18/09/2013 TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013.

Transcriptie

1 TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013 Een half uurtje Coach van een implementatietraject door Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven) en Steunpunt voor Diversiteit en Leren (UGent) Wat is talensensibilisering? Integratie van talensensibilisering in bestaande activiteiten Effecten van talensensibilisering Talensensibilisering in een taalheterogene versus taalhomogene klas Wat is talensensibilisering? Conceptueel kader van TS in de Vlaamse klaspraktijk Definitie Talensensibilisering staat voor het gevoelig maken voor en bewust maken van het bestaan van een veelheid aan talen, en daaraan onderliggend culturen en referentiekaders, in onze wereld en dichterbij, in de eigen schoolomgeving (rapport, p. 101) 1

2 Wat is talensensibilisering? Talensensibilisering werkt aan -kennis - vaardigheden -attitudes TS en de eindtermen LLnzijn bereid om op hun niveau bewust te reflecteren op taalgebruik en taalsysteem Bij het reflecteren op taalgebruik en taalsysteem tonen de llninteresse en respect voor de persoon van de ander Met het oog op doeltreffende communicatie kunnen lln reflecteren over Het gebruik van standaardtaal, regionale en sociale Het gebruik van in hun omgeving voorkomende talen 2

3 Normen, houdingen, vooroordelen en rolgedrag via taal Taalgedragsconventies De gevolgen van hun taalgedrag voor anderen en henzelf Llnkunnen reflecteren over een aantal aspecten van het taalsysteem vb. klanken Llnexploreren verschillende cultuuruitingen met een talige component in hun omgeving en geven er betekenis aan Eindtermen worden telkens gecombineerd met Werovb. tijd en ruimte Frans vb. vertalen en vergelijken Muzische vorming vb. meertalige liedjes en aftelrijmpjes, meertalige filmpjes, toneeltjes in bepaalde context, babytaal LO vb. tikspelletjes Wiskunde vb. taaldiversiteit in grafiek gieten TS en ontwikkelingsdoelen De kleuters beseffen dat bepaalde symbolen (pictogrammen, lettertekens...) dienen om boodschappen over te dragen. De kleuters stellen zich vragen bij en reflecteren over taal en taalgebruik in concrete situaties (discrimineren van klanken, woorden, rijm, intonatie en mimiek) 3

4 Wero De kleuters tonen in concrete situaties voldoende zelfvertrouwen in eigen mogelijkheden. Muzo De kleuters tonen respect voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot de eigen of andere culturen Wanneer doe je aan TS? Integreren in bestaande activiteiten, thema s, hoeken Aparte activiteit Reageren op spontane momenten Filmpje vreemde taal 4

5 vreemde taal vreemde taal vreemde taal 5

6 vreemde taal vreemde taal (met name voor zwakke leerlingen) vreemde taal (met name voor zwakke leerlingen) (niet voor alle leerlingen) 6

7 vreemde taal (met name voor zwakke leerlingen) (niet voor alle leerlingen) vreemde taal (met name voor zwakke leerlingen) (niet voor alle leerlingen) Grootste positief effectvoor meertalige leerlingen, als talige identiteit in de klas (h)erkend wordt Effecten op leerkrachtniveau op school en in de samenleving Attitude t.o.v.taalgemengde klassen Vaardigheden op de klasvloer Leerkrachten 7

8 Effecten op leerkrachtniveau op school en in de samenleving Attitude t.o.v.taalgemengde klassen Vaardigheden op de klasvloer Leerkrachten Verbreding van visie, horizon, openheid, Effecten op leerkrachtniveau op school en in de samenleving Attitude t.o.v.taalgemengde klassen Vaardigheden op de klasvloer Leerkrachten Verbreding van visie, horizon, openheid, Minder verkrampt Effecten op leerkrachtniveau op school en in de samenleving Attitude t.o.v.taalgemengde klassen Vaardigheden op de klasvloer Leerkrachten Verbreding van visie, horizon, openheid, Minder verkrampt Gemengd beeld: moeitemet spontaan inspelen op de aanwezige rijkdom in de klas bv. goalanekdote 8

9 Effecten op ouderniveau Didenheim-project(Frankrijk): verbeterde relatie tussen allochtone ouders en school :? Vraagt meer onderzoek TS in een taalhomogene klas? Kansen om in te spelen op de diversiteit in de klas zijn kleiner MAAR Diversiteit in de school, omgeving, stad, Diversiteit binnenhalen (liedjes, kranten, verpakkingen, ) Ogen en oren openen Filmpje klaspop Een boekje voor de onderwijspraktijk Wegwijzer Inspirerende praktijkvoorbeelden en handzame tips Voor leerkrachten, coördinatoren en directies die met TS aan de slag willen 9

10 Definitie, afzetten tegen andere termen zoals taalinitiatie, CLIL, Doelen, effecten De professionele leerkracht Handvatten voor de leerkracht Handvatten voor de school Activiteiten, tips, kijkwijzer, >talensensibilisering 10

11 Iris Philips Centrum voor Taal en Onderwijs Blijde Inkomststraat Leuven 016/ Iris.philips@arts.kuleuven.be 11