Agrofood Strategy Trends 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Agrofood Strategy Trends 2013"

Transcriptie

1 Agrofood Strategy Trends 2013 Een blik op de belangrijkste thema s onder toeleveranciers in de Agrofood Fedecom jaarvergadering, 19 november 2013 Roel van Lanen, Berenschot Agrofood Strategy Trends

2 Even Voorstellen Opgericht in 1938 Ir. B.W. Berenschot Methoden en technieken uit Amerika geïmporteerd 450 werknemers Hoofdkantoor Utrecht Adviesbureau Berenschot Opgericht in 1938 Nederlands met internationale oriëntatie 450 medewerkers (100 in buitenland) Omzet 52 miljoen Gemiddelde leeftijd ongeveer 40 jaar 53% man en 47% vrouw Roel van Lanen Strategie, groei, efficiency Diverse sectoren & Agrofood Strategy Trends

3 Publicaties Agrofood Strategy Trends

4 Opbouw van mijn presentatie Megatrends in agrofood en de impact op het Nederlandse cluster agrofood strategy trends 2013 en dat alles in 45 minuten Agrofood Strategy Trends

5 Er komt veel op ons af Bevolkingsgroei & welvaartsgroei Big data en de cloud Fossiele brandstoffen en water kostbaar Verstedelijking en leegstand vastgoed Overheid meer regulering, minder geld Volatiliteit (financiële) markt Agrofood Strategy Trends

6 1: Meer voedsel nodig In 2050 verwelkomen we de 9 miljardste wereldburger Bij het huidige landbouwareaal én de huidige stand van productiviteit in de wereld hebben we dan drie wereldbollen nodig om ons te voeden Er is grote behoefte aan intensivering én verduurzaming: meer met minder Local for local productie neemt toe Agrofood Strategy Trends

7 2: Consumptiepatronen veranderen snel Agrofood Strategy Trends

8 2: zelfs in Nederland Lokaal - Gezond - Impulsief - Kosten-kosten-kosten - Social media - Consument consumeert - - Globaal - Gemak - Bewust - People-planet-pleasure - Actual social life - Consument creëert Agrofood Strategy Trends

9 3: Steeds meer mensen in steden Agrofood Strategy Trends

10 3: Een logistieke nachtmerrie Agrofood Strategy Trends

11 De kracht van Nederland in agrofood Sterke clustere en ketens Ligging Grote markten Gematigd klimaat Mainports Aardgas Ondernemerschap MKB Internationale focus Hoge eisen Coöperaties Gouden driehoek Overheid Private sector Kennisinstituten Agrofood Strategy Trends

12 Het onderzoek Berenschot Strategy Trends (sinds 2007) Agrofood Strategy Trends

13 De onderwerpen in ons onderzoek Strategie type strategie en strategische issues onderscheidend vermogen uitdagingen bij formuleren en realiseren van strategie Innovatie belang van innovatie investeringen verschillende vormen innovatie Toekomstverwachtingen en trends groei of krimp omzet, winst en formatie belang van trends intentie om in trends te investeren Agrofood Strategy Trends

14 Samenstelling van de respons 292 respondenten Online enquête Vergelijking met vorig jaar Vergelijking met Nederlandse bedrijfsleven Agrofood Strategy Trends

15 Toeleveranciers uitgelicht In deze presentatie: vooruitblik op resultaten onder toeleveranciers aan de agrofood. In de publicatie is hier beperkt aandacht aan besteed en lag de nadruk op de primaire sector en food Agrofood Strategy Trends

16 Wat gebeurt er om ons heen? Agrofood Strategy Trends

17 Hoe onderscheiden we onszelf? Agrofood Strategy Trends

18 Hoe zit onze innovatie in elkaar? Agrofood Strategy Trends

19 En wat brengt dat alles ons? Agrofood Strategy Trends

20 Wat vindt de rest van Nederland? Strategische issues in het algemene Strategy Trends onderzoek 2013 van Berenschot Agrofood Strategy Trends

21 Kom in actie! Agrofood Strategy Trends

22 Berenschot strategische dialoog Agrofood Strategy Trends

23 What s in a trend? Consument Lokaal en lekker eten Consumptiepatroon Online verkopen Groei van huismerken Social media Biologisch en natuurlijk Keurmerken Duurzaamheid Biobased economy Duurzaam i.p.v. biologisch Carbon footprint productie Geothermie Sustainable packaging Groene genetica Energieneutrale keten Cradle2cradle Dierenwelzijn Duurzaam inkopen Voedselzekerheid Gezondheid Reductie zout, vet en suiker Functional foods Allergievrij, etikettering Natuurlijke ingrediënten Eiwit uit planten Technologie Nano/microtechnologie 3d Food Printing Conserveringstechnologie Groene chemie, biotechnologie Precisielandbouw Zee(land)bouw Nieuwe gewassen Augmented reality Het Nieuwe Telen Automatisering Mobiele informatietechnologie Operational excellence Voedselveiligheid Antibioticagebruik Dreiging pandemie Certificering en eisen Veranderend toezicht Keteninnovatie omwille van Wet- en regelgeving Europese wetgeving Intellectual property rights Afschaffen melkquotering Mesthandel / nieuw mestbeleid Emissierechten in de landbouw Toename megastallen Liberalisering, WTO Ontpoldering Voedselveiligheid Gezondheidsclaims Keten Agrofood Strategy Trends 2013 Stadslandbouw Verticale en horizontale samenwerking Multifunctionele keten Energieneutrale keten Opkomende economieën Groei ruil-maatschappij Macro-economische trends Opkomende economieën Base of the Pyramid Vergrijzijg en ontgroening Grondstoffen schaarste Consumptiepatroon Westerse landen Consumptiepatroon Rest van de wereld 23

24 What s in a trend? Agrofood Strategy Trends

25 Consument Biologisch en natuurlijk Online verkopen Keurmerken Agrofood Strategy Trends

26 Gezondheid Eiwitten Functional food Natuurlijke ingrediënten farmaceutica Agrofood Strategy Trends

27 Voedselveiligheid Antibioticagebruik Certificering Keten-veiligheid (preferred suppliers) Agrofood Strategy Trends

28 Duurzaamheid Groene genetica Biobased Economy Duurzaam ipv biologisch Agrofood Strategy Trends

29 Technologie Zee(land)bouw Operational excellence Precisielandbouw Mobiele technologie 3D-food printing Agrofood Strategy Trends

30 Wet- en regelgeving Intellectual property Regelgeving inz. voedselveiligheid Grotere invloed Europa Agrofood Strategy Trends

31 Ketentrends Energieneutrale keten Vergroten ketensamenwerking Opkomende markten Agrofood Strategy Trends

32 Macro-trends Veranderend consumptiepatroon Westen Grondstofschaarste / prijsfluctuaties Opkomst BRIC Agrofood Strategy Trends

33 Wat vindt de primaire sector? Hot Spots Niches Sleeping beauty Hoog belang, hoge intentie Laag belang, hoge intentie Hoog belang, lage intentie Keurmerken Lokaal en lekker eten Functional foods Antibioticagebruik Certificering Veiligheid en kwaliteit Dierenwelzijn Duurzame productie Automatisering Regelgeving Online shoppen Social media Voedselveiligheid Natuurlijke ingrediënten Geothermie Minder waterverbruik Cradle2cradle Augmented reality Stadslandbouw Veranderend eetpatroon Samenstelling voeding Precisielandbouw Emissierechten Samenwerking Multifunctionele landbouw Agrofood Strategy Trends

34 Wat vindt de foodindustrie? Hot Spots Niches Sleeping beauty Hoog belang, hoge intentie Laag belang, hoge intentie Hoog belang, lage intentie Certificering Veiligheid en kwaliteit Horizontale en verticale samenwerking Natuurlijke ingrediënten Veranderend consumptiepatroon Vergrijzing en ontgroening Duurzaam inkopen Automatisering en OpEx Online shoppen Eiwit uit plantaardige grondstoffen Biobased economy Energieneutrale keten Sustainable packaging 3D food printing Mobiele technologie Intellectuele rechten Biologisch en natuurlijk Huismerken Keurmerken Zout, vet en suiker Carbon footprint Watergebruik Conserveringstechniek Grondstoffen schaarste Agrofood Strategy Trends

35 En nu? Agrofood Strategy Trends

36 Meer weten? Kom naar onze stand Flyers, boeken en ander materiaal Ook als download: Berenschot Agrofood Strategy Trends 2013 Neem NU deel aan Agri & Food Trends / agrofood Agrofood Strategy Trends

37 Tot slot Stelling(en) 1. De wereld verandert zo snel, strategieën bedenken is zinloos want meteen al weer achterhaald 2. Nederland kan allang niet meer concurreren met het buitenland, ook niet in onze sector 3. De meest succesvolle bedrijven zijn de meest innovatieve bedrijven 4. 3D-printen gaat mijn business volledig veranderen Agrofood Strategy Trends

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food Disruptie in de Voedselketen Rabobank Banking for Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food Rabobank Foodzone @MWMRol 2 De noodzaak voor innovatie: Disruption Ahead! 3 Disruptie: wat vind

Nadere informatie

Presentatie netwerkbijeenkomst Nebafa 2013

Presentatie netwerkbijeenkomst Nebafa 2013 Presentatie netwerkbijeenkomst Nebafa 2013 Korte profielschets Familiebedrijf sinds 1846, 180 aandeelhouders Verkoop van merkenpositie aan Dr Oekter in 2000 Actief in vermarkting van flour based technology

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

Lindy van der Veen Roel van Lanen Edwin Lambregts Wieke Ambrosius. Spring er uit!

Lindy van der Veen Roel van Lanen Edwin Lambregts Wieke Ambrosius. Spring er uit! 1938 75 2013 Lindy van der Veen Roel van Lanen Edwin Lambregts Wieke Ambrosius Agrofood Strategy Trends 2013 Spring er uit! Agrofood Strategy Trends 2013 Spring er uit! Lindy van der Veen Roel van Lanen

Nadere informatie

Food Tech Brainport...

Food Tech Brainport... Metropoolregio Eindhoven- Regionaal Platform Heeze, 12 april 2017 Food Tech Brainport... Food Tech Brainport is een internationaal expertisecluster voor technologie, product- en marktinnovaties. Het centrum

Nadere informatie

Metaal- en foodindustrie naar 2020

Metaal- en foodindustrie naar 2020 Metaal- en foodindustrie naar 2020 Lunch & learn, 24 september 2014 Rabobank LVC en Maasduinen Henri Cocu, Sectormanager Industrie Hans van Haaren Sectormanager Food Sectormanagement als inspiratie Hans

Nadere informatie

Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst. René Wijffels

Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst. René Wijffels Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst René Wijffels Inhoud Wat is Biobased Economy? De bio-economy in de VS Behoefte aan professionals in bio-based economy Een groene generatie met energie

Nadere informatie

Verpakking en voedselverspilling

Verpakking en voedselverspilling Verpakking en voedselverspilling Presentatie NVVL Hester Klein Lankhorst, directeur In deze presentatie Een korte introductie: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Welke kennis vraagt optimaliseren

Nadere informatie

Lindy van der Veen Roel van Lanen Edwin Lambregts Wieke Ambrosius. Spring er uit!

Lindy van der Veen Roel van Lanen Edwin Lambregts Wieke Ambrosius. Spring er uit! 1938 75 2013 Lindy van der Veen Roel van Lanen Edwin Lambregts Wieke Ambrosius Agrofood Strategy Trends 2013 Spring er uit! Agrofood Strategy Trends 2013 Spring er uit! Lindy van der Veen Roel van Lanen

Nadere informatie

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020 Gerard Blom & Patrick Essers Contents Koepelvisie Strategic Board Delta Region Strategische Innovatie Agenda Innovatiethema

Nadere informatie

Het perspectief van de agrarische sector in Nederland

Het perspectief van de agrarische sector in Nederland Het perspectief van de agrarische sector in Nederland Agroconnect-symposium 19 november 2009 Dr.ir. Huib Silvis Hoofdpunten Toekomst agrarische sector Betekenis technologie Strategie LEI Wageningen UR

Nadere informatie

De Vertrouwensformule

De Vertrouwensformule Auteurs: Edwin Lambregts Lindy van der Veen Roel van Lanen Jos Boumans De Vertrouwensformule Resultaten van het Agri & Food Trends onderzoek 2014 AGRI & FOOD TRENDS 2014 Voor het derde achtereenvolgende

Nadere informatie

Bedrijfsadvies aan de keukentafel

Bedrijfsadvies aan de keukentafel Nederland: de koploper in agrifood, hoe houden we stand? Bedrijfsadvies aan de keukentafel Bedrijfsadvies aan de keukentafel Elies Lemkes-Straver (Algemeen Directeur ZLTO) Conferentie Agrivaknet, 3 februari

Nadere informatie

Innoveren door duurzaam te ondernemen

Innoveren door duurzaam te ondernemen Innoveren door duurzaam te ondernemen 18 september 2014 Jos M.Borsboom Adviseur Ondernemersondersteuning Succesvol ondernemen met de kennis, data en netwerken van de Kamer van Koophandel Kamer van Koophandel

Nadere informatie

Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail

Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail 21 november 2013 Marc Jansen Centraal Bureau Levensmiddelenhandel CBL Het CBL is de belangenbehar7ger en spreekbuis van de 4300

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

Biologische landbouw en voeding barst van de ambities

Biologische landbouw en voeding barst van de ambities Bionext Meerjarenambities Biologische landbouw en voeding 2012-2017 Biologische landbouw en voeding barst van de ambities De biologische landbouw- en voedingsketen heeft iets te bieden. Iets wat aansluit

Nadere informatie

Corporate presentatie. Berenschot in vogelvlucht

Corporate presentatie. Berenschot in vogelvlucht Corporate presentatie Berenschot in vogelvlucht 2015 Opmerkelijke inzichten, opmerkelijke resultaten Al ruim 75 jaar verrassen wij onze opdrachtgevers in de publieke én private sector met slimme en nieuwe

Nadere informatie

Samenvatting. economy.

Samenvatting. economy. Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting Door toenemende technologische kennis en innovatie is het steeds beter mogelijk om de verschillende bestanddelen van planten, bomen, gewassen en dierlijke reststromen

Nadere informatie

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies

Nadere informatie

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 2019

De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 2019 De belangrijkste trends voor het genereren van bedrijfskansen in 20 MONDIALE TRENDS IN DE GROOTFORMAAT GRAFISCHE INDUSTRIE IN 20 Waarom volgen als u kunt leiden? Succesvolle ondernemers bepalen het tempo.

Nadere informatie

Malthus (1766 1834) Kan landbouw de wereld blijven redden? Het ongelijk van Malthus. An essay on the principle of population 25/11/2013

Malthus (1766 1834) Kan landbouw de wereld blijven redden? Het ongelijk van Malthus. An essay on the principle of population 25/11/2013 Kan landbouw de wereld blijven redden? Malthus (1766 1834) Piet VANTHEMSCHE Voorzitter Boerenbond KULeuven Universiteit 3 e Leeftijd 03-12-2013 An essay on the principle of population Het ongelijk van

Nadere informatie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie Via het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) stimuleert Europa de regionale

Nadere informatie

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel

Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Twee jaar na de nota Duurzaam Voedsel Waar staan we nu? Joost Reus, Directie Voedsel, Dier en Consument Waar staan we nu? Nota Duurzaam Voedsel en Beleidsagenda Duurzame Voedselsystemen Waar deden wij

Nadere informatie

De Voedselketen in Transitie

De Voedselketen in Transitie De Voedselketen in Transitie Rabobank Banking for Food Martijn Rol Sectorspecialist Food Passie voor food Contact en info www.rabobank.nl/food www.rabobank.nl/veehouderij Rabobank Foodzone @MWMRol 2 Programma

Nadere informatie

Duurzame ketenvorming in de veehouderij

Duurzame ketenvorming in de veehouderij Duurzame ketenvorming in de veehouderij 13-04-2017 Inhoud Terugblik 2060-2010 Opbouw voedselketens Onderlinge verwevenheid Wie geld verdient, en waarom Wereld van de retail Prijsverschillen Kwaliteit vlees

Nadere informatie

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen NWO-bijdrage 2018-2019 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding 1 Enabling Technologies Hotel 2 Fotosynthesis 2.0 2 Graduate

Nadere informatie

PUM Business Circle. Breng hulp en handel samen met PUM Business Circle

PUM Business Circle. Breng hulp en handel samen met PUM Business Circle PUM Business Circle Breng hulp en handel samen met PUM Business Circle Er is een initiatief dat hulp en handel écht samen brengt. Waar kennis delen met producenten in opkomende markten bijdraagt aan schonere

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

EXPERTGROEP FUTURE CITY CENTRE

EXPERTGROEP FUTURE CITY CENTRE In samenwerking met: EXPERTGROEP FUTURE CITY CENTRE Shopping Today 24 september 2015 Korte introductie.. Enny van de Velden Managing Director CCV Dienstverlener voor elektronische transacties in Europa

Nadere informatie

Sterker, Slimmer, Schoner

Sterker, Slimmer, Schoner Sterker, Slimmer, Schoner D66 visie op duurzaamheid en groei C100 01-11-2014 Stientje van Veldhoven Groene genen Van Mierlo Terlouw Club van Rome Richtingwijzer: streef naar een duurzame en harmonieuze

Nadere informatie

Duurzaam produceren, Duurzaam consumeren

Duurzaam produceren, Duurzaam consumeren Agrarisch Platform Zuid-Holland Duurzaam produceren, Duurzaam consumeren Duurzaam produceren. Uitdaging en kans! Politiek Café van het CDAV Zuid-Holland Datum: 17 maart 2010 Locatie: Van: Voor: Kenmerk:

Nadere informatie

EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht. Monique Roso, 12 maart 2014!

EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht. Monique Roso, 12 maart 2014! EBU College Snapshots van de economie in regio Utrecht Monique Roso, 12 maart 2014! Inhoud presentatie 1. economische trends en ontwikkelingen!! 2. economische monitor provincie Utrecht! - economische

Nadere informatie

Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs?

Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs? Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs? In het nieuws Melanine-schandaal treft nu ook Friesland Foods Gorilla s en orang-oetang ziek na nuttigen melkpoeder De

Nadere informatie

The digital transformation executive study

The digital transformation executive study The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.

Nadere informatie

Zal Europa de wereld voeden of omgekeerd?

Zal Europa de wereld voeden of omgekeerd? Zal Europa de wereld voeden of omgekeerd? Jacques Van Outryve Europees en landbouwjournalist Jacques@van-outryve.be Provinciaal Bestuur Vlaams-Brabant 8 en 12 januari 2016 Het nieuwe Europa Relevantie

Nadere informatie

Banking for Food en de Bij. Food & Agri

Banking for Food en de Bij. Food & Agri 1 Banking for Food en de Bij Ruud Paauwe Lambert van Horen Sectormanager Tuinbouw Accountmanager Grootzakelijk, Food & Agri Agenda Strategie Rabobank Banking for Food Bij eeuwen lang betrokken De bezige

Nadere informatie

SWOT. Intern vertrouwelijk 1

SWOT. Intern vertrouwelijk 1 SWOT 1 Bijlage 1: uitkomsten SWOT-analyse Voor het opstellen van deze investeringsagenda is een SWOTanalyse uitgevierd. De SWOT analyse is een hulpmiddel om de huidige positie, de te nemen koers en de

Nadere informatie

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Samen geven we richting aan de koers van de NKC Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties

Nadere informatie

De wereld van overmorgen

De wereld van overmorgen De wereld van overmorgen Nederland en de wereld over 10 jaar Hans Stegeman 27 januari 2016 2 Agenda Niet te voorspellen Vijf megatrends in de wereld Het Nederland van overmorgen: van handelsland naar kennisland?

Nadere informatie

Ook een lange reis begint met een eerste stap (Mao Zhe Dong) PRIMA Kansenkaart 2030

Ook een lange reis begint met een eerste stap (Mao Zhe Dong) PRIMA Kansenkaart 2030 Ook een lange reis begint met een eerste stap (Mao Zhe Dong) PRIMA Kansenkaart 2030 1 Aanleiding: Megatrends 2010-2030 Bevolkingsgroei Globalisering en opkomende economieën Duurzaamheid Klimaatverandering

Nadere informatie

Barometer van de Veiligheid van de Voedselketen

Barometer van de Veiligheid van de Voedselketen Barometer van de Veiligheid van de Voedselketen Bevraging van de stakeholders van de voedselketen 1. Inleiding Partim Pressure en Response Jaar 2009 Deze bevraging wordt uitgevoerd in het kader van de

Nadere informatie

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013 Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt

Nadere informatie

Trends en ontwikkelingen

Trends en ontwikkelingen Ons wereldbeeld ???!!! Intussen in Trends en ontwikkelingen >9 mld mensen!!!!! Wat betekent dit? Kernvraag Hoe zorgen we voor een blijvend goed leefklimaat voor onze burgers? Wonen, werken, welzijn

Nadere informatie

Geselecteerde vragen voor Nationale Wetenschapsagenda, Thema conferentie Agro, Food en Leefomgeving vrijdagmiddag 24 april 2015, 13-16u, VHL, Velp

Geselecteerde vragen voor Nationale Wetenschapsagenda, Thema conferentie Agro, Food en Leefomgeving vrijdagmiddag 24 april 2015, 13-16u, VHL, Velp Geselecteerde vragen voor Nationale Wetenschapsagenda, Thema conferentie Agro, Food en Leefomgeving vrijdagmiddag 24 april 2015, 13-16u, VHL, Velp Versie: compleet (toelichting max 200 woorden) Datum:

Nadere informatie

Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs

Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs Tuinbouw Kennisdag 2012 Bleiswijk 27 november 2012 Transitie naar Duurzame Samenleving Van lineair naar circulair Triple P bottom-line

Nadere informatie

Economisch optimisme

Economisch optimisme Mindmap scenario A Economische groei belangrijker dan belangen van toekomstige generaties Weinig overheidsregulering, kans op monopolies Bedrijven aan de macht m.n. multinationals Weersbeïnvloeding in

Nadere informatie

De Kip en de toekomst

De Kip en de toekomst De Kip en de toekomst Een blik op de pluimveesector van morgen Ruud Huirne, Rabobank Food&Agri Nederland Marktverwachting vlees: Marktherstel ingezet, invloed AI blijft voelbaar (kwartaalbericht 29 mei)

Nadere informatie

Samen Ondernemen met de Natuur

Samen Ondernemen met de Natuur Samen Ondernemen met de Natuur Henk Gerbers Kleinschalig maakt gelukzalig, of is bulk beter? Naar een Voedselbeleid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) Verhaal over Ondernemen

Nadere informatie

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Het Productschap Tuinbouw 13 november 2012 / Agnes van Ardenne Inhoud Productschap Tuinbouw (PT) Kerncijfers tuinbouw Trends Opdracht tuinbouw / PT Waarde van groen Conclusies Productschap Tuinbouw (PT)

Nadere informatie

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE Thereis no suchthingas waste water. Just water wasted. Ideaslikethisare goodforpeople, planetandprofit. Ideaslikethisarisein the Netherlands.

Nadere informatie

hoe wij het best op die uitdagingen kunnen inspelen, wat daarvoor nodig is en hoe wij daar samen aan kunnen werken.

hoe wij het best op die uitdagingen kunnen inspelen, wat daarvoor nodig is en hoe wij daar samen aan kunnen werken. Toespraak van SNN-voorzitter Max van den Berg, bijeenkomst EFMI Business School (Academisch kennisinstituut voor de foodsector), Groningen op 18 november 2010 [Inleiding] Sommige mensen verdienen hun geld

Nadere informatie

Teaser. Pieter Vermeer Exit ready E: pc.vermeer@exitready.nl T: + 31(0)85 0600 320 M: + 31(0)6 1011 8222 Teaser Milan InnoVincY Pagina 1

Teaser. Pieter Vermeer Exit ready E: pc.vermeer@exitready.nl T: + 31(0)85 0600 320 M: + 31(0)6 1011 8222 Teaser Milan InnoVincY Pagina 1 Teaser T: + 31(0)85 0600 320 M: + 31(0)6 1011 8222 Teaser Milan InnoVincY Pagina 1 Missie Transformeren van landbouw waardeketens en verhogen van de productie van gewassen door het verstrekken van betaalbare

Nadere informatie

Subsidie voor innovatieve projecten. Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen. provincie groningen

Subsidie voor innovatieve projecten. Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen. provincie groningen Subsidie voor innovatieve projecten Informatie over het Innovatief Actieprogramma Groningen provincie groningen Subsidie voor innovatieve projecten INFORMATIE OVER HET INNOVATIEF ACTIEPROGRAMMA GRONINGEN

Nadere informatie

Biologisch i in 2030

Biologisch i in 2030 i Paulien Veerman Secretaris VBP/ Projectleider Biokap Even voorstellen: Bionext organisatie 1 Bionext = ketenorganisatie voor de biologische landbouw en voeding 3 De peilers onder Bionext Even voor rstellen

Nadere informatie

Globalisering: Uitdagingen voor Food en Agri-business Nijenrode, 24 november 2014

Globalisering: Uitdagingen voor Food en Agri-business Nijenrode, 24 november 2014 Globalisering: Uitdagingen voor Food en Agri-business Nijenrode, 24 november 2014 Inhoud 1 2 3 Bedrijfsprofiel Agrifirm Globalisering Risico s en kansen voor de Food en Agri-business Vragen Bedrijfsprofiel

Nadere informatie

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 1 Aanvulling op Hoofdstuk 7 Financiën - Uitvoeringsagenda 2012-2016 (vanaf pagina 55) Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Vooraf De Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen streeft ernaar om in de

Nadere informatie

Verklaring Schone Mobiliteit Cleantech Regio

Verklaring Schone Mobiliteit Cleantech Regio Verklaring Schone Mobiliteit Cleantech Regio Samen naar een schone toekomst CO 2 -neutraal Cleantech Regio gaat voor energieneutraal Samen naar een schone toekomst Onze kantoren en fabrieken, onze (vracht)auto

Nadere informatie

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheidsdialoog Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheid U kunt waarschijnlijk bijna alle woorden relateren aan uw organisatie. Maar welke zijn echt relevant en significant?

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Duurzaamheidkompas meting #17 beleid ten aanzien van voedsel januari 2017

Duurzaamheidk. Duurzaamheidkompas meting #17 beleid ten aanzien van voedsel januari 2017 Duurzaamheidk mpas Duurzaamheidkompas meting #17 beleid ten aanzien van voedsel januari 2017 Inleiding Duurzaamheidkompas #17 gezond en duurzaam voedsel Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van

Nadere informatie

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012 Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale

Nadere informatie

Activiteiten Colruyt Group

Activiteiten Colruyt Group Activiteiten Colruyt Group Waarom meedoen aan de Blauwe Cluster? Meerwaarde creëren Ecologie Maatschappij Economie = onze verantwoordelijkheid opnemen Geloof in duurzaam ondernemen Lange-termijngroei en

Nadere informatie

Innovatie voor verduurzaming. Kansen innovatie verantwoord en zorgvuldig benutten

Innovatie voor verduurzaming. Kansen innovatie verantwoord en zorgvuldig benutten Innovatie voor verduurzaming Kansen innovatie verantwoord en zorgvuldig benutten Hinse Boonstra, Ctgb relatiedag, 15 juni 2017 Science for a better life Zaden, middelen en diensten voor een duurzame geïntegreerde

Nadere informatie

5 Rol sociale partners

5 Rol sociale partners 5 Rol sociale partners 5.1 Afspraken over transitie De eerste deelvraag luidt: Welke rol ziet de SER en zien de sociale partners voor zichzelf in de ontwikkeling van een biobased economy in Nederland?

Nadere informatie

Voedseltransitie: Meerdere sporen en actoren

Voedseltransitie: Meerdere sporen en actoren Workshop duurzame voedselproductie en consumptie Aeres Hogeschool, Wageningen (21 nov 2017) Voedseltransitie: Meerdere sporen en actoren Hans Dagevos 1 Meerdere sporen Onderzoek Voedseltransitie Routes

Nadere informatie

Duurzaamheid voor de consument in de 21e eeuw

Duurzaamheid voor de consument in de 21e eeuw Duurzaamheid voor de consument in de 21e eeuw Marc Jansen Directeur Consumentenzaken en Kwaliteit Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Inhoud CBL en de branche CBL-Duurzaamheidsagenda Werk in uitvoering

Nadere informatie

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Markt trends Vraag naar veilig en duurzaam geteeld voedsel Sterkere focus op voedselkwaliteit en gezonde

Nadere informatie

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Agenda Noord-Nederland Eisse Luitjens Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014 Biobased Economy Een economie die niet meer afhankelijk is van fossiele grondstoffen, maar haar energie en materialen

Nadere informatie

ir. Anita Wouters) Dames en heren,

ir. Anita Wouters) Dames en heren, Speech namens de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, mw. Gerda Verburg, tijdens het congres Future Foods, Wageningen, 11 oktober 2007 (uitgesproken door Directeur-Generaal ir. Anita Wouters)

Nadere informatie

Voorsprong met mineralen

Voorsprong met mineralen Voorsprong met mineralen Samen staan de sectoren sterker Deze bijeenkomst werd mogelijk gemaakt door LTO Gelderland, Overijssel en de Rabobank. Circulaire Economie Nieuwe toverwoord of kansrijke uitdaging

Nadere informatie

Techniek voor rendement. FLEGT Kennisuitwisselingbijeenkomst. Van boom tot bankje

Techniek voor rendement. FLEGT Kennisuitwisselingbijeenkomst. Van boom tot bankje FLEGT Kennisuitwisselingbijeenkomst Van boom tot bankje Van Boom tot Bankje Van zaadje tot karbonaadje AD Leefwereld, dd. 15 april 2005 Toeval of hot item? U weet hierop het antwoord!! Van Boom tot Bankje

Nadere informatie

Dick Bais GetPact September 2012

Dick Bais GetPact September 2012 Dick Bais Wat is GetPact? GetPact adviseert en begeleid bedrijven bij de ontwikkeling van verpakkingen Merkeigenaren worden verregaand ondersteund in de uitrol van verpakkingen Doel is om de merkeigenaar

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen

Nadere informatie

De supermarkt in de samenleving, de boer in de keten

De supermarkt in de samenleving, de boer in de keten De supermarkt in de samenleving, de boer in de keten Onderwijsdag PZ 23 november 2010 Marc Jansen Directeur Consumentenzaken en Kwaliteit Centraal Bureau Levensmiddelenhandel Inhoud CBL en de branche Trends

Nadere informatie

Bijlage 1 Programma- en actielijnen Pieken

Bijlage 1 Programma- en actielijnen Pieken Bijlage 1 Programma- en actielijnen Pieken Inhoud: A. Energie B. Water C. Sensortechnologie D. Agribusiness E. Life Science A. Energie Onder energie wordt verstaan: handel en distributie van aardgas, brandstoffen,

Nadere informatie

Toekomstperspectief voor de jonge agrarisch ondernemer Themadag Granen Wageningen Joris Baecke

Toekomstperspectief voor de jonge agrarisch ondernemer Themadag Granen Wageningen Joris Baecke Toekomstperspectief voor de jonge agrarisch ondernemer Themadag Granen Wageningen Joris Baecke 1 INHOUD CEJA Agrarisch ondernemerschap onder invloed van: Wereldmarkt lokale markt Structuur landbouw en

Nadere informatie

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018 R&D-barometer 2018 Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven November 2018 Inhoud 1. Achtergronden onderzoek 2. Kerncijfers R&D-barometer 2018 3. De trends in R&D; samenwerking blijft

Nadere informatie

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter

Nadere informatie

1-WAT IS PLANOLOGIE? PLANOLOGIE VAN STAD & LAND. Wie ben ik? Wat gaan we doen? BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 PLANNEN MAKEN IN NEDERLAND

1-WAT IS PLANOLOGIE? PLANOLOGIE VAN STAD & LAND. Wie ben ik? Wat gaan we doen? BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 PLANNEN MAKEN IN NEDERLAND PLANOLOGIE VAN STAD & LAND BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 Wie ben ik? Huub Hooiveld Planoloog/strategisch adviseur/docent gemeente Apeldoorn provincie Gelderland Trends, visievorming en strategie Hoofdlijnen

Nadere informatie

Wie zit er op mijn ei te wachten?

Wie zit er op mijn ei te wachten? Wie zit er op mijn ei te wachten? Charon Zondervan, programmaleider Healthy Food 20 mei 2015 Programma Eieren en gezondheid... (g)een logische combinatie Waar liggen de kansen? Innoveren OK, maar wat te

Nadere informatie

Actieagenda Agrofood meets Hightech Duurzaam, slim en vernieuwend

Actieagenda Agrofood meets Hightech Duurzaam, slim en vernieuwend Actieagenda Agrofood meets Hightech Duurzaam, slim en vernieuwend Duurzaam, slim en vernieuwend Agrofood zit Brabant in de genen. Brabant is trots op haar economisch groeiende en bloeiende agrofoodsector.

Nadere informatie

DE WENDBARE ORGANISATIE

DE WENDBARE ORGANISATIE DE WENDBARE ORGANISATIE 16E BPUG SEMINAR 4 JUNI 2013 Het belang van dynamisch portfoliomanagement in een wendbare organisatie Een management game als instrument om het belang van portfoliomanagement en

Nadere informatie

Winkelstraat van de Toekomst Veranderende consument en online groei zetten winkels klem

Winkelstraat van de Toekomst Veranderende consument en online groei zetten winkels klem Winkelstraat van de Toekomst Veranderende consument en online groei zetten winkels klem Dirk Mulder Sectormanager Retail @MulderDirk 06-11380971 VOOR WE VAN START GAAN. 2 Agenda Stand van zaken in de retail

Nadere informatie

ROADMAP LOGISTIEK VOOR DE FOODSECTOR VAN DE MRA

ROADMAP LOGISTIEK VOOR DE FOODSECTOR VAN DE MRA ROADMAP LOGISTIEK VOOR DE FOODSECTOR VAN DE MRA Melika Levelt (m.levelt@hva.nl) Kees-Willem Rademakers (k.w.j.f.rademakers@hva.nl) Dick van Damme (d.a.van.damme@hva.nl) Masterclass Kennis DC Logistiek

Nadere informatie

Bijlage 2 Inventarisatie trends

Bijlage 2 Inventarisatie trends Bijlage 2 Inventarisatie trends In de motie van de Raad wordt gevraagd de belangrijkste trends en de impact daarvan op de Utrechtse Heuvelrug te beschrijven. Hieronder wordt dit verder uitgewerkt. Trends

Nadere informatie

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen

Nadere informatie

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Bio-based Economy Den Haag, 17 april 2013 VAVI VAVI is een belangenvereniging die de belangen behartigt van 7 Nederlandse ondernemingen binnen de aardappelverwerkende

Nadere informatie

3,0-2,0,0 2,0 2,5. Mening over uw sector zal verbeteren. Meer interesse in werkwijze van uw sector Meer kennis over productie van voeding

3,0-2,0,0 2,0 2,5. Mening over uw sector zal verbeteren. Meer interesse in werkwijze van uw sector Meer kennis over productie van voeding Akkerbouw - -,0 Dierenwel behoud en ontwikkeling -,0 Mening over uw zal werkwijze van uw productie van voeding producten uit NL willen kopen producten uit eigen streek kelijker om geschikt personeel aan

Nadere informatie

TOEKOMST VAN DE GROENTESECTOR : UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN

TOEKOMST VAN DE GROENTESECTOR : UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN TOEKOMST VAN DE GROENTESECTOR : UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN INHOUD PRESENTATIE 1. Sector in cijfers 2. Peilers van het succes 3. Uitdagingen en opportuniteiten 4. Hoe speelt de sector er op in? Sector

Nadere informatie

Frans Verhees. Universitair docent, Marktkunde en Consumentengedrag Wageningen University

Frans Verhees. Universitair docent, Marktkunde en Consumentengedrag Wageningen University Frans Verhees Universitair docent, Marktkunde en Consumentengedrag Wageningen University Agenda Opzet van het onderzoek Steekproef Vragenlijst Analyses Resultaten Conclusies Opzet onderzoek Ketens (respondenten)

Nadere informatie

Programma. Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding. #wlo

Programma. Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding. #wlo Programma Welkom Inleiding WLO Presentatie WLO Aanbieding rapport Reactie Minister van IenM Tijd voor vragen Afronding #wlo Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (WLO) Demografische en macro-economische

Nadere informatie

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van

Nadere informatie