Position paper Pensioencommunicatie

Transcriptie

1 Position paper Pensioencommunicatie Met interesse hebben wij kennisgenomen van het wetsvoorstel Wet Pensioencommunicatie dat op 2 september jl. door staatssecretaris Klijnsma is ingediend bij de Tweede Kamer. Met het oog op uw schriftelijke inbreng op voornoemd wetsvoorstel, willen wij graag onze visie op het wetsvoorstel met u delen. Het wetsvoorstel Wet Pensioencommunicatie adresseert verschillende kanttekeningen die wij begin 2014 in onze reactie op de consultatie Pensioencommunicatie reeds hebben geplaatst bij het concept wetsvoorstel. We kunnen ons zodoende vinden in een aantal van de aanpassingen die zijn aangebracht. Ten eerste is er meer ruimte gekomen voor digitale pensioencommunicatie. Het uitgangspunt is nu digitale communicatie geworden, tenzij een deelnemer hier bezwaar tegen maakt. Dit vergroot de mogelijkheden voor adequate pensioencommunicatie en is vanuit kostenoogpunt efficiënt. Ten tweede is de pensioenvergelijker, waarover wij ernstige twijfels hadden of deze in de voorgestelde vorm toegevoegde waarde had, uit de Memorie van Toelichting verwijderd. Tot slot zullen de bedragen in Pensioenregister optelbaar worden door uniformering van de rekenmethodiek, wat de bruikbaarheid van het Pensioenregister ten goede komt. Naast de positieve elementen die onderdeel uitmaken van het huidige wetsvoorstel, zijn er echter ook enkele elementen waarbij we kritische kanttekeningen willen plaatsen. Deze zetten wij hieronder uiteen. In de bijlage tenslotte hebben we enkele opmerkingen van technische aard over het wetsvoorstel opgenomen.

2 1. Open normen moeten open blijven Er vindt in het voorgestelde artikel 48 een uitbreiding plaats van het aantal open normen waaraan de pensioeninformatie moet voldoen. Deze moet op grond van het wetsvoorstel naast tijdig en duidelijk, ook correct en evenwichtig zijn. Deze open normen gaan ook gelden voor niet wettelijk verplichte pensioeninformatie. Want op basis van de nieuwe bepaling gelden de open normen voor de informatie die de pensioenuitvoerder verstrekt of beschikbaar stelt. Het vervangen van gedetailleerde wettelijke eisen aan de te verstrekken informatie door open normen, biedt meer ruimte aan de pensioenuitvoerders om hun informatieplicht in te vullen en af te stemmen op de behoeften van de eigen deelnemerspopulatie. Dit onderschrijven wij ten zeerste. Op deze manier kan de pensioenuitvoerder al zijn uitingen richting deelnemers en pensioengerechtigden op elkaar afstemmen, en dat doen op een wijze die het best past bij het deelnemersbestand van de betreffende pensioenuitvoerder. Tegelijkertijd biedt het hanteren van open normen ook meer ruimte aan de Autoriteit Financiele Markten (AFM) om die open normen via het toezicht in te vullen. De kans bestaat dat de toezichthouder de ruimte in de normen met (beleids)regels gaat invullen. Het is niet duidelijk of dit daadwerkelijk zal gebeuren, wat voor grote onzekerheid zorgt. In ieder geval zal nadere invulling van de normen, de voordelen van het hebben van open normen voor de communicatie door pensioenuitvoerders weer wegnemen. Dit zou extra nadelig kunnen uitpakken, omdat de open normen en de eventuele inkadering ervan door de AFM ook gaan gelden voor de niet verplichte communicatie richting deelnemers en pensioengerechtigden. In brochures, magazines van pensioenuitvoerders, etc. maken pensioenuitvoerders zeer verschillende keuzes al naar gelang de behoeften van de specifieke populatie deelnemers. Uniform toezicht van de AFM hierop is niet in het belang van de deelnemers en kan juist de effectiviteit van informatie verminderen. Bij de beoordeling van deze informatiestromen moet het specifieke karakter van het deelnemersbestand altijd in het oog worden gehouden. Open normen moeten ook echt open blijven en niet nader door de AFM ingevuld worden, om te voorkomen dat de voordelen van het hanteren van open normen verloren gaan. 2. Onzekerheid over invulling belangrijke elementen in lagere regelgeving is onwenselijk Uit de memorie van toelichting en de tekst van het wetsvoorstel zelf, blijkt dat veel zaken nog nader ingevuld zullen of kunnen worden in lagere regelgeving, o.a.: - eisen aan de periodieke informatieverstrekking in de vorm van UPO en Pensioen 1-2-3; - de daaruit voortvloeiende informatieverplichtingen voor pensioenuitvoerders van alleen arbeidsongeschiktheidspensioenen (ook een UPO en een Pensioen 1-2-3?); - een eventuele verdere invulling van eisen aan elektronische informatieverstrekking (artikel 49 lid 3); - wijze waarop inzicht moet worden verstrekt over koopkracht en risico s van toekomstig pensioeninkomen; - rekenregels voor de scenario s.

3 Het is hierdoor feitelijk niet mogelijk de impact van het wetsvoorstel vast te stellen. Deze impact is bij de huidige stand van zaken immers zeer afhankelijk van de regels en bepalingen die in lagere regelgeving getroffen zullen worden, en kunnen dus nog alle kanten op gaan. Het is zo dat, naarmate er meer op detailniveau in regulering wordt vastgelegd, de uitvoeringstechnische impact hiervan groter is. Bovendien kunt u op deze manier minder invloed uitoefenen op de invulling van materiële elementen die grote impact op pensioenfondsen kunnen en zullen hebben. Het is wenselijk dat de uitwerking in lagere regelgeving in ieder geval beschikbaar is bij de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer, zodat de volledige impact van het wetsvoorstel beoordeeld kan worden. Om de invloed op de lagere regelgeving te vergroten kan worden voorzien in een zware voorhangprocedure, waardoor zowel de Tweede als Eerste Kamer kan aangeven toch een regeling bij wet te willen, en waarbij de Tweede Kamer bijvoorbeeld het recht van amendement kan uitoefenen. Wij zijn er voorstander van om de invulling van de bovengenoemde onderwerpen op wettelijk niveau te laten plaatsvinden, zodat de impact van het wetsvoorstel voldoende helder is op het moment dat hierover in Tweede en Eerste Kamer besloten moet worden. Hierbij pleiten wij ook voor een principle-based invulling van de openstaande zaken, zodat de communicatie zoveel mogelijk op het deelnemersbestand afgestemd kan worden. 3. Basisinformatie via Pensioen Artikel 21 Pw over de startbrief wordt ingrijpend gewijzigd. Het huidige artikel bevat een opsomming met onderwerpen waarover in de startbrief informatie moet worden opgenomen. Het nieuwe artikel geeft slechts aan dat de pensioenuitvoerder over de kenmerken van de pensioenregeling, alsmede de persoonlijke omstandigheden die kunnen nopen tot actie van de werknemer, moet communiceren. Ook moet verwezen worden naar de websites van het pensioenregister en die van de pensioenuitvoerder. Over wijzigingen in de pensioenregeling moet binnen 3 maanden geïnformeerd blijven worden. De leden 2 en 3 van artikel 21 worden niet gewijzigd. Hierdoor moet de mogelijkheid van het opvragen van een gewijzigd pensioenreglement nog altijd worden gemeld. Is het eveneens mogelijk dit via de website van de pensioenuitvoerder te laten verlopen? Het Pensioen dat in drie lagen informatie geeft over de kenmerken van de pensioenregeling, zal pas in lagere regelgeving bij dit artikel 21 een wettelijke basis krijgen. Naar wij tot nu altijd hebben begrepen hebben, vervangt laag 1 van het Pensioen de huidige startbrief. Het is in onze visie dan ook wenselijk om wettelijk vast te leggen dat het Pensioen moet worden gebruikt om de deelnemers te informeren over de basiskenmerken van de regeling. Daarnaast is niet duidelijk of lid 2 van artikel 21 toestaat om bij wijziging van de pensioenovereenkomst en het pensioenreglement te verwijzen naar de website van de pensioenuitvoerder. Daar is het pensioenreglement dan digitaal te vinden. Het is naar onze mening wenselijk dat verduidelijkt wordt of deze oplossing toegestaan is.

4 4. Wijze van inzicht verstrekken over koopkracht en risico s van toekomstig pensioeninkomen nog niet bekend Het wetsvoorstel bevat geen uitgewerkte bepaling over de wijze waarop over koopkracht en risico gecommuniceerd moet worden. Het toeslagenlabel (en de toeslagenmatrix?) wordt geschrapt en er wordt alleen aangegeven dat op verzoek en in het pensioenregister gecommuniceerd wordt over de aanspraken en rechten in drie scenario s: een pessimistisch, een verwacht en een optimistisch scenario. De Memorie van Toelichting spreekt op pag. 9/10 wel over de uniforme rekenmethodiek die wordt uitgewerkt in lagere regelgeving en over informatie over koopkracht en risico, waarover verder gesproken wordt door de overheid met betrokken partijen en AFM. Op basis hiervan is niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de vereiste berekeningen en de kosten daarvan. Het pensioenregister is momenteel niet toegerust om dit te doen, en deze gegevens zullen dus door pensioenuitvoerders berekend en aangeleverd moeten worden, met alle gevolgen voor de uitvoeringskosten van dien. Ook is absoluut niet duidelijk of deelnemers de informatie uit de verschillende scenario s op een juiste wijze kunnen interpreteren. De wijze waarop gecommuniceerd moet worden over koopkracht en risico is volstrekt onduidelijk. Gezien de ervaringen uit het verleden met toeslagenlabel en matrix en het instellen van een commissie voor het bepalen van een rekenmethodiek, pleiten wij voor het vooral op simpele en realistische wijze communiceren over dit onderwerp. Het risico dat de nieuwe methodiek te ingewikkeld wordt en niet tot meer begrip bij de deelnemer leidt, is ons inziens groot. 5. Uitbreiding pensioenregister Er komt een forse uitbreiding van het aantal functionaliteiten van het pensioenregister: - het verwachte pensioen moet in drie scenario s weergegeven worden als indicatie; - een toekomstige koppeling met gegevens van partner; - toevoeging van twee referentiepunten in het pensioenregister, waardoor de deelnemer kan bepalen of hij voldoende pensioen heeft te zijner tijd; - het register moet inzicht geven in de gevolgen van belangrijke gebeurtenissen/keuzes; en - pensioengerechtigden worden stapsgewijs toegelaten tot het pensioenregister. Dit alles moet in stappen worden ingevoerd, terwijl aan de financiering van het pensioenregister niets lijkt te wijzigen. Dat wil zeggen, de pensioensector draagt de kosten van het pensioenregister. Aangezien de AOW ook onderdeel uitmaakt van het pensioenregister, en de nieuwe toevoegingen verder gaan dan informatieverstrekking die verwacht mag worden van een pensioenfonds aan de deelnemer, pleiten wij voor een aanpassing van de financiering van het pensioenregister. En wel in die zin dat de overheid ook gaat bijdragen. Het is voor pensioenuitvoerders moeilijk om de uitvoeringskosten van pensioenen laag te houden, als er steeds meer lasten (denk bijvoorbeeld ook aan de kosten van toezicht, nationaal en mogelijk internationaal) naar hen toe verschuiven.

5 6. Voldoende implementatietijd Het is niet duidelijk wat de beoogde datum van inwerkingtreding is van het voorliggende wetsvoorstel. Wij pleiten in ieder geval voor voldoende tijd om de wijzigingen te implementeren. De uitbreiding van de mogelijkheid om meer digitaal te communiceren juichen we toe en wij willen daar zeker gebruik van gaan maken. Tegelijkertijd zal de invoering van bijvoorbeeld het Pensioen aanpassing van de automatiseringssystemen vragen. Daarvoor is tijd nodig. Voor een aantal zaken denk aan digitale communicatie - is het dan ook gewenst dat een pensioenuitvoerder hiermee aan de slag kan zodra deze er zelf klaar voor is.

6 Bijlage: Technische opmerkingen Artikel 21: Informatie over pensioenregeling In de MvT wordt op pag. 6/7 ingegaan op de rol van de werkgever in de informatieverstrekking. In het wetsvoorstel is daar echter niets over terug te vinden. Het is de werkgever die de werknemer aanmeldt bij de pensioenuitvoerder die vervolgens de deelnemer moet informeren. De MvT maakt melding van een aanbeveling van de Stichting van de Arbeid aan werkgevers om binnen een maand na indiensttreding Pensioen te verstrekken. Verstrekt de werkgever nog aparte informatie voorafgaand aan laag 1 van het pensioen 1-2-3? Als de werkgever de aanbeveling van de Stichting van de Arbeid opvolgt, krijgt de deelnemer Pensioen twee keer, een keer van de werkgever binnen een maand na indiensttreding en een keer van de pensioenuitvoerder binnen drie maanden na start deelneming. Er staat overigens nog een onduidelijke tekst in de MvT pag. 7: Er kan worden bekeken of het melden van een nieuwe deelnemer door de werkgever via de belastingdienst en UWV kan verlopen. Is het de bedoeling om de werkgever hiermee te ontlasten? Artikel 48: Eisen aan informatieverstrekking Met de open norm evenwichtig wordt volgens de MvT gedoeld op het goed weergeven van de van belang zijnde aanwezige voordelen én nadelen. Overal de voor- en nadelen van vermelden zou leiden tot een zeer uitgebreide informatieverstrekking. Wij gaan er dan ook van uit dat evenwichtig betrekking heeft op keuzeonderdelen/-momenten in de pensioenregeling. Het verdient aanbeveling dit via de parlementaire geschiedenis verder toe te lichten. Artikel 204: Aanpassing geheimhoudingsplicht DNB DNB krijgt de mogelijkheid om via toezichtstaak verkregen statistische gegevens van pensioenfondsen openbaar te maken, met het doel de buitenwereld inzicht te verstrekken in de financiële positie van pensioenfondsen. Als voorbeeld wordt de dekkingsgraad genoemd. De artikelsgewijze toelichting bij deze wijziging geeft een criterium voor openbaarmaking. Het gaat alleen om gegevens die de persoonlijke financiële keuzes die belanghebbenden (kunnen) beïnvloeden. Maar welke gegevens dat dan nog meer zijn bovenop de informatie die de pensioenuitvoerder op grond van het voorgestelde artikel 46 lid 1 sub c aan de deelnemer op verzoek stuurt of op grond van artikel 46a via de website beschikbaar stelt, is niet duidelijk. Het genoemde criterium uit de artikelsgewijze toelichting is niet een-op-een terug te vinden in artikel 198 lid 3. Wij pleiten voor het opnemen van het criterium in die bepaling.

7 Digitale verstrekking Er wordt in de MvT op pag. 5 gesproken over de berichtenbox en het versturen van attenderingsmails of andere elektronische berichten (zoals sms). Een uitwerking hiervan zal waarschijnlijk plaatsvinden via lagere regelgeving. Het is daarom op dit moment niet in te schatten wat de uitvoeringstechnische gevolgen hiervan zijn. Wij pleiten op voorhand voor zoveel mogelijk ruimte voor de pensioenuitvoerders om hun deelnemers en pensioengerechtigden op die wijze te kunnen bedienen die het best past bij die deelnemers en pensioengerechtigden. In dit kader is de vraag naar boven gekomen of het overmaken van 0,01 naar bankrekening van de deelnemer/pensioengerechtigde met een boodschap in de omschrijving Uw pensioenbericht staat klaar en kan opgehaald worden via Mijnsite/berichtenbox bijvoorbeeld ook voldoet aan alle eisen die worden gesteld aan het versturen van een attenderingsmail?