Rehabilitatie in de forensische psychiatrie, een schijnbare tegenstrijdigheid een zicht op de visie van een forensischpsychiatrische

Transcriptie

1 Rehabilitatie in de forensische psychiatrie, een schijnbare tegenstrijdigheid een zicht op de visie van een forensischpsychiatrische PVT Steven Degrauwe U.P.C. Sint-

2 FRT, een visie gebaseerd op rehabilitatie Rehabilitatie is een ruim begrip; verschillende definities mogelijk Dröes (2008, in van Dijck, Goudena & Leenders, 2011): Rehabilitatie is een doelgericht proces. Het doel is het resultaat van een samenwerking tussen cliënt en hulpverlener (HV). Beiden hebben dus een verantwoordelijkheid.

3 FRT, een visie gebaseerd op rehabilitatie Doel ligt op voorhand niet vast Nadruk op de relatie cruciale rol voor de basishouding van de HV

4 FRT, een visie gebaseerd op rehabilitatie FRT = Forensisch Rehabilitatie Tehuis Doel: een zo maximaal mogelijke reïntegratie in de maatschappij, naar de mogelijkheden van de cliënt

5 FRT, een visie gebaseerd op rehabilitatie Doel: een zo maximaal mogelijke reïntegratie in de maatschappij, naar de mogelijkheden van de cliënt Specifiek aan de situatie van forensische psychiatrie: CBM Aandacht voor het delict

6 Probleemstelling: de heterogeniteit van FRT Verschillen Delict Pathologie Gemeenschappelijk Internering Moeilijkheden om op korte termijn te resocialiseren of resocialisatie niet als doel

7 Theoretische Modellen - RNR Risk-Need-Responsitivity Model Risicogeoriënteerde benadering 3 beginselen Risicobeginsel Behoeftebeginsel Responsiviteitsbeginsel

8 Theoretische Modellen - RNR 3 beginselen Risicobeginsel Risicovol gedrag kan voorspeld worden Intensiteit van behandeling moet recht evenredig zijn met het risico Behoeftebeginsel Responsiviteitsbeginsel

9 Theoretische Modellen - RNR 3 beginselen Risicobeginsel Behoeftebeginsel Interventies moeten zich richten op de criminogene behoeften die beïnvloedbaar zijn Responsiviteitsbeginsel

10 Theoretische Modellen - RNR 3 beginselen Risicobeginsel Behoeftebeginsel Responsiviteitsbeginsel Specifieke responsiviteit: de interventie moet aangepast zijn aan het individu Algemene responsiviteit: cognitiefgedragstherapeutische interventies zijn meest effectief in het aanpassen van gedrag (omdat meest onderzocht)

11 Theoretische Modellen - RNR Voordelen Wetenschappelijke ondersteuning van het model Nadelen Eenzijdige focus op risico s Te beperkt voor onze forensischpsychiatrische werking: perspectief ontbreekt Plaats van psychiatrische problematiek in de relatie met delict

12 Theoretische Modellen - GLM Good Lives Model Georiënteerd op de sterktes van het individu Iedereen gaat op zoek naar activiteiten of ervaringen die hen voordelen opleveren en die bijdragen tot een gevoel van subjective well-being (Barnao, Robertson & Ward, 2010)

13 Theoretische Modellen - GLM 10 human goods (1) leven (inclusief gezondheid) (2) kennis (de mate van informatie over iets dat belangrijk is voor de persoon zelf) (3) voortreffelijkheid in spel en werk (4) zelfstandigheid (autonomie en zelf-sturing) (5) innerlijke vrede (laag stress-niveau) (6) relaties en vriendschap (inclusief intieme, romantische en familiale relaties) (7) gemeenschap (verbintenis met een ruimere sociale groep) (8) spiritualiteit (in de bredere betekenis van het vinden van een betekenis en een doel in het leven) (9) plezier (gevoel van geluk in het hier en het nu) (10) creativiteit (zelfexpressie)

14 Theoretische Modellen - GLM Deze primary goods worden gerealiseerd door gebruik te maken van secondary goods Individuele en culturele verschillen in prioriteit van primary, en in gebruik van secondary goods

15 Theoretische Modellen - GLM Maladaptieve secondary goods Minder bevredigend Extra kost

16 Theoretische Modellen - GLM Strafbaar gedrag = onaangepaste manier (secondary goods) om primary goods te bereiken Voorspelling: als secondary goods meer aangepast zijn, zal het risico op delictrecidive dalen

17 Theoretische Modellen - GLM Voordeel Vertrekken vanuit een perspectief Meer positief vertrekpunt dan RNR, terwijl doel hetzelfde is Nadeel Te weinig aandacht voor het directe risico van sommigen

18 Theoretische Modellen - GLM Uitbreiding naar forensische psychiatrie vraagt een aanpassing O.a. Barnao et al. (2010) Psychopathologie = tijdelijk/permanent obstakel in het verwerven van primary goods

19 Ontmoeting van theorie en praktijk - uitdagingen Huidige forensische psychiatrie is hoofdzakelijk gericht op delictrecidive GLM legt veel nadruk op de relatie, evenals rehabilitatie, zodat we dit model prefereren binnen FRT Nadruk op de therapeutische relatie geeft ook het belang van de basishouding

20 Ontmoeting van theorie en praktijk - uitdagingen Uitdagingen Good Lives Treatment Plan Houdt te weinig rekening met psychiatrische problematiek Participatie Meerwaarde GLM: formuleren van doelen. Dit kan motivatiebevorderend werken Evaluatie van de praktijk Subjectieve gevoel van kwaliteit van leven

21 Ontmoeting van theorie en praktijk - uitdagingen Problemen Beperkt kader druk op de ligdagen binnen PVT Cliënt-personeelsverhoudingen staan onder druk implementatie van theorie vraagt enige creativiteit en flexibiliteit, al is het maar om niet te vervallen in een strikt controlerende begeleiding

22 Ontmoeting van theorie en praktijk - uitdagingen Problemen Beperkt kader Fysieke veiligheid van cliënt en personeel Veronderstelt voldoende en goed opgeleid personeel

23 Referenties Barnao, M., Robertson, P. & Ward, T. (2010). Good Lives Model Applied to a Forensic Population. Psychiatry, Psychology and Law. 17(2), Braet, G. (2008). Het Risk-Need-Responsitivity Model versus het Good Lives Model bij Rehabilitatie van Seksueel Delinquenten. Een Vergelijking tussen Belgische en Canadese Behandelingseenheden. Eindverhandeling neergelegd tot het behalen van de graad van Master in de Criminologische Wetenschappen. f9d7efa3639ac738cc2.pdf Purvis, M., Ward, T. & Willis, G. (2011). The Good Lives Model in Practice: Offence Pathways and Case Management. European Journal of Probation. 3(2), Van Dijck, A., Goudena, P. & Leenders F. (2011). Een analyse van drie verschillende invalshoeken op de zorg voor mensen met ernstige psychiatrische problematiek. Tijdschrift voor Rehabilitatie, 4, 7-19.

24 Vragen