Zijn er mogelijkheden om tijdelijk te stoppen met werken?

Transcriptie

1 Zijn er mogelijkheden om tijdelijk te stoppen met werken? Mijn vader gaat de laatste tijd erg achteruit. Hij is echt oud en versleten. Zeker nu hij onlangs zijn heup gebroken heeft en hij de deur niet meer uit kan om voor zijn geliefde duiven te zorgen. Hij zit moederziel alleen weg te kwijnen, ik zie hem afzien. Ik zou zo graag wat meer tijd voor hem willen vrijmaken, op zijn minst tot zijn heup weer wat beter is. Ik werk fulltime, maar ik wil later niet het gevoel hebben dat ik geen tijd wilde vrijmaken voor mijn vader. Je hebt tenslotte maar één vader, niet? Irene, 46 jaar 1 Thematisch verlof Je hebt drie soorten thematisch verlof: ouderschapsverlof, medische bijstand en palliatief verlof. Er kunnen verschillen zijn tussen het onderwijs, de private en de openbare sector. Voor meer informatie kun je terecht bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA: zie blz. 97). 1.1 Ouderschapsverlof Ouderschapsverlof is er voor ouders die meer tijd willen doorbrengen bij hun jonge kinderen. Er zijn drie vormen van ouderschapsverlof: voltijdse onderbreking, ongeacht een deeltijdse of voltijdse tewerkstelling; vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking, indien er een voltijdse tewerkstelling is; vermindering van de arbeidsprestaties met 1/5, indien er een voltijdse tewerkstelling is. Deze verschillende vormen van ouderschapsverlof kunnen gecombineerd worden, met uitzondering van het onderwijs. Voor de specifieke regeling kun je terecht bij de RVA. Nettobedragen bij thematisch verlof: ouderschapsverlof ( ) Voltijdse onderbreking Deeltijdse onderbreking vermindering met 1/2 Vermindering met 1/5 Vermindering met 1/5** 707,08 euro* 325,92 euro 110,57 euro 148,70 euro * geldig bij voltijdse tewerkstelling. Voor deeltijdse werknemers worden de bedragen volgens de tewerkstelling berekend. Voor meer informatie kun je terecht bij de RVA. **Alleenwonend of uitsluitend samenwonend met één of meerdere kinderen ten laste. 1.2 Medische bijstand Je kunt een beroep doen op thematisch verlof in het kader van medische bijstand indien je de thuiszorg voor een ernstig ziek gezins- of familielid wil opnemen. Elke vorm van bijstand (medisch, sociaal, familiaal, administratief of mentaal) die kan bijdragen tot het herstel van je ziek gezins- of familielid is toegestaan. In dergelijke situaties ontvang je als loopbaanonderbreker geen loon, maar kent de RVA een maandelijkse onderbrekingsvergoeding toe. Er zijn drie mogelijke vormen van thematisch verlof in het kader van medische bijstand: voltijdse onderbreking, ongeacht een deeltijdse of voltijdse tewerkstelling; vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking, indien de tewerkstelling minstens 3/4 van een voltijdse betrekking bedraagt; vermindering van de arbeidsprestaties met 1/5, indien er een voltijdse tewerkstelling is. Nettobedragen bij thematisch verlof: medische bijstand ( ) Voltijdse onderbreking Deeltijdse onderbreking vermindering met 1/2 Vermindering met 1/5 Vermindering met 1/5* Hoelang kun je jouw loopbaan onderbreken? 707,08 euro 325,92 euro 110,57 euro 148,70 euro *Alleenwonend of uitsluitend samenwonend met één of meerdere kinderen ten laste. Een onderbreking voor medische bijstand duurt per aanvraag minimum één en maximum drie maanden. Wanneer je voltijds werkt, kun je dit verlengen tot een jaar door telkens een nieuwe aanvraag te doen. Je kunt ook een deeltijdse onderbreking vragen en dit gedurende maximum twee jaar. Er zijn beperkingen in het recht op loopbaanonderbreking voor de werknemers die in een bedrijf met minder dan tien personen tewerkgesteld zijn. Voor deze werknemers is de toestemming van de werkgever noodzakelijk, aangezien het recht voor hen niet afdwingbaar is. Voor personen tewerkgesteld in bedrijven met minder dan 50 werknemers, kan de maximumperiode van een jaar voltijdse of twee jaar deeltijdse loopbaanonderbreking herleid worden tot de helft van deze periode. In dit geval dient de werkgever schriftelijk de werknemer in te lichten betreffende de organisatorische redenen die een langere loopbaanonderbreking onmogelijk maken. 91

2 1.2.2 Voorwaarden? De zieke persoon, voor wie de persoon loopbaanonderbreking aanvraagt, hoeft niet inwonend te zijn op voorwaarde dat het een familielid van hoogstens de tweede graad betreft: (schoon)kinderen, kleinkinderen, (schoon)ouders, grootouders, (schoon)broer of (schoon)zus Hoe aanvragen? De aanvraag moet je richten aan de werkgever. Je specificeert de periode van het thematisch verlof schriftelijk en voegt een medisch attest van de behandelende arts bij. Daarin staat vermeld dat de betrokken werknemer zich bereid verklaart bijstand of verzorging te verlenen aan de zwaar zieke persoon. Onder zware ziekte wordt verstaan: elke ziekte die door de behandelende arts als dusdanig wordt beschouwd, en waarbij de arts oordeelt dat sociale, familiale of emotionele bijstand of verzorging noodzakelijk is Wanneer start het? De periode van thematisch verlof kan ten vroegste een week na de aanvraag van het zorgverlof bij de werkgever ingaan. De werkgever heeft wel de mogelijkheid omwille van ernstige, organisatorische redenen dit met een week uit te stellen. Voor meer informatie kun je terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM. 1.3 Palliatief verlof Mijn moeder was al een tijd in behandeling voor borstkanker, maar bleef vechten voor haar leven. Als er iemand dapper gestreden heeft, is zij het wel. Tot de diagnose viel dat er uitzaaiingen waren op zoveel plaatsen dat ze onmogelijk alles konden behandelen. Mijn vader kon het alleen niet aan. Hij ging zo gebukt onder het idee dat zijn vrouw er niet lang meer zou zijn. Ik heb palliatief verlof genomen en heb samen met mijn vader voor mijn moeder gezorgd tot ze stierf. Dat zal me de rest van mijn leven bijblijven, wij drie samen, tijdens de laatste dagen van haar leven. Christiane, 45 jaar Mensen die meer tijd willen doorbrengen aan de zijde van een persoon die ongeneeslijk ziek is en zich in een terminale fase bevindt, kunnen dit dankzij een loopbaanonderbreking in het kader van palliatief verlof. Zowel werknemers als zelfstandigen kunnen palliatief verlof nemen Voor werknemers Een werknemer heeft recht op loopbaanonderbreking in het kader van palliatief verlof op voorwaarde dat hij een attest van de behandelende arts kan voorleggen waaruit blijkt dat de werknemer bereid is om palliatieve zorgen te bieden. De aanvraag voor palliatief verlof gebeurt bij de werkgever. Palliatief verlof is een recht voor alle werknemers en kan niet door de werkgever worden geweigerd. Je kunt je beroepsactiviteit gedurende een volledige maand opschorten. Deze periode kan maximaal verlengd worden met één maand. Je kunt dus maximaal twee attesten afleveren voor de palliatieve verzorging van eenzelfde persoon. Het palliatief verlof start ten laatste de eerste dag van de week die volgt op de week waarin het attest van de behandelende arts aan de werkgever overhandigd werd. Er zijn twee vormen van palliatief verlof: je onderbreekt je prestaties volledig. Dit ongeacht een deeltijdse of volledige tewerkstelling; je vermindert je prestaties: - vermindering van je voltijdse prestaties tot een half tijdse betrekking (50 %); - vermindering van je voltijdse prestaties met 1/5 (20 %). Wanneer je je loopbaan onderbreekt omwille van palliatief verlof, heb je recht op een vergoeding van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). 92

3 Nettobedragen bij loopbaanonderbreking: in het kader van palliatief verlof ( ) Voltijdse onderbreking Deeltijdse onderbreking vermindering met 1/2 Vermindering met 1/5 Vermindering met 1/5* Bovenstaande bedragen zijn geïndexeerd en zijn onderworpen aan bedrijfsvoorheffing (10,13 % bij een volledige onderbreking en 17,15 % bij een vermindering van de prestaties) Voor zelfstandigen 707,08 euro 325,92 euro 110,57 euro 148,70 euro *Alleenwonend of uitsluitend samenwonen met één of meerdere kinderen ten laste. Dit recht op een uitkering toegekend aan zelfstandigen die palliatieve zorgen geven aan een kind of aan hun partner die bij hen inwoont. Elke zelfstandige kan voor een periode van minimum vier weken en maximum drie opeenvolgende maanden zijn activiteit stopzetten. De activiteit kan door een derde verder gezet worden. Voor het kwartaal volgend op het begin van de onderbreking (minstens vier werken) wordt er vrijstelling van sociale bijdragen toegestaan. Dit kwartaal blijft meetellen in de pensioenloopbaan. Je moet je aanvraag voor palliatief verlof binnen de vier weken vanaf de onderbreking van je activiteit indienen bij je sociale verzekeringsfonds. Dit kan per aangetekende brief of rechtstreeks in het kantoor van je fonds. Daarnaast heb je een attest nodig van de behandelende geneesheer waaruit blijkt dat je palliatieve zorgen biedt aan je ziek familielid. Om recht te hebben op palliatief verlof moeten zowel jij als je ernstig ziek kind of je ernstig zieke partner/echtgenoot voldoen aan een aantal voorwaarden: je moet: - gedurende minstens vier opeenvolgende weken je arbeidsactiviteit onderbreken om voor je partner/echtgenoot of kind te zorgen; - minstens al twee kwartalen onderworpen zijn geweest aan het sociaal statuut vóór het kwartaal waarin je tijdelijk stopt; - in orde zijn met je bijdragen voor die periode (als hoofdberoep/maxistatuut); - een aanvraag indienen. Je ziek kind moet recht hebben op kinderbijslag en in het gezin verblijven. Je zieke echtgenoot/wettelijk partner woont bij je in. Tijdens je palliatief verlof heb je recht op een forfaitair bedrag dat in drie schijven uitbetaald wordt. Dit bedrag bedraagt 2 095,69 euro ( ). Deze rechten zijn weggelegd voor zelfstandigen in hoofdberoep en voor meewerkende echtgenoten (m/v). 2 Tijdskrediet Tijdskrediet biedt mensen werkzaam in de privésector de mogelijkheid om, tijdelijk, de beroepsloopbaan te onderbreken. Voor de openbare sector geldt deze regeling niet. Zij kunnen een beroep doen op loopbaanonderbreking in een openbare dienst. Meer informatie hierover kun je krijgen bij de RVA. Het is belangrijk dat je een onderscheid maakt tussen het recht op tijdskrediet dat je bij je werkgever kunt aanvragen en het recht op onderbrekingsuitkeringen betaalt door de RVA tijdens je tijdskrediet. Er zijn verschillende soorten tijdskrediet: algemeen stelsel zonder motief (niet-gemotiveerd tijdskrediet); algemeen stelsel met motief (gemotiveerd tijdskrediet); eindeloopbaan (tijdskrediet op het einde van de loopbaan). 2.1 Algemeen stelsel zonder motief Vormen voltijdse onderbreking; halftijdse onderbreking; 1/5 onderbreking; een combinatie van deze stelsels. Maximumduur: - 12 maanden volledige onderbreking; - 24 maanden halftijdse vermindering; - 60 maanden 1/5 vermindering; - of een combinatie van deze stelsels tot een voltijds equivalent van 12 maanden gedurende de hele beroepsloopbaan. 93

4 Minimumduur: - een voltijdse onderbreking of halftijdse vermindering moet je voor minimum 3 maanden opnemen; - een 1/5 onderbreking moet je minstens voor 6 maanden opnemen. Let op! De minimum- en maximumduur is afhankelijk van een aantal factoren. Voor meer informatie kun je terecht bij de RVA of je werkgever. Voorwaarden Om een beroep te doen op tijdskrediet volgens het algemeen stelsel zonder motief, moet je voldoen aan een aantal voorwaarden: beroepsloonvoorwaarde: 5 jaar; anciënniteitsvoorwaarde: 2 jaar. (uitzondering: de loopbaan- en anciënniteitsvoorwaarde vervalt indien je aanvraag aansluit na gebruik van alle rechten op ouderschapsverlof) tewerkstellingsvoorwaarde: - indien je een halftijdse vermindering opneemt voor 24 maanden, moet je voor minstens 3/4 tewerkgesteld zijn gedurende 12 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever. - indien je een 1/5 vermindering opneemt voor 60 maanden, moet je gedurende 12 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever voltijds tewerkgesteld geweest zijn en Let op! Ook hier geldt de beroepsvoorwaarde van 5 jaar en de anciënniteitsvoorwaarde van 2 jaar. Indien je hier niet aan voldoet, heb je geen recht op tijdskrediet en dus ook niet op een uitkering. Een uitzondering hierop is indien je aanvraag onmiddellijk aansluit na gebruik van alle rechten op ouderschapsverlof. Voor meer informatie hierover, kun je terecht bij de RVA (zie blz. 97). Nettobedragen bij tijdskrediet - algemeen stelsel zonder motief ( ) Volledig tijdskrediet Tussen 2 en 5 jaar anciënniteit 432,30 euro/maand 5 jaar of meer anciënniteit 576,40 euro/maand Halftijds tijdskrediet Tussen 2 en 5 jaar anciënniteit: Alleenwonend (1) : 5 jaar of meer anciënniteit: Alleenwonend (1) : 20 %-tijdskrediet 199,27 euro/maand 168,36 euro/maand 265,69 euro/maand 224,48 euro/maand Alleenwonend (1) : 132,86 euro/maand (2) 169,34 euro/maand (3) Samenwonend: 102,95 euro/maand (1) Alleenwonend: alleenstaande werknemer die uitsluitend samenwonen met kinderen ten laste. (2) Tijdskrediet 1/5: uitkering voor de werknemer die alleen woont. (3) Tijdskrediet 1/5: uitkering voor de werknemer die uitsluitend samenwoont met één of meerdere kinderen ten laste. 94

5 2.2 Algemeen stelsel met motief Algemeen stelsel met motief 'zorg en opleiding' Vormen voltijdse onderbreking; halftijdse onderbreking; 1/5 onderbreking. Deze onderbreking kun je gebruiken om: voor een kind te zorgen tot het acht jaar is; palliatieve zorgen te verlenen; een zwaar ziek gezins- of familielid bij te staan of te verzorgen; een opleiding te volgen (erkend door de gemeenschappen of de sector). Je kunt genieten van een bijkomend recht op tijdskrediet (voltijdse, halftijdse of 1/5 onderbreking) van maximaal 36 maanden: om zorg te dragen voor je kind tot acht jaar: - bij voltijdse en halftijdse onderbreking: minimum 3 maanden; - bij 1/5 onderbreking: minimum 6 maanden. om palliatieve zorgen te verlenen: 1 maand en dit is verlengbaar met 1 maand; om een zwaar ziek gezins- of familielid bij te staan of te verzorgen: minimum 1 en maximum 3 maanden; om opleiding te volgen: - bij voltijdse en halftijdse onderbreking: minimum 3 maanden; - bij 1/5 onderbreking: minimum 6 maanden. Let op! De genoten periodes tijdskrediet volgens het stelsel met motief ziek of gehandicapt kind worden, met uitzondering van de eerste 12 maanden, in mindering gebracht van de 36 maanden. De maximale duur van het tijdskrediet bedraagt 48 maanden, namelijk het recht op 12 maanden zonder motief plus het bijkomend recht op 36 maanden met motief Algemeen stelsel met motief ziek of gehandicapt kind Vormen voltijdse onderbreking; halftijdse onderbreking; 1/5 onderbreking. Deze onderbreking kun je gebruiken om: zorg te dragen voor een kind met een handicap tot de leeftijd van 21 jaar; een zwaar ziek kind dat deel uitmaakt van je gezin bij te staan of te verzorgen. Je kunt genieten van een bijkomend recht op tijdskrediet (voltijdse, halftijdse of 1/5e onderbreking) van maximaal 48 maanden: om zorg te dragen voor een kind met een handicap tot de leeftijd van 21 jaar: - bij voltijdse en halftijdse onderbreking: minimum 3 maanden; - bij 1/5 onderbreking: minimum 6 maanden. om een zwaar ziek kind dat deel uitmaakt van je gezin bij te staan of te verzorgen: minimum 1 en maximum 3 maanden. Let op! De genoten periodes tijdskrediet volgens het stelsel met motief zorg en opleiding worden in mindering gebracht van de 48 maanden Voorwaarden? Om een beroep te kunnen doen op het bijkomend recht op tijdskrediet volgens het algemeen stelsel met motief zorg en opleiding en ziek of gehandicapt kind moet je voldoen aan een aantal voorwaarden: anciënniteitsvoorwaarde: 2 jaar (uitzondering: de anciënniteitsvoorwaarde vervalt indien je aanvraag aansluit na gebruik van alle rechten op ouderschapsverlof) tewerkstellingsvoorwaarde: - bij halftijdse vermindering moet je minstens 3/4 gewerkt hebben gedurende 12 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving aan de werknemer; - bij 1/5 vermindering moet je minstens voltijds gewerkt hebben gedurende 12 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving aan de werknemer en Let op! Ook hier geldt de anciënniteitsvoorwaarde van 2 jaar. Indien je hier niet aan voldoet, heb je geen recht op tijdskrediet en dus ook niet op een uitkering. Een uitzondering hierop is indien je aanvraag onmiddellijk aansluit na gebruik van alle rechten op ouderschapsverlof. Voor meer informatie hierover, kun je terecht bij de RVA (zie blz. 97). 95

6 Nettobedragen bij tijdskrediet - algemeen stelsel met motief ( ) Volledig tijdskrediet Tussen 2 en 5 jaar anciënniteit 432,30 euro/maand 5 jaar of meer anciënniteit 576,40 euro/maand Halftijds tijdskrediet Tussen 2 en 5 jaar anciënniteit: Alleenwonend (1) : 5 jaar of meer anciënniteit: Alleenwonend (1) : 20 %-tijdskrediet 199,27 euro/maand 168,36 euro/maand 265,69 euro/maand 224,48 euro/maand Alleenwonend (1) : 132,86 euro/maand (2) 169,34 euro/maand (3) Samenwonend: 102,95 euro/maand (1) Alleenwonend: alleenstaande werknemer die uitsluitend samenwonen met kinderen ten laste. (2) Tijdskrediet 1/5: uitkering voor de werknemer die alleen woont. (3) Tijdskrediet 1/5: uitkering voor de werknemer die uitsluitend samenwoont met één of meerdere kinderen ten laste. Nettobedragen bij tijdskrediet - eindeloopbaan ( ) Halftijds tijdskrediet - eindeloopbaanstelsel Tussen 50 en 55 jaar: 55 jaar en 25 jaar beroepsverleden 20 %-tijdskrediet Tussen 50 en 55 jaar: 55 jaar en 25 jaar beroepsverleden Alleenwonend (1) : Alleenwonend (1) : Geen uitkering 396,91 euro/maand 311,39 euro/maand Geen uitkering 174,55 euro/maand (2) 222,48 euro/maand (3) 144,64 euro/maand (1) Alleenwonend: alleenstaande werknemer die uitsluitend samenwonen met kinderen ten laste. (2) Tijdskrediet 1/5: uitkering voor de werknemer die alleen woont. (3) Tijdskrediet 1/5: uitkering voor de werknemer die uitsluitend samenwoont met één of meerdere kinderen ten laste. 96

7 2.3 Eindeloopbaan Werknemers vanaf 55 jaar kunnen een beroep doen op tijdskrediet in het kader van de eindeloopbaan. Er zijn twee vormen: halftijdse vermindering; 1/5 vermindering. Uitzondering: Werknemers vanaf 50 jaar die een zwaar beroep uitoefenen, kunnen onder bepaalde voorwaarden ook een beroep doen op een loopbaanonderbreking in het kader van de eindeloopbaan. Voor meer informatie kun je terecht bij de RVA. Er is geen maximumduur verbonden aan deze vorm van tijdskrediet voor werknemers vanaf 55 jaar. De minimumduur bedraagt bij: een halftijdse vermindering: 3 maanden; een 1/5 vermindering: 6 maanden. Voorwaarden beroepsloopbaanvoorwaarde: 25 jaar als loontrekkende; anciënniteitsvoorwaarde: 2 jaar; tewerkstellingsvoorwaarde: - bij halftijdse vermindering moet je minstens 3/4 gewerkt hebben gedurende 24 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving aan de werknemer; - bij 1/5 vermindering moet je voltijds of 4/5 gewerkt hebben gedurende 24 maanden vóór de schriftelijke kennisgeving aan de werknemer. Zie blz. 96 voor bedragen. 3 Aanmoedigingspremie In sommige gevallen en onder bepaalde voorwaarden betaalt de Vlaamse Gemeenschap het eerste jaar, bovenop de uitkering van de RVA, een aanmoedigingspremie. De werknemer die zorgkrediet opneemt om te zorgen voor een moeder/vader ouder dan 70 jaar, een zwaar ziek gezins- of familielid of een persoon die lijdt aan een ongeneeslijke ziekte krijgt hiervoor een aanmoedigingspremie. De werknemer heeft recht op één jaar zorgkrediet gedurende zijn volledige beroepsloopbaan. Deze periode van maximum twaalf maanden is: niet-proportioneel, d.w.z. je kunt gedurende maximum twaalf maanden een zorgpremie verkrijgen, ongeacht of je een volledig of halftijds tijdskrediet of thematisch verlof neemt of een 1/5 thematisch verlof; cumulatief: voor het bepalen van de maximumduur van één jaar worden de maanden waarvoor je al een premie zorgkrediet hebt ontvangen, effectief (als volledige maanden) meegerekend. 3.1 Hoeveel bedraagt de aanmoedigingspremie? Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de privésector, de social profitsector en de openbare sector. Op de Vlaamse aanmoedigingspremie wordt 11 % bedrijfsvoorheffing ingehouden en is gekoppeld aan het indexcijfer. Voor meer informatie kun je terecht op de website Daarnaast kun je terecht bij het Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie, dienst Aanmoedigingspremies. Contact Vlaams Subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie Dienst Aanmoedigingspremies Koning Albert II-laan 35 bus Brussel Gratis nummer: 1700 (elke werkdag van 9 tot 19 uur) aanmoedigingspremie@vlaanderen.be 4 Verlof voor pleegzorgen In sommige sectoren kun je als pleegouder een beroep doen op het verlof voor pleegzorgen om pleegzorgen te verlenen aan de persoon die in je gezin geplaatst is. 5 Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Contact Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Werkloosheidsbureau Leuven Vaartkom 31 bus ¾ 3000 Leuven