Aanpak Eergerelateerd Geweld. Jenny Van Eyma. 1. Eer

Transcriptie

1 Aanpak Eergerelateerd Geweld Jenny Van Eyma 1. Eer 1

2 Betekenis eer afhankelijk van o.a.: De tijdgeest: verschil vroeger, nu, toekomst Generatie (leeftijd) Sekse Klasse / SES Interpretatie en waardering in eigen gemeenschap, familie, gezin en vrienden. Individuele ontwikkeling Eer in verschillende culturen Gekoppeld aan individu Nauwelijks een issue Verbonden aan status * Gekoppeld aan de groep * Gefocust op eer * Verbonden aan kuisheid, seksualiteit 2

3 Patriarchale (zedelijke) familie - eer Duidelijke morele codes: rol van eer en schaamte Strenge repercussies bij overtredingen Eer van man afhankelijk van gedrag zijn vrouwen Eerverlies is verlies respect voor man in de gemeenschap Eer vastgesteld door publieke atmosfeer buiten familie Eer onderscheidend karakteristiek voor man-zijn en mannelijkheid Eerverlies en schaamte geoorloofd motief voor geweld SEREF Turkse man Eigen familie Familie-eer Respect SEREF (integriteit) Respect Omgeving outgroup Niet-seksuele eer Zedelijk fatsoen GURUR = gevoel van eigenwaarde Mannelijk zijn (viriliteit) Seksuele eer MAN zijn (masculiniteit) A.H. Nauta 3

4 NAMUS Turkse vrouw Familie ingroup Familie- Namus SEREF (integriteit) Respect Omgeving outgroup NAMUS GURUR gevoel van eigenwaarde NAMUS Onbevlektheid (=toestand) Kuisheid (=mentaliteit) A.H. Nauta Schending familie eer Seksuele eer van meisje in geding: Verlies maagdelijkheid ook: (close) omgaan met jongens, verkering, daten, uitgaan Verkrachting Schaking Verzet tegen gearrangeerd huwelijk Lesbische identiteit, relatie of seksueel contact Transseksualiteit / transgenderisme 4

5 Schending familie eer Seksuele eer van getrouwde vrouw in geding: Buitenechtelijke seksuele relatie ook: (close)omgaan met mannen, uitgaan etc. Verkrachting Verlaten echtgenoot/familie Hertrouwen Lesbische identiteit, relatie of seksueel contact Transseksualiteit / transgenderisme Mannen en jongens als slachtoffer Schending seksuele eer: * Verliefd op het verkeerde meisje * Seks met meisje of getrouwde vrouw * Gedwongen of gearrangeerd huwelijk * Gedwongen tot controle op zus * Gedwongen tot geweldpleger of moordenaar / Indien hij dit weigert uit te voeren * Homo identiteit, relatie of seksueel contact ( passieve rol) * Transseksualiteit of transgenderisme Schending maatschappelijke eer: O.a. na ernstige belediging, diefstal (binnen eigen gemeenschap) 5

6 Onderzoek VU Brenninkmeijer et al. (2009) Eergerelateerd Geweld in Nederland. Onderzoek naar de beleving en aanpak van eergerelateerd geweld. Vrije Universiteit van Amsterdam: 120 respondenten: Turks, Turks-Koerdisch, Marokkaans en Hindoestaans Opvattingen rondom eer: vaak collectief gedeeld en een hoge mate van vanzelfsprekendheid Emancipatieprocessen: jongere vrouwen en mannen claimen meer ruimte proberen regels waar mogelijk te verpersoonlijken Vier onderscheiden opvattingen over eer 1. Geweld omwille van de eer is soms een noodzakelijk kwaad 2. Eer is goed, maar geweld, mag geen kans krijgen 3. Het eerbegrip is aan revisie toe 4. Het hele traditionele eerbegrip moet op de schop 6

7 2. Eergerelateerd geweld Eergerelateerd geweld --- werkdefinitie Eergerelateerd geweld is elke vorm van geestelijke of lichamelijk geweld gepleegd vanuit een collectieve mentaliteit in reactie op een (dreiging van) schending van de eer van een man of een vrouw en daarmee van zijn of haar familie waarvan de buitenwereld op de hoogte is of dreigt te raken (Bureau Beke). 7

8 Voorkomen eerschending In groepjes: Op welke manieren proberen families te voorkomen dat de zedelijke familie-eer wordt geschonden? Of om de eer te herstellen? Hoe zie je dat terug in je werk? Wat blijft nog onzichtbaar? Eerwraak is Doden om de (familie) eer te zuiveren 8

9 Migratie naar West Europa * Idee tijdelijkheid arbeidsmigratie * Sterke banden met herkomstland * Dorp als geheel gemigreerd * Geen integratiebeleid * Slechte sociaal-economische positie * Onderlinge afhankelijkheid * Meer bedreigingen voor verlies kuisheid 3. Hulpverlening 9

10 Verschil HG / EG Motief voor geweld: eerverlies <> Oorzaken in geschiedenis, opvattingen en karakter pleger Basis in cultureel gedeelde opvattingen over gender en seksualiteit <> Basis in individuele en culturele opvattingen over gender, ouderrelatie Duidelijke intentie: eer herstellen. HG minder duidelijke intentie. Eer hele familie in geding <>Persoonlijke trots één man. Verschil HG / EG (vervolg) Geweld kan plotseling ontstaan <> Opbouw in spiraal van geweld Zoekacties door hele familie <> Zoekactie één man Instemming hele familie, zelfs medewerking <> afkeuring door omstanders Bemiddeling kan geweld(escalatie) stoppen <> (relatie-)therapie kan helpen 10

11 (voor jongeren)