Buurtonderneming Kalsdonk

Transcriptie

1 Buurtonderneming Kalsdonk - Opzet buurtonderneming, profiel coördinator, taak/werkwijze overige betrokkenen - Concept dd. 30 mei 2012 Inhoud Kaders 1. Doel buurtonderneming 1. Betrokken/te betrekken partijen 1. Samenstelling buurtonderneming, rol en positie deelnemers 2. Profiel coördinator 2. Enkele praktische zaken m.b.t. de buurtonderneming 3. Bijlage 1: tekst m.b.t. buurtonderneming uit herijkte opdracht Kansen voor Kalsdonk 4. Bijlage 2: Rollen en taken betrokkenen bij de buurtonderneming 6. Kaders - Wijkperspectief Kalsdonk - Wijkactieplan Kalsdonk Herijking Kansen voor Kalsdonk 2012 Doel buurtonderneming - versterken van de betrokkenheid van bewoners; - realiseren van Kansen voor Kalsdonk; - versterken van de vraaggerichtheid en de samenwerking van professionele organisaties. (zie bijlage 1 voor nadere informatie) Betrokken/te betrekken partijen Participant in buurtonderneming Activiteit aangestuurd door B.O. Overleg-/samenwerkingspartner Bewonersplatform Kalsdonk / Programmagroep Kansen voor Kalsdonk Gemeente Roosendaal AramisAlleeWonen Stichting Vrouwenstudio Sultana * * Gezondheidscentrum Kalsdonk Traverse Brede School De Vlindertuin Stichting Kalsdonk Organisatie(s) die welzijnswerk in Kalsdonk uitvoeren Turkse Welzijnsstichting ** Marokkaanse Welzijnsstichting ** Gebruikers buurthuis Voedselbank (coördinator) buurtcoaches Buurtsportvereniging i.o. * * Politie (wijkagent) Overig, te weten: ** * In eerste instantie vanuit Kansen voor Kalsdonk onderbrengen als project dat vanuit buurtonderneming wordt gestimuleerd/gefaciliteerd. Indien deze zelfstandig duurzaam kunnen draaien loskoppelen van buurtonderneming, en als social enterprise voortzetten. ** De Turkse en de Marokkaanse Welzijnsstichting hebben eerder aangegeven vooralsnog niet mee te willen praten over Kansen voor Kalsdonk. Zij zijn daarom nog niet betrokken geweest bij de - 1 -

2 herijking van de opdracht en het opstarten van de buurtonderneming. De buurtonderneming zal zowel met deze stichtingen als met andere nog niet betrokken partijen in de wijk contact leggen om na te gaan of, en hoe, de samenwerking tussen hen en de buurtonderneming kan worden versterkt. Samenstelling buurtonderneming, rol en positie deelnemers De buurtonderneming is een voertuig voor professionele organisaties, die vraag- en oplossingsgericht werkt, door samenwerking over de grens van de eigen organisaties heen ook effectiever en efficiënter werkt, en zo flexibel mogelijk opereert. Het vergroten van betrokkenheid van de inwoners is een leidend principe (bron: herijking opdracht Kansen voor Kalsdonk). De buurtonderneming bestaat uit: - overlegvorm besturen betrokken partijen (nog uit te werken) - team van opdrachtgevers - kwartiermaker/coördinator - medewerker(s) gemeente: wijkmanager, mogelijk medewerkers Leefomgeving en Sociale Zaken - medewerker(s) AramisAlleeWonen: gebiedscoördinator, mogelijk buurtconciërge - medewerkers Welzijn - medewerker Traverse - bewoners/vrijwilligers - mogelijk uit te breiden met andere professionele organisaties die in buurtonderneming willen deelnemen. Uitvoering van de werkzaamheden gebeurt door medewerkers buurtonderneming, door vrijwilligers, door afdelingen van de meewerkende organisaties, door projectleiders die in kader van Kansen voor Kalsdonk opdracht hebben/krijgen. De dagelijkse leiding over de buurtonderneming is in handen van de coördinator. Afstemming over de inzet vindt in overleg binnen de buurtonderneming plaats door betrokken bewoners en medewerkers van professionele organisaties. Aansturing buurtonderneming op hoofdlijnen (en op afstand) door Team van Opdrachtgevers, komen ca. 1 keer per 8 weken bijeen (in beginfase mogelijk vaker, definitieve planning nog te bepalen). Bestuurlijke betrokkenheid wordt nog nader vormgegeven door kwartiermaker. Voorlopig wordt gedacht aan jaarlijkse of halfjaarlijkse thema-bijeenkomst met de betrokken bestuurders, met als voornaamste doel het in stand houden van betrokkenheid van bestuur bij de buurtonderneming en vice versa. De rollen en taken van de verschillende betrokkenen worden in bijlage 2 nader toegelicht. Profiel coördinator Opdracht - Kwartiermaker buurtonderneming. In overleg met betrokken partijen opstellen startdocument, waarin doel, opdracht, werkwijze, meetbare effecten en budget nader zijn uitgewerkt. Nagaan welke vorm beste past bij buurtonderneming (samenwerkingsovereenkomst, stichting, anders) en organiseren dat deze wordt gerealiseerd. - Coördineren buurtonderneming: o Maakt team van (vrijwillige en professionele) medewerkers. Stelt hen in staat netwerk in de wijk op te bouwen en te onderhouden. o Stimuleert betrokkenheid en inzet van verenigingen, bewoners en ondernemers in en voor de wijk. o Versterkt de samenwerking tussen organisaties in de wijk, met als doel bureaucratie te verminderen, vraaggerichtheid te vergroten en de inzet van middelen van verschillende partijen zoveel mogelijk te bundelen. Dit laatste vooral met als doel om bij teruglopende budgetten bij alle partijen, het aanbod van diensten in de wijk zo veel mogelijk op peil te houden. Voorwaarde: als er geen vraag is of geen noodzaak een bepaalde dienst in stand te houden, wordt daar geen bijdrage (meer) aan verstrekt

3 o Verantwoordelijk voor resultaten, voortgang, communicatie, planning en rapportage activiteiten buurtonderneming. o Verantwoordelijk voor planning en inzet van middelen van de buurtonderneming. Neemt binnen de kaders van het beschikbare budget en de beschikbare middelen zelfstandig en snel beslissingen m.b.t. de inzet van de middelen. o Coördineert inzet professionals, verdeelt taken, signaleert knelpunten, coacht daarop, lost in overleg met de betrokken organisaties en/of Team van Opdrachtgevers knelpunten op. Agendeert noodzakelijke (beleids)knelpunten bij de daarvoor verantwoordelijke organisaties. o Rapporteert aan en neemt deel aan overleg Team van Opdrachtgevers. Zorg dragen voor duurzame voortzetting na De coördinator zorgt via coaching dat een of meer van de medewerkers in de buurtonderneming zich zodanig ontwikkelt, dat deze in 2014 de coördinerende rol kan overnemen. De coördinator zorgt ook tijdig voor een voorstel voor de invulling van de buurtonderneming vanaf , incl. een voorstel tot dekking van de kosten. In dat voorstel wordt ook aangegeven op welke wijze de samenwerking van partijen tot kostenbesparing leidt, en hoe die kostenbesparing wordt ingezet om de kosten van de buurtonderneming structureel te dekken. Kennis en vaardigheden Ervaring met ontwikkeling aandachtswijken Kent zowel de leefwereld van bewoners als de systeemwereld van organisaties, is in staat hierbinnen succesvol te opereren en resultaat te boeken. Is in staat een goed netwerk in de wijk op te bouwen en te onderhouden. Heeft kennis en ervaring op gebied van coachen en leidinggeven Academisch werk- en denkniveau Competenties Passie voor de wijk en haar bewoners, gedreven en bevlogen. Enthousiasmerend Verbindend Creatief Netwerker op alle niveaus, van bewoners tot bestuurders Ziet kansen en benut deze. Resultaatgericht, beperkt control tot minimum noodzakelijke Verwachte tijdsinzet gemiddeld 2 dagen per week, niet in vakanties. Totaal op jaarbasis ca. 85 dagen. (de meeste tijd wordt niet door de coördinator, maar door de medewerkers in de buurtonderneming besteed). Enkele praktische zaken m.b.t. de buurtonderneming Budget buurtonderneming, medio 2012-eind 2014*: T.b.v. huisvesting en kosten coördinator: ca T.b.v realisatie diverse projecten ca T.b.v. bewonersvouchers ca * exacte bedragen nog te bepalen. Bedrag bestaat uit beschikbare middelen per minus de in 2012 gemaakte kosten voor organisatie & advies kansen voor kalsdonk (vwb huisvesting en coördinator) en voor projecten en vouchers. Met inachtname van reeds gemaakte afspraken/aangegane verplichtingen staat het de buurtonderneming vrij om binnen de beschikbare financiële middelen budgetten onderling te herschikken. Daarbij blijft de buurtonderneming wel verantwoordelijk voor het behalen van de afgesproken resultaten en het realiseren van de afgesproken deelprojecten. Uitzondering: het bedrag voor de bewonersvouchers blijft volledig voor dat doel beschikbaar, waarbij max. 10% kan worden besteed aan begeleidingskosten en 90% rechtstreeks ten goede moet komen aan de goedgekeurde bewonersinitiatieven. Locatie: de buurtonderneming opereert vanuit de wijk. Zo mogelijk wordt met de Stichting Kalsdonk overeen gekomen dat de buurtonderneming vanuit het buurthuis opereert. Mocht dat niet haalbaar zijn dan wordt gezocht naar een zelfstandige, liefst centrale locatie in de wijk

4 BIJLAGE 1: Tekst over de buurtonderneming zoals opgenomen in de herijkte opdracht Kansen voor Kalsdonk (punt 1 t/m 3 en 6 t/m 8 gaan over andere zaken dan de buurtonderneming) 4. Voor de uitvoering van deze opdracht en de realisatie van het wijkperspectief en de wijkactieplannen: A) richten de deelnemende partijen een buurtonderneming Kalsdonk op; B) worden social enterprises gestimuleerd en gefaciliteerd. Als er snel organisaties vanuit inwoners ontstaan, is het mogelijk meerdere projecten via social enterprises te laten verlopen. Als dat niet het geval is, dan vinden de bewoners en organisaties de onder 6 genoemde initiatieven zo belangrijk, dat zij deze in eerste instantie via de buurtonderneming realiseren en daarbij nagaan of het mogelijk is deze op termijn als social enterprise voort te zetten;. C) willen Stichting Kalsdonk, gemeente en AramisAlleewonen, zo nodig aangevuld met andere relevante partijen, komen tot een samenwerkingsovereenkomst t.b.v. het centrumplan Kalsdonk; en D) voeren verschillende organisaties hiernaast zelfstandig taken in de wijk uit die bijdragen aan de leefbaarheid. In de toelichting bij deze opdracht zijn deze punten verder uitgewerkt. 5. Deelnemende partijen brengen elk een nader te bepalen hoeveelheid menskracht in de buurtonderneming in. Waar mogelijk worden ook bestaande budgetten die wijkgericht worden ingezet, overgeheveld naar de buurtonderneming. De buurtonderneming zoekt bij het realiseren van haar taken primair naar dekking daarvan in de begroting van de deelnemende organisaties. Daarnaast kan zij beschikken over de gelden die onder punt 7 aan de buurtonderneming worden toegekend. Bij de daadwerkelijke oprichting van de buurtonderneming wordt dit onderdeel nader uitgewerkt. De middelen voor Social Enterprises worden per social enterprise nader uitgewerkt. Voor de onder punt 7 genoemde (potentiële) social enterprises is in ieder geval het hier genoemde bedrag beschikbaar. Naast deze bijdrage wordt per social enterprise een inverdienmodel uitgewerkt. De middelen voor het Centrumplan zullen in de op te stellen samenwerkingsovereenkomst worden uitgewerkt, waarbij het uitgangspunt is dat de uiteindelijke exploitatieopzet (inclusief de daarin op te nemen bijdragen van partijen) sluitend is. Tekst in de toelichting bij de herziene opdracht: Voor de uitvoering van deze opdracht en de realisatie van het wijkperspectief en de wijkactieplannen: A) richten de deelnemende partijen een buurtonderneming Kalsdonk op; B) worden social enterprises gestimuleerd en gefaciliteerd; C) Willen Stichting Kalsdonk gemeente en AramisAlleewonen, zonodig aangevuld met andere relevante partijen, komen tot een samenwerkingsovereenkomst t.b.v. het centrumplan Kalsdonk; en D) voeren verschillende organisaties hiernaast zelfstandig taken in de wijk uit die bijdragen aan de leefbaarheid. In het wijkperspectief is sprake van het oprichten van Ondernemend Kalsdonk. In deze opdracht wordt dit uitgewerkt in enerzijds een Buurtonderneming, anderszijds een of meer social enterprises. Zowel de buurtonderneming als de social enterprise richten zich op de verbetering van de wijk, zijn in de wijk aanwezig, en geven invulling aan het versterken van de betrokkenheid van en sturing door bewoners. Het wezenlijke verschil is dat in de buurtonderneming de professionele organisaties verantwoordelijk blijven voor hun eigen inzet, en daar de bewoners nadrukkelijk in betrekken, terwijl de social enterprise geheel zelfstandig, zonder sturing door professionele organisaties, een of meer taken als ondernemer uitvoeren. De zeggenschap over een social enterprise berust geheel bij de inwoner(s) die in de social enterprise betrokken wijn. Daarbij kan de overheid of een andere professionele organisatie wel betrokkenheid hebben door bijvoorbeeld een contract met de social enterprise af te sluiten voor het leveren van bepaalde diensten, en/of door op verzoek van de social enterprise advies en ondersteuning te bieden. Toelichting voor het onderdeel buurtonderneming: In de opdracht staat onder punt 4A de buurtonderneming genoemd. De volgende 9 punten geven hierop een nadere toelichting: - 4 -

5 i ii iii iv v vi vii iix ix De taak van de buurtonderneming is het versterken van de betrokkenheid van bewoners bij de leefbaarheid van de wijk, het realiseren van Kansen voor Kalsdonk, en het versterken van de vraaggerichtheid en de samenwerking van professionele organisaties in de wijk. De buurtonderneming is een voertuig voor professionele organisaties, die vraag- en oplossingsgericht werkt, door samenwerking over de grens van de eigen organisaties heen ook effectiever en efficiënter werkt, en zo flexibel mogelijk opereert. Het vergroten van betrokkenheid van de inwoners is een leidend principe. De deelnemende organisaties in de buurtonderneming houden ieder de eindverantwoordelijkheid over de eigen inzet. De uitvoering van taken wordt overgedragen aan de buurtonderneming, die daartoe ook mandaat, budget en/of menskracht krijgt van de deelnemende organisaties. De buurtonderneming is laagdrempelig toegankelijk, centraal gevestigd in de wijk en heeft eigen ruimte waarover zij gemakkelijk en flexibel kan beschikken. De vergaderruimte fungeert ook als huiskamer in de wijk, waar bewoners en professionals elkaar ongedwongen kunnen treffen. De buurtonderneming wordt gevestigd in het buurthuis. De buurtonderneming wordt tot 31 december 2013 aangestuurd door een onafhankelijk coördinator, welke wordt benoemd door en rapporteert aan het Team van Opdrachtgevers (zie 4.A.5). Taak van de coördinator is het oprichten, vormgeven en aansturen van de buurtonderneming, het coachen van de medewerkers en het uiterlijk in juli 2013 opleveren van een advies aan de opdrachtgevers m.b.t. de wijze waarop de buurtonderneming vanaf 1 januari 2014 kan worden voortgezet, inclusief de wijze waarop deze wordt bekostigd. De buurtonderneming werkt nauw samen met de samengevoegde programmagroep/ bewonersplatform. De buurtonderneming bestaat uit een kleine vaste groep medewerkers (één per deelnemende professionele organisatie) en een grotere groep ad hoc deelnemers (bewoners en/of professionals), die per project of voor een tijdelijke periode worden betrokken. De taakverdeling en werkwijze wordt in onderling overleg binnen de buurtonderneming nader vormgegeven. Nagegaan wordt in hoeverre werkzaamheden van organisaties kunnen worden samengevoegd en/of onderling door medewerkers in de buurtonderneming kunnen worden overgenomen. De buurtonderneming wordt op hoofdlijnen aangestuurd door het Team van Opdrachtgevers (TvO). Zij stellen de opdracht, de kaders en het budget vast en bespreken tenminste eenmaal per kwartaal de voortgang. Minimaal eenmaal per jaar rapporteert de coördinator aan het TvO over de voortgang, de geleverde inzet en de bereikte resultaten. Het TvO bestaat uit: een vertegenwoordiger van het management van elk van de deelnemende organisaties; een vertegenwoordiger van de gecombineerde programmagroep/bewonersplatform en een bewoner uit de wijk. Ten behoeve van de positie van deze inwoner wordt door het TvO in overleg met betrokken partijen in Kalsdonk een functieprofiel opgesteld, waarna de vacature wordt opengesteld voor alle bewoners van Kalsdonk. Het TvO neemt beslissingen op basis van consensus. De buurtonderneming staat open voor partijen die bij de ontwikkeling van de leefbaarheid in Kalsdonk zijn betrokken, de in deze opdracht omschreven aanpak onderschrijven, en willen toetreden tot de buurtonderneming. De middelen van de buurtonderneming bestaan uit bijdragen vanuit de verkregen subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), zoals onder punt 6 gespecificeerd, en uit nader te bepalen inzet van menskracht en middelen vanuit de in de Buurtonderneming samenwerkende organisaties. De Buurtonderneming stimuleert en faciliteert de vorming van een of meer zogeheten social enterprises zoals onder B) bedoeld. Waar en wanneer mogelijk worden projecten uit de Buurtonderneming verzelfstandigd tot social enterprise. Overgangsbepaling: Het TvO wordt zo spoedig mogelijk gevormd en de vacatures zo spoedig mogelijk vervuld. Tot die tijd fungeren het voormalige Overleg van Opdrachtgevers, aangevuld met een vertegenwoordiger van de bestaande programmagroep, als opdrachtgever en de wijkmanager van de gemeente en de coördinator wijkontwikkeling als aanspreekpunt en facilitator van de reeds lopende projecten

6 BIJLAGE 2: Rollen en taken betrokkenen bij de buurtonderneming Besturen/directies deelnemende partijen Betrokken op afstand. Rol nader uit te werken. Team van Opdrachtgevers (TvO) Hierin worden het management van de deelnemende professionele organisaties vertegenwoordigd. In eerste instantie zijn dit AramisAlleeWonen en gemeente Roosendaal. Daarnaast heeft namens de samenwerkende (of te fuseren) bewonersplatform/programmagroep een bewoner zitting in het TvO. Gezamenlijk werven zij nog een tweede bewoner, waarvoor een vacature wordt opengesteld voor alle bewoners van de wijk. In de voorbereiding heeft Traverse aangegeven deel te willen nemen aan de buurtonderneming. Als dat daadwerkelijk doorgaat, zal ook het management van Traverse in het TvO deelnemen. Wanneer op enig moment meer partijen deelnemen in de buurtonderneming, kunnen ook zij deelnemen in het TvO. Het TvO neemt besluiten in consensus, waarbij iedere organisatie eindverantwoordelijk blijft voor de eigen inzet. Het TvO stelt het jaarplan en jaarbudget van de buurtonderneming vast, en overlegt frequent met de coördinator van de buurtonderneming over de voortgang en eventuele knelpunten. Wanneer de buurtonderneming nieuwe opdrachten in het kader van Kansen voor Kalsdonk aan derden verstrekt, wordt dit door de coördinator ter besluitvorming voorgelegd aan het TvO. Het TvO beslist, op advies van de coördinator, ook over het afwijken van de vastgestelde planning (jaarplan, vastgestelde projectopdrachten). De leden van het TvO zorgen ervoor dat knelpunten tussen de wijk, de buurtonderneming en de eigen organisatie worden opgelost, wanneer de medewerkers of coördinator van de buurtonderneming daar zelf niet uitkomen. TvO-leden zijn verantwoordelijk voor het tijdig opnemen van voldoende middelen en menskracht in de begrotingen en planningen van de eigen organisaties. Indien daar knelpunten uit volgen, zorgen zij voor tijdige bespreking hiervan in het TvO en vervolgens tijdige verwerking van de daaruit voortvloeiende consequenties in de plannen van de buurtonderneming. Het TvO komt enkele malen per jaar bijeen in de beginfase waarschijnlijk frequenter dan later. De planning hiervoor wordt nog nader ingevuld door de kwartiermaker. Coördinator buurtonderneming (profiel in hoofdtekst opgenomen) Medewerkers professionele partijen Vanuit de gemeente werkt in ieder geval de wijkmanager vanuit de buurtonderneming. Door de kwartiermaker wordt nagegaan of ook andere medewerkers rechtstreeks vanuit de buurtonderneming en onder aansturing van de coördinator kunnen werken, of dat er afspraken worden gemaakt over de wijze van samenwerking waarbij medewerkers in hun eigen afdeling werkzaam blijven (bijvoorbeeld medewerkers Leefomgeving, Sociale Zaken). Vanuit AramisAlleewonen werkt de gebiedscoördinator in de buurtonderneming. De kwartiermaker gaat nog na of ook andere medewerkers, zoals een buurtconciërge, onderdeel van de buurtonderneming kunnen worden. Het is de bedoeling dat ook de medewerkers welzijn vanuit de buurtonderneming gaan opereren. Op dit moment (eind mei 2012) is nog niet duidelijk op welke wijze het welzijnswerk vanaf 1 juli wordt voortgezet. Wel is duidelijk dat het de bedoeling is, in elk geval de welzijnstaken in de buurtonderneming zo goed mogelijk te continueren. De kwartiermaker zal aansluiten op de dan bekende oplossing. In de voorbereiding heeft Traverse aangegeven deel te willen nemen aan de buurtonderneming. Als dat daadwerkelijk doorgaat, zal ook de maatschappelijke werker voor Kalsdonk vanuit de buurtonderneming gaan werken. Taken voor de medewerkers in de buurtonderneming zijn: - Is eerste aanspreekpunt voor bewoners en organisaties in Kalsdonk m.b.t. het versterken van de leefbaarheid van de wijk en de realisatie van de wijkactieplannen. - Onderhoudt netwerk in de wijk

7 - Stimuleert betrokkenheid en inzet van verenigingen, bewoners en ondernemers in de wijk. Stimuleert zelfredzaamheid/eigen kracht, o.a. via voor wat, hoort wat -principe. - Is schakel tussen wijk en eigen organisatie. Informeert wijk over werkzaamheden eigen organisatie, en eigen organisatie over de wijk. Bewaakt samenhang werkzaamheden eigen organisatie activiteiten in de wijk (en vice versa). - Coördineert inzet in kader van wijkactieplan (geldt voor wijkmanager en/of gebiedscoördinator). - Evalueert jaarlijks, met de wijk, het wijkactieplan en stelt wijkactieplan voor volgend jaar op (geldt voor wijkmanager en/of gebiedscoördinator). - Fungeert als opdrachtgever voor projectleiders in kader van Kansen voor Kalsdonk (uitzondering: daar waar nu nog welzijnswerkers als projectleider opdrachtnemer in Kansen voor Kalsdonk zijn, zijn zij in de buurtonderneming ook projectleider. In dat geval fungeert de coördinator als opdrachtgever). - Is adviseur van directie/bestuur van de eigen organisatie m.b.t. ontwikkelingen in de wijk. - Waar mogelijk en logisch kunnen medewerkers in de buurtonderneming elkaar vervangen, ongeacht voor welke organisatie zij werkzaam zijn. - Vakinhoudelijk blijven de professioneel medewerkers primair voor het eigen vakgebied verantwoordelijk (bijv. maatschappelijk werk, welzijnswerk, reïntegratie). Vrijwilligers De betrokkenheid van vrijwilligers wordt door de kwartiermaker, in goed overleg met bewoners/ vrijwilligers, nader ingevuld. In elk geval wordt de programmagroep die o.a. de toekenning van de vouchers begeleidt gevraagd deel te nemen in de buurtonderneming, om van daaruit (en met ondersteuning uit de buurtonderneming) de vouchers te blijven toekennen. De kwartiermaker geeft in overleg met de programmagroep ook een nadere invulling aan de manier, waarop de programmagroep bij de begeleiding van de projecten in Kansen voor Kalsdonk betrokken blijft (naast de deelname in het Team van Opdrachtgevers). Ook zullen nieuwe vrijwilligers, die bijvoorbeeld worden gezocht om de nieuwsbrief te schrijven, gevraagd worden om vanuit de buurtonderneming te opereren