Haalbaarheidsonderzoek nieuwbouw Dongemond College

Transcriptie

1 Haalbaarheidsonderzoek nieuwbouw Dongemond College Opdrachtgever Gemeente Drimmelen Referentienummer / Dc01 Samenstelling Dennis Coenraad Janet van Oort Definitief / 1 september 2014 Zekeringstraat BT Amsterdam Postbus KC Amsterdam +31 (0)

2

3 Inhoud 1 Inleiding Ruimtebehoefte nieuwbouw Flexibel bouwen Gymvoorziening Bovenbouw HAVO/VWO Huisvestingsconcept en ruimteprogramma Ruimteprogramma gebouw Ruimteprogramma terrein Locatieonderzoek Beoordelingscriteria Beoordeling Financiën Investering Verwervingskosten locatie Sloopkosten bestaande bebouwing Investeringskosten nieuwbouw inclusief terreininrichting Tijdelijke huisvesting Totaaloverzicht Opbrengstpotentie herontwikkeling Structurele exploitatiekosten Kostendragers BTW Planning Bouwheerschap Consequenties doordecentralisatie Conclusie Bijlage 1 Ruimtebehoefteberekening onderwijsvoorziening Bijlage 2 Ruimtebehoefteberekening gymvoorziening Bijlage 3 Uitgangspunten ruimteprogramma Dongemond College Bijlage 4 Beoordeling locaties De inhoud van deze uitgave is eigendom van ICS Adviseurs B.V. te Zwolle. Enkel de opdrachtgever waarmee ICS Adviseurs B.V. een overeenkomst is aangegaan, heeft een gebruiksrecht voor deze uitgave. De inhoud en omvang van dat gebruiksrecht zijn vastgelegd in de algemene voorwaarden van ICS Adviseurs B.V., d.d. december 2008, dan wel in de overeenkomst zoals hiervoor bedoeld. Elk ander gebruik van deze uitgave, door opdrachtgever en of derden is uitgesloten, inhoudende dat niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, via internet, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ICS Adviseurs B.V.

4 1 Inleiding Het Dongemond College verzorgt vanuit haar vestiging in de kern Made aan de Kempsstraat 15 het voortgezet onderwijs in de gemeente Drimmelen voor onderbouw Havo en Atheneum en alle leerwegen van het VMBO. Het onderwijsgebouw is verouderd en voldoet niet meer aan de eisen die aan een modern onderwijsgebouw worden gesteld. U heeft ons gevraagd om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar vervangende nieuwbouw. In voorliggende memo gaan we in op: Ruimtebehoefte nieuwbouw Mogelijkheden en kosten flexibel bouwen Huisvestingsconcept en ruimteprogramma Beoordeling van de mogelijke nieuwbouwlocaties Financiering en mogelijke kostendragers Planning ontwikkeling nieuwbouw 1 september / Dc01 4/32

5 2 Ruimtebehoefte nieuwbouw Conform de Verordening Onderwijshuisvesting Drimmelen 2012 is het laagste leerlingaantal in de komende 15 jaar leidend voor de ruimtebehoefte aan permanente huisvesting: Een voor blijvend gebruik bestemde voorziening is een voorziening in de huisvesting die ( ) 15 jaren of langer noodzakelijk is. Na de sterke stijging van het leerlingaantal in de afgelopen jaren naar ruim 800 leerlingen laat de leerlingprognose in de komende 15 jaar een daling zien naar 600 à 650 leerlingen. Voor het Dongemond College in Made is het schooljaar 2026/2027 met 606 leerlingen leidend voor de ruimtebehoefte aan permanente huisvesting. De berekening van de ruimtebehoefte is afhankelijk van de verdeling van leerlingen over de verschillende sectoren en leerjaren. Uitgangspunt hiervoor is de huidige leerlingverdeling. Ervan uitgaande dat de nieuwbouw in 2018/2019 (rode stippellijn in onderstaande grafiek) in gebruik kan worden genomen leidt nieuwbouw conform de verordening tot een capaciteitstekort van maximaal m² bvo omdat de school op dat moment naar verwachting circa 760 leerlingen heeft. Schoolbesturen worden geacht de eerste 10% extra normatieve ruimtebehoefte (ca. 500 m² bvo) boven de beschikbare capaciteit zelf op te lossen door slimme roostering voordat zij aanspraak kunnen maken op extra ruimte. Daarvan uitgaande resteert een fors capaciteitstekort van ca. 550 m² bvo dat de gemeente Drimmelen op dient te lossen door middel van een voorziening voor tijdelijk gebruik. Bron: Leerlingprognose en Ruimtebehoefte Gemeente Drimmelen, PVG, november 2013 In de verkenning nieuwbouw Dongemond College d.d. 15 februari 2013 hebben we reeds geadviseerd om niet vast te houden aan de verordening en een gebouw van een omvang te realiseren dat op de korte termijn acceptabel is en op de langere termijn niet tot veel leegstand leidt. Door te bouwen voor 680 leerlingen wordt een gebouw gerealiseerd met een omvang van circa m² bvo dat op de korte termijn leidt tot een capaciteitstekort van maximaal circa 550 m² bvo, maar waarbij op de lange termijn op basis van de actuele leerling prognose de leegstand beperkt is. 1 september / Dc01 5/32

6 Aangezien het schoolbestuur (Stichting voor Katholiek Voortgezet Onderwijs in het Dongemondgebied) zelf verantwoordelijk is voor de eerste 10% extra normatieve ruimtebehoefte (ca. 560 m² bvo) boven de aanwezige capaciteit kan de school hoeft geen tijdelijke voorziening gerealiseerd te worden. In onderstaande tabel is de ruimtebehoefte voor de onderwijsvoorziening berekend in vier varianten: - Minimaal conform verordening - Maximaal leerlingaantal 2018/ Nieuwbouw voor 680 leerlingen De onderliggende berekeningen zijn opgenomen in bijlage 1. Ruimtebehoefte nieuwbouw Dongemond College - onderwijsvoorziening Schooljaar Leerlingaantal Ruimtebehoefte (m2 bvo) Minimaal conform verordening 2026/ Maximaal 2018/ Alternatief Flexibel bouwen Het is eventueel een optie om, gelet op de piek van het leerlingaantal in de eerste jaren na ingebruikname van de nieuwbouw, te kiezen om een deel van het gebouw flexibel te realiseren (5.400m² bvo permanent en 200 m² bvo flexibel). Er zijn twee mogelijkheden waarop in de ruimtebehoefte voor tijdelijk gebruik kan worden voorzien: A. Tijdelijke huisvesting die op termijn wordt verwijderd, bijvoorbeeld door de bouw van een harde kern (5.400 m² bvo) met een zachte schil (200 m² bvo) of door plaatsing van tijdelijke units bij de permanente bouw; B. Permanente bouw die op termijn wordt herbestemd voor ander gebruik, bijvoorbeeld door in het ontwerp een deel van de school zodanig te positioneren dat dit een apart compartiment is dat op termijn afgescheiden en apart benaderd kan worden van de rest. 1 september / Dc01 6/32

7 2.2 Gymvoorziening De behoefte aan gymvoorzieningen voor het Dongemond College in Made is opgenomen in onderstaande tabel. De onderliggende berekeningen zijn opgenomen in bijlage 2. Uitgangspunt voor de bepaling van de omvang van de voorzieningen in de huisvesting ten behoeve van gymnastiekonderwijs zijn het aantal en de soort leerlingen. Uitgangspunt hiervoor is de huidige leerlingverdeling. De capaciteit van een gymnastiekruimte voor het voortgezet onderwijs bedraagt 32 lesuren. Ruimtebehoefte nieuwbouw Dongemond College - gymvoorziening Schooljaar Leerlingaantal Aantal lesuren Minimaal conform verordening 2026/ Maximaal 2018/ Alternatief Op dit moment beschikt het Dongemond College over één eigen gymzaal en maakt ze verder gebruik van de Amerhal aan de Lignestraat. Op basis van het huidige rooster van de Amerhal is een capaciteit van 87 uur beschikbaar voor het Dongemond College (dit is zelfs nog zonder de extra zaal die momenteel gerealiseerd wordt). Omdat de verwachting is dat beschikbare capaciteit in de toekomst ten minste gelijk blijft, is voor het Dongemond College geen aanvullende gymvoorziening nodig. Een belangrijke voorwaarde is wel dat de afstand van de locatie waar de nieuwbouw van het Dongemond College wordt gerealiseerd tot aan de Amerhal minder dan meter is. Bij een grotere afstand heeft de school namelijk recht op een eigen gymvoorziening. Dit wordt bij de locatiestudie in hoofdstuk 4 nader beschouwd. Naast de mogelijkheden in de Amerhal ziet het Dongemond College mogelijkheden om op een andere manier dan in een traditionele gymnastiekruimte haar bewegingsonderwijs in te vullen, bijvoorbeeld door buiten te sporten. Momenteel maakt de school in het voorjaar en de zomer al gebruik van de hockeyvelden. Daarnaast staat de school ervoor open om gebruik te maken van de voorzieningen van bijvoorbeeld een sportschool voor fitness of van het zwembad. Mocht er in de toekomst onvoldoende capaciteit zijn in de Amerhal dan zijn dit goedkopere alternatieven dan het realiseren van een nieuwe gymzaal. 2.3 Bovenbouw HAVO/VWO Als uitgangspunt voor dit haalbaarheidsonderzoek (en voor de eerder behandelende berekeningen) wordt het huidige onderwijsaanbod van het Dongemond College in Made aangehouden. Dit betekent een volledige programma voor VMBO G/T en B/K (Techniek gaat vanaf leerjaar 3 naar Raamsdonksveer) en onderbouw voor HAVO en VWO. Schematisch ziet dit er als volgt uit. 1 september / Dc01 7/32

8 Figuur 1: Onderwijsaanbod Dongemond College, Made De gemeenteraad heeft de wens uitgesproken dat in Made een volledig HAVO/VWO-programma wordt aangeboden. Dit betekent dat leerlingen na het 3e jaar HAVO en het 2e jaar VWO niet meer uitstromen naar de locatie Raamsdonksveer, maar hun onderwijs in Made volgen en daar hun diploma behalen. Om een goed onderwijsprogramma aan te kunnen bieden (aanbod van vakken, personele bezetting) heeft de school bij voorkeur 50 leerlingen per leerjaar voor beide richtingen, maar zijn ten minste 40 leerlingen nodig. Door de toevoeging van vier leerjaren VWO en twee leerjaren HAVO zijn dit in totaal 240 extra leerlingen. De aanvullende normatieve ruimtebehoefte van deze 240 leerlingen is m² bvo. Dit dient toegevoegd te worden aan het nieuwbouwprogramma. De aanvullende normatieve gymzaalbehoefte bedraagt 14 uur. Deze ruimte is op basis van de huidig beschikbare capaciteit aanwezig in de Amerhal. In de vertaling van de ruimtebehoefte naar een ruimteprogramma gaan we vooralsnog uit van nieuwbouw met een omvang van in totaal m² bvo waarvan m² bvo voor blijvend gebruik en 200 m² bvo voor tijdelijk gebruik om de piek in het leerlingaantal in schooljaar 2018/2019 op te vangen. De ruimtebehoefte voor de gymvoorziening bedraagt maximaal 2,43 (3) gymzaal om de piek in het leerlingaantal op te kunnen vangen in 2018/2019 en minimaal 1,88 (2) gymzaal conform de verordening op basis van het laagste leerlingaantal in de komende 15 jaar. Uitgangspunt voor het ruimteprogramma is dat gebruik wordt gemaakt van de Amerhal en dat in de benodigde extra capaciteit wordt voorzien door een alternatieve invulling van het bewegingsonderwijs (bijv. sportschool, zwembad). De variant met een compleet HAVO/VWO-programma wordt niet verder uitgewerkt. 1 september / Dc01 8/32

9 3 Huisvestingsconcept en ruimteprogramma Het huisvestingsconcept is een schematische vertaling van de onderwijskundige visie van de school naar een passende ruimtelijke organisatie van de huisvesting. Het huisvestingsconcept werken we op hoofdlijnen uit in een ruimteprogramma voor gebouw en terreininrichting dat we vertalen naar gebouwmassa en terreinbehoefte. Het Dongemond college daagt haar leerlingen uit om het beste uit zichzelf te halen met een visie op onderwijs die is gericht op drie pijlers: een veilig en inspirerend leer- en werkklimaat waarin je mag ondernemen; onderwijs op maat zowel wat betreft inhoud als werkwijze gericht op de optimale ontwikkeling van cognitieve, sociale, creatieve en motorische vaardigheden van de leerlingen; verbinding met de omgeving en een actieve leerhouding van alle betrokkenen. Voor de huisvesting betekent dit dat leerlingen van het Dongemond College behalve in een klassikale setting in een diversiteit aan flexibele theoretische en praktische werkruimten die rondom een dynamisch plein zijn gesitueerd hun leervragen formuleren en onderzoeken. De docent begeleidt de leerling en is met de leerling regisseur van het leerproces. Leerlingen leren zowel binnen de school als daarbuiten. Om beter aan te kunnen sluiten op de onderwijsbehoefte van de individuele leerling wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden die digitale leermiddelen en een elektronische leeromgeving bieden. Op hoofdlijnen bestaat de nieuwbouw uit vier soorten ruimten. In een vervolgfase dient het huisvestingsconcept verder uitgewerkt te worden. Ontvangst, ontmoeting en facilitaire voorzieningen Algemene onderwijsruimten bestaande uit een diversiteit aan lesruimten die algemeen theoretisch onderwijs faciliteren. Dynamische pleinen voor bèta-vakken en creatieve vakken waar leerlingen onderzoekend en ontwerpend leren. Beroepsgerichte praktijkpleinen voor Zorg & Welzijn, Economie & Ondernemen en Horeca, Bakkerij & Recreatie waar leerlingen een realistisch beroepsbeeld vormen en basisvaardigheden ontwikkelen. Figuur 3: Huisvestingsconcept op hoofdlijnen 1 september / Dc01 9/32

10 3.1 Ruimteprogramma gebouw In onderstaande tabel is een indicatief ruimteprogramma opgenomen voor de nieuwbouw van het Dongemond College in Drimmelen. Uitgangspunt is nieuwbouw met een omvang van in totaal m² bvo waarvan m² bvo voor blijvend gebruik en 200 m² bvo voor tijdelijk gebruik om de piek in het leerlingaantal in schooljaar 2018/2019 op te vangen. Overige uitgangspunten zijn opgenomen in bijlage 3. Indicatief ruimteprogramma nieuwbouw Dongemond College Blijvend gebruik totaal m² fno Algemene onderwijsruimten theorie Cultuurplein 250 Betaplein 550 Praktijkpleinen 950 Subtotaal m² fno* Ontvangst, ontmoeting en facilitair (+ 33%) 924 Totaal m² fno Brutering (+ 45%) Subtotaal m² bvo Tijdelijk gebruik totaal m² fno Algemene onderwijsruimten theorie 138 Totaal m² fno 138 Brutering (+ 45%) 62 Subtotaal m² bvo 200 Totaal ruimteprogramma nieuwbouw m² bvo * fno = functioneel nuttig oppervlak ** bvo = bruto vloeroppervlakte oppervlakte inclusief ruimten voor installaties, schachten, wanden, verkeeroppervlak, etc. 3.2 Ruimteprogramma terrein De totale terreinbehoefte voor de nieuwbouw is afhankelijk van het aantal bouwlagen waarin de nieuwbouw wordt gerealiseerd. Gelet op de mogelijke locaties voor nieuwbouw wordt uitgegaan van 2 of 3 bouwlagen. Dit leidt tot de volgende terreinbehoefte. De gehanteerde uitgangspunten zijn opgenomen in bijlage 3. Terreinbehoefte m² Footprint onderwijsgebouw (2 bouwlagen) Footprint onderwijsgebouw (3 bouwlagen) Plein(en) 260 Stalling fietsen/brommers/scooters 780 Fietsenstalling personeel 38 1 september / Dc01 10/32

11 Containerberging 25 Parkeerplaatsen 625 Paden/wegen/groen 568 Totaal m² (2 bouwlagen) Totaal m² (3 bouwlagen) Deze terreinbehoefte (4.400 m² à m²) wordt in het volgende hoofdstuk aangehouden bij de beoordeling van locaties op het criterium Omvang. 1 september / Dc01 11/32

12 4 Locatieonderzoek In samenspraak met de gemeente en het Dongemond College zijn tien mogelijke locaties voor de nieuwbouw van de school gedefinieerd. Deze locaties zijn onderstaand weergegeven. 1 Koekjesfabriek (Zijlbergsestraat) 2 Leeuwerikstraat 3 Hoogerheide 4 De Randoet (snelwegzijde) 5 Vierendeelstraat 6 Kempstraat (huidige locatie) 7 Bernarduskerk 8 Brieltjenspolder 9 Albert Heijn 10 Romboutstraat (hoek Van Gilslaan) 4.1 Beoordelingscriteria De tien locaties zijn op verschillende criteria beoordeeld. De criteria worden onderstaand nader toegelicht. 1. Omvang locatie Locaties dienen een omvang van ten minste m² te hebben, gelet op de terreinbehoefte voor de nieuwbouw. Hierbij is nog geen rekening gehouden met een eventuele gymzaal die gerealiseerd dient te worden als een locatie zich op meer dan meter (hemelsbreed) van de Amerhal bevindt. 1 september / Dc01 12/32

13 2. Bereikbaarheid fiets/auto Het overgrote deel van de leerlingen komt met de fiets naar school. De bereikbaarheid van een locatie per fiets is daarmee erg belangrijk. Dit vertaalt zich in de nabijheid van uitvalswegen en een geschikte infrastructuur. 3. Bereikbaarheid openbaar vervoer Daarnaast komt een deel van de leerlingen (zeker in de wintermaanden) met de bus naar het Dongemond College. De aanwezigheid van een bushalte op korte afstand van de school is daarmee een pluspunt voor een locatie. 4. Afstand tot Amerhal Als een locatie zich op meer dan meter (hemelsbreed) van de Amerhal bevindt, heeft het Dongemond College recht op een eigen gymvoorziening. Vanwege de extra investeringskosten die dit met zich mee brengt (en de leegstand die ontstaat in de Amerhal), heeft de gemeente een sterke voorkeur voor een locatie binnen de genoemde straal. 5. Passend binnen beleid ruimtelijk ordening De kern Made is in de gemeentelijke structuurvisie (gebaseerd op de Verordening ruimte van de provincie Noord-Brabant) ingedeeld in drie delen voor stedelijke ontwikkeling. In de onderstaande afbeelding zijn de drie gebieden zichtbaar. Stedelijke gebied (oranje) In het stedelijk gebied is het vanuit het beleid mogelijk om woningen, voorzieningen, etc. te realiseren, waaronder dus ook nieuwbouw van het Dongemond College. De meeste locaties liggen in deze zone. Zoekgebied verstedelijking (geel) De aanduiding zoekgebied verstedelijking geeft aan dat het transformeren van buitengebied naar stedelijk gebied (wonen, werken, voorzieningen, stedelijk groen) afweegbaar is als dat nodig is om in de stedelijke ruimtebehoefte te voorzien. 1 september / Dc01 13/32

14 Hierover is afstemming met de provincie noodzakelijk. De locaties Leeuwerikstraat (2), Hoogerheide (3) en Vierendeelstraat (5) liggen in het zoekgebied. Buitengebied (niet gekleurd) In dit gebied zijn geen ontwikkelingen mogelijk. De locatie Brieltjenspolder (8) ligt in dit gebied. Naast de zonering voor stedelijke ontwikkeling is de veiligheidszonering van de A59 van belang. Binnen een afstand van 200 meter van A59 mogen geen kwetsbare functies gerealiseerd worden, zoals onderwijsgebouwen. De locatie De Randoet ligt binnen 200 meter van de snelweg. Ten slotte geldt voor een deel van de locatie Koekjesfabriek een geluidszonering in verband met de aanwezigheid van een fabriek op het terrein. 6. Eigendom Een locatie die in eigendom is van de gemeente verdient vanuit financiën (verwervingskosten) en planning (onderhandelingstraject) de voorkeur boven een locatie waarvan het eigendom nog verworven dient te worden. 7. Bestemming Als het bestemmingsplan voldoet voor nieuwbouw van het Dongemond College beperkt dit de noodzakelijke procedures en bijbehorende mogelijke kansen op bezwaren. Naast de bestemming (onderwijs/maatschappelijk) heeft dit ook betrekking op bouwhoogten, bouwvlakken e.d. 8. Ligging t.o.v. verzorgingsgebied Het Dongemond College heeft een voorkeur voor een locatie aan de westzijde van Made, zodat meer potentiële leerlingen uit het gebied ten westen van Made (Terheijden, Wagenberg, Hooge en Lage Zwaluwe) naar het Dongemond College getrokken kunnen worden. Voor dit deel van het verzorgingsgebied heeft het Dongemond College veel concurrentie van scholen in Breda. 9. Huidige situatie Wij hebben bekeken wat de huidige situatie van de locatie is. Dit betreft zowel de huidige staat/functie van de locatie als de directe omgeving. Op een aantal locaties is bijvoorbeeld bebouwing aanwezig (zoals een schoolgebouw, kerk, supermarkt) of de locatie is in gebruik als ligweide of agrarische grond. Daarnaast is de kans op bezwaren bij een bestemmingsplanprocedure groter als de locatie midden in een woonwijk is gelegen. 10. Te verwachten kosten Een heel belangrijk criterium zijn uiteraard de kosten. Voor het locatieonderzoek hebben wij benoemd wat de kostenposten op een locatie zijn. Dit kan de volgende kosten betreffen: Realisatie nieuwbouw Verwerving locatie Sloop bestaande bebouwing Tijdelijke huisvesting Verkeerskundige aanpassingen directe omgeving Van de meest geschikte locaties wordt een doorrekening van de kosten gemaakt. Deze doorrekening wordt beschreven in hoofdstuk 5. 1 september / Dc01 14/32

15 11. Planning De doelstelling is om de nieuwbouw met ingang van schooljaar 2018/2019 in gebruik te nemen. Wij hebben per locatie beschouwd of dit een realistische planning is, gelet op de beoordeling op andere criteria (verwervingstraject, procedures, etc.). 4.2 Beoordeling Wij hebben de tien locaties samen met de afdelingen Onderwijs, Grondgebied, Verkeer en Gebouwbeheer beoordeeld op de genoemde criteria. De uitgebreide beoordeling is in bijlage 4 te vinden. Hieruit zijn vier locaties als meest geschikt naar voren gekomen: Leeuwerikstraat (2) Deze locatie scoort op veel criteria goed. De ligging in het zoekgebied en de eigendomssituatie zijn belangrijke aandachtspunten, maar zijn oplosbaar. Huidige locatie (6) De infrastructuur op de locatie is al toegerust op een onderwijsgebouw en ook het bestemmingsplan voldoet reeds. Door het lagere leerlingaantal en compact bouwen in meerdere bouwlagen wordt een gebouw gerealiseerd dat qua voetprint maar de helft van het huidige gebouw omvat. Hierdoor is niet de volledige kavel nodig. Een kostenverhogend aspect bij deze locatie is uiteraard dat tijdelijke huisvesting gedurende de bouwperiode nodig is. Bernarduskerk (7) Het parochiebestuur wil graag van het kerkgebouw af en heeft hiertoe marktpartijen de opdracht gegeven om de mogelijkheden van verkoop en herbestemming te onderzoeken. Het parochiebestuur ziet in het Dongemond College een goede nieuwe invulling van het gebouw. Hoewel het een gemeentelijk monument is, zijn er mogelijkheden om een deel van het kerkgebouw te slopen, waardoor een combinatie van nieuwbouw en inpassing in de kerk is te realiseren. 1 september / Dc01 15/32

16 Romboutstraat (10) De kavel naast basisschool De Stuifhoek komt op korte termijn beschikbaar (gymzaal wordt gesloopt) en is zeer geschikt als nieuwe locatie voor het Dongemond College. De andere locaties zijn niet geschikt (door omvang of ligging) of minder geschikt dan de vier bovenstaande locaties. De locatie Koekjesfabriek is minder geschikt door de ligging naast een fabriek en in een woonwijk. Locatie Hoogerheide is weliswaar in eigendom van de gemeente, maar de bereikbaarheid in het algemeen is heel matig; aanpassen van de algehele verkeerskundige situatie en het omleggen van een busverbinding zijn veel complexer dan de aandachtspunten bij de Leeuwerikstraat. Op de locatie Randoet is bebouwing niet toegestaan vanwege de ligging aan de snelweg. De Vierendeelstraat ligt decentraal en de infrastructuur in de omgeving is niet berekend op een onderwijsvoorziening. De Brieltjenspolder ligt in het buitengebied, waar bebouwing niet is toegestaan. Bij de locatie Albert Heijn is de beschikbaarheid onzeker en daarnaast is de kavel niet optimaal bruikbaar. Bernarduskerk De Bernarduskerk is eigendom van de Vijf Heiligen Parochie. Het parochiebestuur wil de kerk afstoten en heeft het bureau BOEi de opdracht gegeven de mogelijkheden tot herbestemming in kaart te brengen. Het onderbrengen van het Dongemond College op de locatie is één van de opties. Wij hebben afstemming gehad met BOEi over de mogelijke inpassing in de kerk, de aanvullend noodzakelijke uitbreiding aan de kerk en de kosten van de optie. Deze input is gebruikt bij de verdere uitwerking van de locatie in het voorliggende haalbaarheidsonderzoek. De inrichting van de openbare ruimte zal bij deze locatie worden gekoppeld aan het nieuwe centrumplan Made dat momenteel door de gemeente opgesteld wordt. 1 september / Dc01 16/32

17 5 Financiën In dit hoofdstuk worden de financiële consequenties voor het realiseren van de nieuwbouw voor de vier meest geschikte locaties inzichtelijk gemaakt. De financiën omvatten twee onderdelen: de initiële investering en de structurele lasten voor de gemeente Drimmelen. 5.1 Investering Voor de vier meest geschikte locaties bestaat de investering uit ten minste de kosten voor nieuwbouw en terreininrichting. Daarnaast dient afhankelijk van de locatie rekening te worden gehouden met kosten voor verwerving van de locatie, sloopkosten van bestaande bebouwing en/of tijdelijke huisvesting gedurende het bouwtraject. De investeringskosten worden voor iedere locatie op twee wijzen berekend: - De normatieve investeringskosten ( normvergoeding ) conform de Verordening huisvesting onderwijs van de gemeente Drimmelen. In de verordening worden voor de realisatie van het gebouw en de terreininrichting normbedragen gehanteerd (één totaalbedrag voor beide posten). De kosten voor verwerving, sloop en tijdelijke huisvesting dienen conform de verordening op basis van werkelijke kosten te worden vergoed. Voor de posten hanteren wij kengetallen (ervaringscijfers ICSadviseurs en recente marktgegevens); - De volledige investeringskosten op basis van kengetallen, dus ook voor de realisatie van de nieuwbouw en de terreininrichting. Onderstaand worden de onderdelen van de investering toegelicht en becijferd Verwervingskosten locatie Volgens het vastgestelde grondbeleid van de gemeente dienen twee taxaties uitgevoerd te worden om de waarde van een locatie bij aankoop of verkoop te bepalen. Om voor dit haalbaarheidsonderzoek toch een indicatie te kunnen geven van de verwervingskosten van een locatie is gekeken naar grondprijzen die andere gemeenten hanteren voor locaties met een maatschappelijke bestemming. Voor zowel de Leeuwerikstraat als de Bernarduskerk wordt deze benadering gehanteerd. Op locatie Bernarduskerk is weliswaar ook opstal aanwezig, maar deze opstal gaat voor de gemeente pas waarde vertegenwoordigen na een grondige verbouwing en uitbreiding. Mogelijk ligt de werkelijke aankoopprijs voor de gemeente in beide situaties lager: Het perceel aan de Leeuwerikstraat heeft een agrarische bestemming. Grond met deze bestemming heeft een marktwaarde van 3,- tot 5,- per m². De waardeontwikkeling en opbrengst voor de eigenaar is bij een grondprijs van bijvoorbeeld 50,- per m² al fors. De exploitatiekosten die het parochiebestuur heeft aan de Bernarduskerk zijn heel hoog en het is voor het bestuur belangrijker om van deze kosten af te zijn, dan dat de locatie een hoge opbrengst moet genereren. Daarnaast is voor het Dongemond College niet de hele locatie benodigd en kan mogelijk een ander deel van het perceel verkocht worden aan een ontwikkelaar ten behoeve van woningbouw. De locaties aan de Kempstraat en Romboutstraat zijn reeds in eigendom van de gemeente. 1 september / Dc01 17/32

18 5.1.2 Sloopkosten bestaande bebouwing Op drie van de mogelijke locaties is op dit moment bebouwing aanwezig, die geheel of gedeeltelijk gesloopt dient te worden. Voor de Bernarduskerk zijn meerdere varianten van inpassing in de kerk en uitbreiding mogelijk, die van invloed zijn op de omvang van de te slopen massa. De meest passende variant heeft BOEi doorgerekend. De sloopkosten zijn een integraal onderdeel van de kosten voor verbouwing en uitbreiding. Het huidige schoolgebouw aan de Kempstraat is circa m² bvo van omvang. Er is bij de bepaling van de hoogte van de sloopkosten rekening gehouden met de beperkte aanwezigheid van asbest. Op de locatie Romboutstraat is momenteel een gymzaal aanwezig. Omdat sloop hiervan al voorzien is, worden deze sloopkosten niet toegerekend aan de locatie voor het voorliggende onderzoek voor de nieuwbouw van het Dongemond College. De locatie Leeuwerikstraat is een onbebouwde locatie Investeringskosten nieuwbouw inclusief terreininrichting De investeringskosten voor de nieuwbouw (gebouw en terrein) worden op twee manieren berekend: volgens de normen uit de Verordening huisvesting onderwijs en op basis van ervaringscijfers en kengetallen. In deze paragraaf zijn beide varianten toegelicht. Normatief De normatieve investeringskosten ( normvergoeding ) conform de Verordening huisvesting onderwijs van de gemeente Drimmelen. In de verordening worden voor de realisatie van het gebouw en de terreininrichting normbedragen gehanteerd (één totaalbedrag voor beide posten). De terreininrichting betreft de aanleg van de buitenruimte rond het schoolgebouw (schoolplein, hekwerk, groen, parkeerplaatsen), inclusief (brom)fietsstallingen op het maaiveld. Kengetallen Naast het berekenen volgens de normvergoeding hebben wij de investeringskosten ook berekend aan de hand van onze eigen ervaringscijfers en de kengetallen. De investeringskosten zijn opgebouwd uit drie onderdelen: Bouwkosten (aanneemsom). Deze kosten zijn gebaseerd op de Bouwkostenkompas, een gerenommeerd digitaal naslagwerk met actuele bouwkosten. Het kwaliteitsniveau behorende bij de gehanteerde bouwkosten is basis (Frisse Scholen klasse C); Bijkomende kosten. Dit zijn kosten voor architect, technisch adviseurs, projectmanagement, leges, verzekeringen, etc. Tevens is hierin een post onvoorzien opgenomen. De bijkomende kosten zijn op basis van ervaringscijfers gesteld op 28% van de bouwkosten. BTW. De BTW bedraagt 21% van de bouwkosten en bijkomende kosten. Deze investeringskosten zijn gehanteerd bij de locaties Kempstraat, Leeuwerikstraat en Romboutstraat. Voor de verbouwing en uitbreiding van de Bernarduskerk heeft BOEi een aparte berekening gemaakt de bouwkosten. Deze kosten zijn vermeerderd met de bijkomende kosten en BTW. 1 september / Dc01 18/32

19 Indien een klein deel van de nieuwbouw in niet-permanente vorm wordt gerealiseerd, zoals benoemd in paragraaf 2.1, zullen de investeringskosten iets lager komen liggen. Omdat het echter minder dan 5% van de totale opgave betreft, zijn deze minderkosten voor dit haalbaarheidsonderzoek verwaarloosbaar. Het realiseren van nieuwbouw in twee of drie bouwlagen heeft financieel met name consequenties voor de verwervingskosten van de grond; door in drie bouwlagen te bouwen is minder perceeloppervlak nodig. Daarnaast kan bij drie bouwlagen compacter worden gebouwd, waardoor er minder dak- en geveloppervlak is. Het compactere bouwen is vooral ook positief voor de exploitatiekosten Tijdelijke huisvesting Als de nieuwbouw wordt gerealiseerd op de huidige locatie van de school is tijdelijke huisvesting nodig voor de periode van sloop en realisatie. Het Dongemond College heeft ongeveer m² bvo tijdelijke huisvesting nodig voor de periode van voorjaar 2017 tot medio Er zijn drie opties om in de tijdelijke behoefte te voorzien: 1. Huren of beschikbaar stellen van een bestaand gebouw in Made; 2. Plaatsen van tijdelijke huisvesting; 3. Gedeeltelijk gebruik maken van de locatie in Raamsdonksveer. Het is niet waarschijnlijk dat in Made voldoende ruimte beschikbaar is in andere schoolgebouwen en/of kantoren om het Dongemond College te huisvesten. Daarnaast kunnen kantoorruimten voor de theorielokalen een goed alternatief zijn, maar voor specifieke praktijkruimten is dit geen optie. Een combinatie van de tweede en derde optie is daarmee het meest reëel, door gedurende de bouwperiode op een locatie in Made tijdelijke huisvesting te plaatsen en een deel van het onderwijsprogramma in Raamsdonksveer aan te bieden. Deze optie is ook benoemd door het Dongemond College. Mogelijk kan bijvoorbeeld de locatie Romboutstraat als tijdelijke locatie worden gebruikt Totaaloverzicht In de onderstaande tabel zijn de totale investeringskosten voor de vier locaties gegeven. Per locatie zijn de totale investeringskosten gegeven als voor de nieuwbouw en terreininrichting wordt uitgegaan van de normbedragen respectievelijk als wordt uitgegaan van kengetallen. Totale investeringskosten per locatie Bedragen zijn inclusief BTW Leeuwerikstraat Kempstraat (huidige locatie) Bernarduskerk Romboutstraat normatief kengetallen normatief kengetallen normatief kengetallen normatief kengetallen Totaal (afgerond) Zoals zichtbaar is, liggen de totale investeringskosten op basis van kengetallen veel hoger dan bij de berekening op basis van de normvergoeding (voor nieuwbouw en terreininrichting). De normvergoeding is uiterst scherp door de grote negatieve bijstellingen de afgelopen jaren, terwijl de markt weer langzaam aantrekt en bouwkosten een lichte stijging laten zien. Het is in onze optiek niet realistisch om op basis van de huidige normvergoeding een nieuw schoolgebouw voor voortgezet onderwijs te realiseren. 1 september / Dc01 19/32

20 De totale investeringskosten zijn op de huidige locatie het hoogst; dit komt met name door de kosten voor tijdelijke huisvesting en in mindere mate door de sloopkosten die bij deze locatie van toepassing zijn. De locatie Romboutstraat is de minst dure optie, omdat hier de kosten beperkt zijn tot alleen de nieuwbouw (en terreininrichting). De verschillen met de andere locaties zijn echter relatief beperkt. 5.2 Opbrengstpotentie herontwikkeling De locaties Kempstraat en Romboutstraat zijn in eigendom van de gemeente. Indien de nieuwbouw van het Dongemond College niet op deze locaties wordt gerealiseerd, kunnen de locaties worden herontwikkeld. Woningbouw is hierbij de meeste waarschijnlijke invulling. De opbrengstpotentie is sterk afhankelijk van het woningbouwprogramma dat gerealiseerd gaat worden. In een voorzichtige inschatting gaan wij uit van een opbrengstpotentie van de locatie Romboutstraat van ,- en voor de Kempstraat van , Structurele exploitatiekosten De structurele kosten voor de gemeente aan de nieuwbouw van het Dongemond College zijn beperkt tot de kapitaallasten als gevolg van de investering. De exploitatiekosten voor instandhouding (groot onderhoud e.d.) en gebruik (schoonmaak, energie, etc.) zijn voor rekening van het schoolbestuur. De structurele kosten per locatie zijn als volgt. Kapitaallasten als gevolg van investering Leeuwerikstraat Kempstraat (huidige locatie) Bernarduskerk Romboutstraat normatief kengetallen normatief kengetallen normatief kengetallen normatief kengetallen Totaal jaar 1 (afgerond) Gemiddeld over 40 jaar (afgerond) De structurele kosten volgen het beeld van de investeringskosten. Bij bovenstaande tabel dient voor de huidige locatie aan de Kempstraat nog wel te worden aangetekend dat de kosten voor de tijdelijke huisvesting geen onderdeel uitmaken van de structurele kosten. De kosten voor plaatsing, huur en afvoeren van de tijdelijke huisvesting dient de gemeente in de betreffende jaren (2017 en 2018) te nemen. 1 september / Dc01 20/32

21 6 Kostendragers De gemeente is geïnteresseerd in mogelijke kostendragers voor de nieuwbouw van het Dongemond College. Onder kostendragers verstaan wij partijen die door medegebruik van de ruimten van het Dongemond College een structurele bijdrage leveren aan de exploitatie van de nieuwbouw. De school staat midden in de maatschappij en staat nadrukkelijk open om verbindingen te leggen. Op basis van ervaringen zien wij met name mogelijkheden voor medegebruik door bijvoorbeeld het verenigingsleven (sport/muziek) of welzijnswerk (ontmoeting/educatie). Het beroepsonderwijs leent zich in het algemeen goed voor samenwerking met het bedrijfsleven bijvoorbeeld in de vorm van een lunchroom, fietsenwinkel of garage. Voorwaarde hiervoor is wel een leerlingpopulatie met een flinke omvang (> leerlingen) en een goed zichtbare locatie met veel traffic. We schatten de haalbaarheid van dergelijke leerwerkbedrijven in de nieuwbouw niet hoog in. De enige mogelijke dekking komt dan uit verhuur van ruimten aan het genoemde verenigingsleven of welzijnswerk. Op dit moment verhuurt de school circa drie avonden per week een ruimte aan een maatschappelijke partner. Mogelijk kan dit in de toekomst worden gehandhaafd; dit kan een bijdrage leveren in de exploitatie. Van de vier meest geschikte locaties zien wij bij de locatie Bernarduskerk de grootste kansen op extra verhuur, door de centrale ligging t.o.v. voorzieningen zoals het naastgelegen Sociaal Cultureel Centrum De Mayboom. Mogelijk dat partijen die activiteiten organiseren in De Mayboom voor een aantal (aanvullende) activiteiten gebruik kunnen maken van ruimten in het Dongemond College (aula e.d.). 6.1 BTW Voor de ruimten die verhuurd worden aan derden zijn mogelijkheden tot verrekening van de btw. De hoogte van de te verrekenen btw en voorwaarden waaronder dit mogelijk is, dienen nader onderzocht te worden door een fiscaal adviseur. 1 september / Dc01 21/32

22 7 Planning De gemeenteraad heeft als doelstelling meegegeven om de nieuwbouw met ingang van schooljaar 2018/2019 in gebruik te nemen. Dit is onze optiek haalbaar: een efficiënt proces van definitie, ontwerp en uitvoering kan in circa 3,5 jaar worden doorlopen. Op de volgende pagina is een planning op hoofdlijnen gegeven. Hiervoor zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Het project wordt via een traditioneel proces doorlopen, dat wil zeggen dat het volledige ontwerptraject (VO, DO, UO + bestek) door het ontwerpteam wordt uitgevoerd en op basis van het uitvoeringsgereed ontwerp en het bestek de uitvoerende werkzaamheden worden aanbesteed; De werkzaamheden van de architect en de uitvoerende partij dienen middels een Europese, niet-openbare procedure te worden aanbesteed. Tevens is een inschatting gegeven van de consequenties van een verwervingstraject en/of een bestemmingsplanprocedure op de doorlooptijd van het project. Kritische onderdelen voor de planning zijn: Politieke besluitvorming. Er is nu rekening gehouden met besluitvorming in het najaar van Indien besluitvorming later plaatsvindt, schuift de volledige planning op met de vertraagde periode. Verwervingstraject. Wij zijn ervan uitgegaan dat het traject tot verwerving van de Bernarduskerk of locatie Leeuwerikstraat zes maanden in beslag neemt. Bij moeizame onderhandelingen kan deze periode uiteraard langer zijn. Zodra uitzicht is op een positieve uitkomst van de onderhandeling kunnen voor de definitiefase en selectie van het ontwerpteam al werkzaamheden worden opgestart. Bezwaren in de bestemmingsplanprocedure. De wettelijke termijnen voor het doorlopen van een bestemmingsprocedure bedragen in totaal 26 weken. Dit is exclusief de behandeling van beroepsschriften. Indien belanghebbenden hun beroep doorzetten tot aan de Raad van State kan de procedure veel tijd in beslag nemen en kan de beoogde ingebruikname per medio 2018 in gevaar komen; Bezwaren in de procedure omgevingsvergunning. Ook tegen een omgevingsvergunning kunnen belanghebbenden bezwaar maken. Het is belangrijk om omwonenden tijdig te betrekken in de plannen, om eventuele zorgen weg te nemen en de kans op bezwaren te verminderen. De doorlooptijd kan overigens nog beperkt worden door de ontwerp- en uitvoeringswerkzaamheden geïntegreerd aan te besteden (Design & Build, Engineering & Build, etc.). 1 september / Dc01 22/32

23 Planning nieuwbouw Dongemond College Stap A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D 1 Besluitvorming nieuwbouw inclusief locatie 2 Definitiefase (Opstellen Programma's van Eisen en bepalen ontwikkelstrategie) 3 Selectie en contractering ontwerpteam 4 Ontwerpfase 5 Procedure omgevingsvergunning 6 Aanbestedingsprocedure uitvoerende partij (Europees) 7 Realisatie (inclusief bouwvoorbereiding) 8 Verhuizing en ingebruikname Traject verwerving locatie Consequentie planning: selectie ontwerpteam kan opgestart worden tijdens verwervingstraject, zodra positieve uitkomst verwacht wordt. Contractering vindt pas plaats na afronding verwerving. Doorlooptijd project circa 2 maanden langer. Bestemmingsplanwijziging Consequentie planning: bestemmingsplanprocedure kan worden opgestart gedurende ontwerpfase. Reguliere termijn is 26 weken. Procedure omgevingsvergunning kan eventueel parallel lopen met procedure bestemmingsplan. Bestemmingsplan en omgevingsvergunning dienen onherroepelijk te zijn bij aanvang bouw. Geen consequenties voor doorlooptijd, tenzij bezwaarmakers hun beroep ver doorzetten (Raad van State) 1 september / Dc01 23/32

24 8 Bouwheerschap Het bouwheerschap bij de realisatie van de nieuwbouw ligt conform artikel 76n lid 1 van de Wet tot regeling van het voortgezet onderwijs bij het bevoegd gezag 1. Het schoolbestuur en de gemeente kunnen onderling echter overeenkomen dat het bouwheerschap bij de gemeente komt te liggen. Als het schoolbestuur de bouwheer en daarmee aanbestedende dienst is, dan is het gehouden aan aanbestedingsregels. Deze verplichting is het gevolg van het feit dat het schoolbestuur in de investeringen voor meer dan 50% subsidie ontvangt van de overheid (Rijk en/of gemeente). Om deze reden is een opdracht die het schoolbestuur verstrekt aangemerkt als een overheidsopdracht. Voor bedragen onder de Europese drempelbedragen is het Besluit aanbestedingsregels overheidsopdrachten (Bao) van toepassing, voor investeringen boven de Europese drempels gelden de Europese aanbestedingsregels. Gelet op de omvang van de nieuwbouw dient in ieder geval de uitvoering van het werk Europees aanbesteed te worden. Mogelijk dat ook diensten (bijvoorbeeld architect) Europees aanbesteed dient te worden, maar dit is afhankelijk van de ontwikkelvorm. 1 Artikel 76n. Bouwheerschap 1. Het bevoegd gezag van een andere dan een gemeentelijke school geeft opdracht de voorziening in de huisvesting waartoe op grond van de artikelen 76f en 76i kan worden overgegaan, tot stand te brengen met daartoe door de gemeente beschikbaar te stellen gelden, tenzij het met burgemeester en wethouders overeenkomt dat de gemeente deze voorziening tot stand brengt. 1 september / Dc01 24/32

25 9 Consequenties doordecentralisatie De gemeente heeft de vraag gesteld wat de consequenties voor de (dekking van de) investering zijn als vanuit overheidswege wordt besloten om de volledige verantwoordelijkheid voor de onderwijshuisvesting door te decentraliseren naar de schoolbesturen in het voortgezet onderwijs. Op dit moment is een gemeente voor het voortgezet onderwijs alleen nog verantwoordelijk voor uitbreiding (met meer dan 10% boven de huidige capaciteit) en nieuwbouw. Met de gestelde doordecentralisatie gaan ook deze taken naar het schoolbestuur. In financiële zin is de consequentie van doordecentralisatie dat de middelen die de gemeente Drimmelen nu in het gemeentefonds ontvangt voor haar taken in het voortgezet onderwijs overgeheveld worden naar het schoolbestuur. Hiermee verdwijnt voor de gemeente haar dekking voor de structurele kosten (kapitaallasten) die zij aan de nieuwbouw heeft en ontstaat een financieel tekort. Aangezien na de doordecentralisatie de middelen ter dekking van de kapitaallasten naar het schoolbestuur gaan, is het redelijk dat het schoolbestuur ook deze lasten op zich neemt. Dit kan door het volledige eigendom (en daarmee ook het economisch claimrecht) bij het schoolbestuur te leggen. Het schoolbestuur neemt het schoolgebouw dan tegen de boekwaarde over. Een aandachtspunt bij de doordecentralisatie is of het Ministerie besluit om de middelen 1-op-1 over te hevelen aan de schoolbesturen of dat een korting wordt doorgevoerd, waardoor het schoolbestuur mogelijk onvoldoende middelen tot haar beschikking krijgt om de kapitaallasten te dekken. Daarnaast is de vraag hoe eventuele problemen rondom de financiering van projecten worden opgelost in de doordecentralisatie. De gemeente gaat mogelijk een financiering aan voor de nieuwbouw en kan tegen gunstige voorwaarden lenen, door haar kredietwaardigheid als gemeente. De vraag is of een financier een risico-opslag toepast als een schoolbestuur haar contractant wordt. 1 september / Dc01 25/32

26 10 Conclusie Nieuwbouw voor het Dongemond College is voor zowel de gemeente als het schoolbestuur een grote opgave, maar borgt de aanwezigheid van een belangrijke voorziening in Made voor de lange termijn. De keuze van de raad om vervangende nieuwbouw te realiseren voor het Dongemond College is direct een moment om naar de locatie van de school te kijken. Als onderdeel van dit haalbaarheidsonderzoek zijn tien mogelijke locaties in Made beschouwd voor de nieuwbouw van de school. Aan de hand van verschillende criteria zijn de vier meest geschikte locaties bepaald: de huidige schoollocatie, locaties aan de Leeuwerikstraat en Romboutstraat en de huidige Bernarduskerk. De locaties zijn van voldoende omvang, zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer en per fiets en liggen op korte afstand van de Amerhal. De doelstelling om per medio 2018 de nieuwbouw in gebruik te nemen, is bij iedere locatie te realiseren. De kans op vertragingen is op de huidige locatie het meest beperkt, omdat de locatie reeds in eigendom is van de gemeente en de nieuwbouw past binnen het bestemmingsplan. Op andere locaties zijn dit aandachtspunten. De nieuwbouw vergt een totale investering van ,- tot ,- inclusief btw. Financieel gezien is de huidige locatie de meest kostbare optie, omdat tijdelijke huisvesting nodig, maar de verschillen tussen de vier locaties zijn beperkt. De locatie Romboutstraat in financieel het meest gunstig: de locatie is reeds in eigendom van de gemeente, er is geen tijdelijke huisvesting nodig en de locatie is na de reeds voorgenomen sloop van de gymzaal vrij van opstallen. De locatie aan de Leeuwerikstraat is eveneens vrij van opstallen, de ligging nabij uitvalswegen en een bushalte is goed. De gemeente dient het eigendom echter nog wel te verwerven en de bestemming dient gewijzigd te worden. Een ander belangrijk uitgangspunt is dat de locatie in het zoekgebied ligt. De gemeente dient naar de provincie toe goed te kunnen onderbouwen waarom de nieuwbouw op deze locatie wordt gerealiseerd en niet op één van de andere drie locaties. De Bernarduskerk ten slotte, is een bijzondere locatie. Het realiseren van een maatschappelijke functie in een monumentaal gebouw is niet nieuw, maar zeker heel bijzonder en geeft een karakteristieke plek in Made een mooie nieuwe functie. Het parochiebestuur is bereidwillig om mee te werken en mee te denken om het Dongemond College op deze locatie gehuisvest te krijgen. De gemeenteraad heeft de wens uitgesproken om in de nieuwbouw ook plaats in te ruimen voor de bovenbouw HAVO en VWO, zodat leerlingen beide onderwijsrichtingen volledig in Made kunnen doorlopen. Het minimale leerlingaantal dat nodig is om een kwalitatief goed en exploitabel programma te kunnen aanbieden (40 leerlingen per leerjaar) is echter dusdanig van omvang, dat het de vraag is of het te realiseren is in Made, gelet op het verzorgingsgebied. Ons advies is om de nieuwbouw te realiseren conform het huidige onderwijsprogramma en afgestemd op de toekomstige ontwikkeling van het leerlingaantal. Door te bouwen voor 680 leerlingen (circa m² bvo) is de leegstand op de lange termijn beperkt en heeft het Dongemond College voldoende marge om schommelingen in leerlingaantallen op te vangen. 1 september / Dc01 26/32

27 Bijlage 1 Ruimtebehoefteberekening onderwijsvoorziening Dongemond College, unit Made - minimaal conform verordening Normatieve ruimtebehoefte aantal eenheid à m² bvo Vaste voet Nevenvestiging 1 vaste voet Onderbouw 322 leerlingen 6, HAVO / VWO 19 leerlingen 5, Theoretische leerweg 83 leerlingen 6, Economie (GLW) 16 leerlingen 6, Economie (B/K) 40 leerlingen 7, Zorg & Welzijn (GLW) 23 leerlingen 7, Zorg & Welzijn (B/K) 97 leerlingen 8, Techniek (GLW) 2 7 leerlingen 11,45 80 Vaste voet Economie 1 vaste voet Vaste voet Zorg & Welzijn 1 vaste voet Totaal 607 leerlingen Dongemond College, unit Made - maximaal Normatieve ruimtebehoefte aantal eenheid à m² bvo Vaste voet Nevenvestiging 1 vaste voet Onderbouw 405 leerlingen 6, HAVO / VWO 24 leerlingen 5, Theoretische leerweg 104 leerlingen 6, Economie (GLW) 20 leerlingen 6, Economie (B/K) 50 leerlingen 7, Zorg & Welzijn (GLW) 29 leerlingen 7, Zorg & Welzijn (B/K) 121 leerlingen 8, Techniek (GLW) 8 leerlingen 11,45 92 Vaste voet Economie 1 vaste voet Vaste voet Zorg & Welzijn 1 vaste voet Totaal 761 leerlingen De leerlingen in de Gemengde Leerweg richting Techniek volgen het algemene onderwijs in de unit in Made en gaan specifiek voor het techniekdeel naar de unit in Raamsdonksveer. 1 september / Dc01 27/32

28 Nieuwbouw Dongemond College unit Made leerlingen Normatieve ruimtebehoefte aantal eenheid à m² bvo Vaste voet Nevenvestiging 1 vaste voet Onderbouw 352 leerlingen 6, HAVO / VWO 25 leerlingen 5, Theoretische leerweg 93 leerlingen 6, Economie (GLW) 21 leerlingen 6, Economie (B/K) 45 leerlingen 7, Zorg & Welzijn (GLW) 27 leerlingen 7, Zorg & Welzijn (B/K) 110 leerlingen 8, Techniek (GLW) 7 leerlingen 11,45 80 Vaste voet Economie 1 vaste voet Vaste voet Zorg & Welzijn 1 vaste voet Totaal 680 leerlingen september / Dc01 28/32

29 Bijlage 2 Ruimtebehoefteberekening gymvoorziening Nieuwbouw Dongemond College unit Made - minimaal conform verordening BVO/ll. aantal ll. BVO max. aantal lestijden Onderbouw (leerjaar 1 en 2) 1, Bovenbouw AVO/VWO 0, Bovenbouw theoretische leerweg TLW 1, Bovenbouw techniek GLW 1, Bovenbouw economie GLW 1, BGL 1, Bovenbouw zorg/welzijn GLW 1, BGL 1, totalen Nieuwbouw Dongemond College unit Made - maximaal BVO/ll. aantal ll. BVO max. aantal lestijden Onderbouw (leerjaar 1 en 2) 1, Bovenbouw AVO/VWO 0, Bovenbouw theoretische leerweg TLW 1, Bovenbouw techniek GLW 1, Bovenbouw economie GLW 1, BGL 1, Bovenbouw zorg/welzijn GLW 1, BGL 1, totalen Nieuwbouw Dongemond College unit Made leerlingen BVO/ll. aantal ll. BVO max. aantal lestijden Onderbouw (leerjaar 1 en 2) 1, Bovenbouw AVO/VWO 0, Bovenbouw theoretische leerweg TLW 1, Bovenbouw techniek GLW 1, Bovenbouw economie GLW 1, BGL 1, Bovenbouw zorg/welzijn GLW 1, BGL 1, totalen september / Dc01 29/32