driven by values guiding you towards a sustainable future Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Verduurzaming Nuth korte termijn (0-5 jaar)

Transcriptie

1 driven by values guiding you towards a sustainable future Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Verduurzaming Nuth korte termijn (0-5 jaar) 19 juli 2013

2 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Verduurzaming Nuth korte termijn (0-5 jaar) Datum 19 juli 2013 Opdrachtgever Gemeente Nuth Auteur(s) werkgroep Energie en Duurzaamheidbeleid Reviewer(s) projectgroep Energie en Duurzaamheidbeleid Aan de inhoud van dit rapport kunnen geen rechten worden ontleend. De beschikbare informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld en wordt verondersteld betrouwbaar te zijn. Driven By Values is, evenals betrokken organisaties, niet aansprakelijk voor eventueel geleden schade door onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van handelen op grond van informatie uit dit rapport.

3 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Inhoud Inleiding... 4 Aanleiding... 5 Missie... 5 Uitgangspunten... 5 Gewenste start... 6 Organisatie... 7 Sporenbenadering... 8 Energetisch verbeteren van bestaande woningen (spoor 1)... 9 Richting spoor Inrichting spoor Verduurzaming bedrijven (spoor 2) Verduurzaming gemeentelijke panden (spoor 3) Communicatie (spoor 4) Transitie (spoor 5) Geleerde lessen Aanpak Afbakening Begrippenlijst Bijlage 1 Verbeteren energetische kwaliteit bestaande woningen Pagina 3 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

4 Inleiding Dit procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid geeft de richting aan waarmee gemeente Nuth verduurzaming in haar gemeente op gang en in versnelling gaat brengen. Hiermee gaat Nuth concreet aan de slag met aandachtsgebieden die deze maand in het Landelijke SER (Sociaal Economische Raad) Energieakkoord zijn vastgesteld: Klimaatneutrale energievoorziening in Het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) ziet dit akkoord als een energietransitie met meer banen ; Impuls bouwsector. De Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) verwacht dat het akkoord leidt tot extra banen, vooral in de bouw en installatiesector; 16 procent duurzame energie in 2023; Inzet op windenergie; Belastingkorting lokale opwekking duurzame energie. Het Nederlandse energie en duurzaamheidbeleid dat de afgelopen jaren is gevoerd maakt duidelijk dat resultaten veelal niet voortkomen uit op zichzelf staande acties van individuele aanbieders. Om successen te boeken is het nodig om krachten te bundelen. Daarbij gaat het in ieder geval om de krachten van (lokale) overheden, bewoners én ondernemers. Tientallen projecten tonen aan dat de beste resultaten worden geboekt wanneer deze drie actoren zich bewegen in dezelfde richting 1. Er ontstaat dan een vliegwieleffect. Figuur 1: Vliegwieleffect energiebesparing. Basismodel gebouwgebonden energiebesparing in de bestaande woningvoorraad, Meer Met minder, oktober 2010 Dat deze benadering niet algemeen bekend is, blijkt uit het feit dat in de praktijk ook andere en minder bewezen aanpakken worden gehanteerd. Gemeente Nuth neemt in dit procesplan kennis van geleerde lessen van andere gemeenten. Bij de totstandkoming van dit procesplan is expertise op verschillende gebieden samengebracht, te weten expertise op het gebied van sociale zaken, communicatie, economie en duurzaamheid. Een goed 1 Een beschrijving van deze projecten is te vinden in het rapport Kansrijke aanpakken in gebouwgebonden energiebesparing, Meer Met minder, oktober 2010 Pagina 4 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

5 voorbeeld van co creatie met een proactieve insteek. Dit uit zich in bijvoorbeeld de communicatiestrategie die handelingsperspectief biedt. Zowel voor bewoners, ondernemers als de gemeentelijke organisatie. Aanleiding Gemeente Nuth streeft naar het zo snel mogelijk treffen van maatregelen om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen. Daarnaast wenst zij inzicht te verkrijgen in het aanwenden van alternatieve voorzieningen ten behoeve van de energiehuishouding. Zij vraagt zich af in hoeverre zij als gemeente hierin kan faciliteren. Ook speelt de vraag hoe bij dit proces burgers en bedrijven te betrekken. Het idee op dit moment is om hiervoor zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande initiatieven en regelingen. Gemeente Nuth wenst tevens te onderzoeken in hoeverre zij het proces naar een duurzame energiehuishouding blijvend kan ondersteunen. Om deze uitdaging aan te gaan is het project Energie en duurzaamheidbeleid opgestart en startkapitaal ter beschikking gesteld voor de eerste uitwerking van dit beleid en het treffen van de eerst mogelijke maatregelen. Omdat reeds enkele regelingen bestaan voor de uitvoering van de maatregelen verwacht gemeente Nuth dat een deel van het startkapitaal weer terug zal vloeien naar de gemeente. Niet meetbaar acht zij de revenuen van het proces rondom bewustwording. De overgang naar een duurzame energiehuishouding wenst gemeente Nuth te benaderen middels een korte en een lange termijnplan. Het korte termijnplan dient inzicht te geven in het te volgen proces in de komende vijf jaar. Dit procesplan geeft hieraan een eerste invulling. Uitgangspunt is om waar mogelijk invulling te geven aan bestaande en bewezen aanpakken (best practices). Het lange termijnplan dient inzicht te geven in het transitieproces naar een duurzame energiehuishouding van gemeente Nuth in de komende dertig jaar. Dit transitieplan wordt als spoor 5 opgepakt. De op dit moment voorgestelde startsituatie hiervan is het themagericht verkennen van kansen met relevante stakeholders, zoals; burgers, bedrijven, raadsleden en experts. Hierbij dienen alle mogelijkheden en risico s verkend te worden. Missie De gemeenteraad van Nuth heeft onderstaande missie geformuleerd ten behoeve van het project Energie en Duurzaamheidbeleid en de verduurzaming van haar gemeente: Als gemeente streven we naar een verduurzaming van onze gemeente, die leidt tot winst op sociaal en economisch gebied. Uitgangspunten Ten behoeve van de uitwerking van deze missie heeft gemeente Nuth onderstaande uitgangspunten opgesteld: gemeente Nuth heeft een voorbeeldfunctie in verduurzaming; uit sociaal oogpunt moet er winst voor bewoners gegenereerd worden; verduurzaming moet leiden tot een economische impuls, waarvan het idee is dat dit op drie manieren gerealiseerd kan worden: voor bedrijven door extra omzet voor bedrijven door minder kosten voor bewoners door minder kosten Pagina 5 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

6 Gewenste start De wens van gemeente Nuth is om de beleidsvoornemens van de korte termijn inzake energie en duurzaamheidbeleid middels onderstaande vier sporen uit te werken. Deze sporen worden afzonderlijk nader toegelicht in volgende hoofdstukken. Spoor 1: Woningen De gemeente wil op korte termijn bereiken dat zoveel mogelijk woningeigenaren besluiten voorzieningen te treffen aan hun (bestaande) woningen. De verwachting is dat hierdoor niet alleen de energiekosten voor de bewoner reduceren maar dat ook zoveel mogelijk bedrijven uit Nuth betrokken worden. Geselecteerde doelgroepen van bewoners zullen actief worden benaderd om deel te nemen aan een onderzoek dat betrekking heeft op de energetische situatie van hun woning (onder meer: energieverbruik, de huidige kosten daarvan, energiebesparingsadvies en aanbeveling maatregelen). Het doel is dat zij energie en kosten gaan besparen als gevolg van het besluit om de maatregelen die uit het onderzoek naar voren komen uit te voeren. Hiervoor kan men gebruikmaken van reeds bestaande (financiële) regelingen. Tevens wenst gemeente Nuth zelf een regeling/financieel middel aan te kunnen bieden. De gedachten gaan hierbij uit naar oprichting van een fonds, waarbij gelden op den duur terugkeren ( revolverend fonds ). Ook de in Nuth opererende woningcorporaties hebben een ambitie uitgesproken om aan de hand van onderzoeken passende maatregelen te nemen aan hun woningen. Middels prestatieafspraken wenst gemeente Nuth de uitvoering van dit proces nauwlettend te volgen. Tevens zal gemeente Nuth de mogelijkheden van duurzame renovaties actief onderzoeken. Met de in Nuth opererende woningcorporaties zijn prestatieafspraken gemaakt die door het college op 9 april 2013 zijn vastgesteld. Deze afspraken zijn als volgt geformuleerd: Corporaties brengen de huidige energieprestatie van het sociale woningsegment in beeld en informeren de gemeente hierover. Hiertoe voorzien de corporaties al hun woningen voor van een energielabel; Partijen ontwikkelen elk voor hun eigen organisatie een visie op duurzaamheid; Partijen spreken de intentie uit verlaging van het energieverbruik in de bestaande voorraad te realiseren. Partijen ontwikkelen in 2013 een gezamenlijke visie op duurzaamheid in de bestaande woningvoorraad en bij nieuwbouw. De gezamenlijke visie vormt de basis om tot specifieke afspraken over duurzaamheidmaatregelen binnen de transformatieopgave te komen; Bij nieuwbouw en renovatieprojecten gelden de wettelijke eisen zoals gesteld in het bouwbesluit als norm. De gemeente stelt hieraan geen aanvullende eisen. Corporaties kunnen op eigen initiatief in specifieke projecten, innovatieve energetische maatregelen inzetten die leiden tot een lagere dan wettelijk voorgeschreven EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt ) ; Partijen zoeken en informeren elkaar actief over subsidiemogelijkheden voor duurzaamheidmaatregelen en ondersteunen elkaar bij het uitwerken en indienen van subsidieaanvragen. De gemeente bekijkt welke duurzame en Pagina 6 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

7 energiebesparende maatregelen gestimuleerd kunnen worden door gemeentelijke subsidiegelden; Partijen ontwikkelen informatie en promotiemiddelen om duurzaamheid en energiebesparing structureel onder de aandacht te brengen bij bewoners (bijvoorbeeld op website, bewonerskrant, brochures, media etc.); Jaarlijks worden de geleverde prestaties omtrent de toepassing van energetische maatregelen en de realisatie van verlaging van het energieverbruik in de bestaande voorraad door partijen besproken. De rol van de gemeente zal zoveel mogelijk faciliterend zijn. Doel hiervan is partijen met elkaar in verbinding te brengen. De eerste gedachten gaan uit naar het inrichten van een fysiek en digitaal loket en een consortium van bedrijven. Burgers worden zoveel mogelijk bewust gemaakt van bestaande regelingen. Daarnaast wordt verwezen naar, in eerste instantie, bedrijven uit Nuth. Spoor 2: Bedrijven Ook bedrijven zullen onderdeel worden van het beleid dat zich richt op energie en duurzaamheid. Niet alleen zullen initiatieven worden ontplooid om energiebesparende maatregelen te treffen maar ook wordt onderzocht wat de bedrijven onderling kunnen bijdragen in het kader van duurzaamheid. Spoor 3: Gemeentelijk vastgoed: voorbeeldfunctie uitoefenen Op basis van reeds uitgevoerde onderzoeken wenst gemeente Nuth af te wegen welke maatregelen getroffen kunnen worden om de eigen gemeentelijke gebouwen te verduurzamen. Uiteindelijk wenst gemeente Nuth verduurzaming door te voeren op meerdere beleidsterreinen (onder meer; mobiliteit, onderwijs, sociaal beleid, sport, economie & werkgelegenheid). Spoor 4: Communicatie Dit spoor dient diverse aspecten van het begrip communicatie te benaderen. Onder meer het inrichten van een digitaal portaal om informatie beschikbaar te stellen aan vragers van energiebesparende maatregelen. Daarnaast vervult educatie een belangrijke rol binnen dit spoor. Organisatie Ten behoeve van het verduurzamen van de energiehuishouding van gemeente Nuth op de korte termijn wordt onderstaand proces georganiseerd: De projectgroep Energie en Duurzaamheidbeleid is samengesteld en verantwoordelijk voor het sturen van het proces en het bewaken van de relatie van het project met de gemeentelijke organisatie. De projectgroep bestaat uit een programmamanager, portefeuillehouder, beleidsmedewerker en enkele raadsleden; Een werkgroep is opgericht ter uitwerking van de opdracht van de projectgroep. Het opstellen van proces en projectplannen en facilitering van realisatie van de oplossingen die daarin zijn opgenomen, behoort tot haar taken. De werkgroep bestaat uit medewerkers van gemeente Nuth (disciplines: energie en duurzaamheid, bouwen, volkshuisvesting, economie, sociale zaken en communicatie). De werkgroep wordt Pagina 7 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

8 ondersteund door expertise van; Meer Met Minder, Driven By Values en de Intergemeentelijke Milieudienst Beek Nuth Stein (IMD); Lokale initiatieven worden bezocht en best practices bestudeerd om erachter te komen welke richting kansrijk is ( bespaar Lokaal van Meer Met Minder, Duurzame energiebeurs Geleen, Energie Coöperatie Sittard Geleen i.o, landelijke Blok voor Blok consortiumdag Den Bosch). De strategie wordt daardoor vormgegeven op basis van bewezen aanpakken. Sporenbenadering De projectgroep Energie en Duurzaamheidbeleid wenst verduurzaming van gemeente Nuth op gang te brengen middels het uitzetten van een aantal sporen. Dit procesplan vertaalt de initiële ideeën van de projectgroep naar specifieke projectdoelen en geeft inzicht in de bewezen aanpakken per spoor. Hierdoor wordt duidelijk waarop de gemeente zich, per spoor, kan richten. De gemeenteraad wordt in Q geïnformeerd over deze richting. Na oplevering van het procesplan wordt middels een projectplan per spoor verduidelijkt welke zaken ingericht dienen te worden zodat de gemeente haar gewenste rol kan invullen in het verduurzamen van haar gemeente. Na het moment dat de richting zoals beschreven in dit procesplan is voorgelegd aan de projectgroep en de raad, worden waar mogelijk de eerste voorbereidende acties in gang gezet. Op het moment dat de gekozen richting verder is uitgewerkt in de projectplannen, is inzichtelijk welke inspanning en bijbehorend budget nodig is om te komen tot realisatie van de projectdoelen. Per projectplan wordt een budgetaanvraag opgesteld. Figuur 2: Meersporen aanpak ter verduurzaming van gemeente Nuth Pagina 8 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

9 Energetisch verbeteren van bestaande woningen (spoor 1) Richting spoor 1 Het idee achter spoor 1 is gebaseerd op de best practice van Meer Met Minder inzake het realiseren van gebouwgebonden energiebesparing in de bestaande woningvoorraad. Door het uitzetten van dit spoor tracht gemeente Nuth te realiseren dat woningeigenaren maatregelen treffen ter verbetering van de energetische kwaliteit van deze woningen. Het streven is daarbij om zoveel mogelijk lokale bedrijven te betrekken. In het kader van spoor 1 zullen lokale bedrijven worden uitgenodigd om deel te nemen in een consortium. Alle bedrijven binnen dit consortium kunnen een bijdrage leveren aan de totstandkoming van maatregelen en/of het aanbrengen van voorzieningen om de energetische kwaliteit van het vastgoed binnen de gemeente Nuth te verbeteren. Om kwaliteit van aanbod te borgen worden voorwaarden gesteld aan deelname aan het consortium. Middels een proactive en handelingsgerichte benadering richting burgers zullen de bedrijven, deel uitmakend van dit consortium, worden aangeprezen. Alvorens dit consortium te gaan samenstellen worden enkele stakeholders vanuit het bedrijfsleven betrokken om samen met een ambtelijke werkgroep de voorwaarden en voordelen te bespreken. Deze stakeholders zijn welbekend met de lokale bedrijven en hebben een scherp beeld van wat hen drijft. Hierna zullen alle (lokale) bedrijven worden uitgenodigd en worden voorgelicht door de werkgroep incl. de genoemde stakeholders. Dit moet uiteindelijk een groep gaan vormen waarnaar we straks onze burgers met een gerust hart kunnen verwijzen. Zo ontstaat er een win win situatie waarbij de plaatselijke bedrijven voor de lokale burgers werk gaan uitvoeren. Tevens is de hoop uitgesproken dat werkzoekenden binnen de gemeentegrenzen in dit proces hun bijdrage kunnen leveren. SMART projectdoel spoor 1 SPECIFIEK MEETBAAR AANTOONBAAR REALISTISCH TIJDSGEBONDEN Het energetisch aanpassen van 500 bestaande particuliere woningen binnen de gemeente Nuth, zodanig dat deze woningen twee labelsprongen maken. De kernen zijn; Nuth, Vaesrade, Hulsberg, Schimmert, Wijnandsrade. Volgens het woningdossier van Meer Met Minder beschikt gemeente Nuth in 2013 over 6718 woningen. Aan het begin van het project en vijf jaar later wordt de energetische kwaliteit van de woningen in Nuth inzichtelijk gemaakt aan de hand van een database die hier inzicht in geeft. De maatregelen die getroffen worden ter verbetering van de energetische kwaliteit van de woningen, worden getoetst door gecertificeerde adviseurs (Energie Prestatie Adviseurs). Hiermee wordt aantoonbaar en onafhankelijkheid vastgesteld in welke mate de energetische kwaliteit van de bestaande woningvoorraad verbeterd. Teneinde de doelstelling te behalen is het van belang te weten welke drijfveren de bewoners aanzetten tot verbetering van de energetische kwaliteit van de woning. De drijfveren dienen zoveel mogelijk ontleend te worden uit de geleerde lessen en de interactie met lokale bewoners. In een tijdsbestek van 5 jaar. Meer Met Minder schetst als landelijke Pagina 9 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

10 trend dat, nadat een bewoner energieprestatie advies heeft ontvangen, er gemiddeld drie jaren verstrijken alvorens deze bewoner daadwerkelijk overgaat tot actie. Inrichting spoor 1 Op basis van de uitgangspunten en wensen van gemeente Nuth alsmede de best practice kansrijke aanpakken in gebouwgebonden energiebesparing van Meer Met Minder is een aanpak gedefinieerd voor het energetisch verbeteren van de bestaande bouw in gemeente Nuth. Voorgesteld wordt om deze aanpak te hanteren voor het verbeteren van 500 bestaande woningen in de gemeente met twee labelsprongen. Hieronder volgen de onderdelen van de aanpak. 1. Uitvoeren 0 meting onder doelgroep De huidige energiehuishouding op straatniveau kan gemeente Nuth inzichtelijk maken met de expertmodule van Meer Met Minder. Hiermee kan gemeente Nuth bepalen welke doelgroep(en) te selecteren ten behoeve van het verbeteren van de 500 woningen in haar gemeente. Op basis van inzicht in de huidige energiehuishouding zal naast selectie van de doelgroep tevens uitgewerkt dienen te worden of op basis hiervan een eerste inzicht verkregen kan worden in te treffen maatregelen. De analyse bestaat uit het doorrekenen van de woningvoorraad van Nuth op basis van gegevens van het Kadaster en BAG. Vervolgens wordt een rapportage gemaakt van de beste en slechtste straten/woningen conform energie index en geschikte maatregelen. Dit resulteert in een aantal scenarioberekeningen die zicht geven in de mogelijkheden en effecten van bepaalde wijkacties. Bij de benadering van de doelgroep dient het positieve effect dat kan ontstaan uit een voor en door bewoners aanpak onderzocht en meegenomen te worden. 2. Vaststellen aanbod energiebesparing Gemeente Nuth kan de acties nemen die passen bij de faciliterende rol die zij voor ogen heeft. Onderstaande punten geven weer welke aspecten in de aanbodzijde georganiseerd/verder uitgewerkt kunnen worden: Bepalen welk aanbod / welke boodschap richting de woningeigenaar aan te bieden; Het (onafhankelijk) helpen uitdragen van het aanbod door het bedrijfsleven en waar mogelijk het faciliteren van een meer marketinggerichte en communicatieve benadering van consumenten; Vaststellen en communiceren financieringsaanbod; Vaststellen wijze van kwaliteitsborging integraal advies en energetische maatregelen; Het faciliteren van de markt in het aanbieden van producten en diensten waarmee de consument ontzorgd wordt in het verbeteren van de energieprestatie van de woning (maatregelen als pakket kunnen aanbieden die leiden tot een beter energielabel van de woning). Kosten/baten dienen hierbij in balans te zijn om te voorkomen dat deze benadering te duur wordt ten opzichte van andere aanbiedingen. Het inzetten van energieteams, bestaande uit onafhankelijke experts (Regionaal opererende EPA adviseurs conform BRL deel 01 en deel 02) en sociale krachten (zoveel mogelijk medewerkers via social return gem. Nuth). Sociale krachten kunnen worden ingezet ter verhoging van het bewustzijn van bewoners Pagina 10 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

11 over energiebesparingsmogelijkheden. Hiertoe kunnen de sociale krachten enerzijds ingezet worden in de marketinggerichte aanpak (bijvoorbeeld als PR team dat flyers uitdeelt op evenementen). Anderzijds kunnen deze krachten bewoners helpen met het treffen van eenvoudige besparingsmaatregelen (zoals het aanbrengen van tochtstrippen, LED lampen en zuinige douchekoppen). Tevens worden de mogelijkheden verkend om de sociale krachten als werknemer in te zetten bij een van de bedrijven uit het consortium. De maatregelen kunnen door de leveranciers uit het consortium worden aangeboden. Ten behoeve van het inzetten van sociale krachten gaat gemeente Nuth samenwerken met de intergemeentelijke sociale dienst Kompas. Deze dienst maakt inzichtelijk op welke wijze deze krachten aangeboden kunnen worden. GGD wil participeren in de energieteams om de situatie binnenshuis te monitoren op gezondheidsaspecten. (ventilatie gedrag, vocht aspecten) De GGD wenst aan te sluiten om de gezondheid van de burgers te verbeteren en klachten te verminderen. Consortiumvorming Het aanbod van maatregelen wordt georganiseerd vanuit een consortium. Vanuit haar faciliterende rol brengt gemeente Nuth de consortiumpartijen bij elkaar. Voorwaarden worden opgesteld voor deelname aan het consortium. Als deze inzichtelijk zijn gemaakt, worden in eerste instantie lokale, ondernemers betrokken. Aan hen wordt de vraag voorgelegd of men wilt deelnemen tegen de voorwaarden aan het consortium. Op dit moment lijkt het verstandig voorwaarden op te stellen op onderstaande punten: Snelheid (reactie aanbieder op aanvraag van bewoner); Kwaliteit van de maatregelen (waarborging kwaliteit uitgevoerde maatregelen, welke materialen worden gebruikt, etc.); Garantieverlening; Klachtafhandeling (beschikt aanbieder over een adequaat klachtenafhandelingsproces); Prijzen (staffelkortingen overeen te komen met aanbieders); Social return (het inzetten van sociale krachten door de leveranciers van energetische maatregelen). Als tegenprestatie worden de consortiumaanbieders in het woningdossier geplaatst. Door relevante organisaties en ambassadeurs te verbinden aan dit concept kan de boodschap/het aanbod krachtiger aan bewoners overgedragen worden. Het staat huishoudens vrij om andere aanbieders dan die uit het consortium in te schakelen. Het consortium dient bij te dragen aan het vliegwieleffect energiebesparing. 3. Pro actieve benadering doelgroep De geselecteerde doelgroep wordt benaderd door een expert die het gemeentelijk beleid kan verduidelijken. Tevens dient deze expert de bewoner te kunnen helpen met het integraal inzichtelijk maken van de energieprestatie van de woning, de mogelijke energetische maatregelen die deze bewoner kan treffen en de kosten/baten daarvan. Ook dient deze expert de bewoner bewust te maken van de financiële regelingen waarvan de bewoner gebruik kan maken. De expert dient tevens de bewoner te begeleiden in het offerteproces. Hiermee kan de bewoner ervoor kiezen een geschikte (lokale) aanbieder in te schakelen voor het treffen van de energetische maatregelen. Naast integraal maatwerkadvies dient dus zowel de offerte opgesteld te kunnen worden als opdrachtverlening plaats te vinden. Pagina 11 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

12 4. Contracteren (bewoner consortium) Deze stap betreft het daadwerkelijke contractmoment tussen de bewoner en de leverancier die de maatregelen kan treffen. Aandacht voor deze stap is op zijn plaats omdat blijkt uit landelijke cijfers dat het moment van het daadwerkelijk contracteren van een leverancier gemiddeld drie jaar later ligt dan dat maatwerkadvies is ontvangen. Vandaar verdient het aandacht om te achterhalen waar in dit traject de bewoner geholpen kan worden om over te gaan tot actie. Hierbij kan gedacht worden aan het communiceren met bewoners om in beeld te krijgen waar deze ondersteund kan worden op onderstaande punten: Begeleiding in het offerteproces; Ondersteuning bij het collectief inkopen van maatregelen. 5. Uitvoeren energetische verbeteringen Het uitvoeren van de energetische verbeteringen kan door vooraf geselecteerde en op kwaliteit getoetste aanbieders uit het consortium plaatsvinden. De in stap drie genoemde expert heeft hier een rol in het borgen van de kwaliteit van de doorgevoerde maatregelen. Deze kwaliteit wordt geborgd door het inzetten van een onafhankelijk en gecertificeerd expert. Door zowel aan de voorkant een integraal advies te verstrekken aan de betreffende woningeigenaar, als naderhand het resultaat van de acties te controleren, wordt de energieprestatieverbetering aantoonbaar en betrouwbaar. De doorgevoerde energetische maatregelen dienen tevens bijgewerkt te worden in het woningdossier. 6. Middelen De bewoner heeft de keuze om de maatregelen uit eigen middelen te betalen of kan daarbij (voor een deel) gebruikmaken van bestaande regelingen zoals de Duurzaamheidslening Limburgs Energie Fonds. Gemeente Nuth monitort de beschikbaarheid van bestaande regelingen (zie onderstaand actueel overzicht). In het projectplan zal een op te richten eigen revolverend fonds aan de orde komen om hiermee energiebesparende maatregelen en/of investeringen te kunnen financieren. Tevens zullen voorwaarden worden uitgewerkt om gebruik te kunnen maken van dit fonds. Hierbij zal in ieder geval een maatwerkadvies onderdeel worden. Deze advieskosten kunnen dan meegefinancierd worden en in de termijnen worden verdisconteerd. Tabel 1: Overzicht bestaande regelingen Regeling Maatregel Doelgroep Financierder Ingang Subsidieregeling zonnepanelen programmasregelingen/subsidieregelingzonnepanelen 15% v.d. investering (excl. Arbeidskosten) max. 650 Particuliere woningeigenaren Rijk 28 december 2013, of zolang budget beschikbaar is Duurzaamheidslening provincie 3% rentekorting max lening ,. Woningeigenaren en huurders Provincie Hypotheken (groen) Rentekorting van max 0,2 % Diverse Banken Pagina 12 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

13 Regeling Maatregel Doelgroep Financierder Ingang (bij 2 labelstappen) Verlaagd BTW tarief ieuws/2013/02/28/tijdelijkebtw verlaging op renovatieherstel en tuinonderhoudwoningen.html 6% i.p.v. 21% op arbeidskosten Particuliere woningeigenaar / verhuurder en woningcorporaties Rijk 1 maart 2014 Subsidieregeling ongebruikte vrachtwagens en (bestel)bussen EuroVI nl/node/ Max Ondernemers Rijk 30 december 2013 Energie Investeringsaftrek (EIA) SDE+ Duurzame energie opwekking EIA/MIA/Vamil (agentschap NL) O.a. voor saneren asbestdaken t.b.v. zonnepanelen 41,5% van de investeringskosten (fiscaal aftrekbaar) Gemiddeld 15% van de investeringen Ondernemers Rijk ondernemers Rijk (asbest eraf / zonnepanelen erop: start 1 juli 2013 vervalt 31 oktober 2014). 7. Monitoren energetische kwaliteit doelgroep Periodiek kan gemeente Nuth de energetische kwaliteit van de bebouwde omgeving monitoren middels de Meer Met Minder expertmodule. Zo kan zij monitoren of en in welke mate de gestelde doelen worden behaald. Indien doelen onvoldoende behaald worden, kan zij overgaan tot het benoemen en toepassen van bijsturende maatregelen. Het continue monitoren of en hoe geleerde lessen toegepast kunnen worden is hierbij van belang. Communicatie ten behoeve van spoor 1 De communicatiedoelstelling van spoor 1 betreft het begeleiden van de woningeigenaren in 5 jaar van bewustwording naar uitvoering van energiebesparende maatregelen door in te spelen op de drijfveren van deze bewoners. Onderstaande communicatiemiddelen worden daarvoor ingezet: direct mail (bewonersbrief op naam); deur aan deur actie in geselecteerde wijken; digitale nieuwsbrieven aan Woningdossierhouders; artikelen in onder meer huis aan huisbladen. Reeds beschikbare basiscontent voor teksten, beeld en informatievideo s over energiebesparende maatregelen wordt daarvoor ingekocht. contactmogelijkheid (telefoon & e mail) voor (aan)vragen via het energieloket. Pagina 13 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

14 Planning spoor 1 Onderstaande opleveringen maken onderdeel uit van de planning van spoor 1: Tabel 2: Planning op hoofdlijnen spoor 1 Oplevering Wanneer Energiehuishouding in beeld met oktober 2013 behulp van expertmodule. Behoefte aan energiebesparende oktober december 2013 maatregelen afstemmen met wijkteams, buurtverenigingen, etc. Selectie energieprestatie adviseurs. oktober 2013 Betrekken stakeholders t.b.v. oktober 2013 consortiumvorming. Opstellen voorwaarden consortium. oktober 2013 Consortiumpartijen bij elkaar oktober 2013 brengen. Financieringsaanbod voorbereiden september december 2013 (revolverend fonds). Educatie. Scholen in Nuth zijn in juli benaderd voor een educatief programma In september volgt een overleg. Rol gemeente Nuth. informeren gemeenteraad op 17 september (Themaraad) Partijen consortium (aanbieders november 2013 maatregelen opnemen in woningdossier). Voorbereiden energieteams Okt. dec (werving, selectie, training) Besluitvorming uitwerking diversen Raad december 2013 en (structurele/incidentele) middelen Communicatie & PR Vanaf sept doorlopend Huis aan huis benadering 1 e kwartaal 2014 Pagina 14 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

15 Verduurzaming bedrijven (spoor 2) Zoals reeds vermeld wordt de richting van spoor 2 in een volgende projectfase verder uitgewerkt. Daarbij zullen onderstaande punten worden meegenomen: Aanpak: Interviewen bedrijven waarbij te achterhalen: Wat is de wens inzake verduurzaming van de lokale bedrijven? Doel bepalen en vaststellen. Hoe kan deze wens worden ingevuld? Welke maatregelen te treffen? Hoe te organiseren? Bestaande oplossingsrichtingen die voor het verduurzamen van bedrijven worden gehanteerd zijn: verduurzaming van bedrijven vanuit een procesbenadering (besparing/opwek/gedrag); verduurzaming individuele bedrijven (van scan tot maatregel); verduurzaming bedrijventerreinen; koppeling bedrijven met gebouwde omgeving; energiezorgsysteem (energie efficiency plannen). Collectieve voorzieningen en leverancier Niet alleen de midden en kleinbedrijven Groot Nuth zullen hiervoor worden benaderd maar ook overige bedrijven gevestigd op de industrieterreinen. Daarnaast zullen alle agrarische bedrijven worden benaderd. Hieruit zou kunnen blijken dat per (type) bedrijf bepaalde doelen worden nagestreefd en dat dus diverse aanpakken en benaderingswijzen nodig zijn. Verduurzaming gemeentelijke panden (spoor 3) Zoals reeds vermeld wordt de richting van spoor 3 in een volgende projectfase verder uitgewerkt. Daarbij zullen onderstaande punten worden meegenomen: Aanpak: Interview team vastgoed / beheer en onderhoud / energie Wat is de wens inzake verduurzaming gemeentelijke panden? Doel bepalen en vaststellen. Hoe kan dit worden aangepakt? Welke maatregelen te treffen? Hoe te organiseren / financieren? Bestaande oplossingsrichtingen die voor het verduurzamen van gemeentelijke panden worden gehanteerd zijn: business case analyse (analyse die aangeeft of het verduurzamingsproject bestaansrecht heeft); Pagina 15 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

16 energy service company (ESCO) (het uitbesteden van de energiehuishouding waarbij afspraken worden gemaakt over onder meer prijs en prestatie); energiehuishouding in eigen beheer / revolverend fonds. Communicatie (spoor 4) Dit spoor beschrijft de overkoepelende communicatiestrategie van het procesplan Energie & Duurzaamheidbeleid voor gemeente Nuth. Een strategie waarin de couleur locale centraal staat. Daarbij is de boodschap afgestemd op de drijfveren van verschillende doelgroepen. Veel energie en duurzaamheidsprojecten in Nederland stellen CO 2 reductie en milieu centraal. Landelijk is echter gebleken dat comfort en lagere energielasten de voornaamste drijfveren zijn voor huiseigenaren en ondernemers om in actie te komen. Gevolgd door noodzakelijk onderhoud en daarna pas milieu. Daarbij gaan woningeigenaren niet vanzelf over tot het nemen van energiebesparende maatregelen. Een belangrijke factor is de wijze waarop bewoners worden benaderd. Anno 2013 volstaat een website niet meer. Diverse projecten tonen aan dat het direct benaderen van bewoners meer effect heeft dan het creëren van een omgeving online of offline waar zij terecht kunnen voor informatie. De boodschap naar de bewoner brengen is essentieel! Ditzelfde geldt voor lokale ondernemers. En bedenk daarbij dat deze doelgroepen niet uniform zijn. Binnen de doelgroep huiseigenaren bijvoorbeeld worden minimaal 4 subgroepen onderscheiden. De ene huiseigenaar neemt graag zelf het heft in handen. De ander laat zich graag ontzorgen. Weer een andere groep neemt het liefst maatregelen samen met zijn of haar buren. Enzovoorts. In Spoor 4: communicatie wordt rekening gehouden met het segmenteren van deze groepen. Zo ontvangt elke groep de informatie die het meest nauwkeurig aansluit bij de eigen situatie en drijfveren. De herkenbaarheid van het project voor bewoner, bedrijven en andere betrokkenen dient optimaal te zijn. Het is daarom nuttig om kleurgebruik en materialen conform de huisstijl van gemeente Nuth te hanteren. Advies is om een neutrale drager te kiezen waarbinnen verschillende accenten gelegd kunnen worden afhankelijk van de doelgroep (burgers, bedrijven en gemeente). Communicatiemiddelen Vanuit de communicatiestrategie is een communicatiemix samengesteld. Deze mix bevat naast een eenvoudige centrale website met contactmogelijkheid vooral proactieve communicatiemiddelen. Zowel bewoners, bedrijven als betrokkenen in de gemeentelijke organisatie worden zo persoonlijk mogelijk benaderd. Met direct mails, digitale nieuwsbrieven of in persoonlijke contactmomenten. Dit is mogelijk doordat ook keuzes worden gemaakt ten aanzien van de doelgroepen waarmee gericht wordt gecommuniceerd. In plaats van een brede algemene campagne, wordt dus een duidelijke focus op doelgroepen aangebracht. Zo worden eigenaren van woningen vóór 1925 en ná 1980 anders benaderd. Voor de jaren 20 was er bijvoorbeeld nog geen sprake van een spouwmuur en woningen vanaf de jaren 80 zijn in de schil al goed geïsoleerd. Dergelijke analyses liggen ten grondslag aan het communicatiespoor van dit procesplan. Pagina 16 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

17 Transitie (spoor 5) Spoor 5 betreft het Lange Termijnplan verduurzaming en loopt parallel aan het Korte Termijnplan. Spoor 5 streeft naar structurele verduurzaming door alle kansen in beeld te brengen, waarbij te denken aan; biomassa, wind, water, restwarmte, mobiliteit, duurzaamheid, (beheer)openbare ruimte, ruimtelijke ordening, bedrijfsvoering, bedrijfsbeheer. Geleerde lessen Tijdens de voorbereiding en uitvoering van het proces waarmee een meer duurzame gemeente Nuth te realiseren worden geleerde lessen van voorgaande projecten bestudeerd. Een goede bron van geleerde lessen van Nederlandse energiebesparingsprogramma s vormen de bevindingen uit het onderzoek dat in opdracht van Agentschap NL voor Meer Met Minder in 2010 is uitgevoerd. Hierbij zijn energiebesparingsprogramma s van de volgende gemeenten bekeken: Leusden, Eindhoven, Koudekerke, Breda, Arnhem, Olst Wijhe, Groningen, Tilburg, Apeldoorn, Alkmaar en Hardenberg. Uit de ervaringen die met deze projecten zijn opgedaan zijn onderstaande do s en don ts opgesteld: Tabel 3: Do s en Don ts uit Kansrijke aanpakken in gebouwgebonden energiebesparing, Meer Met minder, oktober 2010 Do s Maak een zorgvuldig onderscheid in doelgroepen (maak programma s op maat ). Neem consequent de belangen en bestaande fascinaties van de betrokken partijen als uitgangspunt. Bied zoveel als mogelijk zekerheid. Streef naar eenvoud en handelingsperspectief. Zorg voor keuzemogelijkheden. Stel duidelijke en eenvoudig te behalen deadlines (maar biedt mensen tevens de kans later aan te sluiten als het pas op een later moment voor hen praktisch mogelijk is om mee te doen). Let er goed op dat de bij het programma betrokken partijen door de doelgroep als betrouwbaar worden ervaren. Streef ernaar dat de doelgroep maatregelen en het effect ervan Don ts Ga er bij de ontwikkeling van programma s niet vanuit dat mensen economisch rationeel denken en doen. Geld is heel belangrijk, maar ga er niet vanuit dat geld altijd de doorslaggevende factor is. Ook andere factoren kunnen een grote rol spelen. Zet het algemeen belang niet dominant centraal (de bijdrage aan een verbeterd milieu met name). Het algemeen belang is voor de meeste mensen slechts in tweede instantie een motiverende factor. Pagina 17 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

18 Do s zoveel als mogelijk kan ervaren. Don ts Een andere bron van geleerde lessen vormt de terugkoppeling van projectresultaten van het Blok voor Blok programma (consortiumdag Den Bosch, juni 2013). Het doel van Blok voor blok is het op grote schaal besparen van energie in de bestaande bouw. Veertien projecten zijn van start gegaan met de blok voor blok aanpak. Onder meer marktpartijen, gemeenten, corporaties en provincies voeren een gezamenlijk plan uit om minimaal woningen in één gemeente flink energiezuiniger te maken in drie jaar tijd (de pilot betreft in totaal het energiezuiniger maken van woningen middels vijf proefprojecten). Voor ondersteuning van de vijf proefprojecten heeft de minister 2,5 miljoen beschikbaar gesteld met een maximum van per project. Daarnaast heeft de minister gemeenten, woningcorporaties, maar ook andere (markt)partijen, zoals financiers en marketeers, opgeroepen om een bijdrage te leveren aan grootschalige energiebesparing in bestaande woningen. De Blok voor Blok consortiums geven geleerde lessen aan. Vanwege verschillende lokale omstandigheden zijn geleerde lessen niet één op één te projecteren op andere lokale projecten. Desalniettemin bevatten de leerpunten nuttige informatie voor lokale energiebesparingsprojecten. De consortiums geven aan dat het verstandig is rekening te houden met onderstaande punten: De relevantie van het kunnen vergelijken van resultaten uit verschillende oplossingen middels een proeftuin benadering. Hiermee wordt voorkomen dat succes afhankelijk is van de eerst gekozen aanpak die mogelijk niet de beste aanpak kan blijken. Een aanpak die is gebaseerd op door en voor bewoners leidt tot goed resultaat in deelname (bijv. wijkteam die eigen koers kiezen). Betreft wel een arbeidsintensieve aanpak vanwege veel effort in mobiliseren en faciliteren. Uit deze aanpak is naar voren gekomen dat veel bewoners willen meedoen met een enkele maatregel en een beperkte labelsprong. Spouwmuurisolatie en zonnepanelen zijn populair gebleken in deze benadering. Uit de resultaten van een aanpak die is gebaseerd op een totaalconcept/ontzorging van uitvoering inclusief label bleek dat als deze aanpak duurder is dan andere aanpakken hiervoor minder behoefte bestaat. Het ontbreken van de door en voor bewoners benadering heeft niet bijgedragen aan de energie in de wijk. Deze aanpak is daarom een meer individualistische aanpak gebleken. De aanpak is duurder gebleken vanwege het aanbod van het totaalconcept waarin ook als kostenpost voor de afnemer is opgenomen het EPA advies en label. Vanuit de vraagzijde: behoefte aan een betrouwbare / objectieve afzender; inzicht gewenst in risico s en rendement; persoonlijke benadering belangrijk; ontzorging; lange bedenktijd; beperkte budgetruimte vraagt focus; sociale activering is een kans, maar niet eenvoudig. Vanuit de aanbodzijde: is weinig initiatief ervaren vanwege een in beginsel te technische insteek en daardoor het ontbreken van een marketinggericht aanbod; zonder begeleiding bedrijven nauwelijks / geen beweging; Pagina 18 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

19 vertaalslag in marketing en communicatie naar consument ontbreekt nog; grote rol van (semi)overheid bij tot stand brengen transitie vooralsnog noodzakelijk; meer initiatief aanbodzijde in geval van concrete vraag; niet geselecteerde bedrijven willen ook graag. Op basis van deze geleerde lessen zijn onderstaande maatregelen geformuleerd door de consortiums. Gemeente Nuth ziet deze als maatgevend voor uitvoering van het Energie en Duurzaamheidbeleid: persoonlijke huis aan huis benadering wordt ingezet bij kansrijke woningen/gebieden; bij de benadering van huishoudens wordt goed gekeken naar de levensfase van bewoners (niet te breed strooien met informatie maar richten op specifieke huishoudens); continue op zoek gaan naar de bindende factor waarmee inzicht ontstaat in de vraag waarom een bewoner mee zou willen doen. het hard maken van de garantie van energiebesparing door het aanbieden van een energiebesparingsgarantie (vergelijkbaar van opzet met een levensverzekering); gericht aanbod overige woningen op basis van specifieke maatregelen; helpen uitdragen aanbod bedrijfsleven (onafhankelijk); evalueren, bijsturen, aanpak verder optimaliseren; aanbod gestand blijven doen, herhalen (wel goed evalueren!) in plaats van weglopen ; blijven zoeken en openstaan voor nieuwe of aanvullende mogelijkheden en instrumenten om partijen bij elkaar te brengen; creatieve communicatie richting huishoudens; middels kerstkaart geïnformeerd over initiatief (via buurtvereniging, bedrijven en huis aan huis). Aanpak In dit procesplan wordt verduidelijkt welk proces te volgen van de ideefase tot en met realisatie en bijsturing van de acties. Figuur 2 toont de stappen die doorlopen dienen te worden om vanuit de beleidsfase (het richten ) inzicht te verkrijgen in de verduurzamingspotentie en de doelen die gemeente Nuth hierbinnen nastreeft. Op basis van dat inzicht kan gemeente Nuth vervolgens bepalen welke rol zij gedurende de termijn van het plan wenst in te nemen, en welk budget nodig is om deze rol goed in te kunnen vullen (het inrichten ). Tenslotte zal gemeente Nuth de rol die haalbaar én wenselijk is gaan uitoefenen (het verrichten ). De hierna volgende onderdelen richten, inrichten en verrichten lichten deze stappen verder toe. Figuur 4 geeft aan op welke wijze de kwaliteit van dit proces wordt geborgd. Het streven van gemeente Nuth is om daar waar mogelijk gedurende het verder uitwerken van het energie en duurzaamheidbeleid al concrete acties in gang te zetten. Om hieraan tegemoet te komen is gekozen om de realisatie van het energetisch verbeteren van bestaande woningen (spoor 1), alsmede het opstarten van educatie rondom duurzaamheid op basisscholen in Nuth, als eerste op te pakken. Vandaar bevat dit procesplan een verdere uitwerking van de aanpak van spoor 1. Besloten is om de uitwerking van de aanpak van sporen 2 (bedrijven) en 3 (gemeentelijke panden) in een volgende projectfase op te nemen. Pagina 19 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

20 Figuur 3: Verduurzaming gemeente Nuth: van beleid tot actie Richten Om inzicht te kunnen verkrijgen in de mate waarin de doelen van het project Energie en Duurzaamheidbeleid behaald worden, dient het mogelijk te zijn deze resultaten te meten. Om dit te kunnen doen, dienen de doelen helder, concreet en eenduidig geformuleerd en vastgesteld te worden. Dit procesplan gebruikt hiervoor de SMART omschrijving. Dit wil zeggen dat doelen pas bestuurd kunnen worden, op het moment dat deze Specifiek, Meetbaar, Aantoonbaar, Realistisch en Tijdsgebonden worden omschreven. Figuur 4: Eenduidig omschreven projectdoelen (SMART) ter concretisering van de richting Deze concrete omschrijving van de projectdoelstellingen zorgt ervoor dat die acties benoemd kunnen worden die bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen. Hierdoor wordt het mogelijk hoofd en bijzaken van elkaar te onderscheiden en daarmee het project richting te geven. Het proces van verduurzamen kent vele paden en obstakels. Hierdoor is het belangrijk Pagina 20 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

21 te richten op die elementen die het vliegwieleffect vergroten (zie ook figuur 2: vliegwieleffect energiebesparing). Ten tijde van de start van het project Energie en Duurzaamheidbeleid heeft gemeente Nuth als richting ter verduurzaming gekozen voor het verduurzamen van; bestaande woningen, bedrijven en de eigen gemeentelijke gebouwen. De aanpak die per spoor wordt geformuleerd, zal zich zoveel mogelijk toespitsen op de betreffende doelgroepen van dat spoor. Gemeente Nuth wenst hierbij in beginsel een faciliterende rol in te nemen. Dit procesplan biedt handvatten om de uit te zetten richting te concretiseren, te monitoren en bij te sturen waar nodig. Figuur 5: Kwaliteitsborging in het (cyclische) traject van idee tot realisatie en bijsturing Om de kwaliteit en effectiviteit van het traject van ideevorming naar realisatie te monitoren, wordt voorgesteld de acties uit te voeren op basis van de hierboven afgebeelde kwaliteitscyclus. Dit leidt tot een stelselmatige toets van projectresultaten aan gestelde verwachtingen. Door een toenemende mate van bewustwording van de haalbaarheid van projectdoelen kan gedurende het proces worden bijgestuurd. Het continue evalueren van de mogelijkheid tot toepassen van geleerde lessen is hierbij van belang. Richtinggevend voor de gemeente Nuth geldt daarom Samengevat wordt middels het korte termijnplan nagestreefd om het vliegwieleffect energiebesparing voor gemeente Nuth zo groot mogelijk te maken. Gedurende het proces zullen elementen, die het vliegwieleffect op gewenste wijze kunnen vergroten, worden toegevoegd. Ten tijde van het opstellen van dit procesplan wordt gestreefd naar het waar mogelijk inzetten van onderstaande richtinggevende en ondersteunende elementen om het vliegwieleffect te vergroten: doelgroepgerichte communicatie met handelingsperspectief richting bewoners, welke wordt ondersteund door een centrale database waarin vraag en aanbod inzichtelijk worden gemaakt en het resultaat van energiebesparing wordt gemonitord; ter beschikking stelling van middelen ter verduurzaming/energiebesparing uit een op te richten revolverend fonds (van dood kapitaal naar duurzaam kapitaal); garantieverstrekking energiebesparing; informatievoorziening, aanbod en kwaliteitsborging door consortium; vergroten bewustwording & duurzaam gedrag onder leerlingen basisscholen Nuth (educatie); aanhaken van sociale werkkrachten waar mogelijk; leggen van de relatie tussen verduurzamen & gezondheid en mogelijke participatie in de uitvoeringsfase door GGD; energiebesparingsafspraken woningcorporaties; duurzame renovatiepilots woningcorporaties. Pagina 21 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

22 Inrichten De in dit plan voorgestelde richting van de projectsporen wordt afgestemd met de projectgroep Energie en Duurzaamheidbeleid en voorgelegd ter informatie aan de gemeenteraad. Op het moment dat voldoende draagvlak bestaat over de richting, wordt deze verder uitgewerkt in volgende projectfasen. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt welke aspecten ingericht dienen te worden om uitvoering van de gewenste acties mogelijk te maken. De projectplannen zullen ter goedkeuring aan de gemeenteraad voorgelegd worden. In het laatste kwartaal van 2013 zullen veel voorbereidende werkzaamheden worden uitgevoerd. Dit om te borgen dat energieverbruikers in het stookseizoen actief benaderd kunnen worden. Geleerde lessen geven aan dat in deze periode energieverbruikers meer bewust zijn van energieverbruik en kosten. Het streven is per eerste kwartaal van 2014 de wijken van Nuth in te gaan met de specifieke benadering van verbruikers gericht op een transactie tot verduurzaming. Verrichten Goedgekeurde projectplannen zullen, mits de daarvoor benodigde randvoorwaarden zijn ingevuld en de risico s aanvaardbaar zijn, daadwerkelijk worden uitgevoerd. Afbakening Dit procesplan betreft het mijlpaaldocument van het richten en inrichten van spoor 1. Dit proces is als volgt verlopen: input Energie en Duurzaamheidbeleid verzameld door werkgroep & getoetst aan geleerde lessen Meer Met Minder (gebouwgebonden energiebesparing in de bestaande woningvoorraad) en programma Blok voor Blok; de voorgestelde richting is besproken met de projectgroep (programmamanager, wethouder, raadsleden); aanvullende informatie opgeleverd door werkgroep; informatie verwerkt in procesplan. In volgende projectfasen wordt opgepakt: de richting en inrichting (aanpak/projectplan) van sporen 2 en 3; het verrichten van activiteiten van sporen 1, 2 en 3, alsmede het bijsturen op basis van resultaten en toepassing van geleerde lessen. In dit procesplan is de voorgestelde richting van sporen 2 en 3 op hoofdlijnen beschreven. Na oplevering van dit procesplan, wordt de richting van deze sporen verder uitgewerkt door als eerste de huidige ideeën van deze sporen te verkennen en te toetsen met deskundigen. Deze toets dient tevens ter inventarisatie van bewezen aanpakken. Vervolgens worden de projectplannen van deze sporen opgesteld. Hierin worden de bewezen aanpakken toegespitst op de doelen, uitgangspunten en de lokale situatie van gemeente Nuth. Pagina 22 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth

23 Begrippenlijst Best practice Bewezen aanpak. Consortium Een samenwerking van meerdere partijen die deelnemen in een gezamenlijke activiteit en/of krachten bundelen teneinde een gedeeld doel te bereiken. In het kader van dit procesplan kan het consortium bestaan uit die partijen die lokale verduurzaming in gemeente Nuth wensen te realiseren en daarbij samen meer diensten en resultaten kunnen leveren dan wanneer zij individueel hun aanbod presenteren. Energie Prestatie Advies (EPA) Betreft een onderzoek waarbij wordt bepaald hoe energiezuinig uw huis is en welke maatregelen u kunt nemen om uw huis energiezuiniger te maken. Een maatwerkadvies wordt ook wel EPA genoemd. Een energieprestatieadvies (EPA) is een advies op maat voor eigenaren van bestaande woningen hoe energie te besparen. U krijgt een EPA na een onderzoek door een gecertificeerde EPA adviseur (Bedrijfscertificering conform BRL deel 01 en deel 02, Persooncertificering EPA Adviseur) Ook wel de expert genoemd in dit procesplan. De adviseur komt bij u thuis en kijkt naar onder meer de isolatie, apparatuur voor verwarming, ventilatie of koeling van uw woning. De adviseur zet op een rij waar u energie kunt besparen, hoeveel u daarvoor moet investeren en op welke termijn u de investering kunt terugverdienen. U kunt met de adviseur afspreken dat u de maatregelen gaat uitvoeren en dat na controle, het gewijzigde energielabel wordt afgegeven. Bij het energielabel krijgt u een aantal beperkte energiebesparende adviezen (woningdossier). Dit is een lijst met mogelijke standaardmaatregelen die uw woning energiezuiniger maken. De adviezen in het EPA zijn maatwerk, dus speciaal op uw huishouden afgestemd. Expertmodule De huidige energiehuishouding op straatniveau kan gemeente Nuth inzichtelijk maken met de expertmodule van Meer Met Minder. Hiermee kan gemeente Nuth bepalen welke doelgroep(en) te selecteren ten behoeve van het verbeteren van de energiehuishouding van woningen in haar gemeente. Faciliteren Gemeente Nuth wenst in de verduurzaming van haar gemeente in beginsel een faciliterende rol in te nemen. Doel hiervan is partijen met elkaar in verbinding te brengen door onder meer te communiceren, informeren en kennis te vergroten (educatie). De eerste gedachten gaan uit naar het inrichten van een fysiek en digitaal loket en een consortium van bedrijven. Burgers worden zoveel mogelijk bewust gemaakt van bestaande regelingen. Daarnaast wordt verwezen naar, in eerste instantie, bedrijven uit Nuth. Vanuit deze faciliterende rol wenst gemeente Nuth cruciale onderdelen van het spel (van vragers naar energiebesparende oplossingen en aanbieders) te ondersteunen door bij het aanbod passende financiële arrangementen aan te bieden (revolverend fonds en eventueel een energiebesparingsgarantieregeling). Pagina 23 van 24 Procesplan Energie en Duurzaamheidbeleid Nuth