INHOUDSOPGAVE. Leeswijzer 3

Transcriptie

1

2 INHOUDSOPGAVE BLZ. Leeswijzer 3 JAARVERSLAG Jaarverslag deelprogramma s Programma 1 Kwaliteit van de woon- en leefomgeving Deelprogramma 1.1 Brandweerzorg en rampenbestrijding 5 Deelprogramma 1.2 Openbare orde en veiligheid 9 Deelprogramma 1.3 Volkshuisvesting 13 Deelprogramma 1.4 Verkeer en vervoer 19 Deelprogramma 1.5 Milieu 25 Programma 2 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Deelprogramma 2.1 Cultuur 35 Deelprogramma 2.2 Onderwijs 41 Deelprogramma 2.3 Volksgezondheid & maatsch. ondersteuning 45 Deelprogramma 2.4 Sociale zaken en Werk 53 Deelprogramma 2.5 Welzijn 61 Deelprogramma 2.6 Sport 67 Programma 3 Dorps- en plattelandseconomie Deelprogramma 3.1 Economie 73 Deelprogramma 3.2 Toerisme 77 Programma 4 Ruimtelijke structuur Deelprogramma 4.1 Grondbeleid 83 Deelprogramma 4.2 Natuur- en groenbeheer 87 Deelprogramma 4.3 Ruimtelijke ordening en inrichting 91 Programma 5 Kwaliteit van bestuur en organisatie Deelprogramma 5.1 Communicatie 95 Deelprogramma 5.2 Publiekszaken 99 Deelprogramma 5.3 Openbaar bestuur 103 Programma 6 Financiële kaderstelling Deelprogramma 6.1 Belastingen 107 Deelprogramma 6.2 Financiën 113 Algemene dekkingsmiddelen 116 Mutaties op reserves 123 Jaarverslag paragrafen A. Lokale heffingen 129 B. Weerstandsvermogen 135 C. Onderhoud kapitaalgoederen 141 D. Financiering 147 E. Bedrijfsvoering 151 F. Verbonden partijen 161 G. Grondbeleid 165 H. Maatschappelijke ondersteuning 169 JAARREKENING Balans 173 Toelichting balans 177 Niet in de balans opgenomen verplichtingen 195 Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen 197 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 203 Programmarekening 209 Toelichting programmarekening 213 Controleverklaring 223 Vaststellingsbesluit 227

3 - 2 -

4 LEESWIJZER Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening 2012, opgesteld in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). De opzet is gelijk aan de begroting 2012 en de jaarrekening Jaarverslag Het jaarverslag bestaat uit een twee onderdelen: een jaarverslag van de deelprogramma s en een jaarverslag van de paragrafen. In het jaarverslag van de deelprogramma s wordt per deelprogramma antwoord gegeven op de drie w-vragen: Wat hebben we bereikt?, Wat hebben we daarvoor gedaan? en Wat heeft het gekost? Per deelprogramma is een specificatie van de lasten en baten gegeven op een bepaald kostensoortenniveau. Afwijkingen op dit geclusterde kostensoortenniveau van meer dan tussen de begroting en de realisatie, zijn per deelprogramma toegelicht. In sommige gevallen ook kleinere verschillen. Daarnaast bevat het jaarverslag een verantwoording over de verplichte paragrafen. In de paragrafen worden onderwerpen (zoals onderhoud kapitaalgoederen, lokale heffingen en bedrijfsvoering) die verspreid in de jaarstukken staan, gebundeld weergegeven. Naast de zeven verplichte paragrafen is ook de Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO) in een paragraaf ondergebracht. Jaarrekening In de jaarrekening vindt u samenvattende overzichten over de financiële situatie zoals onder andere de balans en de toelichting op de balans. Tevens vindt u hier de controleverklaring en het vaststellingsbesluit. Voor een uitgebreide toelichting op de totstandkoming van het resultaat en een voorstel voor de bestemming van het resultaat, verwijzen wij u naar het separate raadsvoorstel

5 - 4 -

6 DEELPROGRAMMA 1.1 Brandweerzorg en rampenbestrijding Omschrijving van het deelprogramma De gemeentelijke overheid heeft een wettelijke taak om de openbare orde en veiligheid binnen de gemeentegrenzen te garanderen. Dit programma omvat de beleidsuitgangspunten op het gebied van brandweerzorg en rampenbestrijding. Aan het (mede) zorgen voor een verantwoord niveau van (brand)veiligheid van gebouwen, inrichtingen, evenementen en infrastructuur wordt invulling gegeven door te adviseren op (te verlenen) vergunningen, toezicht te houden, te handhaven en voorlichting te geven. Daarnaast richt het deelprogramma zich op het inrichten en onderhouden van een paraat brandweerkorps en het verder invulling geven aan de intergemeentelijke samenwerking op het gebied van brandweerzorg en rampenbestrijding. Tot slot richt het deelprogramma zich op de voorbereiding op en de uitvoering en de bestrijding van rampen en zware ongevallen. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1120 Brandweerzorg en rampenbestrijding Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Een slagvaardig brandweerkorps dat op operationele en personele sterkte is. De brandweer is met een geslaagde wervingscampagne weer op operationele sterkte. Uniforme kwaliteit van brandweerzorg binnen de Veiligheidsregio Groningen. Op 13 juli heeft het Veiligheidsbestuur de visie Brandweer Groningen over Morgen vastgesteld en op 7 december de Contourennota voor de inrichting van de nieuwe brandweerorganisatie. De gemeenteraad is gedurende dit proces tussentijds geïnformeerd over de voortgang van de regionalisering van de brandweer, welke op 1 januari 2014 een feit zal zijn. Harmonisatie functie- en rangenstelsel brandweer met Wet Veiligheidsregio s. Het nieuwe functie- en rangenstelsel, zoals met de Wet veiligheidsregio s wordt beoogd, is geïmplementeerd. Goede invulling en communicatie over de witte vlekken in de bluswatervoorziening. De in de gemeente Winsum, onder regie van de regionale brandweer, gehouden brandveiligheidscampagne is succesvol geweest. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Vijf nieuwe brandweermensen werven om de huidige en toekomstige vacatureruimte als gevolg van (on)natuurlijk verloop op te kunnen vullen. Wervingscampagne is geslaagd en er zijn vijf nieuwe brandweervrijwilligers aangesteld

7 Wat doen we ervoor? De uitkomsten van de kwaliteitsmonitor (audit) vertalen naar concrete verbeterplannen. Het bestuur van de regeling Hulpverlening en Openbare Gezondheidszorg (H&OG) zal daarvoor de bestuurlijke ambitie moeten gaan vaststellen op grond van de op handen zijnde wijziging van de Wet Veiligheidsregio s. Thematische audit warme RI&E (risico-inventarisatie en evaluatie) uitvoeren. Wat hebben we daarvoor gedaan? De kwaliteitsmonitor is onderdeel geworden van de regionalisering van de brandweer op grond van de Wet Veiligheidsregio s. Nu de visie en de contouren van de nieuwe brandweerorganisatie door het Veiligheidsbestuur zijn vastgesteld kan verder invulling worden gegeven aan de kwaliteitsmonitor en de bijbehorende audits. Implementatie nieuwe functie- en rangenstelsel op grond van het Besluit Kwaliteit personeel Veiligheidsregio s binnen de brandweer Winsum. Het nieuwe functie- en rangenstelsel bij de brandweer is geharmoniseerd met de Wet Veiligheidsregio s en geïmplementeerd. Uit onderzoek is gebleken dat met name in de buitengebieden de bluswatervoorziening vaak ontoereikend is. Besloten is actief te communiceren over zelfredzaamheid van burgers en voorlichting te geven over rookmelders en dat met een campagne te ondersteunen. Er is actief gecommuniceerd met burgers in de buitengebieden over de ontoereikende bluswatervoorziening. De voorlichtingscampagne en bijbehorende brandveiligheidscheck, uitgevoerd door Energiewacht, heeft een respons opgeleverd van 73% en is daarmee zeer succesvol geweest. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Adequate hulpverlening aan de burger bij rampen, branden en incidenten De opkomsttijd, de tijd tussen goed laag 58% 80% 56% melding en aanwezigheid van het eerste blusvoertuig wordt op 8 minuten gesteld in Dit moet gerealiseerd worden in 80% van alle alarmmeldingen. Vergroten van fysieke veiligheid In 2005 zijn alle goed gemiddeld gebruiksvergunningplichtige gebouwen/instellingen voorzien van een gebruiksvergunning (100%). De genoemde aantallen zijn nieuwe vergunningen cq gebruiksmeldingen. Aantal (her)controles conform PREVAP (aantal gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen kan jaarlijks fluctueren i.v.m. afgifte van nieuwe en intrekking van reeds verleende vergunningen en gebruiksmeldingen) goed hoog % 47 (100%) 93 (100%) Aantal handhavingen goed hoog

8 Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Een goede samenwerking tussen bij de veiligheid betrokken instanties Aanwezigheid gemeentelijk goed hoog Aanwezig aanwezig aanwezig rampenplan Actualiteit gemeentelijk rampenplan goed hoog Geactualiseerd geactualiseerd geactualiseerd opstellen regionaal crisisplan (RCP) medio 2011 goed hoog Vastgesteld RCP Vastgesteld RCP RCP niet operation eelp Oefenen gemeentelijke organisatie goed hoog 845 uren 835 uren 840 uren - crisismanagement Groningen gemeentelijk rampenplan en gemeentelijke deelprocessen Oefenen brandweer - vrijwillige brandweer (p.p.p.j) 64 uren 63,5 uren 64 uren Noot: De prestatie-indicator van de opkomsttijd van de brandweer is niet beïnvloedbaar. Immers, de incidenten kunnen niet worden gepland. Er hebben zich relatief veel incidenten in de buitengebieden voorgedaan waarvoor een hogere opkomsttijd dan 8 minuten bestuurlijk is vastgesteld. Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Loonbetalingen en sociale premies V Personeel van derden V Energie N Ov. aankopen/uitbesteding duurzame goederen N Betaalde belastingen V Aankopen niet duurzame goederen & diensten V Inkomensoverdrachten aan overheid (niet-rijk) V Reserveringen Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V - 7 -

9 Baten Vergoeding voor personeel V Huren V Overige opbrengsten goederen en diensten V Inkomensoverdrachten van overheid (niet-rijk) V Reserveringen V Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Loonbetaling en sociale premies De betaalde vergoedingen voor de vrijwillige brandweer zijn lager dan geraamd doordat er sprake was van vacature ruimte. Daarnaast is minder aanspraak gemaakt op loondervingsafspraken. Aankopen niet duurzame goederen & diensten Een bedrag van heeft betrekking op tweejarige opleidingskosten welke doorlopen in Voorgesteld wordt dit budget opnieuw beschikbaar te stellen in Het resterende voordeel van heeft betrekking op een aantal kleine posten waaronder gebouwen onderhoud V V BATEN Vergoeding voor personeel Van de regionale brandweer Groningen is een vergoeding van ontvangen voor brandweeronderwijs. Overige inkomsten hebben betrekking op uren inzet in de regio en verkoop brandweerkleding. Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V V Saldo van het Deelprogramma V - 8 -

10 DEELPROGRAMMA 1.2 Openbare orde en veiligheid Omschrijving van het deelprogramma De voorkoming van strafbare feiten die invloed hebben op de orde en rust in de gemeentelijke samenleving. De preventieve zorg voor de handhaving van de openbare orde (OO) ligt primair bij de gemeente, terwijl het repressief optreden met name door de politie zal gebeuren. Daarnaast kunnen ook Bijzondere Opsporings Ambtenaren (BOA s) worden ingezet. Wettelijk is de gemeente verantwoordelijk voor onder meer: de openbare orde (Gemeentewet); de gezagvoering over de politie voor wat betreft handhaving van de OO (Politiewet); regelmatige afstemming over politiezaken met het Openbaar Ministerie (Politiewet) in het zogeheten driehoeksoverleg. Het thema Jeugd en veiligheid ligt op het snijvlak van veiligheidsbeleid en jeugdbeleid. Dit thema komt zowel in dit deelprogramma aan de orde als ook in deelprogramma 2.5 Welzijn. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: Openbare orde en veiligheid Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Het gevoel van veiligheid vergroten en overlast verminderen. We hebben gesprekken gevoerd met drie bedrijven en ze uitgenodigd een offerte uit te brengen voor de inzet van Boa s. De procedure wordt in 2013 voortgezet en afgerond. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Dialoog zoeken met jongeren en hun ouders. De jongerenwerkers leggen en onderhouden de meeste contacten met jongeren. De politie betrekt in daarvoor geschikte gevallen de ouders van jeugdige overtreders. Een optie hierbij is een gezamenlijke brief van politie en de burgemeester. Overleg met jeugd- en jongerenwerk voor preventiemaatregelen. Het jongerenwerk participeert in het Centrum voor Jeugd en Gezin en is in dat verband aangesloten bij Zorg voor Jeugd Groningen. Ze hebben deelgenomen aan een provinciaal project tegengaan polarisatie en radicalisering. Aanscherpen toezicht op uitgaanspubliek. Regulier overleg met de politie Periodiek driehoeksoverleg. Via meldingen bij gemeente en/of politie houden we de vinger aan de pols. Er was sprake van een relatief rustig jaar

11 Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Handhaven van de openbare orde en het vergroten van het gevoel van veiligheid bij de burgers door een veilig woon- en werkklimaat te bieden Aantal meldingen overlast stationsgebied goed laag Aantal aangiftes fietsendiefstallen goed laag Aantal aangiftes bedreiging en goed laag mishandeling Aantal aangiftes vernieling goed laag Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten Saldo Deelprogramma N Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden N Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten N Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten N Baten Overige opbrengsten goederen en diensten Totaal Baten Saldo Deelprogramma N

12 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar N Saldo van het Deelprogramma N

13 - 12 -

14 DEELPROGRAMMA 1.3 Volkshuisvesting Omschrijving van het deelprogramma Bij de volkshuisvesting gaat het om het realiseren van kwalitatief goede en kwantitatief voldoende woningen die aansluiten bij de behoefte en groei van de gemeente, in de koop- en de huursector. Bouw- en woningtoezicht en het welstandstoezicht bewaken de bouwkundige en esthetische kwaliteit van de te bouwen woningen. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1820 Woningexploitatie/woningbouw 1821 Stads- en dorpsvernieuwing 1822 Overige volkshuisvesting 1823 Bouwvergunningen Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Realiseren van de woningbouwtaakstelling. Onze oorspronkelijke taakstelling van 60 woningen per jaar is niet gehaald. Deze taakstelling is in de Begroting 2012 al bijgesteld naar 18 woningen. In 2012 is deze taakstelling in de Regio Groningen- Assen bijgesteld naar gemiddeld 21 woningen per jaar tot Er zijn in totaal 10 woningen (volgens gereed meldingen bij Burgerzaken) aan onze voorraad toegevoegd. Dit lage aantal is vooral te wijten aan de woningmarktcrisis. Herstructurering. In 2012 is Wierden & Borgen gestart met de bouw van diverse grondgebonden woningen en appartementen in Obergum-Noord. De eerste woningen zijn in januari 2013 opgeleverd. Waarborgen van de kwaliteit van de gebouwde omgeving. De kwaliteit van de woningen wordt gewaarborgd via toetsing van de omgevingsvergunningaanvraag (bestemmingsplan, beeldkwaliteit, welstand). Adequate afstemming bereiken tussen vraag en aanbod op de woningmarkt. In regioverband zijn in 2012 de tien afspraken uit 2011 grotendeels uitgewerkt. Met de uitwerking van deze afspraken, waaronder het aanpassen van onze taakstelling, wil men de afstemming tussen vraag en aanbod in de regio zoveel mogelijk bevorderen

15 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Begeleiden van planvorming voor bestaande inbreidingslocaties en waar mogelijk voor nieuwe locaties. Meerdere plannen worden begeleid. Diverse (bestemmingsplan) procedures afronden. BP Ezinge en BP Sauwerd zijn vastgesteld. In 2013 worden BP Buitengebied, Den Andel, Baflo-Rasquert, Feerwerd, Garnwerd en Adorp vastgesteld. Grondverwerving voortzetten voor uitbreidingslocatie Winsum-Oost. De onderhandelingen ten behoeve van grondverwerving zijn voortgezet. De aanhoudende stagnatie op de woningbouwmarkt veroorzaakt een lagere woningbouwproductie. In regioverband worden hierover eind 2011 afspraken gemaakt, die zullen worden vertaald in een regionale woonvisie. Enerzijds zal een reële taakstelling worden geformuleerd; anderzijds een set van instrumenten om deze taakstelling te verwezenlijken. De Regio Groningen-Assen heeft het regionale woningbouwprogramma beperkt en wil sterker inzetten op kwaliteit. Om voorbereid te zijn op een slechte woningmarkt zijn scenario s als hulpmiddel gebruikt. Elke gemeente heeft op basis van het afgesproken scenario een planningslijst opgesteld die de basis vormen van het Regionaal instemmingsmodel. Hierin zijn afspraken vastgelegd hoe gemeente om moeten gaan met de aangepaste plannen. Op 20 december 2012 heeft de stuurgroep van de Regio Groningen Assen het Regionaal instemmingsmodel ondertekend. In 2012 is ook besloten geen regionale woonvisie meer op te stellen, maar meer een document ter promotie van het wonen in de regio. Proactieve opstelling bij herstructureringsplannen van derden. Het overleg met Wierden & Borgen over projecten in Baflo (Gebr. Gootjesstraat en Wilhelminalaan) en Ezinge (Schoolstraat) is in 2012 voortgezet. Afronden van de realisatie van Obergum Noord. De bouw van Obergum-Noord is in 2012 zeer gestaag doorgegaan en alle woningen en appartementen zullen begin 2013 opgeleverd worden. De samenwerking met Wierden & Borgen in BMW-verband voortzetten, en hierbij streven naar het maken van prestatieafspraken die afgestemd zijn op de te verwachten demografische ontwikkelingen. In 2012 is besloten om voor de gemeente Winsum het woonbeleid te actualiseren. Wierden & Borgen is daarbij zowel bestuurlijk als ambtelijk betrokken. De verwachting is deze nieuwe woonvisie medio 2013 af te ronden om er vervolgens ook prestatieafspraken aan te koppelen. In 2012 is BMW-verband tezamen met W&B structureel overleg geweest om te verkennen of het maken van gezamenlijke prestatieafspraken ook reëel is. In 2013 zal dit duidelijk worden

16 Wat doen we ervoor? Toepassen van monumenten- en welstandsbeleid. Wat hebben we daarvoor gedaan? Is gebeurd. Aan bestemmingsplannen een beeldkwaliteitsplan koppelen. Waar nodig de expertise van de erfgoedcommissie inschakelen. In uitvoering. Waar nodig is dit gebeurd. Waar mogelijk de expertise van het innovatieteam van de Regio Groningen Assen inzetten. Dit team is ingesteld met als opdracht het realiseren van vernieuwde woonconcepten en het delen/maken van kennis. Het innovatieteam van de Regio Groningen- Assen heeft eind 2012 de locatie BOBENCO bezocht. Dit om te beoordelen of er nog een alternatieve invulling van het gebied mogelijk is. In 2013 zullen de bevindingen van het innovatieteam aan de gemeente worden uitgereikt. De bouw van nultredewoningen danwel levensloopbestendige woningen waar mogelijk stimuleren. Het daar waar mogelijk inzetten van het instrument Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. In de nieuwe woonvisie Winsum krijgt dit thema de nodige aandacht. In de nieuwe woonvisie Winsum krijgt dit thema de nodige aandacht. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beïnvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Het realiseren van voldoende, kwalitatief goede, woningen die aansluiten bij de behoefte en groei van de gemeente, in de koop- en de huursector. Totale woningvoorraad aantal goed gemiddeld - % koopwoningen - % huurwoningen 100% 60% 40% 100% 0% Aantal te realiseren koopwoningen goed laag Mate van realisatie van de woningbouwtaakstelling Verhouding realisatie woningen Winsum ten opzichte van de buitendorpen Percentage van de nieuwbouwwoningen voor jongeren, senioren en starters op de woningmarkt. goed laag 55% 50% 35% goed gemiddeld 80/20 14/86 goed gemiddeld 30% 5 % Gezien het geringe aantal woningen wat de laatste jaren wordt gebouwd, leveren de hierboven genoemde indicatoren snel een vertekend beeld. In 2013 zal daarom ook geen gebruik meer worden gemaakt van deze tabel

17 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten N Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Sociale uitkeringen in geld Sociale verstrekkingen in natura N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) N Overige inkomensoverdrachten Reserveringen Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Werkelijk ontvangen rente en winstuitk N Overige opbrengsten goederen en diensten N Inkomensoverdrachten van het Rijk Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) Reserveringen Totaal Baten N Saldo Deelprogramma V

18 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V BATEN Overige opbrengsten goederen en diensten De opbrengst aan bouwleges is in de 2 e bestuursrapportage aangepast, maar de opbrengsten zijn nog meer achter gebleven N Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

19 - 18 -

20 DEELPROGRAMMA 1.4 Verkeer en vervoer Omschrijving van het deelprogramma Verkeer en vervoer is in onze gemeente gericht op zowel het aanleggen, beheren en onderhouden van de fysieke leefomgeving op verkeersgebied als ook het in stand houden en waar mogelijk creëren van een goed functionerend en samenhangend verkeers- en vervoerssysteem in en rond Winsum. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1210 Wegen, straten en pleinen 1211 Verkeersmaatregelen te land 1221 Binnenhavens en waterwegen Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Verbetering stationsgebied en de bereikbaarheid van de perrons, met vooral aandacht voor ouderen en gehandicapten. De stationsomgeving wordt opnieuw ingericht. De voorbereiding bevindt zich in de afrondende fase. Het plein voor de bussen wordt vernieuwd, er wordt een nieuwe hellingbaan aangelegd die de toegankelijkheid voor minder validen verbetert en de fietsenstallingen worden uitgebreid. Daarnaast is het de bedoeling dat de tunnel wordt onderworpen aan een upgrading. De uitbreiding van de parkeerplaats bij het station Winsum en Sauwerd zijn gerealiseerd. Reconstructie van de Onderdendamsterweg t.b.v. de verkeersveiligheid. De reconstructie wordt grotendeels in 2013 uitgevoerd. Verbeteren van de verkeersveiligheid bij scholen. In het kader van het GVVP hebben alle scholen een verzoek ontvangen om een enquête in te vullen. Een groot deel van de scholen hebben deze ingevuld. Belangrijke aandachtspunten zullen meegenomen worden in het GVVP. Zoals het nu lijkt gaat het vooral om de zichtbaarheid van de scholen en zichtbaarheid van de oversteeklocaties nabij de scholen. Zorgdragen voor een dusdanig beheer van het wegenareaal dat de veiligheid blijft gewaarborgd. Het wegenonderhoud is uitgevoerd conform het vastgesteld beleid. Daarnaast zijn de wegen onderworpen aan de tweejaarlijkse visuele inspectie

21 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Inrichting van de wegen alsmede het instellen van het bijbehorende snelheidsregiem volgens het uitvoerend document wegencategorisering. Inmiddels is inzichtelijk op welke plaatsen borden en portalen ten behoeve van de 60 km/u-zone geplaatst moeten worden Het verkeersbesluit hiervoor is al genomen. Het offertetraject is nagenoeg afgerond zodat de bebording in het voorjaar van 2013 kan worden geplaatst. Na het invoeren van de 60 km/u-zone zal de 30 km/u-zone worden ingevoerd in de dorpen waar dat nog niet heeft plaats gevonden. Hierbij wordt ook de bordensanering binnen de betreffende bebouwde kom meegenomen. Het terugdringen van schade aan bermen en wegen buiten de bebouwde kom. Langs twee wegen is in het kader van veiligheid en onderhoud de berm verhard met graskeien. Het gaat hierbij om de Munnikeweg en gedeeltelijk de Mentaweg. De inrichting van De Meeden wordt afgestemd op het gebruik. De functie en inrichting van de Meeden wordt meegenomen bij de opstelling van het GVVP. Het verbeteren van het inzicht in de verkeersbordenstructuur. De bordensanering/verbetering van de verkeersbordenstructuur wordt dorp voor dorp opgepakt, gelijktijdig met het invoeren van 30 km/u-zones. Een duidelijk visie op het gebied van verkeer (inclusief parkeren) in het dorp Winsum. Ten behoeve van het GVVP wordt in samenwerking met de provincie, een kentekenonderzoek uitgevoerd in en rond de dorpen Winsum, Baflo en Onderdendam. De resultaten zullen geanalyseerd worden, waarna deze worden meegenomen bij de opstelling van het GVVP. Daarnaast zijn er dorpstafels geweest waarbij de inwoners zijn gevraagd naar hun mening en ideeën. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Uitvoering geven aan de vastgestelde verbeteringsmaatregelen en indien financieel haalbaar de realisering van een hellingbaan die aan de normen voldoet. De stationsomgeving wordt opnieuw ingericht. De voorbereiding heeft grotendeels plaatsgevonden en bevindt zich in het eindstadium. Het busplein wordt vernieuwd, er komt een nieuwe hellingbaan voor minder validen en de fietsenstallingen worden uitgebreid. De parkeerplaats bij het station Winsum en Sauwerd zijn jn inmiddels uitgebreid

22 Wat doen we ervoor? Uitvoering fase 2 (Geert Teislaan tot Schoolstraat). Wat hebben we daarvoor gedaan? Komt in 2013 in uitvoering. Hieronder valt de aanleg van een fiets/voetpad langs het 50 en 60 km/u deel van de weg (ten noorden van de Braaksterlaan) en de inrichting en invoering van een 30 km/uzone op het overige deel. Onderzoeken van de mogelijkheden voor autovrije zones rond scholen. Er wordt niet specifiek onderzoek gedaan naar autovrije zones rondom basisscholen, maar er wordt gezocht naar een verkeersveiligere oplossing wanneer dat nodig is. Met het realiseren van een brede school moet dit ook een punt van aandacht zijn. Overleggen met zowel schoolbesturen als met de ouders van leerlingen. Er is gesproken met een aantal schooldirecteuren en alle scholen hebben een enquête ontvangen met betrekking tot de verkeersveiligheid. Daarnaast heeft Veilig Verkeer Nederland alle basisscholen benaderd over het project Verkeersouders. Iedere school kan een verkeersouder aanwijzen. Deze verkeersouder is aanspreekpunt voor allerlei verkeersveiligheidszaken in de schoolomgeving. Binnenkort zal de eerste bijeenkomst met de verkeersouders (op dit moment 3 ouders) zijn. Tijdens deze bijeenkomst zullen de verwachtingen van elkaar (gemeente, verkeersouders en veilig verkeer Nederland) uitgesproken worden. Onderhoudsmaatregelen worden afgestemd op het onderhoudsniveau C volgens de CROW-systematiek. In 2012 is een groot deel van de achterstand ingelopen in het wegenonderhoud. Het gaat daarbij vooral om de wegen buiten de bebouwde kom. Inrichten van de wegen tijdens het regulier onderhoud. Op diverse plaatsen zijn fietssuggestiestroken en is belijning aangebracht. Daarnaast zijn in de berm van de Munnikeweg en gedeeltelijk de Mentaweg graskeien aangebracht. Instellen snelheidsregiem volgens uitvoerend document wegencategorisering. Inmiddels is inzichtelijk op welke plaatsen borden en portalen ten behoeve van de 60 km/u-zone geplaatst moeten worden. Het offertetraject is hiervoor gestart. Het aanbrengen van passeerstroken. Op drie wegen zijn in 2012 passeerstroken aangebracht om de verkeersveiligheid te vergroten. Dit is gebeurd op de Takkebosserweg, Hammelandsterweg en Saaxumhuizerweg

23 Wat doen we ervoor? Functie en inrichting van de weg opnieuw beoordelen. Wat hebben we daarvoor gedaan? De functie van de Meeden wordt betrokken bij het opstellen van het GVVP. Inventariseren van de verkeersborden. De bordensanering/verbetering van de verkeersbordenstructuur wordt dorp voor dorp opgepakt. De inventarisatie bevindt zich in de afrondende fase. Daar waar mogelijk verkeersborden saneren, waarbij gestart wordt in de dorpskernen. Inventarisatie is nagenoeg afgerond. In 2013 wordt verdergegaan met het proces. Het opstellen van een verkeersvisie. Ten behoeve van het GVVP,wordt in 2013 samenwerking met de provincie, een kentekenonderzoek gehouden in en rond de dorpen Winsum, Baflo en Onderdendam. Komende tijd zullen de resultaten geanalyseerd worden, waarna deze verwerkt kunnen worden in het GVVP. Daarnaast zijn er dorpstafels geweest waarbij de inwoners zijn gevraagd naar hun mening en ideeën. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 De gemeente Winsum wil een schakel- en forensengemeente te zijn. Daarom moet de mobiliteit van de inwoners vergroot worden. De gemeente dient een veilig en goed toegankelijke gemeente per fiets, per auto en per openbaar vervoer zijn. Aantal schadegevallen als gevolg van slecht/matig onderhoud goed hoog 4 < 5 7 Aantal meldingen bij het telefonisch meldpunt met betrekking tot: - verkeersaspecten - Wegen - openbare verlichting - waterwegen - straatmeubilair - gladheidsbestrijding goed goed goed goed goed goed hoog hoog matig matig hoog matig Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V

24 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Loonbetalingen en sociale premies V Energie V Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen N Betaalde belastingen N Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten V Baten Pachten V Overige opbrengsten goederen en diensten V Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen Op grond van het raadsbesluit in verband met de herinrichting van de Onderdendamsterweg heeft er ook een herschikking van dekkings-/financieringsmiddelen plaatsgevonden. De extra lasten op dit deelprogramma worden geëgaliseerd met een hogere onttrekking aan de reserves op het onderdeel reservemutaties. Aankopen niet duurz.goederen en diensten De voordeel wordt voor een belangrijk deel ( ) verklaard doordat niet alle werkzaamheden op het gebied van het wegenonderhoud zijn uitgevoerd. Dit voordeel op dit deelprogramma wordt volledig geëgaliseerd door een hogere storting in de reserve wegenonderhoud tot ditzelfde bedrag. Ditzelfde geldt voor de openbare verlichting; de onderschrijding hiervan is Op het gebied van onderhoud bermen (nadeel ) en het klein wegenonderhoud (nadeel 7.000) is sprake van kostenoverschrijdingen, welke in elk geval voor een deel worden veroorzaakt doordat de inflatiecorrectie niet is verdeeld over de begrotingsramingen N V

25 Kapitaallasten In de kadernota 2012 is besloten om activa met een maatschappelijk nut versneld af te schrijven. Een aantal van deze activa moest nog worden uitgevoerd. Deze uitvoering is niet volledig gelukt in Daarom kan ook de versnelde afschrijving niet plaats vinden. Overigens is dit niet een echt voordeel, want op het onderdeel Reservemutaties vindt er ook een lagere onttrekking aan de reserves plaats. Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V N BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

26 DEELPROGRAMMA 1.5 Milieu Omschrijving van het deelprogramma Een kwalitatief goede woon- en leefomgeving wordt mede bepaald door een duurzame inrichting van de woon- en leefomgeving. Inwoners van de gemeente Winsum merken dat met name als het gaat om de preventie bij het ontstaan en de afvoer van afvalwater en het huishoudelijk afval. Bedrijven hebben met name te maken met milieuvergunningen en meldingen en de controle en handhaving daarvan. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1721 Afvalverwijdering en verwerking 1722 Riolering (gecombineerd) 1723 Milieubeheer 1725 Baten reinigingsrechten en afvalstoffen heffing 1726 Baten rioolheffing (gecombineerd) Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Riolering, waterzuivering en waterbeheer Een betaalbaar en duurzaam water- en rioleringsbeheer. Om tegen de laagst maatschappelijk kosten een goed en efficiënt beheer- en onderhoudsbeleid te voeren op het gebied van afval-, hemel- en grondwater is de kanteling ingezet van theorie naar praktijk/werkelijkheid. In 2012 heeft er op basis van diverse notities een uitgebreide discussie in de gemeenteraad plaatsgevonden over de invoering van een gedifferentieerde rioolheffing. Deze discussie heeft uiteindelijk tot het besluit geleid om aan de wijze van rioolheffing niets te veranderen. Gelijktijdig met de discussie over de gedifferentieerde rioolheffing heeft er een herberekening plaatsgevonden van de rioolheffing. Voor het begrotingsjaar is deze heffing vastgesteld op 210,25. De heffing ligt daarmee enkele euro s lager dan in 2012 en zelfs enkele tientallen euro s lager dan oorspronkelijk was voorzien in het vgrp Hergebruik van regenwater en de mogelijkheden voor het scheiden van afvalwater. Met het proces van afkoppelen van hemelwater is in Obergum-Noord begonnen. Dit proces wordt de komende jaren in deze wijk voortgezet. De uitvoering hangt samen met het resultaat van de rioolinspecties

27 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Het voldoen aan de basisinspanning: In de 3 e nota op de waterhuishouding (NW3) is vastgelegd dat als onderdeel van een pakket maatregelen om de algemene waterkwaliteit te verbeteren de vuilemissie vanuit rioolstelsels naar het oppervlaktewater met 50% moet worden teruggedrongen. Ook de NW4 gaat hier op in. Het voldoen aan de basisinspanning is een doelstelling die gecontinueerd is. In 2012 is een vervolg gemaakt met het 2 e deel van het waterketenakkoord voor Groningen en Noord-Drenthe. Dit houdt in dat waterschappen, gemeenten en waterbedrijven zich hebben uitgesproken om te onderzoeken of door samenwerking de burger beter bediend kan worden op het gebied van (afval)water in de breedste zin van het woord. Een rioleringsstelsel waarbij calamiteiten voorkomen worden en de onderhoudstoestand van de stelsels op een acceptabel niveau gehouden wordt. Het rioolstelsel is ook dit jaar op een acceptabel niveau gehouden. Er zijn inmiddels enkele opdrachten weggezet om het rioolstelsel beter en efficiënter te monitoren, beheren en onderhouden. In 2012 is gestart met het reinigen en inspecteren van het gehele rioolstelsel, om zo de algehele toestand van het stelsel vast te stellen en daarmee te sturen op de praktijk. Het voldoen aan de algemene regels van de Waterwet waarmee de directe lozingen van huishoudelijk afvalwater op oppervlaktewater wordt gereguleerd. De gemeente voldoet aan de algemene regels van de Waterwet en het voorkomen van directe lozingen van het huishoudelijk afvalwater op het oppervlaktewater. Afvalverwijdering en verwerking Een gedifferentieerd tarief voor afval op basis van gewicht. De burgers mogen er financieel niet op achteruit gaan. Milieu is een weegfactor in de kosten/batenanalyse. Een gedifferentieerd tarief op basis van zowel gewicht als frequentie is op 1 januari 2013 ingevoerd. Winsum één van de duurzaamste gemeenten van de provincie Het voeren van een actief klimaatbeleid, gericht op het toepassen en opwekken van duurzame energie. In de loop van 2013 zal klimaatbeleid worden geformuleerd. Op het gebied van duurzaam bouwen en duurzame mobiliteit lopen al projecten. Energiebesparing in openbare verlichting. In 2012 is openbare verlichtingsbeleid vastgesteld. Een concept beheerplan is in de maak. Bewoners en bedrijven ondersteunen en adviseren bij subsidieaanvragen. Bij vragen over duurzaam bouwen is doorverwezen naar het Informatiepunt Duurzaam bouwen

28 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Ondersteuning van het platform Samen Duurzaam en andere relevante initiatieven. Het platform Samen Duurzaam wordt zowel financieel als ambtelijk ondersteund. In de loop van 2013 zullen inwoners worden voorgelicht om maatregelen op het gebied van duurzaam bouwen uit te voeren. In BMW-verband deelnemen aan het landelijke project Duurzaam Inkopen. Er is nog geen gezamenlijk inkoopbeleid. Er naar streven een gemeente met Fair- Trade status te worden. In 2013 zal het proces om Fair-Trade gemeente te worden in gang worden gezet. Voor auto s die de gemeente aanschaft de milieuaspecten mee laten tellen. Een onderzoek is gestart om de auto s van de gemeente op (groen) gas te laten rijden. Onderzoeken of het mogelijk is om oplaadpunten voor elektrische auto s en boten te realiseren. In de loop van 2012 zijn er 2 elektrische oplaadpunten gerealiseerd. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Riolering, waterzuivering en waterbeheer Uitvoering Waterplan, maatregelen Er is een begin gemaakt met het opstellen van een baggerplan. Het opstellen van het baggerplan loopt synchroon met het opstellen van de Stedelijke Wateropgave. Dit vanwege het feit dat er overeenkomstige data nodig is voor de opstelling van beide plannen. Uitvoering geven aan het Verbreed GRP 2010 t/m Het gehele vrijverval rioolstelsel is inmiddels ingemeten en de hiermee verkregen data is verwerkt in een beheersysteem. Dit beheer systeem is momenteel in beheer en onderhoud bij de gemeente Groningen in afwachting van een definitieve keuze voor een beheersysteem in het kader van de BMW samenwerking. De mechanische riolering is geïnventariseerd en ingevoerd in een beheersysteem (gemalen beheer). Het hieruit voortvloeiend groot onderhoud aan hoofdgemalen is inmiddels aanbesteed en zal uitgevoerd worden begin Binnen de BMW samenwerking en samen met het waterschap Noorderzijlvest (BMW/NZ) zijn de projecten grondwaterbeleid en gezamenlijk gemalenbeheer opgestart. Begin 2013 zullen beide rapportages worden afgerond

29 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Opstellen Stedelijke Wateropgave. Er is een begin gemaakt met het opstellen van de Stedelijke Wateropgave, gezien de ontbrekende data en het inwinnen en verwerken hiervan is dit proces nog niet afgerond. Hierdoor zal de stedelijke wateropgave pas in de eerste helft van 2013 vastgesteld kunnen worden. De Stedelijke Wateropgave geeft een goed inzicht in het functioneren van het oppervlaktewatersysteem na belasting vanuit bebouwd gebied tijdens extreme neerslaggebeurtenissen. Afkoppelen schoon verhard oppervlak. Voor Obergum Noord is een afkoppelplan opgesteld. In het kader van het nieuwbouwplan van Wierden en Borgen is gedeeltelijk al aan dit afkoppelplan invulling gegeven. Verdere afkoppeling Obergum-Noord. Er is een concept afkoppelplan opgesteld, in het vervolg traject zal dit verder uitgewerkt worden in overleg met het waterschap, ook zal naar verdere planvorming voor dit gebied gekeken worden om tot een totaal pakket te komen. Vervanging riolering op basis van actueel maatregelenplan. Er is in 2012 geen riolering vervangen op basis van een actueel maatregelenplan. Een en ander hangt samen met de uitvoering van de rioolinspecties waarmee in 2012 is begonnen. Reinigen en Inspecteren rioolstelsels op basis van de meerjaren reinigings- en inspectieplannen. In 2012 is een begin gemaakt met het reinigen en inspecteren van het gehele vrijverval stelsel. Waarbij gestart is met die delen van het stelsel waar vanuit het VGRP maatregelen gepland staan, of ontwikkelingen op stapel staan. Inmiddels zijn er 85 percelen (in kwetsbaar gebied) van in totaal 348 percelen aangesloten. Het kwetsbaar gebied is hiermee afgesloten. In 2011 zijn de resterende percelen, geïnventariseerd, beoordeeld en aangeschreven door het waterschap. Percelen die nog niet voldoen aan de lozingseisen wordt de mogelijkheid geboden om op basis van de zelfde condities als bij kwetsbare percelen is gebeurd, een IBA aan te schaffen. In afwachting van het besluit omtrent de gedifferentieerde rioolheffing is met het opstarten van een IBA-project voor het niet kwetsbaargebied even gewacht. Begin 2013 zal dit project worden opgestart en zullen de betrokken bewoners benaderd worden

30 Afvalverwijdering en verwerking Samen met de milieudienst de gewogen inzameling in gang zetten. In de aanloopperiode worden wel ter informatie nota s verstuurd, maar vindt verrekening plaats door de afvalstoffenheffing. Deze nota s zijn ter informatie van de burgers, om duidelijk te maken wat het nieuwe systeem inhoudt. De mogelijkheden voor het aanbieden van gescheiden afvalstromen worden geoptimaliseerd, zodat burgers zelf goed in de hand hebben hoeveel restafval ze nog aanleveren. In 2012 is de beslissing om diftar in te voeren gevallen. De invoering heeft plaatsgevonden op 1 januari Burgers zijn hierover geïnformeerd middels de website, artikelen in de Wiekslag, en de AfvalActueel. Ook is een klankbordgroep ingesteld. Er wordt voortdurend naar gestreefd om inzamelmogelijkheden te optimaliseren, en ook de bestaande mogelijkheden goed onder de aandacht te brengen. In 2013 wordt er bijvoorbeeld 6 maal textiel ingezameld, in plaats van 4 maal. In Baflo zal in het voorjaar van 2013 een luiercontainer komen. Winsum één van de duurzaamste gemeenten van de provincie Winsum ontvangt een rijkssubsidie in het kader van de SLOK (Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven). Uit deze subsidie worden projecten gefinancierd op het gebied van duurzame energie en duurzaam bouwen. Deze projecten zijn gericht op burgers, bedrijven, en eigen gebouwen. Een voorbeeld is het aanbieden van duurzame-energiescans aan boeren was het laatste jaar waarin nog projecten uit de rijkssubsidie SLOK (Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven) zijn uitgevoerd. De afronding van deze projecten zal in de loop van 2013 plaatsvinden. In de loop van 2011 is een beleidsplan openbare verlichting gepresenteerd, waarin aandacht voor duurzaamheid en energiezuinigheid. Op basis van dit plan wordt een onderhoudsplan vastgesteld. Op basis hiervan wordt in 2012 en verdere jaren het onderhoud uitgevoerd. Hiervoor wordt onder andere gebruik gemaakt van de diensten van het Informatiepunt Duurzaam Bouwen. Dit verzorgt voorlichting aan burgers, bedrijven en overheden. Dit platform wordt zowel financieel als ambtelijk ondersteund. Het concretiseren van de samenwerking op inkoopgebied binnen BMW-verband. Naast kostenvoordelen en logistieke voordelen is daarbij ook nadrukkelijk aandacht voor duurzaamheid. In 2012 is het beleidsplan openbare verlichting vastgesteld, en een aanvang gemaakt met het formuleren van een beheerplan. Voorlichting aan burgers en bedrijven over duurzaam bouwen is verstrekt door het Informatiepunt Duurzaam bouwen. Het platform Samen Duurzaam wordt zowel financieel als ambtelijk ondersteund. De samenwerking op gebied van inkoop in BMW-verband is nog niet gerealiseerd

31 De benodigde maatregelen worden in kaart gebracht en gekeken wordt naar de uitvoerbaarheid op korte en langere termijn. Eind 2011 is hiervoor een werkgroep in het leven geroepen. In de kosten/batenanalyse bij nieuwe auto s milieuaspecten betrekken naast allerlei praktische randvoorwaarden. Onder andere het rijden op (groen) gas. Aangesloten wordt bij landelijke initiatieven. In 2013 zal een werkgroep worden ingesteld die het proces om Fair-Trade gemeente te worden in gang zal zetten. Er is een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar het rijden op (groen) gas van de auto s van de gemeente. Er zijn 2 elektrische oplaadpunten gerealiseerd. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beïnvloed baarheid Realisatie 2012 Doelstel ling Realisatie 2011 Herstel en behoud van een gezond milieu, waarbij een duurzame ontwikkeling nagestreefd wordt. Burgers en bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid nemen in de zorg voor het milieu. Ingezamelde hoeveelheden Aantal kg/inw restafval goed hoog Aantal kg/inw gft-afval goed hoog Scheidingsresultaten (deze worden Eigen doelstelling bepaald op basis van sorteerproeven gerelateerd en zijn indicatief) aan landelijke doelstelling 2 Glas goed hoog 77 90% 81% Textiel goed hoog 28 50% 57% Oud papier en karton goed hoog 87 89% 84% Klein chemisch afval slecht hoog nvt nvt 32% 1 Landelijke doelstellingen staan in het Landelijk Afvalbeheer Plan. De gemeentelijke doelstellingen zijn op basis hiervan, èn op basis van de resultaten in het verleden, geformuleerd. Restafval zou volgens het LAP in 2012 nog maar 193 kilo per inwoner mogen zijn, gft-afval nog 104. Gezien de resulaten in voorgaande jaren, zijn de doelstellingen bijgesteld naar reële waarden. 2 De in het LAP genoemde percentages voor glas en textiel zijn gezien de ontwikkelingen van voorgaande jaren haalbaar. Deze worden overgenomen. Het percentage voor oud papier en karton is volgens het LAP 75%. Aangezien de gemeente beter scoort, wordt het behaalde percentage aangehouden. De percentages worden berekend aan de hand van sorteerproeven. Bij deze sorteerproeven wordt een monster uit het huishoudelijk afval genomen van ongeveer 400 kilo. Aangezien kca maar een heel klein deel van het totale afval uitmaakt (ongeveer 2 kilo), fluctueren deze gegevens heel veel. Eén doosje batterijen kan al een verdubbeling van de hoeveelheid kca te zien geven. Daarom worden geen percentages meer aangegeven voor de hoeveelheid kca

32 Prestatie-indicatoren meetbaarheid beïnvloed baarheid Realisatie 2012 Doelstel ling Realisatie 2011 Riolering Calamiteiten rioolstelsel goed hoog Aantal IBA s goed hoog Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten N Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden V Energie V Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen N Betaalde belastingen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten V Reserveringen N Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Toegerekende rente V Overige verkopen duurzame goederen Overige opbrengsten goederen en diensten N Belasting op producenten N Belasting op inkomen van gezinnen N Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) V Reserveringen N Totaal Baten N Saldo Deelprogramma V

33 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen Onder deze kostensoortgroep zijn de kosten verantwoord van het onderzoek naar een gedifferentieerde rioolheffing ( ). Daarnaast is een rioolpompput aangelegd in Feerwerd ( ). Verder nog wat kleine zaken. Al deze kosten worden geëgaliseerd. Hiervoor was geen raming opgenomen. Aankopen niet duurz.goederen en diensten Onder deze groep zien we een overschrijding van op de functie Reiniging, en een onderschrijding op de functie Riolering van Het restantbedrag is een geringe afwijking op de functie Milieubeheer. De overschrijding op het gebied van de Reiniging wordt met name veroorzaakt door het containermanagement bij huishoudelijke afvalstoffen ( ), en de veel hogere kosten van de verwerking van de ingezamelde kunststoffen (nadeel ). Hiervoor ontvangen wij ook een hogere bijdrage (zie Baten). De onderschrijding op het gebied van de Riolering heeft met name te maken dat er in 2012 alleen onderzoek heeft plaatsgevonden, en dat er minder dan geraamd aan het onderhoud van de riolering is besteed. Overigens worden al deze afwijking geëgaliseerd via de reserves. Inkomensoverdr.aan overheid (niet-rijk) Dit voordeel wordt tot een bedrag van veroorzaakt op het gebied van de Reiniging en een bedrag van op het terrein van de milieusamenwerking. Op het gebied van de Reiniging is veroorzaakt door een aanpassing van de tarieven van Afvalbeheer Noord Groningen. Het resterende voordeel betreft de kosten van het vuilverwerkingsbedrijf. Dit totale voordeel wordt geëgaliseerd via de reserve. De lagere kosten op het gebied van de milieusamenwerking worden veroorzaakt door een minder aantal aanvragen Overige inkomensoverdrachten Dit voordeel wordt bijna geheel veroorzaakt doordat de garantieprijs voor oud papier niet is aangesproken dit jaar (voordeel ). Verder was er een klein voordeel op het gebied van de milieuvoorlichting. Ook deze afwijking wordt geëgaliseerd via de reserve. Kapitaallasten De forse onderschrijding wordt veroorzaakt doordat op het gebied van de Riolering weinig tot geen uitvoeringsmaatregelen zijn gedaan. Hierdoor ontstaan lagere kapitaallasten. Ook dit voordeel wordt geëgaliseerd N N V V V

34 Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V BATEN Toegerekende rente De opbrengst aan bespaarde rente is hoger dan geraamd. Dit is overigens een administratieve opbrengst. Het wordt veroorzaakt door een hogere stand van de (egalisatie) reserves op het gebied van de Reiniging en de Riolering. Inkomensoverdr.van overheid (niet-rijk) Bij de lasten hebben we de fors hogere kosten van het verwerken van de kunststoffen al genoemd. Hier is de hogere terugontvangst verantwoord. Ook dit voordeel gaat mee in de egalisatie. Reserveringen Bij de opstelling van de jaarrekening 2011 is de voorziening vervanging riolering gewijzigd in een reserve. Op dat moment was de begroting 2012 al vastgesteld en daarna is deze begroting op dit punt niet meer gewijzigd. Daardoor is op dit deelprogramma nog een onttrekking aan de voorziening vervanging riolering geraamd. Nu sprake is van een reserve moeten mutaties in de reserve op de functie Reservemutaties worden verantwoord. Dat is in deze jaarrekening ook gebeurd, maar dit geeft nu op dit deelprogramma een grote nadelige afwijking te zien V V N Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

35 - 34 -

36 DEELPROGRAMMA 2.1 Cultuur Omschrijving van het deelprogramma Naast de subsidiëring van de openbare bibliotheek vallen het kunst en cultuurbeleid, oudheidkunde en musea en cultureel erfgoed onder dit programma evenals het vormings- en ontwikkelingswerk. Kunst en cultuur behelst voornamelijk de amateurkunst (muziek, theater, dans, cultuurhistorie e.d.). Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1510 Openbaar bibliotheekwerk 1511 Vormings- en ontwikkelingswerk 1540 Kunst en cultuur 1541 Oudheidkunde / musea Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Stimulering van een rijk en gevarieerd cultuurbezit en cultureel leven. Vele culturele organisaties en amateurverenigingen hebben een divers aanbod van cultuur laten zien in onze gemeente. De bibliotheekvoorziening behouden en haar culturele en educatieve functie versterken. De bibliotheekvoorziening is in 2012 behouden en er zijn tal van activiteiten geweest om de culturele en educatieve functie van de bibliotheek onder de aandacht te brengen. In 2012 is Biblionet met de gemeente in discussie gegaan over de toekomst van de bibliotheekvoorziening in ondermeer onze gemeente. Een visie op het bibliotheekwerk is, in samenwerking met de gemeente Eemsmond en De Marne in ontwikkeling. Het gebruik van de bibliotheekvoorziening vergroten met name door inwoners in achterstandsituaties. Biblionet richt zich met haar ledenwerving op meerdere doelgroepen. Een erfgoedcommissie die goede adviezen kan geven. Er is een erfgoedcommissie opgericht waarmee concrete werkafspraken zijn gemaakt, opgenomen in een huishoudelijke reglement. Erfgoedbeleid (monumenten en archeologie) goed regelen. De archeologische beleidsadvieskaart is overgenomen in het ontwerp bestemmingsplan buitengebied Winsum. Een oriëntatiesessie met de erfgoedcommissie en Libau over het inventariseren van karakteristieke bebouwing in het buitengebied. Kinderboek Cultuurbezit in nieuwe huisvesting. Kinderboek cultuurbezit verkent de mogelijkheden voor een verhuizing naar de voormalige Aula

37 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? De subsidie voor culturele organisaties richten op stimulering deelname kinderen en jongeren aan kunst en cultuur. De subsidie voor muziekverenigingen, muziekschool en jeugdtheaterschool zijn gericht op de deelname door kinderen en jongeren. De deelname van deze doelgroep is in 2012 ongeveer gelijk aan het voorgaande jaar. Door middel van invoering van beleidsgestuurde contractfinanciering meer sturing geven aan de invulling van de verschillende functies van de bibliotheek. In 2012 is samen met Biblionet en de gemeente De Marne en Eemsmond gewerkt aan een visie op de toekomst van het bibliotheekwerk in de cluster Hunsingo. Ingegeven door bezuinigingen (vooralsnog bij Provincie), maar ook vanwege nieuwe ontwikkelingen rondom de digitalisering van de bibliotheken vindt er visievorming plaats over de functies van de bibliotheek in de toekomst. In het kader van de bestuursopdracht cultuur wordt deze visie nader uitgewerkt. Biblionet opdracht geven om activiteiten te ontwikkelen gericht op meer deelname van mensen in achterstandsituaties. Er zijn meerdere ledenwerfacties gehouden gericht op verschillende doelgroepen. Biblionet opdracht geven activiteiten te ontwikkelen gericht op de nietgebruikers /niet-leden van de bibliotheek. Er zijn meerdere ledenwerfacties gehouden gericht op verschillende doelgroepen. Biblionet opdracht geven diensten te vernieuwen gericht op oa. onlinediensten en bezorgdiensten. Er zijn door Biblionet verschillende online diensten ontwikkeld en gepromoot. In de gemeente De Marne is een pilot gestart van een bezorgdienst. Met de resultaten kunnen we bezien welke oplossing voor onze gemeente mogelijk is. Organisatie rondom Erfgoedcommissie goed regelen. Inhoudelijke ambtelijke begeleiding van de commissie. Verband leggen tussen monumentencommissie en erfgoedcommissie. Er zijn concrete werkafspraken gemaakt met de erfgoedcommissie en vastgelegd in een huishoudelijk reglement. Er is nog geen verband gelegd met de Monumentecommissie. Het is afhankelijk van de behoefte van de Erfgoedcommissie. Erfgoedverordening vaststellen die de monumentenverordening van 1994 vervangt. De erfgoedverordening is vastgesteld

38 Wat doen we ervoor? Waar nodig faciliteren we de samenwerking met de Stichting Oude Groninger Kerken en de Begrafenisvereniging en SKC. Wat hebben we daarvoor gedaan? Regelmatig is overleg geïnitieerd door gemeente tussen de verschillende partijen. De Begrafenisvereniging heeft inmiddels de huur van het pand Aula opgezegd en is daardoor geen partner meer in dit project. Verkopen van de Aula aan SOGK wanneer de haalbaarheid van het totale plan is onderzocht door SOGK. Er is een intentie tot verkoop van de Aula uitgesproken. Een nader haalbaarheidsonderzoek volgt in Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Het stimuleren van de deelname van kinderen en jongeren aan diverse uitingsvormen van kunst en cultuur, zoals theater, amateurkunst, literatuur, cultuurhistorie, muziek, beeldende kunst. Aantal lidmaatschappen bibliotheek goed middel volwassen Aantal lidmaatschappen bibliotheek jeugd tot 18 goed middel Aantal bezoekers website bibliotheek goed middel Aantal bezoekers activiteiten goed middel pm (cultuur, educatief) in de bibliotheek Aantal leerlingen< 18 jaar goed middel gesubsidieerde muziekkorpsen Aantal leerlingen muziekschool Noord goed middel Akkoord < 18 jaar Aantal leerlingen < 18 jaar goed middel gesubsidieerde toneelverenigingen Aantal bezoekers museum Wierdenland Volwassenen + Kinderen tot 18 jaar goed middel 6840* *Het eerste half jaar is er geen directeur geweest, in juni is er een nieuwe directeur aangetreden. De verwachting is dat deze nieuwe directeur meer bezoekers zal gaan trekken naar het museum door het ontwikkelen van nieuwe zaken. Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V

39 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Energie N Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen V Betaalde belastingen N Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten V Reserveringen N Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Toegerekende rente V Huren V Reserveringen V Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Aankopen niet duurzame goederen & diensten Bij het gebouwenonderhoud zijn in de begroting de gemiddelde onderhoudslasten opgenomen. In dit deelprogramma zijn met name de onderhoudslasten met betrekking tot het museum en de muziektempel lager dan geraamd. Het voordeel resulteert in een hogere storting in de onderhoudsvoorziening ( ). In verband met het afstoten van de muziektempel in Winsum was een budget beschikbaar van Dit budget is niet benut. De onderhandelingen over het afstoten van de muziektempel lopen nog. Bij de kadernota 2012 is beschikbaar gesteld voor de actualisering van de welstandnota. Hier zijn in 2012 nog geen uitgaven voor gedaan. De nota wordt op dit moment herzien en zal worden afgerond in De erfgoedcommissie is onlangs geïnstalleerd en is bezig met de invulling van het programma. Het restant van het erfgoedbudget uit 2012 bedraagt V Ten laste van het budget voor de erfgoednota ( ) zijn nog geen uitgaven gedaan. De erfgoedcommissie gaat de nota herzien en deels uitwerken. Naar verwachting in Voorgesteld wordt de resterende budgetten met betrekking tot de welstand en erfgoed opnieuw beschikbaar te stellen in 2013 (totaal )

40 Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

41 - 40 -

42 DEELPROGRAMMA 2.2 Onderwijs Omschrijving van het deelprogramma Goed onderwijs is één van de sleutels tot maatschappelijk succes. Dit programma geeft aan hoe wij deze zorg inhoudelijk gestalte geven op grond van de wettelijke taken en de geformuleerde beleidsuitgangspunten en hoe de randvoorwaarden (huisvesting) zo goed mogelijk kunnen worden gecreëerd. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1420 Openbaar basisonderwijs, exclusief huisvesting 1421 Openbaar basisonderwijs, huisvesting 1422 Bijzonder basisonderwijs, exclusief huisvesting Bijzonder basisonderwijs, huisvesting 1443 Bijzonder voortgezet onderwijs, huisvesting 1480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Bezuinigen op onderwijsuitgaven met betrekking tot schoolbegeleiding en de exploitatievergoeding voor schoolbestuur L&E. Bestuursopdracht onderwijs. De raad heeft in 2012 een voorstel tot bezuiniging schoolbegeleiding aangehouden. Nieuw voorstel volgt in 2013 in combinatie met een voorstel bezuiniging exploitatievergoeding. Samenwerking tussen peuterspeelzalen, kinderopvang en basisscholen stimuleren en faciliteren. Samenwerking tussen bijzonder en openbaar onderwijs stimuleren. Peuterspeelzalen, kinderopvang en basisscholen van zowel bijzonder als openbaar onderwijs stellen jaarlijks samen met de gemeente een Lokale Educatieve Agenda samen en voeren deze uit. Er is door zeven gemeenten (BMWEDAL) en de Provincie Groningen een Kennisplatform geïntegreerde Kindvoorziening opgericht. Integrale aanpak voor kinderen die een (taal-)achterstand hebben en/of sociaal niet vaardig zijn. VVE wordt in de voorschoolse periode aangeboden aan peuters met een taal-of ontwikkelingsachterstand. Er is een doorgaande lijn op de basisschool. De gebouwenkwaliteit in het primair onderwijs voor de lange termijn op een verantwoord niveau handhaven. Er is samen met de schoolbesturen een opdrachtformulering voor een nieuw Integraal Huisvestings Plan opgesteld, inclusief verkenning naar een brede school in Winsum en Baflo. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Notitie over bezuiniging schoolbegeleiding wordt opgesteld met daaraan gekoppeld de mogelijkheden om hier op een bezuiniging door te voeren. Het LEA (Lokaal Educatieve Agenda) wordt gebruikt om dit te bespreken. De notitie is opgesteld. Een bezuinigingsvoorstel is door de raad aangehouden. De gemeente is in overleg met de schoolbesturen gegaan

43 Wat doen we ervoor? De mogelijkheden worden onderzocht om de exploitatievergoeding aan L&E af te bouwen en hiermee een bezuiniging in te realiseren. Wat hebben we daarvoor gedaan? De gemeente heeft onderzoek gedaan. De schoolbesturen zijn hierbij betrokken. Een raadsvoorstel volgt in voorjaar 2013 In het LEA (overleg tussen scholen, peuterspeelzaal- en kinderopvang organisaties) worden afspraken gemaakt en gezocht naar mogelijkheden voor verdere samenwerking en gezamenlijke aanpak. Op de LEA hebben peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en scholen mogelijkheden voor samenwerking verkend. In het LEA worden afspraken gemaakt met de besturen van de overkoepelende organisaties voor primair en voortgezet onderwijs in Noord Groningen met betrekking tot o.a. huisvesting. Er is een gezamenlijke opdracht voor een nieuw Integraal Huisvestingsplan geformuleerd. In samenwerking met basisonderwijs, peuterspeelzaal, kinderopvang en JGZ (via LEA), wordt een dekkend aanbod van voorschoolse educatie aangeboden aan alle doelgroepkinderen. Aan doelgroepkinderen (kinderen met een taal- en ontwikkelingsachterstand) is op de peuterspeelzaal een dekkend VVE-aanbod. Beleidsontwikkeling voor geïntegreerde kindvoorzieningen, samen met schoolbesturen primair/voortgezet onderwijs en peuterspeelzaal- en kinderopvangorganisatie(s). Zeven gemeenten (waaronder Winsum), de provincie Groningen, schoolbesturen, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk bundelen hun krachten rondom de vraagstukken van ontgroening en omvang van kindvoorzieningen in het Kennisplatform Kindvoorzieningen Noord Groningen. Niet krimp maar kwaliteit van voorzieningen en optimale ontwikkeling van kinderen staat daarbij voorop. Met L&E onderzoeken of een geïntegreerde kindvoorziening in het dorp Winsum tot de mogelijkheden behoort. Is het wenselijk en haalbaar? Met L&E (en met VCPO en de Geref. Schoolvereniging) is overeenstemming bereikt over een opdrachtformulering voor verkenning brede school in Winsum en Baflo (in combinatie met IHP). Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2011/2012 Het terugdringen van het aantal vroegtijdig schoolverlaters Aantal vroegtijdig schoolverlaters in Gemeente Winsum in het VO goed middel 5 realisatie 2010/

44 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Loonbetalingen en sociale premies N Sociale uitkeringen personeel V Personeel van derden V Betaalde belastingen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Sociale verstrekkingen in natura N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten V Baten Vergoeding voor personeel Overige opbrengsten goederen en diensten Inkomensoverdrachten van het Rijk Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) V Reserveringen Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V

45 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Personeel van derden Op het gebied van de leerplicht is een incidenteel voordeel in 2012 (minder uren). Aankopen niet duurzame goederen & diensten Het betreft hier een aantal kleine voordelige afwijkingen o.a. op het gebied van verzekeringen en de financiële gelijkstelling van het onderwijs V V BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

46 DEELPROGRAMMA 2.3 Volksgezondheid & maatschappelijke ondersteuning Omschrijving van het deelprogramma Tot het deelprogramma volksgezondheid en maatschappelijke ondersteuning behoren die onderdelen van de gezondheidszorg en het openbaar bestuur die zich richten op ziektepreventie, de bescherming en bevordering van de gezondheid van de gehele bevolking of van groepen binnen de bevolking. Onder het deelprogramma vallen verder de individuele Wmo-voorzieningen die het zorgloket gemeente verstrekt, het Algemeen Maatschappelijke Werk, het Centrum voor Jeugd en Gezin en het beleid ten aanzien van begraven en begraafplaatsen. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1620 Maatschappelijke begeleiding en advies 1622 Huishoudelijke verzorging 1652 Individuele voorzieningen 1714 Openbare gezondheidszorg 1715 Centra Jeugd en Gezin (jeugdgezondheid) 1716 Centra Jeugd en Gezin (onderdeel WMO) 1724 Lijkbezorging 1732 Baten begraafplaatsrechten Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Versterken van de eigen kracht van bewoners. De zelfredzaamheid van bewoners vergroten. Zelfredzaamheid van inwoners is vergroot door het verstrekken van Wmovoorzieningen en ondersteuning vanuit het CJG. In communicatieuitingen naar burgers is aandacht besteed aan zelfredzaamheid en eigen kracht. Professionals (wmoconsulenten en andere uitvoerende medewerkers) hebben in hun werkwijze meer aandacht voor het versterken van de eigen kracht van cliënten in plaats van problemen overnemen en oplossen. Een omslag in denken en doen bij zowel professionals als inwoners kost wel tijd. Een vangnet vormen voor inwoners die zich niet zelf kunnen redden. Gemeente is vangnet voor inwoners die het niet zelf kunnen regelen of organiseren. OGGz-netwerk, Wmo-loket, CJG. Vragen over opvoeden en opgroeien zo snel mogelijk beantwoorden en risicojongeren en hun gezinnen zo snel mogelijk adequate hulp en ondersteuning bieden. CJG is verder doorontwikkeld. Samenwerking binnen CJG tussen de organisaties is verbeterd. Verwijsindex ZvJ is versterkt. Bekendheid en zichtbaarheid van het CJG is vergroot (communicatie, activiteiten). Het convenant CJG Noord Groningen inclusief inrichtingsplan is door gemeenten BMWE, kernpartners CJG en partijen uit onderwijs en voorschoolse voorzieningen ondertekend

47 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Individuele WMO-voorzieningen verstrekken binnen huidige financiële kader. Uitgevoerd. Wmo-loket heeft Wmovoorzieningen verstrekt waardoor mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en mee doen in de samenleving. Zorgdragen voor optimale voorwaarden voor het maken van gezondheidsbevorderende keuzes. Start gemaakt met opstellen van Sport en beweegnota (waarin aandacht wordt besteed aan sportstimulering) en ontwikkelen van lokaal gezondheidsbeleid. In beide nota s wordt aandacht besteed aan voorwaarden voor gezondheid en het stimuleren van de gezonde keuze. Een samenhangend pakket voor zorg voor jongere kinderen en hun ouders. De GGD heeft het basistakenpakket jeugdgezondheidszorg uitgevoerd (consultatiebureaus, huisbezoeken, rijksvaccinatieprogramma). Ook heeft de wijkverpleegkundige aanvullende huisbezoeken afgelegd bij gezinnen die extra preventieve zorg nodig hebben. Binnen het CJG werken GGD, maatschappelijk werk, jongerenwerk, MEE en BJZ samen om gezinnen samenhangende ondersteuning te bieden bij opvoeden en opgroeien. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Kantelen: Op zoek naar de vraag achter de vraag en het sociale netwerk betrekken in het zoeken naar oplossingen. Het zorgloket wordt uitgebouwd tot participatieloket. Verordening en beleidsregels Wmo aangepast. De werkwijze van het Wmoloket is hierop aangepast. Consulenten voeren nu andere gesprekken met cliënten. Contacten tussen Wmo-loket en andere organisaties zoals SoZaWe, MEE, SW&D zijn aangehaald. Een communicatietraject wordt ingezet dat een omslag in denken van de burger moet bewerkstelligen. Meerdere keren per jaar in regionale kranten en gemeentelijke website aandacht besteed aan de kanteling. Wmo-pagina opgesteld in de Wiekslag. De uitvoerende instanties kantelen mee. Wij voeren daarop de regie. Bij gesprekken met uitvoerende instanties aandacht besteed aan de uitgangspunten van de kanteling en wat wij verwachten (namelijk meer inzetten op eigen kracht en sociale omgeving van cliënt). Verstrekken van individuele voorzieningen. Wmo-loket heeft aanvragen behandeld en voorzieningen verstrekt

48 Wat doen we ervoor? Het algemeen maatschappelijk werk (AMW) als laagdrempelige voorziening in stand houden. Wat hebben we daarvoor gedaan? In 2012 heeft de SW&D het AMW conform contractuele afspraken uitgevoerd. Het AMW outreachend te werk laten gaan om zorgmijders te bereiken (binnen OGGZ-verband). Dit is uitgevoerd door SW&D. AMW maakt deel uit van het OGGz-netwerk. Het OGGz-netwerk versterken. OGGz netwerk heeft 2 scholingsdagen gehad met als thema s netwerkversterking en vraagverheldering. Beleid maken op toekomstige overheveling van functie begeleiding uit de AWBZ. Met zorgaanbieders in gesprek over hoe de huidige cliënten die begeleiding krijgen, in de toekomst het beste ondersteund kunnen worden. In april 2012 is het project AWBZbegeleiding gestart. Door de val van het kabinet en het controversieel verklaren van het onderwerp is dit project halverwege 2012 stil komen te liggen. Dit wordt in 2013 weer opgepakt als er meer duidelijkheid is van het rijk. De frontoffice van het CJG versterken (website, inlooppunten en telefonische advisering). Dit is gebeurd. De algemene CJG-site is verder uitgebouwd. Voor (en door) jongeren is er een jongerensite (web 2.0), incl. links naar social media gebouwd ( Het inlooppunt in het gezondheidscentrum Winsum is verder vorm gegeven. We hebben de belettering aangepast in CJG-stijl. Kernpartners CJG houden spreekuur in het gezondheidscentrum en ontmoeten elkaar daar tijdens netwerkbijeenkomsten. De telefonische advisering is uitgevoerd door GGD. Het backoffice overleg CJG doorontwikkelen. In 2012 is extra ingezet op het versterken van de verwijsindex Zorg voor Jeugd, het gebruik hiervan door professionals en de rol en positie van de zorgcoördinatoren. Op basis van signalen in de verwijsindex is meerdere keren een backoffice (casusoverleg Zorg voor Jeugd) gehouden. Het AMW en de GGD maken deel uit van de frontoffice van het CJG en nemen deel aan het backoffice overleg waarin casussen worden besproken. Is uitgevoerd conform afspraken. Ook MEE is in 2012 aangesloten. In samenwerking met andere gemeenten de decentralisatie van de jeugdzorg voorbereiden. In provinciaal verband is de Routekaart Transitieplan Jeugdzorg opgesteld en zijn de eerste stappen uitgevoerd. In BMWEverband aandacht voor de rol van het CJG in het nieuwe jeugdzorgstelsel

49 Wat doen we ervoor? Invoeren eigen bijdrage waar wettelijk mogelijk en politiek wenselijk. Wat hebben we daarvoor gedaan? Startnotitie en discussienotitie zijn in de raad geweest. Drie scenario s zijn ontwikkeld. Verdere besluitvorming in Ontwikkeling lokaal gezondheidsbeleid aansluitend op de provinciale basisnota Gezondheid. Start gemaakt met ontwikkelen van lokaal gezondheidsbeleid. Hierbij is aangelsoten bij de provinciale basisnota. Besluitvorming in De GGD organiseert voorlichtingsbijeenkomsten om de gezondheid van jonge kinderen en hun ouders te bevorderen. De GGD heeft als kernpartner van het CJG voorlichtingsbijeenkomsten gehouden rond de thema s opvoeden en opgroeien. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Het stimuleren van ziektepreventie, de bescherming en bevordering van de gezondheid van de gehele bevolking of groepen binnen de bevolking. Aantal voorlichtingsacties goed hoog Nnb* 3 Het bieden van ondersteuning aan inwoners om de zelfredzaamheid en zelfstandigheid te herstellen, te behouden en te bevorderen. Aantal behandelde aanvragen zonder goed middel externe indicering Aantal behandelde aanvragen met goed middel externe indicering Aantal verstrekkingen huishoudelijke goed laag verzorging Aantal verstrekte vervoersvoorziening goed laag Aantal verstrekte rolstoelen goed laag Aantal verstrekte woonvoorzieningen goed laag Aantal aanvragen afgehandeld binnen goed hoog 98% 98% 95% de daarvoor gestelde termijn Het bieden van een samenhangend pakket voor de zorg voor jongere kinderen en hun ouders. Opkomstpercentage bij consultatiebureau goed middel 95% 95% Een vangnet vormen voor inwoners die zich niet zelf kunnen redden. Aantal clienten maatschappelijk werk goed middel Aantal meldingen in het OGGznetwerk goed laag Aantal meldingen huiselijk geweld goed laag 6 10 Vroegsignalering en ondersteuning door het Centrum voor Jeugd en Gezin. Aantal vragen opvoeden en opgroeien goed middel bij de frontoffice CJG spreekuurcontacten Aantal besproken casussen in de backoffice CJG (casusoverleggen Zorg voor Jeugd) goed laag

50 * Het jaarverslag 2012 van de GGD, waarin deze informatie staat, is op dit moment nog niet beschikbaar. Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden V Energie N Betaalde belastingen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Sociale verstrekkingen in natura V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten N Reserveringen N Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten V Baten Toegerekende rente Vergoeding voor personeel Huren Overige opbrengsten goederen en diensten V Inkomensoverdrachten van het Rijk Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) V Reserveringen V Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V

51 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Aankopen niet duurz. goederen & diensten Hoewel er per saldo geen sprake is van een grote afwijking is het toch nodig een toelichting te geven. Van de provincie is een subsidie ontvangen ( ; zie baten) voor het gebiedsprogramma. Dit bedrag was niet geraamd en is als een verplichting verantwoord (nadeel ). Voor de invoeringskosten van de decentralisatie van de jeugdzorg is een bedrag van ontvangen. Hiervan is nog niet besteed. Voorgesteld wordt dit bedrag hiervoor beschikbaar te houden in Op de kerkhoven van Bellingeweer en Saaxumhuizen zijn behoorlijke onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. De meerkosten ad worden aan de batenzijde via de onderhoudsvoorziening geëgaliseerd. Voor klachtenonderhoud zijn geen uitgaven gedaan (voordeel 8.000). Op het gebied van de huishoudelijke verzorging zijn de kosten lager dan geraamd. Dit voordeel wordt overigens geëgaliseerd via de WMO-reserve. Sociale verstrekkingen in natura Op het gebied van huishoudelijke verzorging (Zorg in Natura en Persoonsgebonden Budget) is meer uitgegeven dan geraamd (geraamd , werkelijk ). Daarnaast waren er in 2012 relatief weinig aanvragen met meervoudige problematiek waardoor minder gebruik is gemaakt van externe advisering voor indicering. (Voordeel ) Verder zijn in 2012 weinig uitgaven gedaan voor dure woning aanpassingen. In het kader van de Kanteling is primaat verhuizen strikter toegepast en door de oplevering van appartementen voor mensen met een beperking door W&B is geschikte woonruimte beschikbaar (voordeel ). De uitgaven voor overige individuele verstrekkingen (individueel vervoer, rolstoelen en woonvoorzieningen) zijn per saldo lager dan geraamd. Er waren meer aanvragen en hogere kosten voor individueel vervoer maar veel lagere kosten voor rolstoelen. Inkomensoverdrachten aan overheid (niet-rijk) Voor ondersteunende begeleiding psychosociaal is in 2012 onderzoek gedaan naar de ondersteuningsbehoefte. Het vervolgtraject op dit onderzoek is begin 2013 gestart waardoor van het budget van 2012 niet is besteed. Van het totaal budget voor het Centrum Jeugd en Gezin ( ) is een bedrag van niet besteed. Overige zijn kleine afwijkingen V V V

52 Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar N BATEN Overige opbrengsten goederen en diensten Door toename van het aantal draagkrachtige aanvragers voor huishoudelijke verzorging worden hogere eigen bijdragen geïnd (voordeel ). De inkomsten aan grafrechten zijn hoger dan de raming. Het blijft lastig te voorspellen hoeveel grafrecht in een jaar wordt uitgegeven. Inkomensoverdrachten van overheid (niet-rijk) Voor het project ondersteuningstraject uitvoering CJG is een provinciale subsidie ontvangen uit het gebiedsprogramma. Afrekening vindt plaats in Reserveringen De onderhoudslasten voor de begraafplaatsen waren hoger dan de gemiddelde raming waardoor een onttrekking is gedaan aan de onderhoudsvoorziening. Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V V V V Saldo van het Deelprogramma V

53 - 52 -

54 DEELPROGRAMMA 2.4 Sociale zaken en Werk Omschrijving van het deelprogramma Dit programma betreft de ondersteuning van burgers die niet zelfstandig kunnen voorzien in de noodzakelijke kosten van het levensonderhoud, de re-integratie van die burgers richting de arbeidsmarkt en de inburgering van oud- en nieuwkomers. In dit verslag rapporteren we in één keer voor de drie gemeenten BMW. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1610 Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen 1611 Werkgelegenheid 1614 Gemeentelijk minimabeleid Vreemdelingen 1623 Participatiebudget Welke successen kunnen we melden? Het totale bestand uitkeringen is gedaald; De processen voor intake zijn versneld; Samenwerking tussen gemeenten BMWE onderling, met Ability en de samenwerking met andere organisaties zijn geïntensiveerd. Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen wilden we bereiken: 1. het totale bestand WWB daalt gemiddeld met 2 %; 2. nieuwe uitkeringsgerechtigden weten binnen een week aan welke activiteiten zij deelnemen; 3. alle uitkeringsgerechtigden, waarvan wij verwachten dat zij binnen 2 jaar uitstromen naar regulier werk nemen deel aan een re-integratie traject; a. Uitkeringsgerechtigden die binnen een ½ jaar kunnen uitstromen naar regulier werk worden geholpen op het Werkplein; b. Uitkeringsgerechtigden die tussen een ½ jaar en 2 jaar kunnen uitstromen naar regulier werk volgen een traject bij werkgevers of bij Ability; 4. cliënten met een grote afstand tot de arbeidsmarkt zijn maatschappelijk actief; 5. burgers met een inkomen tot 110 van het sociaal minimum maken gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen. In 2012 wilden we op 3 niveaus de werkzaamheden gaan uitvoeren. Des te groter de afstand tot de arbeidsmarkt, des te beter wij de klant willen leren kennen. De ingezette richting in 2012 is de volgende zijn, waarbij we bij de onderdelen b en c de begeleiding meer in de buurt van de klant willen organiseren: a. Werkplein Winsum voor: i. arbeidsbemiddeling ii. vacatureoverzichten/vacatureservicepunt iii. jobhunting iv. aanvraag inkomen en werk v. steunpunt vrijwilligers vi. werkgeversbenadering b. Werkleeromgeving: i. werkervaringsplekken bij werkgevers/ability ii. kwalificeren met certificaten van erkende leerbedrijven, waaronder Ability iii. opleidingen (ROC) iv. stageplekken v. combinaties van hiervoor genoemde mogelijkheden

55 vi. de begeleiding van deze cliënten willen we zoveel mogelijk op locatie organiseren. c. Dorps- en buurtgewijs werken i. vrijwilligerswerk ii. activering iii. participatieprojecten in dorps- en buurthuizen iv. ketensamenwerking v. de begeleiding van deze cliënten willen we zoveel mogelijk op locatie organiseren. In april 2012 is in de raden van vier gemeenten het visiedocument Werk aan de Winkel unaniem vastgesteld. Door de colleges was opdracht gegeven om te komen met een uitvoeringsplan. Door de val van het kabinet Rutte I, het controversieel verklaren van diverse wetten, waaronder het wetsvoorstel Wet Werken naar vermogen werd de urgentie om invulling te geven aan het uitvoeringsplan Werk aan de Winkel getemporiseerd. Inmiddels is duidelijk geworden dat onder het nieuwe kabinet de hervormingen ook op het gebied van werk en inkomen door zullen gaan. De voorbereidingen voor de zogenaamde Participatiewet zijn in volle gang. De verwachting is dat het uitvoeringsplan Werk aan de Winkel halverwege 2013 ter bespreking kan worden aangeboden. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het bestand daalt met 2% Activiteiten: - verminderen instroom door goede verwijzing, snelle arbeidsbemiddeling, plaatsing en hoogwaardig handhaven; - deelname aan regionale projecten (aanpak jeugdwerkloosheid, Eemshaven); - effectieve werkgeversbenadering in samenwerking met Werkplein Eemsdelta; - gerichte werkgeversbenadering en matching van klanten vanuit het VacatureServicePunt. Verminderen instroom door goede verwijzing, snelle arbeidsbemiddeling, plaatsing en hoogwaardig handhaven Uitkeringsbestand Bedum januari juli december Uitkeringsbestand De Marne Januari Juli december Uitkeringsbestand Winsum jan jul dec Totalen ultimo per jaar BMW Voor de drie gemeenten gezamenlijk is de doelstelling om het bestand van de gemeentelijke uitkeringen in 2012 te laten dalen geslaagd. Dat is opmerkelijk, omdat we bij het opstellen van de begroting 2012 nog uitgingen van een eerste herstel van de economie. De economische recessie houdt echter aan. Het had er in 2012 alle schijn van dat het werkgebied van Werkplein Noord-Groningen de dans van stijgende werkloosheidscijfers zou ontspringen. Helaas ging de werkloosheid in het laatste kwartaal van 2012 in ons werkgebied met sprongen omhoog, hetgeen zich op termijn ook vertaalt in een stijging van de gemeentelijke

56 uitkeringen. Ondanks dat is onder de huidige omstandigheden een daling van de gemeentelijke uitkeringen in 2012 voor de drie gemeenten een mooi resultaat. Onderling zijn er wel verschillen zoals uit bovenstaande tabel blijkt. Deelname aan regionale projecten (aanpak jeugdwerkloosheid, Eemshaven) Met zeven gemeenten wordt nauw samengewerkt op het gebied van RMC (aanpak voortijdig schoolverlaters) en overstijgende projecten. Het Werkplein Eemsdelta en het Werkplein Noord- Groningen hebben in 2012 hun werkwijze op elkaar afgestemd; trekken samen op als het gaat om afspraken in de arbeidsmarktregio Groningen; voeren gezamenlijk projecten uit, zoals de actie om 300 CV s van kandidaten te werven/selecteren en toe te leiden naar vacatures in de techniek. Beide Werkpleinen vallen onder de gemeentelijke regie en waren daardoor genoodzaakt om een andere werkwijze te kiezen. Op 3 april 2012 hebben beide Werkpleinen hieraan extra aandacht besteed, het Werkplein Noord-Groningen met een goed bezocht werkgeversontbijt en Werkplein Eemsdelta sloot de dag af met een heropening van het Werkplein. Effectieve werkgeversbenadering in samenwerking met Werkplein Eemsdelta Er vindt regelmatig overleg plaats tussen de medewerkers van beide Werkpleinen die belast zijn met de werkgeversbenadering. Beide Werkpleinen hebben gezamenlijk ook werkplekken gehuurd in het pand Nijlicht in de Eemshaven om van daaruit ook de werkgevers in de Eemshaven te bedienen. Gerichte werkgeversbenadering en matching van klanten vanuit het VacatureServicePunt Bij de intake wordt elke nieuwe aanvrager om een uitkering direct in contact gebracht met het VacatureServicepunt (VSP) voor directe bemiddeling naar werk. Verwijzing en bemiddeling zijn helemaal vooraan in de intakeprocedure ingebakken. Elke maand wordt op het Werkplein Reuring in de tent gehouden waarbij we vacatures van Uitzendbureaus en werkzoekenden bij elkaar brengen. We proberen zoveel mogelijk dynamiek op het Werkplein te hebben en te houden om daarmee het slagingspercentage dat werkzoekenden en werkgevers elkaar treffen en er een match ontstaat zo groot mogelijk is. Doelstelling 2: Nieuwe uitkeringsgerechtigden doen binnen een week mee aan activiteiten Activiteiten: - snelle intake en bepaling van aanbod; - samen met Ability en werkgevers werkleeraanbod ontwikkelen; - met de bestaande instellingen werkleeraanbod in omgeving van klant ontwikkelen en aanbieden. Snelle intake en bepaling van aanbod In 2012 hebben we een zogenaamd ontwikkelteam met medewerkers uit de vier gemeenten ingesteld om alle procedures rondom de aanvraag door te nemen. Gewerkt is met de zogenaamde Lean- en Meanmethode. Alle overbodige lussen en controles moeten er dan zoveel mogelijk uit. Dit heeft geleid tot een behoorlijke versnelling van het proces. De aanvraagprocedure zat altijd al binnen de wettelijke termijnen. Als een klant zich meldt, wordt hij direct uitgenodigd voor de eerstvolgende dag dat intakes worden gehouden. Zowel de werkintake als de uitkeringsintake vindt op één dag plaats (elke dinsdag en als het druk is ook op donderdag). Op deze dag is dan duidelijk of er recht bestaat op een uitkering en wordt ook het trajectplan direct opgesteld. Indien mogelijk wordt direct verwezen naar bestaande vacatures. Door een wetswijziging geldt voor jongeren een zoekperiode van vier weken. Voordat jongeren beneden de 27 jaar een aanvraag mogen indienen, moeten zij eerst zelf vier weken actief hebben

57 gezocht naar andere manieren om in hun levensonderhoud te voorzien (werk of school). Door de nieuwe wetgeving is voor de doelgroep beneden de 27 jaar een verplichte wachttijd/zoektijd ingesteld, waardoor deze doelstelling niet meer volledig realiseerbaar is. Samen met Ability en werkgevers werkleeraanbod ontwikkelen Samen met Ability is in 2012 invulling gegeven aan de ontwikkeling van een gezamenlijk Test- en Trainingscentrum (TTC), eerst in Wehe Den Hoorn en later ook in Uithuizen. Doelstelling is om alle werkzoekenden die niet direct naar regulier werk kunnen in het TTC deel te laten nemen aan het opdoen van werknemersvaardigheden, werkervaring, trainingen en bepalen van competenties. In november 12 is daar de eerste start mee gemaakt en zal in 2013 verder worden ontwikkeld. Het TTC is gericht op uitstroom en staat open voor alle doelgroepen inclusief de SW. Om uitstroom uit de SW naar regulier werk te bereiken (en dat wordt een van de grootste opgaven in de te ontwikkelen Participatiewet) is de ontwikkeling en inrichting van een TTC nu van groot belang. Met veel verschillende werkgevers worden individuele afspraken gemaakt over werkervaringsplekken en proefplaatsingen. Het tijdperk van gesubsidieerd werk en loonkostensubsidies is door de bezuinigingen voorbij. Wat wel kan, is met werkgevers afspreken een werkzoekende met behoud van uitkering voor een vooraf bepaalde periode op proef te laten werken met daaraan gekoppeld de afspraak dat bij goed functioneren de werkzoekende een baan krijgt. Een mooi voorbeeld van een gezamenlijk met werkgevers ontwikkeld project voor werkzoekenden is het project Maritiem. Samen met reders is vanuit Werkplein Noord-Groningen een project opgezet om werkzoekenden toe te leiden naar de grote vaart. De werkgevers hebben een voorlichting gehouden voor twintig werkzoekenden en er zijn afspraken gemaakt over proefvaren. De geschikte kandidaten krijgen daarna een scholing én betaald werk. Met de bestaande instellingen werkleeraanbod in omgeving van klant ontwikkelen en aanbieden Ondanks de kleinere budgetten is het noodzaak om in het grote werkgebied van Werkplein Noord-Groningen een werkleeraanbod te hebben in de omgeving van de klant. Met diverse instellingen zijn afspraken gemaakt voor werkleer- en/of vrijwilligersplekken. Voorbeelden met welke instellingen afspraken zijn gemaakt: Stichting Historische Visserijmuseum Zoutkamp, Museum Wierdenland, Kringloop Winsum, Supermarkt Sauwerd en Museum Hoogeland. Doelstelling 3: re-integratietraject voor ieder die binnen 2 jaar naar regulier werk kan Activiteiten: - screenen bestand op onderscheid binnen 2 jaar naar werk en niet binnen 2 jaar naar werk; - gericht aanbod aan klant die binnen 2 jaar naar regulier werk kan. Screenen bestand op onderscheid binnen 2 jaar naar werk en niet binnen 2 jaar naar werk Het screenen van het bestand en de verdeling van werkzoekenden is in 2012 gedaan. Alle werkzoekenden vanuit de gemeentelijke doelgroep hebben een eigen werkcoach op het Werkplein. De werkplek van de werkcoach is ook op het Werkplein om de lijn tussen de werkzoekende en de begeleider zo kort mogelijk te houden. Gericht aanbod aan klant die binnen 2 jaar naar regulier werk kan Alle klanten die binnen 2 jaar naar regulier werk kunnen, hebben een gericht aanbod gehad. Het aanbod hangt af van de afstand tot de arbeidsmarkt. De voorkeur is om zo snel mogelijk te plaatsen bij de reguliere werkgever waar ook de grootste kans is op een betaalde baan. Dat is niet voor iedereen haalbaar en zal eerst moeten worden gewerkt aan werkervaring en eventueel behalen van certificaten. Vanuit het Werkplein worden ongeveer 350 burgers die behoren tot de gemeentelijke doelgroep begeleid naar werk

58 Doelstelling 4: klanten met grotere afstand tot arbeidsmarkt zijn maatschappelijk actief Activiteiten: - steunpunt vrijwilligers; - maatschappelijke stages; - stimuleren van klanten voor ontwikkelen eigen activiteiten. Steunpunt vrijwilligers Met het Steunpunt zijn afspraken gemaakt om de dienstverlening van Werkplein en steunpunt meer op elkaar af te stemmen en te integreren. Het steunpunt zoekt vacatures voor vrijwilligerswerk en bemiddelt tussen de organisaties met de vacatures en degenen die vrijwilligerswerk zoeken. En dat is niet alleen voor werkzoekenden, maar voor iedereen die graag vrijwilligerswerk wil doen. Dat kan vrijwilligerswerk zijn naast een betaalde baan, na een betaalde baan (gepensioneerden), naast een arbeidsongeschiktheidsuitkering of als onderdeel van een traject. Vrijwilligerswerk kan ook ingezet worden als tegenprestatie voor een uitkering, maar daar hoort wel de opmerking bij gemaakt te worden dat het steunpunt geen taak heeft in het motiveren van deelnemers die verplicht worden vrijwilligerswerk te doen. Het motiveren van die deelnemers ligt bij de toeleidende organisatie (meestal de werkcoach van het Werkplein). Maatschappelijke stages De term maatschappelijke stages wordt vaak gebruikt in het kader van het voortgezet onderwijs voor leerlingen die ervaring opdoen. Daar heeft het steunpunt ook een rol in. Het steunpunt vrijwilligerswerk zal daar in haar eigen jaarverslag aandacht aan besteden. De maatschappelijke stages in dit verband zijn de plaatsen waarvan gebruik wordt gemaakt voor klanten met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Zoals al aangegeven bij doelstelling 2 wordt er naar gestreefd in het gehele werkgebied plaatsen te hebben voor deze doelgroep. Om een voorbeeld te noemen: bij de kringloop winkel in Winsum werkten eind personen in het kader van hun traject met behoud van uitkering, maar daar werken ook andere burgers in het kader van dagbesteding en/of PGB. Stimuleren van klanten voor ontwikkelen eigen activiteiten In de huidige tijd wordt veel gesproken over zelfredzaamheid, ontwikkeling van de eigen kracht en de eigen omgeving. Stimuleren van de eigen activiteiten voor mensen met een grotere afstand tot arbeidsmarkt kan leiden tot meer onafhankelijkheid van de persoon zelf, ontplooiing van aanwezige talenten, meer deelname aan de samenleving en meer kunnen betekenen voor anderen. Uiteindelijk kan dit op termijn ook leiden tot uitstroom naar werk. Daar waar mogelijk wordt door de werkcoaches op het Werkplein en vanuit het steunpunt Vrijwilligerswerk gestimuleerd. Doelstelling 5: minima maken gebruik van voorzieningen Activiteiten: - actief informeren van burgers; - ketenpartners informeren en minima laten ondersteunen bij aanvraag. Actief informeren van burgers Middels rechtstreeks toegestuurde nieuwsbrieven worden burgers geïnformeerd over de voorzieningen en de wijzigingen. In 2012 zijn ook advertenties geplaatst in de lokale media om burgers te informeren over nieuwe regelingen en/of belangrijke wijzigingen van bestaande voorzieningen. Daarnaast worden via de websites van de gemeenten burgers geïnformeerd over de actuele voorzieningen. Een wens is om vanuit het Werkplein Noord-Groningen een eigen website te hebben voor de vier gemeenten met o.a. het liefst gelijkluidend minimabeleid. Aan dat laatste, het harmoniseren van

59 het minimabeleid, wordt nu door de beleidsmedewerkers van de vier gemeenten gewerkt. Ketenpartners informeren en minima laten ondersteunen bij aanvraag Ketenpartners vervullen een belangrijke rol als het gaat om ondersteuning van burgers. Dat kan gaan om ketenpartners die hiervoor betaald worden ingezet, zoals maatschappelijk werk en de geestelijke gezondheidszorg, maar dat kan ook gaan om vrijwilligersorganisaties. In de te ontwikkelen voorstellen voor de vier gemeenten rondom het minimabeleid wordt gekeken op welke wijze de ketenpartners/vrijwilligersorganisaties hierin een onderbouwde rol kunnen krijgen. Dan gaat het om organisaties als Humanitas, de Arme kant van, Voedselbank en nieuwe partners zoals Stichting Leergeld en Stichting Urgente Noden. Maatschappelijke effecten Effect-indicatoren - Uitkeringsbestand - cliënten die bemiddelbaar zijn Resultaat 2011 streefwaarde % 60 % resultaat % 60% Prestatie-indicatoren - Doorlooptijd aanvraag - toekenning - Doorlooptijd aanvraag - traject - Inzet werkleer- en scholingsinstrumenten resultaat weken 4 weken 65 % streefwaarde weken 3 weken 75 % resultaat weken 2 weken 75% Kengetallen resultaat 2011 prognose 2012 resultaat Cliënten in de WWB - Plaatsingen vanuit WWB-uitkering in regulier werk - Bijz. bijstand chronisch zieken gehandicapten - Toekenningen participatiefonds - Toekenningen langdurigheidtoeslag - Toekenningen computerregeling - Tegemoetkoming scholieren VO - Cliënten in schuldhulpverlening Budgetbeheerregeling Crisissituaties Spreekuurbezoek Afgifte WSNP-verklaringen Deelname OGGZ-overleg Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten V Saldo Deelprogramma V

60 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden N Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Inkomensoverdrachten aan het Rijk Sociale uitkeringen in geld N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten N Reserveringen Kapitaallasten Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten N Baten Overige opbrengsten goederen en diensten V Inkomensoverdrachten van het Rijk V Baten vergoedingen & verhaal soc.uitk V Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Personeel van derden Voor de uitvoering van het debiteurenbeleid op het gebied van sociale zaken is gebruik gemaakt van extern personeel (zie baten vergoedingen en verhaal sociale uitkeringen). Sociale uitkeringen in geld Tegenover de hogere uitgaven aan uitkeringen ( ) staat een hogere ontvangen rijksbijdrage en een mutatie in de reserve inkomensdeel WWB. Op grond van het Bijstandsbesluit Zelfstandigen (BBZ) is meer aan kredieten verstrekt dan geraamd. Het betreft een open-einde regeling. Hierbij wordt 75% van de kredietverstrekking vergoed door het rijk. Bij terug ontvangst moet ook weer 75% worden afgedragen aan het rijk. Op het gebied van het gemeentelijk minimabeleid is niet besteed. Hiervan is minder aan kwijtschelding verleend dan geraamd. Het resterende bedrag ( ) is over van de die vanuit de jaarrekening 2011 beschikbaar moest blijven voor de minima in N N

61 Inkomensoverdrachten aan overheid (niet-rijk) De geraamde bijdrage aan Ability was uit voorzichtigheid gebaseerd op de oude prognose van Ability. Het werkelijke verlies is veel positiever dan het geraamde verlies van Ability. Per saldo levert dit een voordeel op van , waarvan we teveel geraamd hadden en daarbovenop nog een bedrag van terug ontvangen omdat het werkelijke tekort van Ability ruim lager is dan hun eigen raming. De werkelijke uitgaven aan het Noorderpoortcollege m.b.t inburgering zijn ruim lager dan geraamd. De middelen zijn deels anders ingezet, namelijk in re-integratie trajecten. Overige inkomensoverdrachten De afwijking op de kostensoortgroep overige inkomensoverdrachten heeft betrekking op een andere besteding van het participatiebudget (zie ook de bij inkomensoverdrachten aan overheid). Per saldo heeft dit geen gevolgen. Overige verrekeningen van kostenplaatsen Hier wordt het aandeel van Winsum in de kosten van de bedrijfsvoering van sociale zaken en het werkplein doorberekend. De afwijking in de bedrijfsvoeringskosten ( N) is met name het gevolg van de nieuwe doorberekening van de ict kosten op basis van het aantal afgenomen siv-eenheden (standaard informatie voorziening, d.w.z ict kosten per werkplek) ( ) en aanpassing van het binnenklimaat ( ). Het eigen aandeel van Winsum in het werkplein bedraagt De kosten van het werkplein worden gedekt uit het participatiebudget en de afkoopsom van het UWV. Het restant komt ten laste van de dit deelprogramma. Verder zijn er meer uren doorbelast naar dit deelprogramma op het gebied van kwijtschelding en noodopvang vluchtelingen ( ) V N N BATEN Inkomensoverdrachten van het Rijk Voor de vaststelling van de regelingen Nalatenschap oude vreemdelingenwet en de Wet inburgering over de jaren 2007, 2008 en 2009 zijn twee beschikkingen ontvangen. Per saldo moet een bedrag terugbetaald worden van Hiervoor was een bedrag van opgenomen. Het voordeel ( ) is ten gunste van dit deelprogramma gebracht. Baten vergoedingen & verhaal sociale uikeringen Door intensief beleid op het gebied van terugvordering is meer binnengekomen dan geraamd. Er zijn meer leningen verstrekt waardoor de inkomsten aan rente en aflossing voor leenbijstand en krediethypotheek hoger zijn dan geraamd. Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V V V Saldo van het Deelprogramma V

62 DEELPROGRAMMA 2.5 Welzijn Omschrijving van het deelprogramma Bij het deelprogramma welzijn gaat het om voorzieningen voor burgers van de Gemeente Winsum die de sociale kwaliteit van leven en welzijn bevorderen. Er ligt een duidelijke relatie met deelprogramma volksgezondheid en maatschappelijke ondersteuning. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: Sociaal-cultureel werk Jeugd- en jongerenwerk Ouderenwerk 1650 Kinderdagopvang Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Inwoners meer verantwoordelijkheid geven voor het instandhouden van hun leefomgeving. Meer en meer worden inwoners zich bewust van wat ze zelf aan hun leefomgeving kunnen doen. Voorbeelden daarvan zijn groepen inwoners die de verantwoordelijkheid nemen voor het onderhoud van groen. Bijv. Den Andel, de Appelhof Winsum. Verbetering en bevordering van de leefbaarheid in de dorpen. Er zijn tal van initiatieven en projecten (groter en kleiner) waarbij inwoners werken aan de verbetering van de leefbaarheid van dorpen en wijken. We noemen hier: interactieve website Den Andel, Ontwikkeling dorpsvisie Adorp, Verzoamelstee Adorp, (her)inrichten speelvoorzieningen, activiteiten en evenementen op dorpsplein Winsum, tal van activiteiten in de dorpen. Inwoners meer verantwoordelijkheid geven voor het versterken van sociale samenhang in hun wijk of dorp. Het probleemoplossend vermogen van de bewoners vergroten. In Ripperda, Den Andel en Baflo is onder begeleiding van het opbouwwerk gewerkt aan de ontwikkeling van de wijk / dorp, met het doel meer mensen erbij te betrekken, de sociale cohesie verbeteren, zelfwerkzaamheid vergroten. Het vrijwilligerswerk versterken en stimuleren. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk heeft vraag en aanbod onder vrijwilligers met elkaar verbonden. Het stimuleren van vrijwilligerswerk voor het uitvoeren van zorgtaken en algemeen ondersteunende activiteiten. De Stichting Welzijn en Dienstverlening zet verschillende actieve vrijwilligers in voor respijtzorg, mantelzorgondersteuning en seniorenvoorlichting

63 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Beter inspelen op de vraag van de burger rondom de maatschappelijke ondersteuning. Het Wmo-loket werkt volgens een nieuwe methode. Door middel van het gesprek wordt de vraag achter de vraag achterhaald. In het gesprek wordt gekeken naar wat iemand wel kan, ipv niet kan. Om beperkingen te compenseren wordt gekeken naar wat iemand zelf in zijn omgeving kan organiseren. Maatwerk staat voorop. Het ondersteuningsaanbod sluit aan bij de mogelijkheden en behoeften van de klant. Het zorgen voor bereikbare en toegankelijke mogelijkheden en plekken voor inwoners om elkaar te ontmoeten. De dorpshuizen zijn nog steeds belangrijke ontmoetingsplaatsen voor de bewoners van de dorpen. In de dorpshuizen vinden tal van activiteiten plaats waarbij dorpsbewoners elkaar ontmoeten. Dit geldt ook voor de jeugdsozen in de gemeente. Duidelijkheid scheppen over de rol en verantwoordelijkheid van de gemeente ten aanzien van accommodaties ten behoeve van maatschappelijke functies. Accommodatiebeleid is in voorbereiding. Ad hoc zijn zaken opgepakt zoals bijvoorbeeld rondom het pand de Aula in het kader van de huisvesting van Kinderboek Cultuurbezit. Ook ten aanzien van de sportaccommodaties is onderzoek gedaan in het kader van de bestuursopdracht sport. Meer mantelzorgers bereiken met een ondersteuningsaanbod. Het steunpunt Mantelzorg begint steeds meer vorm te krijgen. Er wordt geïnvesteerd in het positioneren van het Steunpunt Mantelzorg. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Ruimte bieden aan experimenten van verenigingen en inwoners om initiatieven te ontwikkelen, het stimuleren van samenwerkingsverbanden en het ondersteunen van bestaande en nieuwe initiatieven met het doel de leefbaarheid te versterken. Instrument van subsidies ingezet om initiatieven hiertoe te stimuleren, van de grond te krijgen. Het opbouwwerk ingezet in Ripperda, Den Andel en Baflo om inwoners meer te betrekken bij elkaar en bij de bestaande organisaties en verenigingen in hun dorp. Inwoners betrekken bij hun leefomgeving zoals bij de inrichting en het beheer van speeltuinen en hangplekken en dergelijke. Dit in maatwerk uitvoeren zodat het past bij de betreffende wijk of het dorp en betrokken organisaties en bewoners. Bij de herinrichting van de speelplekken zijn bewoners en organisaties door de gemeente betrokken bij de keuze van de inrichting. Hierin is maatwerk geleverd afgestemd op de wensen, kennis en behoefte van de bewoners

64 Wat doen we ervoor? Verstrekken van leefbaarheidssubsidies voor initiatieven die de leefbaarheid verbeteren in buurten en dorpen. Verstrekken van leefbaarheidssubsidie voor buurtinitiatieven. Wat hebben we daarvoor gedaan? Er zijn meerdere initiatieven gehonoreerd met de zogenaamde leefbaarheidssubsidies (projectensubsidies en subsidies buurtinitiatieven). Het betrof ondermeer de Dag van de Dialoog, een buurtfeest, buurtkrant Ripperda, avondwandelvierdaagse, dorpswebsite Den Andel, speelvoorziening, opknappen verenigingsgebouw Tinallinge. De subsidiemogelijkheden zijn regelmatig gepubliceerd in de gemeenteberichten in de Wiekslag. Notitie leefbaarheid actualiseren. In verband met andere prioritering bij sectie welzijn is hier in 2012 nog niet aan gewerkt. Subsidies leefbaarheid evalueren. In verband met andere prioritering bij sectie welzijn is hier in 2012 nog niet aan gewerkt. Opdracht te verstrekken aan uitvoerend welzijnswerk voor de inzet van opbouwwerk die gericht ingezet wordt in buurten en dorpen. In 2012 zetten we in op vervolg van Ripperda aan Zet. De opdracht is verstrekt. Het opbouwwerk is gericht ingezet in de wijk Ripperda om een vervolg te geven aan het project Ripperda aan Zet. En er is een opdracht gegeven voor inzet in Baflo en Den Andel als vervolg van het onderzoek dat in 2011 is gehouden naar de haalbaarheid van steunpunten in deze dorpen. Steunpunt Vrijwilligerswerk inzetten voor het bij elkaar brengen van vraag en aanbod. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk heeft vraag en aanbod van vrijwilligerswerk bij elkaar gebracht via onder andere de vacaturebank. Nieuwe manieren zoeken om vraag en aanbod van vrijwilligerswerk nog beter bij elkaar te brengen. Bijvoorbeeld door vraag en aanbod op dorpsniveau bijeen te brengen. Door andere prioriteiten is dit actiepunt nog niet opgepakt. Vrijwilligerswerk laagdrempelig maken door vereenvoudiging regelgeving en administratieve processen. Waar mogelijk hebben we hier oog voor en pakken we dit op (bijv. in de wijze van subsidieaanvragen en verantwoorden). Als specifiek project is dit onderwerp nog niet opgepakt vanwege andere prioritering. Integraler te werk gaan in de WMO door onder andere verbanden te leggen tussen mantelzorgondersteuning, WMO voorzieningen en het vrijwilligersbeleid, seniorenvoorlichting. De contacten tussen de Wmo consulenten, de seniorenvoorlichters, steunpunt Mantelzorg zijn versterkt, kennis wordt gedeeld

65 Wat doen we ervoor? De gemeente onderzoekt samen met de dorpsbewoners in clusters van dorpen naar de mogelijkheden van dorps(informatie) punten. Wat hebben we daarvoor gedaan? Dit onderzoek voor de dorpen Baflo, Rasquert, Tinallinge en Den Andel en Saaxumhuizen is afgerond. Voor alle dorpen geldt dat aansluiting gezocht moet worden bij bestaande (fysieke) punten voor informatie, advies en ontmoeting; dorpshuizen, consultatiebureaus, cjg. In 2012 is het opbouwwerk in opdracht van de gemeente aan het werk gegaan in deze dorpen met o.a. samenwerking en samenhang tussen verschillende initiatiefgroepen. Mensen (vooral ouderen) betrekken bij bestaande initiatieven. Dorpshuizenbeleid doorzetten en nadrukkelijk versterken van de multifunctionaliteit van de dorpshuizen waar dit mogelijk is. Huidige beleid rond de dorpshuizen is doorgezet. Dit jaar heeft het dorpshuis Adorp met cofinanciering van de gemeente het dorpshuis beter geschikt gemaakt voor de doelgroepen ouderen. Ook is het initiatief Verzoamelstee in het dorpshuis Adorp verder ontwikkeld. Het formuleren van een beleidskader voor het te voeren accommodatiebeleid conform de bestuursopdracht. In verband met andere prioritering bij sectie welzijn is hier in 2012 nog niet aan gewerkt. Het Steunpunt Mantelzorg krijgt opdracht om zicht te krijgen op nieuwe groepen mantelzorgers, waaronder de jonge mantelzorger en hun behoeften aan ondersteuning. Het Steunpunt Mantelzorg zoekt samenwerking met diverse partners. De positie van het steunpunt wordt hierdoor sterker. Het afgelopen jaar is er speciale aandacht geweest voor de jonge mantelzorger. Ontwikkelen van een aanbod van voorzieningen / ondersteuning dat aansluit bij de behoeften van de mantelzorgers. Er wordt vraaggericht gewerkt. Aansluiting wordt gezocht bij de behoeften van de mantelzorgers. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren Mantelzorgondersteuning Aantal bereikte mantelzorgers door het steunpunt mantelzorg Stimuleren van het vrijwilligerswerk 3 Aantal ingeschreven vrijwilligers bij vacaturebank Aantal inschreven organisaties bij vacaturebank meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 goed middel goed middel goed middel Door wisselingen in het personeel zijn de gegevens op een andere manier gemonitord dan voorgaande jaren. In de opdracht aan het steunpunt (vastgesteld op ) staat welke gegevens vanaf nu gemonitord moeten worden. 4 Nieuwe vrijwilligers

66 Prestatie-indicatoren Aantal bemiddelingen naar vrijwilligerswerk meetbaarheibaarheid beinvloed- realisatie streven realisatie goed middel Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden V Energie V Betaalde belastingen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Sociale verstrekkingen in natura N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten V Reserveringen N Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Huren V Overige opbrengsten goederen en diensten Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) V Reserveringen V Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V

67 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Aankopen niet duurzame goederen & diensten Een bedrag van heeft betrekking op diverse meerjarige projecten van het gebiedsprogramma Welzijn van de provincie Groningen. De projecten lopen door in Per saldo geen effect. (zie baten) Inkomensoverdrachten aan overheid (niet-rijk) Het voordeel bestaat uit een btw voordeel op het jongerenwerk ( 9.000), lagere kosten ouderenwerk ( 8.000) en lagere kosten voor toezicht en handhaving voorschoolse voorzieningen ( ). Overige inkomensoverdrachten Van het budget buurtinitiatieven resteert nog Het reguliere budget voor vrijwilligers is nagenoeg niet besteed ( 8.000). Daarnaast zijn er overschotten bij diverse subsidies o.a. cluster jeugd en leefbaarheid (totaal ) en cluster ouderen Verder diverse kleine overschotten. In de 2 e bestuursrapportage is het verwachte restantbudget voor de verbouw van de jeugdsoos in Balfo al doorgeschoven naar Er zijn echter nog wel kosten gemaakt eind 2012 waardoor er nu een budgetoverschrijding is ( N). Dit heeft tot gevolg dat het naar 2013 doorgeschoven budget met hetzelfde bedrag wordt verlaagd. Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar N V V V BATEN Inkomensoverdrachten van overheid (niet-rijk) Betreft ontvangen subsidie voor meerjarige projecten van het gebiedsprogramma Welzijn van de provincie. Afronding vindt plaats in 2013 (zie lasten). Reserveringen Een bedrag van is onttrokken aan de onderhoudsvoorziening gemeentelijke gebouwen voor het onderhoud van de peuterspeelzaal in Baflo V V Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

68 DEELPROGRAMMA 2.6 Sport Omschrijving van het deelprogramma Dit deelprogramma omvat de beleidsuitgangspunten op het gebied van sport. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: Buitensportaccommodaties Binnensportaccommodaties Zwembad Sport - algemeen 1531 Groene sportvelden en terreinen 1580 Overige recreatieve voorzieningen Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Sporten en bewegen stimuleren voor alle (jong, oud) inwoners van Winsum. Uit onderzoek van het Huis voor de Sport Groningen in het kader van de bestuursopdracht is gebleken dat een heel groot deel van de bewoners sport in of verenigingsverband of ongebonden. Middels het instrument sportpas hebben we in 2012 ook weer veel kinderen bereikt (165). Het realiseren van een bezuiniging op het beleidsveld sport. Deze bezuiniging is nog niet gerealiseerd. De uitvoering van de bestuursopdracht sport neemt meer tijd in beslag door de mate van burgerparticipatie en de knip die de raad wenste na de inventarisatiefase. Efficiënt gebruik van sportaccommodaties en delen van verantwoordelijkheid. De samenwerking tussen DWA, Hockeyclub en VV Hunsingo heeft er toe geleid dat er gezamenlijk plannen zijn gemaakt en financiering is geregeld voor nieuwe accommodatie. De bouw hiertoe is gestart. Sportstimulering en daarbij een voorbeeldrol voor de gemeente (bestuur en gemeentelijke organisatie). In samenwerking met Artemis is gestimuleerd dat raadsleden, collegeleden en medewerkers van de gemeente zich konden voorbereiden op deelname aan de Artemis-run. Uiteindelijk hebben 2 collegeleden, 3 ambtenaren en 2 raadsleden meegedaan. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Het ontwikkelen van een visie op sport op basis van het collegeprogramma en de bestuursopdracht sport. De uitwerking van de bestuursopdracht en de visieontwikkeling is in gang gezet. Onderzoek naar sport en bewegen en een inventarisatie van de accommodaties is in 2012 afgerond. Beleidsontwikkeling vindt in het eerste helft van 2013 plaats

69 Wat doen we ervoor? Als uitvloeisel van de visie het ontwikkelen van sportstimuleringsbeleid met het doel de gezondheid en het welbevinden van de inwoners te vergroten. Wat hebben we daarvoor gedaan? Zie hierboven Sportverenigingen en andere uitvoerende partners betrekken bij de vorming van het nieuwe beleid zodat zij worden uitgedaagd om een sportaanbod te bieden voor specifieke doelgroepen. Een klankbordgroep sport is gevormd en betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe beleid. In 2012 is een breed palet van sportverenigingen en maatschappelijke organisaties geinformeerd over de resulaten van het inventarisatiedeel van de sportopdracht. In het nieuw te ontwikkelen beleid kritisch kijken naar: - mogelijkheden van ander beheer Ripperdahal; - mogelijkheden afbouwen exploitatiesubsidie zwembad onderzoeken; - uniformiteit in contracten, tarieven, beheersconstructies etc.; - Onderzoeken welke bezuinigingen op de accommodaties plaats kunnen vinden. In de inventarisatiefase en analysefase van zijn deze aspecten allemaal meegenomen. In de nieuwe sportnota moet dit een plek krijgen. Financieel ondersteunen en faciliteren van ontwikkelingen van accommodaties bij het kunstgrasveld door gezamenlijke verenigingen. Gemeente heeft dit financieel ondersteund. Verenigingen hebben overige financiering geregeld. De bouw is gestart. Verenigingen stimuleren tot gezamenlijk gebruik van accommodaties en hiervoor voorwaarden scheppen in het nieuwe beleid. Voor DWA en de Hockeyclub is dit gerealiseerd op het kunstgrasveld. Deelname van de gemeente Winsum aan de 4 mijl van Groningen of de Artemis Run in 2012 door 1/4 e deel van het college, 1/5 e deel van de Raad en een team uit de ambtelijke organisatie. De doelstelling voor deelname aan de Artemisrun is gehaald. De helft (2) van het college heeft meegedaan. Van de raad deden 2 raadsleden mee. Eén minder dan het streven van 3. Er heeft een team van 3 ambtenaren meegedaan aan de Artemis run. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2011/2012 streven 2012 realisatie 2010 Aantal deelnemende kinderen BO aan de sportpas Goed Middel

70 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Loonbetalingen en sociale premies V Personeel van derden V Energie V Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen V Betaalde belastingen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) N Overige inkomensoverdrachten N Reserveringen N Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten V Baten Huren N Pachten N Overige opbrengsten goederen en diensten N Inkomensoverdrachten van het Rijk N Reserveringen V Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V

71 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Energie Bij zowel de binnensportaccommodaties als bij het kunstgrasveld is sprake van lagere energielasten dan geraamd. Bij het kunstgrasveld is dat logisch omdat het veld nog niet optimaal benut wordt. Bij de binnensportaccommodaties lijkt nu sprake van structureel lagere energiekosten. In 2012 was wel sprake van aantal positieve afrekeningen van Aankopen niet duurz. Goederen en diensten In de 2e bestuursrapportage is een raming opgevoerd voor de brede impuls combinatiefuncties van Hieraan is nog geen invulling gegeven. Hiervoor is geld ontvangen via het gemeentefonds. Een bedrag wordt van veroorzaakt door afwijkingen in het geplande gebouwenonderhoud. In de begroting staan de gemiddelde onderhoudskosten geraamd, terwijl de werkelijke onderhoudskosten jaarlijks enorm kunnen fluctueren. De afwijkingen tussen geraamde en werkelijke kosten van het geplande onderhoud worden geëgaliseerd via de onderhoudsvoorziening. De overige afwijkingen betreffen diverse kleine onderschrijdingen bij het klachtenonderhoud gebouwen ( 7.000), veldenonderhoud ( 5.000), verzekeringen ( 2.000) en het onderhoud aan speeltuinen ( 7.000). Reserveringen Deze afwijkingen vloeit volledig voort uit hetgeen hierboven staat. Het betreft stortingen in de onderhoudsvoorziening van het gebouwenonderhoud. De storting betreft het onderhoud van de gemeentelijke accommodaties op de tennisparken ( 3.000), de binnensportaccommodaties ( ), het zwembad ( ) en de buitensportaccommodaties ( ). Per gebouw vindt egalisatie plaats. Kapitaallasten De lagere kapitaallasten worden tot een bedrag van verklaard doordat de investeringen op het gebied van de speelplaatsen iets achterlopen op het programma. Het resterende bedrag wordt veroorzaakt door de overloop naar het jaar 2013 van de bouw van de nieuwe kleedaccommodaties bij Hunsingo en het kunstgrasveld V V N V BATEN Reserveringen Ook deze afwijkingen vloeien voort uit het gebouwenonderhoud. De onderhoudskosten van de Ripperdahal waren hoger dan geraamd en ook bij de kleedaccommodaties bij de sportvelden waren de werkelijke kosten hoger dan de geraamde gemiddelde kosten. Op ramingsbasis was geen onttrekking opgenomen V

72 Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: N Saldo van het Deelprogramma V

73 - 72 -

74 DEELPROGRAMMA 3.1 Economie Omschrijving van het deelprogramma Dit deelprogramma omvat de beleidsuitgangspunten op het gebied van economie. Er ligt een relatie met recreatie en toerisme, met detailhandel en overige bedrijven en met de werkgelegenheid die de verschillende bedrijven bieden. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1310 Handel en ambacht 1320 Industrie 1330 Nutsbedrijven 1341 Overige agrarische zaken 1311 Baten marktgelden Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Een levendig en aantrekkelijk winkelcentrum in de kom van Winsum. Een gedragen Actieplan waarin maatregelen zijn opgenomen om die levendigheid te laten toenemen Een professionele marketing en promotie van Winsum als boodschappencentrum plus. Herhaalde steun en financiering voor de Stichting Promotie Winsum, om ook de komende jaren Winsum weer actief te promoten met acties en evenementen. Een samenhangend economisch beleid met voldoende structurele middelen om dit beleid te kunnen uitvoeren. Een samenhangend Actieplan als uitwerking van de startnotitie, tot stand gekomen in samenspraak met een ad-hoc ondernemerspanel. Besluitvorming in Een beter imago voor Winsum als vestigingsplaats voor ondernemers. Continuering van de promotie door de Stichting Promotie Winsum en een Actieplan dat door uitvoering zal bijdragen aan dit betere imago. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Realisatie van het Boogplein De bestaande overeenkomst met de vorige ontwikkelaar is ontbonden. Daardoor ligt de weg open om snel met een nieuwe ontwikkelaar het plan te ontwikkelen Samen met marktpartijen zoeken naar invulling van lege of leegkomende winkelpanden. Als één van Acties in het Actieplan EZ zal dit worden geïnventariseerd. Dat is een basis voor contacten met marktpartijen Het samen met marktpartijen zoeken naar mogelijkheden om het aantal de vierkante meters winkelvloeroppervlakte in de kom van Winsum te vergroten. Als één van Acties in het Actieplan EZ zal dit worden geïnventariseerd. Dat is een basis voor contacten met marktpartijen

75 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Herinrichting van de Onderdendamsterweg, tezamen met de herinrichting van het gebied rondom het winkelcentrum Obergon. Door een goede betrokkenheid van de klankbordgroep, zijn de plannen verder aangevuld en is het proces van aanbesteding ingezet. Uitbreiding en revitalisering van het winkelcentrum Obergon. Voortdurend is er overleg geweest met eigenaar en de toekomstige gebruikers. Dit proces is ernstig vertraagd door de verkoop van de positie aan Ahold. De (verdere) verbetering van de uitstraling van de winkelgevels entameren. Het initiatief hiervoor ligt bij de betrokken ondernemers. De economische tijden zij er debet aan, dat zij hun plannen hebben getemporiseerd. Uitvoering van het marketingplan. Onderdelen van het marketingplan (o.a. de promotie) zijn al goed ingevuld. Het plan om de kom aantrekkelijker te maken, maakt onderdeel uit van het Actieplan EZ, inclusief de financiering hiervan. Realisatie van de diverse maatregelen uit het projectplan, zoals bebording, (nieuwe) wandelroutes, actualisatie historische wandelroute en realisatie van een Toeristische Overstapplaats (TOP) nabij camping Marenland. Zie hiervoor. Oprichten van een stichting Promotie Winsum die de promotie en marketing van het dorp Winsum ter hand neemt. Stichting is begin 2012 opgericht en heeft eind 2012 opnieuw voor meerdere jaren het vertrouwen en de financiering van de raad gekregen De instelling van een Ondernemersfonds en het invoeren van een reclamebelasting. Het fonds wordt gevoed door de opbrengsten van deze reclamebelasting, alsmede door een jaarlijkse storting van ten laste van de algemene middelen. Het fonds is tegelijk met de oprichting van de Stichting Promotie ingesteld. In 2012 is het fonds voor het eerst gevoed met de opbrengsten van de reclamebelasting. Eind 2012 heeft de raad besloten de reclamebelasting ook de komende jaren te heffen. Daarmee is de voeding gegarandeerd. Totstandkoming en hanteren van een jaarlijkse evenementenkalender. Wordt (digitaal)bijgehouden door Stichting en gemeente In 2012 zal u een notitie economisch beleid worden aangeboden, voorzien van een financiële paragraaf. Dit stuk zal in een goed samenspel met de ondernemers-(organisaties) worden gemaakt. Op uitdrukkelijk verzoek van de ondernemers, zal dit geen beleidsstuk, maar een Actieplan zijn. Aanbieding vindt plaats voor de zomer van

76 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Samen met de ondernemers komen tot een verbeterplan als uitwerking van het onderzoek Normenkader voor bedrijven, een onderzoek naar de gemeentelijke dienstverlening aan bedrijven. Dit maakt deel uit van het eerder genoemde Actieplan Deelname aan de Noordelijke Promotiedagen. In 2012 is niet deelgenomen. Discussie met de ondernemers over nut en noodzaak. Wellicht iets dergelijks op lokaal niveau In samenwerking met de ondernemers organiseren van 3-4 netwerkavonden per jaar. Maakt deel uit van het Actieplan EZ ondersteuning van het project MKB Going voor ondersteuning van individuele ondernemers. Voor 2013 is het project verlengd. Veel ondernemers uit onze gemeente maken hier gebruik van. In de loop van 2013 afweging over al dan niet continuering Meer en beter gebruiken van de gemeentelijke website voor de communicatie met de ondernemers. Maakt deel uit van het Actieplan EZ Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 Meer werkgelegenheid voor de inwoners van de gemeente Winsum. Toename van het arbeidsplaatsen goed matig n.v.t. 0% over de periode met 5% 10 plaatsen stijgen op de noordelijke 15-2 ranglijst MKB-vriendelijkste gemeente goed matig -2 ((is 2- jaarlijkse ranglijst realisatie 2011 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten V Saldo Deelprogramma N

77 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden Energie V Betaalde belastingen N Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten N Reserveringen N Kapitaallasten Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten N Baten Werkelijk ontvangen rente en winstuitk V Huren V Pachten N Opbrengst van grondverkopen V Overige verkopen duurzame goederen Overige opbrengsten goederen en diensten N Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) Reserveringen Totaal Baten V Saldo Deelprogramma N Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN - BATEN - Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: N Saldo van het Deelprogramma N

78 DEELPROGRAMMA 3.2 Toerisme Omschrijving van het deelprogramma Het toeristisch recreatieve product van de gemeente Winsum kenmerkt zich vooral door rust, ruimte, kleinschaligheid en cultuur. Hét te vermarkten product is ons waardevolle landschap, waardoor wij Schatkamer van het noorden zijn. Dit deelprogramma geeft aan welke beleidsinstrumenten daartoe worden ingezet. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: Openluchtrecreatie VVV(-kantoren) Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Meer routegebonden recreatie. Meerdere routes zijn toegevoegd aan het aanbod, zoals de fietsknooppunten, de Waddenwandelroutes en ommetjes in een aantal dorpen (Garnwerd en Baflo). Een beter en groter aanbod van mogelijkheden voor dagrecreatie. Een vorm van gezamenlijkheid met vele R&T ondernemers en het toeristisch platform is in de loop van 2012 ontstaan. Daarbinnen komt deze vraag/deze doelstelling aan de orde. Een sterker aanbod van verblijfsaccommodaties. Dit maakt onderdeel uit van het Actieplan R&T waar aan wordt gewerkt. Meer cultuurtoerisme en instandhouding van het cultureel erfgoed. Idem. Meer vaartoerisme. Idem. Overigens is al een begin gemaakt met een haalbaarheidsonderzoek in ons deel van het Middag-Humsterland. Verbeteren van promotie en organisatie van de R&T sector. Dit is één van de Acties in het Actieplan R&T. In 2013 is het streven te komen tot een toeristische kaart voor de hele gemeente. De Toeristische informatievoorziening is nog onderdeel van onderzoek Een samenhangend beleid voor Recreatie en Toerisme, gedragen door de sector en voorzien van de benodigde middelen. Een Actieplan, inclusief de vraag naar de benodigde financiële middelen, zal in de loop van 2013 aan u worden voorgelegd. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Invoering en instandhouding van het fietsknooppuntensysteem. Is ingevoerd

79 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Onderzoek naar meest gewenste route van het Pieterpad tussen Winsum en Garnwerd. Onderzoek loopt nog binnen het kader van de Gebiedscommissie Reitdiepgebied. Inventariseren en oplossen knelpunten in het (utilitaire) fietspadennetwerk en opvoeren van deze knelpunten in de provinciale Fietsnota. In samenwerking met de fietsersbond is een begin gemaakt met deze inventarisatie. Creëren van (ruimtelijke) voorwaarden om verbreding van landbouwbedrijven met een tweede bedrijfstak mogelijk te maken. Op basis van duidelijke signalen vanuit de landbouwsector, is en zal hier geen actie in worden ondernomen. Versterken van de kwaliteiten van het Reitdiepdal door uitvoering van het Gebiedsplan. Het plan ligt er, de financiering heeft uw raad inmiddels mee ingestemd. Derhalve kan tot uitvoering worden gekomen. Deels loopt de uitvoering al (Wetsingerzijl). Stimuleren van ondernemers om te komen tot arrangementen tussen verblijfsaccommodaties en dagattracties. Dit maakt onderdeel uit van het Actieplan R&T. Ontwikkeling van een verwijssysteem tussen de diverse verblijfsaccommodaties. De ondernemers zouden dit gezamenlijk op moeten pakken. De vraag of hier behoefte aan is, is inmiddels door ons middels een vragenformulier uitgezet. Totstandbrengen van een netwerk van de vele Bed & Breakfastvoorzieningen in onze gemeente. Dit maakt onderdeel uit van het Actieplan R&T. Uitvoering van het promotie en marketingplan voor het nationaal landschap Middag-Humsterland. Door ontbrekende (rijks)middelen wordt hier geen uitvoering aan gegeven door de Gebiedscommissie. De bewegwijzering voor het Reitdiepdal en het Middag-Humsterland verbeteren. Dit maakt deel uit van ons Actieplan R&T. Opdracht is inmiddels verstrekt aan een extern bureau om dit in kaart te brengen en aanbevelingen te doen. Landschapsgidsen voor het Reitdiepdal en het Middag-Humsterland. Is en wordt opgepakt door Het Museum Wierdenland en Stichting Groninger Landschap. Instandhouding van ons cultureel erfgoed middels bijdragen in de restauratie daarvan. Hiervoor is het (landelijke) restauratiefonds aangewezen. Aanbod van ondersteuning door de bedrijfscontactfunctionaris bij nieuwe initiatieven vanuit de ondernemers. Daar waar nodig heeft deze functionaris ondersteuning verleend

80 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Ten behoeve van de ondernemers in de sector toewerken naar de één loketgedachte. Dit streven maakt onderdeel uit van het Actieplan EZ. In de praktijk wordt al zo gewerkt. Instandhouding van 1 goed geoutilleerde VVV NL shop in Winsum. Over de toekomst van de VVV Lauwersland is en wordt intensief overleg gevoerd met alle partners. Instellen van een toeristisch platform in de gemeente. Is ingesteld. Verbetering van de samenwerking tussen de diverse (kleine) ondernemers in de sector (het kralensnoer ). Is door een netwerkavond een begin gemaakt. Zal nog een vervolg krijgen door het project Ideeënmotor van MKB Going. Uitvoering van het marketingplan voor de kom van Winsum. Dit maakt deel uit van het Actieplan EZ. Bij instemming van uw raad hiermee, kan tot uitvoering over worden gegaan. Evaluatie van de intergemeentelijke samenwerking in de VVV Lauwersland. Over de toekomst van de VVV Lauwersland is en wordt intensief overleg gevoerd met alle partners. In 2012 zal u als uitwerking van het startdocument toeristische beleidsontwikkeling (januari 2010) een toeristisch beleidsplan worden aangeboden, tot stand gekomen door inbreng van het op te richten toeristisch platform. Er komt, op nadrukkelijk verzoek van de sector, geen beleidsplan maar een Actieplan. Inmiddels is met de uitwerking van een TOP-10 begonnen. Aanbieding van het Actieplan R&T zal in de loop van 2013 geschieden. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Het bieden van meer mogelijkheden voor recreatie en toerisme Aantal gecreëerde arbeidsplaatsen goed laag 0 0 Aantal projecten recreatie en toerisme goed hoog Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten N Saldo Deelprogramma N

81 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Energie N Betaalde belastingen N Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) N Overige inkomensoverdrachten N Reserveringen N Kapitaallasten N Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten N Baten Huren N Pachten V Overige opbrengsten goederen en diensten V Reserveringen V Totaal Baten N Saldo Deelprogramma N Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige inkomensoverdrachten In de 2 e bestuursrapportage zijn de ramingen van een aantal projecten doorgeschoven naar het jaar Toch hebben er nog een aantal betalingen plaatsgevonden. Met name een nog betaalde bijdrage in de herstelkosten van de sluis van de Wetsingerzijl ( ) geeft een behoorlijke afwijking. Bij de reserve onttrekking in deze jaarrekening is hier uiteraard rekening mee gehouden. De totale afwijking bedraagt dus en dit is een saldo van een aantal positieve en negatieve afwijkingen. Doordat de afwijking wordt geëgaliseerd met de reserve cofinancieringen, geeft dit geen afwijking in het rekeningresultaat. Kapitaallasten In de kadernota is besloten tot versnelde afschrijving van de activa met een maatschappelijk nut. Op ramingsbasis is deze (uitgebreide) begrotingswijziging niet op alle onderdelen volledig verdeeld. De boekwaarden zijn wel versneld afgeschreven en ook is deze extra afschrijvingslast gedekt door een onttrekking aan de reserve. Op dit onderdeel lijkt er een nadeel te zijn, maar dit wordt op het onderdeel reservemutaties geëgaliseerd N N

82 BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: N Saldo van het Deelprogramma N

83 - 82 -

84 DEELPROGRAMMA 4.1 Grondbeleid Omschrijving van het deelprogramma Het exploiteren van bouwgrond in bestemmingsplannen zowel in eigen beheer als door derden. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1830 Bouwgrondexploitatie Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Een bij de toekomstvisie en dorpsvisie passende uitvoering van het grondbeleid. Geen afwijkingen. Zie verder de Paragraaf grondbeleid in deze jaarrekening. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Doen van strategische aankopen voor de verdere ontwikkeling. Er is gewerkt aan strategische aankopen t.b.v. Winsum Oost. Het opstellen van een realistische planning voor te exploiteren plannen met bijbehorende voorstellen. De exploitaties zijn naar de actualiteit bijgesteld. Dit naar tevredenheid van de accountant in de Managementletter Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Het op financieel verantwoorde wijze verwerven en exploiteren van gronden welke bijdragen aan de uitvoering van de toekomstvisie en dorpsvisies. Een reserve grondexploitatie welke de risico s afdekt. goed hoog Voldoende omvang voldoende omvang voldoend e omvang Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten N Saldo Deelprogramma N

85 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Kosten algemene plannen V Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen V Betaalde belastingen N Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Overige inkomensoverdrachten Reserveringen Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Overige verrekeningen N Totaal Lasten N Baten Overige opbrengsten goederen en diensten N Chartaal geld en deposito's Totaal Baten N Saldo Deelprogramma N Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Ov. Aankopen/uitbesteding duurz.goederen De raming ad betreft de op de grondexploitatie bij te boeken rentekosten. Op basis van de grondexploitatie Boogplein was gerekend op hoge rentelasten. Deze zouden bij de baten dan weer worden terugontvangen van de grondexploitatie. In werkelijkheid was de situatie iets anders. Hier is sprake van een groot voordeel, bij de baten is sprake van een fors nadeel. Verder heeft er, op grond van het raadsbesluit in verband met de herinrichting van de Onderdendamsterweg, een herschikking van dekkings-/financieringsmiddelen plaatsgevonden. De extra lasten op dit deelprogramma ten bedrage van (Boogplein) worden geëgaliseerd met een hogere onttrekking aan de reserves op het onderdeel reservemutaties. Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V N

86 Overige verrekeningen De commissie BBV heeft een bijgestelde Notitie grondexploitatie opgesteld. In deze notitie een aantal nieuwe stellige uitspraken o.a. over de NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden). Voor Winsum was dit relevant voor een tweetal activa (grond ten noorden van Adorp, en grond in het dorp Ezinge). Bij de geactiveerde grond van Adorp moest in het jaar 2012 afwaardering plaats vinden ter hoogte van Dit bedrag hebben we als een verlies genomen N BATEN Overige opbrengsten goederen en diensten Op ramingsbasis is een (structurele) opbrengst opgenomen van van doorberekening van uren aan grondexploitaties. In het jaar 2012 hebben we geen uren kunnen doorbelasten aan deze grondexploitaties. Dit betekent een nadeel in deze jaarrekening. Voor het overige bestaat het bedrag uit een bedrag van dat al bij de lasten is toegelicht en nog wat kleine afwijkingen N Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: 0 V Saldo van het Deelprogramma N

87 - 86 -

88 DEELPROGRAMMA 4.2 Natuur- en groenbeheer Omschrijving van het deelprogramma Het onderhouden en beheren van openbaar groen, vijvers en watergangen en het ondersteunen en stimuleren van activiteiten voor de bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1550 Natuurbescherming Openbaar groen Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Groene gemeente. In stand gehouden groene gemeente. Invloed van burger op groen vergroten. Bij omvorming en herinrichting waar mogelijk mede keuzes bepalen. Oa. bij voorstellen herinrichting Onderdendamsterweg en diverse omvormingen. Onderhoud groen in uitbreidingsplannen en in ontwikkeling zijnde projecten. Opgenomen in bestekken verantwoordelijk projectontwikkelaar of als uitbesteed werk opgenomen in werkpakket Beheer en Onderhoud. Oriënteren op mogelijk tijdelijke invulling van deze terreinen is gestart. Voorkomen dat watergangen dichtgroeien met krabbescheer. Knelpunten opgelost d.m.v..maaien waterbeplanting. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Uitvoeren van de groenkwaliteitsvisie. Uitvoering eigen dienst en uitbesteding conform groenkwaliteitsvisie. Controle middels schouw. Na vaststelling bomenbeleidsplan, invulling geven aan de uitvoering. Opstellen lijst waardevolle bomen, deze is door het college vastgesteld evenals de bijbehorende subsidieregeling onderhoud waardevolle bomen. Er zijn in 2012 twee aanvragen gedaan voor deze subsidie. Iedereen gelegenheid gegeven zijn mening over het BBP (bomenbeleidsplan) te geven tijdens een informatieavond. De reacties worden in 2013 gebruikt voor een evaluatie. De structurele uitvoering van boomveiligheidscontroles (VTA) is gestart. Het snoeien van bomen verloopt parallel aan deze controles

89 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Omvorming van beplanting. Selecteren van groenobjecten die moeilijk zijn te onderhouden conform de vastgestelde groenvisie.of relatief veel kosten met zich meebrengen. Nieuwe inrichting is gericht op efficiency en kostenbesparing. Invulling gebeurt zoveel mogelijk in overleg omwonenden. Convenanten afsluiten. (op initiatief van de burgers) In 2012 zijn twee afspraken gemaakt voor beheer welke beide in 2013 starten. Het beheer van een bosje in Tinallinge welke overgaat op een andere inwoner/beheerder en een stukje plantsoen in Sauwerd welke in overleg na herinrichting met kleinfruit door aanwonenden zal worden onderhouden. Met ontwikkelaars afspreken dat groen wordt onderhouden volgens de groenkwaliteitsvisie van de gemeente. Er zijn geen nieuwe afspraken gemaakt. Voor lopende projecten is het onderhoud veelal in bestekken vastgelegd. Regelmatig watergangen uitmaaien. Naast het structurele beheer van watergangen (schouwplicht) zijn veel waterpartijen uitgemaaid. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Bij het bermbeheer en landschapsontwikkeling streven we naar biodiversiteit. Dat betekent dat het groenbeheer zoveel mogelijk plaatsvindt op een natuurlijke en rationele manier. Aantal kapmeldingen goed laag Gebruik kg. chemische goed hoog 2 kg 5 kg 10 kg onkruidbestrijdingsmiddelen Oppervlak heringericht plantsoen goed hoog m² Percentage zieke iepen goed laag 0,4% 0,5% 0,5% Maximaal aantal meldingen groen: - boomonderhoud - gras maaien - onkruid - snoeien - vernielingen Hoog Hoog Hoog Hoog Hoog Hoog Goed Goed Goed Goed Goed Goed

90 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Betaalde belastingen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Reserveringen Kapitaallasten N Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Pachten V Opbrengst van grondverkopen Overige opbrengsten goederen en diensten Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) Reserveringen Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Aankopen niet duurz. Goederen en diensten In 2011 is besloten om het openbaar groen op een lager kwaliteitsniveau te gaan onderhouden. Het invoeringstraject voor deze wijziging heeft meer impact gehad dan gedacht. Het is ons in 2012 niet gelukt om hierover sluitende afspraken te maken met onze onderhoudspartners. Voor het jaar 2013 zijn er wel goede afspraken gemaakt N

91 Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

92 DEELPROGRAMMA 4.3 Ruimtelijke ordening en inrichting Omschrijving van het deelprogramma Door het treffen van planologische maatregelen en het stellen van voorwaarden, bevorderen van een evenwichtige indeling, inrichting, benutting en instandhouding van een optimaal woon-, werk en leefmilieu in de gemeente Winsum. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1810 Ruimtelijke ordening Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Geactualiseerde digitale bestemmingsplannen op 1 juli In 2012 werden de bestemmingsplannen van Sauwerd, Ezinge en bedrijventerrein Baflo geactualiseerd. De nog niet geactualiseerde plannen zijn in procedure gebracht. Een gemeentelijke visie op gewenste ruimtelijke ontwikkelingen die aansluit bij actuele ontwikkelingen. Er is gewerkt aan een structuurvisie en visies op het gebied van wonen, verkeer en vervoer, sport en klimaat. Voor economische zaken en recreatie en toerisme is geschreven aan uitvoeringsplannen. Tot slot is gewerkt aan een actueel welstandsbeleid. Een zorgvuldige ruimtelijke belangen afweging in het bijzonder in het buitengebied. Er is een milieueffectrapport (MER) opgeleverd bij het bestemmingsplan buitengebied. Overige actuele regelgeving is met genoemd doel vertaald in hetzelfde bestemmingsplan (o.a. de Provinciale Omgevings Verordening) Via de daartoe bestaande platforms invulling geven aan gebiedsgericht werken (gebiedscommissies Reitdiep en Middag Humsterland, Leader Actie Groep (LAG) en regioteam noord). De gebiedscommissies Reitdiep en Middag Humsterland hebben hun met name uitvoerende werkzaamheden voortgezet. Dit heeft ondermeer geleid tot restauratie van het Wetsingerzijl en een fietsknooppuntensysteem in onze gemeente. In het kader van de verwerving Europese Subsidiestromen voor plattelandsontwikkeling zetten het Regioteam Hoogeland en de LAG zich in om een toekomstbestendige werk- en organisatie structuur vorm te geven (het Netwerk Vitaal Hoogeland). Een optimale ruimtelijke inpassing en vormgeving van het plan Winsum Oost. Er is gewerkt aan de verdere voorbereiding van het uitbreidingsplan Winsum Oost, dmv grondaankopen en het opstellen van eerste verkennende visies voor het gebied

93 Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? De uitvoering van de actualisering prioriteit geven. In 2012 werken we aan de bestemmingsplannen voor het buitengebied, Ezinge, Sauwerd, Baflo bedrijventerrein, Garnwerd, Feerwerd en Adorp. Er is gewerkt aan aan deze plannen. Ezinge, het bestemmingsplan bedrijventerrein Baflo en Sauwerd zijn in 2012 afgerond. Een integrale structuurvisie voor de hele gemeente Winsum opstellen en hiermee samenhangende beleidsdocumenten waaronder de dorpsvisie Winsum evalueren en eventueel bijstellen (budget beschikbaar). Er is start gemaakt met de structuurvisie en beleid voor wonen, welstand, economie, recreatie & toerisme, verkeer en vervoer en klimaat. Inzetten op maatwerkbenadering met als kader het bestemmingsplan buitengebied, het POP en de POV. Voor de weinige aanvragen in het buitengebied waarbij van toepassing is maatwerk geleverd. Er is gewerkt aan een reactie op de nieuwe Provinciale Omgevings Verordening. Inzet plegen om projecten/programma s verder te brengen en de benodigde cofinanciering voor de uitvoering van projecten zoveel als mogelijk beschikbaar stellen. Via de nota cofinanciering zijn onder meer in uitvoering gebracht de restauratie van het Wetsingerzijl en het fietsknooppuntensysteem. Verder is in leaderverband en regioteam Hoogeland gewerkt aan een nieuwe netwerkorganisatie, het Netwerk Vitaal Hoogeland, teneinde met dit programma aanspraak te maken op een nieuwe tranche in de subsidiebudgetten voor plattelandsontwikkeling. Het zorgvuldig vormgegeven proces om hiertoe te komen doorlopen. In 2012 is gewerkt aan een visie op de uitwerking van het globale bestemmingsplan voor Winsum Oost in kleinere deelplannen. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Op 1 juli 2013 actuele, eenduidige digitaal raadpleegbare, bestemmingsplannen. Goed Goed

94 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten V Saldo Deelprogramma N Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Aankoop gronden Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Kapitaallasten Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten N Baten Overige opbrengsten goederen en diensten V Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) Totaal Baten V Saldo Deelprogramma N Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Aankopen niet duurz. goederen en diensten Dit bedrag valt in grote lijnen uiteen in drie bedragen. Het eerste bedrag ad heeft te maken met kosten die gemaakt zijn voor de op te stellen structuurvisie, welke op ramingsbasis zijn doorgeschoven naar het jaar 2013, maar waarvoor toch nog kosten zijn gemaakt in Dit geeft een nadeel in Dit nadeel wordt opgeheven door ook een lager bedrag te storten in de reserve overlopende verplichtingen. In het raadsvoorstel in 2013 voor de beschikbaarstelling van deze budgetten is hier al rekening mee gehouden. Daarnaast is een bedrag van aan planschades betaald. Hiervan is overigens terug ontvangen (zie Baten). Verder is sprake van een forse overschrijding ( ) als gevolg van meerwerk op de bestemmingsplannen buitengebied (o.a. MER) en het recreatiecentrum Garnwerd N

95 BATEN Overige opbrengsten goederen en diensten Er is sprake van een extra opbrengst in verband met doorberekende kosten van planschades tot een bedrag van Verder is sprake van een lagere legesopbrengst van wegens een terugloop in het aantal aangevraagde vergunningen V Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma N

96 DEELPROGRAMMA 5.1 Communicatie Omschrijving van het deelprogramma Het deelprogramma Communicatie is onderverdeeld in drie werkgebieden: voorlichting, communicatie en Public Relations. Voorlichting Mondelinge en schriftelijke informatie die feitelijk/zakelijk van aard is (het openbaar maken van bijv. teksten van wetten en nota s) en het naar buiten toe presenteren van gemeentelijke opvattingen en standpunten. Communicatie Het inzetten van middelen om een goede in- en uitvoering van het gemeentelijke beleid te realiseren, met de mogelijkheid tot interactie. Public Relations Het inzetten van middelen om houding/beeld van verschillende doelgroepen - inwoners/bezoekers/bedrijven/andere gemeenten- positief te beïnvloeden, te laten zien waar wij als gemeente voor staan (identiteit/imagobepaling). Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: Voorlichting Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? De burger wordt goed geïnformeerd over de mogelijkheden om zijn stem te laten horen op raadsvergaderingen en informatieavonden. Op de website en in de publicaties in de krant wordt ruim aandacht besteed aan de mogelijkheid voor de burges om zich te laten horen op raadsvergaderingen en informatieavonden. Communicatie met de burgers is essentieel, de website vervult daarin een rol. De website is als informatie- en dienstverleningskanaal in 2012 verder ontwikkeld. Er worden projecten ingezet om de inspraak en verantwoordelijkheid voor beslissingen over onderdelen van het gemeentelijk beleid meer bij de burgers te leggen. Nota burgerparticipatie is in concept gereed. Evaluatie lopende projecten wordt meegenomen in definitieve nota (1 e helft 2013). Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? In de vergadersystematiek van de raad wordt aandacht besteed aan het betrekken van burgers bij de informerende agendapunten. Daarnaast heeft de burger het recht om in te spreken. De vergadersystematiek van de raad is zodanig ingericht dat burgers de gelegenheid krijgen om hun stem te laten horen

97 Wat doen we ervoor? De nieuwe website zal in 2012 verder worden uitgebouwd. Afhankelijk van de keuzes die gemaakt worden bij de invulling van een klantcontactcentrum, zal de website tot een volwaardig dienstverleningskanaal worden ontwikkeld. Wat hebben we daarvoor gedaan? Ook in 2012 is het aantal digitale producten aanzienlijk uitgebreid. In de nieuwe Wiekslag verschijnt periodiek een in beeld pagina. Op deze pagina wordt informatie gegeven over specifieke thema s. Verder zullen ook in 2012 de bestaande instrumenten zoals het tweewekelijkse persmoment, de persberichten en nieuwsbrieven gebruikt worden om de burgers te informeren. Een nieuw element om de gemeente op een positieve wijze in het nieuws te brengen, zal een periodieke informatiepagina in één van de huis-aanhuis bladen zijn. De nota burgerparticipatie geeft richting aan de wijze waarop de gemeente de burgers wil betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van het gemeentelijk beleid. Er zal eerst met pilots worden gewerkt. Nota is in concept gereed. Lopende trajecten worden geëvalueerd en ervaringen worden meegenomen in definitieve nota. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 Oordeel inwoners gemeente over de wijze waarop de gemeente communiceert. realisatie 2011 Rapportcijfer (0 10): goed hoog n.b.* 7,3 7,7 * In 2012 is geen onderzoek naar de dienstverlening geweest. Staat voor 2013 weer op de planning. Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten Saldo Deelprogramma N

98 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Overige inkomensoverdrachten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten N Baten Totaal Baten Saldo Deelprogramma N Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar N BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: N Saldo van het Deelprogramma N

99 - 98 -

100 DEELPROGRAMMA 5.2 Publiekszaken Omschrijving van het deelprogramma Dit deelprogramma omvat de publieke dienstverlening aan de centrale balie en de digitale dienstverlening, waaronder de verstrekking van rij- en reisdocumenten, uittreksels uit de Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens en de Burgerlijke Stand en het bijhouden van de Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens en de gravenadministratie. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1003 Publiekszaken 1004 Baten secretarieleges Publiekszaken Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? De gemeentelijke organisatie is goed toegankelijk voor burgers. In 2012 zijn door de Werkgroep Dienstverlening verschillende deelplannen uitgewerkt om te komen tot de inrichting van een KlantContactCentrum (KCC). Hierin zijn o.a. meegenomen: het werken op afspraak, het inrichten van een snelbalie en het aanpassen van de openingstijden. Het KCC zal begin februari 2013 van start gaan en in de komende jaren verder uitgebouwd worden. Modernisering van de GBA. De gemeente Winsum behoort niet tot de zgn. koplopergemeenten. De implementatie van de Modernisering van de GBA vindt daarom pas in 2014 in onze gemeente plaats. Uitbreiden gebruik Melddesk. De registratie van meldingen openbare orde wordt straks volledig ondergebracht in het KCC. Het werkproces is inmiddels beschreven en zal straks als één van de eerste processen in het KCC operationeel zijn. Elektronische aangifte burgerlijke stand voor de burger mogelijk maken. Om dit in te kunnen voeren is een wetswijziging noodzakelijk. De Wet is met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer en is nu ingebracht bij de Eerste Kamer. De Eerste Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie heeft op 13 november 2012 het nader voorlopig verslag uitgebracht en wacht nu op de nadere memorie van antwoord

101 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Optimaliseren begraafplaatsenadministratie. Alle graven op de begraafplaatsen worden ter plekke geinventariseerd en in kaart gebracht. De grafgegevens van de begraafplaatsen Baflo en Feerwerd zijn inmiddels verzameld en de gravenadministratie wordt momenteel geactualiseerd en bijgewerkt. In veel gevallen zijn de gegevens van rechthebbenden echter niet in de oude (papieren) grafregisters of in het archief te achterhalen. In 2013 worden aanvullende acties ondernomen om te proberen alsnog zoveel mogelijk actuele gegevens te verkrijgen. De inventarisatie van de algemene begraafplaats Winsum is inmiddels ook al gestart. De eerste aanschrijvingen voor het verlengen van grafrechten worden begin 2013 verzonden. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Productenaanbod van de digitale gemeentewinkel stapsgewijs verder uitbreiden (voorzover de wet- en regelgeving dit toelaat). De digitale gemeentewinkel is ook dit jaar weer uitgebreid met een aantal nieuwe digitale producten en diensten. Goede informatievoorziening op de website ten aanzien van de producten en diensten. In 2012 is een Redactiestatuut Internet en Intranet Gemeente Winsum vastgesteld om te borgen dat de informatie over de producten en diensten actueel gehouden wordt. Dit is een continue actiepunt. Invoeren digitale aanvraagformulieren voor het aanvragen van een Wmovoorziening. In verband met de gekantelde manier van werken zijn de aanvraagformulieren van de website verwijderd omdat pas tijdens het gesprek met de cliënt duidelijk wordt of- en wat voor voorziening kan worden aangevraagd. De formulieren zijn vervangen door een contactformulier. Hierop kan de burger aangeven dat hij een gesprek wil het Wmo-loket. Aanschaffen van Burgerzaken Modules en de noodzakelijke voorbereidingen voor de invoer van het nieuwe systeem treffen. De implementatie van de MGBA is een onderdeel van het ELO-BMWtraject. In het totaal budget van dit traject is rekening gehouden met deze investering. De implementatie in Winsum wordt in 2014 verwacht. Dit is dit jaar niet aan de orde geweest, Winsum zal pas in 2014 aanhaken

102 Wat doen we ervoor? Inventariseren van de mogelijkheden van de applicatie en het starten van een Organisatiebreed gebruikersoverleg. Wat hebben we daarvoor gedaan? Dit is meegenomen tijdens de voorbereidingen van de inrichting van het KCC. Melddesk wordt ondergebracht bij het KCC. Met alle gebruikers zijn begin volgend jaar bijeenkomsten gepland. Aanschaf en implementeren van de nieuwe Burgerlijke standmodules en aansluiten bij de landelijke ontwikkelingen. De hiervoor noodzakelijke wetswijzigingen zijn nog niet van kracht. De invoering wordt naar verwachting tenminste 1 jaar opgeschort. Ontbrekende gegevens proberen te achterhalen. Inventariseren of het mogelijk is om de huidige software teupdaten of tot de aanschaf van een nieuw softwarepakket overgaan en de bestaande gegevens over te zetten en aan te vullen. De update van de huidige software voldoet helaas niet aan de gewenste gebruiksmogelijkheden. Er zal in BMWverband een nieuw softwarepakket worden aangeschaft. In verband met de opgeschorte migratie kan er pas een nieuw softwarepakket worden geïnstalleerd als alle drie gemeente volledig gemigreerd zijn naar de nieuwe software-omgeving. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 realisatie 2012 realisatie 2011 Een goede fysieke en digitale dienstverlening aan de inwoners van de gemeente Winsum. Aantal gegronde klachten goed hoog Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten N Saldo Deelprogramma V

103 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Loonbetalingen en sociale premies V Personeel van derden V Ov. aankopen/uitbesteding duurz.goederen V Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdrachten aan het Rijk N Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) N Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Overige opbrengsten goederen en diensten N Inkomensoverdrachten van het Rijk Totaal Baten N Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V BATEN Overige opbrengsten goederen & diensten De legesopbrengsten voor rijdocumenten zijn lager als gevolg van de 5 jaren cyclus. Hierdoor zijn er minder aanvragen. Ook de opbrengsten voor diverse uittreksels zijn lager door minder aanvragen. Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: N V Saldo van het Deelprogramma V

104 DEELPROGRAMMA 5.3 Openbaar bestuur Omschrijving van het deelprogramma Dit deelprogramma omvat de baten en lasten van het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. Ook de kosten van de bestuurlijke samenwerking en de ambtelijke ondersteuning, inclusief de griffier, behoren tot dit deelprogramma. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1001 Bestuursorganen Bestuursondersteuning college van B&W 1005 Bestuurlijke samenwerking 1006 Bestuursondersteuning raad en rekenkamer Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Streven naar een vermindering van regels en administratieve lasten voor burgers en bedrijven. In 2012 zijn veel bestemmingsplannen gedigitaliseerd. Dit proces dient voor 1 juli 2013 te zijn afgerond. Het bouwproces is in 2012 nader geanalyseerd en verbeteringen zullen in 2013 worden doorgevoerd. Ook het rofje (rechtmatigheids onderzoeks formulier) bij sociale zaken is afgeschaft. Verder zal bij de ontwikkeling van het KCC bezien worden of werkprocessen voor de burger efficiënter kunnen worden ingericht. Versterking en uitbreiding van intergemeentelijke samenwerking (BMW). Periodiek is inzicht gegeven over de voortgang van de samenwerking. In 2012 zijn in BMW-verband zowel afdeling ICT als afdeling P&O samengevoegd. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Vermindering van administratieve lastendruk door het dereguleren van wet- en regelgeving. In 2012 zijn veel bestemmingsplannen gedigitaliseerd. Dit proces dient voor 1 juli 2013 te zijn afgerond. Het bouwproces is in 2012 nader geanalyseerd en verbeteringen zullen in 2013 worden doorgevoerd. Ook het rofje (rechtmatigheids onderzoeks formulier) bij sociale zaken is afgeschaft. Verder zal bij de ontwikkeling van het KCC bezien worden of werkprocessen voor de burger efficiënter kunnen worden ingericht

105 Wat doen we ervoor? In 2012 zal de samenvoeging van de organisatieonderdelen P&O, Sociale Zaken en Werk, en I&A een feit zijn. In het najaar van 2011 zal bepaald worden welke andere organisatieonderdelen samengevoegd zullen gaan worden. Ook zal in 2012 duidelijk worden welke taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (Milieu, RO en Bouw- en woningtoezicht) overgaan naar de Regionale Uitvoeringsdienst. Op tal van beleidster-reinen op het gebied van Welzijn wordt al samengewerkt met de gemeenten Bedum, De Marne en Eemsmond en. Dit zal verder geïntensiveerd worden. Wat hebben we daarvoor gedaan? P&O en ICT zijn samengevoegd. De medewerkers van Bedum zijn gedetacheerd naar het samenwerkingsverband Sozawe in afwachting van de uiteindelijke plaatsing in de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Het is niet gelukt om in BMW-verband taken over te brengen naar de RUD. Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 Het actief communiceren met de inwoners van de gemeente Winsum zodanig dat deze betrokken kunnen zijn bij het ontwikkelen van beleid en plannen zodat er meer draagvlak ontstaat voor het beleid en dat de betrokkenheid van inwoners wordt vergroot. Aantal dorpsbezoeken college goed hoog Aantal participatieprojecten goed hoog 12 3 Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten V Saldo Deelprogramma V

106 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Loonbetalingen en sociale premies V Sociale uitkeringen personeel N Personeel van derden V Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Inkomensoverdr. aan overheid (niet-rijk) V Overige inkomensoverdrachten V Reserveringen Kapitaallasten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Inkomensoverdr. van overheid (niet-rijk) V Reserveringen N Totaal Baten V Saldo Deelprogramma V Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Aankopen niet duurzame goederen en diensten Het betreft hier een saldo van diverse budgetoverschotten en tekorten. Overschotten o.a. voor cursus en opleiding griffie en raadsbezoeken. Inkomensoverdrachten aan overheid (niet-rijk) Er staat nog een bijdrage geraamd van aan de regioraad. Deze bestaat niet meer. Het overige voordeel betreft doorgeschoven btw op de uitgaven vanuit de Regiovisie en de Vereniging Groninger Gemeenten welke wij kunnen compenseren bij het BTW compensatiefonds. Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V V V BATEN Inkomensoverdrachten van overheid (niet-rijk) Als gevolg van de eindafwikkeling van de liquidatie van de regioraad is een bedrag ontvangen van V

107 Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

108 DEELPROGRAMMA 6.1 Belastingen Omschrijving van het deelprogramma Bij dit deelprogramma worden de baten en lasten van de uitvoering van de Wet WOZ verantwoord, alsmede de baten en lasten voor de heffing en de invordering van de gemeentelijke belastingen. Voor inzicht in: het beleid ten aanzien van de gemeentelijke heffingen; een overzicht van de diverse heffingen; de geraamde inkomsten voor 2012; een overzicht van de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid wordt verwezen naar paragraaf A: lokale heffingen. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1930 Uitvoering wet WOZ 1940 Lasten heffing gem. belastingen Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? De inwoners van de gemeente door middel van belastingheffing laten bijdragen aan de instandhouding van de bestaande en nieuwe voorzieningen. Met lokale belastingheffing innen gemeenten geld waarmee het voorgenomen beleid kan worden gefinancierd. In die zin speelt belastinggeld een belangrijke rol. Daarbij gaat het ook om optimale dienstverlening voor de burgers en het stroomlijnen van processen. Met dagtekening 31 januari 2012 zijn de jaarlijkse belastingaanslagen/wozbeschikkingen opgelegd aan de belastingplichtigen. Er zijn 107 bezwaarschriften binnengekomen tegen 126 objecten (103 woningen en 23 niet-woningen). De bezwaarschriften zijn allemaal afgehandeld. Bij het Gerechtshof zijn 3 beroepszaken aanhangig gemaakt. Alle 3 beroepszaken zijn ingetrokken. Tegen de opgelegde heffingen zijn 8 bezwaarschriften ingediend. De nieuw vastgestelde waarden, met waardepeildatum 1 januari 2011, voor de in de gemeente gelegen onroerende zaken zijn conform voorschrift op tijd geleverd aan de Belastingdienst, het Waterschap Noorderzijlvest en het Centraal Bureau voor de Statistiek

109 Wat willen we bereiken? Wat hebben we bereikt? Streven naar kostendekkende tarieven op het gebied van heffingen en leges. De aanvragen kwijtschelding gemeentelijke belastingen 2012 zijn overeenkomstig de regels door het Waterschap Noorderzijlvest (Hefpunt) en de gemeente afgehandeld. In 2012 zijn voor het eerst 114 aanslagen reclamebelasting opgelegd. Er zijn 24 bezwaren tegen ingediend, waarvan 15 zijn toegekend en 9 zijn afgewezen. 4 aanslagen zijn opnieuw opgelegd n.a.v. ontvangen bezwaren. De nota lokale heffingen is in 2011 vastgesteld. De nota geeft inzicht in de mate van kostendekkendheid van de verschillende heffingen en met de te nemen uitvoeringsmaatregelen. Grondslag voor de berekening van de tarieven zijn de vastgestelde modellen kostenonderbouwing van de verschillende heffingen. Wat doen we ervoor? Wat hebben we daarvoor gedaan? Jaarlijks aanslagoplegging en het toepassen van (dwang)invordering. Met dagtekening 31 januari 2012 zijn voor 5823 woningen en 740 niet-woningen de gecombineerde aanslagen gemeentelijke belastingen en WOZ-beschikkingen opgelegd. De werkzaamheden zijn volgens planning uitgevoerd. De geraamde opbrengsten zijn gerealiseerd. In het kader van de (dwang)invordering zijn 516 aanmaningen en 258 kennisgevingen dwangbevel verstuurd. Aansluitend hierop zijn 116 dwangbevelen naar de deurwaarder gegaan ter inning. Hiervan zijn nog 33 dwangbevelen in behandeling. Burgers die daarvoor in aanmerking komen kwijtschelding van gemeentelijke belastingen verlenen. Voor het belastingjaar 2012 zijn 306 aanvragen om kwijtschelding gemeentelijke belastingen ingediend. 241 verzoeken zijn geheel toegekend, 6 gedeeltelijk, terwijl 40 zijn afgewezen. 19 aanvragen zijn nog in behandeling

110 Wat doen we ervoor? Het op correcte wijze bepalen en vaststellen van de waarde van de in de gemeente gelegen onroerende zaken ten behoeve van de heffing van belastingen door het Rijk, de gemeente en het waterschap. Bezwaarschriften binnen 3 maanden afhandelen. Wat hebben we daarvoor gedaan? De Waarderingskamer heeft 28 oktober 2011 toestemming gegeven voor het verzenden van de WOZ-beschikkingen en OZB-aanslagen Uit de halfjaarlijkse onderzoeken en de periodieke inspectie ter plaatse door de Waarderingskamer naar de voortgang uitvoering Wet WOZ blijkt dat de uitvoering goed verloopt. Het algemeen oordeel van de Waarderingskamer staat openbaar op de internetsite van de Waarderingskamer. De nieuwe woz-waarden zijn binnen de vastgestelde termijn van 8 weken na het begin van het kalenderjaar aan de wettelijke afnemers geleverd. (Belastingdienst, Waterschap Noorderzijlvest en Centraal Bureau voor de Statistiek). Er zijn 107 bezwaarschriften binnengekomen tegen 103 woningen en 23 niet-woningen. Het bezwaarpercentage bedraagt 1,92%, landelijk 2,45%. Alle bezwaarschriften zijn afgehandeld, waarvan 81 binnen 3 maanden. Van 37 objecten is de waarde gehandhaafd en van 89 de waarde verlaagd. Het aantal gestarte beroepsprocedures bij het Gerechtshof tegen de beschikkingen op de bezwaarschriften bedraagt 3. Alle 3 de beroepszaken zijn ingetrokken. Op 11 juli 2011 is de nota lokale heffingen 2011 vastgesteld. Hierbij is unaniem de motie aangenomen te onderzoeken in welke mate de kostendekkendheid van reisdocumenten en rijbewijzen kan worden verbeterd door kostenbesparing en het instellen van een plafond voor kostendekkendheid van 135% voor de individuele tarieven onder titel 1. De nota geeft inzicht in de mate van kostendekkendheid van de verschillende heffingen en met de te nemen uitvoeringsmaatregelen. Grondslag voor de berekening van de tarieven zijn de nieuw vastgestelde modellen kostenonderbouwing van de verschillende heffingen. In 2012 is een leges onderzoek uitgevoerd. Hierbij zijn bijna alle individuele tarieven vallende onder titel 1 en titel 3 beredeneerd berekend

111 Maatschappelijke effecten Prestatie-indicatoren meetbaarheid beinvloedbaarheid realisatie 2012 streven 2012 realisatie 2011 De inwoners van de gemeenten door middel van belastingheffing laten bijdragen aan de instandhouding van de bestaande en nieuwe voorzieningen. Aantal waardebeschikkingen goed laag Aantal belastingaanslagen goed laag Aantal kwijtscheldingen goed laag Aantal bezwaarschriften tegen waardevaststelling goed laag Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten V Baten N Saldo Deelprogramma V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Personeel van derden V Aankopen niet duurz. goederen & diensten N Overige inkomensoverdrachten V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Lasten V Baten Overige opbrengsten goederen en diensten N Totaal Baten N Saldo Deelprogramma V

112 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige verrekeningen van kostenplaatsen Op dit deelprogramma is sprake van een afwijking op het gebied van de doorberekende kosten. Dit heeft te maken met de urenverdeling over de verschillende deelprogramma s in de jaarrekening. In de paragraaf bedrijfsvoering hebben we hierover een hoofdstuk geschreven. Wij verwijzen u hiernaar V BATEN Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: V Saldo van het Deelprogramma V

113

114 DEELPROGRAMMA P06.2 Financiën Omschrijving van het deelprogramma Dit deelprogramma geeft inzicht in de financiële positie. Conform het Besluit Begroting en Verantwoording moet afzonderlijk inzicht worden gegeven in de algemene dekkingsmiddelen en de mutaties op de reserves. Tot dit deelprogramma behoren de volgende producten: 1913A Aandelen, algemeen 1914 Geldleningen en uitzett. korter 1 jaar 1960A Saldi van kostenplaatsen - overig Wat heeft het gekost? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten N Baten V Saldo Deelprogramma N Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Lasten Aankopen niet duurz. goederen & diensten V Kapitaallasten Overige verrekeningen van kostenplaatsen N Totaal Lasten N Baten Toegerekende rente V Overige verrekeningen van kostenplaatsen V Totaal Baten V Saldo Deelprogramma N

115 Toelichting afwijking: Omschrijving onderdeel Afwijking in V=vrdl N=nadl LASTEN Overige verrekeningen van kostenplaatsen (lasten en baten) Op dit onderdeel worden de saldi van de kostenverdeelstaten B&O en Secretarie afgewikkeld. Deze saldi worden gevormd door bezettings-, efficiency- en prijsverschillen. Lasten en Baten worden ineens toegelicht N Kostenverdeelstaat B&O Bezettingsverschil: de formatie van B&O staat geraamd op 18 FTE. De laatste jaren zijn wel medewerkers gestopt met werken, maar de vacatures zijn niet vervuld. Het werk wordt nu gedaan door bijv. Ability. Met de urenbegroting was gerekend met 18 FTE. Doordat er veel minder uren worden geschreven vindt er een veel lagere dekking van de kostenverdeelstaat plaats. Dit levert een nadelig bezettingsverschil op van De raming van de netto salarislasten zijn overigens overgeheveld naar m.n. Openbaar groen. Daar zijn de extra kosten ook geboekt. Efficiencyverschil: Ook bij B&O is sprake van productieve en indirect productieve uren. Bij productieve uren vindt dekking plaats van de kostenverdeelstaat (vanaf bijv. openbaar groen). Bij indirect productieve uren is dat niet het geval. Hier heeft een verschuiving plaatsgevonden van productief naar indirect productief; een nadelige invloed van Prijsverschil: Tot slot is sprake van een voordelig prijsverschil. In totaliteit is er minder uitgegeven dan geraamd. Kostenverdeelstaat Secretarie Bezettingsverschil: Door vacatures en arbeidstijdaanpassingen is er een nadelig bezettingsverschil ontstaan van Er is tot dit bedrag minder aan dekking vanuit de deelprogramma s gekomen. Efficiencyverschil: Er is een toenemende tendens dat er een verschuiving plaats vindt van productieve werkzaamheden (direct te relateren aan een activiteit binnen een deelprogramma) naar indirect productieve werkzaamheden (geen directe relatie met een functie binnen een deelprogramma). Het gevolg is dat de kostenverdeelstaat minder dekking krijgt vanuit de deelprogramma s (er ontstaat dus een positief verschil op verschillende deelprogramma s bij deze overige verrekeningen). Het nadeel hier is

116 Prijsverschil: Per saldo is er geen sprake van een prijsverschil. Toch zijn er wel afwijkingen. Deze kunnen als volgt worden gespecificeerd: - Personeel : nadeel van Huisvesting : nadeel van Administratie : voordeel van Automatisering : voordeel van Het resultaat op personeel secretarie bedraagt per saldo nadelig. Het gaat hierbij om een incidenteel nadeel van op het gebied van samenwerking P&O(zie paragraaf E Bedrijfsvoering) en een nadeel van wegens lasten voormalig personeel en een hogere opbrengst (voordeel ) als gevolg van een liquidatie-uitkering IZA en een korting op de loonheffing 2011 i.v.m. opleidingen. Het resultaat op het onderdeel automatisering is een voordeel van Dit bedrag bestaat uit een voordeel van welke betrekking heeft op doorlopende ELO-Grunn-projecten en waarvan wordt voorgesteld deze opnieuw beschikbaar te stellen in Per saldo resteert een nadeel van Deze overschrijding is het gevolg van hogere automatiseringskosten voor de BMW samenwerking (zie paragraaf E Bedrijfsvoering) welke niet was geraamd. BATEN Toegerekende rente Dit voordeel vloeit voort uit een hogere opbrengst wegens bespaarde rente. Het gaat om een administratieve boeking om een voordeel tot uiting te brengen doordat wij in staat waren om met interne financieringsmiddelen (reserves) investeringen te kunnen financieren. Het gaat niet om een feitelijke opbrengst, en ook gaat het ten koste van het resultaat van de kostenverdeelstaat kapitaallasten. Bij de algemene dekkingsmiddelen ontstaat hierdoor een nadelige invloed. Overige verrekeningen van kostenplaatsen Zie lasten V 0 V Overige afwijkingen: Het saldo van de kleine afwijkingen is per saldo: 0 V Saldo van het Deelprogramma N

117

118 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN Tot dit onderdeel behoren de volgende producten: 1913 Overige financiële middelen (ontvangen dividend) 1921 Algemene uitkering (uitkering) 1922 Algemene lasten en baten 1931 Baten onroerende-zaakbelasting gebruikers 1932 Baten onroerende-zaakbelasting eigenaren 1933 Baten roerende woon- en bedrijfsruimten 1960 Saldi van kostenplaatsen (kapitaallasten) Hoofdkenmerken deelprogramma Het realiseren van een structureel gezonde financiële positie. Het onderkennen van het belang van een verantwoord en adequaat beheer van de financiële middelen. Wat heeft het gekost c.q. wat heeft het opgebracht? Algemene uitkering Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Lasten V Baten V Saldo V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Baten Inkomensoverdrachten van het Rijk V Inkomensoverdrachten van niet V Rijk Totaal Baten V Saldo Onderdeel Algemene Uitkering V Toelichting afwijking: Na de afronding van de 2 e bestuursrapportage zijn er nog een aantal verrekeningen geweest van de algemene uitkering. Hiervan had een bedrag van nadelig betrekking op oude dienstjaren, en een bedrag van betrekking op het jaar Daarnaast is hier een bedrag. Daarnaast is hier een bedrag verantwoord in verband met een ontvangst wegens doorgeschoven BTW van een gedecentraliseerde taak. De verrekening hiervan vond ook plaats via het gemeentefonds

119 Dividend Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Lasten V Baten V Saldo V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Lasten Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Totaal Lasten Baten Werkelijke ontvangen rente en V winstuitkering Aandelen en overige deelnemingen V Totaal Baten V Saldo Onderdeel Dividend V Toelichting afwijking: De hogere opbrengst is een saldo van een iets lager ( 3.000) dan geraamd dividend van onze BNG-aandelen, en een behoorlijk hoger dividend van Enexis. Het resultaat van Enexis over 2011 was beduidend hoger dan eerder geraamd, en hiervan is 50% uitgekeerd aan de aandeelhouders

120 Saldo financieringsfunctie Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Lasten V Baten N Saldo N Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Lasten Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Totaal Lasten Baten Overige verrekeningen van N kostenplaatsen Totaal Baten N Saldo Onderdeel Financiële functie N Toelichting afwijking: Op dit onderdeel vindt de afwikkeling plaats van het saldo van de kostenverdeelstaat kapitaallasten. Op begrotingsbasis vindt er een renteberekening plaats. Deze renteberekening bestaat voor een deel uit rente van externe en een deel van interne financieringsmiddelen. Doordat de interne financieringsmiddelen zijn toegenomen (reservegroei) is op een aantal deelprogramma s een hogere opbrengst aan bespaarde rente geboekt. Die voordelen moeten in samenhang met dit nadeel worden gezien. Het gaat echter slechts om administratieve verrekeningen

121 Lokale heffingen Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Lasten N Baten N Saldo N Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Lasten Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Overige inkomensoverdrachten N Totaal Lasten Baten Belasting op producenten N Belasting op inkomen van gezinnen V Totaal Baten N Saldo Onderdeel Lokale Heffingen N Toelichting afwijking: Het werkelijke verloop was conform de verwachtingen

122 Onvoorziene uitgaven Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Lasten V Baten N Saldo V Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Lasten Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Niet in te delen lasten V Totaal Lasten V Baten Niet in te delen baten N Totaal Baten N Saldo Onderdeel Onvoorzien V Toelichting afwijking: Het voordelige saldo op dit onderdeel is als volgt ontstaan: Van de post Onvoorzien, incidenteel 2012 resteerde aan het eind van het jaar 2012 nog een bedrag van ± ; Bij de behandeling van de kadernota 2012 heeft de raad met amendement 8 een besluit genomen om een drietal budgetten nog niet direct beschikbaar te stellen, maar deze eerste te parkeren en een nader voorstel af te wachten. Voor het jaar 2012 betrof het één onderwerp en dat ging om een budget voor de digitalisering van post en archief. Het ging hierbij om een bedrag van ,-. Dit bedrag moet eigenlijk doorschuiven naar Van het raadsbudget Nieuw beleid resteerde aan het einde van 2011 nog een bedrag van ; Van het bedrag van de opgenomen bezuinigingstaakstelling voor 2012 ad wegens te behalen voordelen uit inkoopsamenwerking is een bedrag van ingevuld. Er resteert nog een taakstelling van 3.000,-; De stelpost loon- en prijsstijgingen is tot een bedrag van niet verdeeld over de posten

123

124 MUTATIES OP DE RESERVES Tot dit onderdeel behoren de producten: 1970 Saldo van de rekening van baten en lasten voor bestemming 1980 Mutaties op reserves 1990 Saldo van de rekening van baten en lasten na bestemming Hoofdkenmerken deelprogramma Het realiseren van een structureel gezonde financiële positie. Het onderkennen van het belang van een verantwoord en adequaat beheer van de financiële middelen. Het creëren van voldoende reserves in relatie tot het risicoprofiel. Wat willen we bereiken? Het creëren van reserves van voldoende omvang in relatie tot het risicoprofiel: Periodiek wordt een risicoprofiel opgesteld, waarin een inschatting wordt gemaakt van de omvang en de frequentie van de te lopen risico s. Op grond van deze (globale) cijfers kan een inschatting worden gemaakt van de noodzakelijke omvang van het eigen vermogen (algemene reserve). Op grond van ons huidige risicoprofiel kan de noodzakelijke omvang van onze algemene reserve worden berekend op een bedrag tussen 230 en 360 per inwoner (is tussen 3,2 en 5,1 miljoen). De stand per 31 december 2010 van de algemene reserve is 4,2 miljoen. Hierbij is nog geen rekening gehouden met het resultaat Daarnaast is in 2009 de reserve opbrengst verkoop aandelen Essent gevormd. Deze is wel ondergebracht bij de algemene reserves, maar wel apart en niet als onderdeel van de algemene reserve. Resultaat voor bestemming Het nadelige resultaat van de jaarrekening 2012 voor de reservemutaties bedraagt Reservemutaties: Wat heeft het gekost c.q. wat heeft het opgebracht? Begroting voor wijziging Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Lasten V Baten N Saldo N

125 Specificatie afwijking realisatie ten opzichte van de begroting na wijziging: Lasten Begroting na wijziging Realisatie VERSCHIL: Begr na wijz. en Real.: V = voordeel N = nadeel Algemene reserve V Reserve lopende verplichtingen V Reserve dorpshuizen V Reserve huisvesting onderwijs N Reserve verkiezingen N Reserve onderhoud water De Brake V Reserve inkomensdeel WWB N Reserve kosten WMO N Egalisatiereserve vuilverwerking V Egalisatiereserve rioolheffingen V Egalisatiereserve onderhoud wegen N Egalisatieres.onderhoud kunstwerken N Egalisatiereserve openb.verlichting N Totaal Lasten V Baten Algemene reserve N Reserve aandelen Essent N Reserve lopende verplichtingen N Reserve uitvoering sportnota V Reserve huisvesting onderwijs N Reserve regiovisie V Reserve grondexploitatie V Reserve cofinancieringen V Reserve museum Wierdenland V Reserve kosten WMO N Egalisatiereserve vuilverwerking N Egalisatiereserve onderhoud wegen N Totaal Baten N Saldo Onderdeel Reservemutaties N Het nadeel op dit onderdeel wordt met name veroorzaakt door een aantal binnen de exploitatie opgenomen voordelen, welke voordelen op dit onderdeel worden gestort in reserves. Dat geeft hier een nadeel. Te noemen zijn in dit verband de stortingen in de reserves WWB, WMO, onderwijshuisvesting, onderhoud wegen, onderhoud kunstwerken en vuilverwerking. Verder heeft er een verschuiving plaatsgevonden in de dekking c.q. financiering van de projecten Boogplein/Herinrichting Onderdendamsterweg. Daarnaast was het de bedoeling om een aantal activa met een maatschappelijk nut versneld af te schrijven, maar omdat er veel van deze investeringen nog niet gepleegd zijn kon er ook geen versnelde afschrijving plaatsvinden

126 Resultaat na bestemming In de gewijzigde begroting 2012 was een positief resultaat opgenomen van De mutatie van de 2 e berap 2012 is geraamd op het deelprogramma reservemutaties. Beide geraamde mutaties zijn ook daadwerkelijk geboekt. In tabelvorm ziet het er dan als volgt uit: Begroting na wijziging Realisatie Verschil begr. na wijz. en real. Resultaat voor bestemming V Reservemutaties N Resultaat na bestemming V Saldo V Het resultaat na de hiervoor gemelde reservemutaties bedraagt derhalve

127

128 JAARVERSLAG Paragrafen

129

130 PARAGRAAF A LOKALE HEFFINGEN Inleiding De paragraaf lokale heffingen bevat de volgende onderdelen: A. Het beleid ten aanzien van de gemeentelijke heffingen; B. Een overzicht van de diverse heffingen; C. De geraamde en werkelijke inkomsten voor 2012; D. Een overzicht van de lokale lastendruk; E. Het kwijtscheldingsbeleid. A. Beleid ten aanzien van de gemeentelijke heffingen Voor de hoogte van de gemeentelijke belastingen gelden de volgende uitgangspunten: - collegeprogramma : Uitgangspunt is dat de gemeentelijke heffingen zoveel mogelijk kostendekkend dienen te zijn, dat blijven of worden gemaakt. In 2012 wordt overgegaan tot actualisatie van het collegeprogramma. De visie over de aanpak en het te voeren beleid wordt beschreven in de Visienota Bezuinigingen. - bepalingen Gemeentewet en Wet Milieubeheer waarin wordt bepaald dat de hoogte van de tarieven en heffingen niet boven de kostprijs mogen worden geheven; - het streven naar (meer) kostendekkendheid van tarieven en leges; - legesverordening, verordening onroerende zaak belastingen, verordening roerende zaken, verordening reinigingsheffingen, verordening rioolrechten, verordening lijkbezorgingsrechten, verordening marktgelden, verordening brandweerrechten; - raadsbesluit gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid. B. Overzicht van de diverse heffingen De gemeente Winsum kent de volgende heffingen: B1. Onroerende zaak belastingen (OZB) Onder de noemer onroerende zaak belastingen worden twee directe belastingen geheven, namelijk de eigenarenbelasting en de gebruikersbelasting. De gebruikersbelasting geldt alleen voor niet-woningen, zoals bedrijven, garages, sportcomplexen e.d. De maximering van de tarieven is afgeschaft. Hiervoor in de plaats is een macronorm ingesteld die de maximale opbrengststijging voor een bepaald jaar aangeeft. De macronorm voor 2012 is door het rijk bepaald op 3,75 %. In Winsum is de verhoging 3,5%. Met ingang van 2009 worden de onroerende-zaakbelastingen (OZB) berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. De tarieven voor 2012 waren als volgt: OZB-tarieven percentage percentage WOZ-waarde WOZ-waarde - eigenaren woningen 0,1590% 0,1520% - eigenaren niet-woningen 0,2012% 0,1977% - gebruikers niet-woningen 0,1558% 0,1526% B2. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is een directe belasting die wordt geheven van diegene die feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvoor een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. De afvalstoffenheffing is bedoeld om de kosten te bestrijden van het ophalen, storten en verwerken van huisvuil

131 Het tarief voor de afvalstoffenheffing gaat op begrotingsbasis uit van 100% kostendekkendheid. Met ingang van 2012 wordt het geraamde bedrag aan kwijtschelding doorberekend in de tarieven voor afvalstoffenheffing. De tarieven voor 2012 waren als volgt: Tarieven afvalstoffenheffing meerpersoonshuishouden 294,81 282,78 - eenpersoonshuishouden 272,13 260,10 In het collegeprogramma wordt uitgegaan van invoering van een gedifferentieerd tarief voor afval op basis van gewicht (Diftar) in Voorwaarde hierbij is een goed flankerend beleid, waarbij scheiding aan de bron wordt nagestreefd. De burgers mogen er financieel niet op achteruit gaan. De keuze zal gebaseerd zijn op een kosten/batenanalyse, waarbij de belasting voor het milieu een van de weegfactoren zal zijn. In 2012 is definitief besloten tot invoering van Diftar in 2013 op basis van aanbieding container ter lediging en gewicht. Toegezegd is dat een huishouden in 2013 op jaarbasis niet meer betaald dan 295,--. B3. Rioolheffing Voor het in bezit hebben van een eigendom dat direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering wordt rioolheffing geheven. Naar aanleiding van het in werking treden van de Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken is heffing van het rioolrecht vanaf 2010 niet meer mogelijk. In plaats van rioolrecht is de gemeente met ingang van 1 januari 2010 overgegaan tot invoering van de rioolheffing. De rioolheffing is een bestemmingsheffing, die dient ter bekostiging van de gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater). Hiermee kunnen kosten worden verhaald om maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht voor een doelmatig werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien van hemelwater en grondwater. Ook wel verbrede rioolheffing genoemd. De voorzieningen waarvan de kosten worden verhaald, sluiten aan bij de maatregelen die in het kader van het gemeentelijk rioleringsplan (GPR) worden ondernomen. In het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) wordt aangegeven hoe de gemeente Winsum haar zorg voor de inzameling en transport van het afvalwater, de afvoer van het hemelwater en de grondwaterproblematiek vorm wil geven. In het plan is voor de berekening van de rioolheffing uitgegaan van een heffing voor de gemeentelijke watertaken en is een meerjarige doorrekening gemaakt voor de ontwikkeling van de hoogte van de rioolheffing. In het VGRP wordt voorzien in een eindtarief van 300,25. Onderzocht wordt of dit eindtarief substantieel lager kan uitvallen. Ook bij de nieuwe heffing (artikel 228a Gemeentewet) geldt dat de geraamde opbrengsten niet hoger mogen zijn dan de geraamde kosten. Belangrijk verschil is echter dat de nieuwe verbrede rioolheffing niet het karakter heeft van een individuele dienstverlening zoals dat bij het oude rioolrecht wel het geval was. De verbrede zorgplicht is gericht op collectieve maatregelen. Gemeenten hebben een sterkere regierol gekregen in het omgaan met regenwater in bebouwd gebied en het aanpakken van stedelijke grondwaterproblemen. Om de taakverbreding te kunnen financieren is het eerdere rioolrecht dus omgevormd tot een bredere rioolheffing. Alle kosten die gemaakt worden ter nakoming van de (nieuwe) zorgplichten kunnen worden verhaald op de burgers en bedrijven. Dit betekent dat gemeenten het individuele profijt van de nieuwe rioolheffing niet meer hoeven aan te tonen, zoals dat wel het geval was bij rioolrecht

132 Uitgangspunt is dat de rioolheffing kostendekkend is. Ingaande het jaar 2010 gebeurt dit volledig op basis van een contante waardeberekening van de toekomstige lasten en baten op dit onderdeel. De Contante Waarde hiervan moet gelijk zijn aan de stand van de Voorziening vervanging rioleringen. Gestreefd wordt om ingaande 2012 overeenkomstig het VNG-model kostenonderbouwing rioolheffing het tarief te berekenen. In 2009 is in eerste instantie gekozen voor een vloeiende en dus gemakkelijke overgang van het rioolrecht naar de rioolheffing. Een discussie om de mogelijkheden van tariefdifferentiatie binnen de rioolheffing te bespreken is in 2012 gevoerd en besloten dit niet in te voeren. In 2012 is de rioolheffing verlaagd met 15,25. Rioolheffing per aansluiting 215,00 230,25 B4. Leges Onder de naam leges wordt een aantal verschillende rechten geheven ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, waaronder paspoorten, rijbewijzen, diverse uittreksels, huwelijken, bouwvergunningen en diverse overige vergunningen. Beleid hierbij is om te streven naar een zo hoog mogelijke kostentoerekening en kostendekkende tarieven. Voorwaarde daarbij is wel dat vooraf volstrekt helder is wat de reële kosten zijn. De burger mag niet betalen voor oneigenlijke kosten. Voor 2012 is uitgegaan van een verhoging van de tarieven onder Titel 1 met 10%, Titel 2 met 7,64% en de tarieven onder Titel 3 zijn ongewijzigd gebleven. B5. Lijkbezorgingsrechten Begraafrechten worden geheven voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met deze begraafplaatsen. Ook bij de begraafrechten is het streven gericht op kostendekkende tarieven. In 2011 is de nota Begraven en begraafplaatsen vastgesteld. Hierin zijn de tarieven voor 2012 verwerkt en geheel nieuw vastgesteld. B6. Brandweerrechten Brandweerrechten worden geheven voor het gebruik van door de gemeentelijke brandweer verstrekte diensten. De tarieven zijn met ingang van 1 januari 2012 met 2% verhoogd. B7. Roerende zaak belasting Via de roerende zaakbelasting leveren eigenaren en gebruikers van roerende zaken zoals woonschepen en woonwagens een bijdrage aan de instandhouding van de collectieve voorzieningen van onze gemeente. De aanslag wordt berekend op basis van de economische waarde van de roerende zaak. Ook de roerende zaakbelastingen worden met ingang van 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de roerende zaak. De belastingtarieven voor roerende zaken houden gelijke tred met de onroerende-zaakbelastingen. B8. Marktgelden De tarieven voor de marktgelden zijn in 2012 met 10% verhoogd. B9. Privaatrechtelijke vergoedingen De gemeente Winsum heeft met diverse partijen huur- en pachtovereenkomsten gesloten. Bij af te sluiten contracten wordt een duidelijke koppeling gelegd tussen de kosten en opbrengsten

133 C. Geraamde opbrengst 2012 Begroting Begroting Realisatie Afwijking na Opbrengsten lokale heffingen primair wijz Onroerende zaak belastingen Afvalstoffenheffing Rioolrechten Bouwvergunningen c.a Begrafenisrechten Secretarieleges Marktgelden Roerende zaak belastingen Gebruiksvergunningen brandveiligheid Reclamebelasting Totaal D. Lokale lastendruk In onderstaand overzicht worden de tarieven OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten vergeleken met een aantal regiogemeenten. Gemeente OZB Afvalstoffenheffing Rioolrechten Woonlasten (Coelo) Winsum 0,1590% woning 272 éénpersoonshuishouden ,3570% niet woningen 295 meerpersoonshuishouden Zuidhorn 0,1358% woning Diftar ,3553% niet woningen De Marne 0,1121% woning Diftar ,3528% niet woningen Bedum 0,1150% woning ,3580% niet woningen Eemsmond 0,1871% woning 12 éénpersoonshuishouden ,5824% niet woningen 24 meerpersoonshuishouden Groningen 0,1400% woning 266 éénpersoonshuishouden ,6275% niet woningen 369 tweepersoonshuishouden De belastingdruk in Winsum is bovengemiddeld ten opzichte van omliggende gemeenten. Ter informatie is onderstaand overzicht opgenomen waaruit blijkt hoeveel een gezin in de Groninger gemeenten moet betalen voor de zogenaamde pakketbelastingen. Dit overzicht is afkomstig van het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden). Bij de berekening van de bedragen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: OZB: een woning met een gemiddelde economische waarde in de betreffende gemeente; Afvalstoffenheffing: het meerpersoonshuishoudentarief; Rangschikking: de rangschikking is op aflopende hoogte van het totale pakketbelastingbedrag (OZB-, afvalstoffen- en rioolheffing, dus exclusief overige belastingen) per gemeente bij een gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De gemiddelde WOZ-waarde en de OZB zijn niet in het overzicht opgenomen, deze gegevens staan niet vermeld op de site van het COELO

134 OZB Afval Riool Totale Totale Gemeenten tarief in stoffen recht belasting- belasting- % heffing druk druk Loppersum 0, Winsum 0, Marum 0, De Marne 0, Oldambt 0, Delfzijl 0, Haren 0, Ten Boer 0, Vlagtwedde 0, Pekela 0, Appingedam 0, Groningen 0, Bellingwedde 0, Menterwolde 0, Leek 0, Slochteren 0, Grootegast 0, Zuidhorn 0, Bedum 0, Veendam 0, Hoogezand-S 0, Stadskanaal 0, Eemsmond 0, E. Kwijtscheldingsbeleid Het kwijtscheldingsbeleid van de gemeente Winsum is het laatst gewijzigd per 1 januari Ook is in juni 2009 een voorstel betreffende het armoedebeleid door de raad vastgesteld waarin wordt voorgesteld, maatregelen te nemen om het niet-gebruik van minimaregelingen terug te dringen. Het beleid houdt in dat: - kwijtschelding uitsluitend kan worden verleend voor aanslagen rioolheffing, afvalstoffenheffing en roerende- en onroerende zaakbelastingen; - een verzoek tot kwijtschelding binnen een termijn van zes weken na dagtekening van het aanslagbiljet moet worden ingediend; - de kwijtscheldingsnorm op 100% van de bijstandsnorm is gesteld. Realisatie Begroting Realisatie Volume kwijtscheldingen OZB Afvalstoffenheffing Rioolrecht Totaal Voor de OZB wordt geen raming voor kwijtscheldingen opgenomen, omdat, na de afschaffing van OZB voor gebruikers van woningen, er feitelijk geen aanvragen meer binnenkomen. In de notitie armoedebeleid is voor de kwijtschelding van de afvalstoffenheffing uitgegaan van een toename in 2011 als gevolg van stimulering van het gebruik van deze

135 minimaregeling. Geconstateerd moet worden dat er vooralsnog geen sprake is van een fors hogere toename van kwijtschelding gemeentelijke belastingen

136 PARAGRAAF B WEERSTANDSVERMOGEN Inleiding Het weerstandsvermogen kan worden gedefinieerd als het vermogen van de gemeente Winsum om niet-structurele financiële risico s op te kunnen vangen ten einde haar taken te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen bestaat uit de twee componenten: de weerstandscapaciteit (zijnde de middelen waarover de gemeente beschikt / kan beschikken om niet-begrote kosten te dekken) en de risico s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenramingen. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit al die elementen waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden. Hiertoe behoren de algemene reserve, de vrij aanwendbare bestemmingsreserves, de omvang van de onbenutte belastingcapaciteit, (op begrotingsbasis) de post onvoorzien, en de stille reserves. Stille reserves zijn de meerwaarden van activa waarvan de verkoopwaarde hoger is dan de boekwaarde. Bij de berekeningen is dit jaar ook de omvang van de vrij aanwendbare bestemmingsreserves mee genomen. Deze reserves hebben in principe allen een bestemming, maar de raad kan besluiten bij onvoorziene omstandigheden deze bestemming te wijzigingen. Uiteraard heeft dit consequenties voor de financiering / bijdragen van de oorspronkelijke bestemmingen. Hieruit volgt dat de totale weerstandscapaciteit op ruim 18,3 miljoen komt. Hieraan ligt de volgende berekening ten grondslag: Weerstandscapaciteit exploitatie: Onbenutte belastingcapaciteit: OZB 0 Rioolrechten 0 Afvalstoffenheffing 0 Leges en andere heffingen p.m. Totaal onbenutte belastingcapaciteit 0 Rekeningsresultaat 717 Totaal weerstandsvermogen exploitatie 717 Weerstandscapaciteit vermogen: Vrij aanwendbare algemene reserve Vrij aanwendbare bestemmingsreserves: Stille reserve 0 Totaal weerstandscapaciteit vermogen Totale weerstandscapaciteit

137 Risico s Een gemeente loopt in de uitvoering van haar taken, net als elke organisatie en elk bedrijf, bepaalde risico s. Bij de inventarisatie van de risico s is een inschatting gemaakt (kwantificering) van de mogelijke financiële gevolgen welke kunnen optreden zodra een risico werkelijkheid wordt. Daarbij dient opgemerkt te worden dat deze bedragen globaal, indicatief en soms discutabel zijn. Risico s waarvan de oorzaak in het verleden of heden ligt en waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten dienen te worden voorzien. Een voorbeeld daarvan is de voorziening dubieuze debiteuren. De risico s waarvan de omvang niet redelijkerwijs is in te schatten en/of die zich nog (kunnen) gaan voordoen dienen te worden afgedekt door bestemmings- en/of de algemene reserves. De risico s worden onderverdeeld in: - risico s voortvloeiend uit eigen beleid - risico s voortvloeiend uit het beleid van hogere overheden - risico s voortvloeiend uit samenwerking met andere gemeenten of instanties - risico s voortvloeiend uit het doen en/of nalaten van anderen - risico s voortvloeiend uit voor de gemeente autonome ontwikkelingen - risico s op eigendommen (waarderingsrisico) - risico s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering Risico s voortvloeiend uit eigen beleid Bij de openeinde regelingen zoals het leerlingenvervoer en de WMO zijn de begrote bijdragen gebaseerd op de gemiddelde bijdragen van een aantal jaren. Door fluctuatie in de aantallen aanvragen kan afwijking ten opzichte van de raming ontstaan. Leerlingenvervoer Bij leerlingenvervoer is sprake van een open eind regeling. Het is niet in te schatten hoeveel personen per jaar gebruik zullen maken van deze regeling. Hierdoor kunnen de kosten jaarlijks behoorlijk fluctueren. Het gekwantificeerde risico wordt tussen 10 en 20% van het budget geraamd (minimaal en maximaal ). Juridische procedures Ultimo maart 2013 lopen enkele juridische procedures: Claim vertragingsschade wegens termijnoverschrijding inzake een vernietigd verkeersbesluit; in 2012 is een vertragingsschade betaald van Hiermee is de kwestie afgedaan; Winsum is indirect betrokken in een kort geding inzake het opzeggen van de samenwerkingsovereenkomst en het aanbesteden van het beheer en onderhoud van de openbare verlichting. De vordering van de tegenpartij is in een eerdere procedure afgewezen. Verwachting: positief; Civiele bodemprocedure inzake het eigendom van de openbare verlichting. Verwachting: positief; Het gekwantificeerde risico wordt op nihil tot een gering bedrag ingeschat. Grondexploitatie Het ambitieniveau van de gemeente kan gelet op de op stapel staande projecten en de in exploitatie te nemen gronden hoog genoemd worden. In de paragraaf Grondbeleid is aangegeven dat de risico s van de vastgestelde exploitatieplannen beperkt zijn. In het najaar van 2007 is een risico-inventarisatie gemaakt worden van de nog in exploitatie te nemen gronden. De risico s bij de in exploitatie genomen gronden zijn afhankelijk van de snelheid

138 waarmee nieuwe woningen gebouwd en afgezet kunnen worden. Jaarlijks worden de exploitatieopzetten geactualiseerd. Voorziene verliezen worden ten laste gebracht van de reserve grondexploitatie. Als huidige beleidslijn geldt momenteel dat op basis van de geprognosticeerde omvang van de lasten en de baten een risiconorm wordt gehanteerd van minimaal 10% en maximaal 10% van de geactiveerde kosten. Deze risico s kunnen mogelijk deels vanuit de reserve grondexploitatie worden afgedekt. Daarnaast nemen wij, in het kader van de bepaling van het weerstandsvermogen, ook nog de risico s mee die de gemeente loopt bij de grondexploitaties. Bij de kwantificering van de risico s wordt bij de bepaling van de omvang van de algemene reserve veiligheidshalve met een gekwantificeerd risico van minimaal 10% en maximaal 20% van de geactiveerde bedragen rekening gehouden. Risico s voortvloeiend uit het beleid van hogere overheden De gemeente Winsum voert een groot aantal medebewindstaken uit ten behoeve van de Rijksoverheid waarvoor specifieke uitkeringen en bijdragen uit het gemeentefonds worden ontvangen. Een wijziging in het beleid van de Rijksoverheid of de financiering van deze taken kan een risico voor de gemeenten betekenen. Voor zover deze risico s te kwantificeren zijn is daarmee bij de bepaling van de budgetten rekening gehouden. Voorbeelden daarvan zijn de uitvoering van de WWB en WMO. Zowel de WWB als de WMO hebben het karakter van een open-eind-regeling. Wet Werk en Bijstand (WWB) De financieringssystematiek van de WWB brengt risico s met zich mee. Zodra het aantal bijstandsgerechtigden hoger is dan het landelijk gemiddelde levert dit voor de gemeente een nadeel op. In het collegeprogramma is aangegeven dat het college de ambitie heeft om meer bijstandsgerechtigden aan het werk te helpen. Indien de intensivering in het beleid niet het verwachte resultaat mocht hebben dan kan bij overschrijding van meer dan 10% een beroep worden gedaan op de incidentele aanvullende uitkering (mits voldaan aan gestelde voorwaarden). Het gekwantificeerde risico wordt tussen en geraamd, minimaal 10% en maximaal 20% van het rijksbudget. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Alhoewel het budget jaarlijks geïndexeerd wordt blijft er het risico dat het budget onvoldoende is. Het aantal ouderen neemt toe en de wens om langer zelfstandig te wonen ook. Dit leidt tot meer en tot complexere aanvragen voor individuele voorzieningen en huishoudelijke verzorging. Vooralsnog wordt uitgegaan van een toereikende rijksbijdrage welke in de algemene uitkering is opgenomen. Het gaat daarbij om een bedrag van Het gekwantificeerde risico wordt tussen 10 en 20% van het budget geraamd (minimaal en maximaal ). Risico s voortvloeiend uit samenwerking Ability De deelnemende gemeenten in de gemeenschappelijke regeling Ability betalen naast een vaste bijdrage ook een bijdrage in het exploitatietekort. Dit brengt, ondanks dat deze geraamde bijdragen in het exploitatietekort verhoogd zijn, een risico met zich mee. Het gekwantificeerde risico wordt geraamd tussen de 10% en 20% van de bijdragen in het tekort. Risico s voortvloeiend uit het doen en/of nalaten van anderen Reguliere verzekerbare risico s zijn ondergebracht bij verzekeraars. Voor enkele dubieuze debiteuren is een voorziening getroffen. De risico s bij de afgegeven borgstellingen (borgstelling rente en aflossing verenigingen, woningbouwleningen en leningen particuliere woningen) worden gering ingeschat. Het gekwantificeerde risico wordt p.m. geraamd

139 Risico s voortvloeiend uit voor de gemeente autonome ontwikkelingen De autonome ontwikkelingen zoals inwoneraantal en woningbouw, accres als gevolg van uitbreidingen e.d. zijn naar beste inschatting van de ontwikkelingen in de begroting meegenomen. Risico s op eigendommen Op dit moment zijn er geen risico s bekend. Reguliere verzekerbare risico s zijn ondergebracht bij verzekeraars. Risico s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering De risico s welke voortvloeien uit de normale bedrijfsprocessen met de daaraan gekoppelde budgetbewaking en interne informatievoorziening behoren tot de normale risico s welke bij de uitvoering van de begroting behoren. De rechtmatigheidstoets zoals die door de accountant wordt uitgevoerd heeft tot gevolg dat diverse bedrijfsprocessen zijn doorgelicht. Voor een deel worden of zijn deze processen aangepast waardoor ook de risico s afnemen. Verder is de verbetering van de planning en control een continu proces waardoor de beheersing van de bedrijfsvoering verder zal toenemen. De rechtspositie van werknemers is zodanig dat ontslagregelingen gepaard kunnen gaan met een extra financiële compensatie. De hoogte hiervan hangt af van de functie, het aantal dienstjaren en de wijze van functioneren. Wel is de periode WW (vroeger: wachtgeld) de afgelopen periode verkort. Wettelijk ligt het risico voor de WW én de verantwoordelijkheid voor de reïntegratie naar ander werk bij de laatste werkgever. Dit heeft tot gevolg dat de WW-uitkering, uitbetaald door het UWV, volledig bij de gemeente in rekening wordt gebracht. Daarnaast kan de gemeente te maken krijgen met re-integratiekosten van de betrokken ex-werknemers. T.a.v. tijdelijke werknemers kunnen deze kosten worden afgekocht via een pay-roll constructie, omdat we tijdelijke medewerkers zoveel mogelijk via de BAN-PD inhuren. T.a.v. de vaste medewerkers komen dergelijke kosten wel voor rekening van de gemeente. Omdat vooraf niet ingeschat kan worden welke kosten het betreft, zal een eventueel door de gemeente te betalen bedrag opgenomen worden in de jaarrekening. Het gekwantificeerde risico wordt op 1% van het personeelsbudget van geraamd ( ). Conclusie In de onderstaande tabel zijn alle bovenstaande gekwantificeerde risico s opgenomen. Omschrijving risico Gekwantificeerde risico s Minimale omvang Maximale omvang Risico s voortvloeiend uit eigen beleid - Leerlingenvervoer Juridische procedures Grondexploitatie Risico s voortvloeiend uit het beleid van hogere overheden - WWB WMO Risico s voortvloeiend uit samenwerking - Sociale werkvoorziening Risico s voortvloeiend uit het doen en/of nalaten van anderen - Borgstellingen p.m. p.m. Risico s voortvloeiend uit voor de gemeente autonome p.m. p.m. ontwikkelingen Risico s op eigendommen p.m. p.m

140 Risico s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering Totaal In de paragraaf Weerstandsvermogen bij de begroting 2012 is aangegeven dat bij het ingeschatte risicoprofiel een minimale omvang van de algemene reserve past van 2,5 miljoen. De algemene reserve heeft ultimo 2012 een omvang van 11,4 miljoen. Indien de omvang van de algemene reserve gerelateerd wordt aan de gekwantificeerde risico s, rekening houdend met de p.m. geraamde risico s, dan is de conclusie dat onze huidige algemene reserve ruim voldoende is. Bij deze conclusie is het waarschijnlijkheidsaspect dat alle risico s gelijktijdig geëffectueerd kunnen worden buiten beschouwing gelaten

141

142 PARAGRAAF C ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Openbaar groen In 2011 heeft de gemeenteraad de Kwaliteitsvisie groen Winsum 2010 vastgesteld. Op basis van deze visie heeft de raad gekozen om het groen te onderhouden op het kwaliteitsniveau Basis accent. Met deze keuze ontstaat weinig kapitaalsvernietiging, het onderhoud voor de burgers is acceptabel, klachten en meldingen nemen niet toe en er ontstaan geen onveilige situaties. Voor de uitvoering van de kwaliteitsvisie zijn uitwerkingsplannen (prestatieomschrijvingen) opgesteld op basis waarvan het openbaar groen zal worden onderhouden. Zodat de uitvoering aansluit bij de ambitie. Jaarlijks worden groenvakken gerenoveerd of omgevormd zodat deze in overeenstemming komen met het vastgestelde kwaliteitsniveau. Hiervoor worden jaarlijks groenobjecten geselecteerd die nu niet voldoen aan de gewenste kwaliteit. De uitvoering vindt plaats op basis van prioriteit. Groen heeft meestal ook niet het eeuwige leven en daarom zal renovatie van groen altijd aan de orde blijven. Vanaf 2009 worden er in het plantsoen geen chemische middelen meer toegepast, alleen in enkele probleemsituaties wordt dit curatief nog toegepast. Het na-ijleffect, van nog aanwezige middelen in de bodem, is uitgewerkt waardoor het effect steeds duidelijker zichtbaar is geworden. Dit betekent dat er een grotere fysieke inspanning nodig is om de gewenste kwaliteit te bereiken. In de kernen Winsum, Baflo en Rasquert is het reguliere plantsoenonderhoud grotendeels in eigen beheer uitgevoerd. In de overige kernen is dit, uitgezonderd het bomenonderhoud, uitbesteed aan werkvoorzieningsschap Ability. Door de toename van het areaal, met name door de groei van de woonwijken De Brake en Oosterhuisen, voert Ability nu ook in Winsum en Baflo deels het regulier onderhoud uit. De verschuiving van uitvoering in eigen beheer naar uitbesteding zal door de afname van formatie bij Beheer en Onderhoud verder toenemen. Het maaibeheer van wegbermen en het schonen van sloten is via een raamcontract uitbesteed. Met de blik op de toekomst gericht zal overwogen moeten worden of en hoe een nieuw (meerjarig) contract het beste kan worden afgesloten. Voor zowel 2011 als 2012 is dit steeds voor 1 jaar verlengd omdat de toekomstige ontwikkelingen rondom beheer en onderhoud onzeker zijn. Ook voor 2013 zijn de ontwikkelingen nog niet duidelijk in kaart gebracht. Overeenkomstig het convenant Dier en plant op het Hogeland worden een aantal bermen in de gemeente ecologisch beheerd (o.a. Kieversterweg). Vanaf 2003 is een eerste aanzet gegeven om structureel meer te doen aan bomenbeheer. In 2005 is de VTA veiligheidsinspectie (Visual Tree Assessment) afgerond van bomen binnen de bebouwde kommen. In 2009 is gestart met een nieuwe meer uitgebreide inspectieronde en zijn alle bomen binnen en buiten de bebouwde kommen aan een VTA-inspectie onderworpen. De inspecties komen voort uit de zorgplicht die de gemeente als eigenaar van de bomen heeft. Als onderdeel van het vastgestelde Bomenbeleidsplan worden vanaf 2012 structureel VTA-inspecties uitgevoerd. Het bomenbeleidsplan is in 2012 door de raad vastgesteld. De kaders voor zowel het te voeren beleid als de uitvoering zijn hierin opgenomen. Na vaststelling van het bomenbeleidsplan is inhoud gegeven aan planmatig boombeheer. Er ontstaat een koppeling tussen regulier onderhoud en de VTA veiligheidsinspecties. Eveneens als uitwerking van het Bomenbeleidsplan is er een lijst met Waardevolle bomen vastgesteld, deze bomen genieten middels de APV extra bescherming. Zonder akkoord van het college mogen ze niet worden gekapt. Om het onderhouden van waardevolle bomen in particulier eigendom te stimuleren, is er een subsidieregeling vastgesteld

143 Wegen In 2011 is het wegenbeheerplan door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin is vastgelegd dat alle gemeentelijke wegen op minimaal het C-niveau volgens de CROWsystematiek zullen worden onderhouden. De geconstateerde achterstand in het onderhoud van de wegen, die voornamelijk zijn gelegen buiten de bebouwde kom, is in 2012 voor een groot deel weggewerkt. De rest van de achterstand wordt de komende jaren geleidelijk weggewerkt. Daarnaast is op diverse plaatsen bermverharding toegepast in de vorm van graskeien en zijn passeerstroken aangelegd. Gelijktijdig met het onderhoud van de wegen is ook uitvoering gegeven aan het uitvoerend document wegencategorisering dat is vastgesteld in 2011 en dat betrekking heeft op de wegen buiten de bebouwde kom. In 2012 is het toegangspad naar het kunstgrasveld in Winsum aangelegd. Openbare verlichting De exploitatie van de openbare verlichting is overeenkomstig de uit 1986 daterende Samenwerkingsovereenkomst EGD volledig in handen van Ziut. De jaarlijkse vergoeding die aan Ziut betaald wordt is inclusief energie, onderhoud en inspectie. De doelstelling van de gemeente is om de vrijheid terug te krijgen in de exploitatie (beheer en onderhoud) op het bovengrondse deel van de openbare verlichting. Om dit te realiseren heeft de gemeente Winsum zich aangesloten bij het project Ontbinding EGD-samenwerkingsovereenkomst. In 2012 is vanuit dit project gestart met de voorbereiding van de collectieve aanbestedingen voor het beheer en het onderhoud van de openbare verlichting. Medio 2013 zal zowel de aanbesteding van het beheer als het onderhoud zijn beslag krijgen. Omdat de gemeente Winsum op een later tijdstip is aangesloten bij het project, zal zij pas vanaf 1 januari 2014 kunnen profiteren van deze collectieve aanbestedingen. Vervanging van verouderde of versleten openbare verlichting gebeurt op basis van een in 1995 opgesteld vervangingsplan en de jaarlijkse inspecties. Op basis van door de raad vastgestelde beleidsuitgangspunten is er in 2012 een nieuw beleidsplan openbare verlichting door de gemeenteraad vastgesteld. Hoofduitgangspunten in dit plan zijn duurzaamheid, veiligheid en energieverbruik. Het beleidsplan is de basis voor het op te stellen uitvoeringsplan. Dit uitvoeringsplan zal medio 2013 gereed zijn. Om optimaal te kunnen profiteren van de collectieve aanbesteding voor het beheer en onderhoud van de openbare verlichting is er voor gekozen om pas vanaf 1 januari 2014 te starten met de uitvoering van het uitvoeringsplan. Kunstwerken Het beheerplan kunstwerken is in 2012 voor de periode door de gemeenteraad vastgesteld. Alle beschoeiingen, kades, steigers en bruggen die de gemeente in eigendom, beheer en/of onderhoud heeft zijn hierin vastgelegd. Conform het vastgestelde beheerplan heeft uitvoering hiervan in plaats gevonden. Met uitzondering van de vervanging van de beschoeiing langs het Oldehoofsche kanaal. Dit heeft te maken met het feit dat het waterschap Noorderzijlvest dit kanaal ook voornemens is om te gaan baggeren. Eind 2012 is duidelijk geworden dat het waterschap definitief het Oldehoofsche kanaal gaat baggeren in Zowel het waterschap als de gemeente vinden het belangrijk dat het baggeren en de vervanging van de beschoeiing in een project wordt uitgevoerd. Zo kan werk met werk gemaakt worden, de risico s zo laag mogelijk worden gehouden en geprofiteerd worden van de markt. De voorbereiding is inmiddels gestart. Uitvoering zal dan ook plaatsvinden in de tweede helft van De vervanging van de brug Plattil maakt onderdeel uit van de herinrichting van de Onderdendamsterweg. Evenals de aanleg van een hoogholtje en een voet-/fietsgangersbrug. De voorbereiding hiervoor is in 2012 gestart. Uitvoering vindt plaats in

144 Riolering en water De gemeenteraad heeft in het kader van de Wet Milieubeheer in december 2009 het Verbreed Gemeentelijk Rioleringplan (VGRP) voor de periode vastgesteld. In dit plan is vastgelegd hoe de gemeente haar zorg voor de inzameling en transport van het stedelijk afvalwater, de afvoer van het hemelwater en de grondwaterproblematiek in deze planperiode wil vormgeven. Één van de uitgangspunten bij het VGRP is dat de riolering na 60 jaar vervangen moet worden. Voortschrijdend inzicht heeft er toe geleid dat dit uitgangspunt losgelaten wordt. Als basisuitgangspunt wordt nu gehanteerd de technische noodzaak van vervanging. Dit geldt zowel voor de riolering als ook voor de randvoorzieningen en de hoofd- en minigemalen. Om hier goed invulling aan te kunnen geven is belangrijk dat er actuele inspectie-, reinigings-, maatregel-, onderhouds-, vervangings-, uitvoerings-, en basisrioleringsplannen liggen die daarna periodiek worden geactualiseerd. Op basis van deze plannen kan vervolgens een nauwkeuriger berekening gemaakt worden van de benodigde (verhoging) van de rioolheffing voor het beheer, onderhoud en de vervanging van de riolering, het afkoppelen van hemelwater en het treffen van overige noodzakelijke maatregelen op het gebied van (afval)water. Voor een betrouwbaar VGRP is het belangrijk dat de gegevens over de riolering actueel zijn. In 2012 is verder gegaan met het actualiseren van de rioleringsgegevens, heeft de aanbesteding van het geheel reinigen en inspecteren van de rioolstelsels in de gemeente Winsum plaatsgevonden, is het geautomatiseerd beheersysteem geïmplementeerd, is uitvoering gegeven aan het meerjarig onderhouds-/vervangingsplan voor de (hoofd)gemalen, heeft de discussie over de invoering van een gedifferentieerde rioolheffing plaatsgevonden en is het tarief voor de rioolheffing vastgesteld. Bij de uitvoering van de rioolinspecties is er voor gekozen om eerst de riolen te inspecteren, waarvan op basis van historische gegevens bekend is dat mogelijk ingrijpen (vervanging of herstel) op korte termijn nodig is. De eerste resultaten van de inspecties zijn begin 2013 bekend. Bij de beoordeling van de inspecties en het bepalen van de gewenste maatregel wordt gebruik gemaakt van de expertise van de gemeente Groningen. Voor Obergum Noord geldt dat in het VGRP een afkoppelopgave is opgenomen van 1,35 ha. Een eerste aanzet voor deze afkoppeling is al gemaakt bij de uitvoering van het plan waar Wierden en Borgen nieuwbouw heeft gepleegd (Anjerstraat, Irislaan, Rozensingel, Buitensingel en Binnensingel). Hier is gelijktijdig met de vervanging van de riolering een regenwater riool aangelegd waarmee het regenwater wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater. Om de capaciteit van de aan te leggen en te vervangen riolering te bepalen is voor geheel Obergum Noord een afkoppelplan opgesteld. Aan de hand van de resultaten van de inspectiegegevens wordt vervolgens bepaald hoe het beste verder invulling kan worden gegeven aan dit afkoppelplan. De rioolinspecties van Obergum Noord behoren tot de inspecties met de hoogste prioriteit. In 2011 heeft het waterschap Noorderzijlvest een handhaving traject ingezet met betrekking tot ongezuiverde lozingen in het buitengebied. Voor de kwetsbare gebieden heeft de gemeente Winsum een aantal jaren geleden samen met het waterschap een IBA-project opgezet en ten uitvoer gebracht. In het VGRP is aangegeven dat de gemeente een gelijksoortig project zal aanbieden aan eigenaren van percelen in het niet kwetsbare gebied die niet worden aangesloten op de riolering. De afgelopen jaren is gebleken dat de regels met betrekking tot lozingen in het niet kwetsbare gebied minder zwaar zijn geworden dan in eerste instantie de bedoeling was. Dit betekent dat veel eigenaren van woningen in het niet kwetsbare gebied kunnen volstaan met aanpassingen die veel minder ingrijpend zijn. Dit betekent over het algemeen dat de kosten voor deze eigenaren ook veel lager zullen zijn. Veel eigenaren hebben dan ook al op aanwijs van het waterschap maatregelen getroffen. Dit neemt niet weg dat de gemeente wel haar toezegging moet nakomen om in ieder geval de eigenaren die nog geen maatregelen hebben getroffen en gewacht hebben op een voorstel van de gemeente de mogelijkheid aan te bieden om tegen

145 dezelfde voorwaarden als de bewoners in het kwetsbare gebied een IBA aan te leggen. In 2011 is begonnen met een inventarisatie van de percelen die nog geen maatregelen hebben getroffen. Verwacht wordt dat er slechts een gering aantal eigenaren zullen zijn die kiezen voor een IBA. Voor de eigenaren die aangegeven hebben dat zij een IBA willen was het de bedoeling dat de aanleg in 2012 gerealiseerd zou zijn. Wij hebben echter in afwachting van het verloop van de discussie over de gedifferentieerde rioolheffing even gewacht om dit project op te starten. Inmiddels is de voorbereiding van dit project ter hand genomen. Naast riolering maakt ook het water onderdeel uit van het VGRP. In 2012 is gestart met de opstelling van de stedelijke wateropgave en het baggerplan. Voor beide plannen was het wenselijk dat het digitale kaartmateriaal geschikt werd gemaakt. Dit hield in de omvorming van de GBKN (Groot Schalige Basiskaart Nederland) naar de BGT (Basiskaart Grootschalige Topografie). Dit heeft in 2012 plaatsgevonden, waarbij aan de BGT overigens de komende jaren steeds verder invulling zal worden gegeven. De stedelijke wateropgave is inmiddels in conceptvorm gereed en zal in de eerste helft van 2013 definitief gemaakt worden. De opstelling van het baggerplan loopt nagenoeg parallel met de stedelijke wateropgave en zal dan ook medio 2013 gereed zijn. Op 1 juli 2011 is het waterketenakkoord voor Groningen en Noord-Drenthe getekend. Dit is een akkoord tussen de 30 gemeenten, twee waterschappen en twee waterbedrijven. Het doel van dit akkoord is dat de burger centraal gesteld wordt en waar er één waterketen voor deze burger is waarvan hij de lasten en de baten draagt. Na een fase van onderzoek binnen de regio Groningen en Noord Drenthe waaruit naar voren is gekomen dat er concrete besparingsmogelijkheden liggen, is in 2012 gekozen om een volgende stap hierin te zetten. Dit betreft fase 2. Namelijk de concretisering van de besparingsmogelijkheden in een uitvoeringsprogramma. Hierin worden kaders gesteld en inzet van capaciteit en middelen gedefinieerd. Via het uitvoeringsprogramma wordt ingezet op het concretiseren van de samenwerking tussen gemeenten, waterschappen en waterbedrijven. In 2012 is gestart met het onderzoeken van kansen om in BMW-verband samen met het waterschap Noorderzijlvest taken op het gebied van (afval)water gezamenlijk op te pakken. In eerste instantie is gekozen voor een 4-tal projecten, namelijk: Grondwaterbeleid, gemalenbeheer(telemetrie), databeheer en OAS (Optimalisering Afvalwatersystemen). In een later stadium heeft Eemsmond (E) aangegeven ook te willen deelnemen aan het onderzoek en is er voor gekozen om het project OAS te verruilen voor het opstellen van een gezamenlijk (afval)waterbeleidsplan, waarbij iedere gemeente wel haar eigen technisch uitvoerend deel behoudt. Gebouwen De gemeentelijke gebouwen en een aantal bouwkundige objecten zijn opgenomen in een Meerjaren Onderhoud Programma (MOP). Om de 5 jaar vindt een financiële evaluatie plaats. Het systeem heeft een zogenaamd voortschrijdende meerjarenplanning. Aan het eind van elk jaar wordt de stand opgemaakt en geactualiseerd. Vanuit deze actualisatie wordt de planning weer bijgesteld en wordt een nieuw jaarplan opgesteld, waarbij het totale budget taakstellend is. In 2013 vindt er op basis van geactualiseerde beheer- en onderhoudsgegevens een financiële evaluatie plaats. Kwaliteitsniveaus: Het onderhoudsprogramma maakt onderscheid in een tweetal kwaliteitsniveaus: Kwaliteitsniveau 1: In dit kwaliteitsniveau zijn gebouwen ingedeeld, die op een normaal onderhoudsniveau worden onderhouden, waarbij het buitenschilderwerk, de dakbedekking en de technische installaties de drie speerpunten zijn. Kwaliteitsniveau 2: Dit zijn de gebouwen c.q. objecten die alleen op klachtenniveau worden onderhouden

146 Jaarlijks wordt het gemiddelde onderhoudsbedrag per gebouw c.q. object in de begroting opgenomen. In de jaarrekening worden de werkelijke onderhoudslasten vergeleken met de geraamde onderhoudslasten. Afwijkingen tussen beiden worden geëgaliseerd middels de onderhoudsvoorziening gemeentelijke gebouwen. In het onderhoudsprogramma zijn geen budgetten opgenomen voor uitbreidingen aan de gebouwen, onderhoud van de terreinen rondom de gebouwen, functionele aanpassingen en mogelijke aanpassingen in het kader van wettelijke verplichtingen. Voorbeelden zijn; aanpassingen in het kader van de legionellapreventie, voorzieningen in het kader van brandveiligheidseisen en aanpassingen ten gevolge van de Arbo-wetgeving. Indien deze aanpassingen/voorzieningen zich voordoen zullen hiervoor aparte kredieten gevraagd worden. In de kadernota 2009 is naar aanleiding van een quick-scan voor aanvullende legionella voorzieningen, als gevolg van gewijzigde regelgeving, een éénmalig budget opgenomen van , Herinspecties en controles van de leidingwaterinstallaties in de gemeentelijke gebouwen zullen uit moeten wijzen wat de werkelijke kosten zijn om weer aan de laatste wetgeving te voldoen. De uitvoeringstijd van het project loopt meerdere jaren. In 2012 is er voor gekozen om in de aanbesteding van het voorbereidingstraject (inspecties, opstellen rapportages noodzakelijke aanpassingen en het in kaart brengen van het leidingwerk) 19 gemeentelijke en 11 niet-gemeentelijke gebouwen mee te nemen. De uitvoering van dit voorbereidingstraject is begin 2013 afgerond, waarna begonnen wordt met de aanbesteding van de noodzakelijke aanpassingen voor de gemeentelijke gebouwen. Overige voorstellen: Op dit moment zijn er diverse ontwikkelingen waarbij het eventueel afstoten van een aantal gemeentelijke gebouwen aan de orde is. Zolang er geen zekerheid is of deze plannen definitief doorgaan wordt het huidige onderhoudsniveau voortgezet. Er zal bij deze gebouwen kritisch afgewogen worden of uitstel van grote onderhoudswerkzaamheden mogelijk is. Hierbij is het van belang, dat een goed onderhouden gebouw bij mogelijke verkoop meer op zal brengen dan een slecht onderhouden gebouw. Onderhoud aan het interieur wordt vooreerst uitgesteld. Overige ontwikkelingen: In 2012 zijn de verenigingen gestart met de bouw van de kleedaccommodaties bij het kunstgrasveld en de uitbreiding van de kleedaccommodatie bij V.V. Hunsingo. Er worden gesprekken gevoerd over de verkoop van de voormalige gemeentewerkplaats te Ezinge, de toren in Baflo, de aula in Winsum de muziekkoepel. Financiële consequenties Op de volgende pagina staat een overzicht van het budgettaire beslag van het onderhoud, gerubriceerd naar de programma's

147 Lasten onderhoud kapitaalgoederen: Producten Begr primair Begr actueel W-2012 Verschil Gebouw Brandweer Gebouw Volkshuisvesting Wegen Bermen Kunstwerken Verkeer en vervoer Gebouw Milieu Kwaliteit vd Woon- en Leefomgeving Gebouw Cultuur Onderwijshuisvesting Onderwijs Gebouw Groen Volksgezondheid Gebouw Welzijn Gebouw Groen Sport Soc.voorzieningen en maatsch.dst.verl Gebouw Economische zaken Gebouw Toerisme en recreatie Dorps- en plattelandseconomie Groen Natuur- en groenbeheer Ruimtelijke structuur Producten en Kostenp

148 PARAGRAAF D FINANCIERING Inleiding De gemeente Winsum onderkent het belang van een verantwoord en adequaat beheer van haar financiële middelen. Mede als gevolg van de Wet Fido wenst zij haar activiteiten op het gebied van treasury op een zo transparant en beheersbaar mogelijke wijze in te richten. In het treasurystatuut is de beleidsmatige infrastructuur van de treasuryfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Het statuut maakt een objectieve en transparante verantwoording vooraf en achteraf mogelijk. De gemeente is wettelijk verplicht jaarlijks een treasuryparagraaf op te nemen in zowel de begroting als in de jaarrekening. De ministeriële regeling RUDDO (Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden) is een aanvulling op de Wet FIDO, die de overheden nog wat meer beperkingen oplegt in het kader van de financieringsfunctie. Naar aanleiding van de kredietcrisis is een aantal nadere voorwaarden gesteld, nl. een landencriterium en een ratingcriterium. Het landengebied om gelden aan te trekken c.q. uit te zetten wordt beperkt tot de Europese Economische Ruimte (EER) met een minimaal vereiste Aa rating van het land. Tevens moeten de ratings van landen en financiële instellingen door minimaal twee van de drie gerenommeerde ratingbureaus zijn afgegeven (Standard & Poor's, Moody s en Fitch). Deze nieuwe voorwaarden moeten wij overigens nog invoegen in ons financiële statuut. Ontwikkeling van de treasuryfunctie De treasuryfunctie in de gemeente Winsum is in 2012 voortgezet op dezelfde pragmatische en risicomijdende wijze als voorheen. Deze werkwijze is in het treasurystatuut geformaliseerd. De functie omvat het aantrekken van langlopende leningen, voornamelijk ter vervanging van afgelopen langlopende leningen, en het dagelijks beheer van kasgelden. De aandelenportefeuille bevat aandelen BNG, diverse oud-essent, N.V. Waterbedrijf en Oikocredit, deelnemingen vanuit de publieke taak van de gemeente. Na de splitsing van Essent zijn voor het netwerkdeel hier aandelen van Enexis voor in de plaats gekomen. Rente-ontwikkeling De economische groei trok de laatste tijd iets aan. Dit heeft echter geen grote schommelingen veroorzaakt in de rentestand. Dit mede doordat de rijksoverheid, de werkgevers- en werknemersorganisaties en het Europese bestuursniveau doordrongen zijn van de noodzaak tot een inflatieremmend beleid. Indien de economische groei verder doorzet behoort een lichte stijging van de rente tot de mogelijkheden. Risicobeheer De gemeente Winsum kent een beperkte treasuryfunctie waarbij risicomijding voorop staat. Bij het aantrekken van financieringen voor een periode van één jaar en langer gelden de volgende uitgangspunten: - financieringen worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak; - financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) te gebruiken teneinde het renteresultaat te optimaliseren; - toegestane instrumenten bij het aantrekken van financieringen zijn onderhandse leningen; - de gemeente vraagt offertes op bij minimaal drie instellingen alvorens een financiering wordt aangetrokken. Jaarlijks wordt door het ministerie aangegeven, welk bedrag een gemeente mag financieren met kortlopende geldleningen: de kasgeldlimiet. Dit is een percentage (dit jaar 8,5%) van het totaal van de begroting. Indien deze kas-geldlimiet structureel wordt overschreden dient de kortlopende schuld omgezet te worden in een langlopende schuld. De kasgeldlimiet voor onze gemeente bedraagt 8,5% van ,- = ,

149 Om ongewenste financiële gevolgen van rentewijzigingen te beperken wordt door het ministerie ook jaarlijks een renterisiconorm aangegeven. Dit is een percentage (20%) van de totale vaste schuld van de gemeente. De uitkomst hiervan mag bij herfinanciering niet overschreden worden, zodat er een spreiding ontstaat van de opgenomen leningen, looptijden en rente-aanpassingsdata, en eventueel hieruit voortvloeiende rentewijzigingen. Renterisico vaste schuld Begroting Realisatie bedragen x Renterisico 1 Renteherziening vaste schuld o/g Renteherziening vaste schuld u/g Netto-saldo herziening (1-2) Nieuw aangetrokken vaste schuld Nieuw verstrekte leningen u/g Netto-saldo aangetrokken (4-5) Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 6 en 7) Renterisico (3 + 8) - - Renterisiconorm 10 Begrotingstotaal huidig jaar Percentage regeling 8,50% 8,50% 12 Renterisiconorm (10*11) Ruimte (+) / overschrijding (-) (12-9) Relatiebeheer De gemeente Winsum beoogt het realiseren van gunstige c.q. marktconforme condities voor af te nemen financiële diensten. Hiervoor gelden de volgende uitgangspunten: - bankrelaties en hun bancaire condities worden ten minste ééns in de vijf jaar beoordeeld; in 2013 vindt de volgende beoordeling plaats; - financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder Nederlands of anderszins EU-toezicht te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer (onze bankrelaties zijn op dit moment: de Bank Nederlandse Gemeenten, de ABN-AMRObank en de ING; deze voldoen allen aan de voorwaarden); Financieringsstructuur Het financieringsoverschot op 31 december 2012 bedroeg ,-. Het verloop over 2012 is in de hierna volgende tabel weergegeven:

150 Financieringsstructuur bedragen x mutatie Immateriele vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Investeringsachterstand Vastgelegde middelen Reserves en voorzieningen Vaste geldleningen Totaal beschikbare middelen Financieringstekort Mutaties leningenportefeuille 2012 De leningenportefeuille bestaat uit eigen geldleningen en woningbouwleningen: Mutaties leningenportefeuille Eigen Woningbouw- Bedragen x geldleningen leningen Totaal Vaste schuld op 1 januari Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Vaste schuld op 31 december De rente- en aflossingsverplichtingen van de woningbouwleningen worden direct doorbelast aan de woningbouwcorporaties. Kasgeldlimiet In onderstaande tabel wordt de kasgeldlimiet per ultimo 2012 gepresenteerd. Als grondslag van de wettelijk toegestane omvang van de kasgeldlimiet is in de tabel de omvang van de exploitatie over 2012 aangehouden. De toegestane omvang van de limiet wordt vastgesteld op het voor de verslagperiode van toepassing zijnde percentage zoals dat bij de ministeriële regeling is bepaald. Tenslotte wordt het aldus berekende bedrag getoetst aan de werkelijke vlottende middelen/schulden per ultimo In onderstaande tabel is de situatie per 31 december 2012 opgenomen. Uit de berekening blijkt dat de kasgeldlimiet per ultimo 2012 niet wordt overschreden

151 Kasgeldlimiet Realisatie Bedragen x Omvang van de exploitatie Toegestane kasgeldlimiet - In procenten van de grondslag 8,5% - In bedrag Omvang vlottende schuld - Opgenomen gelden < 1 jaar - - Schuld in rekening courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar - - Overige geldleningen (geen vaste schuld) Vlottende middelen - Contanten in kas 1 - Tegoeden in rekening courant 14 - Overige uitstaande gelden < 1 jaar Toets kasgeldlimiet Toegestane kasgeldlimiet (1) Totaal netto vlottende schuld (2-3) 747- Ruimte (1-4) Kasbeheer Teneinde de kosten van het geldstromenbeheer te beperken wordt: - het liquiditeitsgebruik beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en de liquiditeitenplanning af te stemmen; hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen worden nagekomen; - het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd door één bank; hiervoor wordt gebruik gemaakt van de diensten van de NV Bank Nederlandse Gemeenten Saldo- en liquiditeitenbeheer Voor het saldobeheer en het liquiditeitenbeheer gelden de volgende specifieke richtlijnen: de gemeente streeft naar concentratie van de overtollige liquiditeiten binnen één rentecompensatiecircuit bij de bank met de gunstigste condities; met de Bank Nederlandse Gemeenten zijn deze zaken via een raamovereenkomst geregeld; indien er een liquiditeitsbehoefte ontstaat, kan de gemeente kortlopende middelen aantrekken; hierbij wordt de kasgeldlimiet niet overschreden; toegestane instrumenten bij het aantrekken van kortlopende middelen zijn daggeld, kasgeldleningen en kredietlimiet op rekening courant; toegestane instrumenten bij het uitzetten van gelden voor een periode korter dan één jaar zijn rekening-courant, daggeld, spaarrekeningen en deposito s; via de genoemde raamovereenkomst wordt het creditsaldo voor onze gemeente beheerd

152 PARAGRAAF E BEDRIJFSVOERING Deze paragraaf beschrijft de stand van zaken en beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering. Algemeen Wat willen we bereiken? In het collegeprogramma ( Naar een nieuwe realiteit ) is aangegeven, dat de kwaliteit van de dienstverlening de hoogste prioriteit dient te hebben. Van de gemeente mag een facilitaire houding verwacht worden. De gemeentelijke organisatie is goed toegankelijk voor burgers: ruime openingstijden en goed telefonisch bereikbaar, meer mogelijkheden via elektronische dienstverlening. De dienstverlening van de gemeente zal op basis van kennis en service naar buiten gericht moeten zijn. Voor de verschillende diensten en producten die de gemeente levert, moet een actief frontoffice functioneren. Er dient één loket te komen waar inwoners en ondernemers met hun vragen terecht kunnen. Samenwerking met andere gemeenten (Bedum en De Marne) is daarbij noodzakelijk. Wat hebben we gedaan? In 2012 hebben we in vervolg op de gekozen in 2011 verder gebouwd aan klantgericht werken. In het kader van werken naar de TOP heeft een TOP-dag plaatsgevonden. Waarbij TOP staat voor Transparant, Oplossingsgericht en Proactief werken. Uit de evaluatie bleek dat de collega s het positief hebben ervaren om als gehele organisatie aan TOP te werken. Er werden ook verbeterpunten benoemd. Deze ervaringen worden meegenomen bij de organisatie van de TOPdag in Personeel De personele formatie bestaat op uit 89,39 fte. Formatie Bezette formatie Begrote formatie Griffie 1,11 1,11 Bestuursstaf 6,11 6,88 Middelen 18,11 20,45 Samenleving (incl. SoZa) 27,62 29,36 Ruimte (CCT & VROM) 21,44 23,26 Beheer & Onderhoud 15,00 18,00 Totaal 89,39 99,06 Het verschil tussen de begrote formatie op en de werkelijke bezetting op van 9,7 fte bestaat uit: vacatures Middelen/P&O 2 fte vacatures Ruimte/B&O 3 fte vacature Ruimte/GIS-BAG 0,5 fte vacature Samenleving/SoZa 1,0 fte resturen op diverse afdelingen 3,2 fte De vacatures bij P&O zijn niet ingevuld omdat deze capaciteit is ingebracht in de BMWsamenwerking. Inmiddels is de volledige P&O-formatie omgezet in een bijdrage aan de centrumgemeente Bedum waar de P&O-taken voor de drie gemeenten wordt uitgevoerd. De drie

153 vacatures bij B&O zijn niet ingevuld in afwachting van de resultaten van het onderzoek naar de toekomst van B&O. De werkzaamheden zijn lopende het onderzoek uitbesteed aan Ability. De vacature bij Sozawe betreft de vacature van teamleider welke in afwachting van de nieuwe uitvoeringsorganisatie op basis van Werk aan de Winkel nog niet is ingevuld. De vacature is tijdelijk ingevuld door een medewerker van de gemeente Bedum. De resturen op de formatie zijn ontstaan doordat diverse medewerkers minder zijn gaan werken. Het budget wat daardoor vrijvalt wordt gebruikt om de kosten voor ziektevervanging en de tijdelijke inhuur voor piekbelasting op te vangen. Inzet formatie op verschillende beleidsterreinen In onderstaand schema wordt inzicht gegeven in de inzet van het secretariepersoneel over de verschillende beleidsterreinen. In totaliteit is er een afwijking van 698 uur. Deelprogramma Realisatie Begroting Verschil 1 Kwaliteit v/d Woon- en Brandweerzorg en rampen Openbare orde en veiligheid Volkshuisvesting Verkeer en vervoer Milieu Soc.voorzieningen en ma Cultuur Onderwijs Volksgezondheid & maatsch.onderst Sociale zaken en Werk Welzijn Sport Dorps- en plattelandseconomie Economie Toerisme Ruimtelijke structuur Grondbeleid Natuur- en groenbeheer Ruimtelijke ordening en Kwaliteit van bestuur en organisatie Communicatie Publiekszaken Openbaar bestuur Financiële kaderstelling Belastingen Financiën Inzet verschillende beleidsterreinen Kostenverdeelstaten Beheer & Onderhoud Gemeentelijke secretarie Sociale Zaken en Werk Generaal totaal Omdat er op vacatures tijdelijk personeel is ingehuurd, ontstaat er een verschil tussen de begroting en de jaarrekening van uren. De werkzaamheden zijn echter wel uitgevoerd, alleen niet door vast personeel, maar door tijdelijk personeel

154 In onderstaand overzicht wordt een nadere specificatie gegeven van het aantal niet-productieve uren. Uren Niet-productief Realisatie 2012 Begroting 2012 Afwijking Improductieve uren Indirect-productieve uren Totaal improd./indir.productief Uren personeelszaken Uren Huisvesting Uren administratie Uren automatisering Uren productief-ondersteunend Totaal De specificatie van de improductieve uren ziet er als volgt uit: Improductieve uren Realisatie 2012 Begroting 2012 Afwijking Ziekte/bezoek arts Buitengewoon verlof Feestdagen Verlof Zwangerschap-/ouderschapsverlof Totaal De opbouw van de indirect-productieve uren is als volgt: Indirect-productieve uren Realisatie 2012 Begroting 2012 Afwijking Vakliteratuur Recepties Dagelijkse leiding Ondernemingsraad/GO Studie/studiedagen Overleg Totaal

155 Formatieopbouw in leeftijdsgroepen Formatieopbouw op basis van geslacht: Personeelskosten secretarie Loonkosten Realisatie 2012 Begroting 2012 Afwijking Salarissen/sociale lasten Overige personeelskosten Personeel van derden Uitbesteed werk secretarie Overige kosten secretarie Totaal