Nota van B&W. onderwerp Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W onderwerp Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's Portefeuillehouder John Nederstigt, dr. Derk Reneman Collegevergadering 21 juni 2016 inlichtingen Martijn Kipperman ( ) Registratienummer Samenvatting De gemeente Haarlemmermeer wil het bewoners en bezoekers makkelijker maken om elektrisch te rijden. Elektrisch rijden is schoner, stiller en zuiniger en beter voor de luchtkwaliteit in de gemeente. De transitie naar een duurzaam laadnetwerk voor elektrisch vervoer is alleen realiseerbaar als de markt én de overheid zich hiervoor inspannen. De gemeente heeft het afgelopen jaar het voortouw genomen om de markt voor elektrisch rijden op gang te helpen door openbare oplaadpalen voor bewoners en werknemers in Haarlemmermeer te realiseren. Het voortzetten van de huidige beleidslijn om vraaggestuurd oplaadpalen te realiseren is niet meer toereikend en doelmatig en zal daarom niet worden voortgezet. We gaan over naar een gebiedsgerichte aanpak om toe te werken naar een dekkend laadnetwerk met een mix van private en publieke oplaadpunten en van snel en langzaam laden. Wij komen ook tegemoet aan de motie uit 2015 waarin wordt verzocht om zogenaamde laadpleinen met laadinfrastructuur bij grote openbare parkeerterreinen (winkelcentra, station en dergelijke). In het derde kwartaal van dit jaar maken we onze aanpak concreet door een laadpalenplan vast te stellen. Parallel werken we in regionaal verband samen met de Metropoolregio Amsterdam (MRA-Elektrisch) om kennis en kosten voor innovatieve projecten en aanbestedingen te delen. Met deze nota nemen we over bovenstaande aspecten een besluit, alsmede over een overgangsregeling voor aanvragen die sinds eind 2015 zijn ingediend. Met het nieuwe beleid laten we zien hoe de gemeente vanuit een faciliterende rol duurzame groei mogelijk maakt. Aanleiding Nadat in december 2013 door B&W het besluit (kenmerk 2013/ ) tot het stimuleren van elektrisch vervoer (via overeenkomsten en randvoorwaarden) is genomen hebben de ontwikkelingen niet stil gestaan. Elektrisch vervoer neemt een grote vlucht, ook in Haarlemmermeer. Eind 2015 reden er ruim elektrische auto's op de weg in Nederland. Dit aantal is ten opzichte van 2014 meer dan verdubbeld. De doelstelling vanuit het Rijk is om in 2020 meer dan elektrische voertuigen op de weg te hebben. Voor 2025 wordt gedacht aan een volwassen markt van circa 1 miljoen elektrische auto's. De verwachting is dat deze doelstelling ruimschoots wordt gehaald nu steeds meer automerken volledig elektrische voertuigen (goedkoper) op de markt brengen. Wanneer we deze groeicijfers vertalen naar de gemeente Haarlemmermeer levert dat de volgende verwachte groei aan minimale aantallen bezitters van elektrische auto's op voor de jaren 2020 en Jaar Aantal huishoudens Aantal elektrische auto's In 2020 is er minimaal 1 elektrische auto per 36 huishoudens; in 2025 is dat 1 elektrische auto per acht huishoudens. De groei van het aantal elektrische auto's zorgt voor een toenemende behoefte aan laadinfrastructuur in de openbare ruimte. Elektrische rijders die niet op eigen terrein kunnen parkeren zijn voor het laden van de elektrische auto

2 onderwerp Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's Volgvel 2 aangewezen op een laadvoorziening in de openbare ruimte. De gemeente is hierbij als eigenaar en beheerder van de openbare ruimte direct betrokken. In eerste instantie heeft Stichting E-Laad (de samenwerkende netbeheerders) de uitrol van openbare oplaadpalen in Haarlemmermeer uitgevoerd. In 2013 is Stichting E-Laad echter gestopt met het kosteloos aanbieden van laadinfrastructuur en sindsdien hebben we gezamenlijke aanbestedingen georganiseerd met de Metropoolregio Amsterdam (MRA- Elektrisch), waardoor er in totaal 100 extra oplaadpalen in Haarlemmermeer zijn geplaatst. Dit hebben we gedaan vanuit ons huidige beleid waarin e-rijders (gebruikers van elektrische auto's) een individuele aanvraag kunnen indienen voor een publiek-toegankelijke laadvoorziening. Met het voltooien van deze opgave hebben wij eind 2015 kunnen voldoen aan de toen geregistreerde aanvragen. Dat de ontwikkeling van elektrisch rijden zich voortzet mag ook blijken uit de wachtlijst van 50 nieuwe aanvragen die er nu is en verder zal toenemen. Probleemstelling Gelet op de verwachte groei ligt het voor de hand dat steeds meer e-rijders bij de gemeente komen met een verzoek voor een laadvoorziening in de openbare ruimte. De benodigde transitie naar een duurzaam en dekkend laadnetwerk voor elektrisch vervoer is alleen realiseerbaar als de markt én de overheid zich hiervoor inspannen. De gemeente heeft het afgelopen jaar het voortouw genomen om de markt voor elektrisch rijden op gang te helpen door openbare oplaadpalen voor bewoners en werknemers in Haarlemmermeer te realiseren. Het voortzetten van de huidige beleidslijn om vraaggestuurd oplaadpalen te realiseren is niet meer toereikend en doelmatig. Voor het realiseren van een toekomstbestendige oplossing is het noodzakelijk om samen met de markt gebiedsgericht toe te kunnen werken naar een dekkend netwerk aan laadinfrastructuur met een mix van private, semipublieke en publieke oplaadpunten en van snel en langzaam laden. Oplossingen De gemeente is voornemens om laadinfrastructuur op gebiedsgerichte wijze te laten uitrollen op locaties waar er het meest behoefte aan is. Wij willen voorzien in een dekkend laadnetwerk, niet alleen op woon-werk locaties, maar ook op (zicht)locaties bij grote openbare parkeerterreinen (winkelcentra, station en dergelijke) voor elektrische rijders die veel in de gemeente rijden. Concreet betekent de gebiedsgerichte aanpak dat wij gaan onderzoeken waar en met welke laadoplossing de laadcapaciteit uitgebreid dient te worden. GIS prognose laadinfrastructuur en elektrisch vervoer We zijn er van overtuigd dat de realisatie van laadvoorzieningen in de openbare ruimte alleen succesvol kan zijn als er voldoende zicht is op de (toekomstige) vraag. Waar in onze gemeente kan de grootste vraag naar openbaar laden worden verwacht? Hoeveel elektrische rijders zijn in 2020 aangewezen op openbaar laden? Waar ligt de ruimte om laadpunten of snellaadstations te realiseren? Dat zijn vragen waar wij met geografische prognoses antwoord op geven. Deze prognose, gebaseerd op geografische informatie (GIS) en input van bewoners, zullen wij omzetten naar een concrete aanpak en beleidsmatige verankering. In het derde kwartaal van dit jaar willen we daarvoor (als aanvulling op de prognose) een Laadpalenplan vaststellen. In dit Laadpalenplan maken we onze gebiedsgerichte aanpak en samenwerking met de markt concreet door het in een toekomstvisie en een stappenplan te verwoorden. Ook schetsen we daarin autonome ontwikkelingen en de bredere beleidscontext. Hierdoor komen we tot een volwaardig document dat samen met deze nota gebruikt zal worden als beleidskader.

3 onderwerp Volgvel 3 Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's Uitbreiding laadcapaciteit voor elektrische rijders in Haarlemmermeer Naast het bovenstaande is zoals aangegeven de kennis (over de behoefte en parkeerdruk) van bewoners belangrijke input. Om dit te inventariseren vraagt de gemeente ook aan elektrische rijders om zich te melden en locaties door te geven. De gemeente zal voor e- rijders de mogelijkheden voor uitbreiding van de huidige laadinfrastructuur onderzoeken als: 1. de e-rijder een kentekenbewijs of leasecontract van een elektrische auto heeft (geheel of gedeeltelijk door een elektrische motor aangedreven), of nog geen kentekenbewijs of leasecontract heeft maar verwacht dit binnen drie maanden te krijgen (aan te tonen met een koopovereenkomst, verklaring leasemaatschappij); 2. de e-rijder is ingeschreven als inwoner van Haarlemmermeer of minimaal 28 uur in de week in Haarlemmermeer werkt (aan te tonen met een arbeidsovereenkomst) of een in Haarlemmermeer gevestigde onderneming of organisatie vertegenwoordigt; 3. er geen ruimte is voor plaatsing en opladen van het elektrische voertuig op eigen terrein (inclusief bij het wooncomplex horende parkeergarages of parkeerkelders). De gemeente probeert de oplaadpalen zo te plaatsen dat ze goed gebruikt zullen worden. Hierbij wordt onder meer rekening gehouden met de locaties waar elektrische rijders wonen of werken, maar ook met de toegankelijkheid van het oplaadpunt. De openbare oplaadpalen worden niet gekoppeld aan een individuele gebruiker, ledereen met een elektrische auto kan de oplaadpalen gebruiken. Een belangrijk element in de gewenste (gemeentelijke) laadinfrastructuur is de juiste mix tussen private, semipublieke en publiek toegankelijke oplaadpunten en tussen bijvoorbeeld snel en langzaam laden. Als één van de eerste gemeenten willen we daarom enkele snellaadstations laten bouwen. Per dag kunnen dan zo'n 150 elektrische auto's van een laadstation gebruik maken. De gemeente onderzoekt de mogelijkheden om snellaadstations in Haarlemmermeer in de loop van 2016 te realiseren en in gebruik te nemen. Kansrijke locaties voor snellaadstations zijn wegen met hoge verkeersintensiteiten en locaties met een hoge bezoekersfrequentie. Een belangrijke randvoorwaarde is de kwaliteit van het elektriciteitsnetwerk (netspanning, dikte bekabeling) ter plaatse en de afstand tot het snellaadstation. Uitgangspunt bij de uiteindelijke afweging om laadlocaties te bepalen is dit weloverwogen en met een goed beheer van de openbare ruimte te doen. In lijn met de uitgangspunten van het strategisch autoparkeerbeleid Haarlemmermeer hanteren wij de volgende afwegingscriteria: gebiedsinformatie over zowel bestaande en nieuw te ontwikkelen locaties (bijvoorbeeld input van dorps- en wijkraden, parkeerdruk, de doorgang van verkeer, geplande reconstructies, et cetera); de geldende parkeernormen (bijvoorbeeld via verkeersbesluit, politie, et cetera); inpassingsmogelijkheden van kansrijke laadtechnieken (bijvoorbeeld snellaadstations of aansluiting op een meet- en regelsysteem, zoals een Smart Grid waarin vraag en aanbod van energiebronnen op elkaar worden afgestemd). Samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam Voor de toekomstige situatie blijven wij samenwerken in regionaal verband met MRA- Elektrisch om kennis en kosten te delen. Zo zullen wij door gezamenlijke financiering van het Rijk, de provincie Noord-Holland, Stadsregio Amsterdam en de regiopartners (gemeenten) dit jaar samen met MRA-Elektrisch via aanbesteding een raamcontract afsluiten met een marktpartij, waaruit wij naar eigen behoefte (ongeveer 45 tot 50) oplaadpalen kunnen afnemen. In het bijbehorende programma van eisen worden criteria opgenomen voor

4 onderwerp Volgvel 4 Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's innovaties, zoals het gebruik van lokale duurzame energieopwekking en koppeling aan Smart Grids. Gevolgen nieuw beleid Tot aan de publicatie van het nieuwe beleid kunnen elektrische rijders nog een aanvraag indienen conform het vorige beleid. Momenteel zijn er ongeveer 50 elektrische rijders die op een wachtlijst staan. De lijn is dat individueel bedienen van aanvragers na publicatie van dit besluit wordt beëindigd. Er wordt onderzocht of er voor de aanvragers op de wachtlijst in de nabijheid (300 meter loopafstand) een laadvoorziening is waar gebruik van kan worden gemaakt. Voor de naar schatting ongeveer 15 tot 20 overblijvende aanvragen zal worden voorzien in een nieuwe oplaadpaal conform de voorwaarden uit het vorige beleid en de aanbesteding met MRA-Elektrisch. Middelen De uitgaven voor de uitvoering van deze nota (inclusief de overgangsregeling naar nieuw beleid) worden geraamd op ,- Dit bedrag is als volgt gespecificeerd: voor de verwerving van 45 tot 50 oplaadpalen ten behoeve van zowel de aanvragers op de wachtlijst als voor de nieuwe gebiedsgericht bepaalde locaties is er sprake van gezamenlijke financiering van het Rijk, de provincie Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam. Door aansluiting bij de landelijke Green Deal voor laadinfrastructuur blijft onze gemeentelijke bijdrage beperkt tot 1.000,- per oplaadpaal; De reguliere apparaatskosten (interne kosten) inzake het afhandelen van de aanvragers op de wachtlijst, het inzichtelijk maken van het behoeftepatroon van de e-rijder, de gebiedsgerichte locatiebepaling, het opstellen van het verkeersbesluit, kosten inrichting openbare ruimte, controle op de uitgevoerde werkzaamheden in de openbare ruimte en communicatiekosten. De interne kosten zijn gemiddeld ongeveer per oplaadpaal. De reguliere apparaatskosten ( ,-) worden gedekt uit het programma Haarlemmermeer Duurzaam wat valt onder beleidsdoel 'Haarlemmermeer realiseert ruimtelijke projecten die bijdragen aan het maatschappelijk doel' van het programma 'Ruimtelijke ontwikkelingen', product 720 Milieubeleid. De verwervingskosten van de oplaadpalen uit de aanbesteding met MRA-Elektrisch ( ,-) zullen wij dekken uit de resterende gelden van de subsidiegelden uit de "subsidie lokale maatregelen luchtkwaliteit 2008" van de Regionale Samenwerkingsagenda Luchtkwaliteit (provincie Noord-Holland). De kosten ten behoeve van het plaatsen en beheren van de oplaadpalen liggen gedurende de exploitatietermijn van zeven jaar bij de beheerder (exploitant) die op grond van de aanbesteding een overeenkomst zal afsluiten met MRA-Elektrisch. De inkoop-btw die drukt op de kosten, die de gemeente maakt voor de aanschaf en onderhoud van de aangeschafte oplaadpalen, vormt voor de gemeente geen kostenpost. Gemeente Haarlemmermeer treedt in deze niet in haar hoedanigheid als btw-ondernemer op. Deze inkoop-btw kan derhalve via het Btw-compensatiefonds door de gemeente gecompenseerd worden. Voor de uitvoering van de geplande fietsenstalling aan het Burgermeester van Stamplein in Hoofddorp was reeds ,- beschikbaar gesteld via de hierboven genoemde "subsidie Lokale maatregelen luchtkwaliteit" (kenmerk 2015/ ). Nu de realisatie van de fietsenstalling geen doorgang zal vinden, zijn momenteel wij in overleg met de provincie

5 Onderwerp Volgvel 5 Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's Noord-Holland voor het zoeken naar een andere besteding van dit bedrag. Concreet willen wij een deel van de resterende subsidiegelden inzetten voor het realiseren van snellaadstations als aanvulling op onze huidige laadinfrastructuur in Haarlemmermeer. Indien uit onderzoek de haalbaarheid van een of meer snellaadstations wordt aangetoond zullen wij daarover een aanvullend collegebesluit nemen. Juridische aspecten Het economisch eigendom van de oplaadpalen ligt gedurende een exploitatietermijn van zeven jaar bij de beheerder (exploitant) die op de grond van de aanbesteding een overeenkomst zal afsluiten met MRA-Elektrisch, inzake de plaatsing, het beheer en de exploitatie. Deze partij zal tevens een verzekering afsluiten waardoor de gemeente niet aansprakelijk is voor schade voortvloeiend uit de aanwezigheid van de oplaadpalen. De gemeente is juridisch eigenaar van de oplaadpalen. Na afloop van de exploitatietermijn heeft de gemeente mogelijkheid om het contract met de beheerder met drie jaar te verlengen. Voor het uiteindelijk plaatsen van oplaadpalen is het nemen van een verkeersbesluit op grond van de Wegenverkeerwet noodzakelijk om er voor te zorgen dat de parkeerplaats bij een laadvoorziening enkel te gebruiken is voor het opladen van elektrische auto's. Vanuit veiligheid maar ook vanuit het oogpunt van de kwaliteit van de openbare ruimte is het niet wenselijk dat er kabels en andere leidingen door particulieren over de openbare weg worden gelegd om een elektrische auto te laden. Op grond van de huidige Algemene Plaatselijke Verordening (2:19) is het verboden om een elektriciteitssnoer/kabel voor het opladen van een elektrische auto op of naast de openbare weg te leggen. Een tijdelijke uitzondering hebben wij met de Algemene Plaatselijke Verordening Haarlemmermeer 2014 vastgesteld (kenmerk 2014/000271) voor elektrische rijders die op een wachtlijst staan voor een openbare oplaadpaal en tevens geen openbare laadvoorziening tot hun beschikking hebben binnen 300 meter loopafstand van de woning of het werkadres. Duurzaamheidseffecten Elektrisch vervoer draagt bij aan de gemeentelijke doelstellingen voor energie en luchtkwaliteit. Omdat we de helft van de olie verbranden in het verkeer, is het elektrificeren van vervoer een belangrijke component van onze energietransitie. Elektrische voertuigen verminderen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Een elektrisch voertuig is bovendien vergeleken met een voertuig met interne verbrandingsmotor goed voor de luchtkwaliteit van de gemeente. Tenslotte kan elektrisch rijden financieel aantrekkelijk zijn voor bedrijven die zich in onze gemeente met duurzaamheid willen profileren. Evaluatie Omdat de ontwikkelingen op het gebied van publiek laden en elektrisch rijden snel gaan, zal het beleid jaarlijks worden geëvalueerd. Om deze reden is het beleid voor elektrische auto's niet direct opgenomen in het strategisch autoparkeerbeleid. Zodra er technologische of beleidsmatige ontwikkelingen zijn die passen in onze energietransitie, wordt indien noodzakelijk het beleid aangepast en opnieuw door ons vastgesteld. Op deze manier kunnen we flexibel inspelen op veranderingen. Participatie en communicatie Om te inventariseren waar de laadcapaciteit het beste uitgebreid kan worden, vraagt de gemeente via de gemeentelijke website aan elektrische rijders om zich te melden. Op basis van de doorgegeven locaties en de geografische analyses over het aantal (toekomstige)

6 onderwerp Randvoorwaarden voor laadinfrastructuur elektrische auto's Volgvel 6 elektrische rijders bepaalt de gemeente hoe en waar de laadcapaciteit het beste uitgebreid kan worden. Voor iedere oplaadpaal en daarbij behorend oplaadvak stellen wij een verkeersbesluit vast. Deze worden regulier gepubliceerd in de Staatscourant en valt onder de reguliere bezwaarprocedure. Externe publicatie van dit beleid vindt op de gebruikelijke wijze plaats in de InforMeer, onze website en Twitter. Besluit Op grond van het voorgaande hebben wij besloten om: 1. voor de transitie naar een dekkend laadnetwerk te kiezen voor een gebiedsgerichte aanpak in samenwerking met MRA-Elektrisch (en de markt) en hier verder uitvoering aan te geven door een Laadpalenplan op te stellen; 2. in te stemmen met de besteding van ,- van de subsidie lokale maatregelen luchtkwaliteit 2008 voor de verwerving van 45 tot 50 oplaadpalen; 3. de reguliere apparaatskosten van ,- voor de uitvoering van deze nota te dekken uit het programma Haarlemmermeer Duurzaam ; 4. het individueel faciliteren van laadvoorzieningen te beëindigen en dit besluit te publiceren; 5. voor aanvragen ingediend voor de beëindiging van onder punt 4 bedoelde beleid een overgangsregeling te hanteren; 6. deze nota ter informatie naar de raad te sturen. Burgemeester en wethouders/van de gemeente Haarlemmermeer, namens dezen, de portefeuillehouders, it JohnVtfèaerStigt ^^1^-drTDerk Reneman