Wat terrorisme met ons doet

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat terrorisme met ons doet"

Silke Pieters
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Wat terrorisme met ons doet Prof. dr. Rik Coolsaet (UGent) UDL Kortrijk, 9 maart 2016

2 Wat is terrorisme? Terrorisme door de geschiedenis heen Hoe ontstaat terrorisme? en wat met de Syriëstrijders? Blik op de toekomst

3 1. Wat is terrorisme? 9/11 een historische gebeurtenis? Terrorisme is: Van alle tijden én van alle continenten Westen relatief gespaard in hedendaags terrorisme In Westen is religieus terrorisme minder frequent dan politiek terrorisme Europa (2014): 201 aanslagen, 4 doden Wereldwijd: aanslagen, slachtoffers Irak, Afghanistan, Pakistan Jihadi-terrorisme ipv moslim-terrorisme

4 Wat is terrorisme? (2) Terrorist voor de enen, vrijheidsstrijder voor de ander 250+ definities: Gemeenschappelijke kenmerken (1) Geweld, (2) politieke doelstelling, (3) angst zaaien Tactiek, geen ideologie NYT, 8 september 2011 Verschillend van misdrijf/huurlingen: niet om geld, om politiek Verschillend van oorlog: geen fysieke uitschakeling van vijand Kleine groepen ( du faible au fort ) Door uiteenlopende groepen

5 2. Terrorisme door de geschiedenis heen (1) Premoderne tijd Zeloten, sicarii, assassijnen 18 de eeuw Franse Revolutionairen

6 Terrorisme door de geschiedenis heen (2) 19 de eeuw Ku Klux Klan Anarchistisch terrorisme 20 ste eeuw Extreemrechts, dekolonisatie, etno-nationalistisch, extreemlinks

7 Terrorisme door de geschiedenis heen (3) Vandaag Jihadi-terrorisme Anti-jihad terrorisme Extreemrechts en -links terrorisme Etno-nationalistisch terrorisme

8 3. Hoe ontstaat terrorisme? (1) Twee verklaringen Klassieke terrorismestudies: context staat centraal conducive environment that permits terrorism and direct motivating factors that propel people to violence (Crenshaw 1981, 2011) Radicaliseringsstudies vanaf 2004: individu staat centraal the concept of radicalisation emphasizes the individual and, to some extent, the ideology and the group, and significantly de-emphasizes the wider circumstances (Sedgwick 2010) Radicalisering: heilige graal van contraterrorisme Samenleving kan nooit de schuld dragen voor radicalisering (2015) Vermengd geraakt met migratie/islam-debat

9 Hoe ontstaat terrorisme? (2) Precondities (grieven en context) Onrecht Uitsluiting Gevoel van bedreiging Politieke radicalisering Vernedering Frustratie Wij-tegen-Zij Veroorzakers ( precipitants ) Mobiliserende symbolen ( wind in de zeilen ) Wervend discours + voorhoede Terrorisme Kruispunt van context en individu

10 Hoe ontstaat terrorisme? (3) Kruispunt van context en individu Niet gek, niet arm, niet kansloos Geleidelijk en contextgebonden proces Persoonlijk gevoel van onvrede, frustratie, onrecht, woede Mentale scheiding met samenleving, die als oorzaak wordt gezien Politisering eigen wereldvisie (ingroup, voorhoede ) Cruciaal belang van vrienden- en familiebanden (kinship, friendship) Groepsdenken (zelfindoctrinatie) Op zoek naar (cut & paste) ideologie M.a.w. vehikel, geen grondoorzaak Opeenvolgende ideologische modes Ontmenselijken medeburgers (outgroup)

11 Hoe ontstaat terrorisme? (4) Politieke radicalisering: soms significant context Eind 19de eeuw Jaren 30 Jaren Jaren 90 Anarchistisch terrorisme Extreemrechts terrorisme Extreemlinks terrorisme Jihadi-terrorisme Terrorismegolven: opkomst, consolidering, verval

12 4. en wat met de Syriëstrijders? Jihadi-terrorisme: 1988 (al-qaeda) Opeenvolgende golven foreign fighters Syriëstrijders: vierde golf (2012) Wie vertrekt? Jong, weinig religieus, velen bekend bij politie Waarom vertrekken ze? No future IS als magneet, met catalogus aan oplossingen Wat kunnen we er aan doen? Iedereen heeft een rol te spelen

13 5. Blik op de toekomst Terrorisme zo oud als de mensheid Soms meer dan gewoonlijk: terrorismegolf Golven zijn golven: ze komen en ze gaan Ook de foreign fighters Oorzaak ligt in context, niet in religie of ideologie Terrorisme is altijd werk van kleine groepjes die grieven kapen en teren op Wij-tegen-Zij sfeer maar nooit verhoopte succes boeken, tenzij we toegeven aan angst en overreageren Waar perspectief wordt geboden verdwijnt het terrorisme

Vergelijkbare documenten

De gruwel heeft geen toekomst

Home (/plus) Aanslagen Brussel (http://www.standaard.be/plus/tag/aanslagen-brussel) OPINIE De gruwel heeft geen toekomst 23 MAART 2016 Rik Coolsaet, Gewoon hoogleraar (UGent). Deze maand publiceerde hij