De rol van virussen bij verteringsstoornissen bij varkens en pluimvee. Naomi de Bruijn

Transcriptie

1 De rol van virussen bij verteringsstoornissen bij varkens en pluimvee Naomi de Bruijn

2 Virale darminfecties: Algemeen Betreft vooral jonge dieren Meer ziekte verschijnselen Veelal relatief milde darmschade Beperkt compensatievermogen jong dier

3 Normale dunne darm Dunne darm met virale ontsteking

4 Virale darminfecties: Algemeen Betekenis virusinfectie niet altijd duidelijk Verschil virulentie stammen Voorkomen in klinisch gezonde dieren Veel gecombineerde infecties Meerdere virustypen Combinaties met bacteriën / parasieten

5 Virusinfecties verteringsstoornissen Virus veroorzaakt schade darm: Zichtbare cel- of weefselschade (microscopisch) Functionele schade door maldigestie of malabsorptie Klinisch: Diarree Groeistoornissen Slechtere voerbenutting

6

7 Virusinfecties verteringsstoornissen Darmschade varieert door factoren: Leeftijd van het dier Bacteriële complicaties Voersamenstelling Weerstandsvermindering Maternale immuniteit

8 Overzicht relevante virusfamilies Virusfamilie Diersoort Varken Kip Kalkoen Adenoviridae Astroviridae Caliciviridae Circoviridae Coronaviridae Reoviridae + + +

9 Varken Relevante virussen Virusfamilie Caliciviridae Sapovirus Virus Circoviridae Porcine circovirus type 2 Coronaviridae Reoviridae Transmissible gastroenteritis virus Porcine epidemic diarrhoea virus Rotavirus

10 Sapovirus Familie caliciviridae ss RNA virus Kan diarree veroorzaken Infectie en schade volwassen cellen darmvlokken dunne darm Malabsorptie en maldigestie Vaak menginfecties (rotavirus, E. coli, coccidiose) Verwant aan stammen in mens Rol in NL onbekend

11 PCV2 Familie circoviridae ss circulair DNA Vooral bekend door PMWS en PDNS in gespeende biggen Veel risicofactoren bij ontstaan ziekte Recent primair darmontsteking met diarree Varkens van dagen leeftijd in Denemarken Geen andere verwekkers bij aanwezig Merendeel van de bedrijven NL positief

12 TGEv en PEDv Familie coronaviridae ss RNA Verschijnselen en schade vergelijkbaar Schade aan darmvlokken Malabsorptie en diarree PEDv zeldzaam in europa Oudere biggen ernstiger ziek TGEv uitgedoofd Kruisbescherming door luchtwegmutant Voorkomen in NL onbekend

13 Rotavirus Familie Reoviridae ds RNA Serogroep A, minder vaak B, C en E Jonge biggen (1-6) weken Diarree Ook symptoomloze infecties mogelijk Infectie en schade volwassen cellen darmvlokken dunne darm Malabsorptie en maldigestie Vaak menginfecties, versterken elkaar Exact voorkomen NL onbekend

14 Kip Relevante virussen Virusfamilie Virus Astroviridae Chicken astrovirus 2 Chicken astrovirus 3 Reoviridae Rotavirus Reovirus

15 Chicken astrovirus type 2 & 3 Familie Astroviridae ss RNA Geassocieerd met Malabsorptiesyndroom Jonge dieren, vooral vleeskuikens Infectie darmcellen in dunne darm Zeer milde schade Vooral functionele schade, malabsorptie Is recent in Nederland aangetoond Exact voorkomen onbekend Relatie problemen in NL onbekend

16

17 Reovirus Familie Reoviridae ds RNA Enorme variatie in virulentie Menginfecties verschillende Reo stammen Er zijn darmgerelateerde stammen (ERS) Kan Malabsorptiesyndroom vleeskuikens triggeren Interactie met bacteriën en coccidiose Infectie en schade volwassen cellen darmvlokken dunne darm Komt met enige regelmaat in Nederland voor Exact voorkomen onbekend Relatie problemen in NL onbekend

18 Rotavirus Familie Reoviridae ds RNA Serogroepen: aviaire A, D, F, G Groep D relatie ziekteverschijnselen Groep A ook vaak aanwezig in gezonde dieren Geassocieerd met diarree in jonge kuikens (tot 6 weken) Infectie en schade volwassen cellen darmvlokken dunne darm Malabsorptie en maldigestie Wordt regelmatig in Nederland aangetoond Exact voorkomen onbekend Relatie problemen in NL onbekend

19 Kalkoen Relevante virussen Virusfamilie Adenoviridae Virus Haemorrhagisch enteritis virus (HEV) Astroviridae Turkey astrovirus 1 Turkey astrovirus 2 Coronaviridae Reoviridae Turkey torovirus Turkey coronavirus Rotavirus

20 Haemorrhagische enteritis virus Familie Adenoviridae ds DNA Veroorzaakt bloederige darmontsteking Infectie van immuuncellen Niet van darmweefsel zelf Bloedingen door lekkage bloedvaten Strikt genomen geen darmvirus Met enige regelmaat in NL Vaccinatie mogelijk

21 Turkey astrovirus type 1 & 2 Familie Astroviridae ss RNA Geassocieerd met Poult Enteritis and Mortality Syndrome (PEMS) Jonge dieren Infectie darmcellen in dunne darm Zeer milde schade Vooral functionele schade Malabsorptie en osmotische diarree Voorkomen in NL onbekend

22 Turkey torovirus Familie coronaviridae ss RNA Geassocieerd met diarree, verlaagde voeropname en slechte groei Jonge kalkoenen tot 3 weken leeftijd Vermeerdering in dunne darm Malabsorptie Vaak in menginfecties (oa rota-, astro-, coronavirus) Voorkomen in NL onbekend Maternale immuniteit vermindert ernst

23 Turkey coronavirus Familie Coronaviridae ss RNA Verwant aan IB virus kip Geassocieerd met Poult Enteritis and Mortality Syndrome (PEMS) Jonge kalkoenen tot 4 weken leeftijd Infectie volwassen darmcellen in dunne darm Langdurig aanwezig (tot 1 maand) Malabsorptie Voorkomen in NL onbekend

24 Rotavirus Familie Reoviridae ds RNA Serogroepen: aviaire A, D, F, G Groep D relatie ziekteverschijnselen Groep A ook vaak aanwezig in gezonde dieren Geassocieerd met diarree Jonge dieren (tot 6 weken) Infectie en schade volwassen cellen darmvlokken dunne darm Malabsorptie en maldigestie Voorkomen in NL onbekend

25 Diagnostiek Niet routinematig beschikbaar voor alle mogelijke verwekkers Eisen: Moet onderscheid kunnen maken tussen varianten Betrouwbaar en snel Mogelijkheden: PCR technieken Histologie en specifieke kleuringen pathogenen Bloedonderzoek

26 Conclusies Virussen zijn in staat primaire darmschade te veroorzaken Vooral jonge dieren gevoelig Secundaire factoren bepalen vaak de uiteindelijke ernst van de schade Interferentie mogelijkheden

27 Conclusies Darmvirussen komen in Nederland voor Nog onduidelijk is: Leeftijd van voorkomen Frequentie van voorkomen Relatie met klinische problemen Deze informatie nodig voor juiste aanpak

28 Dank voor uw aandacht