Hoeken talig verrijken vanuit de drie cirkels van taalvaardigheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoeken talig verrijken vanuit de drie cirkels van taalvaardigheid"

Transcriptie

1 Hoeken talig verrijken vanuit de drie cirkels van taalvaardigheid De drie cirkels van taalvaardigheid Positief, veilig klimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie Open voor de inbreng van de kinderen Taalfouten niet afstraffen Positieve feedback Oog voor noden van alle kinderen Betrokkenheid van alle kinderen Positieve houding ten aanzien van de thuistaal 2.Betekenisvolle taken Functioneel Uitdagend Interactief 3.Ondersteuning en interactie Participeren Inspelen op het kind Visuele ondersteuning (gebaren, prenten, voorwerpen, ) Inbreng van het kind Stiltes laten vallen Denk-stimulerende vragen Ingaan op de boodschap Rijk taalgebruik hanteren (schooltaal) Hertalen (Zelf)reflectie over taalgebruik

2 De boekenhoek 1. Kinderen brengen boeken mee van thuis. 1. Pictogrammen voor zorgvuldig omgaan met boeken 1. Duidelijke voorstelling van boeken. 1. Boeken over andere culturen, multiculturele boeken 1. Verschillende soorten boeken 1. Lievelingsboek van de jarige 2. Betekenisvolle taken 2. Rekening houden met de leefwereld van de kinderen en met het BC 2. Aanbieden van diverse genres van boeken 2. Genres voorstellen aan de hand van verschillende picto s van boeken 2. Boeken met gedichten, liedjes 2. Boeken die door de leerkracht verteld worden ook aanbieden in de hoek. 2. Boek van de week 2. Opdracht koppelen aan het kijken in de boeken 2. Werken rond het thema: jeugdboekenweek, dag van de Poëzie, voorleesweek, 2. Boekennieuws verwerken in de schoolkrant 2. Zelf een boek maken 2. Corresponderen met een andere school 2. Dagboek bijhouden 2. Nieuws binnenbrengen in de klas 2. Poster maken over boeken 2. Aanpassend aan niveau van het kind 2. Aantrekkelijke boeken 3. Ondersteunende interacties 3. Begeleiding bij leesrichting 3. Vertellen, voorlezen uit boeken door de leerkracht, door de leerlingen onderling

3 3. Herhalend vertellen 3. Praten over boeken 3. Denkstimulerende vragen stellen 3. Hervertalen 3. Rijk taalgebruik hanteren (schooltaal) 3. Ter sprake brengen van de elementen van een boek: de schrijver, de illustrator, de relatie tussen tekst en beeld, de tekst is opgebouwd uit zinnen en woorden,woorden zijn opgebouwd uit letters, 3. Boek aanbieden in een andere taal 3. Integreren in andere hoeken of activiteiten: computerhoek (met beamer),tekeningtheater of verteltafel, verhaal op cassette, CD of computer, het verhaal laten spelen in andere hoeken (poppenhoek, zandtafel, verteltafel) 3. Nieuwsgierigheid van de kleuter prikkelen om boeken te lezen 3. Ouders betrekken

4 De winkel 1. De kinderen helpen om de winkel in te richten 1. De leerlingen brengen echt materiaal mee van thuis 1. Picto s waar het materiaal moet staan 2. Betekenisvolle taken 2. Samen met de leerlingen een winkel bezoeken 2. Papier, schrijfgerei, notablokje, boodschappenlijst, 2. Etiketten, stickers, papiertjes, kleine kaartjes, strookjes,cadeaupapier en plaklint, lintjes, strikjes, netjes, plaklint enz voorzien 2. Kassa, geld, rekeningen, bankkaart, 2. Weegschaal, meetlat, lintmeter,. mogelijkheid tot meten in de winkel 2. Picto s wanneer de winkel open of dicht is. 2. Prijs bepalen en visualiseren samen met de kinderen 2. Naam van de winkel bedenken en visualiseren 2. Reclameaffiches ontwerpen 2. Materialen met de volgende eigenschappen: hard, zacht, rond, veel, weinig, teveel, genoeg,.. 2. Voorwerpen in volgorde leggen 2. Sorteren van voorwerpen 2. Prijs schrijven - stempelen 2. Opdrachtkaarten geven

5 3. Ondersteunende interacties 3. Meespelen in de winkel 3. Gevarieerde vragen stellen 3. Rijk taalgebruik hanteren 3. Reflecteer met de kinderen over het spel, hun taalgebruik, de taak 3. De leerlingen helpen bij de verwoording 3. Interactie met andere activiteiten: taalles, wiskunde, WO, muzische vorming, bewegingsopv.

6 De Huishoek of poppenhoek (bij de allerkleinsten vb brugklas, speelleerklas 1. De kinderen helpen om de huishoek in te richten 1. De kinderen brengen echt materiaal mee van thuis 1. Picto s waar het materiaal moet staan 1. Regelmatig de hoek verrijken vernieuwen - aanvullen 1. De huishoek gezellig maken 1. Echt materiaal voorzien 2. Betekenisvolle taken 2. Krant, tijdschrift,tv-blad (in lectuurmand), boeken in boekenkast, reclameblaadjes, telefoonboek, gouden gids, telefoon of GSM, 2. Papier, schrijfgerei, postzegels, envelop, boodschappenlijst briefjes voor huisgenoten, memobord, 2. Gezelschapspelletjes 2. Klok 2. Eten maken, tafel dekken, vaat doen, (eventueel met stappenplan of opdrachtkaart) 2. Nummer van het huis, straatnaam, naam van de bewoners, stad 2. In de slaapkamer: weegschaal, meetlat, grote passpiegel 2. Kleerkast (eventueel met opdrachtkaart = modeboek) 2. Soorten poppen (verschillende grootte en verschillende poppenbedjes) 2. Kinderbedje met toebehoren 2. In de keuken: kookwekker, zandloper, weegschaal, maatbekers, verschillende soorten potten, bestek tafelkleed, servetten, onderzetters, afwasspullen, zeep, handdoeken..

7 Huis- en keukenmaterialen (centimeter, weegschaal, kookwekker, maatbeker, rekenmachine,geld, postzegels, kalender, spiegel Materialen met de volgende eigenschappen: hard, zacht, rond, veel, weinig, genoeg,.. Ondersteunende interacties 3. Meespelen in de huishoek 3. Samen met de kinderen afspraken maken 3. Rijk taalgebruik hanteren 3. Reflecteer met de kinderen over het spel, hun taalgebruik 3. De kinderen ondersteunen bij de verwoording

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen

Nadere informatie

Checklist reken- en wiskundeomgeving

Checklist reken- en wiskundeomgeving Checklist reken- en wiskundeomgeving Naam: Ingevuld door: Datum (eerste meting): Datum (tweede meting): Kwaliteitsverbetering doe je zelf Vier stappen In beeld brengen van een kwaliteitsaspect Vul de lijst

Nadere informatie

Kleine school, groot engagement!

Kleine school, groot engagement! Kleine school, groot engagement! 1. De hele dag taal, met het kind centraal: zowel mondelinge als schriftelijke taalvaardigheid, ook als ondersteuning in andere leergebieden We eindigen de dag met een

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Respecteer de stille periode van kinderen. Geef kinderen die het nodig hebben, meer tijd om een luisteropdracht

Nadere informatie

De inrichting van de speelleeromgeving bij Pepernoten en kerstkransjes. De Bakkerij/de huishoek. De Lees- en schrijfhoek

De inrichting van de speelleeromgeving bij Pepernoten en kerstkransjes. De Bakkerij/de huishoek. De Lees- en schrijfhoek De inrichting van de speelleeromgeving bij Pepernoten en kerstkransjes. Een rijke speelleeromgeving biedt kinderen volop kansen om zich spelenderwijs te ontwikkelen. Het werken met thema s is een aanleiding

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 9 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 9 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 9 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 9 Stichting

Nadere informatie

De functie van een rekenconflict

De functie van een rekenconflict ebook De functie van een rekenconflict Inleiding Om het rekenaanbod te verrijken brengt de leerkracht regelmatig bewust een conflictsituatie in. Het inbrengen van rekenconflicten is een werkwijze waarbij

Nadere informatie

Ga positief om met het gebruik van de eigen taal (dialect, andere moedertaal) van de kinderen.

Ga positief om met het gebruik van de eigen taal (dialect, andere moedertaal) van de kinderen. Zorg dat de kinderen zich goed en veilig voelen in je klas. Geef kinderen meer spreekkansen door zelf minder te praten en door meteen na de inbreng van kinderen even stil te blijven, zodat ze eventueel

Nadere informatie

De Voorleesvogel. Tips bij interactief voorlezen

De Voorleesvogel. Tips bij interactief voorlezen De Voorleesvogel Tips bij interactief voorlezen 1 Dienst Openbare Bibliotheek Den Haag Onderwijsbureau 070-3534552 hwi@dobdenhaag.nl 2 Interactief voorlezen Het is de kunst van interactief voorlezen om

Nadere informatie

Cijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten

Cijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten Cijfers en letters Zelfstandig spelen Schrijfhoekje: ( MO ) 45 kleinmotorisch bewegen Met allerlei schrijfmaterialen experimenteren op verschillende soorten papier < een juiste pengreep nadoen bij het

Nadere informatie

Samengevat door Lieve D Helft ICT-coördinator Scholengemeenschap InterEssen

Samengevat door Lieve D Helft ICT-coördinator Scholengemeenschap InterEssen Samengevat door ICT-coördinator Scholengemeenschap InterEssen Eindtermen ICT Vanaf het schooljaar 2007-2008 zijn er eindtermen voor ICT in het lager onderwijs, dus zal men ICT meer en meer moeten integreren

Nadere informatie

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer

Nadere informatie

Leeswijzer 7. Hoofdstuk 1. Meervoudige Intelligentie: een brede basis voor Passend onderwijs 9

Leeswijzer 7. Hoofdstuk 1. Meervoudige Intelligentie: een brede basis voor Passend onderwijs 9 Inhoud Voorwoord Knapper dan Knap 5 Leeswijzer 7 Hoofdstuk 1. Meervoudige Intelligentie: een brede basis voor Passend onderwijs 9 Hoofdstuk 2. Meervoudige Intelligentie: wat verstaan we eronder? 15 Hoofdstuk

Nadere informatie

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven kijkwijzer hoger onderwijs taalontwikkelend lesgeven de docent 1. Is het taalaanbod van de docent rijk, verzorgd en afgestemd op de studenten? Zijn de formuleringen op het niveau van studenten? Drukt de

Nadere informatie

Doelenlijst G-start voor VVKBaO

Doelenlijst G-start voor VVKBaO 1 1. OVER -START -start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). -start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten.

Nadere informatie

CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2

CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2 Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan

Nadere informatie

TAALBELEIDSPLAN Focus: LEZEN. Taalbeleidsplan SLIM

TAALBELEIDSPLAN Focus: LEZEN. Taalbeleidsplan SLIM TAALBELEIDSPLAN Focus: LEZEN 2015 2018 AMBITIE (Doelstellingen op leerlingenniveau) De kinderen gaan met plezier en zelfvertrouwen met verschillende tekstsoorten en verhalen aan de slag. Ze breiden hun

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEFOMGEVING IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG i

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEFOMGEVING IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG i AANBOD/EEN RIJKE OMGEVING KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEFOMGEVING IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG i Infrastructuur 1. Poppen-, lees-, luister-, computer-, constructie-, stempelhoek 2. De

Nadere informatie

Beoordeling power-point groep 5

Beoordeling power-point groep 5 Beoordeling power-point groep 5 Leerkracht: Leerling: Onderdeel 2 4 6 8 10 Opmerkingen Titeldia: Duidelijke titel met onderwerp/naam/groep Inhoudsopgave: Puntsgewijs wat ga je behandelen. Plaatjes: Functioneel

Nadere informatie

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken

Nadere informatie

KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN. 1. Wereld onderwerp. van eenvoudig naar complex

KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN. 1. Wereld onderwerp. van eenvoudig naar complex KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN 1. Wereld onderwerp van eenvoudig naar complex 1.1. hoe moeilijk is het onderwerp van de activiteit voor de leerling? a. abstractie het onderwerp van de activiteit

Nadere informatie

Ontwikkelingsgericht Onderwijs in de praktijk

Ontwikkelingsgericht Onderwijs in de praktijk Ontwikkelingsgericht Onderwijs in de praktijk De theoretische gedachten achter Ontwikkelingsgericht Onderwijs vindt u in de schoolgids. In dit stuk ziet en leest u hoe Ontwikkelingsgericht Onderwijs er

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING. Kleuterklas

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING. Kleuterklas KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING Kleuterklas Naar: Bultynck, K., Sierens, S., Slembrouck, S., Van Avermaet, P. & M. Verhelst (2008), Vooronderzoek m.b.t. de plaats van de thuistalen

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG KIJKWIJZER: THUISTAAL IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG AANPAKFACTOR IN DE OPVANG Specificaties Specifiek toegespitst op thuistaal/thuiscultuur Aanbod / Een rijke omgeving Infrastructuur Poppen-, lees-,

Nadere informatie

Activiteitenboek SOM-J. Stip Observatie Methodiek-Jongeren

Activiteitenboek SOM-J. Stip Observatie Methodiek-Jongeren Activiteitenboek SOM-J Stip Observatie Methodiek-Jongeren 1 Inhoudsopgave Overzicht activiteiten...6 Overzicht benodigdheden...7 Keuken activiteiten... 10 K-1 Koffie zetten één persoon of twee personen....

Nadere informatie

klas gewerkt aan de hand van thema s. Die thema s is in allerlei activiteiten terug te zien.

klas gewerkt aan de hand van thema s. Die thema s is in allerlei activiteiten terug te zien. Welkom Welkom in groep 1van de Willem Teellinckschool. Uw kind zit voor het eerste of tweede jaar op de basisschool. In het begin is het voor kinderen vaak even wennen. Het gaat anders dan op de peuterspeelzaal

Nadere informatie

De inrichting van de speelleeromgeving bij Winterkost

De inrichting van de speelleeromgeving bij Winterkost De inrichting van de speelleeromgeving bij Winterkost Een rijke speelleeromgeving biedt kinderen volop kansen om zich spelenderwijs te ontwikkelen. Het werken met thema s is een aanleiding om de speelleeromgeving

Nadere informatie

De inrichting van de speelleeromgeving bij Geen troep op de stoep.

De inrichting van de speelleeromgeving bij Geen troep op de stoep. De inrichting van de speelleeromgeving bij Geen troep op de stoep. Een rijke speelleeromgeving biedt kinderen volop kansen om zich spelenderwijs te ontwikkelen. Het werken met thema s is een aanleiding

Nadere informatie

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal!

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! 17 november 2009 Daniëlle DANIELS Geletterde peuters en kleuters? Positief, veilig klasklimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie (andere

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING BASISONDERWIJS

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING BASISONDERWIJS VEILIG KLASKLIMAAT KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING BASISONDERWIJS Klasinrichting/ klasopstelling 1. Ik zorg ervoor dat de thuiscultuur en de thuistaal zichtbaar aanwezig zijn in de

Nadere informatie

18/09/2013 TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013.

18/09/2013 TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013. TALENSENSIBILISERING ZEGT EEN POOLSEKOE OOK BOE? Iris Philips Europese dag van de talen 27 september 2013 Een half uurtje Coach van een implementatietraject door Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven)

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS

Nadere informatie

10. Rondleiding in het museum

10. Rondleiding in het museum 10. Rondleiding in het museum Tijdens deze activiteit: bedenken en maken de kinderen een spelscript voor een rondleiding door het museum en spelen deze uit. Daarbij is aandacht voor het begrip tijd en

Nadere informatie

www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe

www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: [...] De kleuter staat open voor hulp van juf bij De kleuter imiteert andere kleuters bij De kleuter vertelt aan andere kleuters hoe hij De

Nadere informatie

Stimuleren begrijpend luisteren in groep 1-2

Stimuleren begrijpend luisteren in groep 1-2 Seminarium voor Orthopedagogiek opleidingen, begeleiding, onderzoek, projecten, advies Stimuleren begrijpend luisteren in groep 1-2 CPS conferentie Amersfoort 2007 Eveline Wouters, Seminarium voor Orthopedagogiek

Nadere informatie

Les 1: Lengte Vergelijken en meten met natuurlijke en met standaardmaateenheden (m, cm)

Les 1: Lengte Vergelijken en meten met natuurlijke en met standaardmaateenheden (m, cm) Les 1: Lengte Vergelijken en meten met natuurlijke en met standaardmaateenheden (m, cm) 2 de Leerjaar Vergelijken en meten met natuurlijke en met standaardmaateenheden (m, cm) Lesdoelen - De leerlingen

Nadere informatie

Begrijpend Luisteren

Begrijpend Luisteren WORKSHOP PRENTENBOEKEN Begrijpend Luisteren in de onderbouw van de basisschool Doel Een theoretische verdieping en praktische voorbereiding om een prentenboek interactief voor te kunnen lezen. Begrijpend

Nadere informatie

De methodes: Taalonwikkeling - confetti 4jarigen - dopido. Extra methodes Godsdienstige ontwikkeling. Didactisch materiaal

De methodes: Taalonwikkeling - confetti 4jarigen - dopido. Extra methodes Godsdienstige ontwikkeling. Didactisch materiaal De methodes: Taalonwikkeling - confetti 4jarigen - dopido Godsdienstige ontwikkeling - Tuin van heden - Bijbel (persoonlijk materiaal) - TOV - Bidden met kleuters - Opstapjes Kringspelletjes - Dopido (persoonlijk

Nadere informatie

Welkom in onze school! 1

Welkom in onze school! 1 Welkom in onze school! 1 Wie? Directeur Klastitularissen Bijzondere leerkrachten Zorgteam Levensbeschouwelijke vakken Frans ICT-coördinator Administratief personeel Toezicht(st)er(s) 2 Wat? Aandacht schenken

Nadere informatie

Aanbod van zelfstandige activiteiten BC Piraten zonder grenzen

Aanbod van zelfstandige activiteiten BC Piraten zonder grenzen Aanbod van zelfstandige activiteiten BC Piraten zonder grenzen ZA 1: Zandtafel Op zoek naar de schat (4 kleuters) : Zand- en waterspel /OL Ontwikkelingswaarde: Zintuiglijke ontwikkeling: 53 Verwachte activiteit

Nadere informatie

Welkom. Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool Paal

Welkom. Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool Paal Welkom Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool Paal Het team De directeur directie@vkspaal.be Opvoedingsproject, Respecteren algemeen reglement en arbeidsreglement, Pedagogisch beleid, Personeelsbeleid, Schoolorganisatie

Nadere informatie

Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-stap 1 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20

Nadere informatie

Druk de A, B en C vragen op hetzelfde kleur papier af (v.b. op geel papier) Druk de P-vragen op een afwijkende kleur papier af en de D vragen ook.

Druk de A, B en C vragen op hetzelfde kleur papier af (v.b. op geel papier) Druk de P-vragen op een afwijkende kleur papier af en de D vragen ook. Praten over boeken Kaartjes van iden hambers Handleiding bij onderstaande kaartjes: llereerst treft u een aantal pagina s aan met kaartjes met vragen. Deze zijn per categorie ingedeeld. -vragen: Eerste

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Woordenschatonderwijs zo doe je dat!

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Woordenschatonderwijs zo doe je dat! Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Woordenschatonderwijs zo doe je dat! WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 WWW.CPS.NL Welkom! Waar gaat het over in de

Nadere informatie

Hoekenwerk op het niveau van je kleuters?

Hoekenwerk op het niveau van je kleuters? Actieonderzoek 1 Hoekenwerkophetniveauvanjekleuters? Kinderspel *! * Oftochniet? Alsleerkrachtbenjemedeverantwoordelijkvoorhetlerenvanjekleuters.Hetaantal hoekenindeklasmagdanheeltalrijkzijn,alsdehoekennietopniveauvanjekleuterszijn,

Nadere informatie

VOORBEREIDEN HOE MAAK IK EEN NUTTIGE, LEUKE EN DIEPGAANDE VOORBEREIDING? UCLL - Proeftuin

VOORBEREIDEN HOE MAAK IK EEN NUTTIGE, LEUKE EN DIEPGAANDE VOORBEREIDING? UCLL - Proeftuin VOORBEREIDEN HOE MAAK IK EEN NUTTIGE, LEUKE EN DIEPGAANDE VOORBEREIDING? UCLL - Proeftuin WAT MAAKT EEN VOORBEREIDING NUTTIG? ALGEMEEN VOORBEREIDEN VANUIT DEZE VRAGEN KAN EEN AANBOD ONTSTAAN 1 2 3 4 5

Nadere informatie

Niet zomaar een rijtje: Met patronen op een speelse manier wiskundig inzicht stimuleren

Niet zomaar een rijtje: Met patronen op een speelse manier wiskundig inzicht stimuleren Niet zomaar een rijtje: Met patronen op een speelse manier wiskundig inzicht stimuleren Inspiratiedag kleutergewijs 30 augustus 2019 Nore Wijns Planning Introductie (10 min) Kennismaking Belang van patronen

Nadere informatie

ARRANGEMENTKAART REKENEN SO- AFDELING

ARRANGEMENTKAART REKENEN SO- AFDELING ARRANGEMENTKAART REKENEN SO- AFDELING Standaarden Rafael Leeftijd 5 6 7 8 9 10 11 12 Gevorderd 25% 5 5 6 6 7 7 8 9 Voldoende 75% 3 3 4 4 5 5 6 6 Minimum 90% 1 2 2 2 2 2 3 3 Arrangementen Rafael Leerjaar

Nadere informatie

Rekenen groep 1. Welke leerdoelen gelden voor de komende periode? Getalbegrip:

Rekenen groep 1. Welke leerdoelen gelden voor de komende periode? Getalbegrip: Rekenen groep 1 Getalbegrip: Aan het eind van deze periode kunnen de kinderen de hoeveelheid 1 t/m 5 op vingers tellen. Aan het eind van deze periode kunnen de kinderen de hoeveelheid 1 t/m 6 op dobbelsteen

Nadere informatie

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - oriënteren zich op het thema. - activeren hun voorkennis.

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - oriënteren zich op het thema. - activeren hun voorkennis. Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 4 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 4 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 4 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 4 Stichting

Nadere informatie

Zonkinderen. Suggesties bij kern 11. Auteur: Wilma Stegeman. Boekenhoek en thematafel in kern 11. Internet. Suggesties

Zonkinderen. Suggesties bij kern 11. Auteur: Wilma Stegeman. Boekenhoek en thematafel in kern 11. Internet. Suggesties Zonkinderen Suggesties bij kern 11 Auteur: Wilma Stegeman In het artikel Zonkinderen kunnen heel wat werk aan op www.veiliglerenlezen.be, vindt u een aantal lees- en schrijfactiviteiten voor de uitmuntende

Nadere informatie

Acties om spreken en luisteren te stimuleren

Acties om spreken en luisteren te stimuleren Acties om spreken en luisteren te stimuleren - Meester Wim organiseert elke maandagochtend een spreekkring. In plaats van zo veel mogelijk kinderen kort aan bod te laten komen, stelt hij elke week drie

Nadere informatie

Hoekenfiche Bouwhoek

Hoekenfiche Bouwhoek Hoekenfiche Bouwhoek Materiaal Peuters eerste kleuterklas Tweede kleuterklas Derde kleuterklas Basismateriaal: Groot materiaal vb. houten blokken Mega-legoblokken magneetblokken Basismateriaal: + middelgroot

Nadere informatie

Belangstellingscentrum. Ik ga op verkenning in de klas

Belangstellingscentrum. Ik ga op verkenning in de klas 1 Belangstellingscentrum Ik ga op verkenning in de klas u Bijlage 3 e x p r e s s i e goedemorgenlied handjes zwaaien heen en weer. goedemorgen hier ben ik weer. sta maar recht en draai eens rond. stap

Nadere informatie

ARRANGEMENTKAART REKENEN DEFINITIEF VSO- AFDELING Versie April 2013

ARRANGEMENTKAART REKENEN DEFINITIEF VSO- AFDELING Versie April 2013 ARRANGEMENTKAART REKENEN DEFINITIEF VSO- AFDELING Versie April 2013 Standaarden bij de arrangementen van de Koningin Emmaschool VSO Leeftijd 13 14 15 16 17 18 19 Gevorderd 10 10 11 11 11 12 12 Voldoende

Nadere informatie

Academische taal & gesprekken over techniek met kleuters

Academische taal & gesprekken over techniek met kleuters Academische taal & gesprekken over techniek met kleuters Masterclass in het kader van WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE ALS GRONDHOUDING EN VAKOVERSTIJGENDE BENADERING Lotte Henrichs 1 Academische taal??? Ik???

Nadere informatie

Onderwijskundige doelen

Onderwijskundige doelen Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan

Nadere informatie

De inrichting van de speelleeromgeving bij In elke hoek een boek.

De inrichting van de speelleeromgeving bij In elke hoek een boek. De inrichting van de speelleeromgeving bij In elke hoek een boek. Een rijke speelleeromgeving biedt kinderen volop kansen om zich spelenderwijs te ontwikkelen. Het werken met thema s is een aanleiding

Nadere informatie

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 MEERTALIGHEID: EEN TROEF! { MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 Oefening: mijn gevoelens over taal! Wat roept een bepaalde taal bij jou op? Welke invloed heeft ze op jou? Hecht je er een emotionele

Nadere informatie

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING

KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING Lager onderwijs VEILIG KLASKLIMAAT Voorbeelden/specificaties Specifiek toegespitst op thuistaal/thuiscultuur Klasinrichting / Opstelling 1. Wat hangt

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

Het Wannes-project. Samen kijken met Wannes. Wannes gaat naar school. + educatieve map. Mijn Wannesboekje. Hoe-boek Wannes kentekenstickers.

Het Wannes-project. Samen kijken met Wannes. Wannes gaat naar school. + educatieve map. Mijn Wannesboekje. Hoe-boek Wannes kentekenstickers. Het Wannes-project Samen kijken met Wannes Wannes gaat naar school prentenboek en kamishibai praatplatenboek + educatieve map Mijn Wannesboekje heen-en-weerboekje Doe-boek Hoe-boek Wannes kentekenstickers

Nadere informatie

TAALSTIMULERENDE TIPS

TAALSTIMULERENDE TIPS TAALSTIMULERENDE TIPS Contact Taalondersteuner VGC Jeugddienst: jeugddienst@vgc.be 02/563.05.79 Taalondersteuner Welzijn en Gezondheid: drometalis@vgc.be 1 Wat is taalstimulering? Basisprincipes - Taal

Nadere informatie

BuBaO St-Elisabeth. Kleuterwerking Type 1 Type 2A en 2B Type 3 ASS-werking Type 8 WO leren leren SEO afgestemd op de klas Wordt per type bekeken

BuBaO St-Elisabeth. Kleuterwerking Type 1 Type 2A en 2B Type 3 ASS-werking Type 8 WO leren leren SEO afgestemd op de klas Wordt per type bekeken BuBaO St-Elisabeth Kleuterwerking Type 1 Type 2A en 2B Type 3 ASS-werking Type 8 WO leren leren SEO afgestemd op de klas Wordt per type bekeken Leerlingen Type 1 Type 2 Type 3 Type 8 GON lln Kleuters Kleuters

Nadere informatie

Werken met visualisaties in de kleuterklas

Werken met visualisaties in de kleuterklas 1 1. Wat is een visualisatie? Werken met visualisaties in de kleuterklas Een visualisatie is een vertaling van een gedachte naar een beeld. Een visualisatie maakt een begrip als beeld voorstelbaar. 1 Het

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Lerarenopleiding Thomas More Kempen Campus Turnhout Campus Blairon 800 2300 Turnhout Tel: 014 80 61 01 Fax: 014 80 61 02 Campus Vorselaar Lepelstraat 2 2290 Vorselaar Tel: 014 50 81 60 Fax: 014 50 81 61

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 9. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 9. Toelichting en verantwoording TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 9 142 TULE inhouden & activiteiten Nederlands Kerndoel 9 De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.

Nadere informatie

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - geven gericht antwoord op vragen. - breiden de woordenschat uit.

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - geven gericht antwoord op vragen. - breiden de woordenschat uit. Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend

Nadere informatie

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609

Nadere informatie

nieuwsbrief TAAL & ONDERWIJS sept 2013 Voorleesbeleid Een krachtige voorleesomgeving creëren in de hele basisschool

nieuwsbrief TAAL & ONDERWIJS sept 2013 Voorleesbeleid Een krachtige voorleesomgeving creëren in de hele basisschool Voorleesbeleid Een krachtige voorleesomgeving creëren in de hele basisschool Door Jozefien Loman, CTO-medewerker Voorlezen is in! Overal zie je projecten opduiken, besteden organisaties tijd aan het onderwerp,

Nadere informatie

Zoveel heb ik jou lief

Zoveel heb ik jou lief Langreuter, Jutta Stefanie Dahle ISBN-13: 9789059241046 NUR 273 D/2014/6186/19 Suggesties: Emy Geyskens Korte inhoud 1 Jij en ik! Victor Haas heeft een fikse ruzie met mama Haas: Hij moet mee opruimen,

Nadere informatie

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend

Nadere informatie

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak.

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. 2 juli 2014 KBS De Hoeksteen 11QH Olmendreef 100 3137 CR Vlaardingen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Hoe maak

Nadere informatie

PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal.

PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. # STEL MEDESPELER ENKELE GESLOTEN VRAGEN EN STEL ENKELE OPEN VRAGEN. LEUKE TAALACTIVITEIT BIJ HET THEMA HATSJOE! IS...

Nadere informatie

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart 2013 Magda Deckers TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS: Eenzelfde begrippenkader: - vaststellingen die leidden tot TVO - conclusies voor het onderwijs - TVO: conceptueel kader

Nadere informatie

Taal laten groeien Taaldidactiek voor de kleuterklas

Taal laten groeien Taaldidactiek voor de kleuterklas Taal laten groeien Taaldidactiek voor de kleuterklas Sabien Verkinderen Plantyn Voorwoord Bij jonge kinderen lijkt taal leren van-zelf-sprekend. Het lijkt alsof ze het vanzelf doen, een beetje zoals ze

Nadere informatie

BASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming

BASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming Bloeiende bloemen Lesvoorbereiding beeldende vorming Carlijn Luttikhuizen PEH16DA Basisplan : Les: Groep: Bron/Methode: Datum: Betekenis Wat zijn de inhouden en associatiemogelijkheden? Vorm Met behulp

Nadere informatie

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen

Nadere informatie

overzicht van het thema

overzicht van het thema overzicht van het thema Het schooljaar is begonnen. Diverse activiteiten in groep 3 gaan anders dan de kinderen gewend waren in groep 2: een afwijkende dagindeling, onbekende activiteiten, andere afspraken,

Nadere informatie

Omgaan met. meer- en anderstaligheid. op school

Omgaan met. meer- en anderstaligheid. op school Omgaan met meer- en anderstaligheid op school Omgaan met meer- en anderstaligheid op school 1 Basisvoorwaarden Een school die goed weet om te gaan met meer-/anderstaligheid neemt een open houding aan tegenover

Nadere informatie

Een geslaagde activiteit

Een geslaagde activiteit Een geslaagde activiteit Toelichting: Een geslaagde activiteit Voor Quest 4 heb ik een handleiding gemaakt met daarbij de bijpassend schema. Om het voor de leerkrachten overzichtelijk te maken heb ik gebruik

Nadere informatie

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend

Nadere informatie

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit

Nadere informatie

Steunpunt Gelijke Onderwijskansen. Diversiteit

Steunpunt Gelijke Onderwijskansen. Diversiteit Steunpunt Gelijke Onderwijskansen Diversiteit Diversiteit Omgaan met diversiteit Leren omgaan met diversiteit in de wereld begint in de klas: verschillende onderwerpen, invalshoeken, meningen, gewoontes,

Nadere informatie

De inrichting van de speelleeromgeving bij Sil op safari. Het safaripark met restaurant

De inrichting van de speelleeromgeving bij Sil op safari. Het safaripark met restaurant De inrichting van de speelleeromgeving bij Sil op safari. Een rijke speelleeromgeving biedt kinderen volop kansen om zich spelenderwijs te ontwikkelen. Het werken met thema s is een aanleiding om de speelleeromgeving

Nadere informatie

Zonder verhaal heb je niets te vertellen. Van verkoop naar verleiding workshop presentatietechnieken

Zonder verhaal heb je niets te vertellen. Van verkoop naar verleiding workshop presentatietechnieken Zonder verhaal heb je niets te vertellen Van verkoop naar verleiding workshop presentatietechnieken Arjan Hoek - 29 november 2018 1. Presenteren met impact 2. De kernboodschap 3. De pitch 4. Tot slot 3

Nadere informatie

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN Binnen de Taallijn staat de deskundigheidsbevordering van (toekomstige) leidsters centraal. De nadruk in de scholing ligt dan ook

Nadere informatie

Maak een luister of een spreektaak

Maak een luister of een spreektaak 1 Maak een luister of een spreektaak Tekendictee - luisterdoel voor ogen houden - manier bepalen om de taak aan te pakken en die manier eventueel in de loop van de taak bijstellen - informatie verwerken

Nadere informatie

U heeft met uw klas een bezoek gepland staan aan het Kinderboekenmuseum voor de les Brief voor Aap.

U heeft met uw klas een bezoek gepland staan aan het Kinderboekenmuseum voor de les Brief voor Aap. Beste leerkracht, U heeft met uw klas een bezoek gepland staan aan het Kinderboekenmuseum voor de les Brief voor Aap. De museumles start met een verhaal waarin Aap een brief heeft ontvangen die hij niet

Nadere informatie

Doelen groep 1 augustus tot januari

Doelen groep 1 augustus tot januari SPRINGEN: Landt op zijn voeten en kan meteen weer verder gaan. GOOIEN EN VANGEN: Vangt een grote, zachte bal. BALANCEREN: Loopt over de bank waarbij hij over een hindernis van 10 cm hoog kan stappen. Plaatst

Nadere informatie

Leeskastje Boekoriëntatie Begrip boek leren kennen. VB : Voorkant, achterkant, rug, titel (woord, zin, hoeveel

Leeskastje Boekoriëntatie Begrip boek leren kennen. VB : Voorkant, achterkant, rug, titel (woord, zin, hoeveel Leeskastje Boekoriëntatie Begrip boek leren kennen. VB : Voorkant, achterkant, rug, titel (woord, zin, hoeveel woorden, lange of korte zin ), bladzijden (dik boek, dun boek), tekst, illustraties/tekeningen,

Nadere informatie

Naar het eerste leerjaar

Naar het eerste leerjaar Naar het eerste leerjaar Overgang eerste leerjaar We kijken eerder naar het ontwikkelingsniveau van uw kind dan naar de leeftijd en proberen het zo een stukje verder te brengen in zijn ontwikkeling. De

Nadere informatie

HANDLEIDING HANDLEIDING. Inleiding. 4 e leerjaar groep 6

HANDLEIDING HANDLEIDING. Inleiding. 4 e leerjaar groep 6 Schrijfpalet HANDLEIDING Inleiding HANDLEIDING 4 e leerjaar groep 6 In het onderwijs heeft het traditionele schrijven van een opstel steeds meer plaats gemaakt voor een meer gestructureerde activiteit.

Nadere informatie

WELKOM IN DE PEUTERKLAS!

WELKOM IN DE PEUTERKLAS! WELKOM IN DE PEUTERKLAS! Even voorstellen Juf Sophie: Klasjuf peuterklas Juf Maud: Klasjuf 1 ste kleuterklas Juf Veerle: Kinderverzorgster Juf Greet: Turnjuf Grootste taak peuterjuf Veiligheid bieden Zich

Nadere informatie

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd

Nadere informatie