Werken aan actief burgerschap & sociale integratie. Tekst: Daan Fens, Lieke Eijsackers, Cees de Wit en Detje de Kinderen
|
|
- Nora Devos
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Datum Werken aan actief burgerschap & sociale integratie Tekst: Daan Fens, Lieke Eijsackers, Cees de Wit en Detje de Kinderen Stevige mensen worden die ergens voor staan en voor gaan, die hun plek in de samenleving vinden en een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onze maatschappij. Dat is wat we al onze leerlingen gunnen. Maar hoe beïnvloeden we het sociale gedrag van leerlingen op school op een positieve manier? Hoe begeleiden we hen tot de verantwoordelijke mensen? Hoe beïnvloeden we het gedrag van jongeren buiten school? Hebben we daar als school wel greep op? Hoe betrekken we ouders en anderen bij die opdracht? Onze samenleving is de laatste decennia behoorlijk veranderd. Het multi-etnische en internationale karakter van onze samenleving leidde tot verschillende opvattingen over wat waardevol is. De rol van school in de ontwikkeling van waarden en normen is niet langer vanzelfsprekend. Tegelijkertijd twijfelt vrijwel niemand aan het belang ervan. De bevordering van actief burgerschap en sociale integratie op school dé oefenplaats voor de grote maatschappij biedt voor dit alles nieuwe aanknopingspunten. Op deze pagina s zetten we op een rij hoe je volgens KPC Groep die opdracht uitdagend en effectief kunt invullen. Participatie is daarin het sleutelwoord. Waarom? Beter functioneren door te participeren Jongeren ontwikkelen zich in samenspel met hun sociale omgeving, door met anderen mee te leven, mee te doen, mee te denken en mee te beslissen. Dat gaat meestal vanzelf. Door zich te verbinden met groepen in de samenleving leren jongeren om te gaan met de omgeving waarin ze opgroeien. Door te participeren staan ze minder snel aan de zijlijn. Participatie leidt tot sociale integratie. Participatie motiveert Leren participeren hoort bij opgroeien en persoonsvorming. Het bevorderen van participatie hoort daarmee bij opvoeding. Scholen moeten leerlingen veel meer kansen bieden om daadwerkelijk mee te doen, mee te denken en mee te beslissen. Nu lijkt het vaak alsof we jongeren buiten school serieuzer nemen dan op school. Denk maar eens aan alle inbreng van jongeren in het gezin, hun baantjes en aan hun betrokkenheid in allerlei communities op internet. Allemaal plekken waar ze een serieuze rol spelen. Daar spannen ze zich maximaal in, want je bent meer gemotiveerd als je meetelt, echt gehoord en gezien wordt en meer verantwoordelijkheid krijgt.
2 We hebben actieve, constructief kritische en democratische mensen nodig We hebben in onze maatschappij behoefte aan mensen die weten om te gaan met verschillende belangen en opvattingen. Mensen die goed geïnformeerd hun eigen opvattingen ontwikkelen. Mensen met een democratische houding. Mensen die zich breed ontwikkelen en hun talenten ook inzetten in het algemeen belang. Onze economie is gebaat bij optimaal ontwikkeld en flexibel inzetbaar talent. Het onderwijs bereikt alle jongeren en vervult daarom een sleutelrol in de opvoeding tot democratische burgers. Dat veronderstelt wel dat je als school een democratische leef-, leer- en werkgemeenschap bent waarin leerlingen volop ruimte krijgen om te oefenen. Je kunt immers pas volwaardig aan onze democratische maatschappij meedoen als je iets geleerd hebt over democratische processen. Grensoverschrijdend gedrag voorkomen Elk sociaal systeem drijft op verbondenheid. Dat geldt voor scholen, gezinnen en zeker ook voor de samenleving als geheel. Maar allerlei ontwikkelingen in onze samenleving hebben die verbondenheid ook minder vanzelfsprekend gemaakt. Het onderwijs speelde altijd al een cruciale rol in het creëren van een hechte samenleving. Toch kunnen scholen alleen niet alle problemen oplossen. Denk aan overlast in de buurt, asociaal gedrag in het openbaar vervoer, vormen van radicalisering en extremisme. Dat neemt niet weg dat de school hier een rol te vervullen heeft. Meer aandacht voor de brede persoonsvorming, burgerschap en sociale integratie, bieden bij uitstek mogelijkheden jongeren hun weg in onze complexe samenleving te laten vinden en er een actieve bijdrage aan te leveren. Omdat het moet Sinds 2006 is wettelijk bepaald dat scholen een concrete bijdrage moeten leveren aan de bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Sindsdien moet je kunnen aantonen hoe je school mede de basis legt voor de veiligheid en het sociale gezicht van de samenleving. Artikel 17 van de Wet op het Voortgezet Onderwijs: het onderwijs gaat er mede van uit dat leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving; het onderwijs is mede gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie; het onderwijs is er mede gericht op dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdsgenoten. De Inspectie houdt toezicht op de manier waarop je school actief burgerschap en sociale integratie bevordert. Ze bekijkt je visie, of je die visie in praktijk brengt en ook of je het resultaat evalueert. Omdat het deel uitmaakt van de maatschappelijke en pedagogische opdracht van de school De bevordering van actief burgerschap en sociale integratie vergt aandacht voor de hele persoonsvorming van jongeren. Dat vergt meer dan alleen aandacht voor de verwerving van kennis en vaardigheden uit de kerndoelen of de exameneisen. Maar dan moet je wel weten wat je maatschappelijke en pedagogische opdracht is. Bezin je daarom met je school op die opdracht. Wat willen we bij onze leerlingen bereiken? Wat verwacht de samenleving van ons? Waar sta je als school voor en waar ga je voor? En bovendien: waar trekken we grenzen? Een concrete en efficiënte aanpak vereist een duidelijk standpunt. Pagina 2/5
3 Wat is belangrijk? Inspirerende visie op actief burgerschap en sociale integratie De maatschappelijke en pedagogische opdracht van je school krijgt kleur door je visie op de maatschappij, je levensbeschouwelijke grondslag en je pedagogische oriëntatie. Visie en grondslag bepalen de waarden en normen die op je school centraal staan. De pedagogische oriëntatie bepaalt hoe je de ontwikkeling en het leren van de jongeren vormgeeft. Hoe beter je weet wat voor gemeenschap je wilt zijn, hoe beter je school actief burgerschap en sociale integratie vorm kan geven en hoe beter je met je visie ook anderen kunt inspireren. Focus op persoonsvorming In de visie van KPC Groep betekent opgroeien ook leren participeren. Juist in een actieve interactie met anderen en je omgeving ontwikkel je je als persoon. Participatie stimuleren hoort daarom ook onlosmakelijk bij opvoeding en begeleiding van jongeren. En opvoeders en medeopvoeders dienen daarbij oog te hebben voor heel de persoon en diens persoonsvorming. Daadwerkelijke participatie staat echter op de meeste scholen nog in de kinderschoenen en wringt voor jongeren met de vrijheid en de mogelijkheden tot participatie daarbuiten. Weinig scholen erkennen dat er meer komt kijken bij de persoonsvorming van hun leerlingen en stimuleren van meet af hun zelfstandigheid, hun verantwoordelijkheidsgevoel of hun morele oordeelsvorming. Een echte participatiecultuur Participatie is niet iets wat erbij komt. De participatie van jongeren gedijt het beste in een cultuur waarin betrokkenheid en participatie van alle leden van de schoolgemeenschap vanzelfsprekend zijn: medewerkers, leerlingen en ouders. Uiteraard binnen de grenzen die de school daarvoor vanuit haar eigen (eind)verantwoordelijkheid vastlegt. Verbinding van school, gezins- en jongerencultuur Jongeren groeien op in soms heel verschillende leefwerelden. Hoe helpen we hen te begrijpen dat die verschillen horen bij een veelkleurige samenleving als de onze? Hoe leren we ze er goed mee om te gaan en een eigen positie te kiezen? Wie jongeren goed wil begeleiden moet op de hoogte zijn van de subculturen waarvan ze deel uitmaken. De school is bij uitstek de plaats om de verschillende leefwerelden van jongeren met elkaar te verbinden. Ze kunnen daarbij zelf een rol spelen maar het vraagt ook samenwerking met hun ouders en aanpalende organisaties. Door als partners samen te werken, creëren we betere condities voor de ontwikkeling en het leren van jongeren. Die samenwerking is in deze tijd meer dan ooit nodig. Het Afrikaanse gezegde It takes a whole village to raise a child heeft aan actualiteit nog niets verloren. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt Het is één ding om een inspirerende visie te hebben op wat jongeren in deze tijd aan bagage nodig hebben om optimaal mee te kunnen doen in onze complexe en dynamische samenleving. Het is vaak nog een heel ander ding om daar ook naar te handelen in de schoolpraktijk. Tussen visie en praktijk zal soms een spanning bestaan, maar bij een productieve spanning groeien beide mettertijd naar elkaar. Pagina 3/5
4 Hoe geef je burgerschap goed vorm? Werk aan een zelfbewuste schoolgemeenschap Een zelfbewuste schoolgemeenschap weet heel precies waarvoor ze staat en waarvoor ze gaat. Ze werkt met een inspirerend beleid waar medewerkers, jongeren en hun ouders warm voor lopen. Zo n school focust zich niet meer op incidenten maar pakt zaken structureel op. Het is een gemeenschap die haar pedagogische opdracht niet voor zich uit schuift ten gunste van andere dringende zaken maar aan oplossingen werkt vanuit een sterke visie, een open cultuur en een sterke sociale samenhang. Introduceer nieuwe leerlingen, ouders en medewerkers zorgvuldig Nieuwe leerlingen, medewerkers en ouders introduceer je met zorg in de schoolgemeenschap. Maak ze vertrouwd met je ambitie een democratische gemeenschap te zijn. Laat ook het speelveld zien en de do s en don ts. Steek in op verbondenheid van de hele schoolgemeenschap en ga periodiek na of die verbondenheid ook werkelijkheid is. Laat iedereen daadwerkelijk participeren Leerlingen, ouders en medewerkers brengen ongelofelijk veel talent en mogelijkheden met zich mee. Benut je dat allemaal en krijgen ze daardoor het gevoel dat ze er echt toe doen? Worden ze gezien en gehoord? Doen en denken ze mee? Kan iedereen ook werkelijk mee beslissen? Het is essentieel dat je als school je opvattingen niet oplegt, maar medewerkers, ouders en leerlingen constant uitdaagt mee te denken over die opvattingen en ze op basis daarvan eventueel te herformuleren of aan te passen. Als jongeren werkelijk (mede)verantwoordelijk worden voor hun leer- en ontwikkelingsproces dan pakken ze die ontwikkeling ook serieuzer op. Word oefenplaats voor de echte samenleving In de minimaatschappij van je school kunnen de leerlingen alle waarden, houding, kennis en vaardigheden in praktijk brengen die ook in de grote maatschappij van belang zijn. Je school biedt jongeren de plek al deze zaken te leren en de oefenplaats om ze begeleid toe te passen. Voorbeeldrollen van medewerkers en medeleerlingen zullen stimuleren dat jongeren gewenst gedrag ook buiten de school in praktijk brengen. Verbind binnen- en buitenschools op een slimme manier Jongeren maken buiten de school veel dingen mee die zich goed lenen voor onderwijsthema s: verschillen van mening, een andere kijk op de werkelijkheid, (loyaliteits)conflicten of morele dilemma s. Schep ruimte in het curriculum om met die ervaringen aan de slag te gaan. Jongeren doen ook veel ervaring op in de buitenschoolse leeromgeving waarvan ze deel uitmaken. Denk aan hun vakantie- en weekend baantjes. Ook de maatschappelijke stage biedt bruikbare aanknopingspunten om binnen- en buitenschools leren te verbinden. Bereid de stage op school voor en laat leerlingen er tussentijds en na afloop op reflecteren. Pagina 4/5 De scan Actief burgerschap en sociale integratie: wat doen we al en wat kunnen we nog meer doen? KPC Groep ontwikkelde een scan om een goed beeld te geven van wat je school al doet en nog kan doen om actief burgerschap en sociale integratie een prominente plek in het onderwijs te geven. De scan vloeit voort uit de begeleidingstrajecten die KPC Groep deed met scholen die werk maken van actief burgerschap en sociale integratie. Met onze ervaring helpen we je graag op weg om actief burgerschap en sociale integratie binnen je schoolgemeenschap te bevorderen. Om op die manier de leeromgeving te scheppen waarin leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen tot actieve en constructief kritische democratische burgers.
5 De scan sluit aan bij een poster van een mindmap die duidelijk maakt wat er allemaal komt kijken bij de bevordering van actief burgerschap en sociale integratie. Scan en mindmap bestrijken de thema s die in deze toelichting naar voren kwamen. Eindredactie: Rens Oosthoek Pagina 5/5
Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444
Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het
Nadere informatie' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis
IDENTITEITS- BEWIJS ' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis 2 Onderwijs draait om mensen Als wij in onze onderwijsinstelling iets willen bereiken, dan
Nadere informatieOpenbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit!
Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! zelfbewust eigentijds ambities kritisch ondersteuning open uitdaging ruimdenkend samen ondernemend betrokken oog voor de wereld vrijheid creatief daadkracht
Nadere informatieDe maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming
De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming Jeroen Bron en Minke Bruning, 27 november 2014 27-11-2014 SLO projectgroep burgerschap; Jeroen Bron CPS Onderwijsontwikkeling en advies;
Nadere informatieDe Vreedzame School. Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) toenemende gedragsproblematiek in scholen grensoverschrijdend
Nadere informatie' Zijn wie je bent. Dat is geluk.'
identiteitsbewijs ' Zijn wie je bent. Dat is geluk.' Erasmus 4 Onderwijs draait om mensen Onderwijs draait om mensen. Als we met elkaar in het onderwijs iets willen bereiken, dan draait alles om passie,
Nadere informatieStrategienota Ruimte, Relatie & Rekenschap
Strategienota 2019-2022 Ruimte, Relatie & Rekenschap 2 Strategienota Landstede Groep 2019-2022 Inhoudsopgave Inleiding 4 Hoofdstuk 1 Missie & waarden 6 1.1 Missie 6 1.2 Waarden 6 We willen ontwikkelen
Nadere informatiePiter Jelles Strategisch Perspectief
Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03
Nadere informatieBurgerschap in de buurtalen. Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018
Burgerschap in de buurtalen Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018 Voorstellen Annette van der Laan (a.vanderlaan@slo.nl) Leerplanontwikkelaar SLO primair/speciaal onderwijs en
Nadere informatieVisie op burgerschap en sociale integratie
Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over
Nadere informatieObs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie
Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een
Nadere informatieOnderwijskundige Visie
Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,
Nadere informatieDe Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap Congres Leve het jonge kind! 2011 Deelsessie Democraatjes in de dop? Mirjam van der Ven, Eduniek Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame
Nadere informatieBurgerschap op het Overbos
Burgerschap op het Overbos Inleiding In de multiculturele samenleving waarin we op dit moment leven, is actief burgerschap steeds belangrijker geworden. Kennis hebben over en respect hebben voor andere
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieSchoolveiligheidsplan Versie 1.0
Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 1. Inleiding In dit schoolveiligheidsplan wordt aan de hand van de visie van Educatis op het gebied van sociale veiligheid gestalte gegeven aan het veiligheidsbeleid op
Nadere informatieIn gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst
In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.
Nadere informatieidentiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord
1 identiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord identiteitsbewijs onderwijsgroep noord I Zijn wie je bent. Dat is geluk. I Erasmus 2 Onderwijs draait om mensen Als we met elkaar in het onderwijs
Nadere informatieWendbaar en waarde(n)vol onderwijs!
Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn
Nadere informatieAnnette Koops: Een dialoog in de klas
Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een
Nadere informatieSTRATEGISCH PLAN 20152020. Excellent onderwijs voor een innovatieve regio
STRATEGISCH PLAN 20152020 Excellent onderwijs voor een innovatieve regio introductie Met meer dan 10.000 studenten en ruim 800 medewerkers zijn we het grootste opleidingencentrum voor beroepsonderwijs
Nadere informatieKoersplan. Geloof in de toekomst
Koersplan Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De stichting hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.
Nadere informatieVisie Missie. De missie van onze stichting is de volgende: wie je morgen bent creëer je vandaag met de som van gisteren
Visie Missie De Jan Ligthartscholen van de Jan Ligthartgroep Tilburg hebben een duidelijk doel voor ogen: het onderwijs dusdanig inrichten dat het de basis vormt van het levenslang leren dat een mens doet.
Nadere informatieIdentiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)
Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn
Nadere informatieDe Vreedzame School. Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) toenemende gedragsproblematiek in scholen grensoverschrijdend
Nadere informatieJaarcongres: De kracht van het sociale wijkteam. Samenwerken in de Vreedzame Wijk..
Jaarcongres: De kracht van het sociale wijkteam Samenwerken in de Vreedzame Wijk.. Zorg voor Jeugd De Utrechtse visie De drie sporen van het Utrechtse model van de Zorg voor Jeugd: 1. Gewoon Opvoeden,
Nadere informatieonderwijsgroep noord identiteitsbewijs
onderwijsgroep noord identiteitsbewijs 'Zijn wie je bent. Dat is geluk.' Erasmus 4 Onderwijs draait om mensen Als we met elkaar in het onderwijs iets willen bereiken, dan draait alles om passie, energie
Nadere informatieACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE
Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen
Nadere informatie2013-2017. Huiswerkbeleid
01-017 Huiswerkbeleid Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep Visie op onderwijs Basisvisie Leerinhouden/Activiteiten De voor- en nadelen van het geven van huiswerk Voordelen Nadelen Richtlijnen voor het
Nadere informatieHet pedagogische raamwerk in een notendop
Het pedagogische raamwerk in een notendop Het pedagogische raamwerk Geeft weer wat we verstaan onder pedagogische kwaliteit en vormt daardoor een eenvormige inspiratiebron voor iedereen die met kinderopvang
Nadere informatiePILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT. Alphons Laudyschool
PILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT Alphons Laudyschool Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 14UA OKE 02 VSO Onderzoeksnummer : 254088 Datum onderzoek : 16-17 december 2013 Datum vaststelling : 20 februari 2014
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieCOMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT
DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid
Nadere informatieRegionaal verslag. Landelijk debat Ons Onderwijs Den Haag, 28 mei 2015
Regionaal verslag Landelijk debat Ons Onderwijs 2032 Den Haag, 28 mei 2015 1. Een korte impressie van de dialoog De debatavond in Den Haag bij het HCO is bezocht door circa 35 deelnemers. Van de aanwezige
Nadere informatieHoofdlijn advies. Wat vind jij? Laat het ons weten op: Persoonlijke ontwikkeling. Basiskennis en -vaardigheden. Vakoverstijgend leren
Hoofdlijn advies Taalvaardig Rekenvaardig Digitaal vaardig Sociaal vaardig Persoonlijke ontwikkeling Basisvaardigheden Basiskennis en -vaardigheden Natuur & technologie Mens & maatschappij Taal & cultuur
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik
Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Dit document is bedoeld als verantwoording voor ons aanbod op de Wijde Blik te Kamerik voor actief burgerschap en sociale integratie en welke
Nadere informatieMeerwerf basisschool. De Dijk. www.meerwerf.nl. Sportief en ondernemend
Meerwerf basisschool De Dijk www.meerwerf.nl Sportief en ondernemend GGezond en een goede mentaliteit Op De Dijk vormen gedegen taal- en rekenonderwijs de basis in iedere klas. We maken elke dag tijd vrij
Nadere informatieActief burgerschap. Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl
2013 Actief burgerschap 0 Sint Gerardusschool Splitting 145 7826 ET Emmen Tel: 0591-622465 gerardusschool@skod.nl Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Hoofdstuk 1 : 3 Hoofdstuk 2 : : een doel en een middel
Nadere informatieIDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING
IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING 2 www.dalton.nl 3 DALTON IS AN INFLUENCE, A WAY OF LIFE Helen Huss Parkhurst (January 3, 1887 June 1, 1973) 4 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling betrokkenheid van
Nadere informatieNEDERLANDSE DALTON VERENIGING
IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING www.dalton.nl Bezuidenhoutseweg 251-253 2594 AM Den Haag T. 070-331 52 81 E. bestuursbureau@dalton.nl www.dalton.nl 1 2 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling DALTON
Nadere informatieWij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw.
onderwijs Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. April 2012 2 Stad & Esch bereidt leerlingen optimaal voor op de
Nadere informatieVoldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019. Stichting H 3 O
Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019 Stichting H 3 O 1 Bijzonder Wat is het bijzondere van H 3 O? Waarin onderscheidt H 3 O zich, wat maakt het verschil? En wat wil H 3 O waarmaken?
Nadere informatieDe ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN
M.11i.0419 De ontwikkeling van de Mondriaan methode VISIE OP PROFESSIONALISEREN versie 02 M.11i.0419 Naam notitie/procedure/afspraak Visie op professionaliseren Eigenaar/portefeuillehouder Theo Bekker
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie
Actief burgerschap en sociale integratie Mei 2019 1. Inleiding Per 1 februari 2006 is wettelijk vastgelegd dat scholen actief burgerschap en sociale integratie moeten bevorderen. Burgerschap moet herkenbaar
Nadere informatieAgenda. Spoorboekje. Binnenkomer. Vreedzame School op kindniveau. Vreedzame School op ouderniveau. Vreedzame school op wijkniveau
Kanaleneiland 1 Agenda Spoorboekje. Binnenkomer. Vreedzame School op kindniveau. Vreedzame School op ouderniveau. Vreedzame school op wijkniveau 2 Lotje Stremmelaar Cynthia van Lieshout Ed van der Hooft
Nadere informatieKoersplan - Geloof in de toekomst
Koersplan - Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De s8ch8ng hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.
Nadere informatiePresentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel
Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk
Nadere informatiePROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieobs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl
obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieInhoud. 9 aanraders. Meer weten? 97 Reeds verschenen 99. TIB Tool_nr.12.indd 3 09-07-15 09:30
Inhoud 9 aanraders 1. Een kader voor voicing 04 2. Voicing: oog voor dialoog 12 3. Voicing in leren en presenteren 26 4. Voicing en participeren 40 5. Voicing en creëren 50 6. Voicing en je innerlijke
Nadere informatieKadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015
Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en
Nadere informatieSmartphone of tablet? Open de browser en ga naar:
Smartphone of tablet? Open de browser en ga naar: http://etc.ch/vkrr Toetsen van de Toekomst Saskia Wools manager prototyping, Cito Agenda Onderwijs 2032 Hoger Onderwijs in 2032 Q&A Smartphone of tablet?
Nadere informatieActief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014
Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014 In de samenleving ontstaan nieuwe opvattingen over de manier waarop individuele burgers in de maatschappij behoren te staan: meer betrokken, meer gericht op het
Nadere informatieBurgerschapsvorming LVGS
Burgerschapsvorming LVGS Jacomijn van der Kooij Hoop 2 Een brede blik op burgerschap Mini-college Burgerschapsvorming en goed onderwijs Sinds 2006 verplicht: Wet actief burgerschap en sociale integratie.
Nadere informatieWerkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs
Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,
Nadere informatieStrategisch Visie Stichting voor Christelijk Praktijkonderwijs voor Hardenberg & omgeving 2015-2018
Strategisch Visie Stichting voor Christelijk Praktijkonderwijs voor Hardenberg & omgeving 2015-2018 Ontwikkeling van Talent door ontwikkeling van eigen Kracht Hardenberg, 27 januari 2015 1 Inleiding Nadat
Nadere informatieDe Vreedzame School. Voor peuters en kleuters 20 november 2012 Mirjam van der Ven CED-groep Eduniek. De Vreedzame School: democratie moet je leren
De Vreedzame School Voor peuters en kleuters 20 november 2012 Mirjam van der Ven CED-groep Eduniek Wat is er aan de hand met onze jeugd? Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) Toenemende
Nadere informatieIdentiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter
Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieMaatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Nadere informatieSKPO Profielschets Lid College van Bestuur
SKPO Profielschets Lid College van Bestuur 1 Missie, visie SKPO De SKPO verzorgt goed primair onderwijs waarbij het kind centraal staat. Wij ondersteunen kinderen om een stap te zetten richting zelfstandigheid,
Nadere informatieIDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING
IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING 1 1 www.dalton.nl 2 21/01/2018 19:29 3 3 DALTON IS AN INFLUENCE, A WAY OF LIFE Helen Parkhurst (8 maart 1886-1 juni 1973) 4 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling betrokkenheid
Nadere informatieOntdek jezelf, ontdek je toekomst - Schoolplan
Vastgesteld in het schoolleidersoverleg d.d. 19 september 2016 Vastgesteld door de MR d.d. 3 oktober 2016 Vastgesteld door het bestuur van Stichting Achterhoek VO d.d. 1 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Ontdek
Nadere informatieDE KRACHT VAN HET COLLECTIEF ONDERWIJS VAN MORGEN
Op weg naar 2020 Dit is het verhaal van de NUOVO scholengroep. Verantwoordelijk voor voortgezet onderwijs aan ruim 5.000 leerlingen in de stad Utrecht. Tien openbare scholen bieden samen een breed aanbod:
Nadere informatieQuickscan voor personeel
Quickscan 2018-2019 voor personeel Uitslagen Quick Scan SBO De Vlieger Inleiding In dit rapport worden de resultaten beschreven van de Quickscan 2018-2019 voor personeel van SBO De Vlieger. De gebruikte
Nadere informatieSamen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE
Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE Geboeid kijk je de wereld in om je te blijven verwonderen. Of je nu oud of jong bent, die verwondering moet je vasthouden. 2 SWK-Kinderopvang SWKGroep Kinderopvang
Nadere informatieSamen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE
Samen de Wereld Kleuren PEDAGOGISCHE VISIE SWKGroep Geboeid kijk je de wereld in om je te blijven verwonderen. Of je nu oud of jong bent, die verwondering moet je vasthouden. Stichting SWKGroep staat voor
Nadere informatieNieuwsgierigheid is de basis van alle leren. 5 werelden.
Nieuwsgierigheid is de basis van alle leren. 5 werelden. AGORA is dé plaats voor Roermond en omstreken waar de ontwikkeling van kinderen tussen 12 en 18 jaar volop kansen en ruimte krijgt. Op een natuurlijke
Nadere informatieHieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren).
Waarom kiezen voor onze school? Het is geen gemakkelijke opgave, een goede basisschool te kiezen voor uw kind(eren). De basisschool vervult immers een belangrijke rol in de opvoeding en ontwikkeling van
Nadere informatieChild Friendly Cities...1. Gemeente Huizen...2. Gemeente Gilze en Rijen...2. Gemeente Hoogeveen...2. Gemeente Den Haag...3
Voorbeelden van Child Friendly Cities Bent u benieuwd wat gemeenten doen om kindvriendelijker te zijn? Lees de voorbeelden van de gemeenten Huizen, Hoogeveen, Gilze en Rijen, Den Haag, Capelle aan den
Nadere informatieVisie en missie. Voorwoord. De Wingerd, samen groeien
Samen groeien door Visie en missie De Wingerd, samen groeien Vanuit de christelijke identiteit ontmoeten we elkaar, luisteren we naar elkaar, inspireren we elkaar, zijn we nieuwsgierig en gaan we de dialoog
Nadere informatieOuderavond De Vreedzame School
Ouderavond De Vreedzame School www.onderwijsmaakjesamen.nl 1 www.onderwijsmaakjesamen.nl 2 Agenda Binnenkomer De vreedzame school Voorbeelden uit blokken Zelf ervaren in de klas Afsluiter www.onderwijsmaakjesamen.nl
Nadere informatieSAMEN SCHOLEN in Ter Aar
SAMEN SCHOLEN in Ter Aar op weg naar het Integraal Kind Centrum - KOERSNOTITIE Versie 20 juni 2017 Invoegen en verbinden De drie basisscholen in Ter Aar zijn sinds schooljaar 2015/2016 op zoek gegaan naar
Nadere informatieKwaliteit troef. Kennismaking. Reflecteren 31/10/2018. Spelenderwijs kennismaken met het Pedagogisch Raamwerk voor baby s en peuters
Kwaliteit troef Spelenderwijs kennismaken met het Pedagogisch Raamwerk voor baby s en peuters Het pedagogisch raamwerk Annelies Roelandt Kwaliteit troef Kennismaking Reflecteren Nulmeting Hoe zit het met
Nadere informatieVisiedocument bestuurlijke samenwerking & IKC vorming
Visiedocument bestuurlijke samenwerking & IKC vorming SAMEN LEREN, ONTWIKKELEN, WERKEN, LEVEN EN OPVOEDEN 22-10- 2018 REGIO LANGEDIJK & HEERHUGOWAARD Motto: IkKanNu Inhoudsopgave Samenvatting:... 1 Inleiding...
Nadere informatieIn welke mate kunt u zich vinden in het benoemen van vrijheid, gelijkheid/gelijkwaardigheid en solidariteit als basiswaarden voor
Ontwikkelteam Burgerschap Ronde Derde ronde () REFERENTIE BU000880 Naam Coen Gelinck Organisatie Nederlandse Vereniging van Leraren Maatschappijleer (NVLM) E-mailadres coengelinck@nvlm.nl Namens wie geeft
Nadere informatieVerwonderen Ontdekken Onderzoeken
Verwonderen Ontdekken Onderzoeken Op reis naar toekomstvaardige leerlingen! Visiedocument Samenwerkingsschool de Nijewier Tjalleberd Datum: 25 maart 2019 Versie: vastgesteld Inhoudsopgave 1. Inleiding...
Nadere informatie1 Ontwikkeling en leren van kinderen centraal
Het Talent, dat zijn wij! (13 mei 2015) pagina 1 HET TALENT, DAT ZIJN WIJ: KINDEREN, MEDEWERKERS EN OUDERS Het onderwijs op Het Talent is ondenkbaar zonder een goed samenspel tussen kinderen, ouders en
Nadere informatieVan gedragsregulering naar opvoeding
Van gedragsregulering naar opvoeding Over het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag Gebruikelijke benadering van gedragsproblemen: een kindgerichte blik (factoren in het kind) Leidt tot classificatie
Nadere informatieDe Onderwijsraad heeft in deze zes kerndoelen geformuleerd waar het primair onderwijs aan moet voldoen inzake Actief Burgerschap:
Actief Burgerschap Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Actief Burgerschap: een nadere kennismaking 3 3. Actief Burgerschap: een doel en een middel 4 4. Actief Burgerschap: Hoe leren we dit aan? 5 5. Actief
Nadere informatieOnze visie. Onze pijlers
Koersplan 2018 2021 pagina 2 van 6 Dit is het koersplan van Kbs Kievitsloop voor de beleidsperiode 2018-2022. In dit koersplan nemen wij u graag mee in onze visie op onderwijs, hoe we hier vorm en inhoud
Nadere informatieInhoudsopgave Pedagogisch project
Inhoudsopgave ogisch project 1.1.1. Visie... 2 A. Pijlers... 2 B. Algemene doelen en waarden die de school wil realiseren... 2 C. Ligging... 3 1.1.2. Levensbeschouwing... 3 A. Karakter van de school...
Nadere informatieAanbod burgerschap en sociale integratie
Aanbod burgerschap en sociale integratie 1 Kanjertraing Dronenplein 7 2411 HE Bodegraven www.d4w.nl/prinses-beatrixschool 2 Visie Levensbeschouwelijke visie: Wij zijn een open Protestants Christelijke
Nadere informatieVisienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar. Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin
Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin a. Situering Jonge kinderen (0-6 jaar) groeien op in diverse contexten: thuis, eventueel in de kinderopvang, en in de kleuterschool.
Nadere informatieIedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving. Breed Welzijn s-hertogenbosch. Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd
Nieuwe combinaties in een nieuwe tijd Iedereen in s-hertogenbosch doet volwaardig mee in de samenleving Breed Welzijn s-hertogenbosch Juvans Maatschappelijk Werk en Dienst verlening // Welzijn Divers //
Nadere informatieDe school als morele gemeenschap Een programma
De school als morele gemeenschap Een programma Programma 1. De school als morele gemeenschap. 2. Zuil 1: de integere onderwijsinstelling. 3. Zuil 2: de morele leergemeenschap. 4. Zuil 3: morele vorming
Nadere informatieEen burgemeester die Houten positioneert in al zijn kwaliteiten. Profielschets
Een burgemeester die Houten positioneert in al zijn kwaliteiten Profielschets De gemeente Houten, onderdeel van de stadsregio Utrecht, is de laatste decennia volop in ontwikkeling. Van een dorp met 7.000
Nadere informatieProfessionele leeromgeving. Inleiding
Professionele leeromgeving Het onderwijs aan studenten is gebaat bij betrokken en professionele onderwijsteams. Het bieden van professionele ruimte geeft teams de gelegenheid om het onderwijs op een optimale
Nadere informatieUITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS
0 6 UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS Krijgt het kind wat het nodig heeft? leerkracht Koester de nieuwsgierigheid van het kind, geef het kind regie en plan samen de leerdoelen. Koers Best Onderwijs 2016-2020
Nadere informatieOnderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979)
Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979) 30-12-2018 Den Haag Het st.kizilpar heeft in samenwerking met St.dialooghuis
Nadere informatieActief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015
Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities
Nadere informatieInholland. en dichtbij We zijn divers We maken kwaliteit samen Maart 2017 We bek
We durven te leren We handelen persoonlijk en dichtbij We divers We maken kwaliteit samen We bekennen kleur We du ven te leren We handelen persoonlijk en dichtbij We zijn div We maken kwaliteit samen We
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan
Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau) Voor u ligt het pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau). Hierin wordt beschreven
Nadere informatieDeventer zoekt een nieuwe burgemeester
Deventer zoekt een nieuwe 2 Deventer zoekt een nieuwe, een bestuurder die doortastend en met durf eraan bijdraagt dat onze gemeente een volgende stap zet. In het benutten van economische mogelijkheden,
Nadere informatieVisie Leefschool Toverbol
Visie Leefschool Toverbol Als katholieke basisschool willen we mee zorg dragen voor de opvoeding en ontwikkeling van elk kind. We zien onze school als een huis met een tuin waarin we de basis leggen voor
Nadere informatie