ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO"

Transcriptie

1 ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2015 PILOT

2 Inhoud Voorwoord 3 Kern 4 Profieldelen 6 1 Profieldeel Commercieel 6 P/EO/1.1 de marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van product, plaats en prijs 6 P/EO/1.2 de marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van personeel, promotie en prestatie 9 P/EO/1.3 de kandidaat kan een verkoop(klant)gesprek uitvoeren en de kassa bedienen 14 2 Profieldeel Secretarieel 16 P/EO/2.1 backoffice werkzaamheden uitvoeren 16 P/EO/2.2 frontoffice werkzaamheden uitvoeren 18 3 Profieldeel Logistiek 20 P/EO/3.1 magazijn beheren 20 P/EO/3.2 een bijdrage leveren aan het goederenbeheer 24 P/EO/3.3 een bijdrage leveren aan het administratieve voorraadbeheer 27 4 Profieldeel Administratie 29 P/EO/4.1 kennis van (handels)ondernemingen herkennen of benoemen 29 P/EO/4.2 financieel en administratief beheer van (handels)ondernemingen ondersteunen 32 Bijlage 1: Rekeningschema 35 Bijlage 2: toelichting op in de syllabus gebruikte handelingswerkwoorden 36 pagina 2 van 38

3 Voorwoord In juni 2013 zijn de zes concepteamenprogramma s vastgesteld voor de profielen: Bouwen, Wonen en Interieur (BWI) Produceren, Installeren en Energie (PIE) Mobiliteit en Transport (M&T) Zorg en Welzijn (Z&W) Economie en Ondernemen (E&O) Horeca, Bakken en Recreatie(HBR) De concepteamenprogramma s voor de pilot van 2015 zijn te downloaden op Deze concepteamenprogramma s worden beproefd in een pilot waaraan in totaal ongeveer 40 pilotscholen meedoen. De pilotscholen zijn in augustus 2013 in leerjaar 3 gestart met het onderwijs volgens de concepteamenprogramma s. De leerlingen van de pilotscholen leggen in het eamenjaar 2015 een pilot-centraal eamen (pilot-ce) af. In het eamenprogramma zijn de eameneenheden aangewezen waarover het centraal eamen (CE) zich uitstrekt: het CE-deel van het eamenprogramma. Het College voor Eamens (CvE) geeft in een syllabus een toelichting op het CE-deel van het eamenprogramma. Behalve een beschrijving van de eameneisen voor een centraal eamen kan de syllabus verdere informatie over het centraal eamen bevatten, bijvoorbeeld over een of meer van de volgende onderwerpen: specificaties van eamenstof, begrippenlijsten. Ten aanzien van de syllabus is nog het volgende op te merken. De functie ervan is een leraar in staat te stellen zich een goed beeld te vormen van wat in het centraal eamen wel en niet gevraagd kan worden. Naar zijn aard is een syllabus dus niet een volledig en afgebakende beschrijving van alles wat op een eamen zou kunnen voorkomen. Het is mogelijk, al zal dat maar in beperkte mate voorkomen, dat op een centraal eamen ook iets aan de orde komt dat niet met zo veel woorden in deze syllabus staat, maar dat naar het algemeen gevoelen in het verlengde daarvan ligt. Een syllabus is zodoende een hulpmiddel voor degenen die anderen of zichzelf op een centraal eamen voorbereiden. Een syllabus kan ook behulpzaam zijn voor de producenten van leermiddelen en voor nascholingsinstanties. De syllabus is niet van belang voor het schooleamen. Daarvoor worden door de SLO handreikingen geproduceerd die niet in deze uitgave zijn opgenomen. Deze syllabus geldt voor het pilot-ce van Voor het eamenjaar 2016 wordt een nieuwe syllabus vastgesteld. Het CvE publiceert uitsluitend digitale versies van de syllabi. Dit gebeurt via Eamenblad.nl ( de officiële website voor de eamens in het voortgezet onderwijs. Het CvE stelt het aantal en de tijdsduur van de toetsen van het centraal eamen vast en de wijze waarop het centraal eamen wordt afgenomen. Deze vaststelling wordt gepubliceerd in het rooster voor de centrale eamens en in de Septembermededeling. Voor opmerkingen over syllabi houdt het CvE zich steeds aanbevolen. U kunt die zenden aan info@cve.nl of aan CvE, Postbus 315, 3500 AH Utrecht. De voorzitter van het College voor Eamens, Drs. H.W. Laan pagina 3 van 38

4 Kern Een kandidaat kan gebruik maken van de in de kern genoemde kennis en vaardigheden in een (gesimuleerde) uitvoerende beroepssituatie of een daarop voorbereidende scholing. De kennis en vaardigheden zijn gerangschikt in algemene kennis en vaardigheden en professionele vaardigheden. Kennis en vaardigheden worden samen met de persoonlijke eigenschappen ook wel aangeduid als beroepscompetenties. De kern omvat ook kennis en vaardigheden rond loopbaanoriëntatie en ontwikkeling. A. Algemene kennis en vaardigheden De vaardigheden uit het A-deel kunnen in de centrale eamens getoetst worden. A1. de Nederlandse taal in opleidings- en beroepssituaties gebruiken; A2. informatie op allerlei manieren overzichtelijk en efficiënt verzamelen, ordenen en weergeven; A3. voor opleiding en beroep relevante berekeningen uitvoeren; A4. plannen en organiseren in een beroeps(opleiding) gerelateerde situatie; A5. op systematische en doelgerichte wijze werkzaamheden uitvoeren op basis van een planning met de inzet van vakdeskundigheid en met aandacht voor een zo hoog mogelijke kwaliteit; A6. mondeling en schriftelijk rapporteren over de uitgevoerde werkzaamheden; onder meer over de planning, voorbereiding, proces en product; A7. reflecteren op de eigen werkwijze en op de kwaliteit van het eigen werk; A8. samenwerken en overleggen bij het uitvoeren van werkzaamheden; A9. werkzaamheden volgens de voorschriften en op een veilige wijze uitvoeren; A10. economisch bewust en duurzaam omgaan met materialen en middelen; A11. professionele hulpmiddelen gebruiken en hun werking uitleggen; A12. hygiënisch werken; A13. milieubewust handelen; A14. zich aan- en inpassen in een bedrijfscultuur. A15. Voldoen aan de algemene gedrags- en houdingseisen die gesteld worden aan werknemers in de branche; A16. In een (gesimuleerde) beroepssituatie en stage in een bedrijf omgaan met verschillen op basis van culturele gebondenheid en geslacht. B. Professionele kennis en vaardigheden Voor het B-deel wordt per profieldeel aangegeven welke vaardigheden in het centrale eamens getoetst kunnen worden. B1. commerciële instelling tonen, met name marktonderzoek uitvoeren, klant- en servicegerichte houding aannemen, verkopen uitvoeren; B2. communicatieve vaardigheden toepassen onder meer telefoneren, vergaderen, presenteren en overtuigen; B3. ICT- vaardigheden toepassen, met name kantoorautomatisering, (officepakket), administratieve applicaties, correspondentie; B4. ondernemersvaardigheden tonen; onder meer initiatief tonen, innoveren, creatief zijn, kansen zien; B5. werken volgens een bedrijfsconcept, bijvoorbeeld in winkel-, recreatie- en horecaformules; B6. berekenen van opbrengsten, kosten en winst. C. Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling De vaardigheden uit deel C worden niet in het centrale eamens getoetst. pagina 4 van 38

5 De kandidaat is in staat zijn eigen loopbaanontwikkeling vorm te geven. Hij doet dat met een oriëntatie op een toekomstige opleiding en (loop)baan door middel van reflectie op het eigen handelen en reflectie op ervaringen. C1. De kandidaat heeft de vaardigheid de eigen loopbaan vorm te geven door op systematische wijze om te gaan met loopbaancompetenties : 1 Wat kan ik het best en hoe weet ik dat? [Kwaliteitenreflectie] 2 Waar ga en sta ik voor en waarom dan? [Motievenreflectie] 3 Waar ben ik het meest op mijn plek en waarom daar? [Werkeploratie] 4 Hoe bereik ik mijn doel en waarom zo? [Loopbaansturing] 5 Wie kan mij helpen mijn doel te bereiken en waarom die mensen? [Netwerken] C2. De kandidaat maakt zijn eigen loopbaanontwikkeling inzichtelijk voor zichzelf en voor anderen doormiddel van een loopbaandossier. In een loopbaandossier is opgenomen welke activiteiten zijn uitgevoerd die hebben bijgedragen tot het ontwikkelen van de loopbaancompetenties. In het loopbaandossier wordt beschreven bij een aantal uitgevoerde activiteiten: I. de beoogde doelen II. de resultaten III. de evaluatie en een conclusie IV. welke vervolgactiviteiten gepland zijn op basis van de opgedane ervaringen en de daarbij horende conclusies In het CE kunnen de volgende eindtermen uit de kern worden getoetst. A 1 t/m 16 kunnen in alle profieldelen worden getoetst. commercieel Secretarieel Logistiek Administratie B1 B2 B3 B4 B5 B6 Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling worden niet in het CE getoetst. pagina 5 van 38

6 Profieldelen 1 Profieldeel Commercieel Taak: De marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van product, plaats, prijs, personeel, promotie, presentatie, een verkoop(klant)gesprek voeren en de kassa bedienen. Voor het uitvoeren van de taak beheerst de kandidaat de voorwaardelijke kennis, vaardigheden en houding. P/EO/1.1 de marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van product, plaats en prijs De kandidaat kan: BB KB GL 1. assortimentskennis verwerven - belang van het assortimentskennis onderkennen en toepassen - kern- en randassortiment, artikelgroepen, soorten en variaties, follow-up, complementaire goederen en impulsgoederen, concurrerend artikel, verwantschappen, bijverkoop herkennen en toepassen 2. kenmerken van doelgroepen, soorten winkels (winkelcentra, buurtwinkels, woonboulevards et cetera) en de omgeving van de winkel herkennen en toepassen (verzorgingsgebied: primair, secundair) 3. omschrijven hoe prijskenmerken worden gebruikt om de prijs te bepalen (prijsopbouw, psychologische prijs, bodemprijs, adviesprijs concurrentie, doelgroep, imago) Uitwerking P/EO/1.1 P/EO/1.1.1 assortimentskennis verwerven In dit verband kan de kandidaat BB KB GL 1. de indeling van het assortiment herkennen en omschrijven - breedte - lengte - diepte - consistentie 2. de indeling van het assortiment herkennen en uitleggen omschrijven - breedte - lengte - diepte - consistentie 3. de indeling van het assortiment herkennen, omschrijven en analyseren - breedte - lengte - diepte - consistentie 4. de volgende begrippen herkennen: - kern- en randassortiment, standaardartikelen, rand- of nevenartikelen, nieuwe artikelen, complementaire artikelen, follow-up artikelen, (prijs)aanbiedingen, rage-artikelen, concurrerende artikelen en impulsartikelen pagina 6 van 38

7 5. de volgende begrippen herkennen en uitleggen: - kern- en randassortiment, standaardartikelen, rand- of nevenartikelen, nieuwe artikelen, complementaire artikelen, follow-up artikelen, (prijs)aanbiedingen, rage-artikelen, concurrerende artikelen en impulsartikelen 6. verschillende merken herkennen en uitleggen: - A-, B- en C-merk, fabrieksmerk en huismerk 7. verschillende merken herkennen en uitleggen: - A-, B- en C-merk, fabrieksmerk en huismerk 8. het belang van het voeren van een merkbeleid voor de detaillist uitleggen 9. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument product en de overige, in de deeltaken genoemde, marketinginstrumenten herkennen en uitleggen 10. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument product en de overige, in de deeltaken genoemde, marketinginstrumenten herkennen en uitleggen 11. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument product en de overige in de deeltaken genoemde, marketinginstrumenten herkennen, uitleggen en toepassen deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 P/EO/1.1.2 kernmerken van doelgroepen, soorten winkels (winkelcentra, buurtwinkels, woonboulevards et cetera) en de omgeving van de winkel herkennen en toepassen (verzorgingsgebied: primair, secundair) In dit verband kan de kandidaat BB KB GL 1. doel en functie van distributie benoemen 2. de begrippen directe en indirecte distributie - uitleggen - voorbeelden noemen 3. de begrippen directe en indirecte distributie - uitleggen - voorbeelden noemen 4. het naast elkaar of geïntegreerd inzetten van verschillende distributiekanalen om met klanten in contact te komen en/of producten te verkopen, herkennen 5. het naast elkaar of geïntegreerd inzetten van verschillende distributiekanalen om met klanten in contact te komen en/of producten te verkopen, herkennen en toepassen 6. de relatie tussen voorraadbeleid van een onderneming en distributievormen in de retail herkennen 7. de relatie samenhang tussen voorraadbeleid van een onderneming en distributievormen in de retail herkennen en uitleggen 8. de relatie samenhang tussen voorraadbeleid van een onderneming en distributievormen in de retail herkennen, uitleggen en toepassen pagina 7 van 38

8 9. de begrippen groothandel en retail herkennen en uitleggen 10. de begrippen branches en brancheorganisaties herkennen 11. de begrippen branches en brancheorganisaties herkennen en uitleggen 12. de begrippen fysieke winkellocatie en webshop herkennen en toepassen - A-locatie, B-locatie, C-locatie, 13. de begrippen fysieke winkellocatie en webshop herkennen en toepassen - A-locatie, B-locatie, C-locatie, 14. winkelvormen zoals: discount, supermarkt, speciaalzaak en warenhuis herkennen en uitleggen 15. winkelvormen zoals: discount, supermarkt, speciaalzaak en warenhuis herkennen en uitleggen 16. de relatie samenhang tussen winkelvorm respectievelijk locatie en de huisvestingskosten uitleggen 17. de begrippen primair en secundair verzorgingsgebied herkennen en uitleggen 18. de begrippen primair en secundair verzorgingsgebied herkennen en uitleggen 19. de begrippen primair en secundair verzorgingsgebied herkennen, en uitleggen en toepassen 20. de begrippen koopkracht, koopkrachtbinding, toevloeiing en afvloeiing van koopkracht herkennen 21. de begrippen koopkracht, koopkrachtbinding, toevloeiing en afvloeiing van koopkracht herkennen en toepassen 22. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument plaats en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen en uitleggen 23. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument plaats en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen, uitleggen en toepassen deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 P/EO/1.1.3 omschrijven hoe prijskenmerken worden gebruikt om de prijs te bepalen (prijsopbouw, psychologische prijs, bodemprijs, adviesprijs concurrentie, doelgroep, imago) In dit verband kan de kandidaat BB KB GL 1. de relatie samenhang tussen het prijsniveau, de vestigingsplaats en het assortiment uitleggen 2. de relatie samenhang tussen het prijsniveau, de vestigingsplaats en het assortiment uitleggen en toepassen 3. de begrippen inflatie en consumentenprijsinde herkennen 4. de begrippen inflatie en consumentenprijsinde herkennen, uitleggen en toepassen 5. de functie van de kostprijs herkennen - voor de prijsstelling - voor de winstberekeningen pagina 8 van 38

9 6. de functie van de kostprijs herkennen, uitleggen en toepassen - voor de prijsstelling - voor de winstberekeningen 7. de begrippen met betrekking tot het instrument prijs herkennen en uitleggen, zoals: - price-range, consumentenprijs, netto verkoopprijs, inkoopprijs, adviesprijs, prijs/kwaliteitsverhouding, prijsconcurrentie, psychologische prijs en bodemprijs 8. de begrippen met betrekking tot het instrument prijs, herkennen en uitleggen toepassen, zoals: - price-range, consumentenprijs, netto verkoopprijs, inkoopprijs, adviesprijs, prijs/kwaliteitsverhouding, prijsconcurrentie psychologische prijs, bodemprijs, prijscalculatie, prijstactiek, prijsimage, verticale prijsbinding, prijsdrempel, prijs en status, prijsperceptie, pricelining en prijsgevoeligheid 9. de begrippen met betrekking tot het instrument prijs, herkennen, uitleggen en toepassen, zoals: - price-range, consumentenprijs, netto verkoopprijs, inkoopprijs, adviesprijs, prijs/kwaliteitsverhouding, prijsconcurrentie psychologische prijs, bodemprijs, prijscalculatie, prijstactiek, prijsimage, verticale prijsbinding, prijsdrempel, prijs en status, prijsperceptie, pricelining en prijsgevoeligheid 10. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument prijs en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen en uitleggen 11. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument prijs en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen, uitleggen en toepassen deeltaak van toepassing: B1, B4, B5 en B6 P/EO/1.2 de marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van personeel, promotie en prestatie De kandidaat kan: BB KB GL 1. de bedrijfsformule herkennen en er naar handelen ten aanzien van personeel, promotie en presentatie 2. belang van vakkennis en artikelkennis kennen en toepassen 3. de functies en vormen van reclame herkennen en toepassen (naamsbekendheid vergroten, imago verbeteren, informatie geven, de omzet verhogen, consumententest) 4. eenvoudig promotiemateriaal ontwerpen en maken, voor winkel en internetverkopen (tekstkaarten, posters, folders, borden, illustraties, tassen, logo) 5. een artikelpresentatie maken (display, vormgeving, zie ook etaleren) 6. etalagewerkzaamheden uitvoeren (attentiewaarde, eyecatchers, doelgroep, soorten etalages, compositie) 7. goederen inpakken 8. winkelinrichting ontwerpen (routing, indeling, brandpunten, schappenplan) 9. een winkelformule ontwikkelen en uitvoeren (imago, sfeer, klantenbinding) pagina 9 van 38

10 Uitwerking P/EO/1.2 P/EO/1.2.1 de bedrijfsformule herkennen en er naar handelen ten aanzien van personeel, promotie en presentatie 1. het begrip bedrijfsformule (winkelformule) herkennen en omschrijven 2. het begrip bedrijfsformule (winkelformule) herkennen en omschrijven 3. het begrip bedrijfsformule (winkelformule) herkennen, omschrijven en toepassen 4. de belangrijkste elementen uit de bedrijfsformule (winkelformule) herkennen, omschrijven en toepassen: - doelgroep - assortiment - positie t.o.v. concurrenten 5. de belangrijkste elementen uit de bedrijfsformule (winkelformule) herkennen, omschrijven en toepassen: - doelgroep - assortiment - positie t.o.v. concurrenten 6. instrumenten waarmee de winkelformule wordt vorm gegeven, herkennen en toepassen: - (vestigings)plaats, product, prijs(niveau), promotie, personeel en (winkel)presentatie deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 pagina 10 van 38

11 P/EO/1.2.2 belang van vakkennis en artikelkennis kennen en toepassen 1. soorten artikelkennis herkennen en toepassen - praktische artikelkennis - technische artikelkennis - commerciële artikelkennis - etiketinformatie 2. de relatie samenhang tussen deskundige advisering van de klant en omzet herkennen en toepassen 3. de relatie samenhang tussen de kwaliteit van het personeel en de klanttevredenheid herkennen en toepassen - personeel als visitekaartje van het bedrijf - verkoopkwaliteit van het personeel - servicegerichtheid van het personeel 4. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument personeel en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen en uitleggen 5. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument personeel en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen, uitleggen en toepassen 6. ontwikkelingen in de marketing onder invloed van social media herkennen: - beïnvloeding koopgedrag via social media - veranderende rol van de verkoper (van 'verkopen' naar 'begeleiden') - initiatief verschuift van verkoper naar potentiële klant 7. ontwikkelingen in de marketing onder invloed van social media herkennen en uitleggen: - beïnvloeding koopgedrag via social media - veranderende rol van de verkoper (van 'verkopen' naar 'begeleiden') - initiatief verschuift van verkoper naar potentiële klant deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 P/EO/1.2.3 de functies en vormen van reclame herkennen en toepassen (naamsbekendheid vergroten, imago verbeteren, informatie geven, de omzet verhogen, consumententest) 1. functies van reclame herkennen zoals: - communicatie met de potentiële klant - bevorderen van de consumptie - verleiden van de consument tot aanschaf van producten en diensten - creëren en versterken van een merkimago - bevorderen van de merkentrouw 2. functies van reclame herkennen en toepassen zoals: - communicatie met de potentiële klant - bevorderen van de consumptie - verleiden van de consument tot aanschaf van producten en diensten - creëren en versterken van een merkimago - bevorderen van de merkentrouw pagina 11 van 38

12 3. vormen van reclame herkennen en toepassen zoals: - print - audio visuele - internet - mond tot mond 4. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument promotie en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen en uitleggen 5. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument promotie en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten herkennen, uitleggen en toepassen deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 P/EO/1.2.4 eenvoudig promotiemateriaal ontwerpen en maken, voor winkel en internetverkopen (tekstkaarten, posters, folders, borden, illustraties, tassen, logo) 1. twee- en driedimensionale vormen, zoals (tekstkaarten, posters, folders, borden, illustraties, tassen, logo, artikelen, decoraties en opbouwmaterialen) maken en toepassen in (digitale) presentatiesruimtes en voor webwinkels op basis van een bestaand of zelfgemaakt eigen of aangereikt ontwerp m.b.v. ontwerpprogramma's deeltaak van toepassing: B1, B2, B3, B4 en B5 P/EO/1.2.5 een artikelpresentatie maken (display, vormgeving, zie ook etaleren) 1. de begrippen: huisstijl, attentiewaarde, brandpunten, verkoopsterke en verkoopzwakke zones, diefstalpreventie, hygiëne en eyecatchers herkennen en uitleggen 2. de begrippen: huisstijl, attentiewaarde, brandpunten, verkoopsterke en verkoopzwakke zones, diefstalpreventie, hygiëne en eyecatchers uitleggen en toepassen 3. het belang van een artikelpresentatie voor de retailer uitleggen 4. het belang van een artikelpresentatie voor de retailer uitleggen en toepassen 5. twee- en driedimensionale composities en etaleertechnieken toepassen 6. artikelen presenteren met gebruikmaking van aangeleverd(e) of zelf ontwikkeld(e) promotiemateriaal, prijskaarten jes (schapstickers) en decoratiemateriaal 7. de onderstaande technieken/begrippen bij het in stand houden en/of aanvullen van een presentatie toepassen: - schappenplan - spiegelen - fifo, lifo, - uiterste verkoopdatum - tenminste houdbaar tot pagina 12 van 38

13 - blokken en restaureren deeltaak van toepassing: B1, B2, B3, B4 en B5 P/EO/1.2.6 etalagewerkzaamheden uitvoeren (attentiewaarde, eyecatchers, doelgroep, soorten etalages, compositie) 1. functies van een etalage herkennen en toepassen - opvallen - aandacht trekken/ eyecatchers - tot kopen inspireren 2. etalagetypen herkennen: - open etalage - gesloten etalage - inloopwinkel 3. etalagetypen herkennen en omschrijven: - open etalage - gesloten etalage - inloopwinkel 4. een eenvoudig etalageplan maken 5. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument presentatie en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten uitleggen 6. de relatie samenhang tussen het marketinginstrument presentatie en de overige in de deeltaken genoemde marketinginstrumenten uitleggen en toepassen deeltaak van toepassing: B1, B3, B4 en B5 P/EO/1.2.7 goederen inpakken 1. de begrippen inpakken, ompakken en verpakken herkennen en benoemen 2. de basis inpaktechnieken toepassen - omwikkelen - vouwen - omdozen - inrollen deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 pagina 13 van 38

14 P/EO/1.2.8 winkelinrichting ontwerpen (routing, indeling, brandpunten, schappenplan) 1. de functies en het doel van de winkelinrichting herkennen en benoemen: - eyecatcher/ brandpunten - winkelindeling - routing - schappenplan 2. een aangereikt of eigen ontwerp van een winkelinrichting uitvoeren eventueel met behulp van een ontwerpprogramma deeltaak van toepassing: B1, B3, B4 en B5 P/EO/1.2.9 een winkelformule ontwikkelen en uitvoeren (imago, sfeer, klantenbinding) 1. uitleggen dat imago, sfeer en klantenbinding belangrijke aandachtspunten zijn bij het ontwikkelen en uitvoeren van een winkelformule deeltaak van toepassing: B1, B4 en B5 P/EO/1.3 de kandidaat kan een verkoop(klant)gesprek uitvoeren en de kassa bedienen De kandidaat kan: BB KB GL 1. de verkoopfasen doorlopen, met name het verkopen van een product, communiceren met de klant 2. kassahandelingen verrichten, met name kassa gebruiksklaar maken, afrekenen, wisselgeld, veiligheid, derving Uitwerking P/EO/1.3 P/EO/1.3.1 de verkoopfasen doorlopen, met name het verkopen van een product, communiceren met de klant 1. volgens algemeen geldende normen en omgangsvormen: - personen klanten te woord staan - klanten opvangen, informeren en zo nodig doorverwijzen - correct reageren (verbaal en non verbaal) op het gedrag van klanten - afspraken maken met derden - in onverwachte situaties rustig en doordacht handelen ook in onverwachte situaties - zich in kleding en uiterlijke verzorging presenteren 2. de volgende begrippen herkennen en uitleggen - koopbehoefte - koopmotieven pagina 14 van 38

15 - rationeel en emotioneel koopgedrag - plaatsvervangende verkoop - bijverkoop 3. de relatie tussen klantgericht handelen en klantenbinding toepassen 4. een verkoop(klant)gesprek voeren - opening - behoeftenonderzoek - deskundigheid aantonen - commitment verkrijgen 5. het verzorgen van de after sales zoals: - de servicevraag herkennen en service verlenen - klachten afhandelen - garantie verlenen - klachtenprocedure toepassen 6. de vervaging van het onderscheid tussen informeren, verkopen en afrekenen in de detailhandel herkennen 7. de vervaging van het onderscheid tussen informeren, verkopen en afrekenen in de detailhandel herkennen en uitleggen deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 P/EO/1.3.2 kassahandelingen verrichten, met name kassa gebruiksklaar maken, afrekenen, wisselgeld, veiligheid, derving 1. de functies van afrekenapparatuur voor de detaillist en voor de klant herkennen en uitleggen 2. artikelen afrekenen - de afrekenapparatuur gebruiksklaar maken - artikelen scannen - artikelen afwegen - correcties uitvoeren - omgaan met verschillende betalingsvormen - betalingen ontvangen en checken - kortings- en waardebonnen verwerken - de betaalmiddelen gebruiken - het wisselgeldschema toepassen 3. de kassa afromen afstorten 4. de kas opmaken verantwoorden De volgende professionele kennis en vaardigheden uit het kernprogramma zijn op deze deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 pagina 15 van 38

16 2 Profieldeel Secretarieel Taak: Secretariële werkzaamheden uitvoeren backoffice werkzaamheden frontoffice werkzaamheden Voor het uitvoeren van de taak beheerst de kandidaat de voorwaardelijke kennis, vaardigheden en houding. P/EO/2.1 backoffice werkzaamheden uitvoeren De kandidaat kan: BB KB GL 1. het agendabeheer voeren, met name afspraken maken en noteren, verplaatsen, annuleren 2. bijeenkomsten organiseren, met name ondersteuning bij het voorbereiden en houden van bijeenkomsten, correspondentie hierover 3. communicatie verzorgen, met name telefoongesprekken, en, notities, memo s, verslaglegging 4. de post verzorgen, met name in- en uitgaande post, frankeren 5. secretariële ondersteuning verrichten, met name werkplanning, kopiëren, archiveren, (reis)planning, informatie ten behoeve van het personeel Uitwerking P/EO/2.1 P/EO/2.1.1 het agendabeheer voeren, met name afspraken maken en noteren, verplaatsen, annuleren 1. een digitale agenda bijhouden - maken, verplaatsen en annuleren van afspraken - genereren van actielijsten 2. agendabeheer en telefoonbeheer afstemmen deeltaak van toepassing: B1, B2, B3 en B5 P/EO/2.1.2 bijeenkomsten organiseren, met name ondersteuning bij het voorbereiden en houden van bijeenkomsten, correspondentie hierover 1. kleine kleinschalige bijeenkomsten organiseren en voorbereiden - maken van een planning - maken van een deelnemerslijst - maken en vastleggen van afspraken - regelen van een vergaderruimte en de zaalopstelling maken - hulpmiddelen regelen zoals een microfoon, beamer, computer - versturen van uitnodigingen pagina 16 van 38

17 - catering doen verzorgen deeltaak van toepassing: B1, B2, B3 en B5 P/EO/2.1.3 communicatie verzorgen, met name telefoongesprekken, en, notities, memo s, verslaglegging 1. binnenkomende telefoongesprekken aannemen en afhandelen - doorverbinden, informatie verstrekken, aannemen van berichten - verwerken van berichten in telefoonnotities en/of memo s 2. zakelijke berichten, o.a. via en social media ontvangen, opstellen, doorsturen en/of afhandelen 3. zakelijke s en notities opstellen 4. de notulen (actie- en besluitenlijst) van een overleg uitwerken 5. een uitnodiging maken met behulp van een tekstverwerkingsprogramma deeltaak van toepassing: B1, B2, B3 en B4 P/EO/2.1.4 de post verzorgen, met name in- en uitgaande post, frankeren 1. de (digitale) post verzorgen - ontvangen, registreren, sorteren en intern distribueren - eenvoudige adressenbestanden bijhouden - verzamelen, registreren, frankeren en verzenden deeltaak van toepassing: B2, B3 en B5 P/EO/2.1.5 secretariële ondersteuning verrichten, met name werkplanning, kopiëren, archiveren, (reis)planning, informatie ten behoeve van het personeel 1. documenten scannen, kopiëren en archiveren 2. werkplanningen en medewerkersplanningen maken 3. een reis- en routeplan maken al dan niet m.b.v. een applicatie 4. spreadsheetprogramma s en databaseprogramma s zoals het bijhouden van bijv. urenverantwoordingen in spreadsheetprogramma s en databaseprogramma s zoals toepassen deeltaak van toepassing: B2, B3 en B5 pagina 17 van 38

18 P/EO/2.2 frontoffice werkzaamheden uitvoeren De kandidaat kan: BB KB GL 1. communicatie verzorgen, met name telefoongesprekken, en, notities, memo s 2. klachten afhandelen, met name vragen en klachten aannemen en registreren 3. klanten ontvangen, met name servicebalie werkzaamheden verrichten 4. bezoekers ontvangen, met name begroeten, doorverwijzen, informatie verstrekken 5. het bedrijf presenteren, met name persoonlijke uitstraling, presentatietechnieken Uitwerking P/EO/2.2 P/EO/2.2.1 communicatie verzorgen, met name telefoongesprekken, en, notities, memo s 1. binnenkomende telefoongesprekken aannemen en afhandelen - doorverbinden, informatie verstrekken, aannemen van berichten, - verwerken van ( )berichten in telefoonnotities en/of memo s 2. digitale berichten versturen, o.a. via , en social media 3. notities en memo s opstellen deeltaak van toepassing: B2, B3 en B5 P/EO/2.2.2 klachten afhandelen, met name vragen en klachten aannemen en registreren 1. de juiste gesprekstechnieken toepassen bij klachten - oorzaken van klachten achterhalen - omgaan met klachten van klanten/bezoekers - afspraken maken over klachtenafhandeling en nazorg - klachten van klanten/bezoekers vertalen naar organisatieverbetering betere dienstverlening deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 P/EO/2.2.3 klanten ontvangen, met name servicebalie werkzaamheden verrichten 1. (potentiële) klanten ontvangen en te woord staan, vragen en/of wensen beantwoorden met betrekking tot goederen en diensten, zoals: - abonnementen pagina 18 van 38

19 - facturen - levering - bestelling deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 P/EO/2.2.4 bezoekers ontvangen, met name begroeten, doorverwijzen, informatie verstrekken 1. volgens algemeen geldende normen omgangsvormen: - bezoekers te woord staan - bij bezoekers informatie inwinnen - bezoekers ontvangen, inschrijven, informeren en zo nodig doorverwijzen - bezoekers persoonlijk of telefonisch aankondigen - bezoekers afmelden, uitschrijven en uitgeleiden - afspraken maken met derden - ook in onverwachte situaties rustig en doordacht handelen deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 P/EO/2.2.5 het bedrijf presenteren, met name persoonlijke uitstraling, presentatietechnieken 1. technische ondersteuning leveren bij de bediening van: - presentatieapparatuur - een presentatieprogramma 2. het bedrijf representeren - zich in kleding en uiterlijke verzorging presenteren volgens de voor bedrijven gangbare normen - de ontvangstruimte representatief houden 3. ontwikkelingen in de secretariële ondersteuning onder invloed van - digitalisering - verandering in bedrijfsprocessen - het nieuwe werken - veranderingen op de arbeidsmarkt - combineren van secretariële en administratieve werkzaamheden herkennen 4. ontwikkelingen in de secretariële ondersteuning onder invloed van - digitalisering - verandering in bedrijfsprocessen - het nieuwe werken - veranderingen op de arbeidsmarkt - combineren van secretariële en administratieve werkzaamheden herkennen en uitleggen deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 pagina 19 van 38

20 3 Profieldeel Logistiek Taak: Magazijnwerkzaamheden uitvoeren t.a.v. het magazijnbeheer het goederenbeheer het administratieve voorraadbeheer Voor het uitvoeren van de taak beheerst de kandidaat de voorwaardelijke kennis, vaardigheden en houding. P/EO/3.1 magazijn beheren De kandidaat kan: BB KB GL 1. gestelde eisen aan een magazijn herkennen en toepassen, met name, bereikbaarheid, indeling, veiligheid 2. functies en soorten van magazijnen, open, gesloten en centraal herkennen en met name ontvangst, opslag en uitlevering van goederen toepassen 3. ARBO wetgeving toepassen en hygiëne aspecten en schoonmaakaspecten uitvoeren met name kennis van schoonmaakattributen en schoonmaakmiddelen en hygiënische maatregelen toegepast bij het soort producten in het magazijn, Arbowet, veilig werken 4. met vervoersdocumenten werken, leveringsvoorwaarden toepassen en transportmiddelen hanteren met name lezen, controleren en maken van een pakbon en vrachtbrief, remboursement 5. het herkennen van de bedrijfskolom, met name grondstof, fabriek, groothandel en tussenhandel Uitwerking P/EO/3.1 P/EO/3.1.1 gestelde eisen aan een magazijn herkennen en toepassen, met name, bereikbaarheid, indeling, veiligheid 1. factoren herkennen die van belang zijn voor de organisatie van een magazijn - ergonomie - soort product - hoeveelheid producten - af te leggen route - ondersteunende diensten - tijdsaspect - doorstroming - veiligheid deeltaak van toepassing: B5 pagina 20 van 38

21 P/EO/3.1.2 functies en soorten van magazijnen, open, gesloten en centraal herkennen en met name ontvangst, opslag en uitlevering van goederen toepassen 1. soorten magazijnen herkennen: - een doorvoer- of tussenmagazijn - een groothandelsmagazijn - een winkelmagazijn - open en gesloten magazijn 2. soorten magazijn herkennen en benoemen: - een doorvoer- of tussenmagazijn - een groothandelsmagazijn - een winkelmagazijn - open en gesloten magazijn 3. ontwikkelingen in het magazijnbeheer herkennen als gevolg van automatisering, veranderen van methoden van voorraadbeheersing, verkopen via internet en het uitbesteden van magazijnwerkzaamheden herkennen 4. ontwikkelingen in het magazijnbeheer herkennen en benoemen als gevolg van automatisering, veranderen van methoden van voorraadbeheersing, verkopen via internet en het uitbesteden van magazijnwerkzaamheden herkennen en benoemen 5. de ontvangst en opslag van goederen uitvoeren: - helpen bij het lossen van goederen - sorteren en tellen van goederen - scannen van goederen in de computer - goederen voorzien van de juiste labels 6. behandelen van goederen: - uitpakken, ompakken, prijzen, prijzen controleren - intern transporteren distribueren 7. verzamelen van orders: - orderpicken - controleren van de orders met de computer 8. verzend- en verkoopklaar maken van goederen: - assisteren bij het laden van vrachtwagens de goederen 9. de relatie tussen het lossen van goederen en derving herkennen 10. de relatie tussen het lossen van goederen en derving herkennen en benoemen 11. maatregelen treffen ter voorkoming van breuk, bederf, diefstal en gewichtsverlies van goederen deeltaak van toepassing: B5 pagina 21 van 38

22 P/EO/3.1.3 ARBO wetgeving toepassen en hygiëne aspecten en schoonmaakaspecten uitvoeren met name kennis van schoonmaakattributen en schoonmaakmiddelen en hygiënische maatregelen toegepast bij het soort producten in het magazijn, Arbowet, veilig werken 1. aspecten van professioneel schoonmaken herkennen - schoonmaakplan - hygiënecode (HACCP) - hulpmiddelen - schoonmaakmiddelen - milieuaspecten - Arboaspecten en veiligheid - werkomstandigheden 2. aspecten van professioneel schoonmaken herkennen en benoemen - schoonmaakplan - hygiënecode (HACCP) - hulpmiddelen - schoonmaakmiddelen - milieuaspecten - Arboaspecten en veiligheid - werkomstandigheden 3. eenvoudige schoonmaakwerkzaamheden uitvoeren volgens het een schoonmaakplan in het magazijn deeltaak van toepassing: B5 P/EO/3.1.4 met vervoersdocumenten werken, leveringsvoorwaarden toepassen en transportmiddelen hanteren met name lezen, controleren en maken van een pakbon en vrachtbrief, remboursement 1. de volgende documenten herkennen en aflezen - pakbon - vrachtbrief - bestellijst - remboursement - orderbevestiging - manco-, breuk-, teveelbonnen - retourbonnen 2. de volgende documenten herkennen, aflezen en invullen - pakbon - vrachtbrief - bestellijst - remboursement - orderbevestiging - manco-, breuk-, teveelbonnen - retourbonnen 3. leveringsvoorwaarden herkennen - algemene leveringsvoorwaarden - eigendomsvoorbehoud pagina 22 van 38

23 - internationale leveringsvoorwaarden (incoterms) - offertes - levertijd 4. veilig gebruiken zo nodig onder begeleiding van een: - steekwagen - rolcontainer - mechanische handpallettruck - magazijndolly - tafelwagen deeltaak van toepassing: B5 P/EO/3.1.5 het herkennen van de bedrijfskolom, met name grondstof, fabriek, groothandel en tussenhandel 1. het logistieke proces als schakel tussen de onderdelen van de bedrijfskolom herkennen: - aanvoer van grondstoffen - opslag van grondstoffen - productie - intern transport - opslag eindproduct - distributie - winkelschap - recycling deeltaak van toepassing: B5 pagina 23 van 38

24 P/EO/3.2 een bijdrage leveren aan het goederenbeheer De kandidaat kan: BB KB GL 1. goederen bestellen, met name intern bestelformulier, maimumvoorraad en minimumvoorraad, ordergrootte, afleveringskosten 2. goederen ontvangen, met name controleren, fouten signaleren en oplossen 3. goederen opslaan, met name magazijn en productlocatie bepalen en zoeken 4. goederen verzamelen, met name letten op gewicht, afmetingen 5. goederen verpakken, met name verzendklaar maken 6. goederen verzenden, met name vrachtkosten, inladen, formulieren invullen 7. goederen verplaatsen, intern- en etern transport Uitwerking P/EO/3.2 P/EO/3.2.1 goederen bestellen, met name intern bestelformulier, maimumvoorraad en minimumvoorraad, ordergrootte, afleveringskosten 1. berekenen van de bestelhoeveelheid al dan niet m.b.v. een applicatie rekening houdende met de volgende gegevens: - maimumvoorraad - minimumvoorraad - levertijd - bestelkosten - voorraadkosten 2. een intern bestelformulier invullen deeltaak van toepassing: B1, B3 en B5 P/EO/3.2.2 goederen ontvangen, met name controleren, fouten signaleren en oplossen 1. assisteren bij de ontvangst van goederen uitvoeren - het lossen en controleren van goederen - adequaat handelen bij het ontstaan van problemen en fouten bij de levering van goederen - voorkoming van breuk en diefstal - verschillende hulpmiddelen gebruiken zo nodig onder begeleiding, zoals: - steekwagen - rolcontainer - magazijndolly - tafelwagen 2. formulieren herkennen en gebruiken controles uitvoeren m.b.v. - pakbon pagina 24 van 38

25 - vrachtbrief - bestellijst 3. de relatie samenhang tussen het lossen van goederen en derving herkennen en benoemen 4. de verschillende hulpmiddelen bij de ontvangst van goederen herkennen deeltaak van toepassing: B1, B2, B3 en B5 P/EO/3.2.3 goederen opslaan, met name magazijn en productlocatie bepalen en zoeken 1. goederen opslaan (in een gesimuleerde omgeving) - een eenvoudig opslagsysteem hanteren - voorkomen van breuk, bederf, diefstal en gewichtsverlies - verschillende hulpmiddelen gebruiken deeltaak van toepassing: B5 P/EO/3.2.4 goederen verzamelen, met name letten op gewicht, afmetingen 1. verzamelen van goederen (in een gesimuleerde omgeving) rekening houdend met: - grootte van de orders - afmetingen van de goederen deeltaak van toepassing: B5 P/EO/3.2.5 goederen verpakken, met name verzendklaar maken 1. factoren, die de keuze voor het soort verpakkingsmateriaal bepalen, herkennen - het type product - de bestemming - de wijze van transport (over land, zee of door de lucht) - het kostenaspect - bescherming en veiligheid - milieuaspecten 2. factoren, die de keuze voor het soort verpakkingsmateriaal bepalen, herkennen en toepassen - het type product - de bestemming - de wijze van transport (over land, zee of door de lucht) - het kostenaspect - bescherming en veiligheid - milieuaspecten 3. goederen verpakken en verzendklaar maken c.q. zorgen voor: pagina 25 van 38

26 - adressering - digitale codes (zoals EAN-code, QR-code) - geschikt verpakkingsmateriaal - veiligheid en bescherming deeltaak van toepassing: B5 P/EO/3.2.6 goederen verzenden, met name vrachtkosten, inladen, formulieren invullen 1. herkennen invullen van documenten die worden gebruikt bij een verzending - vrachtbrief - factuur - pakbon - douanedocumenten 2. assisteren bij het inladen van goederen 3. factoren, die de vrachtkosten bepalen, herkennen: - afstand - gewicht - waarde - invoerrechten - verzekering deeltaak van toepassing: B2 en B5 P/EO/3.2.7 goederen verplaatsen, intern- en etern transport 1. assisteren bij het verplaatsen/op hun plaats zetten van goederen in het magazijn met behulp van transportmiddelen deeltaak van toepassing: B2 enb5 pagina 26 van 38

27 P/EO/3.3 een bijdrage leveren aan het administratieve voorraadbeheer De kandidaat kan: BB KB GL 1. administratief voorraadbeheer uitvoeren, met name inventariseren, administratieve voorraad, werkelijke voorraad, voorraadverschillen, voorraadtekort bepalen, signaleren, berekenen 2. derving tegengaan, met name lekkage, oorzaken, criminele derving, niet-criminele derving, voorkomen van derving, diefstalpreventie, veiligheid, FIFO en LIFO, winkeldochters Uitwerking P/EO/3.3 P/EO/3.3.1 administratief voorraadbeheer uitvoeren, met name inventariseren, administratieve voorraad, werkelijke voorraad, voorraadverschillen, voorraadtekort bepalen, signaleren, berekenen In dit verband kan de kandidaat BB KB GL 1. de voorraadadministratie uitvoeren in een spreadsheetprogramma - beginvoorraad - mutaties - eindvoorraad - voorraadwaardering - derving 2. begrippen met betrekking tot de voorraad herkennen: - economische voorraad - technische voorraad - ijzeren voorraad - gemiddelde voorraad - afzet - voorraadbeleid: (ordergrootte, orderfrequentie, orderpunt, bestelkosten) - voorraadkosten (ruimte-, rente- en risicokosten) - afleveringskosten - bestelhoeveelheid - omzetsnelheid - omzetduur 3. begrippen met betrekking tot de voorraad herkennen en toepassen: - economische voorraad - technische voorraad - ijzeren voorraad - gemiddelde voorraad - afzet - voorraadbeleid: (ordergrootte, orderfrequentie, orderpunt, bestelkosten) - voorraadkosten (ruimte-, rente- en risicokosten) - afleveringskosten - bestelhoeveelheid - omzetsnelheid - omzetduur 4. opnemen van de voorraad voor o.a. de balans deeltaak van toepassing: B2, B3 en B5 pagina 27 van 38

28 P/EO/3.3.2 derving tegengaan, met name lekkage, oorzaken, criminele derving, niet-criminele derving, voorkomen van derving, diefstalpreventie, veiligheid, FIFO en LIFO, winkeldochters 1. oorzaken van derving herkennen, benoemen en toepassen: - criminele derving (fraude, inbraak, diefstal) - niet criminele derving (administratieve fouten, controle- en werkfouten) 2. gevolgen van derving herkennen en benoemen, zoals: - hoge kosten (o.a. vanwege preventieve maatregelen) - lagere nettowinst - veroorzaakte schade - inschakelen van politie - verzekeringskosten - gevoel van onveiligheid/vrees voor represailles van de daders - wantrouwen tegenover het personeel 3. maatregelen om derving te voorkomen herkennen en benoemen: - huisregels - diefstalpreventie - voorraadbeheer - magazijninrichting - branche-advies 4. maatregelen om derving te voorkomen herkennen, en benoemen en toepassen: - huisregels - diefstalpreventie - voorraadbeheer - magazijninrichting - branche-advies deeltaak van toepassing: B1, B5 en B6 pagina 28 van 38

29 4 Profieldeel Administratie Taak: kennis van (handels)ondernemingen herkennen of benoemen financieel- en administratief beheer van (handels)ondernemingen ondersteunen Voor het uitvoeren van de taak beheerst de kandidaat de voorwaardelijke kennis, vaardigheden en houding. P/EO/4.1 kennis van (handels)ondernemingen herkennen of benoemen De kandidaat kan: BB KB GL 1. bedrijven herkennen, met name soorten bedrijven en ondernemingen; verschil in beleid; bedrijfsbeginselen; bedrijfsdoelstellingen; ondernemingsplan; oog voor duurzaamheid bij het ondernemen 2. bedrijven benoemen, met name soorten bedrijven/ondernemingen; verschil in beleid; bedrijfsbeginselen; bedrijfsdoelstellingen; ondernemingsplan; oog voor duurzaamheid bij het ondernemen 3. bedrijfsfuncties herkennen, met name logistieke, financiële informatievoorziening, personele informatievoorziening en informatievoorzieningsfunctie 4. bedrijfsfuncties benoemen, met name logistieke, financiële informatievoorziening, personele informatievoorziening en informatievoorzieningsfunctie 5. bedrijfsprocessen herkennen, inkoopproces; verkoopproces; ontvangen en opslaan; verkopen en leveren 6. bedrijfsprocessen benoemen, inkoopproces; verkoopproces; ontvangen en opslaan; verkopen en leveren Uitwerking P/EO/4.1 P/EO/4.1.1 bedrijven herkennen, met name soorten bedrijven en ondernemingen; verschil in beleid; bedrijfsbeginselen; bedrijfsdoelstellingen; ondernemingsplan; oog voor duurzaamheid bij het ondernemen 1. verschillen tussen soorten ondernemingen herkennen: - continuïteit - aansprakelijkheid - oprichtingsvereisten - zeggenschap - vermogensbehoefte 2. ondernemingsvormen herkennen: - eenmanszaak (zzp er) - vennootschap onder firma - coöperatieve vereniging - besloten vennootschap - naamloze vennootschap - commanditaire vennootschap pagina 29 van 38

30 3. doelstellingen van bedrijven en ondernemingen herkennen: - continuïteit - werkgelegenheid - verschaffen van inkomen - behalen van winst - maatschappelijke doelstellingen waaronder duurzaamheid 4. het verschil tussen een bedrijf en een onderneming herkennen - streven naar winst 5. de functie van een ondernemingsplan bij het starten van een nieuwe of het overnemen van een bestaande onderneming herkennen deeltaak van toepassing: B1, B4, B5 P/EO/4.1.2 bedrijven benoemen, met name soorten bedrijven/ondernemingen; verschil in beleid; bedrijfsbeginselen; bedrijfsdoelstellingen; ondernemingsplan; oog voor duurzaamheid bij het ondernemen 1. verschillen tussen soorten ondernemingen herkennen en benoemen: - continuïteit - aansprakelijkheid - oprichtingsvereisten - zeggenschap - vermogensbehoefte 2. ondernemingsvormen herkennen: - eenmanszaak (zzp er) - vennootschap onder firma - coöperatieve vereniging - besloten vennootschap - naamloze vennootschap - commanditaire vennootschap 3. doelstellingen van bedrijven en ondernemingen herkennen: - continuïteit - werkgelegenheid - verschaffen van inkomen - behalen van winst - maatschappelijke doelstellingen waaronder duurzaamheid 4. het verschil tussen een bedrijf en een onderneming herkennen - streven naar winst 5. de functie van een ondernemingsplan bij het starten van een nieuwe of het overnemen van een bestaande onderneming herkennen en omschrijven 6. de opbouw van het ondernemersplan herkennen: - persoonlijke gegevens (gegevens, persoonlijke eigenschappen, doelen) - marketingplan - financieringsplan (o.a. kredietaanvraag) - rechtsvorm pagina 30 van 38

31 deeltaak van toepassing: B1, B4, B5 P/EO/4.1.3 bedrijfsfuncties herkennen, met name logistieke, financiële informatievoorziening, personele informatievoorziening en informatievoorzieningsfunctie 1. de belangrijkste bedrijfsfuncties en de daarbij behorende afdelingen van een bedrijf herkennen: - primaire functie (marketing en verkoop) - logistieke functie (inkopen, magazijn en epeditie) - financiële functie (financiën en administratie) - personele functie (HRM) - informatievoorzieningsfunctie (communicatie) deeltaak van toepassing: B1 en B5 P/EO/4.1.4 bedrijfsfuncties benoemen, met name logistieke, financiële informatievoorziening, personele informatievoorziening en informatievoorzieningsfunctie 1. de belangrijkste bedrijfsfuncties en de daarbij behorende afdelingen van een bedrijf herkennen en benoemen: - primaire functie (marketing en verkoop) - logistieke functie (inkopen, magazijn en epeditie) - financiële functie (financiën en administratie) - personele functie (HRM) - informatievoorzieningsfunctie (communicatie) deeltaak van toepassing: B1 en B5 P/EO/4.1.5 bedrijfsprocessen herkennen, inkoopproces; verkoopproces; ontvangen en opslaan; verkopen en leveren 1. de belangrijkste bedrijfsprocessen die worden uitgevoerd herkennen: - primair proces (tot stand komen van de te verkopen goederen en diensten en de feitelijke levering daarvan aan klanten) - ondersteunend proces (noodzakelijk voor het functioneren van het bedrijf) - besturend proces (processen die het primaire proces en de ondersteunende processen sturen) 2. actuele ontwikkelingen in de administratieve processen en werkzaamheden in het bedrijf herkennen onder invloed van, zoals: - digitalisering - outsourcing/uitbesteding uitbesteding/outsourcing - oprichten van shared service centers - veranderingen op de arbeidsmarkt - combineren van secretariële en administratieve werkzaamheden herkennen pagina 31 van 38

32 deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 P/EO/4.1.6 bedrijfsprocessen benoemen, inkoopproces; verkoopproces; ontvangen en opslaan; verkopen en leveren 1. de bedrijfsprocessen die worden uitgevoerd herkennen en benoemen: - primair proces (tot stand komen van de te verkopen goederen en diensten en de feitelijke levering daarvan aan klanten) - ondersteunend proces (noodzakelijk voor het functioneren van het bedrijf) - besturend proces (processen die het primaire proces en de ondersteunende processen sturen) 3. actuele ontwikkelingen in de administratieve processen en werkzaamheden in het bedrijf herkennen en uitleggen onder invloed van, zoals: - digitalisering - outsourcing/uitbesteding uitbesteding/outsourcing - oprichten van shared service centers - veranderingen op de arbeidsmarkt - combineren van secretariële en administratieve werkzaamheden herkennen en uitleggen deeltaak van toepassing: B1, B2, B4 en B5 P/EO/4.2 financieel en administratief beheer van (handels)ondernemingen ondersteunen De kandidaat kan: BB KB GL 1. de formulierenstroom in het bedrijf bijhouden, met name offerte; inkooporder; verkooporder; orderbevestiging; pakbon; factuur 2. een eenvoudige boekingsgang uitvoeren, balans invullen; grootboek invullen; dagboek bijhouden; financiële transacties uitvoeren; boekingstukken herkennen; gecodeerde boekingsstempels lezen 3. bedrijfseconomische calculaties uitvoeren 4. verslaglegging en bedrijfsvergelijkingen uitvoeren, met name eploitatieoverzicht; resultaat berekenen; interne kengetallen en eterne kengetallen Uitwerking P/EO/4.2 P/EO/4.2.1 de formulierenstroom in het bedrijf bijhouden, met name offerte; inkooporder; verkooporder; orderbevestiging; pakbon, factuur 1. de formulierenstroom in het bedrijf herkennen 2. de formulierenstroom in het bedrijf herkennen en omschrijven 3. de documenten en formulieren die behoren bij de inkoop en verkoop van goederen pagina 32 van 38

Quick scan: Onderwijsmateriaal nieuw beroepsgericht examenprogramma Maandag 17 juni 2013 Kwartiermaker: G. Schulenburg

Quick scan: Onderwijsmateriaal nieuw beroepsgericht examenprogramma Maandag 17 juni 2013 Kwartiermaker: G. Schulenburg Quick scan: Onderwijsmateriaal nieuw beroepsgericht examenprogramma Datum: Maandag 17 juni 2013 Kwartiermaker: G. Schulenburg Sector: Economie Profielnaam: Economie en Ondernemen Naam aanbieder: Tendens

Nadere informatie

Examenprogramma economie en ondernemen

Examenprogramma economie en ondernemen Examenprogramma economie en ondernemen De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling De vier profielmodulen 1. Commercieel (voor

Nadere informatie

Referentie kader. S301 1 Algemene beroepsvaardigheden Kern a en b Digitaal 50 min. Gemiddelde van toetsen/praktische opdrachten.

Referentie kader. S301 1 Algemene beroepsvaardigheden Kern a en b Digitaal 50 min. Gemiddelde van toetsen/praktische opdrachten. Profiel: Economie en ondernemen Leerjaar: 3 Toetscode Periode Leerstof Eindtermen/ Soort toets Toetsduur Opmerking Weging Referentie kader of werktijd S30 Algemene beroepsvaardigheden Kern a en b Digitaal

Nadere informatie

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN PILOT 2015 Inhoud Voorwoord 4 Kern 6 Profieldelen 8 1 Profieldeel Commercieel 8 P/EO/1.1 de marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van product,

Nadere informatie

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2015 PILOT VERSIE T.B.V. DE VELDRAADPLEGING pagina 2 van 44 Inhoud Voorwoord 5 Kern 6 Profieldelen 8 1 Profieldeel Commercieel 8 P/EO/1.1 de marketinginstrumenten

Nadere informatie

Conceptexamenprogramma vmbo. Versie ten behoeve van 2 e tranche pilot. Profiel Economie en ondernemen

Conceptexamenprogramma vmbo. Versie ten behoeve van 2 e tranche pilot. Profiel Economie en ondernemen Conceptexamenprogramma vmbo Versie ten behoeve van 2 e tranche pilot Profiel Economie en ondernemen juli 2014 1 Examenprogramma vmbo Het beroepsgerichte examenprogramma van een vmbo-leerling bestaat uit

Nadere informatie

Boxenoverzicht LINK2 Handel & Administratie Versie juni 2008

Boxenoverzicht LINK2 Handel & Administratie Versie juni 2008 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 03 02 02 03 04 05 06 07 03 HA/K/1 0 0 Oriëntatie op handel en administratie SE SE SE HA/K/1 x x Uitwerking eindtermen: zie Handreiking SLO x x x x x x x x x x x x x

Nadere informatie

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN PILOT 2016 Inhoud Voorwoord 4 Kern 5 Profieldelen 7 1 Profieldeel Commercieel 7 P/EO/1.1 de winkelformule en de marketinginstrumenten herkennen en

Nadere informatie

Examenprogramma horeca bakkerij en recreatie

Examenprogramma horeca bakkerij en recreatie Examenprogramma horeca bakkerij en recreatie De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen 1. Gastheerschap

Nadere informatie

SPOORBOEKJE ECONOMIE EN ONDERNEMEN

SPOORBOEKJE ECONOMIE EN ONDERNEMEN SPOORBOEKJE ECONOMIE EN ONDERNEMEN 2018-2019 www.ursula.nl INHOUDSOPGAVE PROFIEL ECONOMIE EN ONDERNEMEN ALGEMENE INFORMATIE 03 ALGEMENE INFORMATIE Het nieuwe VMBO bestaat uit 10 profielen. Een profiel

Nadere informatie

Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten

Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen

Nadere informatie

Examenprogramma horeca bakkerij en recreatie

Examenprogramma horeca bakkerij en recreatie Examenprogramma horeca bakkerij en recreatie De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen 1. Gastheerschap

Nadere informatie

Pagina 1 van 5. Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten. De kern

Pagina 1 van 5. Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten. De kern Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Afsluiting 208-2020 Programma beroepsgerichte leerweg VMBO - EO Bevat per vak het programma 208-209 leerjaar 3 en 209-2020 leerjaar 4 van cohort Vastgesteld door College van Bestuur

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Afsluiting 208-2020 Programma Basisberoepsgerichte en Kaderberoepsgerichte leerweg VMBO - EO Bevat per vak het programma 208-209 leerjaar 3 en 209-2020 leerjaar 4 van cohort Vastgesteld

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Afsluiting 207-209 Programma Basisberoepsgerichte en Kaderberoepsgerichte leerweg VMBO - EO Bevat per vak het programma 207-208 leerjaar 3 en 208-209 leerjaar 4 van cohort Vastgesteld

Nadere informatie

Examenprogramma en syllabus Handel en Administratie, KB, (BB, GL), 2010

Examenprogramma en syllabus Handel en Administratie, KB, (BB, GL), 2010 Examenprogramma en syllabus Handel en Administratie, KB, (BB, GL), 2010 In de zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, worden rekenvaardigheden benoemd in de doelstelling

Nadere informatie

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2020 Inhoud Voorwoord 4 Kern 5 A. Algemene kennis en vaardigheden 5 B. Professionele kennis en vaardigheden 6 C. Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling

Nadere informatie

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO CONCEPTSYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2020 Inhoud Voorwoord 4 Kern 5 A. Algemene kennis en vaardigheden 5 B. Professionele kennis en vaardigheden 6 C. Loopbaanoriëntatie en ontwikkeling

Nadere informatie

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO

ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO ECONOMIE EN ONDERNEMEN VMBO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN PILOT 2017 Versie 5, december 2015 Inhoud Voorwoord 4 Kern 5 Profielmodulen 7 1 Profielmodule Commercieel 7 P/EO/1.1 de retailformule en de marketinginstrumenten

Nadere informatie

Examenprogramma en syllabus Mode en Commercie, BB, KB, (GL), 2010

Examenprogramma en syllabus Mode en Commercie, BB, KB, (GL), 2010 Examenprogramma en syllabus Mode en Commercie, BB, KB, (GL), 2010 In de zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, worden rekenvaardigheden benoemd in de doelstelling

Nadere informatie

Examenprogramma zorg en welzijn. De kern. A. Algemene kennis en vaardigheden. B. Professionele kennis en vaardigheden

Examenprogramma zorg en welzijn. De kern. A. Algemene kennis en vaardigheden. B. Professionele kennis en vaardigheden Eamenprogramma zorg en welzijn De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -begeleiding De vier profielmodulen 1. Mens en gezondheid (voor

Nadere informatie

Pagina 1 van 5. Examenprogramma groen

Pagina 1 van 5. Examenprogramma groen Examenprogramma groen De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen 1. Groene productie (voor BB, KB)

Nadere informatie

PTA handel en administratie KBL Bohemen cohort 2015-2016-2017

PTA handel en administratie KBL Bohemen cohort 2015-2016-2017 Exameneenheden Handel en Administratie HA/K/1 Oriëntatie op handel en administratie HA/K/2 Professionele vaardigheden HA/K/3 Klantgericht handelen / dienstverlening HA/K/4 Automatisering in de economie

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting Profiel Economie en Ondernemen Kader beroepsgerichte leerweg. Module 1 Commercieel

Programma van toetsing en afsluiting Profiel Economie en Ondernemen Kader beroepsgerichte leerweg. Module 1 Commercieel PTA Beroepsgerichte Profielen / Economie en Ondernemen / Kader beroepsgerichte leerweg / Commercieel Module 1 Commercieel Methode ThiemeMeulenhoff - Mixed 3 P/EO/1.1 de retailformule en de marketinginstrumenten

Nadere informatie

De Persoonlijke InzetbaarheidsMatrix van: van de opleiding verkoopspecialist. Persoonlijke InzetbaarheidsMatrix. naam deelnemer.

De Persoonlijke InzetbaarheidsMatrix van: van de opleiding verkoopspecialist. Persoonlijke InzetbaarheidsMatrix. naam deelnemer. De van: beroepscontext start opleiding datum start examinator begeleider datum eind van de opleiding verkoopspecialist inleverdatum handtekening voor ontvangst 0 = Niet gekwalificeerd / 1 = Kan taak uitvoeren

Nadere informatie

Pagina 1 van 6. Examenprogramma zorg en welzijn

Pagina 1 van 6. Examenprogramma zorg en welzijn Examenprogramma zorg en welzijn De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -begeleiding De vier profielmodulen 1. Mens en gezondheid (voor

Nadere informatie

Profiel Economie & Ondernemen (E&O) Beroepsgericht programma. Profielmodulen E&O. Beroepsgerichte keuzevakken

Profiel Economie & Ondernemen (E&O) Beroepsgericht programma. Profielmodulen E&O. Beroepsgerichte keuzevakken PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING leerjaar 3 en 4 Economie & Ondernemen Profielmodulen en beroepsgerichte keuzevakken bas- en kaderberoepsgerichte leerweg gemengde leerweg 2018-2019 Profiel Economie

Nadere informatie

Examenprogramma mobiliteit en transport

Examenprogramma mobiliteit en transport Eamenprogramma mobiliteit en transport De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier modulen 1. Motorconditie testen

Nadere informatie

AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE VMBO KB

AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE VMBO KB AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE VMBO KB Syllabus centraal examen 2016 Versie april 2014 2014 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

PP05 Reclameplan PP05 Vormen van reclame PP05/PP07 Reclammedia

PP05 Reclameplan PP05 Vormen van reclame PP05/PP07 Reclammedia Quick scan: Onderwijsmateriaal nieuw beroepsgericht examenprogramma LINK2 Datum: 12 07 13 Kwartiermaker: Rene Bijl Sector: Economie Profielnaam: Economie en ondernemen Naam aanbieder: Thieme Meulenhoff

Nadere informatie

HANDEL EN VERKOOP VMBO. Syllabus BB, KB en GL centraal examen 2012

HANDEL EN VERKOOP VMBO. Syllabus BB, KB en GL centraal examen 2012 HANDEL EN VERKOOP VMBO Syllabus BB, KB en GL centraal examen 2012 November 2010 Verantwoording: 2010 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag

Nadere informatie

Examenprogramma handel en administratie

Examenprogramma handel en administratie Examenprogramma handel en administratie Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 handel en administratie 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden,

Nadere informatie

Handel en verkoop Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2010

Handel en verkoop Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2010 Handel en verkoop Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2010 Augustus 2008 2008 Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven vwo, havo, vmbo, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave

Nadere informatie

Pagina 1 van 5. Examenprogramma mobiliteit en transport

Pagina 1 van 5. Examenprogramma mobiliteit en transport Examenprogramma mobiliteit en transport De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier modulen 1. Motorconditie testen

Nadere informatie

Examenprogramma mobiliteit en transport

Examenprogramma mobiliteit en transport Eamenprogramma mobiliteit en transport De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier modulen 1. Motorconditie testen

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomsten Platform VMBO Zorg & Welzijn. Bijeenkomsten februari/maart 2015

Netwerkbijeenkomsten Platform VMBO Zorg & Welzijn. Bijeenkomsten februari/maart 2015 Netwerkbijeenkomsten Platform VMBO Zorg & Welzijn Bijeenkomsten februari/maart 2015 Informatie over Vernieuwing vmbo Alle actuele informatie: www.vernieuwingvmbo.nl https://www.youtube.com/watch?v=55u64_or4dw

Nadere informatie

Conceptexamenprogramma vmbo. Versie ten behoeve van 1 e tranche pilot. Profiel Zorg en Welzijn vmbo

Conceptexamenprogramma vmbo. Versie ten behoeve van 1 e tranche pilot. Profiel Zorg en Welzijn vmbo Conceptexamenprogramma vmbo Versie ten behoeve van 1 e tranche pilot Profiel Zorg en Welzijn vmbo mei 2013 1 Examenprogramma vmbo Het beroepsgerichte examenprogramma van een vmbo-leerling bestaat uit een

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure ADMINISTRATIE & RETAIL (3de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 16-17 jaar. Je kiest voor een studierichting in de derde graad. Je wil meer te weten komen over het

Nadere informatie

Raamwerk Profiel Groen: Groene vormgeving en verkoop Producten promoten

Raamwerk Profiel Groen: Groene vormgeving en verkoop Producten promoten Raamwerk Profiel Groen: Groene vormgeving en verkoop Producten promoten Profielmodule: 1. Groene productie 2. Tussen productie en verkoop 3. Vergroening stedelijke omgeving 4. Groene vormgeving & verkoop

Nadere informatie

De marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van product, plaats, prijs, personeel, promotie, presentatie, een verkoopgesprek

De marketinginstrumenten toepassen ten aanzien van product, plaats, prijs, personeel, promotie, presentatie, een verkoopgesprek Cncepteamenprgramma E&O vmb Prfieldelen 1.1 Prfieldeel: Cmmercieel De marketinginstrumenten tepassen ten aanzien van prduct, plaats, prijs, persneel, prmtie, presentatie, een verkpgesprek veren en de kassa

Nadere informatie

AGRARISCHE TECHNIEK VMBO. Syllabus centraal examen 2016

AGRARISCHE TECHNIEK VMBO. Syllabus centraal examen 2016 AGRARISCHE TECHNIEK VMBO Syllabus centraal examen 2016 Versie april 2014 2014 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

PTA Economie & Ondernemen GL Bohemen cohort

PTA Economie & Ondernemen GL Bohemen cohort Inleiding Vanaf augustus 2016 worden in heel Nederland in het derde leerjaar van het vmbo nieuwe examenprogramma s voor de beroepsgerichte vakken ingevoerd. Onderstaand PTA is geschreven voor het nieuwe

Nadere informatie

DIENSTVERLENING EN PRODUCTEN VAKINHOUDELIJKE UITWERKING KEUZEVAK 4 VOEDING EN BEWEGING

DIENSTVERLENING EN PRODUCTEN VAKINHOUDELIJKE UITWERKING KEUZEVAK 4 VOEDING EN BEWEGING DIENSTVERLENING EN PRODUCTEN VAKINHOUDELIJKE UITWERKING KEUZEVAK 4 VOEDING EN BEWEGING Deze vakinhoudelijke uitwerking is ontwikkeld door het Redactieteam van de Schooleamenbank vmbo voor dit profiel.

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Administratie Retail (3de graad BSO) Leerlingprofiel Je bent 16 jaar en je kiest voor een studierichting in de derde graad. Je wil meer te weten komen over het beroep

Nadere informatie

Pagina 1 van 6. Examenprogramma media, vormgeving en ICT

Pagina 1 van 6. Examenprogramma media, vormgeving en ICT Examenprogramma media, vormgeving en ICT De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen 1. Audiovisuele

Nadere informatie

Junior Company op vmbo basis, kader en gemengd (profiel economie en ondernemen)

Junior Company op vmbo basis, kader en gemengd (profiel economie en ondernemen) Junior Company op vmbo basis, kader en gemengd (profiel economie en ondernemen) Tijdens Junior Company richten de leerlingen hun eigen company op en deze runnen ze één schooljaar. Ze verdelen functies,

Nadere informatie

FRIESE TAAL EN CULTUUR HAVO

FRIESE TAAL EN CULTUUR HAVO FRIESE TAAL EN CULTUUR HAVO SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2016 Inhoud Voorwoord 6 1 Examenstof van centraal examen en schoolexamen 7 2 Specificatie van de globale eindtermen voor het CE 8 Domein A: Leesvaardigheid

Nadere informatie

Startles: Test 1, 2, 3 Thema: Hoe kom ik daar?

Startles: Test 1, 2, 3 Thema: Hoe kom ik daar? Startles: Thema: Hoe kom ik daar? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Je bent bijna aan het eind van deze fase van de Vakroute en zult moeten kiezen welk profiel

Nadere informatie

Raamwerk Profiel Groen: Groene vormgeving en verkoop Producten verkopen

Raamwerk Profiel Groen: Groene vormgeving en verkoop Producten verkopen Raamwerk Profiel Groen: Groene vormgeving en verkoop Producten verkopen Profielmodule: 1. Groene productie 2. Tussen productie en verkoop 3. Vergroening stedelijke omgeving 4. Groene vormgeving & verkoop

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure ADMINISTRATIE & RETAIL (2de graad BSO, Kantoor & Verkoop) Leerlingprofiel Je bent 14-15 jaar. Je kiest voor een studierichting in de tweede graad. Je wilt meer te

Nadere informatie

- De leerling moet het belang van een consumententest kunnen benoemen.

- De leerling moet het belang van een consumententest kunnen benoemen. PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VA : : Handel Verkoop METHODE : Link LAS: : 3 NIVEAU : BASIS CONTACTUREN PER WEE 4 X 50 MINUTEN PER WEE STUDIEJAAR : 5-6 EINDCIJFER LAS 3 TELT 3 ALS BEGINCIJFER LAS

Nadere informatie

Junior Company op vmbo basis, kader en gemengd (profiel dienstverlening en producten)

Junior Company op vmbo basis, kader en gemengd (profiel dienstverlening en producten) Junior Company op vmbo basis, kader en gemengd (profiel dienstverlening en producten) Tijdens Junior Company richten de leerlingen hun eigen company op en deze runnen ze één schooljaar. Ze verdelen functies,

Nadere informatie

HANDEL EN ADMINISTRATIE VMBO

HANDEL EN ADMINISTRATIE VMBO HANDEL EN ADMINISTRATIE VMBO Syllabus BB, KB en GL centraal examen 2012 November 2010 2010 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

Materials handling 4 MATERIALS HANDLING 4 (CLO08.4/CREBO:50149)

Materials handling 4 MATERIALS HANDLING 4 (CLO08.4/CREBO:50149) MATERIALS HANDLING 4 (CLO08.4/CREBO:50149) sd.clo08.4.v1 ECABO, 1 mei 1997 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige

Nadere informatie

PTA Economie en Ondernemen 3 vmbo-bb. Secretarieel. Inhoud onderwijsprogramma Wat ga je hiervoor doen? Herkansing Ja/nee

PTA Economie en Ondernemen 3 vmbo-bb. Secretarieel. Inhoud onderwijsprogramma Wat ga je hiervoor doen? Herkansing Ja/nee PTA Economie en Ondernemen vmbo-bb Periode Wat moet je kennen en kunnen? Secretarieel opdracht 6 Maak logo Schriftelijk Nee zakelijke brief Schriftelijk Nee adressenbestand + de balieopdracht Schriftelijk

Nadere informatie

P/D&P/1.3 Deeltaak: een activiteit voorbereiden (volgens de planning) of assisteren bij de voorbereiding van een activiteit

P/D&P/1.3 Deeltaak: een activiteit voorbereiden (volgens de planning) of assisteren bij de voorbereiding van een activiteit Profieldelen Profiel: Dienstverlening en producten BB KB GL 1. Organiseren van een activiteit voor een opdrachtgever o een voorlopige opdracht bespreken met de opdrachtgever o een opdracht aannemen van

Nadere informatie

Raamwerk leermiddelen: Groene vormgeving en verkoop Orders verwerken

Raamwerk leermiddelen: Groene vormgeving en verkoop Orders verwerken Raamwerk leermiddelen: Groene vormgeving en verkoop Orders verwerken Profielmodule: 1. Groene productie 2. Tussen productie en verkoop 3. Vergroening stedelijke omgeving 4. Groene vormgeving & verkoop

Nadere informatie

Referentie kader. of werktijd Hele periode

Referentie kader. of werktijd Hele periode PTA ZW 4 e klas keuzevak voorkomen van ongevallen en EHBO Keuzevak: Voorkomen van ongevallen en EHBO Leerroute: Sport en veiligheid Leerjaar:4 Profiel: Zorg en Welzijn Toetscode Periode Leerstof Eindtermen/

Nadere informatie

Examenprogramma media, vormgeving en ICT

Examenprogramma media, vormgeving en ICT Eamenprogramma media, vormgeving en ICT De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen 1. Audiovisuele

Nadere informatie

samenvoegen van Word en Excel bestanden Rollenspel telefoneren Toe kunnen passen van nationaal telefoonalfabet Invullen telefoonnotitie

samenvoegen van Word en Excel bestanden Rollenspel telefoneren Toe kunnen passen van nationaal telefoonalfabet Invullen telefoonnotitie Boerhaavelaan (Medisch) secretaresse Agendabeheer hoe werkt dat? Archiveren Sorteer- en codeer manieren kennen en juist weten toe te passen Digitaal kunnen archiveren (mappenstructuur bedenken en bestandnamen

Nadere informatie

Examenprogramma mode en commercie

Examenprogramma mode en commercie Examenprogramma mode en commercie Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 mode en commercie 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1

Nadere informatie

FRIESE TAAL EN CULTUUR HAVO. Syllabus centraal examen 2015

FRIESE TAAL EN CULTUUR HAVO. Syllabus centraal examen 2015 FRIESE TAAL EN CULTUUR HAVO Syllabus centraal examen 2015 April 2013 2013 College voor Examens, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

HANDEL EN ADMINISTRATIE VMBO. Syllabus centraal examen 2015

HANDEL EN ADMINISTRATIE VMBO. Syllabus centraal examen 2015 HANDEL EN ADMINISTRATIE VMBO Syllabus centraal examen 2015 April 2013 2013 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

Nadere informatie

Vernieuwingen VMBO. Basis- en Kaderberoepsgerichte leerweg Candea College

Vernieuwingen VMBO. Basis- en Kaderberoepsgerichte leerweg Candea College Vernieuwingen VMBO Basis- en Kaderberoepsgerichte leerweg Candea College Januari 2016 Voorwoord Beste lezer, In augustus 2016 gaan de vernieuwingen van het VMBO écht van start. In dit boekje laten we zien

Nadere informatie

Examenprogramma administratie

Examenprogramma administratie Examenprogramma administratie Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 administratie 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken aan

Nadere informatie

Profiel: E&O leerjaar 4 Keuzemodule: Internationale Handel (K/EO/xx) Niveau: Kader / GL

Profiel: E&O leerjaar 4 Keuzemodule: Internationale Handel (K/EO/xx) Niveau: Kader / GL Keuzemodule: Internationale Handel (K/EO/xx) Niveau: Kader / GL K/EO/xx K/EO/xx.:Je oriënteert je op de inkoop uit en verkoop aan (personen uit) het buitenland en kan communiceren met personen uit een

Nadere informatie

Materials handling 3 MATERIALS HANDLING 3 (CLO08.3/CREBO:50200)

Materials handling 3 MATERIALS HANDLING 3 (CLO08.3/CREBO:50200) MATERIALS HANDLING 3 (CLO08.3/CREBO:50200) sd.clo08.3.v1 ECABO, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm of wijze,

Nadere informatie

Handel en administratie VMBO Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2011

Handel en administratie VMBO Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2011 Handel en administratie VMBO Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2011 September 2009 2009 Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven vwo, havo, vmbo, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze

Nadere informatie

Examenprogramma handel en verkoop

Examenprogramma handel en verkoop Examenprogramma handel en verkoop Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 handel en verkoop 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1

Nadere informatie

LEERDOELEN RUIMTELIJKE VORMGEVING

LEERDOELEN RUIMTELIJKE VORMGEVING LEERDOELEN RUIMTELIJKE VORMGEVING Tijdens Tijdens elke elke BPV BPV periode periode werk werk je je aan aan 6 5.. 4 Minstens 3 kies je uit kies een je lijst uit met een bestaande lijst met bestaande doelen

Nadere informatie

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER EXPEDITIE

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER EXPEDITIE OPLEIDINGENSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER EXPEDITIE 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) POLYVALENT BEDIENDE Beroepsprofiel (SERV/CEVORA, juni

Nadere informatie

0. Inhoud. *) Niet opgenomen in deze uitgave

0. Inhoud. *) Niet opgenomen in deze uitgave 0. Inhoud 1. Preambule... 2 2. Examenprogramma per vak... 4 2.0 Leeswijzer... 4 2.1 Techniek-breed *) 2.2 ICT-route... 5 2.3 Technologie in de gemengde leerweg *) 2.4 Intersectoraal *) 2.5 Sport, dienstverlening

Nadere informatie

SPOORBOEKJE ECONOMIE EN ONDERNEMEN

SPOORBOEKJE ECONOMIE EN ONDERNEMEN SPOORBOEKJE ECONOMIE EN ONDERNEMEN 2017-2018 www.ursula.nl INHOUDSOPGAVE PROFIEL ECONOMIE EN ONDERNEMEN ALGEMENE INFORMATIE 03 ALGEMENE INFORMATIE Het nieuwe VMBO bestaat uit 10 profielen. Een profiel

Nadere informatie

GROENE RUIMTE VMBO BB. Conceptsyllabus centraal examen 2018

GROENE RUIMTE VMBO BB. Conceptsyllabus centraal examen 2018 GROENE RUIMTE VMBO BB Conceptsyllabus centraal examen 2018 1-versie, februari 2016 2016 College voor Toetsen en Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden

Nadere informatie

handel en verkoop CSPE KB 2010 minitoets bij opdracht 20

handel en verkoop CSPE KB 2010 minitoets bij opdracht 20 handel en verkoop CSPE KB 2010 minitoets bij opdracht 20 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). - Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld

Nadere informatie

Administratie verkooporders 3 ADMINISTRATIE VERKOOPORDERS 3 (CCA03.3/CREBO:50156)

Administratie verkooporders 3 ADMINISTRATIE VERKOOPORDERS 3 (CCA03.3/CREBO:50156) ADMINISTRATIE VERKOOPORDERS 3 (CCA03.3/CREBO:50156) sd.cca03.3.v1 ECABO, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm

Nadere informatie

Functiebeschrijving. Hajnadi Klimaattechniek BV Service Coördinator Printdatum 17-09-2012

Functiebeschrijving. Hajnadi Klimaattechniek BV Service Coördinator Printdatum 17-09-2012 Bedrijf Hajnadi Klimaattechniek BV Functie Service Coördinator Printdatum 17-09-2012 Functiebeschrijving Functiekenmerken Taken kennis en vaardigheden Opleidingsmogelijkheden bij functie Functiekenmerken

Nadere informatie

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER KMO

OPLEIDINGENSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER KMO OPLEIDINGENSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF MEDEWERKER KMO 1. BESCHRIJVING Referentiekaders: WELZIJN OP HET WERK Beroepsprofielen (SERV, oktober 2004) POLYVALENT BEDIENDE Beroepsprofiel (SERV/CEVORA, juni 2003)

Nadere informatie

Economie (Winkelpraktijk)

Economie (Winkelpraktijk) Economie (Winkelpraktijk) Vakspecifieke competenties en uitstroomprofielen Nr. Competenties A B C Assisteren bij ontvangst en opslag van goederen en gebruik van hulpmiddelen 1 Werken met formulieren bij

Nadere informatie

Conceptexamenprogramma vmbo Versie ten behoeve van 2 e tranche pilot. Profiel: Horeca, Bakkerij en Recreatie

Conceptexamenprogramma vmbo Versie ten behoeve van 2 e tranche pilot. Profiel: Horeca, Bakkerij en Recreatie Conceptexamenprogramma vmbo Versie ten behoeve van 2 e tranche pilot Profiel: Horeca, Bakkerij en Recreatie Juli 2014 1 Examenprogramma vmbo Het beroepsgerichte examenprogramma van een vmbo-leerling bestaat

Nadere informatie

PLANTENTEELT VMBO KB. Syllabus centraal examen 2014

PLANTENTEELT VMBO KB. Syllabus centraal examen 2014 PLANTENTEELT VMBO KB Syllabus centraal examen 2014 Juni 2012 2012 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

Nadere informatie

PTA Handel en Administratie KBL Bohemen cohort 2014-2016

PTA Handel en Administratie KBL Bohemen cohort 2014-2016 PTA Handel en Adistratie KBL Bohemen cohort 2014-2016 Examenheden Handel en Adistratie HA/K/1 Oriëntatie op handel en adistratie HA/K/2 Professionele vaardigheden HA/K/3 Klantgericht handelen / dienstverlening

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING

PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VAK : : Handel Verkoop METHODE : Link KLAS: : 4 NIVEAU : KADER CONTACTUREN PER WEEK X 50 MINUTEN PER WEEK STUDIEJAAR : 05-06 EINDCIJFER KLAS 3 TELT 3 ALS BEGINCIJFER

Nadere informatie

LANDBOUW VMBO GL. Syllabus centraal examen 2016

LANDBOUW VMBO GL. Syllabus centraal examen 2016 LANDBOUW VMBO GL Syllabus centraal examen 2016 Versie april 2014 2014 College voor Examens vwo, havo, vmbo, Utrecht. Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

Nadere informatie

Conceptexamenprogramma Landbouw- breed (intrasectoraal) versie 2 juni 2008

Conceptexamenprogramma Landbouw- breed (intrasectoraal) versie 2 juni 2008 Geglobaliseerd programma Landbouw- breed (intrasectoraal) Versie 2 Datum: 9 juni 2008 Een kruisje achter een eindterm geeft per leerweg aan of deze eindterm tot het examenprogramma van die betreffende

Nadere informatie

Je werkt volgens de regels en procedures van het bedrijf. Je werkt zelfstandig in opdracht van anderen en neemt initiatief

Je werkt volgens de regels en procedures van het bedrijf. Je werkt zelfstandig in opdracht van anderen en neemt initiatief 08700 Verkoper 29-09-2008 08:28 Pagina 1 thema 1 1 2 3 4 5 6 7 Werken in de verkoop Verkoper Wat laat je zien? Je werkt volgens de regels en procedures van het bedrijf Je werkt zelfstandig in opdracht

Nadere informatie

JMO versie 2014-2015. School: Walburg College Norderstedtplein Zwijndrecht Contactpersoon: Paul Landsmeer Thema: Jonge Mavo Ondernemers (JMO)

JMO versie 2014-2015. School: Walburg College Norderstedtplein Zwijndrecht Contactpersoon: Paul Landsmeer Thema: Jonge Mavo Ondernemers (JMO) School: Walburg College Norderstedtplein Zwijndrecht Contactpersoon: Paul Landsmeer Thema: Jonge Mavo Ondernemers (JMO) Jonge Mavo Ondernemers en de Vecon Business Mavo Het project JMO is het onderwijsconcept

Nadere informatie

Consortium Beroepsonderwijs. Consortium Beroepsonderwijs

Consortium Beroepsonderwijs. Consortium Beroepsonderwijs Quick scan: Onderwijsmateriaal nieuw beroepsgericht examenprogramma TendensEdu4all biedt verschillende projectboeken voor Handel en verkoop/handel en Administratie/Administratie. Een deel vormt het kerndeel

Nadere informatie

Raamwerk leermiddelen: Groene vormgeving en verkoop Producten verkopen

Raamwerk leermiddelen: Groene vormgeving en verkoop Producten verkopen Raamwerk leermiddelen: Groene vormgeving en verkoop Producten verkopen Profielmodule: 1. Groene productie 2. Tussen productie en verkoop 3. Vergroening stedelijke omgeving 4. Groene vormgeving & verkoop

Nadere informatie

PTA HBR profieldeel De Keuken: KB Periode Code Eindtermen: wat moet je kennen en kunnen? Inhoud onderwijsprogramma; wat ga je hiervoor doen?

PTA HBR profieldeel De Keuken: KB Periode Code Eindtermen: wat moet je kennen en kunnen? Inhoud onderwijsprogramma; wat ga je hiervoor doen? PTA HBR profieldeel De Keuken: KB Periode Code Eindtermen: wat moet je kennen en kunnen? Inhoud onderwijsprogramma; wat ga je hiervoor doen? Toetsvorm Herkansing ja/nee? Weging Leerjaar 3+4 Schoolexamen

Nadere informatie

Eindtermen Landbouwbreed examenprogramma per Hands On-module per leerweg

Eindtermen Landbouwbreed examenprogramma per Hands On-module per leerweg Gemengde leerweg GL - Klantgericht adviseren en verkopen in een tuincentrum LG/K/13a/IV De kandidaat kan op correcte wijze klanten helpen en daarbij inspelen op consumentengedrag. LG/K/14a/V De kandidaat

Nadere informatie

handel en verkoop CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 2

handel en verkoop CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 2 handel en verkoop CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 2 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). - Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld

Nadere informatie

Voorlichting E&O 20 februari 2019

Voorlichting E&O 20 februari 2019 Voorlichting E&O 20 februari 2019 Waar staat het profieldeel E&O voor? Economie & Ondernemen Voorlichtingsavond 8 februari 2017 Wat wordt er aangeboden? BBL en KBL Profiel ( = verplicht) Commercieel Secretarieel

Nadere informatie

Handel en verkoop Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2008 en 2009

Handel en verkoop Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2008 en 2009 Handel en verkoop Syllabus centraal examen BB, KB en GL 2008 en 2009 mei 2007 Verantwoording: 2006 Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven vwo, havo, vmbo, Utrecht Alle rechten voorbehouden. Alles

Nadere informatie

PTA Economie & Ondernemen KBL Bohemen cohort

PTA Economie & Ondernemen KBL Bohemen cohort Inleiding Vanaf augustus 2016 worden in heel Nederland in het derde leerjaar van het vmbo nieuwe examenprogramma s voor de beroepsgerichte vakken ingevoerd. Onderstaand PTA is geschreven voor het nieuwe

Nadere informatie

Periode Werkstation Eindtermen Onderwerpen en taken Afronding* Weging Verplicht werkstation 1 3A + 3B

Periode Werkstation Eindtermen Onderwerpen en taken Afronding* Weging Verplicht werkstation 1 3A + 3B PTA 2015-2017 Vak Allround (D&P D&C) Opleiding basis en kader beroepsgerichte leerweg Leerjaar 3 en 4 (2015-2017) Methode Leertaken aangevuld met verschillende leermiddelen Materiaal van school Bronnenboek(en),

Nadere informatie

PTA Economie en Ondernemen(1700)

PTA Economie en Ondernemen(1700) PTA Economie en Ondernemen(700) 4 profielmodulen (profielvak) Leerlingen zijn verplicht om de 4 profielmodulen van het vak economie en ondernemen te volgen en daarin examen af te leggen. De 4 profielmodulen

Nadere informatie

administratie - handel en administratie - handel en verkoop - mode en commercie

administratie - handel en administratie - handel en verkoop - mode en commercie Examen VMBO-GL 2012 gedurende 240 minuten CSPE GL administratie - handel en administratie - handel en verkoop - mode en commercie Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.

Nadere informatie