J a a r s t u k k e n

Transcriptie

1 Jaarstukken

2 Inhoudsopgave Jaarstukken 1 Algemeen Voorwoord Leeswijzer 5 2 Jaarverslag Programmaverantwoording Programma 1 BESTUREN Programma 2 WONEN EN WERKEN Programma 3 ONTSPANNEN Programma 4 LEREN Programma 5 ZORGEN Programma 6 BEHEREN Programma 7 MIDDELEN Paragrafen Paragraaf Lokale heffingen Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf Financiering Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Verbonden partijen Paragraaf Grondbeleid Verklaring bestuur Jaarrekening Balans Programmarekening Toelichtingen Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting balans, activazijde Toelichting balans, passivazijde Overige gegevens Toelichting programmarekening Bijlagen Overzicht producten per deelprogramma Borg- en garantiestellingen Sisa overzicht 150 Jaarstukken i

3 1 Algemeen Jaarstukken 1

4 1.1 Voorwoord Aan de leden van de raad, Voor u liggen de jaarstukken van de gemeente Bronckhorst over het boekjaar. De stukken geven u inzicht in het door ons gevoerde beleid en beheer in. In de programmaverantwoording schetsen wij een beeld hoe in is gewerkt aan het realiseren van de doelstellingen. De paragrafen geven u een dwarsdoorsnede van de jaarstukken op de meest belangrijke onderwerpen en beheersmatige aspecten. De jaarrekening is de financiële weerslag van het jaarverslag. In maart zijn er verkiezingen en dat betekent dat onze collegeperiode, die van maart 2010 tot maart 2014 loopt, er bijna op zit. Het was een enerverende tijd waarin veel gebeurde in Bronckhorst. Deze jaarstukken geven een verslag van de uitvoering van uw doelstellingen in ons laatste volledige jaar als college. In de programmaverantwoording in het jaarverslag vindt u de belangrijkste, in het oog springende, werkzaamheden in. resultaat De rekening sluit met een voordelig resultaat van tegen een geraamd voordelig saldo, na wijzigingen, van Ten opzichte van de begroting is het resultaat voordeliger. Voor een groot gedeelte was het rekeningsresultaat bekend ( voordelig). U hebt gedurende het jaar verschillende beslisdocumenten gezien waarin wij u bestemmingen voor overtollige middelen vanuit voorlegden. Voorbeelden zijn de Visie Bronckhorst 3.0, de managementrapportage 1e halfjaar Participatie, de motie armoedebeleid en uitvoeringsprogramma's voor bijvoorbeeld Landschapsontwikkeling (LOP). Het resterende, voordelige verschil ( ) wordt veroorzaakt door de volgende, grotere afwijkingen: programma 2: verlies van bouw- en bestemmingsplanleges ( N) en het treffen van een voorziening voor het Bedrijvenpark RBT/EBT ( N) programma 5: doorontwikkeling jeugd- en ouderenbeleid ( V) programma 7: de hogere algemene uitkering ( V), de lagere bedrijfsvoeringslasten door bijvoorbeeld de vacaturestop ( V) en vrijval uit de voorzieningen onderhoud schoolgebouwen en onderhoud gemeentelijke gebouwen ( V) diverse kleine afwijkingen bij diverse programma's ( V), wat binnen de bandbreedte van 1% van de omzet ligt. Het voordelig resultaat is als volgt over de programma s verdeeld: Programma Saldi per programma Begroting Afwijking Besturen voordelig Wonen en werken nadelig Ontspannen voordelig Leren voordelig Zorgen voordelig Beheren voordelig Middelen voordelig Resultaat voor bestemming voordelig Toevoeging / onttrekking reserves voordelig Resultaat na bestemming voordelig Jaarstukken 2

5 De belangrijkste afwijkingen tussen de begroting (na wijziging) en de rekening vindt u in de toelichting op de programma's in het programma-onderdeel "Wat heeft het gekost". Een beleidsmatige toelichting ziet u per deelprogramma bij het onderdeel "Wat wilden wij bereiken en wat hebben wij in gedaan om de doelstellingen te bereiken". Voorstellen voor resultaatbestemming Voor de eerdergenoemde, bekende, meerjarige projecten ( ) leggen wij u voorstellen voor resultaatbestemming voor in het raadsvoorstel behorend bij deze jaarstukken voor een bedrag van Het resterende, benodigde bedrag ad willen wij als vaststaande onttrekkingen aan de algemene reserve in de begroting meenemen. Het gaat om de volgende voorstellen voor resultaatbestemming: Programma Voorstel Bedrag Verdeling over jaren D Educatie berging vliegtuigwrak A Pilot Pimp de krimp A Subsidieverordening Verduurzamen woningvoorraad C Acht LOP-projecten C Drie GPL-projecten B Kwaliteitsimpuls Brummen- Bron(c)khorst C Transitie decentralisaties C Doelgroepenvervoer C 5C Aanvulling korting huishoudelijke hulp 1 WMO Uitvoering Armoedebeleid B Uitvoeringsprogramma GVVP B Herinrichting Hummelo C Verbeteringen DidiD-audit Totaal voorstellen resultaatbestemming houdende met de voorstellen voor resultaatbestemming die "drukken" op het jaar 2014 zal van het rekeningsresultaat terugvloeien naar de algemene reserve. Jaarstukken 3

6 Jaarstukken 4

7 1.2 Leeswijzer In dit boekwerk hebben wij twee documenten voor u verwerkt, namelijk het jaarverslag (hoofdstuk 2) en de jaarrekening (hoofdstuk 3). Voor het verhogen van de leesbaarheid van de documenten zetten wij de vermelde cijfers in tabellen en opstellingen in euro's maal tenzij anders vermeld. Jaarverslag (de inhoud) In het jaarverslag leggen wij aan u verantwoording af over het gevoerde beleid in. U ziet in het jaarverslag de programmaverantwoording en de paragrafen. In de programmaverantwoording benoemen wij de belangrijkste ontwikkelingen in en de activiteiten die wij hebben ontplooid om de doelstellingen van uw raad te realiseren. De bijbehorende inzet van middelen ziet u daar ook terug, waarbij wij ook aangeven welke investeringen zijn gedaan voor dat specifieke programma en over welke reserves is beschikt danwel aan welke reserves bedragen zijn toegevoegd. Ook gaan wij in op de belangrijkste financiële afwijkingen tussen de ramingen na wijzigingen en de uiteindelijke realisatie op de lasten en baten. De paragrafen geven u een dwarsdoorsnede van de beleidslijnen. Hierin staat informatie over een aantal beheersmatige aspecten van de uitvoering. Jaarrekening (de financiële positie) De balans geeft u inzicht in de bezittingen, de schulden en het vermogen van de gemeente aan het begin en aan het eind van het jaar. De rekening van baten en lasten geeft het resultaat per programma weer en dat van de gemeente als totaal. Naast een rekening van baten en lasten per programma ziet u een rekening van baten en lasten weergegeven op kostensoorten met daarop een toelichting. Via die lijn ziet u de dwarsdoorsnede van alle typen lasten en baten. De producten per deelprogramma (productenrekening) staan in een bijlage (bijlage 4.1). Het Cebeon (Centrum Beleidsadviserend Onderzoek b.v.) heeft naar aanleiding van de invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) een productenindeling voorgesteld die de functies van het BBV volgt. Deze indeling volgen wij met als randvoorwaarde dat de producten de programma's volgen, dat een product in zijn geheel past binnen één (deel)programma en dat gestreefd wordt naar één bestuurlijk trekker per product. De indeling maakt het onder andere mogelijk eenvoudiger te benchmarken en een link te leggen naar de algemene uitkering. Controleverklaring In de bij de jaarstukken gevoegde controleverklaring geeft de accountant een getrouw- en een rechtmatigheidsoordeel. Jaarstukken 5

8 Jaarstukken 6

9 2 Jaarverslag Jaarstukken 7

10 2.1 Programmaverantwoording Jaarstukken 8

11 2.1.1 Programma 1 BESTUREN Algemeen Missie Bronckhorst streeft een bestuur na dat integer handelt ten dienste van de samenleving en vanuit betrokkenheid bij de burgers, daarbij rekening houdend met de eigen verantwoordelijkheid van de burgers. Context en achtergrond De eisen die de burgers stellen aan hun bestuur en aan de kwaliteit van de dienstverlening nemen toe. Vanuit de rijksoverheid komen meer taken en vanuit de provincie meer plannen naar de gemeente toe, maar minder middelen om alle taken op de huidige wijze te vervullen. Bronckhorst wil een gemeente zijn die goed inspeelt op de maatschappelijke ontwikkelingen, die een manier van dienstverlening heeft die aansluit bij de verwachtingen van burgers en bedrijven en die past binnen de gemeentelijke financiën. Dit betekent dat Bronckhorst zich beraadt op de vraag in welke situaties welke rol en vorm van samenwerking nodig is. Naar inwoners toe en binnen samenwerkingsverbanden. Samenwerking met medeoverheden kan op regionaal niveau zijn, maar ook binnen het verband van de P10 (een samenwerkingsverband van de 10 grootste plattelandsgemeenten) of binnen Europees verband. Van de burger verwachten wij dat hij een bijdrage levert aan de kwaliteit van de samenleving. Normen zijn daarbij nodig, waarbij de gemeente Bronckhorst de naleving ervan zal verwachten en soms moet stimuleren of afdwingen. Kaderstellende beleidsnota's Coalitieakkoord "Samen bouwen aan een betrokken, solide en duurzaam Bronckhorst (2010) Financiële verordening (2008) Agenda Achterhoek 2020 (2011) Visie TBB "Duurzaam en betrokken" (2011) Evenementenbeleid (2006) Integraal veiligheidsbeleid (2008) Handhavingsprogramma (2008) Beleidsplan Brandweer Achterhoek West (2011) Deelprogramma's 1A Bestuurscultuur 1B Samenwerking met mede-overheden 1C Dienstverlening 1D Openbare orde, veiligheid en handhaving Deelprogramma 1A Bestuurscultuur Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Dhr. H.A.J. Aalderink Dhr. J.H. van Cranenburgh Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Betrokken, solide en duurzaam bestuur Bronckhorst heeft te maken met een aantal ontwikkelingen: de demografische ontwikkelingen, de terugtredende overheid en minder financiële middelen. In het traject Toekomstbestendig Bronckhorst werken wij aan een duurzaam Bronckhorst. Onze ambitie is Jaarstukken 9

12 gericht op het behouden en verbeteren van kwaliteit voor wonen, werken en recreëren. Wij hebben bewust gekozen voor een proces waarin de inhoud centraal staat; eerst inhoud dan keuzes. De keuzes waarvoor de gemeente komt te staan kunnen ingrijpende consequenties hebben voor de samenleving. Daarom is een transparant proces waarin weloverwogen keuzes gemaakt kunnen worden van belang. In Toekomstbestendig Bronckhorst is veel ruimte gegeven voor de participatie van inwoners, verenigingen en maatschappelijke organisaties. Op deze manier hebben wij eraan gewerkt om iedereen bewust te maken van de veranderingen en inwoners en organisaties te betrekken bij de wijze waarop wij samen op die veranderingen in kunnen spelen. Doel van dit traject is geweest om te komen tot een toekomstvisie die voor inwoners en organisaties in Bronckhorst herkenbaar is; dat zij de problematiek herkennen en ook de oplossingsrichtingen en de keuzes die hieruit voortkomen. In de Perspectiefnota zijn keuzes gemaakt, welke taken voeren wij nog wel uit en op welke manier en welk kwaliteitsniveau, en welke taken voeren wij niet meer uit. Die keuzes worden verder uitgewerkt en doorgevoerd. Ook daarbij worden inwoners en partijen betrokken en is onze benadering en houding steeds gebiedsgericht en gericht op het verbinden van ontwikkelingen, initiatieven, organisaties, inwoners, etc Deelprogramma 1B Samenwerking met mede-overheden Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Dhr. H.A.J. Aalderink Dhr. J.H. van Cranenburgh Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Gemeentegrensoverschrijdende vraagstukken oplossen Bij de Achterhoekse gemeenten groeit het bewustzijn dat zij elkaar nodig hebben en dat zij door samenwerking (met elkaar, met de provincie en met partners uit andere sectoren: ondernemers en maatschappelijke organisaties) meer kunnen bereiken. Bronckhorst heeft samen met de andere 7 Achterhoekse gemeenten gewerkt aan het opstellen van een Regiocontract. Op basis van dit Regiocontract heeft de provincie een bedrag van 11 mln toegekend voor uitvoering van een deel van de projecten die in het Regiocontract zijn opgesteld. In P10 verband blijft Bronckhorst werken aan het versterken van de belangen van het platteland. Bronckhorst heeft hierin de voortrekkersrol en voert het secretariaat van de P10. De P10 wordt regelmatig door BZK en VNG gevraagd input te bieden op inhoudelijke thema's. In is in opdracht van de P10 onderzoek uitgevoerd naar de typische kenmerken van de P10 en de consequenties van het (verwachte) AWBZ-verdeelmodel. Tijdens de wintersessie in december hebben de P10 gemeenten de uitkomsten van de onderzoeken vertaald naar P10 taken en werkwijze. Tijdens deze wintersessie is de bereidheid en noodzaak bevestigd om binnen P10-verband elkaar te blijven versterken en gezamenlijk op te trekken als gesprekspartner naar andere overheden en organisaties. Aandacht voor Europa In oktober is in Regioverband een bezoek gebracht aan de Open Days, het jaarlijkse Brusselse evenement van regio s en steden in Europa, die in in het teken stonden van het cohesiebeleid in de nieuwe programmaperiode Vanuit de Achterhoek was er een deelname van de overheid, de ondernemers en het maatschappelijk middenveld. Een vol programma met aandacht voor: Jaarstukken 10

13 Het Europese subsidieprogramma van Interreg A met als thema s innovatie/ duurzaamheid en institutionele samenwerking. De werking van de Europese Investeringsbank en wat deze voor ons kan betekenen. De inzet voor het bedrijfsleven en de belangenbehartiging in de EU door het kantoor Brussel van VNO-NCW en MKB Nederland. Het netwerk Neth-ER (Netherlands house for Education and Research) over hun inzet voor hoogwaardige informatie over Europese kennisdossiers t.b.v. Nederland kennisland en de bijdragen aan het vergroten van de invloed van het Nederlandse onderwijs, onderzoek- en innovatieveld op de ontwikkeling van het Europese onderwijs-, onderzoeken innovatiebeleid. De netwerkbijeenkomst Oost Event werd bezocht waar de provincies Gelderland en Overijssel, Regio Twente, Regio Achterhoek en de Stadsregio Arnhem Nijmegen het Brusselse netwerk ontmoetten. Verder werden er diverse workshops bezocht door de deelnemers. Al met al was het een intensief maar leerzaam programma Deelprogramma 1C Dienstverlening Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: dhr. H.A.J. Aalderink mw. C.H. van den Brink Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Goede dienstverlening aan de burger Wij werken voortdurend aan het actueel en snel beschikbaar maken van eenduidige informatie voor burgers en bedrijven op elk gewenst moment en via elk gewenst kanaal, zo ook in. Onze website hebben wij aangepast zodat hij voldoet aan de webrichtlijnen. In het kader van 'wachtverzachters' hebben wij een klantgeleidingssysteem in gebruik genomen. Daardoor kunnen onze bezoekers onder het genot van een kopje koffie even wachten tot zij aan de beurt zijn. Verder hebben wij een comfortabele zithoek gecreëerd. Onze klantadviseurs hebben wij regelmatig geschoold en getraind waardoor zij goed op de hoogte zijn van de actuele ontwikkelingen binnen de gemeente. Gebruik van het digitale kanaal De inrichting van onze website wordt steeds gebruiksvriendelijker en overzichtelijker. Het aantal producten dat via het digitale kanaal aangevraagd kan wordt neemt gestaag toe. Administratieve lastenverlichting Ook in hebben wij verder gewerkt aan het vereenvoudigen van verschillende werkprocessen die bijdroegen aan administratieve lastenverlichting Deelprogramma 1D Openbare orde, veiligheid en handhaving Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Dhr. H.A.J. Aalderink Mw. H. Tomassen Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Veilige leef-, werk- en recreatieve omgeving creëren en bevorderen en handhaven van de veiligheid van inwoners Brandweer Achterhoek West (BAW) is verantwoordelijk voor de brandweerzorg in de gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek. BAW vervult deze Jaarstukken 11

14 verantwoordelijkheid voor de gehele veiligheidsketen. Op het vlak van risicobeheersing (pro-actie en preventie) verzorgt BAW voorlichting, adviseert zij over brandveiligheid en andere risico s en voert zij controles en andere bezoeken uit. In het kader van operationele voorbereiding draagt BAW actief bij aan de aanschaf en het beheer van materiaal en materieel. Ook verzorgt zij de opleidingen en oefeningen van ruim 300 brandweervrijwilligers. Binnen BAW zijn er 11 posten. Zij staan paraat en leveren de repressieve diensten. Nazorg wordt, ingebed in de regionale structuren, BAW-breed opgepakt. BAW heeft in haar beleidsplan negen ambities omschreven die zij in 2015 gerealiseerd wil hebben: zijn de vrijwilligers nog altijd de basis van BAW; past de brandweer beter bij de risico s van Achterhoek West; is de brandweer in Achterhoek West op tijd; weten de burgers van Achterhoek West wat ze zelf kunnen doen aan hun eigen brandveiligheid; is BAW een professionele organisatie: standvastig in de te volgen koers en flexibel waar nodig; leert BAW meer van incidenten; is BAW een aansprekende organisatie; werken alle medewerkers van BAW op dezelfde manier; laat BAW zien hoe ze het als organisatie doet. Permanent is in stilgestaan bij deze ambities. In 2014 krijgen deze ambities wederom de nodige aandacht. Een aantal ambities heeft in specifieke aandacht gehad. Zo heeft BAW verder geïnvesteerd in risicobeheersing, dus in de voorkant van de veiligheidsketen. Er is gewerkt aan meer bewustwording bij burgers, bedrijven en instellingen door voorlichting en het controleren van woningen. Er zijn ruim 130 woningchecks uitgevoerd waaraan ruim 30 vrijwilligers hebben deelgenomen. Ook is, net als in voorgaande jaren, geïnvesteerd in het terugdringen van nodeloze meldingen. Een groot deel hiervan wordt veroorzaakt door automatische meldingen. BAW is er in in geslaagd deze automatische meldingen met 10% terug te dringen. Er is en wordt veel in risicobeheersing geïnvesteerd om branden te voorkomen. Maar een brand of een ander incident kan zich nog altijd voordoen. De vrijwilligers worden hier door middel van opleiden en oefenen op voorbereid. In zowel 2012 als in is veel geïnvesteerd in Veilig Repressief Optreden. Het bestrijden van een brand of een ander incident brengt risico s met zich mee. Brandweervrijwilligers zijn de afgelopen jaren bijgeschoold in hun eigen veiligheidsbewustzijn, zodat zij in staat zijn die risico s in te schatten. Op deze manier kan een fatale brand zoals die in een scheepsloods in De Punt, waarbij drie brandweermensen om het leven kwamen, voorkomen worden. In heeft BAW uitrukken gehad. Hiervan kwamen circa 207 voor rekening van de brandweerposten Hengelo, Steenderen, Vorden en Zelhem. In 2012 is begonnen met het verbeteren van de paraatheid binnen BAW. Er zijn nieuwe pagers aangeschaft waarmee de beschikbaarheid van vrijwilligers bijgehouden kan worden. Onder andere brandweerpost Vorden doet een proef met deze pagers. De eerste resultaten van deze proef zijn inmiddels bekend en die zijn positief. Ook is het project SIV verder uitgewerkt. In samenwerking met cluster IJsselstreek onderzoekt BAW de mogelijkheden een Snel Inzetbaar Voertuig (SIV) te gebruiken voor een aantal incidenten. Na ruim een jaar van voorbereiding start deze proef in Doetinchem begin Per 1 januari 2014 zijn alle brandweervrijwilligers overgegaan van gemeentelijke dienst naar regionale dienst. Het betreft een administratieve wijziging. Voor de vrijwilligers verandert er Jaarstukken 12

15 inhoudelijk niets. Per 1 januari 2014 is ook het brandweermaterieel over van de gemeente naar de veiligheidsregio. In was er sprake van dat ook de brandweerkazernes zouden overgaan naar de Veiligheidsregio. Inmiddels is duidelijk dat er voor de brandweerkazernes in de gemeente Bronckhorst niets wijzigt. Het eigendom en beheer van de huisvesting blijft bij de gemeente. In is gewerkt aan de realisering van de nieuwe brandweerkazerne van Doetinchem dat ook dienst doet als kantoor voor de dagdienstmedewerkers van BAW. In december is de nieuwe kazerne in gebruik genomen. De officiële opening is op 21 maart In opdracht van het Algemeen Bestuur (AB) is regiobreed gestart met het project MOED. De term MOED staat voor Masterplan Optimalisering Effectuering Doelmatigheid brandweer. Het heeft tot doel een toekomstbestendige en mogelijk goedkopere brandweer. Daarbij wordt organisatiebreed gekeken naar incidentbestrijding, risicobeheersing en de ondersteunende processen. De uitgewerkte visie zal in april 2014 worden gepresenteerd aan het AB. De uitwerking van de visie kan leiden tot een anders ingerichte brandweerorganisatie. Diverse medewerkers van BAW dragen actief bij aan dit project. Handhaving De handhavingstaken hebben betrekking op toezicht en handhaving bij bouwtoezicht, ruimtelijke ordening en APV/openbare ruimte. Dwangsommen binnen deze onderdelen zijn verwerkt onder deelprogramma 6A Milieu ( ). Bouwtoezicht is vooral nodig bij de complexe bouwwerken omdat hier meer regels gelden en als gevolg daarvan ook meer overtredingen geconstateerd worden. De meest voorkomende overtredingen hebben betrekking op constructie en brandveiligheid. Alle geconstateerde overtredingen zijn, in overleg met vergunninghouder, ongedaan gemaakt. De overtredingen die bij ruimtelijke ordening geconstateerd worden, hebben zonder uitzondering betrekking op illegale activiteiten. Het aantal geconstateerde overtredingen zegt vooral iets over de intensiteit van het toezicht en minder over het totaal aanwezige overtredingen in het toezichtgebied. Daarnaast weten wij dat er meer overtredingen worden waargenomen dan dat er capaciteit is om de overtredingen ongedaan te maken. Wij hebben uitvoering gegeven aan de projecten Illegaal bewonen van recreatieverblijven en Stad Bronckhorst. Verder is er vooral gereageerd op signalen vanuit de bevolking en bestuur. De overtredingen die bij Algemene Plaatselijke Verordening (APV) geconstateerd worden zijn erg divers van aard en hoeveelheid. Dit is inherent aan de toezichtstaak. Een ander kenmerk van de taken binnen APV is dat het veelal eenmalige activiteiten betreft. Aan de activiteiten met de grootste risico's schenken wij aandacht. Denk hierbij aan evenementenvergunningen > 100 personen, afvalinzameling en irritaties (hondenoverlast, geluid) in de openbare ruimte Wat heeft het gekost P_1A BESTUURSCULTUUR 2012 Begroting Begr. na wijz. Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal P_1B SAMENWERKING MET MEDE- OVERHEDEN Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal Jaarstukken 13

16 P_1C DIENSTVERLENING 2012 Begroting Begr. na wijz. Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal P_1D OPENBARE ORDE, VEILIGHEID EN HANDHAVING Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal Saldo Belangrijkste afwijkingen Binnen dit programma is minder uitgegeven dan verwacht. Dit overschot is volledig het gevolg van incidentele meevallers. Zo bleek binnen het deelprogramma 1A Bestuurscultuur ( V) herberekening van de voorziening wachtgeld en pensioenen wethouders noodzakelijk ( N) en kwam de start van het project decentralisatie sociaal domein pas in december op gang ( V). Binnen het deelprogramma 1B Samenwerking met mede-overheden ( V) zijn middelen terugontvangen van de Regio Achterhoek voor de financiële afwikkeling ambulancegelden en het jaaroverschot 2012 ( V), is het project Achterhoek Connect uitgevoerd door formatieve inzet ( V) en kregen wij voor Europese projecten onze lasten vergoed ( V). Bij het deelprogramma 1C Dienstverlening ( N) zijn minder rijbewijzen ( N) en paspoorten ( N) afgegeven dan verwacht. In het deelprogramma 1D Openbare orde, veiligheid en handhaving ( V) stonden in de financiële afwikkeling van de overdracht van de brandweervrijwilligers en het brandweermaterieel en de berging van het vliegtuigwrak centraal. De overdracht gaf per saldo een voordeel op kapitaallasten ( V) en wij hadden geen rekening gehouden met de BTW-teruggaaf vanuit de VNOG ( V). De berging van het vliegtuigwrak verliep voorspoediger dan geraamd ( V). Wij willen een gedeelte van het bedrag ( ) in 2014 inzetten voor het gewenste educatietraject. Hiervoor ziet u bij deze jaarstukken een voorstel. Beschikking reserves Omschrijving Besluit Reserve Toevoeging Onttrekking Jongerendebatten basis begroting Algemene reserve 15 Achterhoek Connect basis begroting Algemene reserve 20 Berging vliegtuigwrak basis begroting Algemene reserve 50 Van de geraamde inzet vanuit de algemene reserve van zijn de bijdragen voor Achterhoek Connect en de berging van het vliegtuigwrak niet nodig gebleken. Het bedrag ( V) maakt deel uit van het rekeningoverschot. Jaarstukken 14

17 2.1.2 Programma 2 WONEN EN WERKEN Algemeen Missie Bronckhorst wil een prettig woon- en werkklimaat behouden met oog voor sociale cohesie, het naoberschap, het verenigingsleven, de werkgelegenheid, rust en ruimte. Context en achtergrond De Achterhoek heeft te maken met bevolkingsdaling. Het aantal inwoners daalt nu al. Bevolkingsdaling heeft directe consequenties voor het draagvlak van diverse voorzieningen. Vanaf 2025 krijgt de Achterhoek ook te maken met een dalend aantal huishoudens. Ook hebben Nederland en de Achterhoek te maken met een sterke vergrijzing en daarmee een andere vraag op de woningmarkt. De huidige economische ontwikkeling vergroot de vraag naar betaalbare woningen (huur en koop). Tot slot hebben grote bezuinigingen, voor zowel gemeenten als woningbouwcorporaties, de investeringsmogelijkheden drastisch verkleind (o.a. verhuurdersheffing voor corporaties). Deze ontwikkelingen hebben een kwalitatieve en kwantitatieve druk op de woningmarkt tot gevolg. De urgentie wordt gevoeld en heeft geleid tot een regionale woonvisie, vastgesteld door zeven gemeenten, vijf woningbouwcorporaties en de Provincie Gelderland. Deze visie beslaat, na actualisatie in, de periode De beroepsbevolking in Bronckhorst krimpt evenals in de regio Achterhoek. Na 2020 zal de behoefte aan bedrijventerreinareaal afnemen. Door de gemeenten in de regio Achterhoek is hierop geanticipeerd door afspraken te maken over uitbreiding van bedrijventerreinen voor de periode Als gevolg van de demografische ontwikkelingen zal er in bepaalde sectoren een krapte aan arbeidskrachten ontstaan. Kaderstellende beleidsnota's Woonvisie (2008) Structuurvisie Bronckhorst (2012) Regionale woonvisie () Welstandsnota, aangepast aan de nieuwe adviesstructuur () Grondbeleid () Nota Bovenwijkse Voorzieningen () Kansen benutten in Bronckhorst (2006) Functies zoeken plaatsen zoeken functies (2006) Samen werken, samen leven (2006) Kernenbeleid (2007) Landschapsvisie (2008) Landschapsontwikkelingsplan Zutphen - Lochem - Bronckhorst (2009) Deelprogramma's 2A Wonen 2B Werken 2C Plattelandsontwikkeling 2D Leefbaarheid Jaarstukken 15

18 Deelprogramma 2A Wonen Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Dhr. A.A.L.M. Spekschoor Dhr. T.G. van der Kolk Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Optimale invulling van woonbehoeften van onze inwoners In is het eerste Achterhoeks Woonwensen en Leefbaarheids Onderzoek (het AWLO) uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek geven ons een beter inzicht in de woonbehoefte en -wensen van de Achterhoekse inwoners. De resultaten zijn samen met de evaluatie en actualisatie van de regiovisie wonen in juli behandeld in de gemeenteraad. Een belangrijke uitkomst van de actualisatie van de regiovisie wonen is dat de periode waarin wij regionaal woningen toe kunnen voegen aan de woningvoorraad is opgerekt van 2020 naar Een andere afspraak die voortvloeit uit de actualisatie van de regiovisie wonen is dat wij kernenfoto's gaan maken van de 21 hoofdkernen in de regio Achterhoek. Hierbij worden analyses van de kernen gemaakt, worden de sterke en zwakke kanten in beeld gebracht en worden kansen en belemmeringen benoemd. Het vormt de basis voor toekomstige keuzes met betrekking tot investeringen in de kernen. De voorbereidingen voor dit traject hebben in plaatsgevonden, de start is in januari Ieder jaar maken wij een regionale woonmonitor (hoeveel woningen voegt iedere gemeente toe, hoe ontwikkelt de leegstand zich, hoe gaat het met WOZ waarden enz.). Hiermee wordt bijgehouden of doelstellingen worden behaald en afspraken worden nageleefd. Ook krijgen wij inzicht in de ontwikkelingen op de woningmarkt. Om de plancapaciteit verder terug te brengen tot de regionale afspraak van 385 voor Bronckhorst hebben wij ons blijvend ingezet op het schrappen van zachte plancapaciteit en het intrekken van onbenutte bouwvergunningen. Daarnaast leggen wij ook de feitelijke situatie in het buitengebied vast in de nieuwe bestemmingsplannen. Daar waar geconstateerd is dat er sprake is van 2 verblijfsobjecten wordt bekeken of deze bestaande situatie kan worden vastgelegd in het bestemmingsplan. Bepalend is de situatie op Was deze woning toen reeds aanwezig dan is dit mogelijk. Hiermee krijgen wij een steeds beter beeld van onze feitelijke woningvoorraad. Omdat wij nauwelijks nog woningen aan onze voorraad toevoegen, ligt onze opgave in de bestaande woningvoorraad. Bestaande woningen moeten meer geschikt gemaakt worden voor bewoning op latere leeftijd of met een zorgvraag. Echter ruim 70% van de bestaande woningvoorraad is in het bezit van particulieren. wij hebben geen instrumenten om woningeigenaren te 'dwingen' om hun woning aan te passen. wij kunnen ze alleen bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheden. Vandaar dat in 2012 Woongemak is ontstaan. Hiervoor is er op 26 oktober een informatiemarkt (450 bezoekers, een verdubbeling ten opzichte van 2012) georganiseerd. De corporaties nemen deel aan het regionaal overleg volkshuisvesting. Daarnaast vindt er op een drietal momenten op lokaal niveau bestuurlijk overleg plaats met de corporaties. Tijdens deze overleggen worden de ontwikkelingen op de woningmarkt in Bronckhorst besproken, waaronder bijvoorbeeld de mogelijkheden van vrijkomende locaties. De corporaties worden door de politiek steeds meer beperkt in hun financiële mogelijkheden, maar denken nog steeds mee over mogelijkheden op locaties. Jaarstukken 16

19 In afwachting van de uitkomsten van de kernenfoto's en gezien de snelle ontwikkelingen in de corporatiewereld zijn de prestatie-afspraken nog niet geactualiseerd. Wel is afgesproken om een aantal afspraken uit de huidige set te lichten en deze nader te specificeren. Handhaven van voorzieningenniveau in de kernen Ook in dit verslagjaar is verder uitvoering gegeven aan het accent van woningbouw in de kernen (met name in de planvorming). Om het doel van 385 woningen te bereiken hebben wij plancapaciteit en nieuwbouwplannen in B en C kernen verwijderd/verdund. Winkelvoorzieningen in de vier hoofdkernen In het verslagjaar zijn opnieuw forse stappen gezet in verdere realisering van de centrumplannen Hengelo en Vorden. In een moeilijke markt vindt realisatie nog steeds plaats binnen de hoofdcontouren van de start. Zo is het openbaar gebied in het centrum van Vorden geheel vernieuwd. In Hengelo heeft het oude gemeentehuis inmiddels plaats gemaakt voor de nieuwe Albert Heijn en is een deel van het openbaar gebied verder aangepakt. Op elkaar afstemmen van wonen, welzijn en zorg Naast aangewezen woonzorg gebieden is ervoor gekozen om ook in het landelijk gebied het ja, mits principe toe te passen. In het beleid- en uitvoeringsplan Wonen en Zorg is een nadere definitie gegeven aan de woonzorg gebieden. Deze definitie en het ja, mits principe is besproken met de relevante zorgaanbieders en het beleid- en uitvoeringsplan komt in 2014 verder aan de orde. In het plan zal ook de relatie worden gelegd met de kernenfoto's Deelprogramma 2B Werken Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Mw. D.J. Mulderije Dhr. T.G. van der Kolk Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Behoud van werkgelegenheid In zien wij een stabiel beeld in de ontwikkeling van de werkgelegenheid, het aantal banen is gelijk gebleven aan dat in De werkloosheid is wel toegenomen van 4,1% in 2012 naar 6,2% in van de beroepsbevolking (forensenverkeer speelt hierin een rol). Voor wat betreft de ontwikkeling van banen zien wij als belangrijkste dalers de sectoren Bouwnijverheid met 10,3%, Industrie met 2,9% en Gezondheidszorg met 2,7%. Banengroei valt te noteren voor het Vervoer/opslag/communicatie met 10,5%, Toerisme en recreatie met 4,1% (vooral op het gebied van de Horeca), Groothandel met 5,9% en Zakelijke dienstverlening met 5%. Ook voor de Landbouwsector is een lichte stijging van banen te constateren van 1% en voor de Detailhandel/autohandel met 2%. De fysieke ontwikkelingsruimte voor bedrijven is aangepast aan de actualiteit. Naast een beperkte lokaal beschikbare capaciteit is de gemeente Bronckhorst verbonden aan de realisatie van het Regionaal Bedrijventerrein (A18 Bedrijvenpark) en het Euregionale Bedrijventerrein (EBT). Het uitgiftetempo voor kavels op het A18 Bedrijvenpark is voor de komende jaren ingeschat op 2 ha per jaar. De eerste uitgifte van kavels op het EBT is begin 2015 gepland. Ondanks de onzekere economische situatie blijft de vraag naar bedrijfskavels bestaan. Toch hebben wij een voorziening getroffen voor ons aandeel in het verwacht nadelig exploitatieresultaat van het A18 Bedrijvenpark van De lokale bedrijventerreinen Winkelskamp Oost, Steenderdiek en Vinkenkamp zijn voor lokale ondernemers bedoeld en de verwachting bestaat dat, afhankelijk van de economische situatie, het uitgiftetempo vanaf 2014 zal toenemen. De eerste twee kavels Jaarstukken 17

20 op bedrijventerrein Winkelskamp Oost zijn in afgenomen. Het revitaliseringsplan bedrijventerreinen Bronckhorst is inmiddels in voorbereiding, medio 2014 zal het plan afgerond worden. Het project Breedband is door de Provincie Gelderland overgenomen, waarbij in eerste instantie via een PPS-constructie getracht wordt breedband in de buitengebieden van de provincie aan te leggen. Afhankelijk van de uitkomst van de zoektocht naar een investeerder wordt realisatie in een plan van aanpak verder uitgewerkt. De Achterhoekse gemeenten worden, mede vanwege de initiërende rol, als pilot-project door de Provincie Gelderland gebruikt. Met de Regio hebben wij de nodige projecten opgezet zoals de Innovatieprijs Achterhoek, IkStartSmart, Achterhoek werkt en Naoberkrediet. Nieuwe werkgelegenheid creëren Voor het door de Kamer van Koophandel en de Provincie gestarte project IkStartSmart zijn in enkele trajecten ingekocht. Begeleiding van startende ondernemers ligt in handen van de Kamer van Koophandel. Goede aansluiting tussen arbeidsmarkt en arbeidsvraag Wij participeren in het samenwerkingsverband Werkgeversservicepunt Achterhoek West (WESP). Het WESP zet zich in voor de juiste match tussen werkgever en werkzoekende en wil de vraagbaak zijn voor werkgevers op het gebied van Human Resource Management (HRM). Vanuit het WESP worden er op verzoek van bedrijven bijeenkomsten georganiseerd om nieuw personeel te werven. Voor deze bijeenkomsten worden uitkeringsgerechtigden uitgenodigd vanuit de verschillende gemeenten, Delta en het UWV. Ieder jaar wordt er in samenwerking met het bedrijfsleven en scholen een techniekdag georganiseerd bij een bedrijf gericht, op de groepen 7 en 8 van de basisscholen. In is deze dag bij GOMA uit Bronckhorst gehouden Deelprogramma 2C Plattelandsvernieuwing Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Mw. D.J. Mulderije Dhr. T.G. van der Kolk Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Gebieden realiseren waarin diverse functies zich gezamenlijk ontwikkelen en moderniseren Bij de uitvoering van het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) en het functieveranderingsbeleid bevorderen wij, waar mogelijk, een gebiedsgerichte aanpak. Landschappelijke kwaliteit is daarbij een wezenlijk criterium. Het streven blijft gericht op nieuwe economische dragers en dus ook werkgelegenheid. Het aantal verzoeken om functieverandering vertoonde in een dalende lijn. Functieverandering alleen biedt ook geen oplossing voor het verwachte grote aantal m2 oppervlakte aan vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing (VAB's). Een probleem waar wij op regionale schaal oplossingen voor zullen moeten vinden, met steun van hogere overheden. Een aantal voorbeelden van projecten waar in aan is gewerkt: Samen met de gemeente Brummen hebben wij een vervolg gegeven aan het project Kwaliteitsimpuls Brummen-Bronkhorst (veeromgeving). Realisatie is gepland voor zomer In relatie hiermee zijn ook de plannen voor aanpassing van de voormalige Jaarstukken 18

21 gemaalwoning tot kunstatelier/-expositieruimte c.a. procedureel afgerond. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de verbouw/uitbreiding. In samenwerking met de Stichting Achterhoek weer Mooi, Provincie Gelderland, Stichting Landschapsbeheer Gelderland en Stichting Staring Advies, maar vooral door en met de bewoners van het gebied is in het project Trots op de Heidenhoek, de Wassinkbrink en de Winkelshoek" gestart. Het doel van dit project is om met ideeën van bewoners te werken aan het behoud en de versterking van het zo karakteristieke landschap in deze buurtschappen, zodat het er ook in de toekomst goed wonen, werken en ontspannen is. Versterken Landgoederen en verbinden landgoederen. De landgoedeigenaren hebben nagedacht over manieren waarop de bestaande problemen kunnen worden omgebogen tot bruikbare ambities. Zij hebben ons op 26 november het door hen opgestelde boekje Kroonjuwelen van Bronckhorst, een gezamenlijke verantwoordelijkheid' aangeboden. Wij werken samen aan een totaalvisie voor de landgoederen. Daarnaast werken wij samen met anderen partijen/inwoners/belangengroepen aan zaken als herstel kerke- en schoolpaden (de laatste zo mogelijk in combinatie met nieuwe schoolroutes na de fusie van scholen), aanpassing dorpsrand Hummelo na aanleg rondweg en implementatie van het project Prachtlandschappen binnen het proces Baakse Beek / Veengoot. Een buitengebied waarin behoud en verbetering van de kwaliteit van het landschap en natuurwaarden centraal staan De feitelijke uitvoering van de regeling Gemeentelijke Projecten Landschapsbeheer (GPL) hebben wij in het kader van TBB ondergebracht bij de agrarische natuurvereniging 't Onderholt. Door besluitvorming bij de Provincie rond nieuwe regelingen, hebben wij de GPL-regeling in niet volgens planning uit kunnen voeren. De Subsidieregeling van de Provincie (Vitaal Gelderland) werd per beëindigd. In afwachting van de nieuwe regeling konden geen projecten worden ingediend. In de zomer van heeft de Provincie de nieuwe Landschapsregeling vastgesteld, waarmee gemeenten alleen nog 4-jaarscontracten met de Provincie kunnen sluiten voor landschap. In die regeling is alleen aanleg en herstel van landschapselementen nog mogelijk. Achterstallig onderhoud valt er buiten. Met de inzet en bijdragen van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap (VNC) hebben wij samen met Lochem toch de nodige projecten op kunnen pakken. Samen met VNC en `t Onderholt anticiperen wij waar mogelijk op de nieuwe regeling voor meerjarencontracten. Op die wijze proberen wij initiatiefnemers die door die wijziging in de wachtkamer zijn gezet met inzet van `t Onderholt alsnog te kunnen bedienen. Wij hadden specifiek aandacht voor het project Inrichting Baakse Beek nabij de kern Vorden als onderdeel van het gebiedsproces Baakse Beek/Veengoot. Het project wordt uitgevoerd door het Waterschap Rijn en IJssel en heeft als doel natuurvriendelijke oevers en vispasseerbaar maken van dit deel van de beek. Daarnaast blijven wij uitvoering geven wij aan de beleidsregels flora- en fauna en faciliteren wij de bewustwording en uitvoering van onderhoud van natuur- en landschapselementen. De landschapskenmerken van de Achterhoek promoten Ook hier het herstel van kerke- en schoolpaden, alsmede het project Dorpen in het landschap met als doel het verbeteren van de relatie kernen/landschap. In navolging van de kernen in de voormalige gemeenten Hummelo en Keppel alsmede Olburgen en Rha, zijn nu Steenderen, Bronkhorst, Baak en Toldijk aan de beurt. Bewoners hebben wij enthousiast gekregen en aan plannen wordt door hen in overleg met ons verder gewerkt. Jaarstukken 19

22 Schaalvergroting voor de agrarische bedrijven mogelijk maken Maatschappelijk verantwoord produceren en het leveren van maatwerk blijft het devies. In een aantal gevallen hebben wij medewerking verleend aan procedures voor vestiging of uitbreiding van een agrarische bouwperceel. De vaststelling van het bestemmingsplan voor het LOG hebben wij opgeschort. De ontwerp-omgevingsvisie bood nog onvoldoende ruimte om het plan in de door ons gewenste vorm (alleen medewerking voor het ene bedrijf met een subsidie voor verplaatsing en de rest regelen overeenkomstig het plan buitengebied Zelhem). Met de recent aangekondigde intrekking van de Reconstructiewet lijkt de weg daarvoor nu wel vrij en anticiperen wij daar inmiddels op met een aangepast ontwerpbestemmingsplan buitengebied Halle Heide Deelprogramma 2D Leefbaarheid Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Dhr. P.H.M. Seesing Dhr. T.G. van der Kolk Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Goede leefbaarheid in de kernen Leefbaarheid is een thema dat onze inwoners direct raakt. Uitwisseling van ervaringen/ behoeftes is daarom nodig. In is binnen de samenwerking van de P10 (samenwerkingsverband van de 10 grootste plattelandsgemeenten) door middel van onderzoeken en kennisdeling verder inzicht gekregen in de ontwikkelingen binnen het thema leefbaarheid in de (kleine) kernen. In is leefbaarheid en leefomgeving een onderwerp geweest van het inwonerspanel Bronckhorst spreekt. De uitkomsten van dit onderzoek worden in maart 2014 bekend gemaakt. Binnen de gemeenten zijn de Dorpsbelangenorganisaties (DBO s) onze eerste gesprekspartner wanneer het gaat over wat er speelt in de verschillende kernen. In is er een DBO toegevoegd. Het dorp Velswijk heeft vanuit hun buurtvereniging een DBO opgericht. Met de DBO s is verder gewerkt aan het verkrijgen van inzicht in behoeftes van inwoners en aan de mogelijkheden om onderwerpen op gebiedsniveau te bespreken. In is een start gemaakt met het gebiedsgericht werken. Maatschappelijke voorzieningen in de kernen De bestaande voorzieningen staan onder druk als gevolg van demografische ontwikkelingen, economische crisis en de keuzes van inwoners/consumenten. In nauw overleg met DBO s is in verder gewerkt aan verschillende beleidskeuzes. In hebben wij verschillende initiatieven ondersteund vanuit DBO s en andere bewonersorganisaties bij het ontwikkelen van hun eigen plannen om voorzieningen over te nemen. Jaarstukken 20

23 Wat heeft het gekost P_2A WONEN 2012 Begroting Begr. na wijz. Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal P_2B WERKEN Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal P_2C PLATTELANDSONTWIKKELING Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal P_2D LEEFBAARHEID Totaal lasten (4) Totaal baten (8) Totaal Saldo Belangrijkste afwijkingen Binnen dit programma is meer uitgegeven dan verwacht. Voor het overgrote deel ( N) wordt dit veroorzaakt door de lasten voor het Centrumplan Vorden wat via een bestemmingsreserve wordt gedekt en het treffen van een risicovoorziening voor het A18 Bedrijvenpark ( ). De investeringen voor het Centrumplan Vorden passen binnen het hiervoor genomen raadsbesluit van januari Wanneer wij genoemde elementen niet meewegen, is de feitelijke stand bij dit programma dat er minder is uitgegeven dan verwacht. Meerdere oorzaken zijn hiervoor aan te wijzen, waarvan één van structurele aard blijkt te zijn. Binnen het deelprogramma 2A Wonen ( N) blijven de legesopbrengsten bij bestemmingsplannen en bouwplannen blijvend achter ( N). Het effect hiervan wordt incidenteel verminderd doordat in de verwachte projecten volkshuisvesting niet uitgevoerd konden worden ( V). Wij doen u bij de jaarstukken het voorstel om de uitvoering van die projecten in 2014 te laten plaatsvinden. Eerdergenoemd Centrumplan Vorden is, zoals hierboven al aangegeven, voor het resterende deel van het nadelige verschil binnen dit deelprogramma verantwoordelijk. Binnen het deelprogramma 2B Werken ( V) zijn de opbrengsten vanuit het succesvolle project ongeregistreerd grondgebruik (verkoop overhoeken openbaar groen, etc.) verantwoordelijk voor de afwijking. Voor het A18 Bedrijvenpark is een voorziening van getroffen. De gemeente Doetinchem is grondgebiedgemeente en heeft de grondexploitatie in geactualiseerd. Het geprognosticeerde exploitatieresultaat is nadelig als gevolg van vertraging in de uitgifte, toenemende plankosten en de rentefactor. Het aandeel van onze gemeente in het verwacht nadelig saldo voor het Bedrijvenpark A18 (zuidelijk én noordelijk deel) bedraagt 20 %. De grondslag voor het treffen van een voorziening vindt zijn oorsprong in de samenwerkingsovereenkomst bedrijventerrein West achterhoek (SOK). Jaarstukken 21

24 Bij het deelprogramma 2C Plattelandsvernieuwing ( V) zijn de geplande projecten voor landschap (LOP) en natuur (GPL) niet tot uitvoering gekomen. Wij willen de projecten alsnog uitvoeren in latere jaren. Hiervoor ziet u bij deze jaarstukken een voorstel. In het deelprogramma 2D Leefbaarheid ( V) zijn de gevraagde subsidies voor dorpsbelangenorganisaties (DBO s) lager gebleken dan geraamd en zijn er geen aanvragen vanuit DBO s geweest voor het opstellen van dorpsvisies. Investeringen Omschrijving Jaar Krediet Besteed t/m 2012 Duurzaam ruimtegebruik bedrijventerreinen Beschikking reserves Besteed in Restant krediet Omschrijving Besluit Reserve Toevoeging Onttrekking Stimulering ontwikkeling woningmarkt R Algemene Reserve 230 Uitvoering LOP basis begroting Algemene Reserve 200 Duurzaam ruimtegebruik bedrijventerreinen Duurzaam ruimtegebruik bedrijventerreinen R Duurzaam ruimtegebruik bedrijventerreinen Duurzaam ruimtegebruik bedrijventerreinen Bestemmingsplan buitengebied basis begroting Algemene Reserve 100 Centrumplan Vorden R Centrumplan Vorden Havo terrein Vorden R Algemene Reserve 580 Van de geraamde inzet vanuit de algemene reserve ad is de bijdrage voor projecten regionaal volkshuisvestingsplan voor niet besteed. Ook is van de bijdrage voor het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) niet uitgegeven. De totale niet bestede middelen ( V) maken deel uit van het rekeningsoverschot. Jaarstukken 22

25 2.1.3 Programma 3 ONTSPANNEN Algemeen Missie Bronckhorst creëert en onderhoudt voorzieningen die het mogelijk maken voor zowel eigen inwoners als toeristen om zich te ontspannen. Context en achtergrond Meedoen in de samenleving is belangrijk. Vrijetijdsbesteding van onze eigen inwoners en van onze toeristen draagt daaraan bij. Daarbij kunt u denken aan bijvoorbeeld sport, kunst, cultuur, bibliotheek, verenigingsleven en recreatieve voorzieningen. De mate van vrijetijdsbesteding werkt door in andere beleidsvelden; het biedt kansen voor werkgelegenheid, zelfredzaamheid van burgers, nieuwe kansen voor gebruik van ons grondgebied, etc. Vanaf 2012 is dit programma voornamelijk een gemeentelijk aandachtsgebied; de bijdragen vanuit de provincie zijn vanwege provinciale bezuinigingen afgebouwd. Kaderstellende beleidsnota's Vrijwilligersbeleid (2008) Bibliotheek-, kunst-, en cultuurbeleid (2009) Subsidiebeleid (2011) Beheerplan buitensportaccommodaties (2008) Vastgoed- en Accommodatiebeleid (2011) Visie op het sociaal domein: Goed voor Elkaar (2012) Nota Bronckhorst voor elkaar 3.0 () Speelruimteplan () Masterplan toeristische infrastructuur (2007) Recreatienota (2007) Deelprogramma's 3A Meedoen 3B Toerisme Deelprogramma 3A Meedoen Bestuurlijke trekker: Ambtelijke trekker: Dhr. P.H.M. Seesing Dhr. T.G. van der Kolk Wat wilden we bereiken en wat hebben we in gedaan om de doelstellingen te bereiken Deelnemen van inwoners aan activiteiten op het gebied van sport, cultuur en muziek De Brede Impuls Combinatiefuncties is uitgewerkt en 6,7 fte is zowel intern als extern ingevuld. Uitgangspunten hierbij zijn: het versterken van verenigingen op het gebied van sport en cultuur, het stimuleren van sport- en beweegaanbod en het bevorderen van cultuurparticipatie. Als alternatief voor het verdwijnen van de bibliobus wordt de combinatiefunctie ingezet in de vorm van leesconsulenten op de scholen. Met het invoeren van de combinatiefunctie bij Club Vooruit, Zonnewater en Beweegwijs worden verenigingen en stichtingen in Bronckhorst op het gebied van kunst en cultuur, zorg en welzijn, sport en recreatie ondersteund en versterkt. Daarnaast wordt sport- en beweegaanbod gestimuleerd en cultuurparticipatie bevorderd. Jaarstukken 23