Erfgoedinspectie Ministerie van Onderwijs, Cuituuren Wetenschap

Transcriptie

1 Ministerie van Onderwijs, Cuituuren Wetenschap > Retouradres Postbus BL Den Haag Gemeente Kampen College van Burgemeester en Wethouders Postbus GA KAMPEN Koninginnegracht 25 Den Haag Postbus BL Den Haag Contactpersoon B. van den Berg T berg@erfgoedinspectie.nl IPC 3500 Onze referentie EGI/ Datum 22 juni 2010 Betreft nagesprek inspectie instandhouding beschermde stadsgezicht Kampen Bijlagen l Geacht college, Op 22 en 23 september 2008 vond binnen de gemeente Kampen een inspectie Instandhouding Rijksmonumenten plaats. Op basis van de bevindingen uit de inspectie verscheen op 11 december 2008 het inspectierapport Inspectie Instandhouding rijksmonumenten gemeente Kampen. Volgens afspraak reageerde u op 9 april 2009 met een brief waarin u heeft aangegeven hoe u met de aanbevelingen uit het inspectierapport om wilde gaan. In het kader van de afronding van deze inspectie, vond op 27 mei 2010 een nagesprek plaats om de vorderingen van de gemeente met betrekking tot de voorgenomen acties te bespreken. In de bijlage bij deze brief is het verslag van dat gesprek opgenomen. Het verslag is al eerder via de mail in conceptvorm aan de gemeente toegestuurd en door ons aangepast. Deze brief bevat een beknopte samenvatting. De gemeente geeft aan dat mede tengevolge van het inspectierapport van de cultuurhistorie nu een belangrijke plaats heeft gekregen binnen de gemeente Kampen. Ook heeft de recente reorganisatie waarbij in integrale teams wordt gewerkt, hierbij geholpen. Bij de werkprocessen is doorlopend aandacht voor cultuurhistorische waarden als één van de leidend principes. De gemeente geeft aan daarbij voortdurend naar een evenwicht tussen cultuurhistorische, economische en sociale belangen te zoeken. De interne samenwerking is versterkt doordat alle kennis is samengebracht in het nieuwe team Ontwerp en Inrichting. De toezeggingen in de bestuurlijke reactie dat er in zou worden gewerkt aan een Erfgoednota en dat in 2010 één actueel beschermend bestemmingsplan zou worden vastgesteld voor het gehele beschermde gezicht, zijn mede door een personeelswisseling niet haalbaar gebleken. Dat heeft onder andere te maken met een groot aantal initiatieven die raken aan cultuurhistorie zoals het voorstel om de polders Mastenbroek en Kampereiland op de Werelderfgoedlijst van Unesco te krijgen. Het gevolg is dat op te stellen Erfgoednota is vertraagd. De Erfgoed inspectie vindt een dergelijke nota en een dekkend actueel beschermend bestemmingsplan van Pagina 1 van 2

2 groot belang vanwege de verankering van alle in het verslag genoemde goede voomemens en werkwijzen. De concludeert dat een aantal voornemens uit de bestuurlijke reactie op het inspectierapport instandhouding beschermde gezichten in de gemeente Kampen is gerealiseerd of in voorbereiding zijn. Wij gaan ervan uit dat u verder gaat met de voorgenomen acties om de kwaliteit van de monumentenzorg binnen de gemeente te verbeteren. Naar aanleiding van bovenstaande stand van zaken komt de tot de conclusie dat u probeert de processen inzichtelijk en efficiënt te laten verlopen. De monumentenzorg is bij u redelijk goed geborgd. U heeft echter in uw bovengenoemde bestuurlijke reactie veel voornemens gekoppeld aan de nog op te stellen Erfgoednota. Daarom komt de tot het volgende arrangement: - De gemeente wordt gevraagd voor 1 november 2010 aan te geven wat de concrete planning wat betreft de Erfgoednota is. - Als de nota en het voorontwerp bestemmingsplan er zijn, wordt de gemeente gevraagd deze digitaal aan de aan te leveren. - In juni 2011 neemt de contact met de gemeente op om de stand van zaken te bespreken. Datum 22 J un ' 2010 Onze referentie Met vriendelijke groet, Drs. J.R.M. hoofdinspecfeur monumenten en archeologie Pagina 2 van 2

3 Ministerie van Ondenvijs, Cuituuren Wetenschap Koninginnegracht 25 Den Haag Postbus BL Den Haag Contactpersoon Mw. dr. B. van den Berg vers ag Nagesprek met gemeente Kampen over de inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichten gemeente Kampen Datuni 21 juni 2010 T F berg@erfgoedinspectie.nl Aanwezig: Gemeente Kampen: Henk van der Werf (Beleidsadviseur Cultuurhistorie), Annelies Vreeken (Beleidsontwikkelaar Cultuurhistorie) Auke Schipper (teamleider Ontwerp en Inrichting) : Bianca van den Berg (inspecteur), Paul Noppers (inspecteur) Algemene opmerkingen: Documenten: Inspectierapport 11 december 2008 gemeente 9 april 2009 Beschikbaar gestelde of gebruikte documenten: Structuurvisie Kampen 2030 (KuiperCompagnons 2009) Handhavingsprogramma 2010 (gemeente Kampen 1 december 2009) Jaarverslag 2009 team Toezicht en Handhaving (gemeente Kampen 24 februari 2010) De gemeente geeft aan dat mede tengevolge van het inspectierapport van de Efgoedinspectie cultuurhistorie nu een belangrijke plaats heeft gekregen binnen de gemeente Kampen. Ook heeft de recente reorganisatie waarbij in integrale teams wordt gewerkt, hierbij geholpen. Bij de werkprocessen is doorlopend aandacht voor cultuurhistorische waarden als één van de leidend principes. Waarbij wordt opgemerkt dat de gemeente voortdurend zoekt naar een evenwicht tussen cultuurhistorische, economische en sociale belangen. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt rekening gehouden met belangrijke gebouwen, zichtlijnen en effecten op aanpalende gebieden. De interne samenwerking is versterkt doordat alle kennis is samengebracht in het nieuwe team Ontwerp en Inrichting. Ook stelt een adviesbureau momenteel een cultuurhistorische verkenning van het beschermde stadsgezicht op, die als grondlegger zal dienen voor het op te stellen beschermende bestemmingsplan Binnenstad. Archeologie is nog steeds elders binnen de gemeente ondergebracht, maar er vindt, sinds het nieuwe college is aangetreden, een gedeeld portefeuilleoverleg plaats. Dit wordt als zeer Pagina 1 van 8

4 waardevol ervaren. De gemeente Kampen gaat de mogelijkheid onderzoeken om wat betreft de uitvoerende archeologie met de gemeente Zwolle samen te werken. De toezeggingen in de bestuurlijke reactie dat er in zou worden gewerkt aan een Erfgoednota en dat in 2010 één actueel beschermend bestemmingsplan zou worden vastgesteld voor het gehele beschermde gezicht, zijn mede door een personeelswisseling niet haalbaar gebleken. Dat heeft onder andere te maken met een groot aantal initiatieven die raken aan cultuurhistorie zoals het voorstel voor de Werelderfgoedlijst, Nationaal Landschap IJsseldelta, structuurvisie Kampen 2030 van KuiperCompagnons uit 2009, gebieds- en structuurvisies waarin de cultuurhistorie van Kampen een goede plaats krijgt. Het gevolg is dat er te weinig tijd overblijft om de Erfgoednota op te stellen. De Erfgoed inspectie vindt een dergelijke nota en een dekkend actueel beschermend bestemmingsplan van groot belang vanwege de verankering van alle in het verslag genoemde goede voornemens en werkwijzen. De concludeert dat een aantal voornemens uit de bestuurlijke reactie op het inspectierapport instandhouding beschermde gezichten in de gemeente Kampen is gerealiseerd of in voorbereiding zijn. De gemeente Kampen heeft echter in haar bovengenoemde bestuurlijke reactie veel voornemens gekoppeld aan de vast te stellen Erfgoednota. Daarom komt de tot het volgende arrangement. De gemeente wordt gevraagd voor 1 november 2010 aan te geven wat de concrete planning wat betreft de Erfgoednota is. Als de nota en het voorontwerp bestemmingsplan er zijn, wordt de gemeente gevraagd deze digitaal aan de aan te leveren. In juni 2011 neemt de contact met de gemeente op om de stand van zaken te bespreken. Hieronder volgt puntsgewijs een toelichting op de aanbevelingen van de (december 2008), gevolgd door de bestuurlijke reactie van de gemeente 9 april 2009 en een toelichting op de huidige stand van zaken 27 mei Stand van zaken van de aanbevelingen uit het inspectierapport EFFECTIVITEIT Onderzoek Aanbeveling 1 Breng de aanwezige cultuurhistorische waarden met behulp van onderzoek in kaart zodat duidelijk is welke waarden zich in het beschermde stadsgezicht bevinden. Voor het in kaart brengen van de aanwezige cultuurhistorische waarden in het beschermde stadsgezicht wordt in 2009 begonnen met een cultuurhistorisch onderzoek. Het streven is dat dit onderzoek in 2010 is afgerond. Deze aanbeveling is in belangrijke mate gerealiseerd. Naar aanleiding van deze aanbeveling heeft de gemeente opdracht gegeven voor een cultuurhistorische verkenning van het beschermde stadsgezicht van Kampen. Sinds het voorjaar 2010 zijn de eerste onderdelen van de cultuurhistorische verkenning in concept klaar en het gehele onderzoek wordt in de zomer 2010 afgerond. Daarnaast heeft de gemeente zelf Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichten -

5 een rapport over de Ontstaansgeschiedenis woonwijken Kampen opgesteld. Hierbij zijn meerdere disciplines betrokken geweest. Aanbeveling 2 Vraag standaard bij grotere ruimtelijke ontwikkelingen in het beschermde gezicht om een nader cultuurhistorisch onderzoek en stel criteria op in welke gevallen wel of geen onderzoek vereist is. Aanbeveling is deels gerealiseerd. De toezegging in de bestuurlijke reactie dat er in zou worden gewerkt aan een Erfgoednota is niet haalbaar gebleken. De gemeente geeft aan dat na afronding van bovengenoemde cultuurhistorische verkenning, de randvoorwaarden voor dergelijk onderzoek op locatieniveau daaruit zullen voortvloeien. Deze kunnen vervolgens worden opgenomen in de Erfgoednota. Bovendien vraagt de gemeente inmiddels al bij grotere ontwikkelingen om cultuurhistorisch onderzoek, maar dit ligt niet vast en dat geldt dus ook voor de uitgangspunten wanneer wel of geen onderzoek wordt gevraagd. Aanbeveling 3 Betrek de uitkomsten van deze onderzoeken bij de plannen. Bestuuriijke reactie Aanbeveling is deels gerealiseerd. Zoals onder aanbeveling 2 is aangegeven werkt de gemeente inmiddels wel al zo, zeker bij de opstelling van bestemmingsplannen, maar dit is nog niet verankerd in beleid. Bestemmingsplannen en beleid Aanbeveling 4 Stel voor het beschermde stadsgezicht zo snel mogelijk een actueel bestemmingsplan op, met als uitgangspunt de toelichting op de aanwijzing tot beschermd gezicht (1975) en nader cultuurhistorisch onderzoek. Voor het beschermd stadsgezicht wordt zo snel mogelijk een actueel bestemmingsplan opgesteld. In de Nota van Uitgangspunten voor het Bestemmingsplan Beschermd Stadsgezicht Binnenstad Kampen is opgenomen dat er in 2010 een vastgesteld bestemmingsplan dient te liggen. Aanbeveling is deels gerealiseerd. Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads en dorpsgezichten

6 De offerteaanvraag voor het bestemmingsplan is verstuurd en daarna zal de opstelling van het bestemmingsplan opgepakt worden. Het nieuwe bestemmingsplan zal dan in 2011 kunnen worden vastgesteld. Een nieuw en dekkend beschermd bestemmingsplan voor het beschermde gezicht heeft wat de gemeente betreft hoge prioriteit. Eén van de uitgangspunten bij dat plan zal de cultuurhistorische verkenning zijn. Aanbeveling 5 Betrek bij het opstellen van het nieuwe bestemmingsplan voor het beschermde stadsgezicht de lokale cultuurhistorische kennis binnen de gemeentelijke organisatie. Bij de opstelling van het nieuwe bestemmingsplan wordt de lokale cultuurhistorische kennis binnen de gemeentelijke organisatie betrokken. Beide gemeentelijke cultuurhistorici worden betrokken bij de totstandkoming van het plan en hebben de gelegenheid hun deskundigheid in te brengen. Dat heeft veel te maken met de veranderde organisatie waarbij integraal wordt gewerkt. Aanbeveling 6 Neem de cultuurhistorische waarden van het beschermde stadsgezicht nadrukkelijk als uitgangspunt bij beleidsontwikkeling die het beschermde gezicht raakt. Het onder aanbeveling 1 vermelde cultuurhistorisch onderzoek dient als ondergrond voor het opstellen van een ruimtelijke visie die gericht is op het in stand houden van de waarden van het beschermd stadsgezicht. Deze ruimtelijke visie stelt de gemeente in 2010 op. Uitgangspunten voor het nieuwe bestemmingsplan zijn de toelichting op de aanwijzing tot beschermd stadsgezicht (1975) en de resultaten van het cultuurhistorisch onderzoek en daarop gebaseerde ruimtelijke visie. Beide gemeentelijke cultuurhistorici zijn en worden betrokken bij de totstandkoming van visies en plannen die de cultuurhistorische waarden in Kampen raken en hebben de gelegenheid hun deskundigheid in te brengen. Aanbeveling 7 Actualiseer de monumentennota zo snel mogelijk en verbreed deze tot een erfgoednota. Voor het opstellen van cultuurhistorisch beleid in 2011 zal de gemeente de Erfgoednota ontwikkelen. Door middel van het opstellen van een ruimtelijke visie en de Erfgoednota kan de gemeente sturen op het in stand houden van cultuurhistorische waarden bij projecten in het beschermde stadsgezicht. Als aandachtspunten worden in de erfgoednota de volgende onderwerpen uitgewerkt: verrichten van cultuurhistorisch onderzoek bij grote projecten en het ontwikkelen van criteria hiervoor; overdracht van cultuurhistorische kennis binnen en Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichten -

7 buiten de gemeentelijke organisatie; zorg dragen voor een goede dossiervorming en het verbeteren van toezicht en handhaving in relatie tot de cultuurhistorie. Aanbeveling is niet gerealiseerd. Zie de toelichting onder aanbeveling.2. Besluiten tot vrijstelling Aanbeveling 8 Hanteer de ruimtelijke ordeningsprocedures zorgvuldig. Ten aanzien van de vrijstellingsprocedures worden de ruimtelijke ordeningsprocedures zorgvuldig gehanteerd. In de eerste plaats is door de nieuwe organisatie veel van de tijdens de inspectie gesignaleerde problematiek opgelost. Bij het team Vergunningen en het team Toezicht en Handhaving wordt volgens reguliere systemen en protocollen gewerkt en de gemeente is bezig werkprocessen voor bestemmingsplannen, binnen- en buitenplanse vrijstellingen (projectbesluiten) vast te leggen. Dit traject wordt in 2010 afgerond. Aanbeveling 9 Hoor de RACM in het kader van de nieuwe Wro bij grotere ruimtelijke ingrepen in het beschermde gezicht. De Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed (RCE, voorheen RACM) wordt gehoord in het kader van de nieuwe Wro bij grote ruimtelijke ingrepen in het beschermde stadsgezicht. Met de stedenbouwkundig consulent van de RCE wordt meerdere keren per jaar overlegd over grote ruimtelijke ingrepen en er vindt ook algemeen bestuurlijk overleg plaats. Planbehandeling Aanbeveling 10 Stuur op de cultuurhistorische waarden bij projecten in het beschermde gezicht. Zie onder de reactie bij aanbeveling 6 en 7. Dit punt wil de gemeente Kampen opnemen in de Erfgoednota die zij in zal ontwikkelen en in de ruimtelijke visie op het beschermde stadsgezicht. Aanbeveling is deels gerealiseerd. Dit loopt in de praktijk goed, maar het is niet vastgelegd in de Erfgoednota die nog moet worden opgesteld. Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichten - 5 Erfgoédinspectié

8 Aanbeveling 11 Ontwikkel de cultuurhistorische kennis bij de gemeentelijke organisatie in bredere zin zowel bij ruimtelijke ordening en stedenbouw als bij toezichtmedewerkers en handhavers en zorg dat hier aandacht aan wordt besteed. Aanbeveling is gerealiseerd los van de Erfgoednota. Beide cultuurhistorici alsmede één van de gemeentelijke RO-medewerkers gaan in 2010 de cursus 'Cultuurhistorie in bestemmingsplannen' volgen. Drie gemeentelijke toezichthouders zullen een basiscursus op dit vlak volgen. De gemeente overweegt dit in de functieprofielen vast te leggen. Met de stedenbouwkundigen en landschappers vindt voortdurende kennisdeling plaats. WAARBORG Informatieoverdracht en dossiervorming Aanbeveling 12 Stel een periodiek overleg in tussen de Monumentenraad en de Welstands- en Monumentencommissie. In 2009 vindt overleg plaats tussen de Monumentenraad en de Welstands- en Monumentencommissie. Tijdens deze bijeenkomst wordt besproken of een regulier overleg gewenst is. Inmiddels heeft het eerste overleg plaats gevonden en in het najaar wordt er een vervolg georganiseerd. Afhankelijk van de meerwaarde zal dit worden gecontinueerd. De gemeente overweegt ook om met de Raad en de Commissie een afspraak te plannen met de desbetreffende Raadscommissie. Aanbeveling 13 Zorg voor een goede informatieoverdracht aan initiatiefnemers die in het beschermde stadsgezicht willen ontwikkelen. Op deze aanbeveling wordt in de bestuurlijke reactie niet expliciet ingegaan. Aanbeveling is deels gerealiseerd. De gemeente vindt het lastig om in een zeer vroeg stadium met initiatiefnemers in contact te komen, maar probeert zoveel mogelijk aan de voorkant te sturen. Contact met een accounthouder bij het ondernemersloket kan hierbij helpen. Ook een goede informatieoverdracht aan makelaars (zoals al is gebeurd bij een recente NRF-bijeenkomst) is Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichton - ( Erfgoédinspectié

9 een goed middel. De gemeente overweegt om tot een structureel contact te komen met de accounthouder van de Kamer van Koophandel. Aanbeveling 14 Zorg zo snel mogelijk voor een adequate dossiervorming. Aanbeveling is (los van de Erfgoednota) gerealiseerd. Op dit moment heeft de gemeente aparte handhavingsdossiers, een digitaal zaak- en volgsysteem en is bezig met een digitaal documentatiesysteem. Toezicht en handhaving Aanbeveling 15 Zorg voor een goed toezicht en een adequate handhaving op het gebied van monumentenzorg en ruimtelijke ordening in het beschermde gezicht. In de binnenstad van Kampen functioneren nu binnenstadsteams die ontwikkelingen in een vroeg stadium signaleren en hun collega's cultuurhistorie erbij betrekken. De beleidsadviseur cultuurhistorie oefent daarnaast vaak samen met zijn collega's toezicht uit. In de afgelopen tijd is regelmatig werk stilgelegd, zijn dwangsommen uitgedeeld en illegale bouwers gedwongen zaken weer terug te bouwen. In 2009 is vanwege illegale werkzaamheden bij een monument aangifte bij de politie gedaan. Aanbeveling 16 Neem de handhaving van deze categorieën in het handhavingsbeleid op. In het Handhavingsprogramma 2010 wordt expliciet aangegeven dat de binnenstad van het team Toezicht en Handhaving extra aandacht zal krijgen vanwege de aanwezige monumenten en het feit dat het hier om een beschermd stadsgezicht gaat. Tevens is voor het toezicht op monumenten 200 extra uren opgenomen. Dit programma is tijdens de bespreking uitgereikt alsmede het jaarverslag 2009 van het team Toezicht en Handhaving. Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichten -

10 Verslag nagesprek gemeente Kampen inspectie Instandhouding beschermde stads- en dorpsgezichten - 8