27/01/2016. Identiteit en radicaliteit en de opdracht van de school. Het verhaal van Walid. Sint-Niklaas 27 januari 2016

Transcriptie

1 Identiteit en radicaliteit en de opdracht van de school Sint-Niklaas 27 januari 2016 Een verhaal van kaders in een perspectief van verbondenheid. 2 Het verhaal van Walid Walidpubert. Heeft het financieel niet breed. Woont in Molenbeek. Komt naar school met de metro. Heeft een probleem met taal. Ouders zijn moeilijk te bereiken. Gaat regelmatig in conflict. Zet regelmatig de boel op stelten, vooral na de vakantie. 3 1

2 Het verhaal van Chris Woont op het platteland. Komt naar school met de wagen. Gaat zelden of nooit naar de stad. Weet niet goed hoe hij met het taalprobleem aan de slag moet. Is een ervaren leraar. Komt uit een middenklassegezin. Gaat regelmatig mee in het conflict. Krijgt geen reactie op nota s in agenda. Ouders komen niet naar oudercontact. Vindt de cultuur van de school waardevol en wil die liefst zo behouden. Heeft schrik voor een daling van het niveau. 4 Conflicterende kaders?! 5 Rouwproces schok ontkenning boosheid angst depressie begrip Werk maken van aanvaarding 6 27/01/2016 2

3 Valkuilen en kansen 7 Nood aan een breed perspectief Ik laat mij niet meesleuren in een ideologische discussie = ja of neen, voor of tegen, Conflicterende kaders stigmatiseren. Dit leidt tot vakjesdenken. Zij zorgen voor een wij-zij verhaal. Voor deficit-denken. Wij verliezen daardoor andere vormen van radicalisering uit het oog. 8 Gevolgen voor Walid Er is onvoldoende constructief contact tussen de school en de ouders van Walid. Hij heeft het gevoel dat hij/zij niet au sérieux worden genomen. De school vindt van de ouders dat ze onvoldoende betrokken zijn. Het klikt niet tussen Walid en zijn leraren. Hij loopt meer dan anderen het risico op een B-of C-attest. Omwille van zijn maatschappelijke en etnisch-culturele achtergrond. Waterval Hij loopt meer dan anderen het risico om definitief te worden uitgesloten

4 En daarbovenop Hij heeft het gevoel dat zijn godsdienst en cultuur niet ernstig worden genomen. Hij heeft een laag zelfbeeld. Hij heeft een heel zwak sociaal netwerk. 10 Intussen in zijn hoofd Walid denkt en handelt zwart/wit. Hij kan zijn gedrag niet goed remmen. Hij reageert beter op positieve dan op negatieve feedback maar hij krijgt vooral negatieve feedback. Hij reageert dikwijls heftig en ongecontroleerd. Hij neemt vaak kortetermijnbeslissingen. Hij neemt risico s en reageert onbezonnen. Hij is extra gevoelig als hij weet dat er een beloning aankomt Elke puber wil Erkenning Een vriendenkring Succeservaringen Een toekomstperspectief! Maar Walid voelt zich geviseerd, uitgesloten, onrechtvaardig behandeld. Hij is van oordeel dat ook zijn peers onrechtvaardig worden behandeld

5 ? Walid is een puber. Behandelen wij hem zoals wij andere pubers behandelen? Of linken wij zijn gedrag aan zijn cultuur, religie en/of sociale afkomst? 13 Walid is beïnvloedbaar, ook voor het proces van radicalisering: Stap 1: Willen meedoen en aanvaard worden. Stap 2: De zoektocht naar het ware geloof. Stap 3: Kiezen! Doorgaan of stoppen? Doorgaan betekent de stap zetten naar geweld, van radicaal zijn naar extremist worden PERSOONSGERELATEERD CONTEXTGERELATEERD Van radicaal naar extreem STERK: ZWAK: -gevoelens van onrecht -sociaal netwerk -verveling, uitzichtloosheid -vrienden -alcohol, drugs -familie -familiale problemen -school -psycho-sociale problemen - NEGATIEF WERELDBEELD SYSTEM-BLAMING RADICALISERING = PROCES RADICALISME EXTREMISME TERRORISME GEWELD LEGITIMERING: -religie -politiek = activisme (binnen de democratische rechtsorde) Overschrijden de grenzen van de democratische rechtsstaat. 15 5

6 De school zet in op PERSOON STERK: gevoelens van onrecht verveling, uitzichtloosheid alcohol, drugs familiale problemen psycho-sociale problemen CONTEXT ZWAK: Sociaal netwerk vrienden familie school 16 Preventiepiramide Declerck = welzijnsgericht 17 Aanpak Welzijnsgericht Probleemgericht Integraal Geïntegreerd 18 6

7 Uitdagingen voor onderwijs Attestering (A, B, C) Taal Welbevinden, orde & tucht Pestbeleid Spijbelbeleid Ouderbetrokkenheid Kostenbewust en kostenbeheersend Personeelsbeleid Schoolse ruimte Vragen van multiculturele aard Vooral: werken aan de identiteit van iedereen! Identiteit is niet vanzelfsprekend. Alles had anders kunnen zijn. Jongeren moeten leren om kritisch-creatief met de veronzekering van identiteit om te gaan. Tussen de twee extremen in van relativisme (opgeven van identiteit) en fundamentalisme (verharden van identiteit). 20 De jongere in beweging De maatschappelijke evolutie: consensus, dissensus, assensus (J. Declerck) De veranderende wereld => Jongeren leven in complexe en soms explosieve kaders! De persoonlijke groei (van kind over puber naar adolescent) 21 7

8 De school > de school Ervaringen opdoen Over ervaringen reflecteren Ervaringen delen Belang van de school overstijgt het cognitieve leren: de school als ondersteunend netwerk! 22 De vertrouwensrelatie centraal blijven stellen leerling Ouders Radicaliseringsambtenaar Politie Jeugdwerk school leraar 23 De school moet kleur bekennen. De school moet grenzen trekken en bespreekbaar maken. De school moet alle racisme kordaat weren, emotie een plaats geven en communicatie voeren op een rationeel niveau. Betrokkenheid. Structuur. Eisen blijven stellen. 24 8