zaken Besmet: hoe komt het, wat is het? Aanpak Boerderij, 9 februari 2015 Uit: Boerderij, 9 februari 2015 Voorkomen Wereldwijd Sommige landen (regio s) IBR-vrij Sommige landen bestrijdingsprogramma Stand van zaken IBR in NL per 1 oktober melkveebedrijven in Nederland melkveebedrijven IBR-vrij Certificaat (31%) melkveebedrijven IBR Tankmelk Onverdacht (19%) Jaarlijks <1% omslagen bij IBR-vrije bedrijven Specifieke monitoring : 37% melkveebedrijven met IBR-status onbekend infectie aangetoond Dieren 1

2 Uw bedrijf is besmet Hoe weet u dat? Klinische verschijnselen vermoeden Klinische verschijnselen virus aangetoond in neusswab Antistoffen aangetoond met bloedonderzoek Antistoffen aangetoond met melkonderzoek Antistoffen aangetoond met tankmelkonderzoek Sectie Aanpak kan verschillend zijn! Klinische verschijnselen IBR (Hoge) koorts Lusteloos Tranende ogen Oogontsteking Ontsteking neusspiegel en neusslijmvlies ( red nose disease) Slijmige pus-bevattende neusuitvloeiing Puntgrote witte puistjes op slijmvliezen Hoesten Snurken Daling melkproduktie Opbreken Verwerpen op 5-8 mnd, 3-8 wkn na begin infectie in koppel Sterfte mogelijk 90% subklinisch: geen verschijnselen! Infectie Virusuitscheiding via neus-, oog- of schedeuitvloeiing & sperma direct contact Na infectie levenslang antistoffen in bloed, na 1-4 weken Virus in rust in zenuwknopen = levenslang geïnfecteerd (latentie) Geïnfecteerd rund kan ooit opnieuw overgaan tot virusuitscheiding (reactivatie) Antistoffen aanwezig = virus aanwezig stress reactivatie opnieuw virusuitscheiding Uitbraak IBR Insleep Aankoop besmet rund Contact niet-vrije runderen (over-de-draad, keuring) Contact besmette mensen en materialen Door de lucht (korte afstand) Reactivatie Stress ooit-nooit-vaker Behandeling IBR Acuut zieke dieren: Frisse omgeving Koorts-/ontstekingsremmers Antibiotica (alleen bij bijkomende infecties) (Slijmoplossers) (Koppelvaccinatie in de neus) Aanpak Vaststellen IBR strategie Uitslag TANKMELKONDERZOEK Geen antistoffen tegen IBR Verwachting < 10% besmet Ja Bereid tot bloedonderzoek (en afvoer) Nee, wel tankmelkonderzoek Nee Advies IBR-vrij Certificering IBR TM Onverdacht Vaccineren (of bewaken) Antistoffen tegen IBR > 10% besmet Vaccineren, (eerst steekproef of koppelonderzoek) Dieren 2

3 Aanpak IBR Preventie: Geen contact met IBR-besmette runderen Onderzoek en quarantaine Algemene bedrijfshygiëne Goede huisvesting en management + Bestrijding aanwezige besmetting: Vaccinatie (ja/nee) In kaart brengen ernst van besmetting Eventueel certificeren } Biosecurity Vaccinatie IBR Veiligste manier om uit besmette situatie te groeien Levend vaccin Dood vaccin GD testen maken verschil tussen veldinfectie en gevaccineerde dieren Verminderen: Kans op infectie bij IBR-vrije dieren Ziekteverschijnselen Infectieuze periode van het bedrijf Kans op reactivatie Virus-uitscheiding na reactivatie Advies na ongunstige uitslag tankmelkonderzoek (1) Advies na ongunstige uitslag tankmelkonderzoek (2) Wat is beweegreden voor veehouder? exacte besmettingsgraad kennen beslissingen omtrent afvoer nemen vaccinatiestrategie bepalen indruk te verwachten tijdsduur naar onverdacht/vrij Wat is beweegreden voor veehouder? benadering besmettingsgraad kennen weten waar je staat vaccinatiestrategie bepalen (minder uitgesproken dan bij koppelonderzoek) Koppelonderzoek via individueel melk (MPR) Voordeel: goedkoper dan bloed Nadeel: droge koeien niet, niet geldig voor IBR-vrij, gevoeligheid (vals-neg) Steekproef 3x3 3 vaarzen (min. 3 maanden gekalfd) 3 koeien van middelbare leeftijd 3 oudste koeien Gemiddelde leeftijdsopbouw melkveekoppel. Na leeftijd aanvang 1 jr 2 jr 3 jr 4 jr 5 jr 1 ste kalfs de kalfs de kalfs de kalfs de kalfs de kalfs de kalfs 3 totaal 100% 66% 43% 27% 16% 8% (bij normaal vervangingsbeleid) IBR Tankmelk Onverdacht Maandelijks onderzoek op antistoffen (automatisch via RMO) Uitslagen te zien in VeeOnline Bericht bij aanvoer niet IBR-vrij bedrijf (onderzoek vrijwillig) Gratis IBR-preventie Checklist Na 2 jaar gunstige uitslagen vereenvoudigde certificering mogelijk Onderzoek alle runderen >6 jaar én aangevoerde runderen van niet-ibr-vrije bedrijven IBR-vrij certificaat Dieren 3

4 IBR-vrij Certificering Lage besmettingsgraad (<10%) Geen aanvoer runderen in afgelopen 4 weken Alle runderen >12 maanden bloedtappen (als geen aangevoerde jonge dieren) Uitslag: Geen runderen antistoffen IBR-vrij certificaat Antistoffen aangetoond dieren <2mnd afvoeren tankmelk gunstig na 4-8 weken IBR-vrij certificaat In twee delen: bijvoorbeeld oudere dieren of specifieke dieren Investeren in IBR-vrij: snelle of langzame route Uitgangspunten: Melkveebedrijf met 95 melkkoeien 65 stuks jongvee, waarvan 30 stuks >1 jaar 10% van de melkkoeien >6 jaar Jaarabonnement 232,80 Bloedonderzoek 6,65 per monster (staffel tot max 7%) Dierenarts 35,00 voorrijkosten + 5,00/rund Eventuele aanvoeronderzoeken buiten beschouwing (in beide scenario s gelijk) Investering direct IBR-vrij of via tankmelk Direct IBR-vrij IBR-vrij via tankmelk 1e jaar: bloedonderzoek (125 stuks) 773,05 dierenartskosten 660,00 Subtotaal 1.665,85 232,80 2e jaar: 3e jaar: bloedonderzoek (10 stuks) 66,50 dierenartskosten 85,00 Subtotaal 232,80 384,30 Totaal 2.131,45 849,90 Opbrengsten! Niet geleden schade: 31,00/koe/jaar Betere diergezondheid & dierwelzijn Betere afzetmogelijkheden van vee Makkelijke deelname IBR-veilige keuringen Beloning via kwaliteitssystemen van de diverse zuivelorganisaties Prettig werken! Actie! Tot en met 15 december 10 korting op eenmalig tankmelkonderzoek IBR: Meer weten? ,50 (excl. btw en basiskosten) Dank voor uw aandacht! Dieren 4

5 Dieren 5