Inflatie en koopkracht pensioen
|
|
- Erika van der Ven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Inflatie en koopkracht pensioen De afgelopen maanden zijn een aantal deelnemers geïnformeerd over het mogelijk afstempelen van pensioen. De gegarandeerde pensioenaanspraken zijn dus minder zeker als gedacht. Afstempelen is het daadwerkelijk korten van de huidige, opgebouwde pensioenuitkeringen. Daar komt bij dat de indexatie-verwachtingen van bovengenoemde pensioenuitkeringen ook naar beneden zijn bijgesteld. Een koopkrachtverlies van gemiddeld 4% tot 6% is het gevolg. Communicatie over koopkracht Om koopkrachtgevolgen van het pensioeninkomen inzichtelijk te maken zijn een aantal stappen noodzakelijk. 1. in beeld brengen van de koopkracht van het toekomstig pensioeninkomen 2. berekenen van het toekomstig pensioeninkomen in euro s van nu 3. zichtbaar maken van de verhouding tussen pensioeninkomen en het loon Het is dus van groot belang om te laten zien wat de gevolgen zijn van niet indexeren en het korten van pensioenuitkeringen. Wanneer de verwachting bestaat dat een pensioenuitvoerder gedurende een bepaalde periode niet kan indexeren, slechts gedeeltelijk kan indexeren of moet korten, dan moeten de effecten daarvan in het te bereiken pensioen tot uiting komen. Dit betekent dat het bedrag voor het te bereiken pensioen in die gevallen lager wordt. Deelnemers krijgen hierdoor een realistischer beeld van de koopkracht van hun te bereiken pensioeninkomen. De AFM doet een dringende oproep aan de markt om zich hier sterk voor te maken via het rapport Pensioencommunicatie. Ook voor de eerste pijler, de AOW, dienen de gevolgen van toekomstig niet indexeren tot uiting te komen in het AOW-bedrag. De 0,6% stijging tot 2028 is inmiddels uit de gewijzigde wetsvoorstellen geschrapt. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat mensen niet goed kunnen inschatten wat inflatie betekent voor de koopkracht van hun toekomstig pensioen (dit wordt ook wel de money illusion genoemd).
2 Om deelnemers toch inzicht te geven in de koopkracht van hun te verwachten pensioen, dienen we de koopkracht terug te rekenen naar de huidige waarde (reële waarde). Door deelnemers te laten zien wat de koopkracht van het te bereiken pensioen is in euro s van nu, wordt de toekomstige koopkracht tastbaar. Het te bereiken pensioen kan teruggerekend worden via de verwachte prijsinflatie. Daarbij is van belang dat het opgebouwd pensioen en het te bereiken pensioen steeds op dezelfde wijze berekend worden. Om dit te kunnen bewerkstelligen zijn door de wetgever vastgestelde rekenregels noodzakelijk. Inflatie en pensioenverzekeraars De beleggingsverzekeringen bij een pensioenverzekeraar zorgen mogelijkerwijs voor een inflatiedekking. Het extra rendement op de beschikbaar gestelde premies door de werkgever, zorgen voor het bijhouden van de inflatie. Uiteraard dienen de rendementen wel gerealiseerd te worden. Pensioenverzekeraars bieden steeds minder beleggingskeuze bij pensioenverzekeringen op basis van beleggingen. Dit zou kunnen betekenen dat inflatie en koopkrachtverlies minder goed is op te vangen. De kern van het probleem zit de term zorgplicht (artikel 52 van de Pensioenwet) en prudent beleggen (artikel 135 van de Pensioenwet). Bij het maken van keuzes is het van essentieel belang dat de medewerker de gevolgen van een gemaakte keuze overziet. Het persoonlijk maken van de informatie en het bieden van een handelingsperspectief zijn ook hierbij de kritische succesfactoren. De huidige communicatie over koopkracht en risico s is onvoldoende. Deelnemers hebben een te rooskleurig beeld van hun toekomstige pensioeninkomen. Verder hebben zij vaak geen realistische inschatting van de risico s. Doel van een aanpassing van de communicatie over koopkracht en risico s is dat mensen een realistischer inschatting van de pensioenaanspraken en risico s hebben.
3 Pensioenverantwoordelijkheid werkgever of uitvoerder? Is de pensioenuitvoerder en/of mogelijk de pensioenadviseur volledig aansprakelijk voor de resultaten?. Neen, een pensioenuitvoerder is niet aansprakelijk voor eventueel tegenvallende resultaten van de beleggingen, wel voor een verstandig beleggingsbeleid, het zogenaamde prudent beleggen. Bij het toestaan van een beperkte beleggingsvrijheid óf geen enkele vrijheid, is de kans dat de werkgever aansprakelijk wordt gesteld wel aanwezig, maar klein. Indien daarnaast ook het vrij beleggen is toegestaan, en de deelnemer maakt daarvan ook gebruik, is de kans dat de werkgever civielrechtelijk aansprakelijk wordt gesteld groter. Dit in verband met het toestaan van eventueel te risicovol beleggen. Naar mijn mening dient de pensioenuitvoerder en/of pensioenadviseur de deelnemer eerder te adviseren als zijn prognosekapitalen, conform de pensioenofferte, niet gerealiseerd worden. Conclusies Deelnemers willen een totaaloverzicht hebben van de eerste pijler (AOW) en tweede pijler pensioenen. Het is wenselijk dat zowel pensioenuitvoerders als deelnemers inzicht geven in het op dit moment opgebouwde pensioen en in het te bereiken pensioen op een bepaalde pensioenleeftijd. Het gebruik van precieze bedragen kan teveel zekerheid suggereren, met name wanneer het gaat om het te bereiken pensioen op een bepaalde pensioenleeftijd. Een koopkrachtbestendig pensioen bestaat niet. Het is wel van groot belang om te laten zien wat de koopkracht is van het pensioen in vergelijking met het loon. Zo krijgt de deelnemer een duidelijk en bekend referentiekader aan de hand waarvan hij de koopkracht van zijn pensioeninkomen kan beoordelen. Communicatie over beleggingsresultaten, garantiekapitalen en inflatiesrisico s zijn daarbij een equivalent van rendement, risico en marktrente. De lage marktrente en rendementen hebben veel gevolgen voor de toekomstige pensioenuitkeringen. Het verlies aan koopkracht merken we veelal (te laat) pas bij het ingaan van pensioen, met alle gevolgen van dien.
4 Execution only niet altijd geschikt Financiële dienstverleners ontwikkelen steeds vaker bedieningsconcepten, waarbij ze via execution only-dienstverlening producten aanbieden of daar in bemiddelen. Bij execution only-dienstverlening kiest een consument (of cliënt) zelf een product inclusief alle productopties, zonder advies. De AFM maakt zich zorgen over de trend om op grotere schaal aan een breed publiek (zeer) ingewikkelde financiële producten zonder advies te verkopen. Naarmate een product ingewikkelder is, is het voor minder werkgevers en consumenten geschikt om via execution only af te sluiten. Deze zorg geldt onder meer voor pensioenverzekeringen. Ook bij pensioenverzekeringen, die als zeer ingewikkeld worden ervaren, is er een verschuiving naar execution only-dienstverlening zichtbaar. Uit onderzoek blijkt dat de meeste werkgevers de gevolgen van alle keuzes die ze bij dit soort ingewikkelde financiële producten moeten maken, niet zelf kunnen overzien. Werkgevers en consumenten kunnen, volgens een wetsvoorstel van het minister van Financiën, vanaf 1 januari 2013 door middel van een kennis- en ervaringstoets zelf bepalen of het aanschaffen van een specifiek product via execution only verstandig is. Dit neemt niet weg dat financieel dienstverleners een bredere verantwoordelijkheid houden om de distributie van een product zo in te richten dat het risico van misselling zo klein mogelijk is. Financiële dienstverleners moeten in ieder geval duidelijk aangeven voor welke doelgroep deze vorm van dienstverlening geschikt is, en voor wie niet. Daarnaast moeten ze bij execution onlydienstverlening duidelijke informatie verstrekken over het product. Uit deze informatie moeten consumenten direct alle essentiële productkenmerken en risico s kunnen afleiden. Financiële dienstverleners staan voor de uitdaging om te beoordelen of execution only geschikt is voor hun klanten. Dit zal niet altijd het geval zijn. Conclusie Bij een bewuste keuze door de onderneming/consument mét de juiste kennis en ervaring is het execution only model nog steeds toepasbaar. Het model toepassen omdat een werkgever niet wenst te betalen voor advies zonder de juiste kennis van zaken zal naar onze mening afgestraft worden door de toezichthouder.
5 Geen aanmelding werknemer, wel pensioen In antwoord op vragen van Kamerlid Omtzigt (CDA) laat minister Kamp weten dat een werknemer recht heeft op een pensioenuitkering en dit eventueel kan afdwingen, ook als de werkgever heeft verzuimd diegene aan te melden bij de pensioenuitvoerder. Alleen als de werknemer er toerekenbaar aan heeft bijgedragen dat de pensioenuitvoerder niet is geïnformeerd, is dit niet mogelijk. Het belang van de individuele deelnemer moet volgens Kamp voorop staan. Pensioenuitvoerders moeten volgens Kamp zelf onderzoeken of een werkgever alle werknemers heeft aangemeld. Het risico ligt dus met opzet bij de pensioenuitvoerder, aldus de minister. Zij moeten inschatten hoe groot het prudentiële risico is dat met artikel 5 Pensioenwet samenhangt en welke beheersmaatregelen daarvoor getroffen moeten worden, zoals het eisen van een accountantscontrole of het aanleggen van een buffer. Publicatie UPO 2012 De werkgroep UPO van de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars heeft drie nieuwe best practice UPO-modellen voor de ex-partner gepubliceerd. De pensioenwetgeving schrijft per 2008 voor dat eens in de vijf jaar de ex-partner van de deelnemer geïnformeerd wordt over het bijzonder partnerpensioen. Uiterlijk in 2012 dienen pensioenuitvoerders deze informatie voor de eerste keer te verstrekken. Voor deze situatie zijn drie best practice modellen voor pensioenuitvoerders uitgewerkt. De wet stelt alleen communicatie naar de ex-partner over het bijzonder partnerpensioen verplicht. De modellen kennen echter ook de optie om over het verevende pensioen te informeren. De situatie van conversie leven komt niet op de modellen terug, omdat die situatie van een zelfstandig pensioen wordt benaderd als slapersrecht.
6 De nieuwe modellen volgen de lijn van het reguliere UPO-model voor zover de daarop vermelde tekstkaders relevantie voor een ex-partner hebben. Dat de UPO-modellen ex-partner best practice modellen zijn, houdt in dat de informatie, voor zover niet optioneel, wel verstrekt moet worden maar niet per se op het pensioenoverzicht. De modellen worden beschouwd als een handreiking. Naar verwachting worden in de loop van het najaar de aanpassingen voor 2013 op de UPO-modellen gepubliceerd. Tevens volgt een UPO model voor de inkomensverzekeraars. Betere communicatie door pensioenfondsen en verzekeraars Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid past de Pensioenwet aan, waardoor de communicatieverplichtingen voor pensioenuitvoerders om hun deelnemers goed te informeren over de aanvullende pensioenen, worden aangescherpt. In een tijd waarin een deel van de pensioenen door de onzekere economische situatie gekort moet worden, is het noodzakelijk dat pensioendeelnemers in één oogopslag kunnen zien welke uitkering men kan verwachten, wat de risico s zijn en wat iemand zelf kan doen als dat nodig is. In zijn brief aan de Tweede Kamer staan voorstellen om de pensioencommunicatie verder te verbeteren. Het streven is de aanpassing van de Pensioenwet begin 2013 naar de Tweede Kamer te sturen. Uit een evaluatie in 2011 blijkt dat pensioenfondsen en verzekeraars de communicatieverplichtingen uit de pensioenwetgeving in het algemeen goed naleven. Tegelijkertijd heeft de huidige communicatie richting pensioendeelnemers niet altijd het gewenste effect. Zo is belangrijke verplichte informatie voor veel deelnemers onvoldoende begrijpelijk. Soms wordt er ook een te rooskleurig beeld gegeven over de hoogte van het pensioen en is er geen inzicht in onzekerheden. Bovendien is de informatie vaak te algemeen, terwijl het uiteindelijk gaat om de persoonlijke situatie van de deelnemer.
7 De belangrijkste aanpassingen op het gebied van pensioencommunicatie zijn: Informatie over de koopkracht van het pensioeninkomen en de gevolgen van de pensioenrisico s moeten op dezelfde wijze gecommuniceerd worden. In de eerste laag informatie komen alleen de belangrijkste zaken aan bod. Er komt meer ruimte voor maatwerk voor pensioenuitvoerders. Pensioenuitvoerders stemmen hun communicatie af op de behoefte van de deelnemer. Er komen meer mogelijkheden voor digitale informatieverstrekking. De economisch onzekere tijden en de komende aanpassingen in het pensioenstelsel maken het extra belangrijk om begrijpelijke informatie te geven over de toekomst van een individueel pensioen, aldus de minister. Kamp verwacht dat pensioenfondsen hun verantwoordelijkheid nemen om de voorlichting te verbeteren. Om dat te garanderen gaat hij nu de wet aanpassen. ******************** Deze nieuwsbrief is opgesteld door: Pensioendesk Nederland Kastanjelaan HZ Velp (Gld) Auteur : Noach A.G. van Beusekom MPLA/FFP
Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
33110 Evaluatie van de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Pensioenwet 32043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieWet Pensioencommunicatie White Paper
White Paper December 15 Wat houdt deze wet in en wat is het doel? Deze nieuwe wet, die op 1 juli 2015 is ingegaan, wijzigt de Pensioenwet en de Wet Verplichte Beroepspensioenregelingen. De Wet is in het
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij Delta Lloyd. U bouwt via pensioen bij ons op, zolang u in dienst bent bij deze werkgever. Dit geldt wanneer u 21 jaar of ouder bent. In dit Pensioen
Nadere informatieWat betekenen de nieuwe eisen voor pensioencommunicatie voor u als bestuurder?
Wat betekenen de nieuwe eisen voor pensioencommunicatie voor u als bestuurder? Programma van de workshop 1. Bespreking van de belangrijkste wijzigingen: a) Algemene eisen aan pensioeninformatie b) Pensioenregister
Nadere informatieNieuwsbericht / 5 augustus Wet verbeterde premieregeling
Nieuwsbericht / 5 augustus 2016 Wet verbeterde premieregeling Op 14 juni 2016 nam de Eerste Kamer de Wet verbeterde premieregeling aan. Per brief van 4 juli 2016 heeft Staatssecretaris Jetta Klijnsma laten
Nadere informatiePersoonlijk Pensioen Plan
Persoonlijk Pensioen Plan Brochure voor u als werkgever Als werkgever hebt u behoefte aan een betaalbare pensioenregeling. Tegelijkertijd wilt u een regeling die past in een goed arbeidsvoorwaardenbeleid.
Nadere informatieU gaat binnenkort met pensioen: kiest u een vast of een variabel pensioen?
U koopt op uw pensioendatum met uw opgebouwde pensioenkapitaal een pensioen. Dit kan een vast of een variabel pensioen of een combinatie daar van zijn. Met behulp van deze informatie kunt u het vaste en
Nadere informatieMemo. Van TKP. Kenmerk. Datum 15 juni Onderwerp Communicatie-verplichtingen IORP II. Aantal pagina s 7 1/7
Van TKP Datum Onderwerp Communicatie-verplichtingen IORP II Aantal pagina s 7 Inleiding Deze notitie gaat in op de informatieverplichtingen die voortvloeien uit de IORP II-richtlijn en het wetsvoorstel
Nadere informatieDelta Lloyd Levensverzekering NV
U koopt op uw pensioendatum met uw opgebouwde pensioenkapitaal een pensioen. Dit kan een vast of een variabel pensioen zijn. Met deze informatie kunt u het vaste en variabele pensioen met elkaar vergelijken.
Nadere informatieDelta Lloyd Levensverzekering NV
U koopt op uw pensioendatum met uw opgebouwde pensioenkapitaal een pensioen. Dit kan een vast of een variabel pensioen zijn. Met deze informatie kunt u het vaste en variabele pensioen met elkaar vergelijken.
Nadere informatieBetreft Advies standaardmodel vast-variabel pensioen
Per post en per e-mail verstuurd Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Staatssecretaris J. Klijnsma Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG NeeSandtke - BruggemanA.P.VArjanneke Sandtke - BruggemanArjannekeAeSe-17071259
Nadere informatieU gaat binnenkort met pensioen: kiest u een vast of een variabel pensioen?
U koopt op uw pensioendatum met uw opgebouwde pensioenkapitaal een pensioen. Dit kan een vast of een variabel pensioen of een combinatie daar van zijn. Met behulp van deze informatie kunt u het vaste en
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieOverdracht van opgebouwde pensioenen
Overdracht van opgebouwde pensioenen een gegarandeerde pensioenuitkering voor uw deelnemers Overdracht van opgebouwde pensioenen Pag. 3/8 Overdracht van opgebouwde pensioenen Wilt u meer zekerheid voor
Nadere informatieRoadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK
Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK 2 De essentie: Eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen generaties krijgt volop aandacht; Er worden twee contracten voorgesteld. Beide behoeven verdere
Nadere informatieWetsvoorstel variabele pensioenuitkering in verband met premieen kapitaalovereenkomsten (wetsvoorstelnummer )
UPDATE: Pensioenbericht 10 februari 2016 Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering in verband met premieen kapitaalovereenkomsten (wetsvoorstelnummer 34.344) Dit is de meest recente actualisering van ons
Nadere informatieVeelgestelde vragen. Algemeen
Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw eventuele nabestaanden) bij pensionering,
Nadere informatiePosition Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015
Position Paper DNB Concept Wetsvoorstel variabele pensioenuitkeringen 14 augustus 2015 Het Wetsvoorstel variabele pensioenuitkering (kortweg wetsvoorstel ) maakt voor deelnemers aan een premieovereenkomst
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 32 043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 390 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatiePosition paper Pensioencommunicatie
Position paper Pensioencommunicatie Met interesse hebben wij kennisgenomen van het wetsvoorstel Wet Pensioencommunicatie dat op 2 september jl. door staatssecretaris Klijnsma is ingediend bij de Tweede
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatieWetsvoorstel pensioencommunicatie: kansen voor Financieel Planners mr Onno de Lange secretaris IVP donderdag 9 oktober 2014
Wetsvoorstel pensioencommunicatie: kansen voor Financieel Planners mr Onno de Lange secretaris IVP donderdag 9 oktober 2014 Agenda - Introductie - In zevenmijlslaarzen door pensioenland - Wat is pensioencommunicatie
Nadere informatieHet verschil tussen zorgplicht aanbieder en adviseur
Het verschil tussen zorgplicht aanbieder en adviseur Wat is de impact op een vonnis van een rechtbank als het gaat om zorgplicht van de adviseur en zorgplicht van de aanbieder? In hoeverre heeft deze uitspraak
Nadere informatieVerstandig je pensioen regelen
Consumenteninformatie van de Autoriteit Financiële Markten Let op de risico s van je pensioen Verstandig je pensioen regelen Denk nu na over je pensioen Voor wie is deze folder? Deze folder is voor iedereen
Nadere informatieCommunicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds
Communicatieplan 2018 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 14 december 2017 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen...
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieADDENDUM BIJ DE PENSIOENOVEREENKOMST
ADDENDUM BIJ DE PENSIOENOVEREENKOMST In aanvulling op de eerder tussen de werkgever en diens werknemers gesloten pensioenovereenkomst maken met ingang van 1 januari 2008 de hierna vermelde bepalingen deel
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatieONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN
ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,
Nadere informatieDe feiten op een rij. De beschikbare premieregeling
De feiten op een rij De beschikbare premieregeling De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij De beschikbare premieregeling Verzekeraars bieden diverse pensioenregelingen aan, waaraan werknemers
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 34 008 Wijziging van de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met verbetering van de pensioencommunicatie (Wet pensioencommunicatie)
Nadere informatieJe bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.
Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieGeef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening. Position paper: Toekomst pensioenstelsel
Geef elke Nederlander een persoonlijke pensioenrekening Position paper: Toekomst pensioenstelsel Publicatiedatum: juni 2016 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante
Nadere informatieHandleiding pensioendashboard
Handleiding pensioendashboard Het pensioendashboard van Pensioenfonds UWV Met pensioen gaan klinkt misschien ver weg, maar het is dichterbij dan je denkt. Ook is er vaak meer mogelijk dan je denkt, zoals
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieKernvragen bij een collectieve Pensioen regeling. Voor ondernemers die op zoek zijn naar een pensioenregeling voor hun personeel
Kernvragen bij een collectieve Pensioen regeling Voor ondernemers die op zoek zijn naar een pensioenregeling voor hun personeel Kernvragen bij een collectieve Pensioenregeling U geeft uw werknemers goede
Nadere informatieJe bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.
Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen
Nadere informatieCommunicatieregels IORP II. mr. Monica Swalef
Communicatieregels IORP II mr. Monica Swalef donderdag 14 november 2018 1 Samen werken aan een hoger niveau 2 Leeswijzer Deze presentatie is opgemaakt naar de laatste stand van zaken Pensioenontwikkelingen
Nadere informatie1 Missie, visie Doelgroepen Communicatiedoelstellingen Kernboodschap van de communicatie Communicatiestrategie...
Communicatiebeleidsplan 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1 Missie, visie... 3 2 Doelgroepen... 4 3 Communicatiedoelstellingen... 4 4 Kernboodschap van de communicatie... 5 5 Communicatiestrategie... 6 6 Jaarlijks
Nadere informatieflits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.
pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 008 Wijziging van de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met verbetering van de pensioencommunicatie (Wet pensioencommunicatie)
Nadere informatieCAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld?
Stichting PENSIOENFONDS CAPGEMINI Nederland Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie
Nadere informatieSpelregels. September 2016
Spelregels 1 PENSIOENVERGELIJKER SPELREGELS 2016 Pensioenvergelijker spelregels, Pensioenfederatie en Verbond van Verzekeraars, Den Haag Het logo van de Pensioenvergelijker, de iconen en het format van
Nadere informatieeen pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen terugvorderen?
Mag een pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen terugvorderen? Essay SPO Leergang Collectieve Pensioenen Datum: 13 januari 2015 Aantal woorden: 1699 Mag een pensioenuitvoerder te veel betaald pensioen
Nadere informatieHandleiding pensioendashboard
Handleiding pensioendashboard Het pensioendashboard van Pensioenfonds UWV Met pensioen gaan klinkt misschien ver weg, maar het is dichterbij dan je denkt. Ook is er vaak meer mogelijk dan je denkt, zoals
Nadere informatieKamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA)
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatieVoorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst
Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering
Nadere informatie7411 BM Deventer T 0570-61 96 23 M 06 506 95 887 info@chardes.nl www.chardes.nl
Zandpoort 14 7411 BM Deventer T 0570-61 96 23 M 06 506 95 887 info@chardes.nl www.chardes.nl Charles Beugelink Chardes pensioencommunicatie Organisatie gericht op informatie en communicatie aan werkgevers
Nadere informatieDATUM: 27 september 2013 KENMERK: D/13/7648/TW. ONDERW ERP: Huidige mogelijkheden voor papierloos communiceren van verplichte pensioencommunicatie
DATUM: 27 september 2013 KENMERK: D/13/7648/TW ONDERW ERP: Huidige mogelijkheden voor papierloos communiceren van verplichte pensioencommunicatie Inleiding De Commissie Gegevensverstrekking van de Pensioenfederatie
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? De Ahold Pensioenregeling 2015 Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Als u 21 jaar of ouder bent, bouwt u vanaf uw datum in dienst pensioen bij ons op. Dit
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieWet Pensioencommunicatie: Praktische implicaties voor het communicatiebeleid. Wido Mazee, Partner Bridgevest
Wet Pensioencommunicatie: Praktische implicaties voor het communicatiebeleid Wido Mazee, Partner Bridgevest Agenda 1. Introductie Bridgevest 2. Status Wet Pensioencommunicatie 3. Wet Pensioencommunicatie
Nadere informatieAan de centrale organisaties van werkgevers en werknemers aangesloten bij de Stichting van de Arbeid. Geachte dames en heren,
Aan de centrale organisaties van werkgevers en werknemers aangesloten bij de Stichting van de Arbeid Den Haag : 4 juli 2013 Ons kenmerk : S.A.13.030.62 EH/JS Uw kenmerk : Betreft : Aanbeveling pensioencommunicatie
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt
Nadere informatiePensioencommunicatie, maar dan anders. Johan de Groot
Pensioencommunicatie, maar dan anders Johan de Groot Pensioencommunicatie tot nu toe Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling (2007) Instrumenten: UPO en het Pensioenregister Startbrief Stopbrief
Nadere informatie1. In het eerste en tweede lid wordt schriftelijk vervangen door: schriftelijk of elektronisch.
CONCEPT Voorontwerp van het voorstel van wet tot wijziging van de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met verbetering van de pensioencommunicatie (Wet pensioencommunicatie)
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? Wat is Pensioen 1-2-3? Pensioen 1-2-3 is een initiatief van de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. In drie stappen, van hoofdlijn tot in detail, wordt u wegwijs
Nadere informatieOnderzoek Witte Vlekken in Nederland
Onderzoek Witte Vlekken in Nederland In Nederland bieden de meeste werkgevers aan hun werknemers een pensioenregeling aan. Een beperkt aantal bedrijven doet dit echter niet. Daarnaast doen niet alle werknemers
Nadere informatieConsultatiereactie Wet Pensioencommunicatie
Consultatiereactie Wet Pensioencommunicatie Naar effectieve wettelijke pensioencommunicatie Bij pensioencommunicatie hoort de klant altijd centraal te staan. Dat is een van de belangrijkste uitgangspunten
Nadere informatieVoorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst
Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering
Nadere informatieHet Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld?
Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt
Nadere informatieToelichting op het wetsvoorstel pensioencommunicatie
Tt Toelichting op het wetsvoorstel pensioencommunicatie Agenda Aanleiding en doel van het wetsvoorstel Belangrijkste wijzigingen algemene eisen aan pensioencommunicatie meer mogelijkheden voor digitale
Nadere informatieWaardeoverdracht. Versie
Waardeoverdracht Versie 18-02-2016 Versie 18-02-2016 Waardeoverdracht Vanaf het moment dat je in dienst komt bij DSM 1 ga je pensioen opbouwen bij Pensioenfonds DSM Nederland (PDN). Heb je ook al pensioen
Nadere informatiePensioenverlaging (korting) in Hoe consumenten geïnformeerd zijn over de verlaging van hun pensioen. Rapport
Pensioenverlaging (korting) in 2013 Hoe consumenten geïnformeerd zijn over de verlaging van hun pensioen Rapport Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten.
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieCommunicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds
Communicatieplan 2016 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 21 april 2016 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen... 3
Nadere informatieWelk pensioen kunt u verwachten?
Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3A Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering.
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 008 Wijziging van de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met verbetering van de pensioencommunicatie (Wet pensioencommunicatie)
Nadere informatieMEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN. 1.Inleiding
MEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN 1.Inleiding Het merendeel van de Nederlanders is onvoldoende op de hoogte van zijn inkomenspositie na pensionering. Uit de pensioenmonitor van Wijzer in geldzaken (oktober
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieWaardeoverdracht van uw pensioen. bij een nieuwe baan
Waardeoverdracht van uw pensioen bij een nieuwe baan Een nieuwe baan! Gefeliciteerd! U heeft een andere baan. Met andere collega s en misschien wel heel ander werk. Een nieuwe stap, die ook gevolgen heeft
Nadere informatieDoorwerken aan pensioencommunicatie
Doorwerken aan pensioencommunicatie Speech van Harman Korte, AFM-bestuurder op het DNB pensioenseminar Klaar voor de start!, 11 september 2013 Onder voorbehoud van wijzigingen bij het uitspreken van de
Nadere informatieVeelgestelde vragen en antwoorden
Veelgestelde vragen en antwoorden Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw
Nadere informatiePENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae
PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae Op macroniveau begrijpt de grote meerderheid van de Nederlandse werknemers dat ingrepen in het pensioenstelsel noodzakelijk
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2015 259 Besluit van 24 juni 2015 tot wijziging van het Besluit uitvoering Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met de
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? Pensioenreglement A In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die
Nadere informatieLeeswijzer Uniform Pensioenoverzicht 2017 Deelnemers Uitkeringsovereenkomst
Leeswijzer Uniform Pensioenoverzicht 2017 Deelnemers Uitkeringsovereenkomst Jaarlijks ontvangt u van ons een Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Dit overzicht laat zien welk bedrag u kunt verwachten als u
Nadere informatieWegwijzer GE Pensioen. Inzicht in uw pensioensituatie
Wegwijzer GE Pensioen Inzicht in uw pensioensituatie Inleiding Met de Wegwijzer GE Pensioen krijgt u informatie over uw pensioenregeling en kunt u inzicht krijgen in uw eigen pensioensituatie. De pensioenwijzer
Nadere informatieWat moet ik weten over mijn oude en mijn huidige pensioenregeling?
Wat moet ik weten over mijn Start Deze Invulkaart laat zien welke informatie van belang is om een keuze te kunnen maken over waardeoverdracht van een oude pensioenuitvoerder naar PFZW. De informatie kunt
Nadere informatieVeelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht
Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?
Nadere informatieInformatie over toezicht. Toezicht
Informatie over toezicht Toezicht Wilt u geld sparen, pensioen opbouwen of uzelf verzekeren tegen een risico? Dan moet u kunnen vertrouwen op financiële instellingen. Wat banken, verzekeraars en pensioen
Nadere informatieZicht op de indexatiekwaliteit van pensioenregelingen
Prijsstijgingen kunnen een negatieve invloed hebben op de koopkracht. Ook op de koopkracht van pensioenen. Veel Nederlandse pensioenfondsen streven er daarom naar de pensioenen elk jaar te verhogen, of
Nadere informatieActualiteitenoverzicht week 2
Actualiteitenoverzicht week 2 1. Wetsvoorstel beleidsdekkingsgraad Van Rooijen van 50PLUS heeft een wetsvoorstel ingediend. Dit wetsvoorstel regelt dat de termijn verlengd wordt waarin de beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieWat krijgt u in onze netto pensioenregeling?
Hoe is je pensioen geregeld? Wat krijgt u in onze netto pensioenregeling? Netto ouderdomspensioen Via uw werkgever neemt u deel aan de netto pensioenregeling van ABN AMRO Pensioenfonds. Met deze regeling
Nadere informatiePensioenimpact regeerakkoord
Pensioenimpact regeerakkoord De impact van het regeerakkoord op AOW en aanvullend pensioen is groot. De AOW-leeftijd gaat versneld omhoog. Vanaf 2015 wordt ook het inkomen gemaximeerd, waarover de werknemer
Nadere informatieWelke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat?
SNPS Shell Nederland Pensioenfonds Stichting Welke keuzes maakt u voordat u straks met pensioen gaat? Inhoud Welke pensioenkeuzes hebt u? 1. Uw pensioenleeftijd kiezen 2. Deeltijdpensioen 3. Definitieve
Nadere informatieDeelnemerspresentatie november 2018
Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieHet overzicht dat u nu heeft ontvangen, laat uw pensioensituatie zien zoals deze was op 31 december 2014.
Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?
Nadere informatieOp de voordracht van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van [[Datum openlaten]], nr. [[nr invullen]];
Ontwerpbesluit van [[ ]] tot wijziging van het Besluit uitvoering Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling in verband met de Wet pensioencommunicatie Op de voordracht van de Staatssecretaris
Nadere informatieInformatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM?
Informatie over de Autoriteit Financiële Markten Een kennismaking Wat doet de AFM? Wie is de AFM? AFM is de afkorting voor Autoriteit Financiële Markten. De AFM is de gedragstoezichthouder op de financiële
Nadere informatieCommunicatiebeleidsplan Pensioenfonds Wonen
Communicatiebeleidsplan Pensioenfonds Wonen 2018 2020 Pagina 1/9 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Afbakening van het plan... 3 1.2 Duur van het plan... 3 1.3 Organisatie van de communicatie... 3 2.
Nadere informatieRabo BedrijvenPensioen. Een aandeel in elkaar
Rabo BedrijvenPensioen Een aandeel in elkaar Inhoud Het Rabo BedrijvenPensioen: modern en overzichtelijk Pensioen voor uw werknemers: hoe werkt het? Zorg voor uw werknemers, hun partners en hun kinderen
Nadere informatieDe Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Anna van Hannoverstraat 4 Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG. Datum
797 ; AFM De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Anna van Hannoverstraat 4 Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG Datum l6januan 4 2Ol Pagina 1 van 10 Betreft Reactie consultatie wetsvoorstel
Nadere informatieRapport Pensioen in duidelijke taal
Rapport Pensioen in duidelijke taal Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Den Haag, juni 2012 Inhoud Samenvatting Lijst van aanbevelingen 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Algemene aanbevelingen
Nadere informatie